បន្ទាប់ពីមានសកលភាវូនីយកម្មជាបន្តបន្ទាប់ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើទី២មក ព្រឹត្តិការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់បានឱ្យដឹងថា ការធ្វើសកលភាវូនីយកម្មនេះកំពុងតែមានភាពបត់បែន។ ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ដែលមានសមាមាត្រមួយនៅក្នុងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប GDP របស់សកលលោកនោះ បានឈប់កើនឡើងទៀតហើយនៅក្នុងសតវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ។
អារម្មណ៍ប្រឆាំងនឹងសកលភាវូនីយកម្មក៏កំពុងតែងើបឡើងផងដែរ នៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប កន្លែង ដែលប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណរួមមួយ (បើទោះបីជាអង់គ្លេសមានរូបិយបណ្ណផោនដោយខ្លួនឯងក៏ដោយ)។
នៅពេលដែលអង់គ្លេសបានបោះឆ្នោតចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបកាលពីឆ្នាំមុន លោកស្រី Theresa May ត្រូវបានដាក់ជំនួសលោក David Cameron ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស។ សម្រាប់លោកស្រី និងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកស្រីបានឱ្យដឹងថា ការចាកចេញរបស់អង់គ្លេសគឺនៅតែមានន័យថា ជាការចាកចេញរបស់អង់គ្លេសដដែល (Brexit mean Brexit) ហើយនៅចុងខែមីនា លោកស្រី មានបំណងចង់សម្រេចបញ្ចប់នូវគម្រោងចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំ។
បន្ទាប់ពីការចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបរបស់អង់គ្លេសនេះ តើសហភាពអឺរ៉ុបមានន័យយ៉ាងដូចម្តេចចំពោះអាស៊ាន? ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៥ដល់២០១៥មក សហភាពអឺរ៉ុបដែលមាន ២៨ប្រទេសមានន័យថា សហភាពអឺរ៉ុបជាទីផ្សារនៃការនាំចេញរបស់អាស៊ានដល់ទៅ ១៣ភាគរយ។ ការនាំចេញរបស់អាស៊ានទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបមានដូចជា គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក(២៥ភាគរយ) ម៉ាស៊ីន(១៥ភាគរយ) សំលៀកបំពាក់(៨ភាករយ) និងស្បែកជើង(៦ភាគរយ)។ កាលពីឆ្នាំ២០១៥ ការនាំចេញរបស់អង់គ្លេសទៅកាន់អាស៊ានមានចំនួន ១,៥ភាគរយ។
ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៥ដល់២០១៥ដដែល សហភាពអឺរ៉ុប ដែលមាន ២៨ប្រទេសនេះមានន័យថាជាប្រភពនៃការនាំចូលរបស់អាស៊ានដល់ទៅ ១០ភាគរយ។ ការនាំចូលសំខាន់របស់អាស៊ានពីសហភាពអឺរ៉ុបរួមមាន គ្រឿងម៉ាស៊ីន(២០ភាគរយ) គ្រឿងអេឡិកត្រូនិក(១៦ភាគរយ) យន្តហោះ(៥ភាគរយ) រថយន្ត(៥ភាគរយ) និងឱសថ(៥ភាគរយ)។ អង់គ្លេសគឺជាប្រភពនៃការនាំចូលរបស់អាស៊ានចំនួន ១,១ភាគរយ។
សហភាពអឺរ៉ុបក៏មានន័យផងដែរថា ខ្លួនមាន ១៩ភាគរយនៃការវិនិយោគបរទេសផ្ទាល់សរុបនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានពីឆ្នាំ២០០៥ ដល់ ២០១៥ដែរ។ អ្នកវិនិយោគច្រើនជាងគេរបស់អឺរ៉ុបនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានមានដូចជា ប្រទេស Netherland (៦ភាគរយ) UK (៤ភាគរយ) Luxembourg (៣ភាគរយ) France (៣ភាគរយ) និង Denmark (១ភាគរយ)។
ភាគច្រើននៃការវិនិយោគរបស់សហភាពអឺរ៉ុបគឺពាណិជ្ជកម្មលក់រាយនិងដុំ ហិរញ្ញវត្ថុនិងធានារ៉ាប់រង រ៉ែ និងធ្យូងថ្ម ហើយនិងអចលនទ្រព្យជាដើម។
ឥឡូវនេះ តើអាស៊ាននឹងប៉ះពាល់ដល់សហភាពអឺរ៉ុបឬទេ? ពីឆ្នាំ២០០៥ដល់២០១៥ អាស៊ានមានតែ ២ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៃទីផ្សារនាំចេញរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងមាន ៣ភាគរយនៃការនាំចូលរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ រឿងនេះនឹងផ្លាស់ប្តូរ។ ប្រសិនបើយើងក្រឡេកទៅលើទិន្នាការពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងរយៈពេល ៣ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ប្រទេស ៥ ក្នុងចំណោមប្រទេស ៧ ដែលទទួលបានផលចំណេញពីតម្លៃបន្ថែមនៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មគឺជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ដូចជា ចិន កូរ៉េ ឥណ្ឌា ឥណ្ឌូនេស៊ី និងថៃ។
ត្រឹមឆ្នាំ២០៥០ ប្រទេស ៦ក្នុងចំណោមប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំបំផុតចំនួន ៧នឹងក្លាយជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចទំនើប។ ឥណ្ឌូនេស៊ីនឹងស្ថិតលំដាប់ទី៤។ ហ្វីលីពីន វៀតណាម ថៃ និងម៉ាឡេស៊ី នឹងស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតក្នុងចំណោម២៥ ដោយរួមជាមួយនឹងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ចក្រភពអង់គ្លេស បារាំង និងអ៊ីតាលី។ ដូច្នេះ នឹងមានការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម ជាក់ជាមិនខាន។
ជាងនេះទៅទៀតនោះ នៅពេលដែលមានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម អាស៊ាននឹងក្លាយជាតំបន់មួយដែលអាចត្រៀមលក្ខណៈទុកជាមុនបាន។ អាស៊ានបានបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីរបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ១៩៩២ មុនអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ហើយបានបង្កើតពាណិជ្ជកម្មអាស៊ាននៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទំនិញឆ្នាំ២០០៩។ នៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃការធ្វើសមាហរណកម្ម ការប្រឈមសំខាន់របស់អាស៊ាននៅពេលនេះគឺវិធានការគ្មានពន្ធគយ(non-tariff measures – NTMs)។ ខណៈដែលវិធានការគ្មានពន្ធគយជាច្រើនមិនបានឆ្លុះបញ្ចំាងនូវកម្រិតគាំពានិយមនោះ តម្លាភាពនៃវិធានការនេះពិតជាបង្កបញ្ហាដល់ពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងតំបន់នេះ។ គំនិតនៃការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៃតម្លាភាពនៅក្នុងវិធានការគ្មានពន្ធគយនេះគឺមានភាពយឺតយ៉ាវចាប់តាំងពីដំបូង។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មាន ឬគ្មានការចាកចេញរបស់អង់គ្លេស សហភាពអឺរ៉ុបនៅតែទីផ្សារដ៏សំខាន់មួយរបស់អាស៊ានដដែល។ ប៉ុន្តែសហភាពអឺរ៉ុបនឹងមិនអាចក្លាយជាគំរូរបស់អាស៊ានទេ។
ដោយរៀនតាមគំរូកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មររបស់សហភាពអឺរ៉ុប វាប្រហែលជាបន្សល់នូវការងារជាច្រើនដល់បណ្តាប្រទេសអាស៊ានភាគច្រើន ប្រសិនបើអាស៊ានបន្តចូលក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអាស៊ាន-អឺរ៉ុបនោះ ជាពិសេសបញ្ហាកម្មសិទ្ធបញ្ញា ការវិនិយោគ សហគ្រាសរបស់រដ្ឋ គោលនយោបាយប្រកួតប្រជែង ច្បាប់ការងារ និងច្បាប់ដែលទាក់ទងនឹងបរិស្ថានពាណិជ្ជកម្មជាដើម។
ប៉ុន្តែសម្រាប់រឿងមួយ ដែលអាស៊ាន និងអឺរ៉ុបត្រូវចាប់ផ្តើមធ្វើការងារជាមួយគ្នានោះ គឺវិធានការគ្មានពន្ធគយ។ ស្នងការពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប លោកស្រី Cecilia Malstrom បានបង្ហាញនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាណិជ្ជកម្មសហភាពអឺរ៉ុប-អាស៊ានថា សហភាពអឺរ៉ុបនៅតែបន្តភ្ជាប់ពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងដៃគូរពាណិជ្ជកម្មដដែល ខណៈដែលសហភាពអឺរ៉ុបនៅតែបន្តជំរុញតម្លៃនៃការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដាច់ខាតដដែល។
នេះបានបង្កប់ន័យថា សហភាពអឺរ៉ុបនឹងបន្តភ្ជាប់ពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងតំបន់អាស៊ាន និងប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀត ប្រសិនបើប្រទេសទាំងអស់នោះអាចផ្តល់នូវបទដ្ឋានតាមសហភាពអឺរ៉ុបបានផ្តល់ឱ្យ ដោយរាប់ទាំងសុវត្ថិភាព សុខភាព និងបរិស្ថានជាដើម៕
ប្រភព : Jakarta Post ចុះថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៧
នេះបានបង្កប់ន័យថា សហភាពអឺរ៉ុបនឹងបន្តភ្ជាប់ពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងតំបន់អាស៊ាន និងប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀត ប្រសិនបើប្រទេសទាំងអស់នោះអាចផ្តល់នូវបទដ្ឋានតាមសហភាពអឺរ៉ុបបានផ្តល់ឱ្យ ដោយរាប់ទាំងសុវត្ថិភាព សុខភាព និងបរិស្ថានជាដើម៕
ប្រភព : Jakarta Post ចុះថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៧
No comments:
Post a Comment