មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានថ្លែងឲ្យដឹងនារសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ ថា ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដឹកនាំដោយសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ទទួលបានការគាំទ្រកោតសរសើនៅក្នុងការបំពេញទស្សនៈកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុនរយៈពេល ៣ថ្ងៃកន្លងមកនេះ។
នៅអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្វើមាតុភូមិនិវត្តពីការអញ្ជើញចូលរួម ក្នុងសន្និសីទពិភពលោកលើកទី៣ ស្តីពីការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយនៅទីក្រុងសេនដាយប្រទេសជប៉ុន អស់រយៈពេល ៣ថ្ងៃ (១៣ខែមីនា-១៦មិនា ឆ្នាំ២០១៥) ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា ជាការកត់សម្គាល់ក្នុងរយៈពេលស្នាក់អាស្រ័យនៅទីក្រុងសេនដាយក្រៅពីចូលរួមសន្និសីទពិភពលោក សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានជួបពិភាក្សាទ្វេភាគី ជាមួយឥស្សរជនមួយចំនួន ដែលរួមមាន ឯកឧត្តម បាន គីមូន អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ និងលោកជំទាវ អាន្និក ហ្ស៊ីរ៉ាដាំង (Annick Girardin) រដ្ឋលេខាធិការទទួលបន្ទុកអភិវឌ្ឍន៍ និងហ្រ្វង់កូហ្វូន នៃសាធារណរដ្ឋបារាំង និងជាពិសេសជួបប្រាស្រ័យការងារជាមួយ ឯកឧត្តម នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ស៊ីនហ្សូ អាបេ។
ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានឲ្យដឹងថា ឯកឧត្ត គីមូន (Ban Ki Moon) អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានវាយតម្លៃខ្ពស់ និងកោតសរសើរចំពោះសម្តេចតេជោ ដែលបានជំរុញឲ្យមានវប្បធម៌សន្ទនានយោបាយ ជាពិសេស ជាមួយ គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ព្រមទាំងបានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការរីកចម្រើន ទាំងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសការសម្រេចបាននូវលទ្ធផលជាផ្លែផ្កានៃការអនុវត្តគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា លើចំណុច អាទិភាពទាំង៩ របស់ខ្លួន។
ទាក់ទងបញ្ហាសាលាក្តីកាត់ទោសមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហមឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានវាយតម្លៃខ្ពស់ ចំពោះការចូលរួមវិភាគទានរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជួយផ្តល់នូវថវិកាសម្រាប់ ការបើកប្រាក់បៀវត្សរ៍ដល់បុគ្គលិកជាតិរបស់កម្ពុជា ហើយខាងផ្នែកអន្តរជាតិ ជាបន្ទុករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងការស្វែងរកថវិកាដោយផ្ទាល់ ដើម្បីឲ្យសាលាក្ដីនេះ មាននិរន្តរភាពទៅមុខ។
ដោយឡែកលោកជំទាវ អាន្និក ហ្ស៊ីរ៉ាដាំង (Annick Girardin) រដ្ឋលេខាធិការទទួលបន្ទុកអភិវឌ្ឍន៍ និងហ្រ្វង់កូហ្វូន នៃសាធារណរដ្ឋបារាំង ក្រៅពីផ្ដោតពិភាក្សាអំពីបញ្ហាការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ លោកជំទាវ Annick ជម្រាបសម្ដេចតេជោថា នៅថ្ងៃទី១៨ ដល់ថ្ងៃទី២០ ខែឧសភាខាងមុខ លោកជំទាវ នឹងអញ្ជើញមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ហើយតាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចនោះ លោកជំទាវ នឹងធ្វើការពិភាក្សាលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងប្រទេសទាំងពីរ ទៅលើការងារគ្រោះមហន្តរាយ និងការរឹតចំណងមិត្តភាពនៃប្រទេសទាំងពីរ។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានស្វាគមន៍ និងចង់ឃើញនូវទំនាក់ទំនងរបស់ប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា និងបារាំងបានឈានដល់ចំណុចកំពូលថ្មីមួយទៀត ពិសេសការរីកចម្រើនលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ វប្បធម៌ និងអប់រំ។ ដោយសារនៅកម្ពុជាមានទីភ្នាក់អភិវឌ្ឍន៍បារាំង AFD នោះ សម្តេចតេជោបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានឹងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរថែមទៀត ដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជាឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។
ទាកទងនិងវត្តមានកម្ពុជា នៅក្នុងកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពដែលតាម ប្រទេសនានាលើពិភពលោក ពិសេសនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសសមាជិកហ្រ្វង់កូហ្វូន ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានបញ្ជាក់ថា សម្តេចតេជោបានសំណូមពរឲ្យកងទ័ពបារាំង ដែលមានវត្តមានជាមួយ កងទ័ពកម្ពុជា បន្តសហការ និងផ្តល់ព័ត៌មានដល់កងទ័ពកម្ពុជា និងប្រជាជននៅទីនោះឱ្យមានសុវត្តិភាពទាំងអស់គ្នា។
នៅក្នុងជំនួបនាថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ ជាមួយឯកឧត្តម ស៊ីនហ្សូ អាបេ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានឲ្យដឹងថា ស្របពេលដែលឆ្នាំ២០១៥នេះ គឺជាខួបគម្រប់ ៦០ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ មិត្តភាព រវាងប្រទេសទាំងពីរផង សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការបន្តជំរុញ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ សម្តេចតេជោបានជម្រាបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនថា នៅថ្ងៃទី៦ ខែមេសា ខាងមុខនេះ ដោយបានឯកភាពពីភាគីជប៉ុន កម្ពុជានឹងសម្ភោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការស្ពានអ្នកលឿង ដែលត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមថា ស្ពាន « ស៊ូ បាសា» ដែលជាចំណងដៃដ៏ពិសិដ្ឋរបស់រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនជប៉ុន ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា បានប្រើប្រាស់នៅមុនពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ហើយនោះ គឺជាសក្ខីភាពជាក់ស្តែងនៃចំណងមិត្តភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងទំនាក់ទំនងល្អនៃប្រទេសទាំងពីរ។
ឯកឧត្តម ស៊ីនហ្សូ អាបេ បានស្វាគមន៍ចំពោះការដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវ ស្ពាននៅអ្នកលឿង និងថ្លែងអំណរគុណជូនចំពោះសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលបានដាក់រូបស្ពានគីហ្សូណា និងស្ពានអ្នកលឿង ហៅស្ពាន ស៊ូបាសា ទៅក្នុងក្រដាសប្រាក់ ៥០០រៀលថ្មីរបស់កម្ពុជា។ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបញ្ជាក់ថា ជប៉ុននឹងបន្តរួមចំណែកដល់ការពង្រឹងការតភ្ជាប់ ពិសេសការតភ្ជាប់រវាងកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាងក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ ឯកឧត្តម អាបេ បញ្ជាក់ថា ដោយសារតែគម្រោងនៃការតភ្ជាប់នោះទាមទារឱ្យមានគុណភាពខ្ពស់ ជប៉ុននឹងផ្តល់នូវកម្ចីសម្បទានដល់កម្ពុជា ដែលមានទឹកប្រាក់ ១ម៉ឺន៩ពាន់២០០លានយ៉េន សម្រាប់ការកសាងកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ៥។
ក្នុងនោះដែរ លោក អាបេ ក៏ចង់ឃើញការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង នៃវិស័យអាកាសចរណ៍របស់ប្រទេសទាំងពីរ ដែលបានចុះហត្ថលេខា កាលពីខែមករាកន្លងទៅ បានចេញជារូបរាងនៅពេលខាងមុខដែរ។ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីជប៉ុនបានស្វាគមន៍ ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានលើកលែងទិដ្ឋាការលើលិខិតឆ្លងដែនផ្លូវការ និងការទូតដល់ប្រទេសជប៉ុន ហើយជាមួយនេះលោកក៏ចង់ឃើញផងដែរ នូវការផ្លាស់ប្តូរនូវទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ដើម្បីជំរុញទំនាក់ទំនងវិស័យនេះ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបានសន្យាថា នឹងខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យច្បាប់ ដែលទាក់ទិននឹងការហោះហើរ នៃវិស័យអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលរវាងប្រទេសទាំងពីរ បានឆ្លងរដ្ឋសភាជប៉ុន។ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនក៏បានសម្តែងនូវការសប្បាយរីករាយដោយបានឃើញក្រុមហ៊ុនជប៉ុន មកបណ្តាក់ទុននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយបានបង្ហាញនូវក្តីសង្ឃឹមការបណ្តាក់ទុនរបស់ក្រុមហ៊ុនជប៉ុននឹងបន្តមានតទៅទៀតសង្ឃឹមថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងបន្តផ្តល់នូវបរិយាកាសល្អសម្រាប់អ្នក វិនិយោគជប៉ុន។
ទាក់ទិននឹងកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជា ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីជប៉ុន មានជំនឿមុតមាំថា គណបក្សទាំងពីរនឹងបន្តការចរចា ដើម្បីឈានទៅសម្រេចទាំងស្រុងនៅពេលឆាប់ៗខាងមុខ ហើយជប៉ុននឹងជួយដល់កម្ពុជាតាមរយៈការ បញ្ជូនអ្នកឯកទេសរបស់ខ្លួនជួយដល់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។
ទាក់ទងដល់បញ្ហានេះ ឯកឧត្តម កៅ គឹមហួន បានឲ្យដឹងថា សម្តេចតេជោ មានប្រសាសន៍ថា មកដល់ពេលនេះគណបក្សទាំងពីរ បានធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីឈានទៅសម្រេចច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មីទាំងស្រុងក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ ពោលគឺនៅថ្ងៃទី១៩មីនាខាងមុខ នឹងមានការជជែកដេញដោលគ្នាក្នុងសភា។ សម្តេចមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា អ្វីៗកំពុងដំណើរការទៅមុខ ហើយនៅពេលដែលច្បាប់បោះឆ្នោតថ្មី ដំណើរការហើយនោះ ជប៉ុនអាចបញ្ជូនអ្នកឯកទេសខាងការបោះឆ្នោតមកកម្ពុជា បញ្ហាសំខាន់ គឺការជួយរៀបចំបញ្ជីបោះឆ្នោតដល់កម្ពុជា ដោយសារនៅឆ្នាំ២០១៧ កម្ពុជាមានការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុម ប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងនៅឆ្នាំ២០១៨ បោះឆ្នោតសកលជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត។
សូមបញ្ជាក់ដែរថា នៅក្នុងសន្និសីទពិភពលោកលើកទី៣ ស្តីពីការកាត់បន្ថយ ហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយនេះ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបានប្រកាសជាផ្លូវការថា ប្រទេសជប៉ុននឹងរៀបចំកញ្ចប់ជំនួយចំនួន ៤.០០០លានដុល្លារ ដើម្បីជួយដល់វិស័យគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងបានប្រកាសជួយ បណ្តុះបណ្តាលចំនួន ៤ម៉ឺននាក់ផងដែរ សម្រាប់ចូលរួមក្នុងការកាត់បន្ថយនូវគ្រោះមហន្តរាយ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេនដាយ ដែលឈរលើមូលដ្ឋានជាច្រើន ហើយជាសំខាន់នោះ គឺការកសាងឱ្យប្រសើរឡើងជាងមុន។
បន្ទាប់ពីបានអញ្ជើញទៅចូលរួមក្នុងសន្និសីទពិភពលោកលើកទី៣ ស្តីពីការកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃគ្រោះមហន្តរាយនៅទីក្រុងសេនដាយ កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋ មន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងគណៈប្រតិភូអមដំណើរបានធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព កាលពីរសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥៕
