វិភាគអន្តរជាតិ៖ ហេតុអ្វីជប៉ុន មិនអាចរួចខ្លួន បើសង្រ្គាមចិន-តៃវ៉ាន់ផ្ទុះឡើង?

(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ ខណៈសមាជគណបក្សកុម្មុយនិស្ដចិនលើកទី២០ កាន់តែខិតជិតចូលមកដល់នៅថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២នេះ លោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជិនពីង ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបន្តអាណត្តិ៥ឆ្នាំបន្ថែមទៀត ដែលនេះនឹងធ្វើឱ្យលោកក្លាយជាមេដឹកនាំចិនមានឥទ្ធិពលធំបំផុត ចាប់ពីតាំងសម័យលោក ម៉ៅ សេទុងមក។ លោក ស៊ី ជិនពីង ធ្លាប់បានលើកឡើងជារឿយៗថាលោកនឹងសម្រេចឱ្យបាននូវការបង្រួបបង្រួមជាតិជាមួយតៃវ៉ាន់ ឱ្យបានមុនឆ្នាំ២០៤៩ ជាផ្នែកមួយនៃចក្ខុវិស័យរបស់លោកដើម្បីឱ្យ ចិនខ្លាំងក្លាឡើងវិញ។

ប្រសិនបើលោក ស៊ី ជិនពីង ពិតជាអាចបន្តដឹកនាំប្រទេសចិននៅអាណត្តិទី៣ពិតមែន នោះបញ្ហាចោទ វាលែងស្ថិតនៅត្រង់ថាតើចិនអាចនឹងប្រើកម្លាំងយោធាលើតៃវ៉ាន់ដែរ ឬក៏អត់នោះទេ? ក៏ប៉ុន្តែគឺនៅពេលណា? ដើម្បីប្រឈមមុខជាមួយចិន តៃវ៉ាន់ត្រូវការជាចាំបាច់ការគាំទ្រពីសម្ព័ន្ធមិត្តក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពការពារខ្លួនឯង ហើយក្រៅតែពី សហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុនក៏អាចនឹងត្រូវបង្ខំចិត្តចូលជួយតៃវ៉ាន់ដែរ ក្នុងករណីសង្រ្គាមជាមួយចិនផ្ទុះឡើង។ ជាការពិតណាស់ ជប៉ុនបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការលើកកម្ពស់ ផ្នត់គំនិត «ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរី និងបើកចំហ» តែក្នុងពេលជាមួយគ្នា ទីក្រុងតូក្យូមិនដែលបានប្រកាន់ជំហរច្បាស់លាស់ថាតើនឹងផ្ដល់ជំនួយដល់តៃវ៉ាន់ នៅពេលមាន ការវាយប្រហារណាមួយពីចិន ឬយ៉ាងណានោះឡើយ។

ក្រុមអ្នកវិភាគច្រើនយល់ស្របថាដោយសារតែស្ថិតនៅកៀកតៃវ៉ាន់ «បញ្ហារបស់តៃវ៉ាន់ ក៏ជាបញ្ហារបស់ជប៉ុនដូចគ្នាដែរ ហើយទោះបីជាជប៉ុនចង់គេច ក៏មិនអាចគេចផុត នោះដែរ»។ ពីព្រោះ វាមានហេតុផលសំខាន់ ២យ៉ាង។ ម្យ៉ាង ការវាយប្រហារណាមួយរបស់ចិនលើតៃវ៉ាន់ មានភាគរយខ្ពស់ណាស់អាចធ្លាយចូលក្នុងទឹកដីជប៉ុន ជាពិសេស នោះគឺកោះយ៉ូណាហ្គូនីជីម៉ា (Yonagunijima) ដែលស្ថិតនៅចម្ងាយត្រឹមតែ ១១១គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីតំបន់ឆ្នេរភាគខាងកើតរបស់តៃវ៉ាន់។ កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែសីហាកន្លងទៅ កងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន PLA បានធ្វើតេស្ដបាញ់មីស៊ីលជាច្រើនគ្រាប់រំលងកោះតៃវ៉ាន់ ហើយក្នុងនោះមានមីស៊ីល ៥គ្រាប់បានធ្លាក់ចូលក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្ដាច់មុខរបស់ ជប៉ុន។

នៅក្រោយការធ្វើសមុទ្ធយោធានេះ កងទ័ពចិន PLA បានអះអាងថាមីស៊ីលរបស់ខ្លួនទាំងអស់សុទ្ធតែធ្លាក់ចំគោលដៅដែលបានកំណត់ ដែលនេះត្រូវបានក្រុមអ្នកវិភាគ យល់ថាចិនចង់បញ្ជូនសារព្រមានឱ្យជប៉ុនដឹងថាកងទ័ពចិនមានសមត្ថភាពវាយប្រហារចំគោលដៅនៅក្នុងដែនទឹកជប៉ុន ក៏ដូចជាកំញើញទីក្រុងតូក្យូកុំឱ្យហ៊ានលូកដៃជួយ តៃវ៉ាន់ផងដែរ។ ឬអាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតបានថា «មិនថាជប៉ុនក្លាយជាគោលដៅវាយប្រហារដោយផ្ទាល់របស់ចិន ឬក៏ជាប់គាំងក្នុងជម្លោះរវាងចិន និងតៃវ៉ាន់នោះទេ ក៏ទឹកដីជប៉ុន មិនអាចគេចផុតពីការគំរាមកំហែងបានឡើយ»។

ចំណែកឯ ហេតុផលទី២ នោះគឺកងទ័ពអាមេរិកជាង ៥៤,០០០នាក់ ដែលកំពុងឈរជើងនៅលើទឹកដីជប៉ុន បានបង្កើតជាបន្ទាយទ័ពដ៏រឹងមាំមួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុង តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ ម្លោះហើយ ប្រសិនបើចិនប្រើកម្លាំងយោធាវាយប្រហារលើតៃវ៉ាន់ រីឯសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រេចចិត្តចូលជួយតៃវ៉ាន់ ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងត្រូវការ ជាបន្ទាន់ក្នុងការប្រើប្រាស់កងទ័ពអាមេរិក និងមូលដ្ឋានទ័ពនៅលើទឹកជប៉ុន ដើម្បីគាំទ្រនិងជួយតៃវ៉ាន់។ នៅក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ១៩៦០ សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវ ប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយជប៉ុន មុននឹងប្រើប្រាស់កងទ័ពអាមេរិកនៅក្នុងជម្លោះ ឬសង្រ្គាមក្នុងតំបន់។ តែទោះជាបែបនេះក្ដី ដោយសារតែទទួលឱ្យកងទ័ពអាមេរិកជើងឈរ ជប៉ុននឹងពិបាកក្នុងការប្រកែកមិនឱ្យអាមេរិកប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានទ័ព ឬកងទ័ពទាំងនេះណាស់។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កងទ័ពអាមេរិកដែលកំពុងឈរជើងនៅជប៉ុន ក៏នឹងអាចក្លាយ ជាគោលដៅវាយប្រហាររបស់កងទ័ពចិនដែរ ក្នុងករណីសង្រ្គាមផ្ទុះឡើង ដែលនេះចង់ ឬមិនចង់ វានឹងប៉ះពាល់ដល់បូរណភាពទឹកដីជប៉ុន។

គួរបញ្ជាក់ថា ផ្ទុយពីសហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុនមិនបានគាំទ្រកោះតៃវ៉ាន់ឱ្យមានសមត្ថភាពការពារខ្លួនឯង តាមរយៈការលក់អាវុធទេ។ លើសពីនេះទៅទៀត ជប៉ុនក៏មិនមាន ក្របខណ្ឌច្បាប់គ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់ការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាជាមួយតៃវ៉ាន់ នៅពេលអនាគតនោះដែរ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧២មក ជប៉ុនដូចគ្នាទៅនឹងប្រទេស ភាគច្រើនរួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក មិនបានទទួលស្គាល់តៃវ៉ាន់ជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់មួយនោះទេ ជាមួយការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវ «យុទ្ធសាស្ត្រមិនច្បាស់លាស់» ចំពោះតៃវ៉ាន់។ ប៉ុន្តែ យុទ្ធសាស្ត្រមិនច្បាស់លាស់នេះដែលជប៉ុនប្រើដើម្បីបញ្ចៀសជម្លោះដោយផ្ទាល់ជាមួយចិន ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាតៃវ៉ាន់ នឹងមិនអាចការពារជប៉ុនពីការជាប់ផុងនៅសង្រ្គាម បានឡើយ៕

ភាពយន្តចម្រៀងប្រវត្តិសាស្ត្រ «ជីវិតក្មេងវត្ត» ជាស្នាដៃនិពន្ធរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ត្រូវបានដាក់សម្ពោធផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ (Video inside)

 

(FN-ភ្នំពេញ)៖ ភាពយន្តចម្រៀងប្រវត្តិសាស្ត្រ «ជីវិតក្មេងវត្ត» ត្រូវបានដាក់សម្ពោធផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២នេះ ក្រោមអធិបតីភាពរបស់លោកស្រី បណ្ឌិតសភាចារ្យ ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដោយមានការចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករពីមន្ត្រីក្រសួង អ្នកឧកញ៉ា លោកឧកញ៉ា លោក លោកស្រី ជាអ្នកឧបត្ថម្ភ ផលិតករ អ្នកដឹកនាំរឿង សិល្បករ និងភ្ញៀវកិត្តិយស សរុបជាង២,០០០នាក់។

ភាពយន្តចម្រៀង ប្រវត្តិសាស្ត្រ ជីវិតក្មេងវត្ត និពន្ធឡើងនៅថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៦ ដោយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា និងដឹកនាំការថតដោយ លោក ហ៊ុន ហេង ប្រគុំដោយតន្រ្តីវិទ្យុជាតិកម្ពុជា ច្រៀងដោយ លោក យិន សារិន ហើយនៅពេលនេះ ច្រៀងឡើងវិញដោយលោក ជិន វឌ្ឍនា សម្រួលតន្រ្តីដោយលោក ប៊ូ វណ្ណមុនីរ័ក្ស និងលោក កែវ ម៉ារ៉ា ហើយដឹកនាំការថតឡើងវិញដោយ លោក ហ្វៃ សំអាង។

ភាពយន្តចម្រៀងប្រវត្តិសាស្ត្រ «ជីវិតក្មេងវត្ត» ជាផ្ទាំងទស្សនីយភាពដ៏អស្ចារ្យបង្កប់ដោយអត្ថន័យ អត្ថរូប និងអត្ថរសដ៏សម្បូរបែបអំពីខ្សែជីវិតពិត និងការតស៊ូរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលជាកូនកសិករ ហើយក្រាញននាលការលំបាកសព្វបែបយ៉ាង ដើម្បីចំណេះវិជ្ជាជាទ្រព្យដ៏សំខាន់មិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។

គម្រូវីរភាពរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវបានលាតត្រដាងយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះនៅក្នុងភាពយន្តចម្រៀង ជីវិតក្មេងវត្ត ដែលមានផលិតករ៣រូប រួមគ្នា គឺលោកស្រី ចន ច័ន្ទលក្ខិណា, ឧកញ៉ា ហេង ឡុង និងឧកញ៉ា អ៊ឹង លីហេង។ ក្នុងនោះ អ្នកឧកញ៉ា ឡេង ណាវ៉ាត្រា អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន ហ្គាឡាក់ស៊ី ណាវ៉ាត្រា ឯ.ក បានឧបត្ថម្ភបច្ចេកទេសថត និងសម្ភារៈបម្រើឲ្យការផលិត។ ភាពយន្តចម្រៀងនេះចំណាយថវិកាផលិតអស់ជាង១២ម៉ឺនដុល្លារ ដែលចំណាយពេលលើការផលិតជិត១ឆ្នាំ តាំងពីការរើសទីតាំងថត តួសម្តែង ការថតរហូតដល់ការកាត់តជាដើម។

លោកស្រី ចន ច័ន្ទលក្ខិណា ប្រធានសមាគមសិល្បករខ្មែរ បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា នេះជាវណ្ណកម្មដ៏វិសេសវិសាលបំផុត ដែលផលិតករ តួសម្តែង ក្រុមការងារទាំងអស់ ក៏ដូចជាអ្នកឧបត្ថម្ភគាំទ្រ ជាពិសេសអ្នកដឹកនាំរឿង លោក ហ្វៃ សំអាង រួមគ្នាយកចិត្តទុកដាក់ ប្រើអស់កម្លាំងចិត្ត សមត្ថភាពនិងធនធាន ដើម្បីផលិត ភាពយន្តចម្រៀង ប្រវត្តិសាស្ត្រនេះឲ្យល្អបំផុត ព្រោះជាប្រវត្តិរឿងរ៉ាវនិងការតស៊ូរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដើម្បីទុកជាគម្រូសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរទូទៅ ពិសេសយុវជនដែលជាទំពាំងស្នងឫស្សី។

តួអង្គសម្តែងក្នុងរឿងនេះ សុទ្ធសឹងជាសិល្បករសិល្បការិនីល្បីៗ ដែលមានបទពិសោធន៍គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសម្តែងបានគ្រប់រសជាតិជីវិត យំ សើច កើតទុក មុខជូរ... គឺអាចធ្វើបានទាំងអស់។ ក្នុងនោះមានដូចជា អ្នកគ្រូ ឌីសាវ៉េត កញ្ញា ឌួង សូរីដា លោកឈឹម សក្កដា លោក ប៉ាន់ ខែមម៉ានូ ប្អូនប្រុស អោក ឧត្តម កញ្ញា នីតា វរវង្ស លោក ម៉េងប៊ុនឡូ លោក ពៅ ពិសិដ្ឋ អ្នកនាង លី ម៉ារីណា និងមានតួអង្គជាច្រើនទៀត។

លោកស្រីផលិតករូបនេះ បានធ្វើការកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ដល់ក្រុមការងារ សិល្បករ សិល្បការិនី ដែលមានការលះបង់កម្លាំងកាយចិត្តក្នុងការសម្តែង មិនថាក្តៅ រងារ យប់ថ្ងៃ ចុះបឹង ប្រឡាក់ភក់យ៉ាងណាក្តីនៅប្រឹងរហូតជោគជ័យ តួយ៉ាងកញ្ញា ឌួង ហ្សូរីដា បានលះបង់សក់ជាទីស្រលាញ់ កាត់ខ្លីដើម្បីតម្រូវតាមសាច់រឿង។

លោកស្រី បានបន្តថា សមាគមសិល្បករខ្មែរ កន្លងមកធ្លាប់បានផលិតភាពយន្តរឿង «បន្តោងឆ្នាំដី» រឿង «ទារុណកម្មខ្មោច» ហើយថ្មីៗនេះ សមាគមបានផលិតភាពយន្តចម្រៀង «ជីវិតក្មេងវត្ត» ដែលជាខ្សែជីវិតពិតរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា។

ជាមួយគ្នានេះ លោក ហ្វៃ សំអាង ដែលជាអ្នកដឹកនាំភាពយន្តចម្រៀង ជីវិតក្មេងវត្ត បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា វណ្ណកម្មប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏វិសេសវិសាលនេះ មានកិច្ចការនិងការសម្រេចចិត្តធំៗដែលត្រូវធ្វើឡើងយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ទាំងភាសាសន្ទនា ការជ្រើសរើសតួសម្តែង ទីតាំងថត ក្រៅពីនោះនៅមានសម្ភារបច្ចេកទេសទំនើប បច្ចេកទេសកាត់តដែលត្រូវប្រើប្រាស់បម្រើដល់ការផលិត ក្នុងនោះមានក្រុមការងារជំនាញពីគ្រប់ផ្នែកដែលមិនអាចខ្វះបាន។

លោក ហ្វៃ សំអាង ក្នុងនាមអ្នកដឹកនាំសម្តែងដែលមានសមត្ថភាព បានបង្ហាញអារម្មណ៍រំភើបចំពោះវណ្ណកម្ម ភាពយន្តចម្រៀង ជីវិតក្មេងវត្ត ហើយបានរំលឹកពីការយកចិត្តទុកដាក់ ផ្តល់អនុសាសន៍ និងការណែនាំដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ពីសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលសម្តេចតែងឆ្លើយតប និងប្រាប់អំពីដំណាក់កាល នៃជីវិតពិតរបស់សម្តេច ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក្នុងតួនាទីដ៏ខ្ពស់ មិនត្រឹមជាមគ្គុទេសដឹកនាំប្រទេស ស្វែងរកសន្តិភាព ធានានូវស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍប៉ុណ្ណោះទេ តែសម្តេចថែមទាំងមានបេះដូងសិល្បៈ យកចិត្តទុកដាក់គ្រប់សេណារីយ៉ោ និងម៉ត់ចត់ជាទីបំផុត ទើបវណ្ណកម្មប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ បានសម្រេចយ៉ាងជោគជ័យដ៏ក្រៃលែង។

ឧកញ៉ា ហេង ឡុង ប្រធានសមាគមមិត្តសិល្បៈស្ម័គ្រចិត្តជួយសង្គម និងជាផលិតករមួយរូប បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា នឹងមានវណ្ណកម្មពិសេសៗទាំងទងនឹងភាពយន្តចម្រៀងដែលជាជីវិតពិតរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា ជាបន្តបន្ទាប់ទៀតផងដែរ។

គួររំលឹកថា បទចម្រៀង ជីវិតក្មេងវត្ត ធ្លាប់បានផលិតជាចម្រៀងកាយវិការម្តងហើយកាលពីឆ្នាំ២០០០ ដោយផលិតកម្មហ្សមាស ក្រោមការដឹកនាំដោយ លោក ហ្វៃ សំអាង ហើយក៏មានការគាំទ្រច្រើនពីសំណាក់មហាជន ដោយឡែកការផលិតម្តងទៀតនេះ មានទម្រង់ជាភាពយន្តហើយល្អវិសេសវិសាលបំផុត៕

សារលិខិតសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងឱកាសទិវាមនុស្សចាស់កម្ពុជា និងទិវាមនុស្សចាស់អន្តរជាតិ ថ្ងៃទី១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២

 

សារលិខិតសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងឱកាសទិវាមនុស្សចាស់កម្ពុជា និងទិវាមនុស្សចាស់អន្តរជាតិ ថ្ងៃទី១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២