លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផ្តល់ផ្ទះ៣ខ្នង ជូនសមាជិកសមាគមអតីតយុទ្ធជន ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺដែលពុំទាន់មានផ្ទះស្នាក់នៅ

(កំពង់ស្ពឺ)៖ ថ្លែងក្នុងកម្មវិធីចុះជួបសំណេះសំណាលសាកសួរសុខទុក្ខ ជាមួយសមាជិកសមាគម អតីតយុទ្ធជន ចំនួន៦៩៣នាក់ ក្នុងស្រុកគងពិសី និងចំនួន៦០៦នាក់ ស្រុកបសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦នេះ លោក គន់ គីម អគ្គមេបញ្ជាការរងកងយុទ្ធពលខេមរៈភូមិន្ទ និងជាអគ្គលេខាធិការសមាគមអតីតយុទ្ធជនកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ដោយពិនិត្យឃើញការលំបាករបស់បងប្អូនអតីតយុទ្ធជនកម្ពុជា តាមរយៈរូបលោក សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្រេចផ្តល់ជូនផ្ទះចំនួន ៣ខ្នង ជូនសមាជិកអតីតយុទ្ធជនយើងដែលពុំមានផ្ទះស្នាក់នៅសមរម្យ។

លោក គន់ គីម ក៏បានផ្តាំផ្ញើរមេប៉ុស្តិ៍គ្រប់ប៉ុស្តិ៍ ត្រូវរៀបចំសៀវភៅគ្រប់គ្រងសមាជិកសមាគម ដោយមាន រូបថតសមាជិក និងគ្រួសារ រួមទាំងរូបថតផ្ទះ ព្រមទាំងលេខទូរស័ព្ទ ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការទំនាក់ទំនង ជួយដោះស្រាយពេលបងប្អូនពេលមានបញ្ហាសុខភាព ក៏ដូចជាបញ្ហាផ្សេងៗផងដែរ៕

ដឹងទេ មានប្រទេសណាខ្លះដែលបានជួយអង្គរ ក្រោយពេលដែលអង្គរត្រូវបានដាក់បញ្ចូលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក?

ចាប់តាំងពីអង្គរ បានក្លាយជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នាថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩២មក ប្រទេសជាច្រើនចាប់ផ្តើមចូលរួមក្នុងកិច្ចការអភិរក្ស និងជួសជុលស្តារឡើងវិញនូវប្រាសាទមួយចំនួនក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ។ ក្នុងនាមជាស្ថាប័នគ្រប់គ្រងរមណីយដ្ឋានអង្គរ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងកិច្ចការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍រមណីយដ្ឋានអង្គរ ដោយមានភារកិច្ចជាម្ចាស់ផ្ទះផង ជាអ្នកសម្របសម្រួលជាមួយស្ថាប័នអន្តរជាតិផង ដោយឆ្លងតាមក្រុមជំនាញនៃគណៈកម្មាធិការICC-Angkor ដើម្បីជួសជុលអភិរក្សកេរមរតកដូនតា។

លោក ទិន ទីណា អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិស្រាវជ្រាវ និងតម្កល់ឯកសារអង្គរបញ្ជាក់នៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦នេះថា ចាប់តាំងពីអង្គរបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោករួចមក មានស្ថាប័នអន្តរជាតិជាច្រើនបានមកជួយស្រោចស្រង់អង្គរ មានទាំងគម្រោងអភិរក្ស ជួសជុល ប្រាសាទ  ស្រាវជ្រាវ បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ជាដើម។

និយាយពីគម្រោងអភិរក្ស និងជួសជុលស្តារប្រាសាទ លោក ទីណា បានបញ្ជាក់ថា ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩២មក មានស្ថាប័នអន្តរជាតិចំនួន២១ មកពី១៣ប្រទេស បានអនុវត្តគម្រោងអភិរក្ស និងជួសជុលប្រាសាទចំនួន៣១គម្រោង។ ប្រទេសទាំង១៣នោះរួមមាន ចិន សាធារណរដ្ឋឆែក បារាំង អាឡឺម៉ង់ ឥណ្ឌា ឥណ្ឌូណេស៊ី អ៊ីតាលី ជប៉ុន ស៊្វីស អាមេរិក អូស្ត្រាលី ហុងគ្រី និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ ក្នុងនោះមានប្រទេសចំនួន៤ បានបញ្ចប់គម្រោងរបស់ខ្លួនទាំងស្រុង គឺ សាធារណរដ្ឋឆែក ឥណ្ឌូណេស៊ី ស៊្វីស និងហុងគ្រី។ តាមរយៈគម្រោងទាំងនេះ ប្រាសាទដែលមានសភាពទ្រុឌទ្រោម ក្បាច់ចម្លាក់ និងរចនាសម្ព័ន្ធជាច្រើនត្រូវបានជួសជុលស្តារឡើងវិញជាបន្តបន្ទាប់។

បន្ថែមពីលើគម្រោងអភិរក្ស និងជួសជុលប្រាសាទ មានស្ថាប័នចំនួន៣៤ មកពីប្រទេសចំនួន១១ រួមមាន អូស្ត្រាលី បារាំង ហុងគ្រី អាមេរិក ជប៉ុន ថៃ អង់គ្លេស ចិន សិង្ហបុរី និងអ៊ីតាលី បានផ្តោតលើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស។  គម្រោងទាំង៤៤នេះ បានផ្តោតយ៉ាងសំខាន់ លើកិច្ចការស្រាវជ្រាវក្នុងឧទ្យានអង្គរ និងបណ្តុះបណ្តាលអ្នកជំនាញនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ព្រមទាំងនិស្សិតមកពីសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈជាច្រើនរូបទៀតផង។

ក្រៅពីគម្រោងអភិរក្ស ជួសជុលប្រាសាទ ស្រាវជ្រាវ និងបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស ក៏នៅមានស្ថាប័នចំនួន១០ទៀតបានចូលរួមក្នុងកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ក្នុងឧទ្យានអង្គរ និងភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក ដូចជាការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍សហគមន៍ កសិកម្ម ប្រព័ន្ធទឹកស្អាត និងអនាម័យ ការប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ បរិស្ថាន និងការអប់រំជាដើម។ ស្ថាប័នដែលអនុវត្តគម្រោងខាងលើនេះ មានប្រទេសញ៉ូវហ្សេឡែន បារាំង ជប៉ុន អាមេរិក ចិន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។

ស្ថាប័នអន្តរជាតិទាំងអស់ ដែលបានអនុវត្តគម្រោងរបស់ខ្លួននៅក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ ជាពិសេសគឺ គម្រោងអភិរក្សជួសជុល និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវ គឺសុទ្ធតែត្រូវឆ្លងកាត់ការត្រួតពិនិត្យ និងអនុម័តពីគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិ ICC-Angkor។  គ្រប់គម្រោងដែលអនុវត្តក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ តែងមានមន្ត្រីជំនាញអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ចូលរួមអនុវត្ត។ តាមរយៈការចូលរួមនេះ មន្ត្រីជំនាញជាច្រើន បានពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន ហើយអាចកាន់គម្រោងជាច្រើនបានដោយខ្លួនឯងនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដែលនេះគឺជាទិសដៅដ៏សំខាន់សមនឹងពាក្យស្លោកដែលគេតែងលើកឡើងថា មរតកខ្មែរ ធ្វើដោយកូនខ្មែរ និងដើម្បីកូនខ្មែរ។ ជាក់ស្តែង បច្ចុប្បន្ន មានគម្រោងអភិរក្សជួសជុលជាច្រើន ដែលកំពុងអនុវត្តដោយមន្ត្រីជំនាញខ្មែរសុទ្ធសាធ៕

អនុប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលាលែងពីតំណែងជុំវិញ ផែនការរបស់ប្រធានាធិបតីលោក Rodrigo Duterte

អនុប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនបានលាលែងពីតួនាទីកំពូលនៅក្នុងគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បន្ទាប់ពីមានការលើកឡើងថា លោក Duterte មានផែនការទម្លាក់លោកស្រីពីតំណែង និង “លួចយក” តួនាទីអនុប្រធានាធិបតីនេះ។

លោកស្រី Leni Robredo សមាជិកគណបក្សសេរីនិយម បានប្រាប់លោក Duterte ថា លោកស្រីបាន និងកំពុងចុះចេញពីតំណែងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលការអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងផ្ទះសម្បែងរបស់ប្រទេស (HUDCC) បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីបានប្រាប់លោកស្រីឱ្យឈប់មកចូលរួមកិច្ចប្រជុំទាំងអស់នៅគណៈរដ្ឋមន្រ្តី។

លោកស្រី Robredo និងលោក Duterte ចេញពីគណបក្សនយោបាយប្រជែងគ្នា ដូចដែលបានកើតមានឡើងនៅហ្វីលីពីន ប្រទេសដែលប្រធានាធិបតី និងអនុប្រធានាធិបតីត្រូវបានបោះឆ្នោតដោយឡែកពីគ្នា។

មានការលើកឡើងថា លោកស្រី Robredo និងលោក Duterte បានខ្វែងគំនិតគ្នាយ៉ាងខ្លាំង បន្ទាប់ពីលោក Duterte បានសម្រេចចិត្តដោយចម្រូងចម្រាសមួយអនុញ្ញាតឱ្យអតីតសពជនផ្តាច់ការលោក Ferdinand Marcos ត្រូវបានបញ្ចុះនៅក្នុងទីបញ្ចុះសពវិរបុរសរបស់ហ្វីលីពីន។ លោកស្រី Robredo ក៏បានរិះគន់ចំពោះសង្រ្គាមដ៏ហិង្សាលើឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀន ដែលបានសម្លាប់ជនសង្ស័យក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការផងដែរ។

លោកស្រី Robredo ដែលជាមេធាវីផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សម្នាក់ផងដែរនោះ បានប្រាប់លោកប្រធានាធិបតីថា “ខ្ញុំបានជំរុញរាល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងអស់ដើម្បីបញ្ចៀសការខ្វែងគំនិតគ្នារបស់យើង”។ “ប្រជាជនហ្វីលីពីនគួរតែទទួលបានផលប្រយោជន៍ឱ្យបានច្រើន។”

“ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គោលបំណងរបស់អ្នកក្នុងការឱ្យខ្ញុំឈប់ចូលរួមកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្រ្តីទាំងអស់នោះ បានធ្វើឱ្យខ្ញុំមិនអាចធ្វើការងាររបស់ខ្ញុំតទៅទៀតបានទេ។ ស្ថិតនៅក្នុងគណៈរដ្ឋមន្រ្តីរបស់អ្នក ក៏មិនកើតទៀតដែរ។”

លោកស្រីអនុប្រធានាធិបតីបានលើកឡើងពីសមទ្ធិផលជាច្រើនរបស់លោកស្រីជាមួយនឹង HUDCC អំឡុង ៦ខែនៃការកាន់តំណែងរបស់គាត់ ហើយលោកស្រីក៏បានលើកឡើងពី “ឧបសគ្គ ដែលបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋបាលរបស់លោក Duterte ផងដែរ។”

លោកស្រី Robredo បានប្រាប់អ្នកកាសែតថា ការលាលែងពីតំណែងរបស់គាត់មិនមានន័យថា លោកស្រីនឹងបោះបង់ចោលតំណែងអនុប្រធានាធិបតីនេះនៅថ្ងៃអនាគត់នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ លោកស្រីលើកឡើងថា វាមានការបែកបាក់រវាងលោកស្រី និងលោកប្រធានាធិបតី។

លោកស្រីបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការមួយថា “ខ្ញុំនឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យតំណែងអនុប្រធានាធិបតីនេះត្រូវបានគេលួចយកទៅនោះទេ។ ខ្ញុំនឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យឆន្ទៈរបស់ប្រជាជនត្រូវបានបំផ្លាញចោលនោះទេ”។  “ខ្ញុំនឹងបន្តបម្រើប្រជាជនហ្វីលីពីន និងបំពេញក្តីស្រមៃសម្រាប់ជីវិតដ៏ល្អប្រសើរមួយ។”

“ពីដំបូងមក លោកប្រធានាធិបតី និងរូបខ្ញុំមានការខ្វែងគំនិតគ្នាច្រើនណាស់ពាក់ព័ន្ធនឹងគោលការណ៍ និងគុណតម្លៃ។ ចាប់តាំងពីខ្ញុំចូលកាន់តំណែងមក ខ្ញុំប្រកាន់ជំហររបស់ខ្ញុំឥតប្រែប្រួលប្រឆាំងទៅនឹងការចេញនូវសេចក្តីសម្រេចដូចជា ការកប់អតីតប្រធានាធិបតីលោក Ferdinand Marcos ការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ការបង្កើតឡើងវិញនូវទោសប្រហារជីវិត ការកាត់បន្ថយការទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌ និងការវាយប្រហារផ្លូវភេទប្រឆាំងនឹងស្រី្ត។

“ខ្ញុំត្រូវបានគេព្រមានពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការមួយដើម្បីលួចយកតំណែងអនុប្រធានាធិបតីនេះ។ ព្រឹត្តិការណ៍ក្នុងពេលថ្មីៗនេះបង្ហាញថា ផែនការនេះកំពុងអនុវត្តហើយ។”

រដ្ឋមន្រ្តីទូរគមនាគមន៍របស់លោក Duterte លោក Martin Andanar បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុក Rappler ថា “មានជម្លោះ និងការខ្វែងគំនិតគ្នារវាងលោកប្រធានាធិបតី និងលោកស្រីអនុប្រធានាធិបតី” ដែលជម្លោះនោះពិបាកក្នុងការដោះស្រាយ។

លោកប្រធានាធិបតីត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាមនុស្សទាស់ទែង និងមានភាពចម្រូងចម្រាសច្រើនចាប់តាំងពីគាត់ចូលកាន់តំណែងមក។ គាត់ជាមនុស្សដែលគ្មានភាពប្រាកដនិយម និងមើលស្រាលអ្នកឯទៀត ហើយឱ្យតម្លៃខ្លួនឯងខ្ពស់។”

សង្រ្គាមរបស់លោក Duterte ប្រឆាំងនឹងក្រុមគ្រឿងញៀនត្រូវបានរិះគន់ពីសំណាក់ឥស្សរជននយោបាយជាន់ខ្ពស់មួយចំនួននៅប្រទេសលោកខាងលិច បើទោះបីជា នាពេលថ្មីៗនេះ គាត់បានប្រកាសថា ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតលោក Donald Trump និងរូបគាត់មានចរិកដូចគ្នា ដោយសារតែពួកគេចូលចិត្តស្បថ ក៏ដោយ៕

មេរៀនសំរាប់មីយ៉ានម៉ានៅក្នុងនយោបាយឥណ្ឌូណេស៊ី

ចាប់តាំងពីក្លាយជាមេដឹកនាំនៃរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ានម៉ានៅក្នុងខែមេសាមក លោកស្រី Aung San Suu Kyi ជារឿយៗបាននិយាយថាអាទិភាពកំពូលរបស់លោកស្រីគឺសម្រេចឲ្យបានសន្តិភាព ដោយបញ្ចប់សង្រ្គាមស៊ីវិល ដែលឆាបឆេះនៅក្នុងប្រទេសរបស់លោកស្រីចាប់តាំងពីទទួលបាន ឯករាជ្យនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៨។ លោកស្រីក៍បានសង្កត់ធ្ងន់អំពីសារៈសំខាន់នៃការជំនះលើភាពក្រីក្រ ដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទៅបានធ្លាក់ចូលក្នុងអំឡុងពេលប្រាំទសវត្សរ៍កន្លងទៅដែលយោធាបានដឹក នាំប្រទេស។

វឌ្ឍនៈភាពលើផ្នែកទាំងពីរនេះនឹងមិនងាយស្រួលឡើយ ដោយសារផលប្រយោជន៍របស់ មេដឹកនាំយោធា និងដៃគូអាជីវកម្មយូរអង្វែងរបស់ខ្លួន។ ទាំងនេះគឺជាក្រុមមនុស្សដែលនឹងបាត់ បង់ទ្រព្យសម្បត្តិ និងឋានៈ ប្រសិនបើចាំបាច់ត្រូវអនុវត្តកំណែទម្រង់ដើម្បីនាំមកនូវវិបុលភាពជូន ប្រទេសទាំងមូល។ កិច្ចការទីមួយសំរាប់លោកស្រី គឺត្រូវពង្រឹងអំណាចឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បី ជ្រើសតាំង ឬ ជំនះលើក្រុមមនុស្សដែលមានផលប្រយោជន៍ទាំងនេះ។

ការពង្រឹងអំណាចនយោបាយក្នុងនាមជាអតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសមួយ ដែលឆ្លងកាត់អន្តរកាលមួយទៅកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យគឺពិតជាពិបាកខ្លាំងណាស់។ កិច្ចការនេះ មិនអាចធ្វើដោយចំហរបានទេ។ ចៀសមិនផុត គឺទាមទារឲ្យមានការសម្រុះសម្រួលគ្នា ដែលនាំឲ្យ មានការចោទសួរអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់មេដឹកនាំរូបនេះចំពោះគោលដៅដែលបានសន្យានៅក្នុង យុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ហើយការសម្រុះសម្រួលគ្នានេះអាចងាយនឹងធ្វើឲ្យអ្នកបោះឆ្នោត មិនពេញចិត្ត។ កិច្ចការនេះក៍មិនអាចធ្វើទៅបានឆាប់ដែរ។ ការវាយប្រហារចំមុខលើប្រភពសំខាន់ៗ នៃអំណាចយោធា និងសេដ្ឋកិច្ចអាចទទួលបានជោគជ័យនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើត មួយចំនួន ក្រោយពីការដួលរលំនៃរនាំងដែក (Iron Curtain) ប៉ុន្តែ លោកស្រី Suu Kyi កំពុងធ្វើ ការនៅក្នុងបរិបទនយោបាយ ប្រវត្តិសាស្រ្ត និងភូមិសាស្រ្តខុសគ្នាដ៍ខ្លាំងមួយ។ វិធីសាស្រ្តមួយ ដែលមើលទៅដូចជាល្បែងអុក ដែលលេងនៅក្នុងរយៈពេលច្រើនខែ ឬច្រើឆ្នាំទំនងជាទទួលបាន ជោគជ័យជាង។

បទពិសោធន៍របស់ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីលោក Joko Widodo (Jokowi) បង្ហាញនូវពន្លឺ ខ្លះៗលើបញ្ហាប្រឈមដែលលោកស្រី Suu Kyi កំពុងជួបប្រទះ។ ពិតណាស់ ឥណ្ឌូណេស៊ីមិនដូច មីយ៉ានម៉ាឡើយនៅក្នុងទិដ្ឋភាពជាច្រើន។ ប៉ុន្តែទាំងលោក Jokowi ទាំងលោកស្រី Suu Kyi គឺត្រូវបានរុញឡើងឲ្យធ្វើជាអ្នកដឹកនាំក្នុងនាមជា “អ្នកខាងក្រៅ” ដែលមានបុគ្គលិកលក្ខណៈមិនពាក់ ព័ន្ធជាមួយអ្នកមានអំណាចយូរលង់ខាងយោធា និងសេដ្ឋកិច្ច។

លោក Jokowi គឺជាម្ចាស់អាជីវកម្មដ៍តូចមួយ ពេលដែលជាប់ឆ្នោតជាចៅហ្វាយក្រុង Solo ដែលជាទីក្រុងតូចមួយនៅកណ្តាលកោះ Java នៅឆ្នាំ ២០០៥។ ដោយផ្តោតលើក្តីកង្វល់របស់ប្រ ជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ និងធ្វើអ្វីៗតិចតួចសំរាប់ពួកវរៈជន លោកក៍ទទួលបានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងខ្លាំង ដោយឈ្នះការបោះឆ្នោតជាថ្មីធ្វើជាចៅហ្វាយក្រុងនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ដោយទទួលបានសំលេង ឆ្នោតចំនួន ៩០ ភាគរយ។ កេរ្ត៍ឈ្មោះរបស់ជាអ្នកធ្វើ ដែលផ្ទុយជាមួយអ្នកនិយាយ ដែលជារឿយៗ ជាប់ឆ្នោតកាន់តំណែងបែបនេះ បានធ្វើឲ្យលោកក្លាយជាបេក្ខជនបក្សប្រឆាំងឈានមុខនៅក្នុង ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១២ សំរាប់តំណែងអភិបាលក្រុងយ៉ាកាតា។ លោកបានឈ្នះឆ្នោតលើអភិ បាលក្រុងដែលកំពុងកាន់តំណែដោយទទួលបានសំលេងឆ្នោតគាំទ្រចំនួន ៥៤ ភាគរយ។

ពីរឆ្នាំក្រោយមក គណបក្សនយោបាយធំៗបានអូសទាញលោក Jokowi ឲ្យធ្វើជាបេក្ខជន តំណាងបក្សរបស់ខ្លួននៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី។ លោកបាន សម្រេចចិត្តនៅជាមួយគណបក្សតស៊ូប្រជាធិបតេយ្យឥណ្ឌូណេស៊ី (Indonesian Democratic Party of Struggle) ដែលមានលក្ខណៈជាតិនិយម និងប្រជានិយម ដឹកនាំដោយអតីតប្រធានាធិបតី លោកស្រី Megawati Sukarnoputri ។ បក្សប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី នេះគឺដឹកនាំដោយលោក Prabowo Subianto ដែលជាឩត្តមសេនីយ៍ចូលនិវត្តន៍នៅក្នុងកងទ័ព និងមានរឿងចម្រូងចម្រាសខ្លាំង និងជាកូនប្រសារអតីតប្រធានាធិបតី Suharto ។ លោក Prabowo គឺជានិមិត្តរូបនៃអ្នកខាងក្នុង ដែលដឹកនាំបក្សសម្ព័ន្ធនៃបក្សនានានៅក្នុងប្រទេស។ លោក Jokowi គឺជានិមិត្តរូបនៃអ្នកខាងក្រៅ ដោយបានធ្វើការសម្រុះសម្រួលមិនងាយស្រួលជាច្រើនជាមួយមេដឹកនាំបក្សគឺលោកស្រី Megawati ដែលទោរទន់ទៅកាន់ការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងជាប្រពៃណី ច្រើនជាងទៅកាន់គោលនយោបាយសេរីនិយមជឿនលឿន។

ប្រាំបីខែមុនការបោះឆ្នោតខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៤ លោក Jokowi បាននាំមុខលោក Prabowo នៅក្នុងការស្ទង់មតិមួយដែលគេឲ្យតម្លៃបំផុតគឺ ៦២ ភាគរយទល់នឹង ២៣ ភាគរយ។ ការនាំមុខ របស់លោកបានរួញតូចៗទៅៗគឺ ៤៦ ភាគរយទល់នឹងលោក Prabowo ៤៥ ភាគរយមួយខែមុន ការបោះឆ្នោត ដោយមានសន្ទុះមួយបង្ហាញច្បាស់អំពីការគាំទ្រលោក Prabowo ។ ជ័យជំនះរបស់ លោក Jokowi ក្នុងសំលេងឆ្នោតគាំទ្រចំនួន ៥៣ ភាគរយទទួលបានមួយផ្នែកធំតាមរយៈយុទ្ធនា ការតាមបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមដ៍ពិសេសមួយដែលរៀបចំឡើងដោយយុវជនឥណ្ឌូណេស៊ី។ ក្រោយការបោះឆ្នោត ប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកបានកើនឡើងដល់ ៧២ ភាគរយ។

ប៉ុន្តែ ទើបតែបួនខែក្រោយនៃការចូលកាន់តំណែងរបស់លោក Jokowi ប្រជាពលរដ្ឋឥណ្ឌូណេស៊ី ចំនួន ៧៥ ភាគរយមិនពេញចិត្តចំពោះការបំពេញការងាររបស់លោក។ ហេតុអ្វី? ព្រោះនៅក្នុងរយៈ ពេល ១០០ ថ្ងៃដំបូងនៃការចូលកាន់មុខតំណែងរបស់លោក លោកមិនទទួលបានជោគជ័យនៅ ក្នុងការ “សំអាតផ្ទះ” ឬ សម្រេចបានកិច្ចការច្រើននៅក្នុងចំណោមការសន្យារបស់លោកនៅក្នុងពេលយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតឡើយ។ ប៉ុន្តែ ការស្ទង់មតិរបស់លោកបានចាប់ផ្តើមកើនឡើង វិញ ពោលគឺចំនួន ៤១ ភាគរយមានការពេញចិត្តចំពោះលោកនៅក្នុងខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១៥ ចំនួន ៥២ ភាគរយនៅបំណាច់ឆ្នាំទីមួយនៃការកាន់តំណែងរបស់លោក ហើយ ចំនួន ៦៩ ភាគរយនៅ ក្នុងខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៦ នៅបំណាច់ឆ្នាំទីពីរនៃការកាន់តំណែងរបស់លោក។

លោក Jokowi បានពង្រឹងអំណាចតាមរយៈការសម្រុះសម្រួលជាច្រើន ដែលត្រូវបានអ្នកគាំទ្ររបស់លោកចាត់ទុកថាមិនអាចទទួលយកបាន។ ពេលដែលលោកធ្វើបែបនេះ លោកអាចមាន លទ្ធភាពបន្តទៅមុខជាមួយនឹងវិធានការនយោបាយដ៍ត្រឹមត្រូវ ដែលពីមុនត្រូវបានរាំងខ្ទប់ដោយ ពួកវរៈជន។

ទម្រង់នៃការមិនពេញចិត្តបែបនេះចំពោះការបំពេញការងាររបស់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដ៍មាន ប្រជាប្រិយភាពមួយកំពុងកើតមាននៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ានម៉ា។ ចាប់តាំងពីលោកស្រី Aung San Suu Kyi បានក្លាយប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងខែ មេសា ការមន្ទិលសង្ស័យចំពោះការបំពេញការងាររបស់លោកស្រីបានកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយធ្វើឲ្យមានការសង្ស័យកាន់តែខ្លាំងពីសំណាក់ ក្រុមតស៊ូមតិបរទេស ដែលមានការយល់ដឹងតិចតួចអំពីរចនាសម្ព័ន្ធអំណាចនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ានម៉ា។ លោកស្រីមិនបានធ្វើការវាយប្រហារចំមុខលើអ្នកទទួលបានផលប្រយោជន៍ណាមួយឡើយ និងបានធ្វើការសម្រុះសម្រួលជាច្រើន ដែលហាក់ដូចជាមិនស៊ីសង្វាក់ជាមួយការសន្យាកំណែទម្រង់របស់លោកស្រីនៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតឡើយ។

សង្ឃឹមថា លោកស្រី Suu Kyi នឹងទទួលបានជោគជ័យដូចលោក Jokowi ក្នុងការពង្រឹង អំណាច រហូតមកដល់ពេលនេះ។ សំរាប់លោកស្រី វាអាចលំបាកជាង និងត្រូវការពេលវេលាយូរ ជាង។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើលោកស្រីទទួលបានជោគជ័យ ការខកចិត្តចំពោះការសម្រុះសម្រួលរបស់ លោកស្រីនៅក្នុងរយៈពេលខ្លី នឹងអាចប៉ះប៉ូវវិញនៅក្នុងរបស់ពេលវែង។

ប្រភព : East Asia Forum

លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ៖ កម្ពុជា នឹងចូលរួមអនុវត្តន៍គម្រោងបីនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ដើម្បីពង្រីកកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម

(ភ្នំពេញ)៖ លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានថ្លែងថាកម្ពុជា នឹងចូលរួមអនុវត្តន៍គម្រោងបីនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ដើម្បីពង្រីកកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម។ ការថ្លែងដូចនេះ បានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦នេះ ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងកិច្ចប្រជុំអនុគណៈកម្មការអភិវឌ្ឍន៍ពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគពាក់ព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មលើកទី ២៧ ដើម្បីតាមដានការងារកំណែទម្រង់របៀបវារៈពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា។

ថ្លែងបើកកម្មវិធីក្នុងកិច្ចប្រជុំដែលមានការចូលរួមពីសមាជិកដែលជាមន្ត្រីមកពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ភ្នាក់ងារអនុវត្តន៍គម្រោង និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ប្រមាណជាង ៦០នាក់ លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានឹងចូលរួមអនុវត្តន៍គម្រោងថ្មីៗចំនួនបីនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ គឺ (១) eTrade-for-All ផ្តួចផ្តើមដោយអង្គការ UNCTAD, (២) គំនិតផ្តួចផ្តើមសមាហរណកម្មអាស៊ាន (IAI) របស់អង្គការ GIZ និង(៣) ជំរុញទីផ្សារសម្រាប់កសិករខ្នាតតូច (AIMS) របស់អង្គការ IFAD។ គម្រោងទាំងអស់នេះ នឹងរួមចំណែកពង្រីកកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

លោករដ្ឋមន្ត្រី បានជម្រាបជូនអង្គប្រជុំពីសមិទ្ធផលសំខាន់ៗរបស់ក្រសួង ជាពិសេសការងារអនុវត្តន៍គម្រោង និងការស្វែងរកជំនួយសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មបន្ថែម ដើម្បីបន្តគាំទ្រយន្តការអភិក្រមគ្របដណ្តប់លើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាអនុវត្តន៍យុទ្ធសាស្ត្រសមាហរណកម្មពាណិជ្ជកម្ម និងផែនការរយៈពេលមធ្យមសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍពាណិជ្ជកម្ម បន្ទាប់ពីកម្មវិធី TDSP, EIF Tier 1 និង EIF Tier 2 CEDEP I ត្រូវបានបិទបញ្ចប់ជាផ្លូវការនៅចុងឆ្នាំនេះ។ ដើម្បីធានាបាននិរន្តរភាពនៃលទ្ធផលគម្រោង និងបន្តសុខដុមរមនា សំដៅបំពេញនូវគម្លាតរវាងការបិទបញ្ចប់គម្រោង TDSP និងចាប់ផ្តើមគម្រោងថ្មី លេខាធិការដ្ឋាន EIF បានយល់ព្រមផ្តល់ថវិកាគាំទ្រដល់កម្ពុជាចំនួន ៣០០,០០០ (សាមសិបម៉ឺន) ដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់រយៈពេល ២ឆ្នាំ (២០១៧-២០១៨) តាមរយៈគម្រោង Sustainability Support Window។

លោករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ាន សូរស័ក្តិ បានសម្តែងការជឿជាក់ថា របៀបវារៈកំណែទម្រង់របស់កម្ពុជា, យុទ្ធសាស្រ្ត និងការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងវិស័យឯកជន នឹងបង្កើតបានក្របខណ្ឌសមស្របមួយសម្រាប់ប្រទេសយើង ដើម្បីចាប់យកការផ្តួចផ្តើមនានាដែលអាចឆ្ពោះទៅសម្រេចបាននូវភាពរុងរឿងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។

គួររំលឹកផងដែរថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម កន្លងមកបានដាក់ចេញកម្មវិធីកំណែទម្រង់សំខាន់ៗជាច្រើន ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវបរិយាសកាសធុរកិច្ច និងសមត្ថភាពរបស់ពាណិជ្ជករ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងទាំងក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។ លើសពីនេះ ក្រសូងពាណិជ្ជកម្ម ក៏បានបង្កើតគណៈកម្មការគ្រប់គ្រង និងជំរុញការរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តផ្សេងៗក្រោមវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ក្នុងគោលបំណងត្រួតពិនិត្យអំពីវឌ្ឍនភាពនៃការតាក់តែងច្បាប់ E-commerce, ច្បាប់កិច្ចសន្យាពាណិជ្ជកម្ម, និងច្បាប់ការពារអ្នកប្រើប្រាស់ជាដើម៕

សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី ផ្ញើព្រះរាជសារជូនពរលោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ក្នុងឱកាសខួបកំណើត

(ភ្នំពេញ)៖ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ខាងមុខ ដែលជាថ្ងៃខួបកំណើតគម្រប់៦២ ឈានចូល ៦៣ឆ្នាំ របស់លោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី ព្រះវររាជមាតា នរោត្តម មុនិនាថ សីហនុ ព្រះប្រធានកិត្តិយសកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ទ្រង់បានផ្ញើព្រះរាជសារជូនពរ ប្រកបដោយសេចក្តីកោតសរសើរយ៉ាងកក់ក្តៅជាទីបំផុតចំពោះលោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា។

សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី បានមានព្រះរាជបន្ទូលថា លោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន គឺជាអ្នកសេ្នហាជាតិដែលបានបរិច្ចាគកម្លាំងកាយ-ចិត្ត និងធនធានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពកសាងជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជារាស្រ្តកម្ពុជា។ តាមរយៈសកម្មភាពប្រកបដោយស្មារតីសេ្នហាជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជារាស្រ្តនេះ បានធ្វើឱ្យកិត្តិនាមរបស់លោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ល្បីរន្ទឺទទួលបានការកោតសរសើរ និងអំណរសាទរ ទាំងនៅលើឆាកជាតិ និងអន្តរជាតិ។

នៅក្នុងឱកាសនេះផងដែរ សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី ក៏បានថ្វាយព្រះពរជ័យជូនលោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ទទួលបានមហាជោគជ័យថ្មីទៀត ក្នុងការបម្រើជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជារាស្រ្តកម្ពុជា និងសូមបានប្រកបតែនឹងព្រះពុទ្ធពរ គឺអាយុ វណ្ណៈ សុខៈ និងពលៈ កុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ៕

អគ្គនាយកអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា អនុញ្ញាតឱ្យប្រតិភូសារព័ត៌មានមកពីប្រទេសឥណ្ឌាចូលជួបសម្តែងការគួរសម

នៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦នេះ លោក ស៊ុំ ម៉ាប់ អគ្គនាយកនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមប្រតិភូសារព័ត៌មានឥណ្ឌារៀបចំដោយក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌាចូលជួបសម្តែងការគួរសមនៅមជ្ឈមណ្ឌលអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។ អមដំណើរប្រតិភូនានៅក្នុងជំនួបនេះ មានលោក SUDHIR GOSWAMI មន្ត្រីទំនាក់ទំនងនៃស្ថានទូតឥណ្ឌាប្រចាំកម្ពុជា។

ក្នុងកិច្ចស្វាគមន៍គណៈប្រតិភូ លោកអគ្គនាយក បានរំឭកឡើងវិញនូវទំនាក់ទំនងដ៏ល្អរវាងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងប្រទេសឥណ្ឌា ក្នុងការងារអភិរក្សជួសជុលនិងស្តារឡើងវិញនូវប្រាសាទក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ នាពេលកន្លងមក ក៏ដូចជាកំពុងបន្តអនុវត្តនាពេលបច្ចុប្បន្ន ជាពិសេស គឺ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវបុរាណវិទ្យាឥណ្ឌា ASI (Archeological Survey of India) ដែលកំពុងបន្តការងារជួសជុលនៅប្រាសាទតាព្រហ្ម។

ជាមួយគ្នានេះ លោកអគ្គនាយក ក៏បានបង្ហាញគណៈប្រតិភូឥណ្ឌាអំពីដំណើរការគ្រប់គ្រងរមណីយដ្ឋានអង្គរ ដោយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងកិច្ចសហការពីដៃគូជាតិ និងអន្តរជាតិនានា។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រាង្គប្រាសាទនានាមួយចំនួនដែលត្រូវបានជួសជុល និងស្តារឡើងនេះ គឺជាសមិទ្ធផលរួម នៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ដូចជាដៃគូអន្តរជាតិ ហើយនៅមានប្រាសាទជាច្រើនទៀតដែលទាមទារការអភិរក្សជួសជុល។ ក្នុងន័យនេះ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បើកចំហជានិច្ចរាល់កិច្ចសហការពីដៃគូអន្តរជាតិក្នុងការចូលរួមបន្តទៀត ជាពិសេសស្ថាប័នជំនាញផ្សេងៗទៀតមកពីប្រទេសឥណ្ឌា។

ជាការឆ្លើយតប លោក SUDHIR GOSHWAMI បានសម្តែងនូវការដឹងគុណចំពោះលោកអគ្គនាយកដែលបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រតិភូរបស់លោកបានចូលជួបសំណេះសំណាល និងស្វែងយល់អំពីកិច្ចការគ្រប់គ្រងរមណីយដ្ឋានអង្គរ។ លោកសន្យាថា នឹងជំរុញកិច្ចសហការរវាងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងឥណ្ឌាឲ្យកាន់តែរឹងមាំនិងមានភាពល្អប្រសើរថែមទៀត៕

បទអត្ថាធិប្បាយ៖ «នឹងលើរង្គើក្រោម ឬ រឹងលើរង្គើក្រោម»

វិបត្តិផ្ទៃក្នុងនៃការបែកបាក់ក្បាលម៉ាស៊ីនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺវាបានកើតមានរួចទៅហើយ។ ស្ថានភាពសព្វថ្ងៃនេះ ប្រៀបដូច « ជម្ងឺមហារីកកំរិតធ្ងន់ធ្ងរបំផុតក្នុង CNRP » ដែលគ្មានគ្រូពេទ្យជំនាញណាអាចព្យាបាល ឲ្យជាសះស្បើយវិញបានឡើយ គឺជម្ងឺដណ្តើមតួឯករវាងលោក កឹម សុខា ដែលកំពុងលេចធ្លោរក្នុងបក្ស ជាមួយទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងលិចលង់ និងស្តារលែងបាន។

បើទោះបីជាមេបក្ស និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងបក្សប្រឆាំងមួយនេះខិតខំបិទបាំង និងជួយលាក់បំពួននូវភាពប្រេះឆារបស់ពួកខ្លួន ដូចឆ្នាំងដីធ្លាក់បែកខ្ទេចទៅហើយនេះ បន្លំថាជា ឆ្នាំងល្អក្តី ប៉ុន្តែ រូបភាពនៃការចាប់ដៃគ្នាលើកឡើងលើ គឺគ្រាន់តែជាល្បែងថ្ពិនភ្នែកគេប៉ុណ្ណោះ។ ជាក់ស្តែង លោក សម រង្ស៊ី មកដល់ម៉ោងនេះ គាត់មិនហ៊ានទាំងវិលចូលស្រុកវិញផង តើមានឱកាសយ៉ាងម៉េចនឹងចាប់ដៃមែនទែនជាមួយលោក កឹម សុខា ទៅកើតនោះ ។

បក្សសង្គ្រោះជាតិទាំងមូលបាននិងកំពុងដឹកនាំដោយលោក កឹម សុខា។ ម៉្យាងវិញទៀត តម្លៃខ្លួនរបស់លោក កឹម សុខា នៅពេលនេះកំពុងមានយីអ៊ុនខ្ពស់យ៉ាងហ្នឹង ដូច្នេះ លោក កឹម សុខា គាត់នឹងមិនទៅយកដៃរបស់គាត់ប្រឡាក់ប្រឡូស ចាប់កាន់របស់មិនស្អាត ( សំដៅចាប់ដៃចង្រៃរបស់ សម រង្ស៊ី ) ទៀតនោះទេ បើមិនស្រួលអាចនាំឲ្យគាត់ស៊យ វិលទៅរកភាពមានទោសទណ្ឌ ឬជាប់គុកម្តងទៀតក៏ថាបាន ព្រោះបណ្តឹងរបស់កញ្ញាធីសុវណ្ណថានិងបណ្តឹងរបស់ ខុម ចាន់តារាទីហៅស្រីមុំកំពុងស្ថិតនៅក្នុងនិតិវិធីរបស់តុលាការនៅឡើយឬមួយក៏អាចមានពាក្យបណ្តឹងថ្មីៗកំរើកឡើងវិញផងក៏ស្មានមិនត្រូវ។ លោក កឹម សុខា ត្រូវខំដើរទៅមុខ ទាំងសម្របខ្លួនជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ដែលមានគុណមិនអាចកាត់ថ្លៃបានចំពោះខ្លួនផង និងថ្នមចិត្តមេបក្សផង ដើម្បីបង្ហាញពីការរក្សាជំហរខ្លួនឯងថា ពិតជាមិនងាករេពីបក្ស ឬមិនក៏លក់ខួរខ្លួនឲ្យបក្សកាន់អំណាចជាដើម។

ប៉ុន្តែ ការរៀបចំរឹកពារយ៉ាងណានោះ រឿងនេះ ទុកលទ្ធភាពឲ្យលោក កឹម សុខាសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងទៅចុះ!  តើលោក កឹម សុខា ត្រូវប្រញាប់ដើរទៅមុខទៀតដោយយុទ្ធសាស្ត្រ និងគួរខំពង្រឹងពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនដោយប្រមូលកម្លាំងជើងក្រោមគាំទ្រគាត់ឲ្យខ្លាំងខ្លាក្រោយពេលរួចពីចំណង ឬមួយក៏គាត់សុខចិត្តវិលទៅរកផ្លូវចាស់ ចងជើងខ្លួនឯង និងរងសម្ពាធពីលោក សម រង្ស៊ី ?

មេរៀនពីអតីតកាល ហាក់ដូចជានៅថ្មីៗតាមលងបន្លាចលោក កឹម សុខា នៅឡើយទេ។ ពីមុន លោក កឹម សុខា កាលនៅដឹកនាំគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានលោក សម រង្ស៊ី បន្ទាបបន្ថោក វាយប្រហារយ៉ាងខ្លាំងថា ជាគណបក្សតូចតាច ដូចឃ្លោកប្រហោងក្នុង គ្មានបានការ បែរជាចង់ចាប់ដៃជាមួយគណបក្ស សម រង្ស៊ី។ កាលណោះ គេដឹងថា លោក កឹម សុខា បានខាំមាត់សង្កត់ចិត្ត ឱនក្បាលចុះ រហូតបានក្លាយជាសម្ព័ន្ធភាពគណបក្សរវាង បក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងបក្ស សម រង្ស៊ី ហើយក៏បង្កើតបានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមកដល់សព្វថ្ងៃ។

ឥឡូវនេះ លោក កឹម សុខា ដឹងច្បាស់ណាស់ថា លោកប្រធានបក្សរបស់គាត់ «បាក់ធ្មង់ហើយបាក់ឆ្អឹងខ្នងទៀត»! ខ្លាដែលធ្លាប់តែស្រែកគំរាមស៊ីសាច់គាត់ ភាពផ្តាច់ការអត្តនោម័ត បក្ខពួកនិយម គ្រួសារនិយមក្នុងបក្ស លោកប្រធានគាត់ពេលនេះត្រូវបានគេកាច់បំបាក់ចង្កូមអស់ហើយ ដោយអំណាចផ្លូវច្បាប់ និងបទល្មើសជាច្រើនដែលខ្លានោះព្រហើន ហើយបានដើរចូលអន្ទាក់ដោយខ្លួនឯង។ ការបញ្ចប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី គ្មានអ្នកណារៀបចំឲ្យគាត់នោះទេ គឺលោក សម រង្ស៊ី គាត់មិនចេះប្រើឱកាស និងរក្សាឱកាសរបស់គាត់ ដើម្បីការពារអំណាចរបស់គាត់ក្នុងបក្សខ្លួនឯង។ លោក សម រង្ស៊ី បានដើរខុសផ្លូវ ដោយសារមហិច្ឆតា ឈ្នានីសដោយកំហឹង គំនុំ និងការសងសឹក ។ លោក សម រង្ស៊ី បានក្បត់ដៃគូសន្ទនាដ៏ល្អរបស់គាត់ដែលធ្លាប់បានអនុគ្រោះឲ្យគាត់បានចូលស្រុក និងបានធ្វើនយោបាយឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែ ភាពរមិលគុណរបស់ សម រង្ស៊ី និងចរិតវាយប្រហារ ចោទប្រកាន់ម្តងហើយម្តងទៀតរបស់ សម រង្ស៊ី ទៅលើបុរសខ្លាំង ហ៊ុន សែន រួមផ្សំជាមួយការបង្កើតកំហុសបំពានផ្លូវច្បាប់ផ្ទួនៗ បាននាំឲ្យទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី អស់ផ្លូវដើរ និងបានហុចឱកាសមាសនេះ ជូនទៅលោក កឹម សុខាវិញម្តង។

ថ្មីៗនេះ សារជាបន្តបន្ទាប់របស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលបានបង្ហោះផ្សាយ ហាក់ដូចជាគាត់មានជម្ងឺ «វិកលចរិត» ឬក៏ប្រៀបបានដូចជាបទចម្រៀងដដែលៗ គ្មានន័យ គ្មានខ្លឹមសារ និងគ្មានអ្នកចង់តាមដានស្តាប់ទៀតទេ។ ពិតមែនតែជាពាក្យអស់សំណើចរបស់អ្នកអានជាទូទៅ ដែលបានឃើញក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមហ្វេសប៊ុកសរសេរចុះផ្សាយសម្តីដែលលោក សម រង្ស៊ី និយាយទាំងកំហឹងថា  តំណែងសម្រាប់គាត់មិនសំខាន់យ៉ាងណាក្តី! តែអ្នកអាន គេយល់ថា តំណែងមិនសំខាន់ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែ អ្វីដែលសំខាន់នៅពេលនេះ គឺ សម រង្ស៊ី គ្មានតំណែងអ្វីទាំងអស់ ។ ឥទ្ធិពលគ្រប់យ៉ាងកំពុងក្តោបក្តាប់ដោយលោក កឹម សុខា ទាំងតំណែងប្រធានមតិភាគតិចក្នុងរដ្ឋសភា និងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ហើយបើលោក កឹម សុខា មិនមានតំណែងនេះទេ ក៏មិនអាចធ្វើជាដៃគូសន្ទនាជាមួយលោក ហ៊ុន សែនបានដែរ។ លោក កឹម សុខា នឹងមិនអាចប្រកែកបានឡើយ ដាច់ខាតត្រូវតែញញឹមទទួលយក គឺបានទាំងការលើកលែងទោសហើយ បានទាំងតំណែងខ្ពស់ទៀត មានឋានៈស្មើ នាយករដ្ឋមន្ត្រី។

អ្នកតាមដាននយោបាយក្នុងស្រុកកំពុងផ្តោតជាសំខាន់ និងចង់ដឹងថា តើលោក កឹម សុខា មានផែនការធ្វើខ្លះដើម្បីដឹកនាំ និងលើកជ្រោងកិត្តិយសរបស់បក្សសង្គ្រោះជាតិទៅអនាគត? ហើយគេបាននិងកំពុងរង់ចាំមើលទៀតថា លោក កឹម សុខា នឹងចាប់ផ្តើមពីចំណុចណា លើកបញ្ហាអ្វីជាអាទិភាពក្នុងការជជែកគ្នាក្នុងភាពជាដៃគូសន្ទនាជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន? ក្តីសង្ឃឹមចុងក្រោយរបស់បក្សប្រឆាំងមួយនេះ គឺស្ថិតនៅក្រោមការសម្រេចចិត្តរបស់លោក កឹម សុខា តែប៉ុណ្ណោះ។ តើលោក កឹម សុខា គាត់សុខចិត្តឲ្យរថយន្តមួយដែលគាត់កំពុងបញ្ជាផ្ទាល់ កាន់ចង្កូតខ្លួនឯង បើកទៅមុខដោយសុវត្ថិភាព ឬមួយក៏គាត់នៅតែឲ្យលោក សម រង្សី ទាញចង្កូតម្ខាងទម្លាក់ជ្រោះ?

សកម្មជនជើងក្រោមទាំងអស់ គេបាននាំគ្នាបំភ្លេចលោក សម រង្ស៊ីហើយៗក៏ពួកគាត់មិនអាចផ្ញើជោគវាសនា និងក្តីសង្ឃឹមជាមួយទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី បានទៀតឡើយ ដោយសារ សម រង្ស៊ី កំពុងស្ថិតនៅលេខ «សូន្យ » តាមរយៈយុទ្ធសាស្ត្រច្រំដែលៗរបស់គាត់ គឺការនិរទ្ទេសខ្លួននៅបរទេសពេលខ្លួនមានទោស ឬបើនិយាយអោយងាយស្តាប់ គឺការរត់យកប្រាស់អាយុពេលខ្លួនមានអាសន្ន។

ផ្ទុយទៅវិញ ប្រភពផ្ទៃក្នុងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកូតាបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានឲ្យដឹងថា លោក កឹម សុខា បាននិងកំពុងប្រឹងប្រែងបំផុតដើម្បីប្រមូលកម្លាំងតាំងពីលើដល់ក្រោម និងចាប់យកមនុស្សសំខាន់ៗក្នុងកូតា សម រង្ស៊ី ឲ្យនៅក្បែរខ្លួនគាត់។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លោក កឹម សុខា ហាក់ធ្វើមិនដឹងមិនឮអ្វីទាំងអស់នូវរាល់ការបង្ហោះផ្សាយសាររបស់លោក សម រង្ស៊ី។ ត្រង់ចំណុចនេះ  បានធ្វើឲ្យគេយល់ថា ក្នុងតំណាក់កាលចាប់ពីពេលនេះ ឆ្ពោះទៅការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧ និងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨  បេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រី នឹងជាលោក កឹម សុខា ហើយបេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត  ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ សង្កាត់ ភាគច្រើនលើសលុប គឺពិតជាមនុស្សនៃកូតាគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់ លោក កឹម សុខា។

បើទោះជាអាចនឹងកើតមាននូវប្រតិកម្មពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនទៀតខាងកូតាលោក សម រង្ស៊ីក្តី ប៉ុន្តែ ស្ថានភាពនេះ ពិបាកនឹងឲ្យបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងបក្សសម រង្ស៊ី រៀបចំកម្លាំងឲ្យមានតុល្យភាពគ្នាបានឡើយ។ ការទាមទារតំណែង តួនាទី និងឥទ្ធិពលក្នុងបក្សរវាងក្រុមទាំងពីរ  វានឹងអាចកើតមានជាការផ្ទុះឡើងនូវបញ្ហាប្រឈមខ្លាំងនៅពេលរៀបចំសមាសភាពជាផ្លូវការ។ វិបត្តិនេះ ជាជម្ងឺក្នុងបក្សសង្គ្រោះជាតិខ្លួនឯង និងការប្រជែងឥទ្ធិពលរវាងលោក កឹម សុខា និងសម រង្ស៊ី ដែលការបែកបាក់គ្នាកើតមានឡើងណាមួយ មិនមែនដោយសារការបំបែកពីបក្សកាន់អំណាចនោះទេ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញស្នាមរបួសពីអតីកាល និងការបាត់ទំនុកចិត្តទាំងស្រុងចំពោះប្រធានបក្ស បានធ្វើឲ្យសកម្មជនបក្សប្រឆាំងនេះទាំងមូលសម្រេចចិត្តដើរចេញពី សម រង្ស៊ី និងត្រូវតែងាកមកគាំទ្រលោក កឹម សុខា និងមនុស្សមួយចំនួនទៀតអាចនឹងទៅចូលរួមជាមួយគណបក្សដទៃ។

រលកយក្ស ស៊ូណាមិ អាចនឹងកើតមានក្នុងគណបក្សប្រឆាំងដោយសារវិបត្តិផ្ទៃក្នុងដោះស្រាយមិនរួច។ រឿងរ៉ាវជាច្រើនទៀតនឹងលេចចេញជាសញ្ញាសង្ស័យគ្នាកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ខណៈលោក កឹម សុខា បានដើរតាមផ្លូវខ្លួនឯង ពីព្រោះផ្លូវចាស់របស់ សម រង្ស៊ី គឺជាឧបសគ្គខ្លាំង ស្ទើរតែសម្លាប់នយោបាយទាំងរូបលោក កឹម សុខា ខ្លួនឯងផងដែរ។

ដូច្នេះ ម៉ោងនេះ បើទោះបីជា កឹម សុខា និងសម រង្ស៊ី បង្ហាញរូបភាពចាប់ដៃគ្នាស្អិតរមួតក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែ រូបភាពទាំងនេះ ប្រៀបបាននឹងឆាកល្ខោនថ្ពិនភ្នែក ឬវាគ្រាន់តែជាការបង្វែរសាច់រឿង បំភ័ន្តមហាជនតែប៉ុណ្ណោះហើយធាតុពិតនៃស្ថានភាពរបស់បក្សសង្គ្រោះជាតិបច្ចុប្បន្ន គឺកំពុងស្ថិតក្នុងតំណាក់កាល « នឹងលើរង្គើក្រោម» ឬ «រឹងលើរង្គើក្រោម»៕

អត្ថបទ៖បណ្ឌិត ឌីន អាន់ដ្រា

ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន អមដំណើរដោយកីឡាករល្បីល្បាញពិភពលោក ប៉ាគីអាវ បានអញ្ជើញមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាដោយសុវត្ថិភាពហើយ

(ភ្នំពេញ)៖ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូតឺតេ (Rodrigo Duterte) ដែលអម ដំណើរដោយកីឡាករប្រដាល់ពិភពលោកដ៏ល្បាញល្បីលោក ម៉ែននី ប៉ាគីអាវ (Manny Pacquiao) បានអញ្ជើញមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាដោយសុវត្ថិភាពហើយ នៅវេលាម៉ោងប្រមាណ៥៖៥៥នាទីល្ងាចថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ នេះ។

បើតាមមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាល បានឲ្យដឹងទៀតថា លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូតឺតេ (Rodrigo Duterte) នឹងសម្រាក មួយយប់នៅសណ្ឋាគារសូហ្វីតែល ភូគីត្រា រាជធានីភ្នំពេញ។ ក្នុងពេលស្នាក់នៅនោះ ក៏មាន ការជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋហ្វីលីពិន ដែលកំពុងរស់នៅកម្ពុជាផងដែរ។

នៅថ្ងៃបន្ទាប់គឺថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ពេលព្រឹកលោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូតឺតេ (Rodrigo Duterte) នឹងចូលជួបបង្គំគាល់ និង សវនាការ ជាមួយព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី។ លុះពេលរសៀលថ្ងៃទី១៤ លោកប្រធានាធិបតី នឹងចូលជួបសំណេះសំណាលការងារជាមួយលោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជា នៅវិមានសន្តិភាព។ ក្នុងឱកាសជួបសំណេះសំណាលនោះ ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-ហ្វីលីពីន នឹងធ្វើជាសាក្សី ក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើឯកសារចំនួន២ រួមមាន៖ អនុស្សរណៈស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន និងអនុស្សរណៈ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យកីឡាផងដែរ។

លោកប្រធានាធិបតីហ្វីលីពិន នឹងត្រឡប់ចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជាវិញ នៅវេលាម៉ោង ប្រមាណ ៩៖៣០នាទីយប់ថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ ឆ្ពោះទៅប្រទេសសិង្ហបុរី។ ប៉ុន្តែមុនចាក ចេញពីកម្ពុជា លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូតឺតេ (Rodrigo Duterte) ក៏នឹងអញ្ជើញចូលរួមពិធីលាងសាយភោជ ដែលរៀបចំ ឡើងនៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំងផងដែរ៕

សារលិខិត​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពីមោទនភាព​របស់​កម្ពុជា ​បានក្លាយជា​ប្រធានគណៈកម្មាធិការនៃអនុសញ្ញាទីក្រុងឡាអេ​ឆ្នាំ​១៩៥៤ របស់អង្គការយូណេស្កូ

លោក​ឧបនា​យក​រដ្ឋមន្រ្តី សុខ អាន ផ្ញើសារ​លិខិត​ជូន​ពរ ភរិយា​របស់​លោក​នាយ​រដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក្នុង​ឱកាស​បុណ្យ​ខួប​ជន្មាយុ​គម្រប់ ៦២ ឈាន​ចូល​៦៣ ឆ្នាំ

លោក សៅ សុខា ផ្សព្វផ្សាយការងារអប់រំចិត្តសាស្រ្តឱ្យយល់ច្បាស់ពីតួនាទី ភារកិច្ច សិក្សា ស្រាវជ្រាវរៀនបន្ថែមលើបទដ្ឋានគតិយុត្តិ កសាងជំនឿទុកចិត្តពីសាធារណៈជនមកលើអង្គភាពកងរាជអាវុធហត្ថ

ព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ នៅសាលប្រជុំអគារសេនាធិការដ្ឋាន កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស លោក សៅ សុខា អគ្គមេបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថ បានផ្សព្វផ្សាយ អប់រំចិត្តសាស្រ្តដល់កងរាជអាវុធហត្ថទូទាំងប្រទេស ដើម្បីឱ្យយល់ជ្រាបច្បាស់ពីតួនាទី ភារកិច្ច ត្រូវបន្ត សិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមលើបទដ្ឋានគតិយុត្តិ ដើម្បីកសាងជំនឿទុកចិត្តពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន។

វត្តមានចូលរួមក្នុងពិធីនេះមាន  ឧត្តមសេនីយ៍ មេបញ្ជាការរង នាយសេនាធិការរង ស្នងការ មេបញ្ជាការ មេបញ្ជាការរង កងរាជអាវុធហត្ថ រាជធានី-ខេត្ត នាយ នាយរង ការិយាល័យចំណុះបញ្ជាការដ្ឋាន កងវរសេនាតូចកងរាជអាវុធហត្ថជាច្រើនរូប។
លោក សៅ សុខា បានលើកឡើងពីភាពជាក់ស្តែងដែលកើតមានឡើងនៅលើពិភពលោក កើតមានឡើងនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងកើតមានឡើងក្នុងតំបន់ ឱ្យយល់ច្បាស់ ពីការវិវត្តន៍ប្រែប្រួលទាំង អស់នោះ។ តាមរយៈនៃការផ្សព្វផ្សាយនេះ ត្រូវយកទៅផ្សព្វផ្សាយបន្តដល់នាយទាហាន នាយទាហានរង និងពល ទាហាននៃកងរាជអាវុធហត្ថ ក្រោមឱវាទរបស់ខ្លួនឲ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ដើម្បីឲ្យអាវុធហត្ថម្នាក់ៗត្រូវក្តាប់ជាប់ ត្រូវប្រតិបត្តិ និងត្រូវជៀសវាង ព្រមទាំងមានការឯកភាពគ្នាខ្ពស់ទៅលើរបៀបធ្វើការនៅក្នុងកងរាជអាវុធហត្ថ។

លោក បានបន្ថែមថា ប្រទេសជាតិរបស់យើងកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ត្រូវយល់ឱ្យច្បាស់ពី កាតព្វកិច្ចរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗ ដើម្បីចូលរួមដើម្បីជ្រើសរើសមគ្គុទេសដឹកនាំប្រទេស ដឹកនាំនយោបាយនៅមូលដ្ឋានឃុំ សង្កាត់ និងសង្ឃឹមថាការប្រើសិទ្ធិក្នុងនាមជាពលរដ្ឋបានត្រឹមត្រូវ ក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលពូកែ ឈ្លាសវៃ នាំយើងឱ្យមានសេចក្តីសុខ មានសន្តិភាព ស្គាល់ពិភពលោក ក្នុងតំបន់ និងកម្ពុជាខ្លួនឯងផ្ទាល់។ ជាមួយនោះ ត្រូវក្តាប់ ជាប់នូវព័ត៌មានសន្តិសុខ មុខសញ្ញាភាវរកម្ម និងមុខសញ្ញាដែលបំផ្លាញ ការបោះឆ្នោតតាមរូបភាពណាក៏ដោយ ដើម្បី ការពារសន្តិសុខ សន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម បំរើឱ្យការការពារកាបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ។ លោក មេបញ្ជាការបានលើកឡើងពីសមិទ្ធផលនិងស្នាដៃសំខាន់ៗ ក្នុងការកសាងជម្រុំជម្រក អគារធ្វើការ មធ្យោបាយ គ្រឿងបំពាក់ រូមជាការចិញ្ចឹមសុខមាលភាពកងទ័ព និងការការពារសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ដែលកងរាជអាវុធហត្ថ សម្រេចបាន ទទួលបាននូវជំនឿទុកចិត្តពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានទាំងជាតិ ទាំងអន្តរជាតិ ទាំងប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ទាំងក្រសួង ការពារជាតិ ទាំងអគ្គបញ្ជាការកងទ័ព បានជឿដាក់ទុកចិត្តមកលើកងរាជអាវុធហត្ថ ហើយក៏បានប្រគល់ភារកិច្ចជាបន្ត បន្ទាប់ ឱ្យកងរាជអាវុធហត្ថទទួលខុសត្រូវ។

លោក សៅ សុខា បានរំឮកថា សមិទ្ធផលដែលសម្រេចបានធំៗ ជាងគេនោះ គឺសាមគ្គីឯកភាពក្នុងមហាគ្រួសារអាវុធហត្ថ សមិទ្ធផលទី២ គឺការគោរព និងអនុវត្តន៍វិន័យព្រមទាំងការ ប្រតិបត្តិច្បាប់ក្នុងក្របខណ្ឌជាគំរូរបស់កងរាជអាវុធហត្ថ និងតាមរយៈនៃការរៀន សូត្រនៅសាលានិងបទពិសោធន៍ការងារ ជាក់ស្តែង ធ្វើឱ្យកងរាជអាវុធហត្ថក្លាយជាកម្លាំងមួយដែលមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងខឿនសន្តិសុខជាតិរបស់ប្រជាជន។ ស្នាដៃ និងសមិទ្ធផលទាំងអស់នេះ បានមកពីការចូលរួមរបស់អាវុធហត្ថគ្រប់ៗរូប ដែលអនុវត្តត្រឹមត្រូវទៅ នឹងវិន័យទូទៅ នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បទដ្ឋានគតិយុត្តរបស់រដ្ឋ និងការអនុវត្តឋានានុក្រមកងទ័ពតាមលំដាប់ថ្នាក់ ជាពិសេសគាំទ្រ ការដឹកនាំរបស់មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស។

ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ លោក សៅ សុខា បានថ្លែងនូវការកោតសរសើរ និងអរគុណ ព្រមទាំងជូនពរដល់អាវុធហត្ថទាំងអស់ បន្តខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាកសាង អង្គភាពកងរាជអាវុធហត្ថឱ្យកាន់តែមានភាពជឿនលឿន ដើម្បីជាស្នូល ជាកម្លាំងការពារសន្តិសុខ រក្សាសណ្តាប់ធា្នប់ រួមចំណែកកសាង និងពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។