Tuesday, May 12, 2015

ការបោះពុម្ភផ្សាយនូវសៀវភៅ សាលក្រមសំណុំរឿង ០០២ វគ្គ០១ របស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម គឺដើម្បីពន្យល់ពីទិដ្ឋភាពច្បាប់ នៅក្នុងដំណើរការ នៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហម

គោលបំណង​នៃការបោះពុម្ព ​និងផ្សព្វផ្សាយ ​សៀវភៅ​សាលក្រម​សំណុំរឿង​ ០០២ វគ្គ ០១ ​របស់អង្គជំនុំជម្រះ​សាលាដំបូង​ ត្រូវបាន​ លោក ​នេត្រ ​ភ័ក្រ្តា ​អ្នកនាំពាក្យ​សាលាក្តី​ខ្មែរក្រហម​ បានឲ្យដឹងថា​ គឺដើម្បី​បង្ហាញដល់​សាធារណៈជន​ ឲ្យបានជ្រាប​កាន់តែច្បាស់​អំពីដំណើរការ​ផ្លូវច្បាប់ ​ដែលសាលាក្តី​បានធ្វើកន្លងមក​នៅក្នុង​សំណុំរឿង ​០០២ វគ្គ០១ ​ក៏ដូចជា​ដើម្បីចង​ក្រងជាឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ទុកដល់​អ្នកសិក្សា​ ជំនាន់ក្រោយ​ផងដែរ​។​
លោក​ នេត្រ​ ភ័ក្រ្តា ​បានមាន​ប្រសាសន៍​ថា ​ចំណុចទី១​ នៃគោល​បំណងបោះពុម្ព​ និង​ចែកចាយ​សៀវនេះ ​គឺដើម្បី​ឲ្យសារធារណៈជន​ បានទទួល​ព័ត៌មាន​លំអិតអំពី​សាលក្រម​ ដែលចេញ​ដោយអង្គជំនុំ​ជម្រះ​សាលាដំបូង​ ដែលសំរេច​ផ្តន្ទាទោស ​ដាក់ពន្ទនាគារ​ នួន​ ជា​ និង​ ខៀវ​ សំផន​ អស់មួយជីវិត​និង​ដើម្បីឲ្យ​សាធារណៈជន​ដឹងថា ​ដំណើរការ​នៃសំណុំ​រឿងនេះ ​តើឈរ​នៅលើមូលដ្ឋាន​អ្វីខ្លះ? ​មានអង្គហេតុ​អ្វីខ្លះ? ​មានអង្គ​ច្បាប់អ្វីខ្លះ? ​ហើយតួនាទី​របស់​ជនជាប់ចោទ​ នៅក្នុងពេល​ដែលប្រព្រឹត្ត​អំពើឧក្រិដ្ឋហ្នឹង​ គេបាន​ធ្វើយ៉ាង​ម៉េចខ្លះ​?​
ចំនុចទី២​ លោក​ នេត្រ ​ភ័ក្រ្តា ​បញ្ជាក់ថា​ ដើម្បីជាការ​ផ្តល់នូវព័ត៌មាន​ជុំវិញ​ដំណើរការ​ នីតិវិធី​របស់​តុលាការ​ ដែលប្រព្រឹត្ត​ទៅតាំង​ពីចាប់ផ្តើម​រហូតដល់​ការចេញ​សាលក្រម ​ថាតើគេមាននីតិ​វិធី​អ្វីខ្លះ​ដែលបាន​យកមក​អនុវត្ត​?​
លោក ​នេត្រ ​ភ័ក្រ្តា ​បន្តថា ​ចំណុចទី៣​ សៀវភៅនេះ ​គឺជាការចង​ក្រងការបោះពុម្ព​ទៅលើសាល​ក្រម​ ក្នុង​សំណុំរឿង​ ០០២​ វគ្គ០១​ គឺដើម្បី​ជាឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្រ្ត ​ក៏ដូចជា​ឯកសារ​ផ្នែកច្បាប់​ផងដែរ​ សំរាប់​អ្នក​សិក្សាស្រាវជ្រាវ​ជាពិសេសគឺ ​និស្សិតច្បាប់​ អ្នកសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ផ្នែកប្រវត្តិ​សាស្រ្ត ​ព្រមទាំង​ចៅក្រម​ ព្រះរាជអាជ្ញា ​មេធាវី​ គឺគេអាច​និង​សិក្សាអំពី​បទពិសោធន៍​ដែលកើត​ចេញ​ពីដំណើរការ​ជំនុំជម្រះក្តី ​និងការសរសេរ​សាលក្រមនេះ ​ទៅអនុវត្ត​នៅក្នុងកិច្ច​ការរបស់​ខ្លួនបាន​។
គួរបញ្ជាក់ថា​ សៀវភៅសាលក្រម​សំណុំរឿង​ ០០២​ វគ្គ០១​ របស់អង្គ​ជំនុំជម្រះសាលា​ដំបូង​ គឺបាន​បោះពុម្ព​ជា២ភាសា ​គឺភាសាខ្មែរ​ និងអង់គ្លេស​ ដោយក្នុងនោះ ​ជាភាសាខ្មែរចំនួន​ ៤៥០០ច្បាប់​ កំរាស់​ ៩៨១ទំព័រ​ និងបោះពុម្ព​ជាភាសាអង់​គ្លេស​ចំនួន៥០០ច្បាប់​។​
សៀវភៅនេះ ​ត្រូវបានចាប់​ផ្តើម​ចែកចាយ​ជាផ្លូវការ​លើកដំបូង​នៅថ្ងៃទី ​១២ ​ខែឧសភា​ ឆ្នាំ២០១៥​នេះ​ និងបន្ត​ធ្វើការ​ចែកចាយ​ទៅដល់​ស្ថាប័នរដ្ឋ​ ស្ថាប័ន​សង្គមស៊ីវិល​ សាលារៀន​ សកល​វិទ្យាល័យ ​មហាវិទ្យាល័យ​មួយចំនួន​ និងបណ្ណាល័យ​ផ្សេងៗទៀត​។​
ក្រៅពីនេះ ​លោក​ នេត្រ ​ភ័ក្រ្តា ​បានឲ្យដឹងថា​ សាធារណៈជន​ក៍អាច​ Download ចេញ​ពីគេហទំព័រ​របស់សាលាក្តី​ខ្មែរ​ក្រហម​បានដែរ​។​ ការបោះពុម្ព ​និង​ចែកចាយ​សៀវភៅនេះ​ គឺជាថវិកា​របស់​សាលាក្តីខ្មែរ​ក្រហម​ដែលភាគី​អន្តរជាតិ ​នៃសាលាក្តី​ខ្មែរក្រហម​ជាអ្នកបោះពុម្ព​៕
អត្ថបទ៖ ច័ន្ទ ទេវី

រថយន្តដឹក​ទំនិញ​គ្រប់​ប្រភេទ ត្រូូវ​ផ្អាក​ចរាច​រលើផ្លូវ​ជាតិលេខ១ ចាប់ពី​ចំ​ណុច​ក្បាល​ស្ពាន​ព្រះមុនីវង្ស ដល់​វត្តក្តីតាកុយ ដើម្បី​បញ្ចៀស​ការ​កកស្ទះ​ចរាចរណ៍ នៅតំណាក់​កាល​នៃការ​ស្ថាបនាផ្លូវ





តំណាងភាគីកម្ពុជា និងតំណាងសារមន្ទីរអាមេរិក ចេញសេចក្តីប្រកាសរួម ពីការប្រគល់រូបបដិមាហនុមានដល់កម្ពុជា


នៅ​ក្នុងពិធី ​ចុះហត្ថ​លេខា លើកិច្ច​ព្រមព្រៀង​ស្តីពី ការប្រគល់-ទទួលរូប​បដិមាហនុមាន រវាងសារមន្ទីរ Cleveland នៃសហរដ្ឋអាមេរិក និងព្រះរាជណាចក្រ​កម្ពុជា និង ពិធី​ស្វាគមន៍ ការវិលត្រឡប់​មកវិញ​នៃរូបបដិមា ហនុមាន  នៅថ្ងៃទី ១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥ ថ្ងៃនេះ នៅ​ទីស្តី​ការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី តំណាង​ភាគី​កម្ពុជា គឺឯកឧត្តមបណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ អាន ឧបនាយក​រដ្ឋមន្ត្រីរដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុក​ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និង​ខាង​សារមន្ទីរ The Cleveland Museum of Art តំណាង​ដោយ​បណ្ឌិត William M. Griswold អភិបាល​នៃសារមន្ទីរ The Cleveland Museum of Art បានចេញសេចក្តី​ប្រកាសព័ត៌​មានរួម ដោយយល់​ព្រមប្រគល់​ត្រឡប់​មកព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា​វិញនូវរូប​បដិមាហនុមាន នឹង​អនុញ្ញាត​ឲ្យប្រទេស​កម្ពុជារៀបចំកសាង​ឡើងវិញនូវរូបដិមាជាច្រើន ដែលស្ថិតនៅច្រកខាងកើតនៃប្រាសាទចិននៃរមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រកោះកេរ។
យោងតាម សេចក្តីប្រកាស​ព័ត៌មានរួមរវាង​ភាគីទាំង​ពីរបានឲ្យដឹង​ថា សារមន្ទីរ Cleveland បានផ្តួច​ផ្តើមនូវគំនិត​នៃការប្រគល់​នេះដោយផ្អែក​លើព័ត៌មាន​ថ្មីៗ អំពីប្រភព​នៃរូបបដិមាហមុមាន ដែលផ្តល់​ដោយប្រទេស​កម្ពុជា និងដោយ​យោងលើការ​ស្រាវ​ជ្រាវរបស់ប្រទេស​កម្ពុជាអំពីប្រវត្តិ​នៃរូបនេះ ក៏ដូច​ជាបំណងគាំ​ទ្ររបស់សារមន្ទីរ​ដើម្បីគាំទ្រ ដល់​ប្រទេសកម្ពុជាក្នុ​ងគម្រោង​នៃការប្រមូល​ផ្តុំរូបបដិមា​នៃប្រាសាទ​ចិនឡើង​វិញ សូម​អានខ្លឹម​សារពិស្តារនៃ​សេចក្តីប្រកាសព័ត៌​មានរួមដូច​ខាងក្រោម៖

អត្ថបទ៖ ច័ន្ទ ទេវី

ឯកឧត្តម​ ច័ន្ទ ​តានី រដ្ឋលេខា​ធិការ​​ទី​ស្តី​ការ​គណៈ​រដ្ឋមន្ត្រី បញ្ជាក់​​ប្រាប់​​អំពី​រូប​​ រូប​ហនុ​មាន​ កោះកែ ដែល​​បញ្ជូន​ត្រឡប់​មក​ពី​​សហ​រដ្ឋ​​អាមេរិក ​

ឯកឧត្តម ច័ន្ទ​ តានី រដ្ឋលេខាធិការទី​ស្តី​ការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​នៅ​ឯព្រលាន​យន្ត​ហោះអន្តរជាតិ ភ្នំ​ពេញកាលពី​ព្រលប់​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៥​​ថា លោក​សូមស្វាគមន៍ការវិល​មក​វិញនូវ រូបហនុមាន ដែលមក​ពី​Cleveland​ សហរដ្ឋអាមេរិច ។   ឯកឧត្តម បានមាន​ប្រសាសន៍​ថា  រូបនេះយើង​បា​ន​​ចរចារ​ជាមួយ​អាមេរិក ដើម្បីសុំគេមកវិញ ក្រោយពេលដែលយើង​មានភស្តតាង  ដែលយើង​រក​ឃើញ​នៅកោះកែ ថាជា « រូបហនុមាន​កោះកែ »​ ដោយសារកិច្ចព្រមព្រៀងចរចា​ដែលបាន​នៅធ្វើ​នៅថ្ងៃទី១២មុនពេលដែល​គេផ្ទេរ​ មកឲ្យកម្ពុជាយើង ។ ដូច្នេះក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ គេ​​ប្រាប់​យើង​ថា សូមទុកជាការ​ស្ងប់​ស្ងៀម​​ទៅ រហូតដល់​ថ្ងៃ​ដែល​គេផ្ទេរ​មកឲ្យ​យើង​ជាផ្លូវ​ការ​​ដូច្នេះ​ សូមបងប្អូនមេត្តាយោគយល់។
ឯកឧត្តម ច័ន្ទ តានី បាន​បន្ថែម​ថា ខ្ញុំមិននិយាយច្រើន មិនមែនយើង​មិនចង់​និយាយទេ​ប៉ុន្តែដោយសារកិច្ចព្រមព្រៀងគេមិនឲ្យនិយាយ ពីព្រោះនៅស្រុកគេ​ពេល​ខ្លះទៅ​អ្នក​កាសែត​​ចេះតែនិយាយអញ្ចេះអញ្ចុះទៅ ថាអញ្ចេះអញ្ចុះទៅ សួរអញ្ចេះអញ្ចុះ អញ្ចឹងគេពិបាក​ក្នុង​ការចរចារជាមួយយើង អញ្ចឹងហើយ​បានគេសុំ​ស្នើក្នុង​ការចរ​ចារនេះទុក​ជាការ​សម្ងាត់។ ប៉ុន្តែ មិនមែនកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ វាប៉ះពាល់អីទេ គ្រាន់តែថា ទុកជាការ​សម្ងាត់ ពីព្រោះ​កន្លែង​​នីមួយៗដែលគេមានរូបរបស់យើងហ្នឹង​​ពីមុនក៏ដោយ រូបពីមុនៗ​​ដែលគេឲ្យ​យើងហ្នឹង​វាមិនសូវតឹងដឹងពេកទេ ក៏ប៉ុន្តែគេថាជាការសម្ងាត់របស់ផ្ទៃក្នុងរបស់គេ គេត្រូវលាក់ទុក​គេមិនចង់និយាយប្រាប់អ្នកក្រៅឲ្យលឺទេ  ដូច្នេះ សូមបងប្អូន​មេត្តាយោគយល់។
ឯកឧត្តម ច័ន្ទ តានី បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា រូបហនុមាននេះ មកពីកោះកែ គឺនៅសតវត្សទី១០ ។​កោះកែ ជាទីក្រុងរបស់​កម្ពុជាយើងមួយមុនអង្គរ។ រូបហនុមាន​នេះ មានភស្តតាង​ស្នាមដាប់​ចេញ​ពីបល្ល័ង្គពេលផ្គុំគ្នា​ទៅវាត្រូវ ដូច្នោះ នេះជាភស្តតាងមួយចំពោះពេល​ដែលបាត់​រូប​ចំលាក់​នេះ យើងពុំដឹងជាក់លាក់ទេ ដោយសារប្រទេស​យើងមានសង្គ្រាម​ប្រហែល​ជា​ក្នុងឆ្នាំ១៩៧០។ ឯកឧត្តម បាន​បន្ត​ថា រយៈពេលនៃការចរចា រូបនេះ ត្រឹមតែ២-៣ខែប៉ុណ្ណោះ​ដោយសារយើងមានភស្តតាងច្បាស់ ហើយគាត់​ក៏មានសុឆន្ទៈ​ដែលចង់​​បង្ហាញពីខ្លួន​យើង​ដែល​មានការសហការគ្នា ។ អញ្ចឹងក្នុងការទាមទាររូបនីមួយៗ ពេល​ខ្លះក៏ពិបាក​ទៅ ពេល​ខ្លះក៏ស្រួលទៅ ក៏ប៉ុន្តែ​ស្រួល​យ៉ាងណា​ទល់តែ​យើងមានភស្តតាងច្បាស់ ទីមួយថារបស់នេះ​ជារបស់យើង ​ទី២មកពីណា ពីព្រោះមានរូបខ្លះទៅនៅថៃក៏មាននៅយើង​ ក៏មានដូចគ្នា​ដោយ​​សារនៅប្រទេសខ្មែរពីមុនធំ ដូច្នេះ មានបដិមារខ្លះនៅស្រុកថៃ ដូច្នេះយើងត្រូវដឹង​រូបបដិមារនៅកន្លែងណាឲ្យច្បាស់?​ រូបហនុមានរបស់កម្ពុជា​នេះទៅដល់Cleveland អាមេរិច​នៅឆ្នាំ១៩៨២ ទំហំ​កម្ពស់១.០៩m ទទឹង៥៣.៥០m  ហើយ​ទើប​នឹង​បញ្ជូន​វិល​ត្រឡប់​មក​កម្ពុជា​​វិញ​ នៅ​ព្រលប់​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៥​នេះ​ ហើយ​ពិធី​ជា​ផ្លូវ​ការ​នៃ​ការ​ទទួល​ការ​វិល​ត្រឡប់មក​វិញ​នូវ​រូប​មដិមារ នឹង​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ទី​ស្តី​ការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ​២០១៥​នេះ​។









កម្ពុជា​ចង់​អោយ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា​ហោះ​ហើរត្រង់​មក​កាន់​ខេត្ត​សៀមរាប

ក្រុម​សិក្សាស្រាវ​ជ្រាវដេលី គឺជាអង្គកា​រមិនរដ្ឋាភិបាល​សង្គម នយោបាយមួយ​ដ៏លេច​ធ្លោ នៅក្នុង​ប្រទេស​ឥណ្ឌា។ក្រុម​សិក្សា​នេះរួមបញ្ចូល​គ្នាដោយ​អ្នកវិជ្ជាសាស្រ្ត​សង្គម បញ្ញាវន្ត  វេជ្ជបណ្ឌិត វិស្វករ ស្ថាបត្យករ វិចិត្រករ មេធាវី  អ្នកសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ  អ្នក​ព័ត៌​មាន  អ្នក​ការទូត  អតីតយុទ្ធជន គណេយ្យករ ធុរជន និងអ្នក​បច្ចេក។
ក្រុមសិក្សា​នេះបង្កើត​អោយ​មាន​នូវ​ការយល់ដឹង​ជាសាធារណៈ តាមរយៈ​កិច្ច​ពិភាក្សា សិក្ខាសាលា ការ​តំាង​ពិព័រណ៌ ទស្សនកិច្ចក្រៅ​ប្រទេស  និងឯសារ​ស្រាវជ្រាវផ្សេងៗ។
 ក្នុងជំនួប​នៅទីស្តី​ការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី​កាល​ពីថ្ងៃទី១១ ខែ ឧសភា ឆ្នំា២០១៥  ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋ​មន្រ្តី សុខ អាន  រដ្ឋមន្រ្តី​ទទួល​បន្ទុក​ទីស្តី​ការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បានស្នើសុំអោយ គណៈប្រតិភូ​ក្រុម​សិក្សាស្រាវ​ជ្រាវ (Delhi Study) នៃប្រទេស​ឥណ្ឌា ដឹក​នាំ​ដោយ លោក ASHOK GARG ទីប្រឹក្សា​ក្រុម​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ដេលី ប្រទេសឥណ្ឌា   ធ្វើយ៉ាងណា ជួយជម្រុញអោយ​អ្នក​វិនិយោគ  ក្រុម​ហ៊ុន  អាកាសចរស៊ីវិល  ផ្នែក​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់ឥណ្ឌា ដើម្បី ហោះហើរត្រង់មកកាន់ ខេត្ត​សៀមរាប​ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងគោល​បំណង​អោយ​មាន​ភ្ញៀវ ទេសចរណ៏ឥណ្ឌា មកទស្សនាកម្ពុជា​កាន់​តែច្រើន ថែមទៀតលើវិស័យ​ទេសចរណ៏។
ក្នុងជំនួប​នោះឯក​ឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី​បាន​លើក​ឡើង​ថា ដោយប្រទេសកម្ពុជា មានកំណើន​សក្តានុ​ពលផ្នែក​ទេសចរណ៏   ប្រមាណជិត ២០ ភាគរយក្នុង​មួយ​ឆ្នំា  ដូច្នេះ​ហើយ​បានជា ចង់អោយ​ក្រុម​ខ្សែភាពយន្ត​របស់ឥណ្ឌា​ដើម្បីថត​រឿង​ណាមួយនៅ​ប្រាសាទ​អង្គរ ឫនៅតំបន់​រមណីយដ្ឋានអង្គរ  ដែលជាផ្នែក​មួយ​ទាក់ទាញ​ដល់​ភ្ញៀវទេសចរណ៏​មកកាន់​តែច្រើន ។
  ឯកត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេស​កម្ពុជា  គឺជាប្រទេសអាណាច​ក្រមួយ តំាងពីសតវត្សទី ៨  ព្រោះថា កម្ពុជា មាន​បេតិកភណ្ឌ ទំាងរូបបី និង អរូបី ហើយជា ពិសេស កម្ពុជាមានបេតិកភណ្ឌរូបី មានជាង១ពាន់ប្រាង្គប្រាសាទបុរាណនៅទូទំាងប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយគ្នានេះ​ផងដែរឯកត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី បាន​មានប្រសាសន៏ថា កម្ពុជា​ចង់​ឃើញ​ប្រជាជនឥណ្ឌាដែលកាន់​សាសនាហិណ្ឌូ​ច្រើនជាងគេលើ​ពិភពលោក  មកទស្សនា ​នៅកម្ពុជា។ ទាក់ទង​និងការថតខ្សែភាពយន្តនេះ​ដែរឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី​បានបញ្ជាក់​ ថាកន្លងមកមានប្រទេសមួយ​ចំនួនបាន​ថតខ្សែភាពយន្ត ដែលស្តី​អំពីប្រាង្គប្រាសាទអង្គរ កម្ពុជា ដែលនេះបានធ្វើ​អោយប្រទេស​កម្ពុជា​លំហូរ​ចូលនូវភ្ញៀវទេសចរណ៏ មកទស្សនា​កាន់តែច្រើន៕



រូបបដិមា ហនុមាន គឺជារូបទី៦ ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីសហរដ្ឋអាមេរិក



ឯកឧត្តមបណ្ឌិ​តសភាចារ្យ ​សុខ អាន ​ឧបនាយ​ករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី​ទទួលបន្ទុ​កទីស្តីការគ​ណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ បានមានប្រ​សាសន៍នៅក្នុ​ងពីធីទទួល​រូបចម្លាក់​ហនុមាន នៅ​ព្រឹកថ្ងៃទី ​១២ ខែឧសភា ​ឆ្នាំ២០១៥ថា ​រូបហនុមាននេះ​គឺជារូបទី៦​ ដែលយើងបា​នទទួលពីសហរដ្ឋ​អា​មេរិក ក្នុងរ​យៈពេល២ឆ្នាំកន្ល​ងមកនេះ។ ​
កាលពីខែ​ មិថុនា ឆ្នាំ​២០១៣ ក​ម្ពុជាបានទ​ទួលរូបបដិមា ​Duryodhana ​មកពី Sotheby’s (New York), នៅ ខែមិថុនា ឆ្នាំ​២០១៤ កម្ពុជា​ទទួលបានរូបប​ដិមា Bhima ពីសារមន្ទីរ Norton Simon ( California), រូបបដិមា ​Balarama មក​ពី Christie’s (New York) ​និង រូបបដិមាបងប្អូ​នប្រុស២នាក់ Pandava ​មកពីសារៈមន្ទីរ​ Metropolitan (New York) និងរូបប​ដិមាហនុមាននៅ​ថ្ងៃនេះ គឺជារូបទី៦ ​ដែលបានមកពីសារ​មន្ទីរ Cleveland ​សហរដ្ឋអាមេ​រិក។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិ​តសភាចារ្យ សុ​ខ អាន បានលើកឡើ​ងថា ការដែលប្រ​ទេសកម្ពុជាទទួលបា​នត្រឡប់មកវិញ ​នូវរូបបដិមាទាំ​ងនេះ គឺតាមរយៈកា​រចរចាររវាង​ក្រុមការងារច្បាប់​នៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋ​មន្ត្រី ដោយមានកា​រឧបត្ថម្ភផ្នែ​កផ្លូវច្បាប់ពីម​ន្ត្រីអាមេរិក ​និងរដ្ឋាភិបាល​អាមេរិកយ៉ាងពេញ​ទំហឹង។ ឯក​ឧត្តមបណ្ឌិត សុ​ខ អាន ក៏​បានថ្លែងអំណរគុ​ណទៅដល់រដ្ឋាភិ​បាលអាមេរិក ក៏​ដូចជាអង្គកា​រយូណេស្កូ និង​ដៃគូដ៏ទៃទៀតដែល​បានខ្នះខ្នែងដើ​ម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យ​រូបបដិមាទាំងអស់នេះ​ត្រឡប់មកវិ​ញដោយជោគ​ជ័យ។ ​«ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណ​រគុណដល់រដ្ឋា​ភិបាលសហរ​ដ្ឋអាមេរិក​ ចំពោះការគាំទ្រ​ និងស​ហប្រតិបត្តិការ​ ដ៏ពេញទំហឹងចំ​ពោះការជួយទំ​នុកបំរុងទាំ​ងផ្លូវច្បាប់ ​និងការងារប​ច្ចេកទេសតាមរ​យៈការចរចា​រ ដើម្បីឲ្យបា​នរូបបដិមា​ត្រឡប់មក​ប្រទេសដើមវិ​ញគឺប្រទេសក​ម្ពុជា។ »
​ជាចុងក្រោយ ឯ​កឧត្តមបណ្ឌិ​តសភាចារ្យ ​សុខ អាន ក៏​សូមផ្តាំផ្ញើរ ​ទៅដល់ស្ថាប័​ន រឺ ក៏ក្រុម​ណា រឺក៏បុ​គ្គលទាំងឡាយ​ណា ដែលបា​ននិងកំពុ​ងកាន់កាប់រូប​បដិមាកម្ពុជានៅ​ទីកន្លែងណាក៏ដោយ​សូមឲ្យប្រគល់រូ​បបដិមាមក​កាន់កម្ពុ​ជាវិញ ដោយគោ​រពនូវសន្ធិ​សញ្ញាឆ្នាំ១៩៧០ ​ស្តីពីការការពា​រនិងអភិរក្ស​រូបបដិមា ​និងសូមឲ្យបញ្ជូនត្រ​ឡប់មកប្រ​ទេសដើមវិ​ញគឺ បើសិន​រូបបដិមានោះ​ជារបស់ប្រ​ទេសកម្ពុជាពិ​តមែន ដោ​យសូមឲ្យធ្វើតាម​ឧទាហរណ៍ដ៏​ល្អរបស់សា​រមន្ទីរ Cleveland ​ដែលបាន​ធ្វើនៅព្រឹកនេះ​។
តាមប្រសា​សន៍របស់ ឯ​កឧត្តម ច័ន្ទ តា​នី រដ្ឋលេខាធិកា​រនៃទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ បានឲ្យដឹងថា​ រូបបដិ​មាហនុមានសត​វត្សទី១០ ​គឺសារមន្ទីរ ​Cleveland ​បានទិញកាលពី​ឆ្នាំ ១៩៨២ ​នេះ ត្រូវបានយកចេ​ញពីប្រាសាទចិ​ននៃរមណីយដ្ឋា​នប្រវត្តិសាស្រ្តកោះ​កេរ ហើយបដិ​មា​ផ្សេងៗទៀត ​គឺចេញពីប្រភ​ពផ្សេងគ្នាៗ ​ពីសហរដ្ឋអា​មេរិក ដែលជាកា​រលួចគាស់ក​កាយយកពី​កន្លែងផ្សេង​ៗគ្នា ក្នុងកំឡុ​ងទសវត្សឆ្នាំ​៧០។

ឯកឧត្តម​ ច័ន្ទ តានី បានមានប្រ​សាសន៍ថា ​សារៈសំខាន់នៃកា​រប្រគល់រូបប​ដិមានេះ គឺ​ស្មើនិងការ​ប្រគល់មក​វិញនូវព្រ​លឹងរបស់ជា​តិ ដែលរូបប​ដិមា​នេះ ​គឺជាព្រលឹង​នៃសិល្បៈវប្ប​ធម៌ខ្មែរ។​ ឯកឧត្តម​ ច័ន្ទ តានី ប​ន្តថា​ មុននឹងយកទៅ​ដាក់​តាំ​ងនៅក្នុង ​សារៈមន្ទីរជាតិ ​រូប​បដិមាហនុមា​ននេះ ត្រូវជួស​ជុលសិន ដោយត្រូវ​ដាក់ជើងទ​ម្រ និងរៀប​ចំបិទកាវជាដើ​ម។
ឯកឧត្តម​ ​ច័ន្ទ តានី បានលើ​កឡើងថា ​ទំរាំតែទទួលបាន​រូប​បដិមា ទាំងនេះមក​គឺ យើងជួប​ការពិបាកច្រើ​ន​ ដោយក្នុងនោះមា​នដូចជា ការតស៊ូផ្នែកច្បាប់នៅអាមេរិក, ការស្វែងរកភ័ស្តុតាងច្បាប់ និងភ័ស្តុតាងវប្បធម៌ ប៉ុន្តែជាការល្អដែរ ដែលរូ​បបដិមាហនុ​មាននេះយើង​ធ្វើតាមការ​ចរចារ​ ដោយអត់មាន​ការប្តឹង​ផ្តល់ទេ។​
ឯកឧត្តម ​ច័ន្ទ តានី បា​នសម្តែងនូ​វការកោត​សរសើរ ​ចំពោះការ​ប្រគល់ត្រឡ​ប់មកវិញ​នៃរូបបដិ​មា និងការ​ផ្តល់នូវឱ​កាសសម្រាប់​ការជួបជុំគ្នា​វិញនៃរូប​បដិមាផ្សេងៗ​ដែលស្ថិត​នៅប្រាសាទ​ចិន។ ​ឯកឧត្តម​ បានបន្ថែម​ទៀតថា «ការ​ប្រគល់ត្រឡប់ដោ​យស្ម័គ្រចិត្តនៃរូ​បបដិមាហ​នុមាននេះ គឺ​បង្ហាញនូវការ​គិតគូរបស់​សារមន្ទីរ ​The Cleveland Museum of Art ចំពោះ​សារសំខាន់​នៃរមណីយដ្ឋា​នប្រវត្តិសាស្ត្រកោះ​កេរចំពោះប្រ​ជាជនក​ម្ពុជា។ ការប្រ​គល់ត្រឡប់មក​វិញនេះក៏ឆ្លុះ​បញ្ចាំងពីការលួ​ចយកយ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបានកើ​តឡើងនៅប្រទេស​យើង»។​
បណ្ឌិត William M. Griswold ​អភិបាលនៃសា​រមន្ទីរ ​The Cleveland Museum of Art បា​នកត់សម្គា​ល់ថា «​យើងមានសេចក្តីសោ​មនស្សរី​ករាយ ចំពោះកា​រចាប់ផ្តើមទំព័​រថ្មីនៃកិច្ចសហ​ការដ៏យូរ​អង្វែងជា​មួយប្រទេស​កម្ពុជា។​ ការប្រគល់​ត្រឡប់មក​វិញនៃរូបប​ដិមាហនុមាន ​នេះនឹងជួយដល់​ប្រទេស​កម្ពុជា ក្នុងគ​ម្រោងនៃការក​សាងឡើងវិញ​នូវប្រាសាទ​ខ្មែរដ៏សំខាន់​នេះ។ ជាង​នេះទៅទៀត​ ទង្វើនេះ​នឹងត្រួសត្រាយ​ផ្លូវសម្រាប់កិ​ច្ចសហប្រតិ​បត្តិការ​ នាពេលអនា​គតរវាង​ព្រះរាជាណាច​ក្រកម្ពុជា ​និងសារមន្ទីរ​ The Cleveland Museum of Art។​ យើងសង្ឃឹមថា ​នឹ​ងអាចបំពេ​ញការងារជា​មួយសហការីរប​ស់យើងនៅប្រទេ​សកម្ពុជា​ សម្រាប់រយៈ​ពេលដ៏វែងខា​ងមុខទៀត៕
អ​ត្ថបទ​៖ ច័ន្ទ ​ទេវី​

Remarks by H.E. Dr. Sok An, Deputy Prime Minister, at the Handover Ceremony of the Statue of Hanuman

Phnom Penh, 12 May 2015
           
-    Dr. William Griswold, Director of the Cleveland Museum of Art;
-    Her Excellency Julie Chung, Deputy Chief of Mission of the U.S. Embassy in Cambodia;
-    Her Excellency Anne Lemaistre, UNESCO Representative in Cambodia;
-    Excellencies, Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen;

I am very pleased and honored to represent the Kingdom of Cambodia to receive the Statue of Hanuman after his long stay overseas. This statue was once looted from Prasat Chen Temple of the Koh Ker historic complex. His body had been brutally severed from his pedestal, transported across the border, shipped to Europe, and then the United States of America. Now, after his long journey, he is finally back in his homeland.

I am sure that, if Hanuman were alive, we would see a smile on his face showing his joy at being here among us where he belongs.

This home-coming of Hanuman, once again, shows how the tireless efforts of the Royal Government of Cambodia in implementing the protection of our cultural heritage have paid off. Indeed, Hanuman will join five other Koh Ker statues recently returned home:
-          DURYODHANA from Sotheby’s (New York), which decided to settle the case by agreeing to return the Statue to Cambodia, after almost two years of a hard fought lawsuit introduced by the U.S. Attorney’s Office of the Southern District of New York at the request of the Royal Government of Cambodia;
-          BHIMA from Norton Simon Museum (Pasadena, California);
-          BALARAMA from Christie’s (New York); and
-          Two PANDAVA Brothers from the Metropolitan Museum of Art (New York).

The return of these last four statues resulted through direct negotiations between the legal team at the Office of the Council of Ministers under my supervision with the introductory assistance of the Manhattan District Attorney’s Office, and other concerned parties.

I would like to emphasise that these successes were made possible by close collaboration between the Royal Government of Cambodia and the Government of the United States of America together with UNESCO, the Ecole Française d’Extreme-Orient (EFEO) and other experts.

It should be noted that in the fight against the illicit import, export and transfer of ownership of cultural property, no single country can do it alone. International joint efforts are required in this complex exercise.

On behalf of the Royal Government of Cambodia led by Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Prime Minister of the Kingdom of Cambodia, I would like to express our special thanks to the Government of the United States of America for their full support and cooperation in the case of Duryodhana which helped build a legal basis for reference with regard to future claims of stolen Khmer artifacts.

Our sincere thanks and appreciation also go to the Board of Trustees and the Director of the Cleveland Museum of Art, Dr. William Griswold, for their decision to return the Statue of Hanuman to Cambodia. Working with his Cambodian counterpart – His Excellency Chan Tani, Secretary of State at the Office of the Council of Ministers, and with officials from the Ministry of Culture and Fine Arts, Dr. Griswold has shown his museum’s high ethical standards, his professionalism, flexibility, patience and understanding. All of these have tremendously facilitated the negotiation process. I am convinced that today’s handover of the Statue of Hanuman opens doors to future cultural and technical cooperation between the National Museum of Cambodia and the Cleveland Museum of Art.

Last but not least, I would like to congratulate the Cambodian legal and cultural experts for their dedication and effectiveness leading to successive home-comings of our looted ancient artifacts.

In closing, the Royal Government of Cambodia appeals to other museums and collectors around the world to follow the example of returning plundered treasures to their rightful owners. We call upon the world, especially those active in the fields of art and culture, to begin treating the illicit trade of cultural property as a serious crime, which is destroying our cultural heritage, invaluable to all humanity.

Finally, I wish Excellencies, Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen good health, every success and happiness.

Thank you!

ឯកឧត្តម​ឧបនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ សុខ អាន​ បង្ហាញ​​ពី​សក្តានុ​ពល​ជា​​ច្រើន​​របស់​​កម្ពុជា​ ដល់​​ក្រុ​មប្រឹក្សា​ធុរកិច្ច​​អាមេរិក​ អាស៊ាន​​

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ​សភា​ចារ្យ  សុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្រ្តី បានបង្ហាញ​សក្តានុពល​ជាច្រើនរបស់កម្ពុជា ជូនដល់ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន ជាពិសេស លើសក្តា​នុពល​ផ្នែកទេសចរណ៍ សេដ្ឋកិច្ច ស្ថេរភាពនយោបាយ និងកំណែទម្រង់ច្បាប់នៅកម្ពុជា ដើម្បីឱ្យអ្នកវិនិយោគ ទុកមានភាពកក់ក្តៅចូលមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ​  សុខ អាន បានលើកឡើងបែបនេះ​ ក្នុងឱកាស​​ដែលឯកឧត្តម  បានអនុញ្ញាត​ឱ្យ​ប្រតិភូ​ក្រុមប្រឹក្សាធុរៈកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន ដឹកនាំដោយលោកជំទាវ Kathleen T.Santillo នាយកគ្រប់គ្រង​ប្រចាំតំបន់ ចូលជួបសំដែង​ការគួរសមនៅ ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី កាលពីរសៀល ថ្ងៃទី៨ ខែឧសភានេះ។
នៅក្នុងជំនួបនោះ ឯកឧត្តមឧប​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​  សុខ អាន បញ្ជាក់ជូនថា កម្ពុជាមានបរិយាកាស​​ល្អ​ក្នុងការអនុគ្រោះ​សម្រាប់ការទាក់ទាញ​ អ្នកវិនិយោគពីក្រៅប្រទេស ដែលកម្ពុជាបាន ចេញផ្សាយនូវ​គោក​នយោបាយ​ឧស្សាហកម្មថ្មី គឺការបង្កើតឧស្សាហកម្ម មុននឹងធ្វើការនាំ​ចេញត្រូវឱ្យមាន​ការកែច្នៃដើម្បី​​បង្កើនតម្លៃបន្ថែម ដែលសព្វថ្ងៃនេះ​សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាគឺ​កំពុងជំរុញទៅលើការនាំ​ចេញ​ផលិតផលមួយ​​ ចំនួន​ដូចជាការ​នាំចេញអង្ករ ការនាំចេញ​សំលៀកបំពាក់ និងស្បែក​ជើងជាដើម ហើយគោល​​នយោបាយ​​របស់កម្ពុជា គឺចង់ឱ្យមានការ​បង្កើនឧស្សាហកម្ម ដែលមាន​ចរិតជាសកល និងចង់បាន​ការ​វិនិយោគ​បន្ថែមទៀត ។
ជាមួយនឹងការបង្ហាញពីកំណើន ​សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ដែលមានក្នុង​រង្វង់ជាង៧%​ជារៀង​រាល់​​ឆ្នាំរួចមកនោះ ឯកឧត្តម  សុខ អាន បានបង្ហាញ​ពីសក្តានុពល​​ទេសចរណ៏​នៅកម្ពុជា មាន​កំណើន​​យ៉ាងគំហុក​ពីមួយឆ្នាំ​ទៅមួយឆ្នាំ។ ដូចជាក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ មានទេសចរណ៍​ចូលមក​កម្ពុជា​ប្រមាណ​១០​ម៉ឺន​នាក់ក្នុង១ឆ្នាំ នៅឆ្នាំ២០០៣ បាន​កើនដល់ ៧០០ពាន់នាក់ក្នុង១ឆ្នាំ ក្នុងកំឡុងឆ្នាំ២០១៣បានកើនដល់ ៤លាន២សែននាក់ក្នុង១ឆ្នាំ នៅឆ្នាំ២០១៤​មានរហូតដល់​៤លាន៥សែននាក់ក្នុង​១ឆ្នាំនិងក្នុង​កំឡុង​ឆ្នាំ២០១៥​ កម្ពុជានឹង​កើនអ្នកទេសចរណ៍​បានចំនួន​១០% នៃឆ្នាំ២០១៤ ។
ភាគីប្រតិភូក្រុម ​ប្រឹក្សាធុរៈកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន បានអប​អរចំពោះ​ការរីក​ចំរើន​នៅកម្ពុជា ហើយ​​លោកជំទាវ Kathleen T.Santillo បានចាត់ទុកថា ការធ្វើកំណែ​ទំរង់ច្បាប់​គឺជាកត្តា​សំ​ខាន់ណាស់ សម្រាប់ ការបណ្តាក់ទុន របស់អ្នក​វិនិយោទុន​សហរដ្ឋ​អាមេរិក និងអាស៊ាន មកកម្ពុជា ។
នៅក្នុងឱកាសនោះដែរ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋម​ន្ត្រី​ សុខ អាន ក៏បានជំរាបជូន អំពីការ​ត្រៀម​រៀបចំ ទទួល​រូប​ចម្លាក់មួយ នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ក្នុងសប្តាហិ៍នេះ គឺរូបហនុមាន ដែល​សហរដ្ឋ​អាមេ​រិក​​ នាំមកឲ្យកម្ពុជាវិញ ៕



Joint Press Release of the Government of the Kingdom of Cambodia and the Cleveland Museum of Art