Thursday, April 30, 2015

Phnom Penh Statement on Human Trafficking of the ICAPP Workshop on Human Trafficking, Phnom Penh, Cambodia, April 29-30, 2015

  We, the leaders and representatives of seventeen political parties of Azerbaijan, Bangladesh, Bhutan, Cambodia, China, East Timor, Republic of Korea, Laos, Malaysia, Nepal, Singapore and Turkey participated in the 2nd ICAPP Workshop on Human Trafficking. The workshop was convened in Phnom Penh, Cambodia, from April 28th to 30th, 2015. Representatives of thirteen institutions, including the Government of the Kingdom of Cambodia and other international, national and non-governmental organizations (NGO) with a strong interest in human trafficking also attended the workshop as special guests and observers.
 
The workshop was also held back-to-back with the Senior Officials Meeting and the Inter- Ministerial Meeting of the COMMIT, the Coordinated Mekong Ministerial Initiative against Trafficking, which was launched among the governments of Cambodia, China, Laos, Myanmar, Thailand and Vietnam in 2004 to combat human trafficking in the Greater Mekong Sub-region. Two ministerial representatives of the COMMIT delivered keynote speeches at the 2nd plenary session of the workshop.
 
The workshop was conducted under three topics which have previously been identified as the framework of our discussions at the 1st ICAPP Workshop on Human Trafficking in Kathmandu, Nepal, in January 2014: raising public awareness on the seriousness and the urgency, mapping trans-border networks of cooperation, and establishing a fast-track punishment system.
 
We further recognized human trafficking as a heinous crime that deprives victims of their human rights and dignity, which nobody should be allowed to violate. We also shared a common understanding that every country in the world is affected by human trafficking, whether it is a country of origin, transit or destination, making human trafficking an issue that cannot be dealt with successfully by any government alone. We further recognized that it requires a region-wide and multi-stakeholder strategy that builds on national efforts. In this regard, we renewed the commitment we made last year to expand coordinated efforts among all stakeholders to deliver a comprehensive resolution to this trans-border challenge.
 
We confronted and condemned the realities of today, in which trafficking in persons remains to be one of the most lucrative forms of organized crime, forcing millions of innocent people to suffer from the vicious system of modern-day slavery. In this regard, we expressed our strong support for the worldwide ratification and implementation of the United Nations Convention against Transnational Organized Crime, which was adopted by the United Nations General Assembly resolution 55/25 in 2000 to recognize the great threat human trafficking posed, especially to people who are economically and socially in vulnerable positions, and to facilitate a global approach towards the issue.
 
We deliberated on measures to strengthen international cooperation, especially within the realms of our unique role as political parties in our respective countries, and urged all political parties in the region to pay closer attention to, and maintain special alertness on, cases of human trafficking. We also pledged to strengthen, and share information on the legislative activities of our respective parliaments for the development of more practical strategies to combat human trafficking.
 
We called for the establishment of active partnerships among governments, international organizations and civil societies to provide humanitarian, legal and financial assistance to the victims of human trafficking. In this regard, we appreciated contributions made by the representatives of the UNDP and the U.N. Women at the workshop and encouraged all governments in the region to ratify the U.N. protocols on human trafficking. We also recommended that the domestic legal frameworks within countries be upgraded for more efficient monitoring and prevention of human trafficking.
 
We agreed to continue our deliberations on the following issues, amongst others, within the framework of the ICAPP Women’s Wing:
-          Effective data collection, research, and sharing of information, good practices and successful stories;
-          Awareness-raising activities with the help of the business sector and the media;
-          Effective coordination mechanism among stakeholders to mobilize joint efforts;
-          Promotion of gender equality and prevention of gender-based discrimination in labor markets;
-          Provision of services, including recovery treatment, training and technical assistance, to help victims/survivors reintegrate into society;
-          Promotion of legal migration of workers across national borders; and
-          Empowerment of all through education and vocational training;
-          Inclusion of more stringent punitive measures in anti-human trafficking laws.
 
The participants also expressed their deepest condolences and sympathy to the people of Nepal on the devastating earthquake, which occurred on Saturday, April 25th, taking away the lives of thousands of people, and resulting in enormous damages, including the demolishment of many historic relics. They also wished that Nepal would recover from the devastation and rebuild itself as an even stronger nation. Members of the international community were called upon and requested to provide immediate assistance to the Nepali people.
 
Finally, we expressed our gratitude to two leading political parties in Cambodia, i.e. the Cambodian People’s Party and the Funcinpec Party, for co-hosting the workshop, and our appreciation to the ICAPP Women's Wing and the ICAPP Secretariat for the successful organization of the workshop. We also extended our appreciation to Samdech Techo Prime Minister HUN SEN and the Royal Government of Cambodia for the warm hospitality throughout our stay in Cambodia. Furthermore, we gave special thanks to the Turkish Cooperation and Coordination Agency (TIKA), and the Korea International Cooperation Agency (KOICA) for co-sponsoring the 2nd ICAPP Workshop on Human Trafficking.
 
 

Adopted in Phnom Penh, Cambodia, on April 30th, 2015.

Remarks by H.E. Ms. Khuon Sudary, at the Closing Ceremony of the 2nd ICAPP Workshop on Human Trafficking

Remarks
by
H.E. Ms. Khuon Sudary, Member of National Assembly Chairperson of Woman Politicians of National Assembly  Vice-president of the Cambodian Red Cross  Member of the Standing Committee of Cambodian People’s Party at the Closing Ceremony of the 2nd ICAPP Workshop on Human Trafficking
Phnom Penh, 30 April 2015
 
 
- Excellency Chung Eui-yong, Co-Chairman of the ICAPP Standing Committee and the ICAPP Secretary General;
- Excellencies Heads of the ICAPP Delegations;
- Excellencies, Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen;
 
Good Afternoon!
1.    It is a pleasure and honor for me to attend the closing of the 2nd ICAPP Workshop on Human Trafficking.
2.    First of all, I would like to join previous speakers in extending my condolences and sympathy to the Government and people of Nepal on the loss of lives and damages of properties.
3.    I also would like to take this opportunity to express my utmost appreciation to members of the second ICAPP workshop for their active contributions to keeping the in-principle culture of ICAPP, friendship, mutual understanding, cooperation and mutual dialogue in order to enhance the effectiveness of the implementation of action plan towards the abolishment of Trafficking in persons.  
4.    The two-day workshop has actively deliberated three key themes, namely (1) Raising Public Awareness on Seriousness and Urgency; (2) Mapping Trans-border Networks of Cooperation; and (3) Establishing a Fast-track Punishment. Back-to-back with this ICAPP Workshop, the Ministry of Women's Affairs of the Royal Government of Cambodia has organized an inter-ministerial meeting of COMMIT on "Regional Commitment to End Human Trafficking through Unity and Innovation". This signifies the strong determination of all the stakeholders, by both governments and political parties as well as civil society organizations, to prevent and eliminate the crime of human trafficking, which is faced by every country in the world. Taking this opportunity, I would like to heartily congratulate the forum on adopting the Phnom Penh Statement on Human Trafficking, which laid down the additional commitments and directions of efforts in continuation of the 2014 Kathmandu Statement.
 
- Excellencies, Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen

5.    Trafficking in persons is a heinous crime which the whole world is facing and is regarded as modern-day slavery of a complex nature. Human trafficking generally takes a variety of forms with national, trans-border and international transactions,​ and the criminals have used all means and methods for the purpose of exploiting the victims in spite of severe punishments.  
6.    As His Excellency Dr. Sok An, Deputy Prime Minister, noted in his opening remarks yesterday morning, it is estimated that more than 20 million victims grievously suffer from forced labor and human trafficking worldwide. Women and children are the most vulnerable and routinely trafficked and sold like commodities, often sold many times, in a multimillion dollar fastest growing criminal industry. To resolve this complex issue, it is required that all countries develop strategy diversification and comprehensive measures as well as close cooperation and collaboration regionally and internationally, in order to successfully combat and suppress this heinous crime. Thus, this international dialogue is an important forum, significantly contributing to the fight against human trafficking.  
7.    The Cambodian People's Party as well as the Royal Government has always been paying close attention and high commitment to the suppression of  human trafficking in strict adherence to the 1993 Constitution of the Kingdom of Cambodia which stipulates in Chapter 3 Article 46 that "Human trafficking, prostitution and sexual harassment infringing on women's dignity are strictly prohibited". In this spirit, the Law on Suppression of Kidnapping, Trafficking and Exploitation of Humans was adopted in 1996 and later amended in 2008 to include all forms of trafficking and punishment degrees for the perpetrators. In addition, the Royal Government also has other laws, policies, and legal instruments to combat all forms of human trafficking. In order to ensure the effectiveness and persistence of the efforts in combating human trafficking, Cambodia has established a National Anti-Human Trafficking Authority as a high-level national mechanism involving all stakeholders, mobilizing all necessary forces and resources to fight against all forms of human trafficking.  
8.    We also recognize that creating women’s economic empowerment is key to enhancing income-generating and business development opportunities for women, through promoting decent wage employment and micro, small and medium enterprise (MSME) development. This also helps to reduce vulnerabilities of women, such as human trafficking, illegal cross-border migration or even domestic violence. As a result, several of our national laws in Cambodia related to labor migration have been revised and will form the basis for guidelines for recruitment agencies and training centers, as well as complaint procedures.
Excellencies, Distinguished Guests, Ladies and Gentlemen

9.    During this 2nd ICCAP workshop, we have had very fruitful discussions on these main objectives, which were the key themes of our panels’ discussion.  I believe that the outcomes of the fruitful deliberations during this international workshop will serve as important inputs to the efforts in combating all forms of human trafficking for each of our ICAPP family countries. To this end, all stakeholders, including political parties, governments, and other inter-agencies, as well as national and international non-governmental organizations and the general population, must work in concert to widely raise awareness of the root causes and legal measures of human trafficking so as to prevent, alleviate and eliminate the heinous and sweeping criminal activities.   
 
10. Furthermore, building on the Kathmandu Statement of the 1st ICAPP Workshop in 2014, the discussions and deliberation of this 2nd ICAPP Workshop have resulted in the adoption this afternoon of the Phnom Penh Statement on Human Trafficking.  In this Statement, the participants have agreed to continue their deliberations within the framework of the ICAPP Women’s Wing, in order to create synergies and good cooperation among all stakeholders in the fight against human trafficking.  This includes developing effective data collection, research, and information sharing; partnering with the private and media sectors in promoting greater awareness raising activities;  mobilizing joint efforts among stakeholders; promoting gender equality and preventing gender discrimination in labor markets; promoting legal migration of skilled workers, and providing recovery treatment services, training, and technical assistance for trafficking victims so that they can reintegrate into society.

11. Taking this opportunity, I would like to call for more active counter-human trafficking campaigns, at the national, regional and global levels, so that the rights, freedom, safety and dignity of the humanity are protected. Furthermore, may the spirit of the workshop on human trafficking become the catalyst for the fight against all such inhumane activities as trafficking, right abuses, forced labor, intimidation and killing in order to contribute to the equitable, harmonious and sustainable development.    
  
12. Last but not least, I would like to express my gratitude to two leading political parties in Cambodia, Cambodian People’s Party(CPP) and Funcinpec Party, for co-hosting the workshop, and my appreciation to the ICAPP Women's Wing and the ICAPP Secretariat for the successful organization of the workshop. I also extended my most sincere thanks and profound appreciation to Samdech Akka Moha Sena Padei Techo, Prime Minister of the Royal Government of the Kingdom of Cambodia for support and providing means to fight human trafficking in our country. 
 
13. I also wish to extend a special thanks to the Korea International Cooperation Agency (KOICA) and the Turkish Cooperation and Coordination Agency (TIKA) for co-sponsoring the 2nd ICAPP Workshop on Human Trafficking.    
 
14. Once again, I would like to express my sincere appreciation to the ICAPP Secretariat and the Organizing Committee of the 2nd ICAPP Workshop on Human Trafficking for having organized such an important forum, and my heartfelt thanks to all the ICAPP delegates, Excellencies, Ladies and Gentlemen for sparing their valuable times participating in this workshop.  You have demonstrated your commitment and dedication to this important issue, and I am truly impressed and delighted by the very active participation of everyone during these past two days. 
 
Finally, I wish you all good health, happiness and every success.
 
 I now declare the 2nd ICAPP Workshop on Human Trafficking closed.
 

I thank you for your kind attention!

សម្តេច​តេជោ៖ យើង​ត្រូវ​ធ្វើឲ្យ​តំបន់​​ជនបទ​​មានភាព​រស់រវើក

ខេត្តព្រះសីហនុ ៖ យើង​ត្រូវ​ធ្វើឲ្យ​តំបន់​ជនបទ​មាន​ភាព​រស់​រវើក​យើង​មិន​អាច​មើល​រំលង​វិស័យ ​កសិកម្មទេ​។នេះ​ជាប្រសាសន៍​សម្តេច​អគ្គមហា​សេនា​បតីតេ​ជោ​ហ៊ុន​សែន​នាយក​ រដ្ឋមន្រ្តី​នៃព្រះ​រាជា​ណា​ចក្រ​កម្ពុជា​ក្នុង​ឱកាស​អញ្ជើញ​ជាអធិបតី​ ក្នុងពីធី​សម្ពោធ​ដាក់​ឲ្យប្រើប្រាស់​ជា​ផ្លូវកា​នា​ព្រឹក​ថ្ងៃទី​២៩ខែ​ មេសាឆ្នាំ​២០១៥​នូវរោង​ចក្រ​ចម្រាញ់​ប្រេង​ឆៅ​ពីផ្លែ​ដូង​ប្រេង​ទី២ នៅ​ភូមិ​អន្លង់​ក្រពើ ឃុំ​ជើង​គោ ស្រុក​ព្រៃនប់​ ខេត្តព្រះ​សីហនុ ដែល​មាន​សមត្ថ​ភាព​ចម្រាញ់​ប្រេង​ឆៅ​ពីផ្លែ​ដូង​ប្រេង​បាន​៤៥តោន​ក្នុង១​ ម៉ោង​ដែល​ក្រុម​ហ៊ុនម៉ុងឬទ្ធី​គ្រុបនិង​ក្រុមហ៊ុន​ធីស៊ីស៊ី​របស់​ថៃ( MRT –TCC) បាន​ចំណាយ​ទុន​វិនិយោគ​ប្រមាណ​២០លាន ដុល្លារ​អាម៉េរិក​ដើម្បី​សាង​សង់ ។
សម្តេច​អគ្គមហា​សេនាបតី​តេជោ ហ៊ុន សែន បាន​មាន​ប្រសាសន៍ វាយ​តម្លៃ​ខ្ពស់​ចំពោះ​ក្រុម ហ៊ុន ម៉ុងឬទ្ធី ដែល បាន​សហការ​ទុនជា​មួយក្រុម​ហ៊ុន ធី ស៊ី ស៊ី (TCC Group) វិនិ​យោគ​ទៅលើ​វិស័យ កសិកម្ម​ដែល​ជាវិស័យ​អាទិភាព​មួយរបស់​រាជរដ្ឋាភិ​បាលកម្ពុជា​។ សម្តេចតេជោ​បានចាត់​ទុកក្រុមហ៊ុន​នេះជា​ក្រុមហ៊ុន​គំរូ មួយ​នៅទូទាំង​ប្រទេស​ដែលបាន​ស្រូបយក​ពលកម្ម​ពីទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ប្រមាណ​២០ភាគ​រយ និងជា​ក្រុមហ៊ុនមួយ​ដែល​កន្លង​មក​មាន​សុខដុម​នីយកម្មរ​វាងថៅ​កែ និង​កម្មករ​។
សម្ដេច​តេ​ជោ​នាយករដ្ឋ​មន្ត្រីមាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យដឹង​ថា កន្លងមក​នៅពេល​ដែល​មានការ​វិនិយោគ​ចាប់ផ្ដើម អ្នកវិនិយោគ​ដទៃ​គេ​ចាប់ អារម្មណ៍​ទៅលើ​ការវិនិយោគ​ផ្នែក​សេវា ឬក៏​ផ្នែ​ឧស្សាហកម្ម​រយៈពេល​ខ្លី ដែល ងាយ​រកប្រាក់​ចំណេញ ក៏ប៉ុន្តែ​ការវិនិយោគ​លើ​វិស័យ​កសិកម្ម​វា​លំបាក ក្នុងការ វិនិយោគ​ទាញយក​មកវិញ​នូវ​ប្រាក់ចំណេញ ។ ដូច្នេះ​ការវិនិយោគ​នៅ​ចំណុច នេះ​ជា​ចំណុច​មួយ​ដ៏​ល្អ ហើយក៏​ជា​ចំណុច​រំឭក​ដាស់តឿន​ដល់​ខេត្ត​ដទៃទៀត ដែល​ត្រូវការ​ធ្វើការ​វិនិយោគ​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ជាការ​ចាប់ផ្ដើម​ប្រកួតប្រជែង​នៃ កម្លាំង​ពលកម្ម​ហើយ ។
​សម្ដេច​តេ​ជោ​ថ្លែងថា ស្ថិតក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​នៃ​គោ​លន​យោ បាយ​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម​ឆ្នាំ​២០១៥-២០២៥ ហើយ​អ្វីដែល​ខ្ញុំ​ចង់បាន​គឺ ពីរ​យ៉ាង ទន្ទឹម និង​ថែទាំ​ឧស្សាហកម្ម​អតិពលកម្ម​ដែល​យើង​កំពុងមាន ទាក់ទិន ជាមួយនិង​វិស័យ​វាយ​ន​ភណ្ឌ ផ្នែក​សម្លៀកបំពាក់ និង​ស្បែកជើង យើង​ក៏ត្រូវ​ប្រឹង ទាក់ទាញ​នៅ​វិស័យ​ឧ​ស្សហកម្ម ដើម្បី​មក​វិនិយោគ ដែល​ផ្ដល់​អាទិភាព​ពីរ​យ៉ាង៖ ទី​១ គឺ​ឧស្សាហកម្ម​កែច្នៃ​លើ​ផលិតផល​វត្ថុធាតុដើម​ដែល​កម្ពុ​ជាមាន​ស្រាប់​ហើយ ប្រើ​ឱ្យអស់​លទ្ធភាព​នៃ​វត្ថុធាតុដើម​យើង​មាន​ស្រាប់ ដើម្បី​បង្កើត​តម្លៃបន្ថែម ក្នុង សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា ។ ទី​២​យើង​ចង់បាន​ការវិនិយោគ​ដែលមាន​ចរិត​ជាស​កល ដូចជា​ការវិនិយោគ​លើ​បញ្ហា​ទាក់ទង​ជាមួយនឹង​ការបង្កើត​បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មី ប៉ុន្តែ ឧស្សាហកម្ម​ទាក់ទង​នឹង​ការកែច្នៃ​ផលិតផល​កសិកម្ម​វិញ គឺជា​អាទិភាព​សំខាន់ របស់​យើង ដូច្នេះ​រាជរដ្ឋាភិបាល​គ្មានអ្វី​ក្រៅតែពី​ស្វាគមន៍​អ្នកវិនិយោគ​ក្នុងស្រុក ​ហើយក៏​ស្វាគមន៍​អ្នកវិនិយោគ​មកពី​ក្រៅ​ស្រុក ។ សម្តេច​ថ្លែងថា គ្រប់​ខេត្ត​ទាំង អស់​ការវិនិយោគ​ផ្ទា​ល់ពី​បរទេស​ក្ដី ការវិនិយោគ​នៅក្នុង​ប្រទេស​ក្ដី​គឺ​នាំមក​នូវ ការរីកចម្រើន​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​យើង ហើយ​យើង​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យមាន​ការ​វិ​និ យោគ​នៅ​ទីជនបទ ដើម្បី​បង្កើតឡើង​ការរីកចម្រើន​នូវ​សេដ្ឋកិច្ច​ជនបទ​របស់ យើង​។យើង​ត្រូវធ្វើ​ឲ្យតំបន់​ជនបទ​មានភាព​រស់​រវើក​យើង​មិន​អាច​មើលរំលង​ វិស័យ​កសិកម្ម​ទេ។​លោកឧកញ៉ា ម៉ុង​ឬទ្ធី ស្ថាប​និកក្រុម​ហ៊ុន​ម៉ុងឬទ្ធី​វិនិយោគ​ទុន​ដំណាំ​ដូង​ប្រេងកម្ពុជា បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យដឹង​ថា៖ នេះជា​រោងចក្រ​ចម្រាញ់​ប្រេង​ឆៅពី​ផ្លែដូង​ប្រេង​ទី២ បន្ទាប់​ពីរោង​ចក្រទី១​ត្រូវបាន​កសាង​ឡើង​នៅឆ្នាំ​២០០២ ក្រុមហ៊ុន​បានធ្វើ​ការ​សាងសង់​រោងចក្រ​ចម្រាញ់​ប្រេងដូង​ដែល​មានកម្លាំង​ ផលិត​៥តោន​ក្នុង១ម៉ោង ប៉ុន្តែ រហូត​មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​បានពង្រីក​កម្លាំង​ផលិត​រហូតដល់​៣០តោនក្នុង១ម៉ោង។ ទីតាំង​រោងចក្រ​ចម្រាញ់​ដូងប្រេង​នេះស្ថិត​នៅជើង​ភ្នំបូក​គោក្នុង​ ភូមិអន្លុង​ក្រពើ​ជាទី​រហោស្ថាន​មួយ ដែល​ពីមុន​ឆ្នាំ១៩៩៦ គឺជា​ទឹកដី​សម​រភូមិ​ក្តៅ​ប្រទាញ​ប្រទង់ និង ជា​កន្លែង​ឆ្លងកាត់​របស់​ខ្មែរក្រហម ប៉ុន្តែ​ឥឡូវ​នេះបាន​ប្រែក្លាយ​ទៅជា​ទីប្រជុំ​ជនមួយ​ដែលមាន​ហេដ្ឋា​រចនា​ សម្ព័ន្ធ​គ្រប់បែប​យ៉ាង​រួមមាន​ភូមិ​អតីត​ប្រជា​ជនខ្មែរ​ក្រហម​សាលា​រៀន មណ្ឌល​សុខ​ភាព ប្រព័ន្ធ អគ្គិ​សនី ប្រព័ន្ធ​ទឹកស្អាត ប្រព័ន្ធធារា​សាស្ត្រ ប្រព័ន្ធ​សន្តិ​សុខ ផ្លូវ​ថ្នល់ ចាក់​បេតុង និងផ្លូវ ក្រាល​គ្រួស​ក្រហម និង មាន​ការ​រៀប​ចំ ប្រព័ន្ធគ្រប់​គ្រង​រដ្ឋ​បាល​មួយ​ពិត​ប្រាកដ​។

លោក​ឧកញ៉ា ​ម៉ុង ឬទ្ធី​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ៖ ការសាង​សង់​រោង​ចក្រ​ចម្រាញ់​ដូងប្រេង​នេះកាល​ពីឆ្នាំ២០០២​ក្រុមហ៊ុន​បាន​ សាងសង់​រោងចក្រ​ចម្រាញ់​ដូងប្រេង​ទី១ដែល​មានកម្លាំង​ផលិត ៣០ តោនផ្លែដូងស្រស់​ក្នុង១​ម៉ោង ដាក់​ឱ្យ ដំណើរ​ការរួ​ម​កហើយ។ តែដោយ​សារ​កំណើន​ផ្លែដូង​ប្រេង​ស្រស់ចេះ​តែ​មានការ​កើន​ឡើង​តម្រូវ​ ឱ្យក្រុមហ៊ុន​ត្រូវសាង​សង់រោង​ចក្រ​ចម្រាញ់​ដូងប្រេង​ទី២នេះ​បន្ថែម​មួយ ទៀត​ដែលមាន​សមត្ថ​ភាព ផលិត​៤៥តោន ក្នុង១ម៉ោង​ចំណាយ​ទុនវិនិ​យោគ​២០លាន ដុល្លារ​អាម៉េរិក។ ទន្ទឹម​នេះ ក្រុម​ហ៊ុន​ក៏មាន​ផែនការ​សាងសង់​រោង​ចក្រ​ផលិត​ប្រេងឆៅ​ដើម្បី​បម្រើ​ ទីផ្សារ​ក្នុងស្រុក និងនាំ​ចេញ​ទៅបរទេស ​។

ក្រុមហ៊ុន​បានទទួល​ដីសម្ប​ទានក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៩៦ទំ​ហំ១១,០០០ ហិក​តា​ក្នុង​នោះដាំ ដូង​ប្រេង​បាន៦,២០០ហិក​តារី​ឯផ្ទៃ​ដីដែល នៅ សេស​សល់​ប្រមាណ៥,០០០ហិកតា បាន​អនុវត្ត​តាម​យុទ្ធ​សាស្ត្រ​ស្បែកខ្លា។ បន្ទាប់មក​ក្រុម​ហ៊ុនទទួល​បានដី​សម្ប​ទាន​ពីក្រ​សួង​បរិស្ថាន និង បាន​ប្រមូល​ទិញ​ពី​ប្រជា​ជន​ថែម​ទៀត​សរុបផ្ទៃដី​បច្ចុប្បន្ន​ក្រុម​ហ៊ុន​ ដាំដូង​ប្រេង​បាន​ចំនួន​១៦,១៥០ ហិក​តាស្មើនឹង២ ២១៦ ៥៧២ដើម។ ក្នុង​រយៈ​ពេល១៩ឆ្នាំ​កន្លងមក​នេះក្រុមហ៊ុន​បាន​បោះទុន វិនិយោគ​លើដំណាំ​ដូរ​ប្រេង​អស់ទឹក​ប្រាក់​ប្រមាណ ១៥០ លានដុល្លារ​អាម៉េរិក​រួច​មក ហើយ។ ចាប់​តាំង​ពីឆ្នាំ២០១២ ដល់ ២០១៤ ក្រុម​ហ៊ុន​បាន​ប្រមូល​ផល​ផ្លែដូង​ប្រេងស្រស់​ចំនួន ៦៨៥ ២៣៧ តោន​និងផលិត​ជាប្រេង ឆៅបានចំនួន១៣១ ៣១០តោន​ដែលបាន​នាំចេញ​ទៅកាន់​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី ​វៀតណាម ​ថៃ ឥណ្ឌា ចិន កូរ៉េខាង​ត្បូង ស្វីស និង សហគមន៍​អឺរ៉ុប ។ រីឯ​កម្លាំងពល​កម្មឆ្នាំ ១៩៩៦ ក្រុមហ៊ុន​មានត្រឹម​តែ៣៥០នាក់ ប៉ុណ្ណោះ​ប៉ុន្តែ​បច្ចុប្បន្ន​នេះចំនួន​បានកើន​ឡើង​រហូតដល់​ទៅ២.៩៦០នាក់។ ក្រុម​ហ៊ុន បាន​សាងសង់​ផ្ទះ ថ្ម​សម្រាប់​បុគ្គលិក​កម្មករ​ស្នាក់នៅ​អចិន្ត្រៃយ៍​បានចំនួន​២០អគារ ដែល​អាច​ស្នាក់​នៅ បាន​ប្រមាណ១ ០០០ នាក់។ លោក ចា​រើន ស៊ីរិវឌ្ឍនៈផាក់ឌី ប្រធានសម្ព័ន្ធ​ក្រុមហ៊ុន ធី ស៊ី ស៊ី  (TCC- Group)មក​ពីប្រទេស​ថៃដែល​គេដឹង​ថាជា​សេដ្ឋី​លំដាប់​ទី៣របស់ថៃ​ ដែល​បានធ្វើ​ការវិនិ​យោគទុន​នៅកម្ពុ​ជាជា​មួយក្រុម​ហ៊ុន ម៉ុងឬទ្ធី បានមាន​ប្រសាសន៍​ថា កាលពី​ឆ្នាំ ២០០៦ ក្រុម​ហ៊ុន បាន​ធ្វើការ​វិនិយោគ​ទុនលើ​វិស័យ​ដំណាំ​ដូង​ប្រេង រួមជា​មួយក្រុម​ ហ៊ុនម៉ុង​ឬទ្ធី ដែលនៅ​ពេល​នោះមាន​ផ្ទៃដី  ដាំដុះចំនួន ៦,២០០ ហិកតា​ប៉ុណ្ណោះ​មាន រោងចក្រ​ចម្រាញ់​ដូង​ប្រេង​ខ្នាត ២០តោន ក្នុង១ ម៉ោងនិង​អាជីវកម្ម​កំពង់ផែ​ដែលរួម​គ្រប់​គម្រោង​ការ​មានតម្លៃដើម​ទុន​ប្រមាណ ​៤០លាន​ដុល្លារ។ រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ  ក្រុមហ៊ុន​បានបោះ​ទុនជាង​៨៩លាន​ដុល្លាររួច​ហើយ​ក្នុងការ​វិនិយោគ​នៅ​ កម្ពុជា ។

ឯកឧត្តម ទិត សុធា ៖ Camnews បំផ្លើសការពិត និងសរសេរទាំងងងឹតងងុលថា សម្តេចតេជោ ប្រមាថអាយុជីវិត ឯកឧត្តម កឹម សុខា


ឯកឧត្តម ទិត សុធា អ្នកនាំ​ពាក្យ អង្គភាព​ព័ត៌មាន និង​ប្រតិកម្ម​រហ័សនៃទីស្តី​ការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បាន​ច្រាន​ចោល​ការសរសេរបំ​ភ្លើស​ការពិត និងគ្មាន​មូល​ដ្ឋាន​ច្បាស់​លាស់ របស់ Facebook Page Camnews ថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥នេះ ដែល​បាន​លើក​ឡើងថា សម្តេចតេជោ នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ប្រមាថ​មើល​ងាយ​អាយុជីវិត ឯក​ឧត្តម កឹម សុខា ដោយ​ចោទថា ចង់​ផ្តួល​រំលំរាជ​រដ្ឋាភិបាល CPP និង​ចោទ​ប្រកាន់​ថា មាន​ប្រពន្ធ​ច្រើន និង​បាន​ធ្វើនយោបាយ​បោក​ប្រាសលុយ​ខ្មែរនៅ​ក្រៅប្រទេស​ជាដើម។

ឯកឧត្តម ទិត សុធា បាន​គូស​បញ្ជាក់ថា អ្នកសរសេរ និង​ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌​មាន​គប្បី ផ្សាយនូវព័ត៌មានពិត សរសេរនូវ​អ្វីដែល​ជាព្រឹត្តិការណ៍ដែលជា​បច្ចុប្បន្ន​ភាព​របស់​កម្ពុជា។ ផ្ទុយ​ពីនេះទៅវិញ ឯកឧត្តម ទិត សុធា កត់​សំគាល់​ឃើញ​ថា អ្នក​វិភាគ​ព័ត៌​មាន​មួយ​ចំនួន​ហាក់​បី​ដូចជាមិនមាន​គោល​ជំហរ​ច្បាស់លាស់ ហើយមិន​បានធ្វើ​ឲ្យត្រឹមត្រូវ​ទៅតាម​វិជ្ជាជីវៈ​របស់ខ្លួន​ដែលគួរតែធ្វើព័ត៌មាន​ឲ្យមាន​តម្លាភាព។

អ្នកវិភាគ​ខ្លះ​បានផ្អៀង និងកាន់​ជើង​ទៅ​លើគណបក្ស​មួយ​ចំនួន ដែល​ធ្វើឲ្យ​បាត់​បង់​សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ​របស់​ខ្លួននៅ​ក្នុងនាម​ជាអ្នកសារ​ព័ត៌មាន។ យ៉ាងណាមិញ​ការចុះផ្សាយរបស់​សារព័ត៌មាន Camnews ដែលគេបាន​ដឹងថា មាននិន្នាការ​គាំទ្របក្ស​ប្រឆាំង គឺ​បាន​បំផ្លើសនូវព័ត៌មាន ខុស​ពីការពិត ដោយ​បាន​មួលបង្កាច់ថា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺមាន​បំណងប្រមាថ​អាយុ​ជីវិត​ឯកឧត្តម កឹម សុខា ប៉ុន្តែបើយោង​ទៅលើ ប្រសាសន៍របស់ សម្តេចតេជោ ដែលបាន​ថ្លែង នៅ​ឯខេត្ត​ព្រះសីហនុ នៅថ្ងៃទី ២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥ គឺ​សម្តេច​មិន​បានប្រមាថ​ដល់អាយុ​ជីវិត​របស់​ឯកឧត្តម កឹម សុខា ដូចការ​ចុះផ្សាយ​បំផ្លើសនោះទេ ផ្ទុយ​ទៅវិញគេបាន​មើល​ឃើញថា សម្តេចតេជោ គ្រាន់​តែជម្រុញឲ្យ​ឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី ត្រូវ​តែពង្រឹង​ផ្ទៃ​ក្នុងបក្សរបស់ខ្លូន និង​បញ្ឈប់​នូវ​សកម្មភាព​ប៉ែង​ជើង។

ដោយឡែក​ចំពោះ វប្បធម៌​សន្ទនា ដែល​ប្រមុខ​ដឹក​នាំនៃគណបក្ស​ប្រជាជន និង​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ​កំពុង​តែ​អនុវត្តនេះ ត្រូវ​បាន​ឯកឧត្តម ទិត សុធា ពន្យល់ថា «សម្តេចតេជោ បានសំលឹងឃើញថា ស្រប​ពេលដែល​វប្បធម៌​សន្ទនា បាន​និងកំពុង​មានភាព​ល្អូកល្អឺន ក៏ប៉ុន្តែ​ភាគី​ម្ខាងទៀត នៅក្នុង​គណបក្ស​ប្រឆាំង សំដៅទៅលើ​ឯកឧត្តម កឹម សុខា គឺបាន បើក​យុទ្ធនាការទ្រង់ទ្រាយធំ ក្នុង​ការប្រើពាក្យ​សំដី ដោយ​ចោទប្រកាន់​នានា មក​លើថ្នាក់​ដឹក​នាំគណបក្ស​កាន់អំណាចថា ដឹក​នាំផ្តាច់​ការ និងកុម្មុយនីស ព្រម​ទាំង​ទំ​យើខ្លួនឯង​ថា បើសិនជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាប់ឆ្នោត គឺនឹង​មិន​មាន​ការសង​សឹក»

ឯកឧត្តម ទិត សុធា បញ្ជាក់ថា តាមរយៈទង្វើរ​ល្មើស​នឹង​វប្បធម៌​សន្ទនា ម្តង​ហើយ​ម្តង​ទៀតរបស់ ឯកឧត្តម កឹម សុខា នេះហើយ ដែល​ធ្វើឲ្យសម្តេច​តេជោ ប្រើ​ការព្រមាន​ដល់​ឯកឧត្តម កឹម សុខា ថា​ឲ្យបញ្ចប់​ទៅ មិន​អាច​យក​មនុស្ស​ពីរនាក់​ដើរ​តួក្នុង​ពេលតែមួយ មួយ​ដើរតួចរចារ ហើយ​មួយ​ដើរ​តួជេរ​បញ្ចោរ រឺប៉ែង​ជើង​នោះ​ទេ។ នេះគឺ​ជាការ​ខ្វះនូវតម្លាភាព​នៅ​ក្នុង​ភាព​ជា​ដៃគូរសន្ទនា​ក្នុង​ន័យនេះ មិន​មែន​បាន​ន័យ​ថាជា​ការប្រមាថ​ដល់​អាយុជីវិតរ​បស់ឯកឧត្តម កឹម សុខា ទេ។ នេះ​គ្រាន់តែ​ជាការ​ផ្ញើរ​សារព្រមាន​ឲ្យបុគ្គល​នោះដើរ​ទៅ​ត្រង់​ផ្លូវ​នៃគោល​ការណ៍សន្ទនា តែ Camnews បែរ​ជាចោទ​ថា​ជាការ​គំរាម នេះគឺជាការ​និយាយ​បំផ្លើស​របស់​អ្នកសរសេរនៅក្នុងCamnews

ឯកឧត្តម ទិត សុធា បន្ថែមថា ហើយ​ម៉្យាង​ទៀត​អ្វី​ដែល​ជាការ​ពិតនោះ Camnews គួរ​តែ​ទទួលស្គាល់ថា ឯកឧត្តម កឹម សុខា ពិត​ជាបាន​ប្រើពាក្យផ្តួល​រំលំ រាជរដ្ឋាភិបាល​ប្រាកដ​មែន យ៉ាងណាមិញ បើទោះជាមានវប្បធម៌​សន្ទនា​ហើយក្តី គឺនៅឯ​ខេត្តបាត់ដំបង ឯកឧត្តម កឹម សុខា បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ មិន​មែន​ជាគណបក្សរណប​គណបក្សប្រជាជនទេ គឺជាគណបក្ស​ដែល​ប្រកួត​ប្រជែង​ដើម្បី​ដណ្តើម​ជ័យ​ជម្នៈ និង​ចង់​ផ្តួល​រំលំដាច់​ខាត​នូវ​ការដឹកនាំរបស់​គណបក្ស​ប្រជាជនប​ច្ចុប្បន្ន នេះជាចេតនា ដែលបង្ហាញ​ដោយ​អនុប្រធាន​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។

ឯកឧត្តម ទិត សុធា សង្កត់​ធ្ងន់ថា នៅមាន​ការពិត​ជាច្រើន​ទៀត ដែល​រំលេច​ឲ្យឃើញ​ថា អនុប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ បាន​នឹង​កំពុង​ដើរផ្ទុយ​ពីវប្បធម៌​សន្ទនា និង​ប្រព្រឹត្ត​ខ្លួន​ប្រាសចាក​ពីក្រម​សីលធម៌​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ។ ឯកឧត្តម បន្តថា ចំពោះរឿង​ដែល​ថា ឯកឧត្តម កឹម សុខា មានស្រីញី​ប្រពន្ធ​ចុងច្រើន, មាន​ផ្ទះ​សំបែង​ច្រើន រួម​ជាមួយ​នឹង​ការ​ប្រើប្រាស់​លុយ​ជំនួយ​ដែលបានមក​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស​សំរាប់​ផល​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់ខ្លូននោះ ដែល​តាំង​ពីមិន​មានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន រហូត​ដល់​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ច្រើន​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​នេះ នេះ​គឺជា​ការ​ពិត។

ឯកឧត្តម ទិត សុធា ក៏​បាន​លើក​ឡើង​ផង​ដែរ​ថា អ្វី​ដែល Camnews បាន​សរសេរ​ គឺ​បានបង្ហាញ​ថា Camnewsមិន​បានទទួល​ស្គាល់​ការពិត​ដែល​លោក កឹម សុខា បាន​ប្រព្រឹត្តកន្លង​មក និង​បាន​នឹង​កំពុងពាក់​ព័ន្ធ​នោះទេ ផ្ទុយទៅវិញគេហាក់​បីដូច​ជាធ្វើជាការបន្ទរ​សម្លេង​បន្ថែមទៀតគាំ​ទ្រទាំងងងឹត​ងងុល​លើ​អ្នក​នយោបាយ ដោយបង្វែរ​សភាពការណ៍ ងាកមក​ទម្លាក់កំហុស​លើរាជ​រដ្ឋាភិបាល តាមរយៈការ​ខ្ចីប្រាក់​ពីបណ្តាប្រទេស​មួយ​ចំនួន​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍ ដោយ​គេចោទ​ថា គឺជាលុយ​ដែល​បាន​មក​ដោយ​ការជំពាក់​គេ។ ឯកឧត្តម ទិត សុធា បញ្ជាក់ថា នៅលើ​ពិភពលោក ប្រទេស​មហាអំណាច​មួយចំនួន​ក៏ជាប់ជំពាក់​លុយ​ពីបណ្តា​ប្រទេសដ៏ទៃៗដែរ នៅក្នុង​ការអភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​របស់គេ ហើយ​នៅកម្ពុជា​យើង​នៅក្នុងដំណាក់​កាល​ដែល​ត្រូវការអភិវឌ្ឍន៍ ដូច្នេះ​ការខ្ចី​ជំនួយ​ពីបរទេសគឺ​ជារឿង​ចាំបាច់​ដើម្បី​យក​មក​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​ឲ្យមានការរីក​ចំរើន។

ឯកឧត្តម ទិត សុធា បានរំលឹក​ថា សម្តេច ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បាន​ជម្រាបដល់សាធារណៈ​ជន​រួចហើយថា មិនមាន​ការចរចារណា​មួយ រវាង​សម្តេចតេជោ ជាមួយនិង​ឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី ជាការបំផ្លាញជាតិ​នោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ​មានគោលការណ៍​ពីរដែលបាន​កើត​ឡើង​អំពីវប្បធម៌​សន្ទនានេះ គឺទី១ ជំរុញឲ្យមាន​ការឯក​ភាពជាតិ ការផ្សះ​ផ្សារបង្រួប​បង្រួមជាតិ និងទី ២ រួបរួមគ្នា​ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេស​ជាតិ​ឲ្យ​មាន​ការរីក​ចំរើន នេះ​គឺជាគោលការណ៍​ចម្បង​ពីរដែល​ប្រមុខ​ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា បាន​ដាក់​ចេញ​ជាយុទ្ធសាស្ត្រ​នៅក្នុង​វប្បធម៌​សន្ទនានេះ ក៏ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ គេបាន​មើល​ឃើញថា ភាគី​ម្ខាងទៅ សំដៅ​ទៅលើគណបក្សប្រឆាំង គឺមិន​បាន​គោរពឲ្យត្រឹម​ត្រូវ​ទៅតាម​គោល​បំណង​ដ៏ពិសិដ្ឋនៅក្នុង​វប្បធម៌សន្ទនា​នេះទេ។ ឯកឧត្តម បន្តថា វាហាក់​បីដូច​ជាមាន​ក្រុម​មួយ បាន​ដើរ​ផ្ទុយពី​វប្បធម៌នេះ ដោយបង្កើន​ល្បឿន​នៃការ​ប្រឆាំងនៃវប្បធម៌​សន្ទនានេះ រួមជាមួយ​នឹងបំ​ផុស​ដល់យុវជនជ្រុលនិយម​មួយចំនួន តាមរយៈបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយសង្គម ដើម្បី​ឲ្យមានការស្អប់​ខ្ពើមនូវ​វប្បធម៌​នេះទៀត។ ដូច្នេះ​ការព្រមាន​របស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា បើសិន​ជាមិន​មាន​ការពង្រឹង​ផ្ទៃក្នុង​របស់បក្ស​ប្រឆាំងនោះទេ វប្បធម៌សន្ទនា​នេះអាច​នឹង​ត្រូវ​បំផ្លាញចោល។ នេះ​គឺជាការដាស់អារម្មណ៍ដល់​បក្សប្រឆាំង គួរគប្បីគោរព​ឲ្យបាន​ត្រឹមត្រូវ ដោយភាពស្មោះ​សរនៅក្នុង​ដំណើរ​ការឆ្ពោះ​ទៅ​មុខ​នៃវ​ប្បធម៌សន្ទនា៕

អត្ថបទ៖ ច័ន្ទ ទេវី

បទអត្ថាធិប្បាយ ដោយ: ឧត្តម សក្តិ៖ ហេតុអ្វី ​កឹម សុខា មានគោលជំហរ​ផ្ទុយពី​មេបក្ស​របស់ខ្លួន​ជុំវិញវប្បធម៌សន្ទនា?


ក្នុង​វេទិកា​សំណេះសំណាល​ជាមួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ឃុំ​រនាម ស្រុក​ទ្រាំង ខេត្តតាកែវ នា​ថ្ងៃ​អាទិត្យ ទី​២៦ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៥ អនុប្រធានប្រធានគណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជា​តិលោក កឹម សុខា ថ្លែង​ថា ការ​ដែល​បក្ស​កាន់​អំណាច​ព្រម​បង្កើត​ឲ្យមាន​វប្បធម៌​សន្ទនា ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ជាតិ​នា​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ ដោយសារ​តែ​សន្ទុះ​រួបរួម​គ្នា​របស់​ពលរដ្ឋគាំទ្រ​បក្ស​ប្រឆាំង​ឡើងខ្លាំង នៅ​អាណត្តិ​​ទី៥​នេះ។​ ហើយការគាំទ្រ​យ៉ាង​គំហុក​នេះ ជា​កត្តា​ជំរុញ​ឲ្យ​បក្ស​កាន់​អំណាច ទទួលយក​វប្បធម៌​សន្ទនា​​ជាមួយ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ដូច​បច្ចុប្បន្ន​នេះ។​
តើហេតុអ្វីបានជាលោក កឹម សុខា ហ៊ានអះអាងបែបនេះ? ខណៈពេលដែល លោក សម រង្ស៊ី ទទួលស្គាល់ថា វប្បធម៌​សន្ទនា គឹបង្កើតទ្បើងដោយសហស្ថាបនិកពីររូប គឺ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងរូបលោក សម រង្ស៊ី ខ្លួនឯងផ្ទាល់នោះ?
អ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រ ​អ្នកឃ្លាំមើល​ព្រឹត្តិការណ៍​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា បានដឹងហើយអប​អរ​សាទរ នឹង​អ្នកនយោបាយ​ដែល​ចាប់​យក​វប្បធម៌​មិន​យក​គ្នា​ជា​សត្រូវ ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ជាតិ។ វប្បធម៌​សន្ទនានេះ បាននាំមកនូវសន្តិភាពខាងក្រៅ គឹការបញ្ចប់សង្រ្គាមស៊ីវិលទាំងស្រុង ហើយបានបន្តសាងនូវសន្តិភាពខាងក្នុង ដែលនាំមកនូវសន្តិភាពផ្លូវចិត្ត សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់​ស្រទាប់​​វណ្ណៈ គ្រប់និន្នាការនយោបាយ រហូរមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ។
ដូចនេះ វប្បធម៌​សន្ទនា​ដែល​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​កំពុង​បង្កើត​ឡើង​ជាមួយ​មេ​បក្ស​ប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី មិន​ផ្តោត​សំខាន់​លើ​សំឡេង​ច្រើន​ឬ​តិច​ ដូចការលើកទ្បើងរបស់លោក កឹម សុខា នោះទេ ពោលគឺការបង្កើតវប្បធម៌នេះ ដើម្បី​លុបបំបាត់​វប្បធម៌​ប្រទូស្ត​រាយ​គ្នា កសាងនូវសន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ តែប៉ុណ្ណោះ។​
ជាក់ស្តែង វប្បធម៌​សន្ទនា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានអនុវត្តតាំងពីចុងទសវត្សឆ្នាំ ៨០ ដោយព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ និង សម្តេច ហ៊ុន សែន ដែលវប្បធម៌​នេះ បង្កើតបានកិច្ចប្រឹងប្រែងសន្តិភាព ដែលបានចាប់ផ្ដើមនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង នាថ្ងៃ ២ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ ក្រោមរបបរដ្ឋកម្ពុជា ហើយបានបញ្ចប់នៅបួនឆ្នាំក្រោយមកទៀត គឺនៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ក្នុងការផ្សះផ្សាសន្តិភាពយោគយល់គ្នា។ អង្គការសហប្រជាជាតិ ត្រូវបានគេផ្ដល់អំណាចដើម្បីអនុវត្តឱ្យមានបទឈប់បាញ់គ្នា និងដោះស្រាយជាមួយពួកជនភៀសខ្លួន ការដកហូតអាវុធ និងបោះឆ្នោតជាសកល ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាអាជ្ញាធរបណ្ដោះអាសន្នរបស់សហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា ហៅកាត់ថា អ៊ុនតាក់ (UNTAC)
យើងដឹងហើយថា នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា ដោយអ៊ុនតាក់នេះ ក្រុមកម្ពុជាប្រជា ធិបតេយ្យ ហៅខ្មែរក្រហម មិនបានសហការ ជាមួយអាជ្ញាធរនេះឡើយ រហូតមានទំនាស់គ្នាទៀតផង។ ពិសេស  ពួកខ្មែរក្រហម មិនបានចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ អាណត្តិ ទី១ ឆ្នាំ១៩៩៣ទេ ព្រមទាំងបង្កអសន្តិសុខ ផ្ទុះសង្គ្រាមជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ នៅតំបន់ប៉ែក ខាងលិចប្រទេសកម្ពុជា។ ពោល ស្ថានភាពនៅ​តំបន់ប៉ែកខាងលិចនេះ ស្ថិតក្នុងសន្តិភាពផង និងសង្រ្គាមផង ដោយនៅមានស្នូរកាំភ្លើងប្រយុទ្ធគ្នារវាងខ្មែរ និងខ្មែរនៅឡើយ ហើយក្រោយឆ្នាំ១៩៩៨ ត្រូវបានកាត់បន្ថយផ្នែកសង្រ្គាម និងអសន្តិសុខ ហើយមានសន្តិភាពដូចបច្ចុប្បន្ននេះ ដោយសានយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិរបស់ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ នរោត្តម សីហនុ និងនយោបាយឈ្នះឈ្នះ របស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែល បានអនុវត្តកាលពីថ្ងៃ២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៨ ដោយឈលើវប្បធម៌​សន្ទនានេះឯង។
តើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស នយោបាយឈ្នះឈ្នះរបស់​សម្តេច​នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ឆ្នាំ១៩៩៨ ដោយឈរ​លើវប្បធម៌​សន្ទនានេះបានដោយសាការគាំទ្រ​យ៉ាង​គំហុក​របស់បក្ស ប្រឆាំង ជា​កត្តា​ជំរុញ​ឲ្យ​បក្ស​កាន់​អំណាច ទទួលយក​វប្បធម៌​សន្ទនា​ជាមួយដៃគូនយោបាយដូច​បច្ចុប្បន្ន​នេះឬ? បកមកបរិបទនយោបាយកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន វប្បធម៌​សន្ទនា នូវតែបន្តអនុវត្តដោយ ម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដោយការប្រឹងប្រែងទាំងនេះ ក៏ទទួលបានជាបទពិសោធន៍ សម្រាប់សង្គមប្រជាជាតិដទៃទៀតទាំងក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ដែលពួកគេប្រាថ្នាចង់បាន សុខសន្តិភាព ដែលផ្តើមចេញពីវប្បធម៍នៃការសន្ទនាដូចគ្នានិងកម្ពុជា។ ដែលក្នុងនោះ គេបាន មើលឃើញ និងកោតសរសើ ហើយកត់សំគាល់ថា «គ្រប់សមាសភាពមន្ត្រីរាជការ អាចមាន លទ្ធភាពចូលរួមជាមួយនិងរដ្ឋាភិបាលតេជោ.សែន មិនគិតថា មាននិន្នាការនយោបាយបែបណា គេជាអតីតមន្ត្រីនៃសម័យកាល សង្គមរាស្ត្រនិយម សម័យនៃរបប លន់ នល់ ខ្មែរក្រហម ឬអ្នកធ្វើ មាតុភូមិនិវត្តន៍ចូលមកកម្ពុជាវិញនោះទេ» «អ្វីដែលសំខាន់ វប្បធម៌សន្ទនាចាស់ ដៃគូសន្ទនា ថ្មីតែប៉ុណ្ណោះ»
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក កឹម សុខា មិន​ដែល​សប្បាយចិត្ត​នឹង​វប្បធម៌​សន្ទនា​នេះ ដូច​មេ​បក្ស​របស់​ខ្លួន លោក សម រង្ស៊ី ម្តងណាទេ ជាក់ស្តែង «​ទាំង​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ រហូត​ដល់​អាមេរិក​ គាត់តែងនិយាយ​ថា គាត់​មិន​ពេញចិត្ត​អំពី​វប្បធម៌​សន្ទនា​ទេ ដែលទង្វើនេះ បង្ហាញអោយឃើញពីការដើរ​ផ្ទុយ​ពី​គោលជំហរ​របស់​មេបក្ស​របស់ខ្លួន​»។​ ដែលវប្បធម៌នេះ ត្រូវបានលោកលោក សម រង្ស៊ី ចាត់ទុកថា ជា​និមិត្តរូបនៃ​ការ​ឯក​ភាព​ជាតិ ដែល​ខ្មែរ​មាន​និន្នា​ការ​ខុសគ្នា ចេះគោរពគ្នា និង​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​គ្នា ហើយលោក​ហៅ​ទង្វើទាំងនេះថា ​នេះ​ជា​មោទនភាព​របស់កម្ពុជា ដែល​មាន​ការ​កោត​សរសើរ​ពី​អន្តរជាតិ

សិក្ខា​​សាលា​​លើក​​ទីពីរ​​របស់​​អង្គការ ​ICAPP ​ស្តីពី​​ការ​​ជួញ​ដូរ​​មនុស្ស​ បើក​​ធ្វើ​​នៅកម្ពុជា

នាព្រឹក​ថ្ងៃទី២៩​ខែមេសា​ឆ្នាំ២០១៥​សិក្ខា​សា​លា​លើក​ទី២ របស់​អង្គ​ការ​គណ​បក្ស​នយោ​បាយ​នៅ​អាស៊ី(ICAPP)ស្តី​ការ​ជួញ​ដូរ​មនុស្ស​បាន ​ប្រារព្ធ​ពីធី​បើក​កម្ម​វិធី​របស់​ខ្លួន​នៅ​សណ្ឋា​គារ​សុខាភ្នំ​ពេញ​ ក្រោមអធិ​បតី​ភាព​ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់​ឯកឧត្តម​បណ្ឌិត​សភាចារ្យ​សុខអាន​ឧបនាយក ​រដ្ឋ​មន្ត្រី​រដ្ឋមន្ត្រី​ទទួល​បន្ទុកទី​ស្តីការ​គណរ​ដ្ឋមន្ត្រី​ដែល​ ក្នុងឱកាស​នោះ​មាន​ការ​ស្មឹង​ស្មាធ​មួយ​នាទី​ដើម្បី​គោរព​វីញ្ញាណ​ខន្ធ័​ជន​ រង​គ្រោះ​ដោយ​សារ​ការរញ្ជួយ​ដីនៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ណេប៉ាល់​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៥​ មេសា​ឆ្នាំ២០១៥​ផង​ដែរ​។

ថ្លែង​បើក​កម្មវីធី​ក្នុង​នាម​ជាម្ចាស់​ផ្ទះឯក​ឧត្តម​បណ្ឌិតសភា​ចារ្យ​សុខអាន​ដែល ​ជា​អនុប្រធាន​ICAPP​ ផង​ដែរបាន​សម្តែង​ទឹក​ចិត្ត​សោមនស្ស​រីករាយ​ស្វាគមន៍​ចំពោះ​គណ​ប្រតិភូ​ ICAPP​ដែល​បាន​មក​ចូល​រួម​សិក្ខាសាដោយ​ចាត់​ទុក​ថាវត្ត​មាន​ប្រតិភូ​ទាំង​ អស់​ជាការ​សបញ្ជាក់​ឲ្យឃើញ​អំពី​ស្មារតី​សាមគ្គី​ភាព និង​កិច្ច​សហប្រតិ​បត្តិការ​យ៉ាង​ជិត​ស្និទ​រវាង​រដ្ឋ​ជា​សមា​ជិក ICAPP និង​ស្ថាប័ន​ពាក់​ព័ន្ធ​របស់​ ICAPP។

ឯក​ឧត្តមបណ្ឌិត​សភាចារ្យ​សុខអាន​មានប្រសាសន៍​ថា<យើងមាន ​កិត្តិយស​ជាខ្លាំង ​ដែល​បាន​ធ្វើជា​ម្ចាស់​ផ្ទះនៃ​អង្គ​សិក្ខា​សលា​ដ៏​មាន​សារ​សំខាន់​នេះ​ ដែល​មាន​ការ​ចូល​រួម​ពីថ្នាក់​ដឹក​នាំនៃ​គណ​បក្ស​នយោ​បាយ​ក្នុងតំបន់​អាស៊ី​ ប៉ាស៊ី​ហ្វីក អ្នក​ជំនាញ និង​អ្នកពាក់​ព័ន្ធដទៃ​ទៀត និង​ជាឱកាស​សម្រាប់​អ្នក​ចូលរួម​ទាំង​អស់​រៀន​ពី​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ ផ្លាស់​ប្ដូរទស្សនា​ទាន និង​ចែករំ​លែកគំនិត​ ចំណេះ​ដឹង និង​បទ​ពិសោធន៍ ​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់ និង​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹងអំពើ​ជួញ​ដូរ​មនុស្ស>​។

ដោយ​ចាត់​ទុកការ​ជួញដូរ​មនុស្សគឺ​ជាឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​ប្រឆាំង​មនុស្សជាតិ​ យ៉ាងឃោ​ឃៅ ជា​ការ​រំលោភ​បំពាន​សិទ្ធ​មនុស្ស​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​និងជា​បញ្ហា​សកល ដែល​ទាមទារ​ឱ្យមាន​កិច្ច​សម្រប​សម្រួល​ជា​អន្តរ​ជាតិ និង​កិច្ចសហ​ប្រតិ​បត្តិការ​ជិត​ស្និទ ក៏ដូច​ជាកិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹង​ប្រែង​និងវិធី​សាស្ត្រ​រួម​គ្នា​ដើម្បី​លុប​ បំបាត់​និងទប់​ស្កាត់ឯក​ឧត្តម​បណ្ឌិត​សភាចារ្យ​សុខអាន​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ឲ្យ​ដឹង​ថា៖​ រាជ​រដ្ឋាភិ​បាល​កម្ពុជា​ ក្រោម​ការ​ដឹក​នាំរបស់​សម្តេច​អគ្គមហា​សេនាបតី​តេជោ ហ៊ុន សែន នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​នៃ​ព្រះរាជា​ណាចក្រ​កម្ពុជា មានការប្ដេជ្ញា​ចិត្តខ្ពស់​ប្រឆាំង​នឹងឧក្រឹដ្ឋ​កម្មនេះ​ ដោយ​មាន​កិច្ច​សហ​ការ​យ៉ាង​ជិតស្និទ​ជាមួយ​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់ និង​ពិភព​លោក​ក៏ដូច​ជាជា​មួយ​អ្នក​ពាក់​ព័ន្ធ​ទាំងអស់។ឯកឧត្តម​បណ្ឌិត​សភាចារ្យ​សុខអាន​បាន ​មានប្រសាសន៍​ឲ្យ​ប្រតិភូ​ICAPP​ដឹងផង​ដែរពី​វិធាន​ការ​នានា​ដែល​រាជរដ្ឋា​ ភិបាល​បាន​ប្រកាន់​យកនិង​បាន​អនុវត្តន៍​ដែល​ផ្ដោត​លើ​ចំណុច ៣​សំខាន់នៃ​គោល​នយោ​បាយ​ប្រឆាំង​ការជួញ​ដូរ គឺ ការ​ដាក់​ទោស ​ការការ​ពារ និង​ការទប់​ស្កាត់។

វិធាន​ការ និង​លិខិត​បទដ្ឋាន​គតិ​យុត្ត​ទាំងនោះ​រួមមា​ន៖ ១-​ច្បាប់​ស្តីពី​ការ​បង្រ្កាប​អំពើ​ពង្រត់ និង​ជួញ​ដូរមនុស្ស ​និង​អំពើ​ធ្វើអា​ជីវ​កម្ម​លើ​មនុស្ស ​ឆ្នាំ​១៩៩៦​/ច្បាប់​ស្ដីពី​ការបង្ក្រាប​ការជួញ​ដូរមនុស្ស ​និងការ​កេងប្រវ័ញ្ច​ផ្លូវ​ភេទ​ឆ្នាំ​២០០៨២-អនុស្ស​ រណៈ​យោគ​យល់​ឆ្នាំ​២០០៣ រវាង​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​ប្រទេ​សថៃ លើ​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្តិ​ការ​ទ្វេ​ភាគី​ក្នុងការ​លុប​បំបាត់​ការ​ជួញ​ ដូរកុមារ និងស្ត្រី និងការ​ជួយ​ជនរង​គ្រោះ​ពីការ​ជួញ​ដូរ ៣-អនុស្ស​ រណៈ​យោគ​យល់ឆ្នាំ​២០០៤ នៃ​ការសម្របសម្រួល​គំនិត​ផ្តួច​ផ្តើម​ថ្នាក់​រដ្ឋមន្ត្រី ​ប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស​នៅមហា​អនុ​តំបន់ទន្លេមេគង្គ (COMMIT) ៤-អនុស្ស​រណៈ​យោគយល់ឆ្នាំ២០០៥ រវាងព្រះរាជាណចក្រកម្ពុជា និងសាធារណ​ រដ្ឋសង្គម​និយម​វៀតណាម លើកិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្តិ​កា​រ​ទ្វេភាគី​ក្នុងការលុបបំបាត់ការជួញ​ដូរកុមារ ​និងស្ត្រី និង​ការជួយ​ជនរង​គ្រោះ​ពីការ​ជួញ​ដូរ ៥-កិច្ចព្រម​ ព្រៀង​ឆ្នាំ២០០៧ ស្ដីពីការណែនាំ​ការអនុវត្តនិង​កិច្ច​សហប្រតិ​បត្តិការ​រវាងស្ថាប័ន​ រដ្ឋាភិបាល និងទី​ភ្នាក់ងារ​ជួយ​សង្គ្រោះ​ជនរង​គ្រោះ​ពី​ការជួញ​ដូរជា​ដើម។​ដើម្បី​ សម្រេច​ឱ្យបាន​នូវ​ការ​ចាប់ខ្លួន​និងការ​ដាក់ទោស​ដល់​ឧក្រិដ្ឋ​ជន​ជួញដូរ​ មនុស្ស​រាជ​រដ្ឋាភិ​បាល​បាន​បង្កើតនិង​អនុម័តនូវ​គោលនយោ​បាយ និង​ច្បាប់​ជាច្រើន ដូចជាក្រម​ព្រហ្ម​ទណ្ឌ បទដ្ឋាន​នៃដំណើរ​ការនីតិ​វិធីសម្រាប់​ប៉ូលីស និង​ផែនការ​សកម្ម​ភាព​ប្រឆាំងការ​ជួញ​ដូរមនុស្ស​។ជាលទ្ធផល ការ​ជួញដូរ​ជាង ១ពាន់​ករណី​ត្រូវបាន​ដាក់ទោស និង​ជនរង​គ្រោះជាង ១ពាន់​នាក់ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ត្រឡប់​ទៅកាន់​ស្រុក​កំណើត​វិញ តាម​រយៈ​យន្តការ​សហ​ប្រតិបត្តិការ​ឆ្លងដែន។សូមបញ្ជាក់​ថាសិក្ខា​សាលាលើក​ទី២ របស់​អង្គការ​គណបក្ស​នយោបាយ​នៅអាស៊ី(ICAPP)ស្តី​ការជួញ​ដូរ​មនុស្ស​ដែល​ ប្រារព្ធ​ធ្វើនៅកម្ពុជា​មានរយះ​ពេល២ថ្ងៃ​ដោយ​មានតំ​ណាង​គណបក្ស​នយោបាយ​ជាសមា ​ជិកICAPPចំនួន​២៣រូប​មកពី១៤​ប្រទេស​ចូលរួម​។សិក្ខា​សាលា​ស្តីការ​ជួញដូរ​ មនុស្ស​ត្រូវបាន​រៀបចំឡើង​ដោយ​សម្ពន្ធ័​ស្ត្រីដែល​ជា​ស្ថាបន័​មួយ​របស់ICAPP ​ដែល​បង្កើត​ឡើងកាល​ពីខែ​មេសាឆ្នាំ​២០១៣​នៅក្រុងបា​គូប្រទេស​អាហ៊ែ​បៃហ្សង់​ ។សិក្ខា​សាលា​លើកទី​មួយរបស់​អង្គការ​ICAPP​ស្តីពីការ​ជួញដូរ​មនុស្ស​ បានប្រព្រឹត្ត​ទៅនៅ​ទីក្រុងកាត់​ម៉ាន់ឌូប្រទេស​ណេ​ប៉ាល់​កាល​ពីថ្ងៃ​ទី១៦-១៨ ​មេសា​ឆ្នាំ២០១៤​។សម្រាប់​នៅកម្ពុជា​សិក្ខា​សាលា​លើក​ទី២​ស្តីការជួញ​ ដូរមនុស្ស​ICAPP មាន​កិច្ចសហការ​រៀបចំ​ដោយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​និងគណបក្ស​ហ្វុនស៊ិន​ ប៉ិចក្រោម​កិច្ចឧបត្ថម​ពីអង្កការ​កិច្ចសហ​ប្រតិ​បត្តិការ​អន្តរ​ជាតិ​កូរ៉េ​ (KOIKA)និង​ទីភ្នាក់​ងារកិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្តិការនិង​សម្រប​សម្រួល​ ទួគី(TIKA)។

ពិធី​ប្រកាស​សម្ពោធ​ដាក់​ឲ្យ​ប្រើ​ប្រាស់ រោង​ចក្រ​ចម្រាញ់​ដូង ប្រេងទី ២អន្លង់​ក្រពើ របស់​ក្រុមហ៊ុន ម៉ុង ឫទ្ធី ស្ថិត​នៅ​ភូមិអន្លង់​ក្រពើ


ពិធី​ប្រកាស​សម្ពោធ​ដាក់​ឲ្យ​ប្រើ​ប្រាស់ រោង​ចក្រ​ចម្រាញ់​ដូង ប្រេងទី ២អន្លង់​ក្រពើ របស់​ក្រុមហ៊ុន ម៉ុង ឫទ្ធី ស្ថិត​នៅ​ភូមិអន្លង់​ក្រពើ ឃុំជើងគោ ស្រុកព្រៃនប់ ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ក្រោម​អធិប​តីភាព​ដ៏ខ្ពង់​ខ្ពស់​បំផុត សម្តេចអគ្គ​មហា​សេនា​បតី​តេជោ ហ៊ុន សែន នាយរដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាំណាចក្រកម្ពុជា