ក្រសួង​​មហា​ផ្ទៃ នឹង​​បង្កើន​​ចំនួន​ម​ន្រ្តីនគ​រ​បាលចរា​​ចរណ៍ ក្នុង​រាជធា​នី​ភ្នំពេញ​​

ភ្នំពេញ ៖ ក្នុងកិច្ចប្រជុំបូកសរុបលទ្ធផលត្រួតពិនិត្យការងារអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោកប្រចាំ ឆ្នាំ២០០៦ និងទិដៅការងារឆ្នាំ២០១៧ នៅថ្ងៃទី០២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ លោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានឯកភាពតាមសំណើរបស់អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញក្នុងការបង្កើននូវចំនួនមន្រ្តីនគរបាលចរាចរណ៍ផ្លូវគោកជាប់កិច្ចសន្យាបន្ថែមទៀតដើម្បីចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាការកកស្ទះចរាចរណ៍ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលកំពុងប្រឈមក្នុង ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។

លោក ស ខេង បានលើកឡើងថា ការបង្កើនចំនួនមន្រ្តីនគរបាលចរាចរណ៍ក្នុងក្របខណ្ឌជាប់កិច្ចសន្យា នេះ គឺអាចធ្វើទៅបាន ហើយវាជាផែនការថ្មីក្នុងការកាត់បន្ថយការចំណាយរបស់រដ្ឋថែមទៀតដោយកម្រិតនូវ ក្របខណ្ឌកម្លាំងនគរបាលទាបជាង ហើយពឹងផ្អែកលើកម្លាំងមហាជនដែលមកចូលរួមក្នុងការសម្រួលបញ្ហា ចរាចរណ៍នេះ។ ការឯកភាពលោក ស ខេង ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានស្នើបង្កើនកម្លាំងនគរបាលចរាចរណ៍ជាប់កិច្ចសន្យាបន្ថែមទៀត ខណៈដែល បច្ចុប្បន្នកំណើននៃការកកស្ទះចរាចរណ៍ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានការកើនឡើង ស្របពេលដែលចំនួនមន្រ្តីនគរបាលចរាចរណ៍មានតែចំនួនជាង៤០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ។

លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស បានឱ្យដឹងដែរថា ការបន្ថែមចំនួននគរបាលចរាចរណ៍ជាប់កិច្ចសន្យានេះ គឺដើម្បីយក ទៅដាក់បញ្ជានៅទីតាំងមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ ដើម្បីសម្រួលការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា កន្លែងដែលកកស្ទះក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មានចំនួន ១៨២គោលដៅ ហើយបើ គ្មានកងកម្លាំងនគរបាលចរាចរណ៍ ក៏ដូចជាកងរាជអាវុធហត្ថទៅអន្តរាគមន៍ក្នុងរយៈពេលត្រឹម ៣០នាទីទេ ការកកស្ទះនឹងកើតឡើងភ្លាម។

លោក បន្តថា ដើម្បីជួយសម្រួលការកកស្ទះចរាចរណ៍នេះ សាលារាជធានីភ្នំពេញ ក៏បានប្រឹងប្រែងពង្រីក និងសាងសង់ផ្លូវបន្ថែម ហើយក្នុងរយៈពេល ៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះសាលារាជធានីភ្នំពេញ បានសាងសង់ផ្លូវ ប្រវែងសរុបជាង ៤០០គីឡូម៉ែត្រ។

សូមជម្រាបផងដែរថា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនាពេលបច្ចុប្បន្នមានយានយន្តចំនួន ៤០ម៉ឺនរថយន្ត និងម៉ូតូ ១លាន ៤សែនគ្រឿង និងមានប្រជាពលរដ្ឋជិត ៣លាននាក់៕

នៅ​ព្រឹក​ស្អែក ព្រឹទ្ធ​សភា នឹងបើក​កិច្ច​ប្រជុំ ដើម្បី​ពិនិត្យ លើ​​សេចក្តី​​ព្រាង​ច្បាប់​​ស្តីពីវិ​សោ​ធ​​នកម្ម ច្បាប់​ចរាច​រណ៍ផ្លូវ​គោក

នៅថ្ងៃទី០៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧នេះ ព្រឹទ្ធសភា បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ស្តីពីលទ្ធផលកិច្ចប្រជុំ «គណៈកម្មាធិការអចិន្រៃ្តយ៍» លទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំនេះបានបង្ហាញថា ព្រឹទ្ធសភាកំណត់យកថ្ងៃទី០៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ ដើម្បីពិនិត្យ និងឱ្យយោបល់លើសេចក្តីព្រាងស្តីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ កិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃនេះធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាព លោក សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ។

សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ច្បាប់ចរាចរណ៍ ដែលត្រូវបានលើកយកមកធ្វើវិសោធនកម្មនេះ រួមមានដូចជា មាត្រា៨ មាត្រា៤១ មាត្រា៤៧ មាត្រា៤៨ មាត្រា៧៥ មាត្រា៧៧ មាត្រា៨២ និងមាត្រា៩០នៃច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកដែលត្រូវបានប្រកាសឱ្យប្រើដោយព្រះរាជក្រមលេខ នស/ រកប/០១១៥/០០១ចុះនៅថ្ងៃទី០៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៥ ៕

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដាក់ចេញគោលការណ៍មួយចំនួនសម្រាប់អ្នកបើកបរត្រូវអនុវត្តន៍ និងត្រូវចៀសវៀង

(ភ្នំពេញ)៖ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិ សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ដាក់ចេញគោលការណ៍មួយចំនួនសម្រាប់អ្នកបើកបរត្រូវអនុវត្តន៍ និងត្រូវចៀសវៀង ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ដើម្បីចូលរួមកាត់បន្ថយ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។

ការលើកឡើងនេះធ្វើឡើងក្នុងឱកាស ដែលលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី អញ្ជើញជាអធិបតីភាព ក្នុងកិច្ចប្រជុំបូកសរុបលទ្ធផល អនុវត្តន៍ច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ឆ្នាំ២០១៧ និងទិសដៅការងារឆ្នាំ២០១៧ នៅថ្ងៃទី២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ នៅសណ្ឋាគារសូហ្វីតែល ភូគីត្រាភ្នំពេញ។

គោលការណ៍ទាំងនោះរួមមាន៖

* ពេលបើកបរមិនត្រូវ

១៖ មិនលើសល្បឿនកំណត់ជាដាច់ខាត។
២៖ មិនសេពគ្រឿងស្រវឹងជាដាច់ខាត។
៣៖ មិនសេពគ្រឿងញៀនដាច់ខាត។
៤៖ មិនស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពងងុយដេកដាច់ខាត។

* ពេលបើកបរត្រូវ

៥៖ ត្រូវពាក់មួកសុវត្ថិភាពជានិច្ច។
៦៖ ត្រូវពាក់ខ្សែក្រវ៉ាត់សុវត្ថិភាពជានិច្ច។
៧៖ ត្រូវប្រកាន់ស្តាំជានិច្ច។
៨៖ ត្រូវពិនិត្យលក្ខណៈបច្ចេកទេស យានយន្តជានិច្ច។
៩៖ ត្រូវចេះបើកបរជាដាច់ខាត។
១០៖ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច។

ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ សេចក្តីណែនាំស្តីពីការអនុវត្តអត្រាពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សថ្មី

ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានចេញសេចក្តីណែនាំថ្មីមួយ ស្តីពីការអនុវត្តអត្រាពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សថ្មី ដោយធ្វើការពន្យល់លម្អិតពីការមូលដ្ឋានគិតពន្ធ និងវិធីគណនាពន្ធលើប្រាក់បៀវត្ស ដើម្បីភាពងាយស្រួល ដល់អ្នកជាប់ពន្ធទាំងឡាយ។

យោងតាមសេចក្តីណែនាំនោះ បានបញ្ជាក់ថា គ្រប់សហគ្រាសដែលជាអ្នកជាប់ពន្ធ និវាសនជនដែលប្រកបអាជីវកម្ម ស្ថាប័នរដ្ឋ និងអង្គការនានា ដែលមានកាតព្វកិច្ចកាត់ទុក និងបង់ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្ស ត្រូវចាប់អនុវត្តអត្រាកំណើនតាមថ្នាក់ថ្មី ចំពោះប្រាក់បៀវត្ស ដែលបើកជូននិយោជិតក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលនឹងត្រូវដាក់លិខិត ប្រកាសបង់ពន្ធ យ៉ាងយឺតបំផុតត្រឹម ថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧។

អត្ថន័យលម្អិត សូមអានសេចក្តីណែនាំខាងក្រោមនេះ៖

ក្រសួងការពារជាតិ បើកកិច្ចប្រជុំបូកសរុបការងារយោធាឆ្នាំ២០១៦ និងទិសដៅឆ្នាំ ២០១៧

នៅព្រឹកថ្ងៃទី០២ ខែមករា ២០១៧ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ និងលោក សំ វណ្ណថន អគ្គលេខាធិការក្រសួងការពារជាតិ អញ្ជើញបើកកិច្ចប្រជុំបូកសរុបការងារ លទ្ធផលការងារយោធាឆ្នាំ២០១៦ ទិសដៅឆ្នាំ ២០១៧ នៅទីស្តីការក្រសួងការពារជាតិ ។
យោងតាមរបាយការណ៍នៃកិច្ចប្រជុំ បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងមួយឆ្នាំ២០១៦ នេះ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បានសម្រេចការងារ និងទទួលបានការកោតសរសើរជាបន្តបន្ទាប់ ដែលកងកម្លាំង យើងទាំងអស់ទូទាំងប្រទេស បានខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញការងារដោយការយកចិត្តទុកដាក់ និងសម្រេចបានលទ្ធផលល្អទាំងក្នុងប្រទេស និងលើឆាកអន្តរជាតិ ដូចជាកងកម្លាំងមួកខៀវកម្ពុជា មានការកោតសរសើរពីអង្គការសហប្រជាជាតិជាបន្តបន្ទាប់។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទៀ បាញ់ ក៏បានកោតសរសើរដល់កងកម្លាំងទាំងអស់ ដែលបានខិតខំបំពេញការងារនាពេលកន្លងមកនេះ។ លោកក៏បានសំណូមពរ ឱ្យកងកម្លាំងទាំងអស់ ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់បំពេញការងារ ដែលសេសសល់ពង្រឹងថែមទៀតទាំងការងារគ្រប់គ្រងកម្លាំងទ័ព ទាំងការងារហ្វឹកហ្វឺន ការងារសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ជូនប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានល្អប្រសើរ៕

ក្រសួងអប់រំ កំណត់ចក្ខុវិស័យលើការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស

ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាបានបង្ហោះផ្សាយនៅលើទំព័រ Facebook ផ្លូវការរបស់ខ្លួនអំពី ចក្ខុវិស័យរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ដោយក្នុងនោះក្រសួងបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ក្រសួងបានចាត់ទុក ការកសាង និងអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សប្រកបដោយគុណភាព និងគុណធម៌ប្រសើរបំផុត លើគ្រប់ផ្នែកដើម្បីកសាងសង្គមកម្ពុជាឱ្យរីកចម្រើន ផ្អែកលើចំណេះដឹង និងចំណេះធ្វើជាមូលដ្ឋាន។

ផ្អែកលើចក្ខុវិស័យខាងលើនេះ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បាននឹងកំពុងបន្តផ្ដល់អាទិភាពខ្ពស់ដល់ការផ្ដល់សេវាអប់រំមូលដ្ឋានប្រកបដោយ សមធម៌ និងមានគុណភាពខ្ពស់ ដោយផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ផងដែរលើការពង្រីកការអប់រំកុមារតូច ការបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបានការអប់រំនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សា និងឧត្ដមសិក្សាប្រកបដោយគុណភាព ព្រមទាំងការពង្រីកការងារអប់រំក្រៅប្រព័ន្ធ និងការអប់រំបច្ចេកទេសដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារការងារក្នុងប្រទេស ក្នុងតំបន់ និងលើសាកលលោក៕

លោកស្រីឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ែន សំអន អញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីប្រកាសសមាសភាពនៃគណៈកម្មការសាខាសមាគមនារីកម្ពុជាដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍

ខេត្តកណ្តាល៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី០២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ លោកស្រីឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ែន សំអន ប្រធានសមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍ បានអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីប្រកាសសមាសភាពនៃគណៈកម្មការសាខាសមាគមនារីកម្ពុជាដើម្បីសន្តិភាព និអភិវឌ្ឍន៍ ខេត្តកណ្តាល និងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយមន្ត្រីរាជការ ។
នាឱកាសនោះផងដែរ លោកស្រីឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានពាំនាំផ្តាំផ្ញើរនូវការសួរទុក្ខពីសំណាក់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និងភរិយា ជូនដល់បងបង្អូនជាមន្ត្រីរាជការ និងនារីទាំងអស់នៅទូទាំងខេត្ត និងបានថ្លែងនូវការកោតសរសើរចំពោះការខិតខំរបស់បងប្អូនដែលបានប្រឹងប្រែងក្នុងរយៈពេលកន្លងមក ។
លោកស្រីឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីក៏បានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាបច្ចុប្បន្នក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បាន អនុវត្តនូវគោលនយោបាយ ឈ្នះ ឈ្នះ ដែលបានប្រែក្លាយប្រទេសពីមានសង្គ្រាមរាំរ៉ៃ មកជាប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើន និងការអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់វិស័យហើយបានធ្វើឱ្យប្រជាជាតិយើងទទួលបានសុខសន្តិភាពពេញលេញនៅទូទាំងប្រទេស និងមានការអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់វិស័យ។
លោកស្រីឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីក៏បានផ្តាំផ្ញើរដល់បងប្អូនទាំងអស់ត្រូវចេះថែរក្សាសុខសន្តិភាព ត្រូវចូលរួមការបន្តអនុវត្តនូវយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី៣ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល គឺត្រូវធ្វើឲ្យបានច្រើន ធ្វើឲ្យបានឆ្ងាយ និង ធ្វើឲ្យ បានទូលាយជាងមុន ត្រូវធ្វើឲ្យបានល្អនូវការផ្តល់សេវា សាធារណៈជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន រួមមាន សេវាតម្រូវការ និងសេវាសំណូមពរ ក្នុងនាមជាមន្ត្រីរាជការត្រូវចូលរួម ក្នុងការ បម្រើប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានល្អ គឺមន្ត្រីរបស់យើងត្រូវតែសកម្មក្នុងការងារ និងលុបបំបាត់ ភាពអសកម្មនានា ត្រូវទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឲ្យបាន គ្រប់ៗគ្នា និងត្រូវមានសាមគ្គីផ្ទៃក្នុង និងកិច្ចសហការរវាងនារី ជាមួយនឹងរដ្ឋបាលខេត្ត និងបណ្តាមន្ទីរនានាជុំវិញខេត្ត។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសឆ្នាំថ្មី លោកស្រីឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីក៏បានឧបត្ថម្ភជាថវិកាដល់បងប្អូនជានារី និងអាវមួយជូនដល់សមាជិការដែលបានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះផងដែរ ៕

បញ្ហាកំពូលៗរបស់ចិន ដើម្បីឃ្លាំមើលនៅឆ្នាំ២០១៧

១. តើការថមថយសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនអាចរក្សាបាននូវចំនួនដែលខ្លួនដាក់ផែនការឬ?

រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងតែព្យាយាមដើម្បីរក្សានូវកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនឱ្យលើសពី៦.៥ ភាគរយ ហើយមានគម្រោងបង្កើនកំណើនសេដ្ឋកិច្ចឱ្យបានទ្វេដងនៅឆ្នាំ២០២០។ អត្រាការប្រាក់បម្រុងរបស់អាមេរិកទាំងមូល បានកើនឡើងនៅខែធ្នូ ហើយ២ ឬ៣ ភាគរយបន្ថែមទៀតត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងកើនឡើងនៅឆ្នាំ២០១៧ បានបង្ខំឱ្យប្រទេសចិនអនុវត្តន៍ឡើងវិញនូវលំហូរចេញសាច់ប្រាក់ទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីជួយដល់ប្រាក់យន់។ វាបានជួយបន្ធូរបន្ថយដល់ឥណទាន ដែលឥឡូវនេះ រដ្ឋាភិបាលកំពុងតែរឹតបន្តឹងយ៉ាងខ្លាំងទៅលើទ្រព្យដែលអាចដូរជាសាច់ប្រាក់បានក្នុងការទប់ស្កាត់ហានិភ័យហិរញ្ញវត្ថុទៅតាមផែនការកំណត់របស់ខ្លួន។

ហេតុអ្វីបានជាចិនខ្លាចការកើនឡើងនៃអត្រាការប្រាក់របស់អាមេរិកខ្លាំងម្លេះ?

ទំនោរទៅលើគោលនយោបាយសារពើពន្ធបន្ថែមទៀត ជាពិសេសការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនឹងជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់ ដើម្បីគាំទ្រកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ នៅឆ្នាំ២០១៧ រដ្ឋាភិបាលប្រហែលជាអាចលើកឡើងផងដែរនូវអត្រាឱនភាពសារពើពន្ធ លក់ចេញនូវមូលប័ត្រសម្រាប់ការសាងសង់ពិសេសបន្ថែមទៀត និងលំហូរសាច់ប្រាក់ឯកជនដ៏ច្រើនចូលក្នុងប្រទេសតាមរយៈគម្រោងភាពជាដៃគូសាធារណៈ និងឯកជនមួយចំនួន។ ប្រទេសចិននឹងនៅតែប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ចំពោះកំណើនទ្រព្យដែលមិនថិតថេរ ជាពិសេសផ្នែកអចលនាទ្រព្យ។ ប្រទេសនេះ ទំនងជានឹងចាត់វិធានការ ដូចជាបង្កើនអត្រានៃការកាត់បន្ថយការចំណាយ និងពន្ធលើអចលនទ្រ ដើម្បីរំងាប់ព័ត៌មានដែលមិនច្បាស់លាស់នៅក្នុងទីក្រុងធំៗ។

២. តើរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងនឹងដោះស្រាយជាមួយនឹងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសនាយកគ្រប់គ្រងទីក្រុងហុងកុង យ៉ាងដូចម្តេច?

បើយោងតាមលោក Lau Siu-kai ដែលជាអ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាសាស្រ្តាចារ្យនៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Chinese University of Hong Kong បានឱ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងត្រូវគេរពឹងថានឹងជួយទៅដល់ជម្រើសដែលខ្លួនចង់បាន សម្រាប់នាយកគ្រប់គ្រងថ្មីរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ខណៈដែលមានការប្រមូលសន្លឹកឆ្នោតជាច្រើនដែលអាចធ្វើទៅបានក្នុងការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា។ បើតាមលោក Lau បានឱ្យដឹងថា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ លោក John Tsang Chun-wah និងប្រធានលេខាធិការ លោក Carrie Lam Cheng Yuet-ngor ដែលអ្នកទាំងពីររូបនេះ នឹងមិនត្រូវគេឱ្យឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតឡើយ។

៣. តើប្រធានាធិបតីកោះតៃវ៉ាន់ លោកស្រី Tsai Ing-wen អាចត្រូវបានគេសួរដេញដោលនៅក្នុងការដាក់ពាក្យពិភាក្សាគ្នាឬ?

រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបានព្រមានកោះតៃវ៉ាន់ថា ឯកភាពវូបនីយកម្មគឺមិនអាចចៀសរួចទេ។ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបានបិទគ្រប់ច្រកទំនាក់ទំនងទាំងអស់ជាមួយនឹងទីក្រុងតៃប៉ិ ចាប់តាំងពីលោកស្រី Tsai បានក្លាយជាប្រធានាធិបតីកាលពីខែឧសភា បន្ទាប់ពីលោកស្រីបានបដិសេធដោយមិនទទួលស្គាល់នូវជំរឿនឆ្នាំ១៩៩២ នៅក្នុងនោះផ្អែកទៅចំណងទំនាក់ទំនងដែលមាន។ ទីក្រុងតៃប៉ិបាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបានកំណត់ផងដែរនូវចំនួនភ្ញៀវទេសចរចិនដីគោកដែលធ្វើដំណើរមកកាន់កោះនេះ ដោយបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនដែលកំពុងតែជួបការលំបាកស្រាប់ទៅហើយនោះ។

ការប្រមើលមើលសេដ្ឋកិច្ចទៅថ្ងៃមុខរបស់កោះតៃវ៉ាន់ ហាក់បីដូចជាមិនសូវល្អ ហើយស្ថានភាពអន្តរជាតិរបស់ខ្លួនកំពុងតែជួបការលំបាកផងដែរ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបន្តដាក់ជំហរដ៏រឹងមាំរបស់ខ្លួនទៅកាន់កោះនេះ។ នៅឆ្នាំ២០១៧ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបដិសធដោយមិនផ្តល់ថវិកាទៅលើទំនាក់ទំនងចិន និងតៃវ៉ាន់ទេនោះ យើងនឹងឃើញថា លោកស្រី Tsai នឹងបន្ទន់ឥរិយាបទរបស់ខ្លួន ហើយទទួលយកយុទ្ធវិធីដែលអាចបត់បែនបានជាច្រើនទៀតក្នុងការដោះស្រាយជាមួយនឹងចិនដីគោក។

៤. តើទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងអាមេរិក នឹងដាក់ចេញដោយរបៀបណា បន្ទាប់ពីលោក Donald Trump ឡើងកាន់តំណែងនៅថ្ងៃទី២០ ខែមករា?

ពុំមានកាលបរិច្ឆទត្រូវបានគេរៀបចំឡើងសម្រាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចទ្វេភាគី រាប់បញ្ចូលទាំងលោក Trump និងប្រធានាធិបតី Xi Jinping ប៉ុន្តែប្រមុខរដ្ឋទាំងពីរនឹងជួបគ្នានៅឯជំនួបកំពូល G20 នៅខែកក្កដាក្នុងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ឬមួយជួបគ្នានៅប្រទេសវៀតណាមក្នុងខែតុលាសម្រាប់ការប្រជុំសន្និសីទសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ នៅក្នុងឆ្នាំថ្មីនឹងមកដល់នេះ នឹងអាចមានស្ថានភាពតានតឹងនៅតៃវ៉ាន់ដោយសារតែអាមេរិកលក់អាវុធបន្ថែមទៀតទៅឱ្យកោះតៃវ៉ាន់។ ទង្វើនេះ ធ្វើឱ្យអាចឱ្យមានការចរចារវាងលោក Trump និងចិន។

៥. តើ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជកម្ម TPP បានស្លាប់បាត់ទៅហើយ ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម RECP កំពុងលេចមុខឡើងជាអ្នកឈ្នះឬ?

លោក Trump បានសន្យាកាលពីយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត ថាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជកម្ម TPP ហើយបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងសេរីជាមួយនឹងកាណាដា និងម៉ិកស៊ិច។

៦. តើស្ថានភាព Brexit នឹងកើតឡើងនៅពេលណា និងរបៀបណា ហើយនឹងមានផលប៉ះពាល់សម្រាប់ចិនយ៉ាងដូចម្តេច?

នាយករដ្ឋមន្រ្តីអង់គ្លេស លោកស្រី Theresa May បាននិយាយថា ស្ថានភាព Brexit នឹងកើតឡើងនៅមុនបំណាច់ខែមីនា ឆ្នាំនេះ។ ដំណឹងនៃស្ថានភាព Brexit បានធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ខ្លះនៅក្នុងប្រទេសចិន ដោយសារតែអត្រាប្តូរប្រាក់រវាងប្រាក់យន់ និងផោនធ្លាក់ចុះ អ្នកទេសចរ និងនិស្សិតត្រៀមខ្លួនទៅសិក្សានៅអង់គ្លេសបន្ថែមទៀត ហើយវិនិយោគិនជាច្រើនទៀតចាក់លុយចូលទៅក្នុងទ្រព្យសម្បតិ្តអង់គ្លេស។

៧. តើចិននឹងអនុវត្តន៍ការទូតយ៉ាងម៉េចទៅលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងអ្នកជិតខាងនៅអាស៊ីរបស់ខ្លួន?

ជាការគួរឱ្យកត់សម្គាល់ចិនបានចៀសវាងពីការបង្ករឿងនៅក្នុងតំបន់ទឹកដែលមានជម្លោះ។ ចិនបានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវចំណងមិត្តភាពជាមួយនឹងហ្វីលីពីន។

តើចិននឹងបន្តផ្សះផ្សាជាមួយនឹងវៀតណាមយ៉ាងម៉េចចំពោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងនេះ នៅពេលដែលហ្វីលីពីនធ្វើជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៧ នេះ?

ភាពតានតឹងរវាងចិន និងអាមេរិកក៏បានកើនឡើងផងដែរ។ នៅឆ្នាំ២០១៧ នាវាអាមេរិកនឹងទំនងជាបង្កើននូវសេរីភាពប្រតិបត្តិការនាវាចរណ៍របស់ខ្លួន ដើម្បីប្រឈមនឹងការទាមទាររបស់ចិននៅក្នុងតំបន់នេះ។ លោក Trump និយាយថា គាត់នឹងបង្កើននាវាជើងទឹកដែលមានទំហំប្រវែង៣៥០ ហ្វីត ដែលពេលនេះនាវាមានប្រវែង២៧២ ហ្វីតប៉ុណ្ណោះ។

៨. តើគម្រោងផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយរបស់ចិន នឹងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងណាដែរក្នុងការប្រជុំកំពូលខាងមុខនេះ?

ចិនបានដាក់ចេញផែនការដ៏ធំរបស់ខ្លួន ដើម្បីទាក់ទាញបណ្តាប្រទេសនៅអឌ្ឈគោលខាងកើតចូលមកក្នុងរង្វង់ផែនការរបស់ខ្លួន តាមរយៈកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយនឹងធ្វើឡើងនៅខែឧសភា ឆ្នាំនេះ។

៩. តើអ្វីទៅជាភាពប្រឈមនៅក្នុងសមាជបក្សលើកទី១៩ នៅក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំនេះ?

សមាជបក្សនៃការផ្ទេរអំណាចនៅក្នុងបក្សរៀងរាល់ ៥ ឆ្នាំម្តង ត្រូវរំពឹងថានឹងកើតមានឡើងនៅខែវិច្ឆិកា។ ការប្រជុំនេះ នឹងមានសមាជិកបម្រុង និងពេញសិទ្ធិជាង៣០០ នាក់ ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសដោយគណៈប្រតិភូនៃសមាជរបស់បក្ស ក៏ដូចជាគណៈកម្មការនាយក និងការិយាល័យនយោបាយផងដែរ។ លោក Xi នឹងប្រឈមនឹងការផ្ទេរអំណាច ដោយសមាជមិនមែនជាផ្លូវការស្តីអំពីការចូលនិវត្តន៍ និងការជំនួសតំណែង។

វាមិនទាន់ត្រូវបានគេមើលឃើញថា តើតួនាទីថ្មីរបស់លោក Xi ជាស្នូលកណ្តាលនៃបក្សនឹងមានន័យយ៉ាងណា ខណៈដែលមុខតំណែងជាផ្លូវការមិនទាន់ត្រូវបានរៀបចំដោយបក្ស និងច្បាប់នៅឡើយ។ លោក Xi ស្វែងរកដើម្បីពង្រឹងអំណាចបន្ថែមទៀត និងរក្សាទុកអ្នកដែលជិតស្និទ្ធរបស់គាត់ ក៏ប៉ុន្តែមួយចំនួនណាមួយនៃការិយាល័យនយោបាយអាចមានការផ្លាស់ប្តូរ។ ច្បាប់ចូលនិវត្តន៍អាចត្រូវបានគេពិនិត្យពិចារណាបន្ថែមទៀត ហើយអ្នកដឹកនាំថ្មីដែលកំពុងរង់ចាំប្រហែលជាមិនលេចមុខឡើងដូចដែលពួកគេបានធ្វើកាលពីអតីតកាលអញ្ចឹង។

១០. ស្តីពីវិស័យបរិស្ថាន តើចិនឈាននឹងទទួលបានផែនការកំណត់ស្តីពីផែនការសម្អាតខ្យល់របស់ខ្លួនបាន ឬទេ?

បើទោះជាមានភាពប្រសើរឡើងផ្នែកខ្យល់អាកាសស្អាតនៅតាមតំបន់មួយចំនួនក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែជាញឹកញាប់មានអ័ព្ទកខ្វក់នៅប៉ែកខាងជើងប្រទេសចិន នៅក្នុងប៉ុន្មានខែកន្លងទៅនេះ ដែលបានលើកនូវការមន្ទិលសង្ស័យថាតើតំបន់នៅប៉ែកខាងជើងនេះ នឹងអាចដោះស្រាយបាននូវផែនការដែលគេបានកំណត់ ហើយនឹងផលប៉ះពាល់យ៉ាងដូចម្តេច ប្រសិនបើជាដោះស្រាយមិនបានវិញនោះ។ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបានកំណត់ផែនការអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែងសម្រាប់ការកាត់បន្ថយអ័ព្ទនៅឆ្នាំនេះ ដោយជំរុញគោលដៅរបស់ខ្លួនបន្ថែមទៀតនៅឆ្នាំ២០១៧។

ឆ្នាំ២០១៧ ក៏ជាឆ្នាំដ៏ពិបាកផងដែរសម្រាប់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលការពារបរិស្ថាន ជាពិសេសសម្រាប់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលណា ដែលមានទីស្នាក់ការធំរបស់ខ្លួននៅក្រៅប្រទេសដើម្បីត្រួតពិនិត្យមើលការងារប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ និងច្បាប់ថ្មីដែលបានដាក់ចេញដោយក្រសួងសន្តិសុខសាធារណៈរបស់ចិន៕

(ប្រភព: South China Morning Post ចុះថ្ងៃទី០១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧)

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​លោក Xi និយាយថា នឹងមិនឱ្យនរណាម្នាក់ «បង្កជម្លោះ» ទៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួនទេ

ប្រធានាធិបតីចិនលោក Xi Jinping បាននិយាយ ខណៈដែលមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់ប្រទេសចិនទទួលបន្ទុកទំនាក់ទំនងតៃវ៉ាន់បានព្រមានពីហានិភ័យនៅមុនឆ្នាំ ២០១៧ ថា ចិននឹងមិនអនុញ្ញាត   ឱ្យនរណាម្នាក់ «បង្កជម្លោះ» ទៅលើអធិបតេយ្យភាពទឹកដី និងសិទ្ធិដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួននោះទេ។

ជំហរហួងហែងកាន់តែខ្លាំងរបស់ប្រទេសចិន ក្នុងការជំរុញការទាមទារដែនដីរបស់ខ្លួននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលមានជម្លោះនោះ រួមទាំងការកសាងកោះសិប្បនិម្មិតបានធ្វើឱ្យប្រទេសជិតខាងខឹងសម្បារ។

លោក Xi បាននិយាយថា «យើងប្រកាន់ខ្ជាប់ទៅនឹងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយសន្តិភាព និងការប្តេជ្ញាការពារអធិបតេយ្យភាព សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ដែនសមុទ្ររបស់យើង»។

គាត់បាននិយាយដោយមិនលម្អិតថា «ប្រជាជនចិននឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យនរណាម្នាក់បង្កជម្លោះអំពីរឿងនោះទេ»។

ខណៈដែលលោក Xi មិនបានលើកឡើងដោយផ្ទាល់ពីកោះតៃវ៉ាន់ ក្រៅពីការបង្ហាញការស្វាគមន៍ឆ្នាំថ្មីដល់ពួកគេមុនការិយាល័យកិច្ចការតៃវ៉ាន់សម្រាប់គោលនយោបាយប្រទេសចិននៅក្នុងសារឆ្នាំថ្មីរបស់គាត់ថា នឹងឃើញភាពមិនប្រាកដប្រជាឆ្នាំ ២០១៧។

លោក Zhang Zhijun បាននិយាយថា «ដោយសម្លឹងមើលទៅឆ្នាំ ២០១៧ ស្ថានភាពនៅក្នុងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់គឺស្មុគស្មាញ និងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយការអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងនេះកំពុងប្រឈមនឹងកត្តា និងហានិភ័យមិនប្រាកដប្រជាជាច្រើន»។

លោកបានបន្ថែមថា ប្រទេសចិនសង្ឃឹមថា ប្រជាជនទាំងសងខាងអាចបង្ហាញការតាំងចិត្ត និងភាពក្លាហានដើម្បីធានានូវ «ទិសដៅត្រឹមត្រូវ» នៃការអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងប្រកបដោយសន្តិភាព និងធ្វើការដើម្បីរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅទូទាំងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។

ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់លោកស្រី Tsai Ing-wen បាននិយាយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា តៃវ៉ាន់នឹងមិន «ស្ងាត់ស្ងៀម» ពេលដែលដោះស្រាយជាមួយប្រទេសចិន ប៉ុន្តែភាពមិនប្រាកដប្រជានៅឆ្នាំ ២០១៧ នឹងធ្វើការសាកល្បងតៃវ៉ាន់ និងក្រុមសន្តិសុខជាតិរបស់ខ្លួន ទោះបីជាលោកស្រីបានប្តេជ្ញាឡើងវិញក្នុងការរក្សាសន្តិភាពក៏ដោយ។

ប្រទេសចិនមានការសង្ស័យយ៉ាងខ្លាំងចំពោះលោកស្រី Tsai ដែលខ្លួនគិតថា ចង់ជំរុញឱ្យមានឯករាជ្យផ្លូវការដល់កោះតៃវ៉ាន់ ជាកោះដែលគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯង ដែលក្រុងប៉េកាំងបានចាត់ទុកជាខេត្តមួយរបស់ខ្លួន។

ប្រភពដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយមន្រ្តីយោធាជាន់ខ្ពស់បានឱ្យដឹងថា យោធារបស់ប្រទេសចិនមានការព្រួយបារម្ភនូវអ្វីដែលខ្លួនមើលឃើញថា ជាការគាំទ្ររបស់លោក Trump ទៅលើតៃវ៉ាន់ និងកំពុងពិចារណាលើវិធានដ៏ខ្លាំងក្នុងការទប់ស្កាត់តៃវ៉ាន់ពីការឆ្ពោះទៅរកឯករាជ្យភាព៕

ប្រភព: Reuters

ព្រះមហាក្សត្រថៃថ្មី ជំរុញឱ្យមានការឯកភាពគ្នា នៅក្នុងការថ្លែងសុន្ទរកថាឆ្នាំថ្មី

ព្រះមហាក្សត្រថ្មី របស់ប្រទេសថៃ លោក Maha Vajiralongkorn បានជំរុញឱ្យអ្នកជិតស្និទ្ធរបស់គាត់ឱ្យមានការឯកភាពគ្នានៅក្នុងសុន្ទរកថាឆ្នាំថ្មីដែលបានថ្លែងកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ដែលជាការថ្លែងដ៏សំខាន់លើកដំបូងរបស់គាត់ទៅកាន់ប្រទេសបែកបាក់ផ្នែកនយោបាយ ចាប់តាំងពីបានឡើង គ្រងរាជ្យបល្ល័ង្ក។

ប្រទេសថៃបានទទួលរងដោយទុក្ខសោកយ៉ាងខ្លាំងដែលមិនធ្លាប់មាន ចាប់តាំងពីការយាងចូលសុវណ្ណង្គត់របស់ព្រះមហាក្សត្រ Bhumibol Adulyadej កាលពីខែតុលា ដែលជាព្រះមហាក្សត្រត្រូវបានគេគោរពយ៉ាងទូទៅដែលបានដឹកនាំប្រទេសពេញ ៧ ទសវត្សរ៍នៃភាពចលាចលផ្នែកនយោបាយ។ នៅក្នុងសុន្ទរកថាផ្សាយតាមទូរទស្សន៍ទូទាំងប្រទេសកាលពីថ្ងៃសៅរ៍នោះ ព្រះមហាក្សត្រVajiralongkorn បានជំរុញជនរួមជាតិរបស់គាត់ឱ្យស្វែងរកផលប្រយោជន៍រួម ខណៈដែលពួកគេឆ្ពោះទៅរកចូលឆ្នាំថ្មី។

ព្រះអង្គបានផ្តាំផ្ញើពីព្រះបរមរាជវាំង Dusit នៅទីក្រុងបាងកកថា «មិនគិតថាជាឧបសគ្គប្រភេទ ណាក៏ដោយ ក៏បញ្ហា ឬ ភាពមិនប្រក្រតីកើតឡើងនោះទេ ប្រសិនបើយើងមានការឯកភាពគ្នានោះ បន្ទាប់មកពួកគេទាំងអស់គ្នាពិតជាអាចនឹងត្រូវបានដោះស្រាយ»។ ព្រះមហាក្សត្របានមានបន្ទូលបន្ថែមទៀតថា ព្រះអង្គ «មានការពេញចិត្តជាអនេក» ដោយ សារតែការសម្តែងឱ្យឃើញនូវការសោកសង្រេងពីមហាជន ទៅលើការយាងចូលសុវណ្ណង្គត់របស់ ព្រះបិតារបស់ព្រះអង្គ។

ព្រះអង្គបានមានបន្ទូលថា «នេះគឺជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយអំពីរបៀបដែលប្រជាជនថៃមាន ការដឹកគុណ ចិត្តល្អ មានមេត្តាករុណា និងការស្នេហាជាតិ»។ ព្រះមហាក្សត្រ Bhumibol បានទាក់ទាញ់ប្រជាជនថៃដោយកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ព្រះអង្គ ជាព្រះមហាក្សត្រដ៏ស្វិតស្វាញក្នុងការងារ ដែលបានប្តេជ្ញាចិត្តដោយខ្លួនឯងដើម្បីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ជន បទសម្រាប់អ្នកក្រីក្រ។ ព្រះអង្គក៏បានថ្លែងសុន្ទរកថាប្រចាំឆ្នាំ ដើម្បីជាគោលការណ៍គោរពបែបសីលធម៌ទៅកាន់ប្រទេសដែលទទួលរងដោយការប្រឆាំងតវ៉ាផ្នែកនយោបាយ និងរដ្ឋប្រហារយោធានេះ។

ប៉ុន្តែព្រះមហាក្សត្រដែលត្រូវបានគេគោរពជាទូទៅនោះ បានដកខ្លួនថយពីជីវិតសាធារណៈ នៅពេលដែលសុខភាពរបស់ព្រះអង្គបានធ្លាក់ចុះអស់រយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ខណៈ ពេលដែលប្រទេសថៃបានទទួលរងផលលំបាកដោយការតស៊ូអំណាចដ៏ល្វីងជូរចត់ រវាងប្រជាជនក្រីក្រតាមជនបទ និងវរជនមានទំនោរទៅរកព្រះមហាក្សត្រ។ ព្រះមហាក្សត្រថ្មីនេះបានទទួលរងពីព្រះរាជាណាចក្របែកបាក់នេះ ឥឡូវនេះបានស្ថិតនៅក្នុងកណ្តាប់ដៃយ៉ាងរឹងមាំរបស់របបយោធាដ៏ធំដែលមានទំនោរទៅរកព្រះមហាក្សត្រ ដែលបាន បង្ក្រាបលើសំលេងដែលគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ៕

(ប្រភព : AFP ចុះថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦)

លោក ហ៊ុន សែន៖ ការសោយទីវង្គត់របស់ សម្តេច ស៊ីសុវត្ថិ ជីវ័ន្តមុនីរ័ក្សគឺជាការបាត់បង់រាជវង្សខ្មែរមួយអង្គដែលទ្រង់មានឆន្ទៈ មនសិការស្នេហាជាតិ

នៅព្រឹកថ្ងៃទី០២ ខែ មករា ឆ្នាំ២០១៧  លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញទៅគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធ សម្តេច ស៊ីសុវត្ថិ ជីវ័ន្តមុនីរ័ក្ស នៅវត្តបុទមវត្តី ដែលព្រះអង្គបានយាងសោយទីវង្គត់ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ វេលា ម៉ោង១០:៤៥នាទីព្រឹក ក្នុងព្រះជន្ម ៨០ព្រះវស្សា ដោយរោគាពាធ ។

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី បានបញ្ជាក់ថា នេះគឺជាការបាត់បង់រាជវង្សខ្មែរមួយព្រះអង្គ ដែលទ្រង់មានឆន្ទៈ មនសិការស្នេហាជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ រហូតអស់មួយព្រះជន្ម និងក៏ដូចជាការបាត់បង់ស្វាមី បិតា ប្រកបដោយព្រហ្មវិហារធម៌ផងដែរ។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បានសរសេរនៅក្នុងសាររំលែកទុក្ខថា «ខ្ញុំសូមចូលរួមរំលែកទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំបំផុត ចំពោះការយាងចូលព្រះទីវង្គត របស់សម្តេច ស៊ីសុវត្ថិ ជីវ័ន្តមុនីរ័ក្ស និងសោកស្តាយចំពោះការបាត់បង់ រាជវង្សខ្មែរមួយអង្គដែលប្រកបដោយឆន្ទៈ មនសិការ ស្នេហាជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ។ សូមដួងព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធ សម្តេច ស៊ីសុវត្ថិ ជីវ័ន្តមុនីរ័ក្សបានយាងទៅសោយសុខ ក្នុងសុគតិភពកុំបីឃ្លាងឃ្លាតឡើយ។»

សម្តេច ស៊ីសុវត្ថិ ជីវ័ន្តមុនីរ័ក្ស គឺជាឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា និងជាអតីតអនុប្រធានទី១ ព្រឹទ្ធសភាជាតិនីតិកាលទី១ និងទី២ ។ ព្រះអង្គ គឺជាព្រះរាជបុត្រារបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេច ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស ដែលជាព្រះរាជបុត្រាចុងក្រោយនៅរស់រានមានជីវិតដល់សព្វថ្ងៃ។ ព្រះអង្គក៏ត្រូវជាព្រះបិតុលាបង្កើត(ឪពុកមារ) ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ផងដែរ៕