ក្នុងអំឡុងពេលយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត
ប្រាកដហើយមិនមែនត្រឹមតែបណ្តា គណបក្សនយោបាយ
ជាមនុស្ស ឬអង្គការទេ ដែលចូលរួមពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងអ្វីដែលអាចគេហៅថា ធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត។
ពលរដ្ឋមួយរូបៗពិភាក្សាគ្នាជាមួយអ្នកជិតខាង និងក្រុមគ្រួសារ អំពីបញ្ហាផ្សេងៗ
និងអ្នកដែលនឹងត្រូវបោះឆ្នោតឲ្យ។ បណ្តាអង្គការដែលតស៊ូមតិអំពីបញ្ហាពិសេស
មួយចំនួនមានសិទ្ធិនិយាយថា
បេក្ខជននេះ
ឬគណបក្សនោះមានជំហរប្រសើជាង ឬអន់ជាងទៅលើបញ្ហារបស់ពួកគេ។
បណ្តាកាសែតអាចជំរុញឲ្យអ្នកអានរបស់ពួកគេបោះឆ្នោតជូនគណបក្សណាមួយ។ ទាំងអស់នេះ គឺជាផ្នែកទូទៅមួយនៃសេរីភាពនិយាយស្តី
និងការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។
ប្រជាជនក៏មានសិទ្ធិតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីសម្តែងអាកប្បកិរិយាអាក្រក់ដែរ។ និយាយ ដូច្នេះមិនមានន័យថា គេអាចរំលោភច្បាប់នោះទេ។ ខ្ញុំចង់និយាយថា ជាការប្រើប្រាស់សេរីភាពបញ្ចេញមតិទៅតាមរបៀបមួយ ដែលប្រឆាំងទៅនឹងគោលបំណងរបស់ម្ចាស់ឆ្នោតពេញសិទ្ធិដើម្បីធ្វើការជ្រើសរើសតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។
ឧទាហរណ៍មួយ គឺជាអ្នកនយោបាយដែលសន្យាធ្វើនេះ
ឬនោះ ដែលពួកគេមិនមានចេតនាធ្វើ ឬមិនអាចធ្វើបាន។ ប្រភេទនៃការសន្យានេះមិនអាចត្រូវបានដាក់ឱ្យនៅក្រៅច្បាប់បានទេ
ប៉ុន្តែម្ចាស់ឆ្នោតនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យភាគច្រើនមានការមន្ទិលទៅនឹងការសន្យា ដែលមិនជាក់ស្តែងដោយបណ្តាបេក្ខជនទាំងនោះ។
ពួកគេបានដឹងតាមរយៈបទពិសោធន៍ប្រចាំថ្ងៃផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេអំពីអ្វីដែលទំនងជាធ្វើទៅរួច និងអ្វី ដែលមិនទំនងជាធ្វើទៅកើត។
របៀបមួយទៀតនៃការសម្តែងអាកប្បកិរិយាអាក្រក់នោះគឺការធ្វើពុតថា
អ្នកកំពុងនិយាយអ្វីផ្សេង នៅពេលអ្នកពិតជាកំពុងព្យាយាមគាំទ្រគណបក្សណាមួយនោះ។ របៀបមួយទៀតនោះគឺតម្រង់សេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់អ្នកទៅកាន់មនុស្ស ដែលមិនមានចំណេះដឹង
ឬបទពិសោធន៍ក្នុងការវិនិច្ឆ័យថាតើអ្វីដែលអ្នកនិយាយនោះត្រឹមត្រូវ ឬអត់។
ឧទាហរណ៍ចំនួនពីរនៃបណ្តុំចូលគ្នា នៃការសម្តែងអកប្បកិរិយាអាក្រក់ទាំងពីរនេះ បានលេចឡើងនាពេលថ្មីៗនេះនៅក្នុងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយរបស់អាមេរិក។
នៅក្នុងករណីទាំងពីរនេះ ការបំពងសម្លេងសម្រាប់ការបោះឆ្នោតដើម្បីគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងនោះត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាការគាំទ្រខាងសិទ្ធិមនុស្ស
និងភាពយុត្តិធម៌នៅក្នុងការបោះឆ្នោតទៅវិញ។
នៅថ្ងៃទី ៤ ខែ កក្កដា សារព័ត៌មាន Associated Press បានចេញអត្ថបទមួយ ដែលបាន រាយការណ៍ថា សមាជិកសភា និង
“សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស” ជាច្រើននាក់ កំពុងជំរុញឲ្យកាត់ជំនួយ អាមេរិកមកឱ្យកម្ពុជា
ប្រសិនបើពួកគេមិនទទួលយកលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជានា ពេលខាងមុខ។ ខណៈដែលអត្ថបទនិយាយថា សមាជិកនៃសភាតំណាងរាស្រ្ត
និងព្រឹទ្ធសភា កំពុង “ជំរុញ” លើបញ្ហានេះ អត្ថបទបានផ្តល់ឈ្មោះនៃសមាជិកព្រឹទ្ធសភាតែពីររូបតែប៉ុណ្ណោះគឺលោក
Marco Rubio និង លោក Lindsey Graham។
លោក Rubio សមាជិកគណបក្សសាធារណៈរដ្ឋមកពីរដ្ឋ Florida សហរដ្ឋអាមរិក ដែល ត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជា “បុត្រាស្នងរាជ្យនៃចលនា
Tea
Party” ដែលជាក្រុមអភិរក្សហួសហេតុ និងមិនចុះសម្រុងនឹងអ្នកដទៃដែលជឿងថា
អ្នកនឹងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកជិតខាងរបស់អ្នក ប្រសិនបើអ្នកអាចគំរាមពួកគេឱ្យខ្លាចដោយការបាញ់អាវុធពាក់កណ្តាលស្វ័យប្រវត្តិ។
លោក Graham សមាជិកគណបក្សសាធារណៈរដ្ឋមកពីរដ្ឋ
Carolina ខាងត្បូងដែលគាំទ្រ
“រដ្ឋាភិបាលធំ” នៅក្នុងរឿងខ្លះ។ ប្រភព Wikipedia ដែលរៀបរាប់អំពីរូបគាត់ដោយសង្ខេបថា “បញ្ហាដែលសំខាន់បំផុតរបស់លោក Graham គឺមានរដ្ឋាភិបាលមួយ ដែលមានអំណាចខ្លាំងក្លាជុំវិញវិស័យសេដ្ឋកិច្ច
និងអាចចំណាយធនធានរបស់ប្រទេសជាច្រើន ចំពោះការលូកដៃ យោធាអាមេរិកនៅក្នុងបញ្ហា ផ្សេងៗជុំវិញពិភពលោក ដែលគាត់មានជំនឿថា គួរតែមានភាពខុសប្លែកគ្នាជាងពេលបច្ចុប្បន្ន”។
សម្រាប់ “សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស”
សារព័ត៌មាន AP មិនបានបញ្ចេញឈ្មោះអ្នកណាមួយនោះទេ។
អ្វីដែលសារព័ត៌នេះបានលើកឡើង គឺមន្រ្តីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch HRW) និងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (International Amnesty) ។ HRW មានទំនាក់ទំនងតិចតួច ជាមួយនឹងសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដ។
វា គឺជាលទ្ធផលនៃការច្របាច់ចូល គ្នា នៃរណសិរ្សសង្រ្គាមត្រជាក់អាមេរិកពីររបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក មួយគឺសំដៅលើការ
បង្ខូចឈ្មោះប្លុកសូវៀត ហើយមួយទៀត គឺក្រុមដែលនិយាយម្តងម្កាលថា “Tut,tut” ដល់អ្នកកាន់ អំណាចផ្តាច់ការអាមេរិកឡាទីនរបស់ទីក្រុង
Washington ក្នុងគោលបំណងបង្កើតការភាន់ច្រឡំ
ថា រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកពិតជាមានការ យកចិត្តទុកដាក់អំពីសិទ្ធិមនុស្សមែន។
ការដឹកនាំរបស់អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ
បានផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងគោលដៅអភិរក្ស និយមមួយក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។
នៅខែ មករា ឆ្នាំ២០១២ អង្គការនេះ បានតែងតាំងនាយកប្រតិបត្តិរបស់ខ្លួន ដែលជាអតីតមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសជំនាញ ខាងផ្នែកឃោសនាដើម្បី
ឲ្យមាន “អន្តរាគមន៍ផ្នែកមនុស្សធម៌” ដែលជាការរំលោភបំពានដោយសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនតាមការធ្វើយុត្តិកម្មសំអាងលើបញ្ហា
ស្តីអំពីការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសដែលពួកគេបានរំលោភបំពាននោះ។ លទ្ធផលដំបូងមួយ គឺជាការការពារជាសាធារណៈ
របស់អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិនៃសង្រ្គាមសហរដ្ឋអាមេរិក-ណាតូ នៅប្រទេសអាហ្គានីស្ថាន
ដោយប្រើប្រាស់ទឡ្ហីករណ៍ថា សង្រ្គាមនេះ គឺមានភាពចាំបាច់ណាស់ដើម្បីការពារសិទ្ធិស្រ្តីអាហ្គានីស្ថាន។
ទាំងអង្គការ HRW និង International Amnesty គឺជាអ្នកប្រឆាំងយ៉ាងកងរំពង ទៅនឹងការបង្កើតសាលាក្តី ដែលព្យាយាមកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម។
សម្រាប់ក្រុមជើងអ្នកលេង «សេរីភាពនិយម» និង «អភិរក្សនិយម»
«សិទ្ធិមនុស្ស» មានន័យ ថា ជាសិទ្ធិរបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនដើម្បីប្រាប់ប្រទេសផ្សេងៗទៀតនូវអ្វី
ដែលត្រូវធ្វើ ជាពិសេស ប្រទេសតូចតាច ឬក៏ក្រីក្រ។
ដើម្បីអនុវត្តន៍នូវ
«សិទ្ធិនេះ»
ពួកគេមិនគ្រាន់តែតវ៉ាឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកកាត់ជំនួយប៉ុណ្ណោះទេ (ដែលជំនួយទាំងនោះ ភាគច្រើនបានផ្តល់ឲ្យអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនដើម្បីវាយប្រហារ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា)។
ពួកគេក៏បានលើកជាសំណើផងដែរឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់សម្ពាធលើអង្គការ ជាច្រើន ដូចជាធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីឲ្យកាត់ប្រាក់កម្ចី
ដែលផ្តល់ឲ្យប្រទេសកម្ពុជា៖ និយាយឲ្យខ្លី គឺពួកគេចង់ធ្វើការហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចជាថ្មីលើកម្ពុជាដូចទសវត្សឆ្នាំ
១៩៨០ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសលោកខាងលិចទាំងអស់បានយក «ជំនួយ»
នៃអង្គការសហប្រជាជាតិផ្តល់ឱ្យប្រទេស កម្ពុជាស្ទើរតែទាំងអស់ដើម្បីផ្តល់ទៅដល់កម្លាំងខ្មែរក្រហមដែលសេសសល់។
ជាការពិត
អ្នកអានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំនួន៩៩ភាគរយពុំបានដឹងអំពីការពិតដែលស្ថិតនៅពីក្រោយសម្រែកតវ៉ាដែលថា
ការបោះឆ្នោត«មិនយុត្តិធម៌»នោះទេ។ ពួកគេមិនបានដឹងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទំនងជាឈ្នះការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី
២៨ ខែ កក្កដា ដោយហេតុផលសាមញ្ញមួយដោយសារចំនួនអ្នកបោះឆ្នោតភាគច្រើនគិតថា
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងតែធ្វើកិច្ចការកាន់តែប្រសើរជាជាងគណបក្សប្រឆាំងក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រទេសនេះ
នេះគឺជាការពិតដែលបានអះអាងដោយការស្ទង់មតិដោយវិទ្យាស្ថាន International
Republican Institute (IRI) (ដែល
Rubio ហើយនិង Gramham គប្បីកត់សម្គាល់ទុក)។
ក្នុងការការពារខ្លួនរបស់ពួកគេ
អ្នកនិពន្ធអត្ថបទរបស់សារព័ត៌មាន AP មួយចំនួនអាចនឹង អះអាងថា
ពួកគេគ្រាន់តែប្រមូលយកការនិយាយព័ត៌មានផ្តេសផ្តាសតៗគ្នារបស់អង្គការក្រៅ
រដ្ឋាភិបាលដែលនៅចម្ងាយរាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រ
ហើយពួកគេគឺមិនមែនជាអ្នកសារព័ត៌មានពិតប្រាកដ ដែលត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងស្រាវជ្រាវយ៉ាងហោចណាស់ម្តង
ឬពីរដងមុនពេលបញ្ជូនអត្ថបទ នៃការបរាជ័យនៅក្នុងស្រុកដើម្បីបំពេញមាត្រដ្ឋានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកឱ្យផ្សព្វផ្សាយ។
(ប្រជាជនកម្ពុជាថែមទាំងមិនមានតុលាការមួយដែលអាចរារាំងមិនឱ្យមានការរាប់សន្លឹក
ឆ្នោត ដូចដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានរំពឹងទៅលើ កាលពីឆ្នាំ២០០០នោះ)។
អ្នកសរសេរអត្ថបទផ្សេងទៀត
ដែលបានចេញផ្សាយនៅក្នុងសារព័ត៌មាន Wall Street Journal នៅថ្ងៃជាមួយគ្នានោះដែរ យ៉ាងហោចណាស់គឺមានការស្គាល់ដឹងអំពីប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏បានរស់នៅកម្ពុជាយ៉ាងហោចជាង ២ ទសវត្ស។ លោកស្រី Naly Pilorge ដែលជានាយក អង្គការ LICADHO នាពេលបច្ចុប្បន្ន
គឺជាជនជាតិបារាំងម្នាក់ដែលផ្តួចផ្តើម «សម្ព័ន្ធកម្ពុជាដើម្បី ជំរុញ
និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស» នេះឡើង។
ដូចដែលបានទទួលស្គាល់នៅលើគេហទំព័ររបស់ខ្លួន
ស្ថាបនិកនៃអង្គការ LICADHO នាទសវត្សឆ្នាំ១៩៨០ បានរស់នៅក្នុងបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ប្រទេសដែលនៅពីក្រោយ ការបង្កកសេដ្ឋកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជា។
បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ពេលដែលបណ្តាប្រទេសហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាសម្រេចបន្ធូរបន្ថយការហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចលើកម្ពុជា
ស្ថាបនិករបស់អង្គការ LICADHO មានអារម្មណ៍ថា វាគឺជាពេលវេលាក្នុងការត្រឡប់មកវិញ។ បន្ទាប់ពី «ពិចារណាពីរបៀបដែលពួកគេអាចជួយកាត់បន្ថយទុក្ខវេទនានៃប្រជាជនកម្ពុជាដែលប្រឈមទៅនឹងសង្គ្រាម និងភាពក្រីក្រជាច្រើនឆ្នាំ» នោះ អង្គការ LICADHO មិនបានលើកឡើងពីការហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចថា ជាមូលហេតុមួយនៃទុក្ខវេទនារបស់កម្ពុជានោះទេ។
ស្ថាបនិករូបនេះ បានសម្រេចចិត្តបង្កើតអង្គការមួយដែលនឹងប្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា
ដែលបានចំណាយពេលកសាងប្រទេសនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ នូវអ្វី ដែលប្រជាជនកម្ពុជាបានធ្វើខុស។
ដូច្នេះអង្គការ LICADHO ត្រូវបានបង្កើត ដោយមាន «អាណត្តិ» មួយ ដើម្បីធ្វើយុទ្ធនាការ
សម្រាប់អ្វីហៅថា «សិទ្ធិមនុស្ស» នៅក្នុងរដ្ឋធានីទាំងឡាយនៃប្រទេសលោកខាងលិច។ នេះស្មាន មើលទៅប្រហែលជា ហេតុផលដែលអង្គការ LICADHO
ព្យាយាមស្តារឡើងវិញនូវការហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ចដោយការស្នើឲ្យ មានការកាត់ជំនួយបរទេស
ដែលជាសំណើម្តងហើយម្តងទៀតនៅក្នុងអត្ថបទចុងក្រោយបំផុតរបស់លោកស្រី Naly Pilorge ។
អត្ថបទបានចាប់ផ្តើមដោយនិយាយថា
ការបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជាកាលពេលមុន គឺជា «ពេលវេលាមួយដែលមានក្តីសង្ឃឹម
និងការសន្យា» ប៉ុន្តែ «ពេលនេះ បរិយាកាសនយោបាយគឺជាផ្នែកមួយនៃការភ័យក្លាច និងការធុញទ្រាន់»។ នេះគឺជាឧទាហរណ៍តែមួយគត់ ដែលខ្ញុំបានរក ឃើញពីចរិកលក្ខណៈរបស់អង្គការ LICADHO ចំពោះភាពវិជ្ជមាននៃការបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជា
កាលពីមុន ដែលអាចនឹងលើកលែងតែចំពោះការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣
ដែលរៀបចំឡើងដោយ បរទេស។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាឧទាហរណ៍នៃការវិភាគមួយចំនួនដែល
(យកចេញពីគេហទំព័ររបស់ អង្គការ
LICADHO) នូវអ្វីដែលអង្គការនេះ បាននិយាយ និងនៅតែនិយាយអំពីការបោះឆ្នោតពីមុន៖
នៅឆ្នាំ១៩៩៨:
«ការរំខានដោយប្រើអំពើហិង្សាមុនការបោះឆ្នោត និងការបំភិតបំភ័យ ការ ផ្លាស់ប្តូរនៅនាទីចុងក្រោយអំពីរូបមន្តដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បីបែងចែកអសនៈសភាជាតិ និងច្រានចោលពាក្យបណ្តឹងមួយចំនួននៃភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការបោះឆ្នោត»។
ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នៅឆ្នាំ២០០២៖
«ស្ថានភាពមុនពេលបោះឆ្នោតនេះ គឺត្រូវបានញុំាញី ដោយអំពើហិង្សា ការបំភិតបំភ័យ
និងការផ្សព្វផ្សាយមិនស្មើភាពគ្នា បានរារាំងគណបក្សទាំងនោះពីការប្រកួតប្រជែងគ្នាដោយភាពយុត្តិធម៌»។
នៅឆ្នាំ២០០៣៖
«ការបោះឆ្នោតសកលនៅតែបំពុលដោយភាពមិនប្រក្រតី ការបំភិតបំភ័យ និងអំពើហិង្សា»។
បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨
នៅពេលគណបក្សប្រឆាំងបាន និងកំពុងគំរាមកំហែងធ្វើពហិការសភាជាតិ
ដោយសារតែមានការចោទប្រកាន់ថា មាន «ភាពមិនប្រក្រតី» នៅក្នុងការ បោះឆ្នោតនោះ ប្រធានអង្គការ LICADHO Kek Galabru បានប្រាប់វិទ្យុសំឡេងអាមេរិកថា
អង្គការ LICADHO
នឹងលើកឡើងអំពីបញ្ហា «មិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត» ជាមួយនឹងលោក John Negroponte មន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក។
តើលោកស្រី Naly Pilorage មានការចងចាំរយៈពេលខ្លីឬទេ?
ឬមួយតើលោកស្រីកំពុងសង្ឃឹម ថា អ្នកអានទាំងឡាយមានការចងចាំរយៈពេលខ្លីដែរឬអី្វ? មនុស្សមួយចំនួនបានរំលឹកថា
អង្គការ LICADHO បានប្រកាសមិនយល់ព្រមចំពោះការបោះឆ្នោតលើកមុន
នៅពេលដែលអ្នកសង្កេតការ ជាតិ និងអន្តរជាតិ បានទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតដែលបានធ្វើឡើងរួចមកហើយនោះ។ ដូចនេះ
ហើយ វាមិនមានការភ្ញាក់ផ្អើលអ្វីទេ ដែលលោក សម រង្ស៊ី កំពុងបានព្យាយាមលួងលោមអតីត
អ្នកសង្កេតការមិនឲ្យមកសង្កេតក្នុងការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំនេះ។
ខ្ញុំមិនបានដឹងថា តើអង្គការ LICADHO បានគាំទ្រចំពោះយុទ្ធនាការរបស់លោក សម រង្ស៊ី
នៅឡើយឬទេ។ នេះប្រហែលជា អ្នកកាសែតជំនាញខាងស៊ើបអង្កេតស្វែងរកព័ត៌មានមួយចំនួនរបស់ The
Wall Street Journal និងកាសែត Cambodia Daily អាចសួរទៅ លោកស្រី Naly Pilorge អំពីរឿងនេះបាន។
ដូចដែលគេអាចស្មានបានទុកជាមុនថា
លោកស្រី Naly Pilorge បានថ្កោលទោសចំៗទៅលើ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង
ដែលមិនទទួលបានជោគជ័យរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការបញ្ឈប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ បរទេស ដែលជ្រៀតជ្រែកក្នុងការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។
ប៉ុន្តែ ខ្ញុំពិតជាកោតសរសើរចំពោះសមត្ថភាព របស់លោកស្រីក្នុងការសរសេរអត្ថបទជាច្រើនស្តីពីជម្លោះកម្មសិទ្ធដីធ្លី
ដោយគា្មនការរំឮកអំពីកម្មវិធីផ្តល់កម្មសិទ្ធដីធ្លីរបស់រដ្ឋាភិបាល ហើយក្រោយមកក្នុងស្ថានភាពដដែលនេះ
បានវាយប្រហារទៅលើរដ្ឋាភិបាលចំពោះការផ្តល់ដីទៅឲ្យប្រជាជនក្រីក្ររបស់កម្ពុជាទៀត។
និយាយបែបនេះប្រហែលជាត្រូវស្តាប់បានយ៉ាងល្អនៅក្នុងទីក្រុង New York យ៉ាងហោច ណាស់ជាមួយនឹងបណ្ណាធិការបស់កាសែត
The Wall Street Journal ដែលជាល្បែងលេងរបស់ លោក Rupert
Mordoch សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សល្បីល្បាញម្នាក់។
ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនគិតថា ប្រជាជន កម្ពុជាជាច្រើនដែលមិនអាចមើលមិនឆ្លុះក្នុងរឿងនេះទេ៕