Thursday, September 30, 2021

វិភាគអន្តរជាតិ៖ វិនាសកម្មនៅពីក្រោយ «នយោបាយដាក់ទណ្ឌកម្ម» របស់សហរដ្ឋអាមេរិក


(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ មានប្រទេសជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោកដែលកំពុងជាប់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅក្រោមហេតុផលស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងកែលម្អលក្ខខណ្ឌសិទ្ធិមនុស្ស។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃនយោបាយការបរទេសអាមេរិក ប៉ុន្តែទន្ទឹមគ្នាវាក៏បានបង្ក ឱ្យមានគ្រោះមហន្តរាយដល់មនុស្សជាតិ ហើយពេលខ្លះក៏មិនមានប្រសិទ្ធភាព និងត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជានយោបាយចាស់គំរិល។

នយោបាយដាក់ទណ្ឌកម្មជាធម្មតា ត្រូវបានអនុវត្តតែទៅលើប្រទេសដែលអាមេរិកចោទថា បានបំផ្លាញនូវគុណតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស។ និយាយបែប នេះមិនមែនមានន័យថា គ្រប់ប្រទេសដែលត្រូវគេចោទថារំលោភសិទ្ធិមនុស្សសុទ្ធតែអាចជាប់ទណ្ឌកម្មនោះទេ។ ពោលគឺតាមការពិតទៅ ទណ្ឌកម្មមិនមែនសម្រាប់ តែការការពារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សប៉ុណ្ណោះទេ តែរឿងសំខាន់បំផុត វាក៏ត្រូវបានទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនប្រើផងដែរ ដើម្បីផលប្រយោជន៍អាមេរិក ខណៈប្រទេស ខ្លះទទួលបាន «អភ័យឯកសិទ្ធិ» ពីសហរដ្ឋអាមេរិកដូចជាអ៉ីស្រាអែល ដោយសូម្បីតែតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC ក៏មិនហ៊ានប៉ះដែរ។

* សិទ្ធិមនុស្ស ឬភូមិសាស្ត្រនយោបាយ?

ជាលក្ខណៈទ្រឹស្ដី ទណ្ឌកម្មត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាមធ្យោបាយដើម្បីបំពេញ «កម្មវត្ថុភូមិសាស្ត្រនយោបាយ»។ អ្នកនយោបាយដែលគំាទ្រការដាក់ទណ្ឌកម្ម តែងតែ យល់ថាការដាក់សម្ពាធ ឬទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាចនឹងជួយជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរដ៏ធំនៅក្នុងគោលនយោបាយ រហូតឈានដល់ការផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំមួយ។ ថ្នាក់ដឹកនាំអាមេរិក នៅពេលខ្លះក៏បានប្រើប្រាស់ដាក់ទណ្ឌកម្ម ដើម្បីប្ដូររបបដឹកនាំនៃប្រទេសដទៃផងដែរ ដោយពួកគេគិតថាតាមរយៈការដាក់ទណ្ឌកម្ម, វានឹង ដុតបញ្ឆេះកំហឹងរបស់ប្រជាជន, ធ្វើឱ្យពួកគេគិតថាវិបត្តិទាំងឡាយដែលកើតឡើងគឺបង្កឡើងដោយរដ្ឋាភិបាល ហើយងើបឡើងបះបោរ ឬធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលតែម្ដង។

ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក ម៉ៃក៍ ប៉ុមប៉េអូ (Mike Pompeo) ធ្លាប់បាននិយាយត្រង់ៗថា ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋបាល លោក ដូណាល់ ត្រាំ នឹងលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាជនអ៉ីរ៉ង់ងើបឡើងបះបោរ ឬក៏នឹងផ្លាស់ប្ដូរអាកប្បកិរិយារបស់របបដឹកនាំអ៉ីរ៉ង់។ ជួនកាលទណ្ឌកម្មត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងជំរុញឱ្យឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលងើបឡើងប្រឆាំង នឹងរដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯងជាជាងប្រជាជនស៊ីវិលធម្មតា។ ដូចជាកាលពីឆ្នាំ២០១៧ រដ្ឋបាល អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចលើរបបដឹកនាំវេណស៊ុយអេឡារបស់លោកប្រធានាធិបតី នីកូឡាស់ ម៉ាឌូរ៉ូ ដោយ សង្ឃឹមថាក្រុមឧត្តមសេនីយ៍ និងយោធាជាន់ខ្ពស់វេណេស៊ុយអេឡានឹងធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោក ម៉ាឌូរ៉ូពីតំណែង។

ជាងនេះទៅទៀត ការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចនេះទៀតសោត ក៏ត្រូវបានគេរំពឹងដែរថានឹងការផ្ដាច់ធនធានទាំងឡាយពីរដ្ឋាភិបាលដែលជាគោលដៅនៃការដាក់ទណ្ឌកម្ម ហើយធ្វើបែបនេះគឺដើម្បីជំរុញក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលងើបឡើងបះបោរ។ នៅក្នុងករណីនេះ គេអាចយកប្រទេសស៊ីរីមកធ្វើជាឧទាហរណ៍បាន ដោយក្រោយ អតីតរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ប្រកាសដាក់ទណ្ឌកម្មលើរដ្ឋាភិបាលស៊ីរីកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១១, អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកនៅពេលនោះ គឺលោកស្រី ហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន បានធានាចំពោះមុខប្រជាជនអាមេរិកថាទណ្ឌកម្មនេះនឹងវាយប្រហារចំបេះដូង នៃរដ្ឋាភិបាលលោកប្រធានាធិបតីស៊ីរី បាស្សា អាល់ អាសាដ ដ្បិតវានឹងកាត់ផ្ដាច់មិនឱ្យលោក អាសាដ មានប្រាក់បើកឱ្យមន្ត្រីរាជការ ជាពិសេសគឺកម្លាំងសន្តិសុខ។

អាមេរិកធ្លាប់បានទទួលជោគជ័យក្នុងការផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំមួយចំនួនដែរ កាលពីអតីតកាល ដូចជារបបដឹកនាំរបស់លោក មហាំម៉ាត់ ម៉ូសាដែស (Mohammad Mosaddegh) នៅអ៉ីរ៉ង់, លោក ងូ ឌីន ឌៀម (Ngo Dinh Diem) នៅវៀតណាម និងរបបដឹកនាំរបស់លោក សាល់វ៉ាដ័រ អាលែនដេ នៅស៊ីលី។ ក៏ប៉ុន្តែទណ្ឌកម្ម របស់អាមេរិកនាសម័យទំនើបបច្ចុប្បន្នហាក់ដូចជាមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពទាល់តែសោះ ហើយពេលខ្លះត្រូវបានគេហៅថាជា «នយោបាយចាស់គំរិល» ទៀតផង។ ដូចជាគុយបា, វេណេស៊ុយអេឡា, អ៉ីរ៉ង់ និងកូរ៉េខាងជើងជាដើម ដែលប្រទេសទាំងនៅតែបន្តដកដង្ហើមបាន បើទោះជាពួកគេកំពុងស្ថិតនៅក្រោមទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច របស់សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ។ អ្នកជំនាញបានព្យាយាមពន្យល់ថាទណ្ឌកម្មអាមេរិកអាចទទួលជោគជ័យនៅក្នុងសំណុំរឿងតូចតាចតែប៉ុណ្ណោះ តែនៅពេលនិយាយ ដល់ការផ្លាស់ប្ដូរររបបដឹកនាំ វាហាក់ដូចជាសឹងតែមិនដំណើរ ហើយមានហេតុផលសំខាន់មួយដែលគេអាចយកមកសំអាងបាន នោះគឺនៅពេលអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លើប្រទេសណាមួយ មហាអំណាចផ្សេងៗដូចជា ចិនតែងតែងចេញមុខធ្វើជាវីរៈបុរសជិះសេះសទៅសង្រ្គោះប្រទេសទាំងនោះ នៅពេលដែលផល ប្រយោជន៍តម្រូវឱ្យធ្វើដូច្នេះ។

* ទណ្ឌកម្មអាមេរិក តែងតែបង្កវិនាសកម្មដល់មនុស្សជាតិ?

ក្រុមអ្នករៀបចំគោលនយោបាយអាមេរិកយល់ថា ការដាក់ទណ្ឌកម្ម គឺជានយោបាយមួយដែលមានគោលដៅជាក់លាក់លើថ្នាក់ដឹកនាំនៃរដ្ឋាភិបាល ឬរបបដឹកនាំមួយ។ តែជាក់ស្ដែង នៅពេលទណ្ឌកម្មត្រូវបានអនុវត្ត ប្រជាជនសាមញ្ញស្លូតត្រង់ជាពិសេស ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ, ទារក, អ្នកជំងឺ, មនុស្សចាស់ និងកុមារ តែងតែក្លាយជា អ្នករងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរជាងគេទៅវិញ ហើយជួនកាលវាក៏បណ្ដាលឱ្យពួកគេបាត់បង់ជីវិតថែមទៀតផង។ ជាឧទាហរណ៍ ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចដែលអាមេរិកបានដាក់លើ ប្រទេសអ៉ឺរ៉ាក់កាលពីទសវត្សរឆ្នាំ១៩៩០ ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា បានធ្វើឱ្យកុមារច្រើនជាង ៥០០,០០០នាក់បាត់បង់ជីវិត។ ចំណែកឯរបាយការណ៍មួយរបស់ អង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ បានបង្ហាញថាទណ្ឌកម្មអាមេរិកលើប្រទេសហៃទី បានផ្ដាច់ជីវិតកុមារ ១,០០០នាក់ក្នុងមួយខែនៅពេលនោះ។

ដោយឡែក នៅអ៉ីរ៉ង់ ទណ្ឌកម្មអាមេរិកក៏បានចូលរួមចំណែកធ្វើឱ្យមនុស្សប្រមាណជា ១,៦០០នាក់ស្លាប់ដោយសារវីរុស H1N1 កាលពីឆ្នាំ២០១៩ ផងដែរ។ ដ្បិត ដោយសារតែទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច វាធ្វើឱ្យអ៉ីរ៉ង់ជួបឧបសគ្គក្នុងការនាំចូលបរិក្ខាពេទ្យ និងទទួលជំនួយនានាពីបរទេស ហើយនេះមិនទាន់រាប់បញ្ចូលជនរងគ្រោះដទៃ ទៀតនៅក្នុងប្រទេសដែលជាប់ទណ្ឌកម្មអាមេរិក ដូចជាស៊ីរី, វេណេស៊ុយអេឡា និងកូរ៉េខាងជើងផង។

គួរបញ្ជាក់ថា ទណ្ឌកម្មមិនមែនសម្រាប់តែការការពារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សប៉ុណ្ណោះទេ តែវាក៏ត្រូវបានទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនប្រើផងដែរដើម្បីបង្ខំឱ្យប្រទេស ដទៃធ្វើតាមខ្លួន ឬទុកប្រឆាំងនឹងបណ្ដាប្រទេសដែលជាប់ចោទថាប្រឆាំងនឹងផលប្រយោជន៍អាមេរិក។ ប្រទេសខ្លះទទួលបាន «អភ័យឯកសិទ្ធិ» ពីអាមេរិក ដូចជា អ៉ីស្រាអែល ដោយសូម្បីតែតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC ក៏មិនអាចប៉ះពាល់បានផងដោយសារអាមេរិកកាងនៅពីក្រោយ បើទោះជាអ៉ីស្រាអែលរងការ ចោទប្រកាន់ថាបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋសង្រ្គាម ឬរំលោភសិទ្ធិមនុស្សប្រឆាំងប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនក៏ដោយ។

នៅក្នុងសំណុំរឿងឃាតកម្មលើអ្នកកាសែតអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត លោក Jamal Khashoggi កាលពីឆ្នាំ២០១៨ កាន់តែបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ទណ្ឌកម្មអាមេរិកត្រូវប្រើ របៀបណា ឬក៏ប្រឆាំងនឹងអ្នកណា។ ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេរ UN និងសភាអាមេរិកសុទ្ធតែធ្វើការសន្និដ្ឋានដូចគ្នាថា ឃាតកម្មលើលោក Jamal Khashoggi មានជាប់ ពាក់ព័ន្ធនឹងថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ តែរដ្ឋបាលលោក បៃដិន មិនបានធ្វើអ្វីនោះទេ ហើយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក Antony Blinken បានបញ្ជាក់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងមិនដាក់ទណ្ឌកម្មដោយផ្ទាល់លើរាជវង្សអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតឡើយ ដោយសំអាងថា «ទំនាក់ទំនងជាមួយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតគឺមានភាព ធំធេង ជាជាងបុគ្គលតែម្នាក់»៕


ប្រភព៖ Cato Institute (ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១)

ដោយៈ Fresh News



ក្រសួងសុខាភិបាល ដាក់ចេញផែនការសកម្មភាព អនុវត្តគោលនយោបាយចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ ដូសជំរុញ ដើម្បីបង្កើនភាពស៊ាំប្រឆាំងមេរោគ

(ភ្នំពេញ)៖ ដោយមានការរាតត្បាតនៃមេរោគកូវីដ-១៩ បំប្លែងខ្លួនប្រភេទដែលតា ក្នុងសហគមន៍ បាននាំមកនូវបញ្ហាប្រឈមថ្មី ដោយសារការចម្លងមេរោគល្បឿនលឿន បង្កភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដល់អ្នកជំងឺអាចបណ្តាលឱ្យអត្រាស្លាប់ខ្ពស់ជាង ប្រភេទមេរោគកូវីដ១៩ ផ្សេងៗទៀត និងបន្ថយប្រសិទ្ធិភាពនៃវ៉ាក់សាំង ក្រសួងសុខាភិបាល បានសម្រេចដាក់ចេញផែនការសកម្មភាព សម្រាប់អនុវត្តគោលនយោបាយចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ ដូសជំរុញ ដើម្បីបង្កើនភាពស៊ាំប្រឆាំងមេរោគកូវីដ១៩។ សូមអានផែនការសកម្មភាពអនុវត្តគោលនយោបាយចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ របស់ក្រសួងសុខាភិបាលខាងក្រោមនេះ៖

អ្នកវិភាគចៅចាក់ស្មុក៖ សហរដ្ឋអាមេរិកជាគ្រូគង្វៀលលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សដែលភ្លេចឆ្លុះកញ្ចក់ ងូតទឹក ដុះក្អែល ព្យាបាល និងវះកាត់ជំងឺខ្លួនឯង

(ភ្នំពេញ)៖ រដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិកដែលដិតដាមដោយរូបភាពអំពើ ហិង្សាអំឡុងពេលកុបករគាំទ្រលោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ សម្រុកចូលកាន់កាប់យ៉ាងអនាធិបតេយ្យ និងជានិមិត្តរូបនៃការបែកបាក់សង្គម និងគំរូអាក្រក់នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្សរបស់មហាអំណាច បានអនុម័តសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពី លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ កម្ពុជាដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្ម លើមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលស្នើឡើង ដោយតំណាងរាស្ត្រ ២ នាក់ដែលលុះដោយអគតិនិងជាអ្នកស្និទ្ធខ្លាំង និងផ្តល់ការគាំទ្រលើក្រុមជនក្បត់ជាតិដោយចោទថាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងសម្លាប់ប្រជាធិបតេយ្យ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលអនុម័តកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញានេះនឹងត្រូវបញ្ជូនបន្តទៅព្រឹទ្ធសភាដើម្បីអនុម័ត។



សំណើច្បាប់តែមួយដូចគ្នានេះធ្លាប់ត្រូវបានព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកមិនបានឆ្លងនិងអនុម័តម្តងរួចមកហើយកាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ។ ជាសេចក្តីស្នើច្បាប់មួយដែលរៀបចំឡើង ក្នុងចេតនាទុច្ចរិតប្រឆាំង នឹងថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រីកម្ពុជា ហើយក៏ជាសេចក្តីស្នើច្បាប់ដើម្បីសងសឹកនឹងកម្ពុជាដែលបានចាត់វិធានការស្របតាមនីតិវិធីច្បាប់ត្រឹមត្រូវប្រឆាំង នឹងអង្គការចាត់តាំងនយោបាយបដិវត្តន៍ពណ៌ និងដកសិទ្ធិធ្វើនយោបាយរបស់ក្រុមមេដឹកនាំប្រតិបត្តិករបដិវត្តន៍ពណ៌ និងក្រុមឧបឃាដដែលជា កូនជឹងនយោបាយរបស់ពួកគេ។ ជាងនេះច្បាប់នេះត្រូវបាន គេមើលឃើញថាជាការបម្រើឱ្យរបៀបវារៈភូមិសាស្ត្រ នយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកប្រឆាំងនឹងចិននៅក្នុង យុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់ខ្លួន។

តើកម្ពុជាពិតជាបានរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យដូចគេចោទប្រកាន់មែនឬ? គឺមានតែក្រុមជនអគតិប៉ុណ្ណោះដែលបានមើលកម្ពុជាក្នុងក្រសែភ្នែកអវិជ្ជមាន ដោយធ្វើជាមិនឃើញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ កម្ពុជាក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងធ្វើការលាបពណ៌តាមរបៀបវារៈនយោបាយពួកគេ។ កម្ពុជាមានសេរីភាពសារព័ត៌មានល្អជាងគេក្នុងអាស៊ាន ដែលជាឋានសួគ៌នៃក្រុមប្រឆាំង។ កម្ពុជាបានគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ហើយលំហប្រជាធិបតេយ្យមានយ៉ាងទូលំទូលាយបំផុត។

តែកាលដែលប្រទេសអមិត្តមួយចំនួនថាកម្ពុជារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យគ្រាន់តែជាការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយ បង្កាច់បង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះកម្ពុជា និងរកលេសប្រឆាំងនឹងកម្ពុជា គាប់សង្កត់កម្ពុជាដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនដូចដែលគេធ្លាប់បានធ្វើនៅតាមបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន។ ដោយសារតែពួកគេដឹងថា កម្ពុជាប្រកាន់គោលជំហររឹងមាំក្នុងនយោបាយការទូតដោយមិនយកប្រទេសណាមួយជាសត្រូវ និងប្រកាន់គោលជំហរអព្យាក្រឹត្យមិន ចូលបក្ខាម្ព័ន្ធ និងជានយោបាយផ្កាចម្រុះពណ៌ ពួកគេព្យាយាមក្នុងការទាញកម្ពុជាឱ្យងាកចេញពីគោលនយោបាយសន្តិសហវិជ្ជមាននេះដូចដែលពួកគេធ្លាប់ ធ្វើមកលើកម្ពុជាកាលពីអតីតកាលដូច្នេះដែរ។ ម្យ៉ាងទៀតពួកគេទំនងឈឺចាប់ខ្លាំងនៅពេលឃើញផែនការដ៏ខ្មៅងងឹតរបស់ខ្លួនត្រូវបានបំផ្លាញ ហើយកូនជឹងរបស់ខ្លួនត្រូវបាន ជាប់ទ្រុងដោយសារតែភ្លាត់ស្នៀត ហើយពាក្យសារភាពរបស់អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិយាយទៅកាន់អ្នកគាំទ្រខ្លួននៅប្រទេសអូស្ត្រាលីឆ្នាំ២០១៣ ជាសក្ខីកម្មស្រាប់។

ពិតជាគួរឱ្យសោកស្តាយបំផុតដែលអ្នកតំណាងរាស្ត្រនៃ ប្រទេសមហាអំណាចមួយធ្វើទង្វើដ៏អយុត្តិធម៌មកលើមន្ត្រីកម្ពុជា ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងសងសឹកឱ្យក្រុមខ្លួន ខណៈថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រី ដែលពួកគេចោទដោយគ្មានមូលដ្ឋាននេះជាអ្នកដែលបានយកជីវិតធ្វើជាដើមទុនដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតប្រជាជន និងជាតិកម្ពុជាទាំងមូលពីមហាឧក្រិដ្ឋកម្មនៃរបបខ្មែរក្រហម ថែមទាំងបានពន្លត់ភ្នក់ភ្លើងសង្គ្រាមនាំយកសុខសន្តិភាពពេញលេញជូនជាតិមាតុភូមិ។

ពួកគេកំពុងតែដើរ បញ្ច្រាសគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិ មនុស្សដោយរៀបចំច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកដែលលើក តម្កើងសិទ្ធិមនុស្សលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លើកតម្កើងសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ និងប្រឆាំងនឹងអ្នកការពារប្រជាជនទៅវិញ។ កាលដែលតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងកម្ពុជា ដែលចាត់វិធានការប្រឆាំង នឹងក្រុមជនក្បត់ជាតិ គឺមានន័យស្មើនឹងការគាំទ្រឱ្យមានអំពើក្បត់ជាតិ និងគាំទ្រឱ្យមានការអនុវត្តផែនការបដិវត្តន៍ពណ៌ ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ និងឡើងកាន់អំណាច មិនតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ តាមពិតទៅក្រុមតំណាង រាស្ត្រអាមេរិកគួរតែក្រឡេកមើលសហរដ្ឋអាមេរិកខ្លួនឯង ផង មុននឹងចោទគេថាមិនគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។

តំណាងរាស្ត្រអាមេរិកទាំងនេះគ្មានភាពក្លាហានគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការពិនិត្យមើលប្រទេសខ្លួនឯងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សឡើយ។ ដោយមិននិយាយពីការប្រកាន់ពូជសាសន៍ និង បញ្ហាផ្ទៃក្នុងផ្សេងៗរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក តើតំណាងរាស្ត្រទាំងនេះមានដែលបានគិតទេថា រដ្ឋការអាមេរិកបានទម្លាក់គ្រាប់បែកប្រមាណ ៣ លានតោនក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ និង៧០ ជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ហើយសូម្បីពាក្យសុំទោសមួយម៉ាត់ក៏មិនបាននិយាយចំពោះជនជាតិខ្មែរ ហើយថែមទាំងទារឱ្យសងសំណងកខ្វក់ ថែមទៀតផង។ តើតំណាងរាស្ត្រទាំងនេះមានបានចោទ សួរពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់អាមេរិកនៅក្រៅ ប្រទេសទេដូចជានៅអ៊ីរ៉ាក់ អាហ្វហ្គានីស្ថានជាដើម។

ក្រុមតំណាងរាស្ត្រទាំងនេះបានបិទភ្នែកធ្វើមិនឃើញនូវទង្វើរំលោភសិទ្ធិប្រទេសដទៃ និងធ្វើមិនឃើញពីការប្រព្រឹត្ត អំពើឧក្រិដ្ឋកម្មរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែពួកគេបានតាមចាប់កំហុស ឬប្រឌិតរឿងផ្សេងៗដើម្បីលាបពណ៌មកលើប្រទេសផ្សេងដែលពួកគេគិតថាមិនដើរតាមបន្ទាត់នយោបាយ ឬមិនបម្រើផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ ពួកគេ។ ពួកគេគួរយកពេលវេលាកែសម្អស្ថានភាពក្នុង ប្រទេសខ្លួនឱ្យបានល្អជាមុនសិន ហើយគួរពិនិត្យថាតើ នៅលើទឹកដីអាមេរិកអស់ហើយឬនៅការរើសអើងប្រកាន់ពូជសាសន៍ តើមានការគោពសិទ្ធិមនុស្សល្អឥតខ្ចោះ ហើយឬនៅ? អ្វីដែលគេមើលឃើញ តាមពិតសហរដ្ឋអាមេរិកគ្មានអ្វីខុសគេឡើយលើការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ហើយពេលខ្លះអាក្រក់ជាងកម្ពុជាទៅទៀតជាពិសេសការរើសអើងជាតិសាសន៍។ ក្រុមតំណាងរាស្ត្រនេះមិនបានគិតថាសហរដ្ឋអាមេរិកជាប្រទេសបិតាប្រជាធិបតេយ្យ តែឡាំប៉ាលើលទ្ធផលបោះឆ្នោតរហូតដល់បង្កើតជាអំពើហិង្សាកុបករកាន់កាប់រដ្ឋសភា។

ដូច្នេះសហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាគ្រូគង្វៀលលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សគួររៀនឆ្លុះកញ្ចក់មើលខ្លួនឯងជាមុនសិន ហើយងូតទឹក ដុះក្អែល ព្យាបាល វះកាត់ខ្លួនឯងជាមុនសិន ចាំមកប្រដៅគេ។ សហរដ្ឋអាមេរិកតាំងខ្លួនជាអ្នកអប់រំអ្នកដទៃ តែមិនខិតខំអប់រំខ្លួនឯង។ សហរដ្ឋអាមេរិកឃើញកំហុសអ្នកដទៃ តែមិនឃើញកំហុសខ្លួនឯង។ សហរដ្ឋអាមេរិកដឹងរឿងអ្នកដទៃ មិនដឹងរឿងខ្លួនឯង ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកឈ្នះអ្នកដទៃ តែមិនឈ្នះខ្លួន។ កម្ពុជាជារដ្ឋឯករាជ្យ មានអធិបតេយ្យភាពជាតិ បូរណភាពដែនដីដែលជាតិនិងប្រជាជនកម្ពុជាបានរួមសាមគ្គីការពារជាដាច់ខាត។

ក្រុមជនក្បត់ជាតិនិងចៅហ្វាយនាយបរទេសពួកគេបាននិងកំពុងព្យាយាមបំផ្លាញកម្ពុជាគ្រប់មធ្យោបាយ តែជាតិនិងប្រជាជនកម្ពុជានៅតែមានភាពរឹងមាំ និងក្រោកឈរការពារជាតិ និងប្រឆាំងដាច់ខាតរាល់ឧបាយកលទុច្ចរិតបំផ្លាញកម្ពុជា៕

ដោយ៖ ចៅចាក់ស្មុក

រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១




សារព័ត៌មានបរទេស៖ ប្រទេសកម្ពុជាបានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការកូវីដ១៩ដល់ប្រជាជនបានល្អប្រសើរ ជាងបណ្តារដ្ឋជាច្រើនរបស់អាមេរិកទៅទៀត (Video inside)

 (ពិភពលោក)៖ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទទួលបានការកោតសរសើរពីបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច លើកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការវីរុស កូវីដ១៩របស់កម្ពុជា គឺពិតជាទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងធំធេង ពោលគឺជាង៩៨%នៃមនុស្សពេញវ័យនៅកម្ពុជាទាំងអស់ បានចាក់វ៉ាក់សាំងយ៉ាងតិចមួយដូស ខណៈដែល៦៥% បានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការពេញលេញ ហើយចំនួននេះក៏បាននិងកំពុងកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ទៀតផងដែរ។


«រាជធានីភ្នំពេញក៏ជារាជធានីមួយ ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការវីរុសកូវីដ១៩ ដល់ប្រជាជនបានច្រើនជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោកផងដែរ» នេះបើយោងតាម សារព័ត៌មាន The World ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងរដ្ឋ Boston សហរដ្ឋអាមេរិក ចេញផ្សាយថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១។

សារព័ត៌មាននេះបានផ្សាយដែរថា ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជាមានទំហំតូចជាងសេដ្ឋកិច្ចនៃទីក្រុង Huntsville នៃរដ្ឋ Alabama។ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលនិយាយដល់ការចាក់វ៉ាក់សាំងវ៉ាក់សាំង១៩ ប្រជាជនចំនួន១៦លាននាក់របស់កម្ពុជា ពិតជាបានវ៉ាដាច់បណ្តារដ្ឋរបស់អាមេរិក ដូចជា Alabama, រដ្ឋ Texas និងរដ្ឋ Ohio ខណៈដែលអត្រាចាក់ វ៉ាក់សាំងពេញលេញរបស់កម្ពុជាគឺមានចំនួនស្មើនឹងរដ្ឋ New York។

កាលពីនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ នៅពេលដែលពិភពលោកជាច្រើន កំពុងភ័យស្លន់ស្លោអំពីវីរុសដ៏អាថ៌កំបាំង ដែលមានប្រភពមកពីប្រទេសចិន សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បែរជាបានធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ទីក្រុងប៉េកាំង ដែលនេះគឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់ប្រមុខរដ្ឋ បន្ទាប់ពីពេលកើតមានវីរុសកូវីដ១៩។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ថែមទាំងបានស្ម័គ្រចិត្តធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុង Wuhan ទៀតផង ដែលពេលនោះវាគឺជាចំណុចនៃការចាប់ផ្តើមរាតត្បាតនៃវីរុសកូវីដ១៩ ក៏ប៉ុន្តែសម្តេចតេជោ មិនបានធ្វើដំណើរទៅទេ ដោយសារចិនមានការពិបាកក្នុងការរៀបចំទទួលនៅទីនោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកពិតជា បានបង្ហាញនូវសារយ៉ាងច្បាស់លាស់ថា «ប្រទេសចិន, យើងនឹងគាំទ្រអ្នក»។

ជាលទ្ធផល នៅពេលប្រទេសចិនបង្កើតបានវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ កម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសបរទេសដំបូងគេដែលទទួលបានវ៉ាក់សាំងនេះនិងក្នុងចំនួនដ៏ច្រើន។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន មិនបានរង់ចាំរហូតដល់ អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) អនុម័តទទួលស្គាល់វ៉ាក់សាំងរបស់ចិន ដូចជា Sinovac នោះទេ ដោយក្នុងនោះ លោកបានបន្ទរតាមការលើកឡើងរបស់លោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជិនពីង ថា «វាមានសុវត្ថិភាពហើយ» និងបានចាប់ផ្តើមចាក់វ៉ាក់សាំងនេះជូនដល់ពលរដ្ឋរបស់លោកភ្លាមៗ។

សូមជំរាបថា នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១០ ពាក់កណ្តាលនៃកញ្ចប់ថវិការរបស់កម្ពុជា គឺទទួលបានពីម្ចាស់ជំនួយបរទេស បូករួមទាំងពីសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។ ប៉ុន្តែនៅមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងបានកើតមានដោយក្នុងនោះប្រទេសចិន បានក្លាយជាម្ចាស់ជំនួយដ៏ធំមួយ បើធៀបនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក និងម្ចាស់ជំនួយលោកខាងលិចដទៃទៀត ខណៈទីក្រុងប៉េកាំងបានផ្តល់ជំនួយដល់កម្ពុជា ដោយមិនមានការប្រមាថម៉ាក់ងាយអ្វីឡើយ។

ចាប់តាំងពីពេលកើតមានការរាតត្បាតនៃវីរុសកូវីដ១៩ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជូនវ៉ាក់សាំង Johnson & Johnson តែមួយលានដូសប៉ុណ្ណោះមកឱ្យកម្ពុជា ខណៈដែលយន្តការ COVAX ដែលជាដៃគូរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់វ៉ាក់សាំងដល់បណ្តាប្រទេសក្រីក្រ បានបញ្ជូនវ៉ាក់សាំងមកឱ្យកម្ពុជាប្រមាណ ៣៥០,០០០ដូសប៉ុណ្ណោះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរប្រទេសចិនបានផ្តល់ឱ្យកម្ពុជានូវវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ រហូតដល់ប្រមាណ ៣០លានដូស។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចនឹងនាំមុខតំបន់អាស៊ីទាំងមូល នៅពេលនិយាយដល់ការចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩។ កម្ពុជាមានបំណងចង់ឱ្យប្រជាជនជាង ៩០% បានចាក់វ៉ាក់សាំង បង្ការពេញលេញហើយគោលដៅនេះពិតជាអាចនឹងសម្រេចបាន ខណៈដែលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងជជែកវែកញែកអំពីការផ្តល់វ៉ាក់សាំងដល់កុមារតូចៗ កាលពីសប្តាហ៍មុន ប្រទេសកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមចាក់វ៉ាក់សាំងដល់កុមារដែលមានអាយុចាប់ពីអាយុ ៦ឆ្នាំឡើងរួចហើយ៕

ដោយសារព័ត៌មាន The World.