ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី និងភ្ញៀវកិត្តិយស ទាំងអស់ជាទីមេត្រី!
ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំពិតជាមានសោមនស្សដោយបានចូលរួម ជាអធិបតីក្នុងពិធីបើកសន្និសីទចក្ខុវិស័យប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២ ក្រោមប្រធានបទ «ការស្តារកម្ពុជាឡើងវិញពីវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩៖ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាព បន្ទាប់ពីជំងឺកូវីដ-១៩» ។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះវិទ្យាស្ថានបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា (CDRI) ក្រុមហ៊ុន ជី ហ្គៀ គ្រុប (G Gear Group) ក្រុមហ៊ុន ជីប ម៉ុង គ្រុប (Chip Mong Group) និងក្រសួងការបរទេស និងពាណិជ្ជកម្មនៃប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលបានផ្តួចផ្តើមរៀបចំសន្និសីទដ៏មានសារៈសំខាន់នេះឡើង ។
សម្រាប់រូបខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំចូលរួមថ្លែងសុន្ទរកថាបើកសន្និសីទ នេះជាច្រើនលើករួចមកហើយ ដោយសាររាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាត់ទុកសន្និសីទនេះជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់នៅកម្ពុជាដែល ផ្តល់ឱកាសឱ្យយើងអាចពិនិត្យ និងពិភាក្សាអំពីសមិទ្ធផលដែលកម្ពុជាសម្រេចបាន បញ្ហាប្រឈមនិងទិសដៅអភិវឌ្ឍន៍ទៅមុខដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាព ជាពិសេស ក្នុងបរិការណ៍ ដែលយើងត្រូវការគិតគូរឡើងវិញអំពីការអភិវឌ្ឍតាមគន្លងប្រក្រតីភាពថ្មី ក្រោយវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ខ្ញុំសូមសម្តែងនូវការស្វាគមន៍យ៉ាង កក់ក្តៅជូនចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា វិស័យឯកជន វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិនិងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដែលបានអញ្ជើញចូលរួមដោយផ្ទាល់ក្នុងសន្និសីទរបស់យើងនៅរាជធានីភ្នំពេញនាពេលនេះ ។
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី!
ការសម្រេចបាននូវការងើបឡើងវិញ និងការឈានឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាបន្ន ទាមទារឱ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម ដែលស្មុគស្មាញ និងមានចរិតលក្ខណៈសកលទាំងនេះ តាមរយៈការចូលរួមសហប្រតិបត្តិការ សាមគ្គីភាព និងការរួមគ្នាស្វែងរកដំណោះស្រាយ ។ ក្នុងស្មារតីនេះ ថ្វីត្បិតយើងមិនទាន់បើកកិច្ចពិភាក្សា និងមិនទាន់មានដំណោះស្រាយជាក់លាក់ ខ្ញុំសូមចូលរួមចែករំលែកថា ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអាចអភិវឌ្ឍខ្លួនបានយ៉ាងលឿន និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពនៃការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងកម្រិតមួយដ៏ល្អប្រសើរ តាមរយៈការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេល ។
ដើម្បីតម្រង់ទិសដៅអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញ នូវយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណចំនួន ៤ ដំណាក់កាល រួចមកហើយ ។ នៅក្នុងគ្រប់ដំណាក់កាលនីមួយៗ រាជរដ្ឋាភិបាលតែងកំណត់ « មនុស្ស » ជាវិស័យអាទិភាពមួយ ក្នុងចំណោមវិស័យអាទិភាពទាំង ៤ គឺ៖ ផ្លូវ ទឹក ភ្លើង និងមនុស្ស ។ ជាពិសេសចាប់ពីដំណាក់កាលទី ៣ មក រាជរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ «មនុស្ស» ជាវិស័យអាទិភាព ចម្បងបំផុត ដោយផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ការបង្កើតការងារ និងការកាត់បន្ថយភាព ក្រីក្រ ។ ជាក់ស្តែង កម្ពុជាបានបង្កើតការងារជូនប្រជាជនរាប់ លាននាក់ ជាពិសេសក្នុងវិស័យកាត់ដេរ និងផលិតស្បែកជើង វិស័យកសិកម្ម និងវិស័យទេសចរណ៍ ដែលបានចូលរួមកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រគួរឱ្យកត់សម្គាល់ពីអត្រា ៥៣,២% ក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ មកត្រឹមអត្រា ១៧,៨% ប៉ុណ្ណោះក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ។ ជាមួយគ្នានេះ ក្នុងរយៈពេលជាង ២ ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយមុន ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ កម្ពុជាសម្រេចបានអត្រាកំណើនជាង ៧% ក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលការណ៍នេះបានធ្វើឱ្យកម្ពុជាផ្លាស់ប្តូរឋានៈពីប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍតិចតួចទៅ ជាប្រទេស ដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាបនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ។
ជាមួយសមិទ្ធផលដ៏ត្រចះត្រចង់នេះ រាជរដ្ឋាភិបាល បានកំណត់ចក្ខុវិស័យក្នុងការប្រែក្លាយកម្ពុជា ជាប្រទេសដែល មានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៣០ និងជាប្រទេស ដែលមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៥០ ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនាអំឡុងពេលដែលជំងឺកូវីដ-១៩ បាននិងកំពុងរាលដាលនេះ ដំណើរឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យទាំងនេះអាចជួបប្រទះនឹងការរាំងស្ទះ ។ ជាការពិត នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានកំណើនអវិជ្ជមានក្នុងអត្រា -៣,១% ដែល ជាកំណើនអវិជ្ជមានលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលជាង ២ ទសវត្សរ៍ ចុងក្រោយនេះ ។
ជាការឆ្លើយតប បន្ថែមពីលើវិធានការសុខាភិបាល រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវវិធានការអន្តរាគមន៍ផ្នែកសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីរក្សាលំនឹងជីវភាពរបស់ កម្មករ-និយោជិត ក៏ដូចជាគ្រួសារក្រីក្រនិងងាយរងគ្រោះ ។ ទន្ទឹមនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានកៀរគរកម្លាំងសរុបរបស់ជាតិ ដើម្បីបើកយុទ្ធនាការជាតិចាក់វ៉ាក់សាំង និងបង្កើតបានភាពស៊ាំសហគមន៍ដ៏រឹងមាំមួយទូទាំងប្រទេស ។ សមិទ្ធផលនេះ បានអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជាបើកប្រទេសពេញលេញឡើងវិញ លើគ្រប់វិស័យតាំងពីថ្ងៃទី ១ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ ប្រកបដោយសុវត្ថិភាពរហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ និងបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ងើបឡើងវិញជាបណ្តើរៗប្រកបដោយភាពធន់ និងរឹងមាំ ។ ជាលទ្ធផល សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានកំណើនវិជ្ជមានក្នុងអត្រា ៣% នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ហើយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ក៏បានព្យាករថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងបន្តមានកំណើនវិជ្ជមាន ក្នុងរង្វង់អត្រា ៥% នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២២ និង ៦% នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ។
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី!
ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ពិភពលោកទាំងមូលរបស់យើងបានជួបប្រទះនូវបញ្ហាប្រឈមជាបន្ត-បន្ទាប់ ។ ថ្វីត្បិតតែជំងឺកូវីដ-១៩ បានថមថយ បញ្ហាប្រឈមផ្សេងទៀតក៏បាន និងកំពុងកើតមានឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដូចជា សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ការកើនឡើងនៃថ្លៃប្រេងឥន្ធនៈ និង សម្ពាធអតិផរណា បូករួមទាំងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និង គ្រោះធម្មជាតិ ដែលបាននិងកំពុងដាក់សម្ពាធបន្ថែមមកលើអាយុជីវិត និងជីវភាពរបស់ប្រជាជនយើង ជាពិសេសប្រជា-ជនក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះ ។
កម្ពុជាត្រូវបានចាត់ទុកថាជាប្រទេសឈានមុខមួយ ដែលបានគ្រប់គ្រង និងងើបចេញពីវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ បាន យ៉ាងល្អប្រសើរ ។ ក្នុងបរិការណ៍ដែលប្រទេសជាច្រើននៅ ជុំវិញពិភពលោកនៅបន្តជួបប្រទះនឹងការឆ្លងរាលដាលនៅឡើយ រាជរដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងព្យាយាមប្រែក្លាយវិបត្តិឱ្យទៅជាកាលានុវត្តភាព តាមរយៈការពន្លឿនការកែទម្រង់ស៊ីជម្រៅ ដើម្បីលើកកម្ពស់បរិយាកាសធុរកិច្ច និងពង្រឹងភាព ប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា ។ ក្នុងនោះ កាលពីខែ តុលា ឆ្នាំ ២០២១ កម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវច្បាប់ស្តីពីវិនិយោគនៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលជាច្បាប់វិនិយោគថ្មីដោយមាន ការកំណត់នូវការផ្តល់ការលើកទឹកចិត្ត និងការការពារដល់វិនិយោគិនជាក់លាក់ និងច្បាស់លាស់ ក្នុងបំណងបង្កើនការទាក់ទាញការវិនិយោគសម្រាប់កម្ពុជា ។ បន្ថែមលើនេះ រាជ- រដ្ឋាភិបាលក៏បានដាក់ចេញ និងបាននិងកំពុងជំរុញការអនុវត្ត ឯកសារគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍វិស័យសំខាន់ៗ ដូចជាវិស័យកាត់ដេរ យានយន្ត អេឡិចត្រូនិក កសិកម្ម ទេសចរណ៍ ប្រៃសណីយ៍ និងប្រសិទ្ធភាពថាមពល ជាដើម ។
នៅក្នុងក្របខណ្ឌពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ កម្ពុជាក៏បានក្លាយជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃ (១). កិច្ចព្រមព្រៀងភាព ជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ (RCEP) ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីធំជាងគេបង្អស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ សកល (២). កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា និង សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និង (៣). កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ។
សម្រាប់ទិសដៅទៅមុខ ក្នុងបរិការណ៍ដែលពោរពេញ ទៅដោយភាពស្មុគស្មាញ និងភាពមិនប្រាកដប្រជាខ្ពស់ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងផ្តល់អាទិភាពដល់ការកសាងភាពធន់នៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដូចបានកំណត់នៅក្នុង«ក្របខណ្ឌយុទ្ធសាស្រ្ត និងកម្មវិធីស្ដារ និងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងការរស់នៅជាមួយកូវីដ-១៩ តាមគន្លងប្រក្រតីភាពថ្មី សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១-២០២៣ » ។
ដើម្បីជាធាតុចូលបន្ថែមដល់សន្និសីទនាថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសូម ចែករំលែកនូវការគិតគូរ និងទិសដៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដូចខាងក្រោម ៖
ទី១. បន្ថែមពីលើការចាក់វ៉ាក់សាំង រាជរដ្ឋាភិបាលនឹង ជំរុញការវិនិយោគលើវិស័យសុខាភិបាល ដើម្បីរៀបចំប្រព័ន្ធសុខាភិបាលមួយដ៏រឹងមាំ ដែលអាច ជួយ និងការពារប្រជាជនពីជំងឺកូវីដ-១៩ ក៏ដូចជាជំងឺរាតត្បាតផ្សេងទៀត ដែលអាចកើតមានឡើងជាយថាហេតុនាពេលអនាគត
ទី២. ការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធគាំពារសង្គម គឺជាការវិនិយោគ លើប្រជាជន និងការផ្តល់សន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចជូន ប្រជាជន ជាពិសេសគ្រួសារក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះ ។ ក្នុងស្មារតីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តពង្រឹងប្រព័ន្ធជំនួយសង្គម និងសន្តិសុខសង្គម និងពង្រីកវិសាលភាពគ្របដណ្តប់ឱ្យកាន់តែចំទិសដៅ ជាពិសេសតាមរយៈការជំរុញ និងលើក ទឹកចិត្តឱ្យប្រជាជន ដែលស្ថិតនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធឱ្យចូលក្នុងប្រព័ន្ធ ដើម្បីទទួលបានកិច្ចគាំពារផ្សេងៗ
ទី៣. ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ទាំងចំណេះនិងជំនាញ គឺជាកត្តាចាំបាច់មិនអាចខ្វះបានក្នុងការ លើកកម្ពស់ផលិតភាពសេដ្ឋកិច្ច និងការផ្លាស់ប្តូរ រចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច ពីសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកលើកម្លាំងពលកម្ម ដែលមានជំនាញទាបឱ្យទៅជាសេដ្ឋកិច្ច ដែលពឹងផ្អែកលើជំនាញ និង បច្ចេកវិទ្យា
ទី៤. ថ្វីត្បិតតែសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាពឹងផ្អែកខ្លាំងលើការ វិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស និងការនាំចេញសហ- គ្រាសធុនតូចនិងមធ្យម គឺជាឆ្អឹងខ្នងនៃសេដ្ឋកិច្ច ដែលចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការបង្កើត មុខរបរ និងការងារជូនដល់ប្រជាជនកម្ពុជា ។ ក្នុងន័យនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកំណត់យកការអភិវឌ្ឍសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ជាអាទិភាព ចម្បងមួយ តាមរយៈការផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែក-បច្ចេកទេសនិងហិរញ្ញវត្ថុ ការកែសម្រួលបរិយាកាស ធុរកិច្ច និងការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការចូលរួម ក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រព័ន្ធជាដើម
ទី៥. បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលបានបោះជំហានយ៉ាងលឿន ហើយបានក្លាយជាកាតាលីករក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ។ មិនថាស្ថិតក្នុងកម្រិតអភិវឌ្ឍន៍បែបណានោះឡើយ បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល អាចមានសក្តានុពលខ្ពស់ និងទូលំទូលាយក្នុងការផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យបណ្តាប្រទេស ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងលូតលាស់ ឬ កំពុងអភិវឌ្ឍ អាចចាប់យកបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ និងលោតផ្លោះពីឧស្សាហកម្មប្រពៃណីទៅឧស្សាហកម្មទំនើបបាន ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី ។ ដូចនេះ កម្ពុជាត្រូវចាប់យកឱ្យបាននូវកាលានុវត្តភាពដ៏ធំធេងនេះ តាមរយៈការជំរុញការអនុវត្តឱ្យបានល្អប្រសើរនូវ «ក្របខណ្ឌគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និង សង្គមឌីជីថលកម្ពុជា ២០២១-២០៣៥ » « គោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលឌីជីថលកម្ពុជា ២០២២ – ២០៣៥ » និងគោលនយោបាយពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត
ទី៦. ការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចបៃតង និង ភាពធន់ទៅនឹងអាកាសធាតុ ក៏ជាផ្នែកមួយចាំបាច់សម្រាប់ទ្រទ្រង់កិច្ចអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយចីរភាព តាមរយៈការគាំទ្រ ការពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបៃតង ការជំរុញការធ្វើអន្តរ-កាលថាមពល និងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា-បៃតងជាដើម
ទី៧. កិច្ចការងារធំៗ ដែលខ្ញុំបានលើកខាងលើពិតជាត្រូវការធនធានហិរញ្ញវត្ថុ ទាំងពីវិស័យឯកជន និង វិស័យសាធារណៈ ។ ឈរលើស្មារតីនេះ ការបន្តពង្រឹងស្ថិរភាព ពិពិធកម្មវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ ក៏ដូចជាការអភិវឌ្ឍវិស័យហិរញ្ញវត្ថុទាំងមូលប្រកប- ដោយភាពធន់ និងបរិយាបន្ន ដោយមានការចូលរួមពីវិស័យឯកជន គឺពិតជាមានសារៈ-សំខាន់ ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ការអនុវត្តកម្មវិធីកែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈបាន ទទួលលទ្ធផលល្អប្រសើរ ដែលបានអនុញ្ញាតឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលបង្ហូរថវិកាកាន់តែច្រើនទៅកាន់វិស័យអាទិភាព បង្កើននូវធនធានវិនិយោគសាធារណៈ អាចសន្សំ លើកស្ទួយឯករាជ្យភាពផ្នែកថវិការបស់កម្ពុជានិងអនុវត្តគោលនយោបាយ និងវិធានការអន្តរាគមន៍ទាំងឡាយ ដើម្បីជួយប្រជាជន និងវិស័យឯកជនដែលបាននិងកំពុងបន្តទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ពីវិបត្តិកូវីដ-១៩ ។ ក្នុងន័យនេះ ការអនុវត្តដោយជោគជ័យនូវ គោលដៅធំៗរបស់កម្មវិធីកែទម្រង់ការគ្រប់គ្រង ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈនឹងចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជានាពេលអនាគត ។
ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី!
សមិទ្ធផលដែលកម្ពុជាសម្រេចបានរហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ គឺជាផ្លែផ្លានៃការចូលរួមផ្តល់កិច្ចសហការពីវិស័យឯកជន វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ បណ្តាប្រទេសជាមិត្ត និងជាពិសេសពីប្រជាជនកម្ពុជាខ្លួនឯង ។ ឈរលើមូលដ្ឋាននេះ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំ ២០២២ កម្ពុជាបានកំណត់មូលបទ «អាស៊ានរួមគ្នាធ្វើដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងអស់គ្នា» ដើម្បីលើកកម្ពស់ការចូលរួមពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន និងពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាសន្និសីទនាថ្ងៃនេះ អាចដំណើរការ និងប្រព្រឹត្តទៅបានដោយភាពរលូន និងមានការចូលរួមយ៉ាងផុសផុលក្នុងការពិភាក្សា ផ្លាស់ប្តូរទស្សនទាន និងបទពិសោធ ដើម្បីអាចទទួលបានលទ្ធផលជាផ្លែផ្កាទាំងអស់គ្នា ។
ជាចុងបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមជូនពរឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី និងភ្ញៀវកិត្តិយសទាំងអស់ឱ្យទទួលបានជោគជ័យក្នុងគ្រប់ភារកិច្ច និងជួបប្រទះនឹងពុទ្ធពរទាំងបួនប្រការ គឺអាយុ វណ្ណៈ សុខៈ និងពលៈ កុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ ។
ខ្ញុំសូមប្រកាសបើកសន្និសីទចក្ខុវិស័យប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២ ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ៕
សូមអរគុណ!
========
Opening Remarks by Samdech Techo HUN SEN Prime Minister of the Kingdom of Cambodia At the 2022 Cambodia Outlook Conference Under the Theme “Revitalising Cambodia: Sustaining Development After COVID-19”
Sokha Phnom Penh Hotel & Residence, 6 October 2022
– Excellencies, Ladies and Gentlemen!
Today, I am truly pleased to preside over the Opening Ceremony of the 2022 Cambodia Outlook Conference under the theme “Revitalising Cambodia: Sustaining Development After COVID-19”. I would like to express my gratitude and appreciation to the Cambodia Development Resource Institute (CDRI), G Gear Group, Chip Mong Group and Australian Department of Foreign Affairs and Trade (DFAT) for organizing this important conference.
Personally, I have presided over the opening ceremony of such conference many times because the Royal Government of Cambodia (RGC) considers the conference an important event in Cambodia, giving us opportunities to review and discuss about Cambodia’s achievements, challenges and development directions to ensure sustainable development, especially in a context that we need to rethink about the development in a new normal in the aftermath the COVID-19 crisis. Taking this opportunity, I would like to extend a warm welcome to leaders from the RGC, private sector, research institutes, national and international organizations and development partners, who attend physically this conference in Phnom Penh now.
– Excellencies, Ladies and Gentlemen!
To recover and move towards to a sustainable and inclusive development require addressing complex global challenges through cooperation, solidarity and unity in seeking solutions. In this spirit, even though we have not opened the discussion and have no specific solution yet, I would like to share that the Kingdom of Cambodia was able to advance rapidly, and to effectively manage the spread of COVID-19 through the introduction of correct and timely policies.
In order to direct the course of socio-economic development in Cambodia, the RGC has already adopted four phases of the Rectangular Strategy. In each phase, the RGC always identifies “People” as one of the four priorities, namely Road, Water, Electricity and People. Particularly, from the third phase onward, the RGC has identified “people” as the top priority, by focusing on human resource development, job creation and poverty reduction. In fact, Cambodia has created jobs for millions of people, especially in the garment and footwear sector, agriculture and tourism, which have contributed in reducing remarkably poverty from 53.2% in 2004 to just 17.8% in 2020. At the same time, over the last two decades before COVID-19, Cambodia has achieved a growth rate of more than 7% per year, which has changed the status of Cambodia from a least developed country (LDC) to a lower-middle income country in 2015.
With these magnificent achievements, the RGC has set its visions of turning Cambodia into an upper middle-income country by 2030 and a high-income country by 2050. Nevertheless, in the last few years, with the spread of COVID-19, the journey towards these visions may be hampered. Indeed, in 2020, this deadly disease caused Cambodia’s economy to decline into the negative territory by 3.1%, which was the first negative growth over the last two decades.
In response, in addition to health measures, the RGC introduced a series of socio-economic intervention measures to stabilize the livelihoods of workers as well as poor and vulnerable families. Concurrently, the RGC mobilized all national forces to launch the National Vaccination Campaign and built a strong herd immunity throughout the country. This achievement has allowed Cambodia to reopen the country fully and safely in all fields since 1 November 2021 until today, and has made Cambodia’s economy recover gradually with resilience and strength. As a result, Cambodia’s economy grows at a positive rate of 3% in 2021, and the Ministry of Economy and Finance has forecasted that Cambodia’s economy will likely continue to grow around 5% and 6% in 2022 and 2023, respectively.
– Excellencies, Ladies and Gentlemen!
In the last few years, our entire world faced a series of challenges. Although COVID-19 has subsided, other challenges have been emerging, such as the Russia-Ukraine war, rising fuel prices and inflationary pressures, as well as climate change and natural disasters, which have been putting further pressures on the lives and livelihoods of our people, especially the poor and vulnerable people.
Cambodia is considered as a leading country in managing and recovering from the COVID-19 crisis. In the context that many countries around the world continue to suffer from the outbreaks, the RGC has been trying to transform the crisis into opportunities, by accelerating in-depth reforms to improve the business climate and strengthen Cambodia’s competitiveness. For instance, in October 2021, Cambodia enacted the Law on Investment of the Kingdom of Cambodia, a new investment law, that sets out specific and clear incentives and protections for investors, in order to promote investment attraction in Cambodia. In addition, the RGC has also set out and has been promoting the implementation of policies and strategies for the development of key sectors such as garments, automobiles, electronics, agriculture, tourism, posts, energy efficiency, and so on.
Within the framework of international trade, Cambodia has become a signatory to (1). The Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) Agreement, the largest free trade agreement in global history, (2). Cambodia-China Free Trade Agreement, and (3) Cambodia-Korea Free Trade Agreement.
For the way forward, in a situation full of complexity and high uncertainties, the RGC will prioritize building national economic resilience, as set out in “the Strategic Framework and Programs for Economic Recovery in the Context of Living with Covid-19 in a New Normal 2021-2023”.
As additional inputs for today’s conference, I would like to share the thoughts and directions of the RGC as follows:
1. In addition to vaccination, the RGC will further invest in the healthcare sector to develop a strong healthcare system that can help and protect the population from COVID-19, as well as other pandemics that may occur in the future;
2. The development of the social protection system is investing and providing economic security to the people, especially poor and vulnerable families. In this spirit, the RGC will continue to strengthen and expand the coverage of the social assistance and social security systems in a more targeted manner, especially by encouraging and incentivizing those in the informal economy to formalize in order to receive protections;
3. Human resource development in both knowledge and skills is an indispensable factor in boosting economic productivity and shifting the economic structure from a low-skilled and labor-intensive economy to a skill-based and technology-based economy;
4. Although Cambodia’s economy relies heavily on foreign direct investments and exports, small and medium enterprises (SMEs) are the backbone of the economy, contributing significantly to the creation of occupations and jobs for Cambodian people. In this regards, the RGC has identified the development of SMEs as a top priority, by providing technical and financial supports, improving the business climate, encouraging participations in the formal economy and so on;
5. Digital technology has rapidly advanced and become a catalyst for economic growth. At any level of development, digital technology has great and broad potentials to enable emerging or developing economies to embrace new technologies and leapfrog from traditional industries to modern industries in a very short period of time. Therefore, Cambodia must seize this great opportunity by promoting the implementation of the “Cambodia Digital Economy and Society Policy Framework 2021 – 2035”, “Cambodia Digital Government Policy 2022 – 2035” and other related polices;
6. Promoting green economic development and climate resilience are an essential part of assisting sustainable socio-economic development, through supports of the expansion of cooperation on building green infrastructure, promoting energy transitions, using green technology, and so on; and
7. The big tasks I have mentioned above truly require financial resources from both private and public sectors. Therefore, continuing to strengthen stability and diversification of the financial sector, and developing a resilient and inclusive financial sector as a whole, with participation from the private sector, are very crucial. At the same time, the implementation of the Public Financial Management Reform (PFM) Program has achieved good results, allowing the RGC to allocate more funds to priority sectors, increasing public investments, saving, promoting Cambodia’s independence in terms of budget and implement policies and interventions to help the people and private sector who have been suffering from the COVID-19 crisis. In this sense, the successful implementation of major objectives of the PFM Program will certainly make a significant contribution to Cambodia’s future socio-economic development.
– Excellencies, Ladies and Gentlemen!
The achievements that Cambodia has made to date are results of cooperation from the private sector, research institutes, national and international organizations, development partners, our friendly countries, and especially the Cambodian people. On this basis, as the Chair of ASEAN in 2022, Cambodia has set the theme “ASEAN A.C.T.: Addressing Challenges Together” to promote participations from all corners and key stakeholders. I hope that today’s conference will run smoothly, and have active participations in discussions and exchanges of views and experiences, to achieve together fruitful results.
Finally, I would like to wish Excellencies, Ladies and Gentlemen and all Distinguished Guests successes in all endeavors and the four Buddha blessings, namely Longevity, Nobility, Health and Strength.
I would like to announce the Opening of the 2022 Cambodia Outlook Conference from now on.
Thank You!
