Tuesday, December 13, 2022

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អញ្ជើញជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅតំបន់អឺរ៉ុបប្រមាណជាង២ពាន់នាក់


នៅល្ងាចថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅបណ្ដាប្រទេសជាច្រើននៅតំបន់អឺរ៉ុបប្រមាណជាង២ពាន់នាក់ នៅទីក្រុងព្រុចសែល ប្រទេសបែលហ្សិក។

   

 ជំនួបនេះធ្វើឡើងក្នុងឱកាសដែលសម្ដេចអញ្ជើញធ្វើជាសហប្រធានក្នុងកិច្ចប្រជុំខួបអនុស្សាវរីយ៍អាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុប ដែលត្រូវធ្វើឡើងនៅទីក្រុងព្រុចសែល នៅថ្ងៃទី១៤ធ្នូខាងមុខនេះ។

ជាកិច្ចចាប់ផ្ដើម សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ពិតជារីករាយដែលបានទទួលការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅជាទីបំផុត ពីសំណាក់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងយ៉ាងច្រើនកុះករ មកពីបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗនៃតំបន់អឺរ៉ុប។ 

សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា ជំនួបជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនៅអឺរ៉ុបនាពេលនេះ មិនមែនជារឿងចៃដន្យនោះទេ តែជាការៀបចំដោយមានការស្ម័គ្រចិត្ត និងព្រមព្រៀងដើម្បីជួបគ្នានៅទីនេះ។ ជំនួបនេះមិនមែនជាការទិញទឹកចិត្ត ឬទិញដូរ ជួល ឲ្យមកជួបនោះឡើយ។សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ថា ភាសានៃទិញដូរ ឬជួល ដើម្បីជំនួបជាមួយសម្តេច គួរតែត្រូវបានបញ្ចប់ ព្រោះពាក្យនេះ គឺជាការបំពានលើសិទ្ធិសេរីភាពនៃសតិសម្បជញ្ជៈរបស់បងប្អូនខ្មែរយើង។

ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាកូវីដ១៩ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ បាននាំឱ្យមានក្តីបារម្ភខ្លាំងចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាល លើការខកខានសិក្សារៀនសូត្ររបស់សិស្សនិស្សិត។ សម្តេចតេជោបានថ្លែងថា វិបត្តិកូវីដ១៩ បានធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធឌីជីថលក្នុងវិស័យអប់រំដើរមុនផែនការរហូតដល់ទៅ១០ឆ្នាំ។សម្តេចបានថ្លែងថា ក្នុងអំឡុងពេលកូវីដ១៩រាតត្បាត រាជរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ចេញប្រាក់សន្សំអស់ជាង ២ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីបម្រើការងារប្រយុទ្ធប្រឆាំងកូវីដ១៩ និងដោះស្រាយការលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ 

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ការយកឈ្នះលើជំងឺកូវីដ១៩ ធ្វើឱ្យកម្ពុជាអាចរៀបចំការប្រជុំអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធដោយផ្ទាល់ ក្រោយខកខានរយៈពេលពីរឆ្នាំ។ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ថា ការសែលហ្វ៊ីរវាងប្រធានាធិបតីអាមេរិក និងពលរដ្ឋខ្មែរពេលចូលរួមប្រជុំអាស៊ាន គឺជាការបង្ហាញនូវទំនុកចិត្តលើសុវត្ថិភាពផ្នែកសន្តិសុខ និងជំងឺកូវីដ១៩។

ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការកសាងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងមានការសាងសង់ស្ពានចំនួន៣បន្ថែមទៀត ក្នុងនោះរួមមាន ស្ពាននៅខេត្តក្រចេះ ,ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-កូរ៉េ ពីភ្នំពេញទៅតំបន់អរិយ្សក្សត្រ និងស្ពាននៅតំបន់ល្វាឯម ជាប់ជាមួយផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិត។ សម្តេចតេជោបានបញ្ជាក់ថា ពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានឆ្លងទន្លេមេគង្គនៅខេត្តក្រចេះ អាចនឹងធ្វើនៅថ្ងៃទី២ ឬ៦ ខែមករា ២០២៣ ខាងមុខ។ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាន៍ថា នៅចុងឆ្នាំនេះ ពោលពេលដែលសម្ដេចទៅកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញវិញ សម្ដេចពិតជាមានភាពមមាញឹកសម្រាប់កិច្ចការប្រទេសជាតិ ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍ជូនជាតិមាតុភូមិ និងសម្រាប់សេចក្តីសុខរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។ 

ជាចុងក្រោយ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានជូនពរឱ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសទាំងអស់ ជួបតែសេចក្តី

សុខ សេចក្តីចម្រើន និងជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច៕

វិភាគអន្តរជាតិ៖ បដិវត្តន៍វិស័យយោធារបស់ជប៉ុន


(តូក្យូ)៖ នៅពេលនិយាយពីប្រទេសដែលកំពុងធ្វើទំនើបកម្មយោធាយ៉ាងលឿនរហ័សក្នុងតំបន់អាស៊ី មនុស្សភាគច្រើនប្រហែលជានឹកគិតដល់មុនគេ នោះគឺចិន។​ ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជិនពីង និងគណបក្សកុម្មុយនិស្ដចិន បាន និងកំពុងព្យាយាមប្រែក្លាយកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន (PLA) ឱ្យទៅជា «យោធាលំដាប់ពិភពលោក» នៅឆ្នាំ២០៤៩ ព្រមទាំងធ្វើទំនើបកម្មលើសមត្ថភាពយោធាជាច្រើន ក្នុងនោះរួមមានការបង្វឹកកងទ័ព អភិវឌ្ឍអាវុធជំនាន់ថ្មី ជាពិសេសគឺ ប្រភេទយានដឹកសព្វាវុធ និងកងទ័ពឆ្លងសមុទ្រ ដើម្បីត្រៀមទុកសម្រាប់ហេតុការណ៍ចៃដន្យណាមួយក្នុងតំបន់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ នៅឆ្នាំ២០២៧ ជាឆ្នាំដែល ក្រុមមន្ត្រីយោធាអាមេរិកមួយចំនួនព្យាករថាចិនអាចនឹងប្រើកម្លាំងយោធាបង្រួបបង្រួមជាមួយតៃវ៉ាន់។

កញ្ចប់ថវិកាយោធារបស់ចិន បានកើនឡើងដល់ទៅ ១៣៩ភាគរយ នៅចន្លោះពីឆ្នាំ២០១០ ដល់ឆ្នាំ២០២០។ កងទ័ព PLA ក៏កំពុងសាងសង់ផងដែរនូវមូលដ្ឋានមីស៊ីល ក្រោមដីរាប់រយកន្លែង ក្នុងតំបន់វាលខ្សាច់ភាគខាងលិចនៃប្រទេស អភិវឌ្ឍមីស៊ីលល្បឿនលឿនជាងសំឡេង ហើយបើតាមមន្ទីរបញ្ចកោណ ចិននឹងបង្កើនចំនួនក្បាលគ្រាប់ នុយក្លេអ៊ែរដល់ ១,៥០០គ្រាប់ នៅឆ្នាំ២០៣៥ បើធៀបទៅនឹងសហរដ្ឋអាមេរិកមានជាង ៥,៤០០គ្រាប់។ ការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សនេះមិនមែនមានតែ សហរដ្ឋអាមេរិកទេដែលព្រួយបារម្ភ សូម្បីតែប្រទេសក្បែរខាងតួយ៉ាងដូចជាជប៉ុន ​ក៏មានការបារម្ភមិនតិចនោះដែរ។ ជប៉ុនគឺជាគូសត្រូវប្រវត្តិសាស្ត្រយូរអង្វែងរបស់ចិន ហើយបច្ចុប្បន្នប្រទេសទាំង២ កំពុងមានជម្លោះទឹកដីនឹងគ្នាស្រាប់នៅឯតំបន់សមុទ្រចិនខាងកើត។

ជាទូទៅ ជប៉ុនត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាប្រទេសសន្តិភាពនិយម ដោយគោលការណ៍សន្តិភាពនេះបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមតិសាធារណៈជប៉ុន អស់ រយៈពេលរាប់ទសវត្ស៍មកហើយ ចាប់តាំងពីជប៉ុនចាញ់ និងបានក្លាយជាប្រទេសតែមួយគត់ក្នុងពិភពលោកបានភ្លក់គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ ទម្លាក់ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២។ បទពិសោធន៍ដ៏ជូរចត់នេះ គួបផ្សំនឹងការគ្រប់គ្រងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកភ្លាមៗ ក្រោយសង្រ្គាមបញ្ចប់ បានធ្វើឱ្យប្រជាជន និងអ្នកនយោបាយជប៉ុនយល់ថា សង្រ្គាម «ជាមធ្យោបាយដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាច» ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ រហូតដល់ «ពាក្យប្រឆាំងនឹងសង្រ្គាម» មានចែងនៅក្នុង រដ្ឋធម្មនុញ្ញជប៉ុនសព្វថ្ងៃ ដែលនាំឱ្យពាក្យ «ជប៉ុន» និង «យោធា» មិនអាចនៅជាមួយគ្នាបានឡើយ។

ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ចាប់ផ្ដើមពីរដ្ឋបាលនៃអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក អាបេ ស៊ីនហ្សូ បានទទួលស្គាល់ថាការបដិសេធមិនប្រើកម្លាំងយោធា មិនមែនមានន័យថា «ជប៉ុនត្រូវកប់ខ្លួនឯងនៅក្រោមដីខ្សាច់ ឬក៏ឈរនៅស្ងៀមមិនធ្វើអ្វីសោះ» នៅក្នុងបរិបទដែលនិម្មាបនកម្មសន្តិសុខក្នុងតំបន់បានផ្លាស់ប្ដូរទៅហើយនោះឡើយ។ ទស្សនៈ បែបនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថាបានបន្តមកដល់ជំនាន់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ្វូមីអុ គីស៊ីដា (Fumio Kishida) ដែលទើបតែបានឡើងកាន់តំណែង បានត្រឹម ១៤ខែប៉ុណ្ណោះ តែការផ្ដល់ភាពខ្លាំងក្លាដល់កងកម្លាំងស្វ័យភាពជប៉ុន បានក្លាយជារបៀបវារៈកំពូលមួយនៃរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក។

កាលពីពេលថ្មីៗនេះ គណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក គីស៊ីដា បានបញ្ចេញផែនការដ៏មានមហិច្ឆតាមួយក្នុងការចំណាយប្រាក់ ៣១៨ពាន់លានដុល្លារលើវិស័យការពារជាតិ សម្រាប់រយៈពេល៥ឆ្នាំខាងមុខ ដោយកើនឡើង៥០ភាគរយ បើធៀបទៅនឹងកញ្ចប់ថវិកាយោធាក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំកន្លងទៅ។ នេះមានន័យថាជប៉ុននឹងចំណាយជិត ៦៣ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ខណៈកាលពីឆ្នាំ២០២១ ជប៉ុនចំណាយ ៥៤ពាន់លានដុល្លារលើវិស័យយោធា។ តាមរយៈផែនការនេះ ជប៉ុនអាចនឹងបំពេញតាមតម្រូវ ការស្ដង់ដាររបស់ NATO​ ដែលចង់ឱ្យសម័្ពន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាយោធាឱ្យដល់ ២ភាគរយនៃផលិតផលនៅក្នុងស្រុកសរុប GDP ជាកម្រិតស្ដង់ដារមួយដែល ប្រទេសជាសមាជិក NATO ភាគច្រើនមិនទាន់អាចបំពេញបាននៅឡើយទេ។

យ៉ាងណាក៏ដោយ រឿងដែលសំខាន់មានលុយច្រើនហើយ ក៏ត្រូវចំណាយឱ្យចំកន្លែងដែរ ពោលគឺបើចាយវាយខុសលើប្រព័ន្ធអាវុធ នោះសមត្ថភាពយោធាប្រាកដជានឹង មិនអាចប្រសើរឡើងបានទេ ហើយនេះជាអ្វីដែលជប៉ុនបានទទួលស្គាល់។ រដ្ឋបាលលោក គីស៊ីដា បាន និងកំពុងផ្ដោតយ៉ាងខ្លាំងលើប្រព័ន្ធមីស៊ីល ជាមួយការបង្កើនទាំង បរិមាណ និងគុណភាពនៃសមត្ថភាពមីស៊ីលវាយប្រហារលើគោលដៅសត្រូវទាំងលើដីគោក និងសមុទ្រ។ បើតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជប៉ុន ទីក្រុងតូក្យូកំពុងស្ថិតក្នុង កិច្ចចរចាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីទិញមីស៊ីលគ្រូស Tomahawk ៥០០គ្រាប់ ដែលមីស៊ីលនេះមានសមត្ថភាពបាញ់បានចម្ងាយជាង ១,២៤៧គីឡូម៉ែត្រ ខណៈ ជប៉ុនកំពុងអភិវឌ្ឍចម្ងាយបាញ់នៃមីស៊ីលប្រឆាំងនាវាចម្បាំង Type 12 នៅក្រោមគម្រោងមួយនឹងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០២៦។

ជប៉ុន កំពុងប្រឈមមុខនឹងការថ្លឹងថ្លែងយ៉ាងហ្មត់ចត់លើការសម្រេចចិត្ត ចំពោះតុល្យភាពរវាងការធ្វើទំនើបកម្មយោធា និងគោលការណ៍សន្តិភាព ហើយនេះជារឿងដែល និយាយស្រួល តែពិបាកធ្វើ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ផែនការបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាយោធារបស់លោក គីស៊ីដា អាចនឹងបរាជ័យ ប្រសិនបើគណបក្សជាដៃគូរបស់លោកក្នុងក្រុមចម្រុះ ដែលបារម្ភពីសង្រ្គាម គឺគណបក្ស Kumeito ជឿថាពួកគេកំពុងដើរចេញឆ្ងាយពេកពីការរឹតត្បិតលើវិស័យយោធានៅក្រោមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

តែ បច្ចុប្បន្ន កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោក គីស៊ីដា ទទួលបានការគំាទ្រគួរឱ្យកត់សម្គាល់ពីសាធារណមតិជប៉ុន ដោយការស្ទង់មតិមួយធ្វើឡើងដោយកាសែត Asahi Shimbun កាលពីឧសភា ឆ្នាំ២០២២នេះបានរកឃើញថា ៦៤ភាគរយនៃប្រជាជនជប៉ុនដែលត្រូវបានសាកសួរ បានបង្ហាញការគាំទ្រដល់ការពង្រឹងសមត្ថភាពការពារជាតិ ប្រឈមមុខនឹងការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិន និងការគំរាមកំហែងពីកូរ៉េខាងជើង ហើយនេះគឺជាលើកដំបូងបំផុតដែលអត្រាគាំទ្រមានលើស៦០ភាគរយ ចាប់តាំងពីការស្ទង់មតិកាលពីឆ្នាំ២០០៣មក៕ Fresh News