ពិធី​បើក​កិច្ចប្រ​ជុំ​កំពូល​អាស៊ី​-អឺរ៉ុប លើក​ទី១០ នៅ​ទីក្រុង​មីឡង់ ប្រ​ទេស​អ៊ីតាលី - សម្តេច​តេជោ នា​យករដ្ឋ​មន្រ្តី ជួបពិភា​ក្សាការ​ងារជា​មួយឯក​ឧត្តមនា​យករដ្ឋមន្រ្តី​ថៃ

នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូឆា នឹងមកទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជាថ្ងៃទី៣០ ៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤ខាងមុខ នេះបើយោងតាមជំនួប​រវាង​សម្តេច​តេជោ ជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដែល​កំពុង​ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី អ៊ីរ៉ុប លើកទី១០ នៅអ៊ីតាលី។

កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី១០ ក្រោមប្រធានបទ ភាពជាដៃគូទទួលខុសត្រូវ ដើម្បីកំណើន ប្រកបដោយចីរភាព និងសន្តិសុខ បានប្រារព្ធ​ពិធីបើកជា​ផ្លូវការ កាលពីវេលារសៀលថ្ងៃទី១៦តុលា ឆ្នាំ២០១៤ នៅមជ្ឈមណ្ឌលសន្និសីទមីឡង់ប្រទេសអ៊ីតាលី។ ព្រះករុណាស៊ុលតង់ សម្តេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ បណ្តា​ប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសអាស៊ី និងអឺរ៉ុប ចំនួន៥១ប្រទេស រួម​ទាំង​មេដឹកនាំនៃប្រទេសក្រូអាត និងប្រទេសកាហ្សាក់ស្ថាន ដែលនិង​ចូលជា​សមាជិកពេញសិទ្ធិថ្មីរបស់ ASEM បានយាង និងអញ្ជើញចូលរួមក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី១០របស់ខ្លួន ក្រោមវត្តមាននៃការទទួល​បដិសណ្ឋារកិច្ចស្វាគមន៍ យ៉ាងស្និទ្ធស្នាលរ៉ាក់ទាក់បំផុតពី ឯកឧត្តម ម៉ាត​តេអូ រិនហ៊្សី (Matteo Renzi) នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីតាលី ឯកឧត្តម ហ្សូហ្សេ មានុអែល បារ៉ូសូ (Jose Manuel Barroso) ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ឯកឧត្តម ហ៊ើម៉ាន់ វ៉ាន់ រុមពុយ (Her man Van Rompuy) ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប។

ប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល និងថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំង៥៣ របស់អាស៊ី-អឺរ៉ុប ដែល​បាន​យាង​និងអញ្ជើញចូលរួមក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើក​ទី១០នេះ មាន​ថ្នាក់​ប្រមុខ​រដ្ឋ​ចំនួន​១៥​រូប ថ្នាក់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលមានចំនួន២៩រូប និងថ្នាក់ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ទេសរដ្ឋមន្រ្តី និង​រដ្ឋមន្រ្តី​ចំនួន​៩រូប។ ថ្លែង​ក្នុង​ពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី១០ ឯកឧត្តម ហ៊ើនម៉ាន់ វ៉ាន់ រុមពុយ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប និងជាប្រធានកិច្ចប្រជំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី១០ មានប្រសាសន៍ថា ប្រធាន​បទនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ គឺថា គ្មានកំណើនដោយចីរភាពទេ ប្រសិនបើគ្មានសន្តិសុខ ហើយផ្ទុយមកវិញ​គ្មាន​សន្តិសុខទេ ប្រសិន​បើគ្មានកំណើនដោយចីរភាព។

ឯកឧត្តមមានប្រសាសន៍បន្តថា ប្រសិនបើយើងទាំងអស់គ្នា គិត​អំពីជ្រុង​នៃការ​ពង្រីក​សមាជិក​ភាព​នោះគឺ ASEM ទទួល​បាន​ជោគជ័យដ៏ធំធេងលើការងារនេះ ពោលគឺមកដល់ពេលនេះ ASEM មាន​សមាជិកជាដៃគូចំនួន៥១ប្រទេស ហើយនឹងមានប្រទេសចំនួនពីរទៀត គឺប្រទេស​ក្រូអាត​និង​ប្រទេសកាហ្សាក់ស្ថាននឹងចូលជាសមាជិកពេញសិទ្ធរបស់ ASEM នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី១០ នៅទីក្រុងមីឡង់ ប្រទេសអ៊ីតាលី ដែលនឹងនាំឲ្យ ASEM មានដៃគូ​កើន​ដល់​៥៣​ប្រទេស រាប់ទាំងសហភាពអឺរ៉ុប និងអាស៊ាន។ ឯកឧត្តមបន្តថា កិច្ចប្រជុំកំពូលលើកនេះ នឹងអាច​ដោះស្រាយ​​បញ្ហា​ទាំងឡាយមានដូចជាប្រាក់សោធន៍និវត្តន៍ និងសន្តិសុខ ដែលពាក់ព័ន្ធ​នឹង​វិស័យ​ថាមពល ការដឹកជញ្ជូន និងទឹក ព្រមទាំងផ្តោតការ​យកចិត្តទុក​ដាក់​ចំពោះ​ជន ដែលនឹង​ងាយ​រង​គ្រោះ​បំផុត ជាពិសេសស្រ្តី និងកុមារ។ ឯកឧត្តមមានប្រសាសន៍សង្កត់ធ្ងន់ថា ការបង្កើនកិច្ចសហ​ប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច អាស៊ី-អឺរ៉ុប ត្រូវតែ​ធ្វើការជាមួយគ្នា។ សង្គមកិច្ច និងអនាគតអឺរ៉ុប ចាំបាច់ត្រូវតែមានស្ថិរភាព ហើយសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីត្រូវតែរឹងមាំ។

គោលដៅ ​សំខាន់​របស់អាស៊ី-អឺរ៉ុប គឺពង្រឹង​​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងធ្វើឲ្យ​មាន​កំណើន​ឡើង​វិញ។ ដោយមានសំណើរពីភាគីថៃ នៅរសៀល​ថ្ងៃ​ដដែល​នោះដែរ សម្តេច​អគ្គមហា​សេនា​បតី​តេជោ​  ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអនុញ្ញាត​ឲ្យឯក​ឧត្តម​ឧត្តម​សេនីយ៍ ​ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា (Prayut Chan O Cha) នាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តី​ថៃ ចូលជួបសំដែងការគួរសម និងពិភា​ក្សាការងារ។ សម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្រ្តី មានប្រសាសន៍​ស្វាគមន៍​ដោយ​សេចក្តីសោម​នស្ស​រីករាយ ដោយបានជួបពិភាក្សាការងារទ្វេភាគី ជាមួយនិងឯកឧត្តមឧត្តមសេនីយ៍ បន្ទាប់​ពីឯកឧត្តម​ត្រូវបានតែងតាំង​ជានាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តីថៃ។ ជាការឆ្លើយតបឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា មានប្រសាសន៍ថ្លែងនូវការកោតសរសើរជូនចំពោះ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី និង​​រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានគាំទ្រនិងយោគយល់ចំពោះសភាពការណ៍ ដែល​កើត​មាន​ឡើង​នៅក្នុងប្រទេសថៃកាលពីពេលកន្លងមក តាមរយៈនោះ​ឯកឧត្តម​​នាយករដ្ឋ​មន្រ្តីបាន​ផ្តល់​នូវ​សេច​ក្តីសង្ឃឹមថា ប្រទេសយើងទាំងពីរកម្ពុជា ថៃ នឹងត្រូវបានពង្រឹងនិងពង្រីកបន្ថែមទៀត។



ក្នុងជំនួបពិភាក្សាគ្នានោះដែរ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ បាន​ឯកភាព​គ្នាថា នឹងមិនត្រូវទុកបញ្ហាព្រំដែនដែល​នៅសេស​សល់​ក្លាយជាឧបសគ្គ ដល់ការធ្វើ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការនិងទំនាក់ ទំនងនៃវិស័យដទៃទៀតរបស់ប្រទេសទាំងពីរនោះឡើយ។ ជាមួយ​គ្នានេះ​យើងត្រូវ​ខិតខំពង្រីក​កិច្ច​ សហប្រតិបត្តិការ​នៃប្រទេស​ទាំងពីរ​ឲ្យកាន់​តែរឹង​មាំទ្វេ​ឡើង​ថែម​ទៀត ពិសេសបំពេញឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងនោះបញ្ហាសំខាន់គឺខិតខំ​ជំរុញការអភិវឌ្ឍ​ នៅ​តាម​តំបន់ព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ។ ក្នុងជំនួនពិភាក្សាគ្នានោះដែរ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ បាន​ស្នើជាមតិជូនសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តីថា រាជ​រដ្ឋាភិបាលថៃ មានគោល​នយោបាយ​និងគោល​បំណងក្នុងការបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៃព្រំដែនកម្ពុជា ថៃ ពិសេស​នៅ​តំបន់​ប៉ោយប៉ែតដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍ សំរាប់ធ្វើជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្ម សណ្ឋាគារ ទីក្រុង បង្កើត​ឡើងនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ រួមទាំងការបង្កើត​ឡើងនូវ​រោងចក្រ​ខ្នាត​តូច ដើម្បីផ្តល់​ឱកាស​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតាមបណ្តោយព្រំដែន និងពលករ​កម្ពុជា​អាចរក​ការងារ​ក្នុង​តំបន​សេដ្ឋ​កិច្ច​ពិសេស។ ក្នុងជំនួប​ពិភាក្សា​គ្នា​នោះ​ដែរភាគីថៃបានសន្យាផងដែរថា រដ្ឋាភិបាល​ថៃនឹង​ជួយ​សំរួល​ដល់​ការ ផ្តល់នូវភាពអនុគ្រោះផ្នែកច្បាប់ទន្លាប់ដល់ពលករកម្ពុជា ដែលចូល​ទៅបំរើ​ការងារ​ក្នុង​ដែន​ដីដ៏ជ្រៅរបស់ប្រទេសថៃ។

ជាមួយគ្នានេះដែរឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានបញ្ជាក់​ពីគោល​បំណង​នៃការ​រៀបចំ​មជ្ឈមណ្ឌល​ពាណិជ្ជកម្ម ក្នុងការទំនាក់ទំនងផ្លាស់ប្តូរមុខទំនិញ នៃ​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដើម្បី​ឲ្យប្រជា​ពលរដ្ឋ​នៃប្រទេស​ទាំងពីរអាចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរមុខទំនិញ និងការប្រាស្រ័យទាក់ទង់គ្នាកាន់តែជិតស្និត។ ក្នុងជំនួបពិភាក្សា គ្នានោះ​ដែរប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ ក៏បានឯកភាពគ្នាក្នុងការពង្រឹងនិងពង្រីកនូវ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុង ការទប់ស្កាត់ការឆ្លងដែនកាប់ឈើខុសច្បាប់ ការ​គាំ​ពារថែរក្សា​និរន្តរ​ភាព​ព្រៃ​ឈើនៅតាមតំបន់ព្រំដែន ការទប់ស្កាត់រួមគ្នាក្នុងការបង្រ្កាប់បទឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនគ្រប់ប្រភេទ ពិសេស​ការរិៈរកនូវ​គ្រប់មធ្យោ​បាយ​គ្រប់បែបយ៉ាង ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍន៍​តំបន់ព្រំដែន​មួយប្រកប​ដោយ​សន្តិភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ការផ្លាស់ប្តូរទេសចរណ៍វប្បធម៌ កីឡា និង​ភាពរីកចំរើនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតាមតំបន់ព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ។

ក្នុងជំនួបពិភាក្សាគ្នានោះដែរ ឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃមានប្រសាសន៍ថ្លែងនូវអំណរគុណ ជូន​ចំពោះសម្តេចតេជោ និងរាជដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបាន​ធ្វើការ​ដោះលែងទណ្ឌិត វីវៈស៊ុមខ្វាឃីត ដែលនោះគឺជាកាយវិការដ៏សប្បរសធម៌បំផុត របស់ភាគីកម្ពុជា ក្នុងការជួយដល់ភាគីថៃ។ សម្តេច​តេជោ នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី​មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់បន្ថែមថា ពេលនេះគឺជាពេលវេលាដ៏សំខាន់ណាស់ ក្នុងការ​ជំរុញទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលយើង​បានសំរួល​និងខិត​ខំធ្វើ​កិច្ចសហ​ប្រតិបត្តិការ​ជាមួយគ្នា ដើម្បីបំរើឲ្យផលប្រយោជន៍នៃប្រទេសទាំងពីរ។ សម្តេចតេជោ​មាន​ប្រសាសន៍​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា យើងមិន​ត្រូវទុក​ឲ្យឧបសគ្គ​បន្តិចបន្តួច ធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ មិត្តភាពនៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលមានភូមិផងរបងជាមួយគ្នានោះទេ ពោលគឺ​យើងត្រូវ​តែ​បង្កើត​នូវ​ស្មារតី​ថ្មី ដើម្បីពង្រឹងនិងពង្រីកនូវកិច្ចសហ ប្រតិបត្តិការនៃប្រទេសទាំងពីរ ដោយ​សារ​យើង​មាន​មោទន​ភាពថា ជញ្ជីង​ពាណិជ្ជកម្ម​នៃ​ប្រទេសទាំងពីរ វាបាន​ឈាន​ដល់ជាង​៤ពាន់លាន​ដុល្លា​អាមេរិក និងចំនួនទេសចរណ៍នៃប្រទេសទាំងពីរក៏មានការកើនឡើង ផងដែរ។

ដោយមានការគោរពអញ្ជើញ ​ពីសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ឯកឧត្តម​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី​ថៃបាន​សន្យា​ថា នឹងដឹកនាំគណៈប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលថៃ មកបំពេញ​ទស្សន​​កិច្ច​នៅកម្ពុជា​នៅថ្ងៃទី​៣០-៣១ ខែតុលា​  ដើម្បីពង្រឹងនិងពង្រីកទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ នៃប្រទេស​ទាំងពីរ​ឲ្យឈាន​ដល់​ចំណុច​​កំពូលថ្មី​មួយ​ទៀត៕

សម្តេច​​​តេជោ ហ៊ុន សែន ​និង​សម្តេច​កិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន អញ្ជើញ​ ដឹក​នាំ​​គណៈ​​ប្រតិ​ភូ​​​ចូល​​រួម​​ប្រជុំ​​​កំពូល​​​អាស៊ី​-អឺរ៉ុប​​លើក​​ទី១០ ថ្ងៃទី១៦ ដល់១៧ តុលា២០១៤ នៅអ៊ីតាលី

ទស្សនៈ​​ ដោយ សួន​ ចំរើន​៖ អ្នក​ថា​ មិន​ដូច​អ្នក​ធ្វើ​

មុន​ពេល​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ចូល​សភា​ សម្តី សន្យា​រាប់​រយ រាប់​ម៉ឺន​សន្យា​ របស់​លោក​ សម​ រង្ស៊ី និង​លោក កឹម សុខា​ រួម​និង​មន្ត្រី​គណបក្ស​ បាន​អង្រន់​ចិត្ត​ប្រជាពល​រដ្ឋ​​ឲ្យ​​មាន​អារម្មណ៍​រំ​ភើប​ និង​រវើ​រវាយ​ នឹក​ស្មាន​ថា ​នឹង​ធ្វើ​បាន​តាម​អ្វី​​ដែល​អ្នក​នយោ​បាយ​ប្រឆាំង​​ តែង​តែ​បោក​ប្រាស់​​​​របៀប នយោ​បាយ​​បំភ្លៃការ​ពិត ​ថា​​​ខ្លួន​អាច​​ធ្វើ​​បានគ្រប់​បញ្ហា​​​។​

ពួក​គេ​បានប្រើ​យុទ្ធ​សាស្ត្រ​​កុហក់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ទៅ​តាម​ទី​តាំង​ដែល​ខ្លួន​ចុះ​ទៅ​ដល់​ ដូច​ជា​ បើ​ពួក​គេ​ចុះ​ទៅ​តាម​ភូមិ​ឃុំ​ ស្រែ​ចម្ការ​​ពួក​គេ​នឹង​ថា​ខ្លួន​អាច​ តភ្លើង​ ឬតទឹក​ ទៅ​ដល់​ផ្ទះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ឬត​អគ្គិសនី​​ រហូត​ទៅ​ដល់​វាល​ស្រែ​ ឬដល់​ចម្ការ​ របស់​កសិករ​ទៀត​​ផង​​។ ​បើ​ពួក​គេ​ទៅ​ជួប​ជាមួយ​មន្ត្រី​រាជ​ការ​ ឬ​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​ ពួក​គេ​នឹង​សន្យា​ថា​ តម្លើង​ប្រាក់​ខែ​ ឲ្យ​បាន​​សម​រម្យ ឬ១លាន​រៀល​ បើ​ទៅ​ជួប​ជាមួយ​ចាស់​ៗ​ ថា​នឹង​បាន​៤ម៉ឺន​ ហើយ​បើ​ ពួក​គេ​ទៅ​ជួប​ជាមួយ​កម្មករ​រោចក្រ​​កាត់​ដេរ​ ពួក​គេ​នឹង​សន្យា​ថា​ផ្តល់​ប្រាក់​ខែ​ខ្ពស់​ ជាដើម​។ នៅ​មាន​ការ​សន្យា​ ភូត​កុហក់​ច្រើន​ទៀត​មិន​អាច​រៀប​រាប់​អស់​ ដែល​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ​ ប្រជាពលរដ្ឋ​ អស់​ជំនឿ​​ទាំង​ស្រុង​ទៅ​ហើយ​។​  ​​​

ប៉ុន្តែ​ ក្រោយ​ពេល​ដែល​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ចូល​ក្នុង​សភា​ ទើប​ពួក​គេ​ដឹង​ថា​​ គ្រប់​ចំណុច​ដែល​ពួក​គេ​​បាន​សន្យា​កន្លង​មក សុទ្ធ​តែ​ជាបញ្ហា​លំបាក​ក្នុង​ការ​ដោះ​ស្រាយ​ ហើយ​​​​ត្រូវ​បាន​រាជរដ្ឋា​ភិបាល​​​ខិត​ខំ​ធ្វើ​ និង​បាន​ដោះ​ស្រាយខ្លះ​​ជាបន្ត​​បន្ទាប់រួច​​ម​ក​ហើយ​​។​

ទាក់​ទង​នឹង​រឿង​ប្រាក់​ខែ​អប្បបរមា​​ រប​ស់​​កម្ម​ករ​ ដោយ​សារ​ស្ថានភាព​សេដ្ឋ​កិច្ច​​មិន​ទាន់​មាន​អំណោយ​ផល​ល្អ​ ក្នុង​ការ​​ផ្តល់​ជូន​ឲ្យ​បាន​ដូច​ការ​ទាម​ទារ​ ទើប​​រដ្ឋ បាន​ពិភាក្សា​ជាមួយ​និយោជក និង​ក្រុម​សហជីព​ ​សម្រេច​ផ្តល់​ជូន​ និង​ដោះ​ស្រាយ​បន្តិច​ម្តង​ៗ។​ ជាក់​ស្តែង​ មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​ កម្មករ​មាន​ប្រាក់​ខែ​អប្បបរមា​​ដល់​១០០​​ដុល្លារ​​ ហើយ​ដែរ​​​។​ ដូច្នេះ​ ការ​ស្នើ​សុំ​ប្រាក់​ខែ​ខ្ពស់​របស់​កម្មករ​ រហូត​ដល់​ ១៧៧ ដុល្លារ​នោះ​ អាច​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ថៅកែ​រោង​ចក្រ​ឈប់​វិនិយោគ​នៅកម្ពុជា​ វានឹង​នាំ​ឲ្យ​កម្មករ​បាត់​បង់​ការ​ងារ​​ធ្វើ​ ប្រៀប​ដូច​ផ្កាប់​ឆ្នាំ​បាយ​ខ្លួន​ឯង ដូច្នោះ​ដែរ​​។​ មានន័យ​ថា​ បើ​កម្មករ​ចេះ​តែ​ទាម​ទារ​ប្រាក់​ឈ្នួល​ខ្ពស់​ហួស​ហេតុ​ មិន​គិត​ពី​ស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច​​វា​នឹង​​ធ្វើ​​ឲ្យ​​រោង​ចក្រ​​ខាត​​ហើយ​បិទ​ទ្វារ​ជា​មិន​ខាន​។​

ជាក់​ស្តែង​ ចាប់​តាំង​ពី​ប្រទេស​ចិន និង​ប្រទេស​ថៃ​ ចាប់​ផ្តើម​​បង្កើន​ប្រាក់​ឈ្នួល​អប្បបរមា​​ដល់​កម្មករ​របស់​ខ្លួន​ គឺ​ប្រទេស​ទាំង​នោះ​ បាន​បង្ក​នូវ​ផល​វិបាក​ភ្លាម​​ សម្រាប់​ឧស្សាហកម្ម​ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រតិបត្តិការ​អាជីវកម្មរបស់​ពួកគេ​អាច​បាត់​បង់​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង​ ដោយ​សារ​​មាន​ថ្លៃ​ដើម​ខ្ពស់​ ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​វិនិយោគិន​​ចាប់​ផ្តើម​ពិនិត្យ​ពិចារណា​ អំពី​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទីតាំង​វិនិយោគថ្មី​។​ នេះ​ជាកត្តា​សត្យា​នុម័ត​ ដែល​កម្ពុជា​ត្រូវ​ច្បាម​ឲ្យ​ជាប់​នូវ​ឱកាស​នេះ​ ដើម្បី​ត្រង​យក​វិនិយោគិន​ដែល​កំពុង​ស្វែង​រក​ទី​តាំង​​វិនិយោគ​ថ្មីៗ​ទាំង​នោះ​។​​

ចំណុច​មួយ​ទៀត​ ចង់​បញ្ជាក់​ថា​ នៅ​ពេល​ដែល​គណបក្ស​ប្រឆាំង​បាន​ទទួល​បន្ទុក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​​​ចំពោះ​មុខ​ប្រជាពលរដ្ឋ​​ តាម​រយៈ​​គណៈកម្មការ​ជំនាញ​នៃ​រដ្ឋសភា ហើយ​ការ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជួប​ការ​លំបាក​ ពួក​គេ​បែរ​ជា​​អះអាង​ថា ចាប់​ពី​ពេល​នេះ​ឈប់​និយាយ​ពី​បក្ស​នយោ​បាយ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​និយាយ​ពី​ការ​ដោះស្រាយ​នៅ​ចំពោះ​មុខ​វិញ។​ មក​ដល់​ពេល​នេះ ​​ទើប​​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដឹង​ថា​ ការ​សន្យា​​​​លើ​បញ្ហា​ប្រាក់​ឈ្នួល តាម​ការ​ទាមទារ របស់​កម្មករ គឺ​មិន​មែន​ចេះ​តែ​ស្រែក​​ដើម្បី​តែ​ប្រជាប្រិយភាព​បក្ស​ខ្លួន​នោះ​ទេ​ គឺ​វា​ត្រូវ​ការ​ឲ្យ​មាន​ការ​យក​​ទៅជជែក​ ​ពិភាក្សា​លម្អិត​ ​ជា​មួយ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការងារ និង​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​​វិជ្ជាជីវៈ ជាមួយ​តំណាង​សមាគម​រោងចក្រ​កាត់​ដេរ​ និង​តំណាង​សហជីព​ផង​ដែរ​ ទើប​កិច្ច​ការ​នោះ​អាច​សម្រេច​ទៅ​បាន​។​

ម៉្យាង​ទៀត​ កន្លង​មក​ អ្នក​បញ្ជាទិញ​មួយ​ចំនួន​ តែង​​និយាយ​ថា​ខ្លួន​អាច​តម្លើង​ថ្លៃ​ផលិត​ផល​ដែល​បញ្ជា​ទិញ​ដល់​រោងចក្រ​បាន​ ដើម្បី​អាច​តម្លើង​ប្រាក់​ឈ្នួល​ដល់​កម្មករ​ ប៉ុន្តែ​ មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ មិន​ទាន់​ឃើញ​មាន​អ្នក​បញ្ជា​ទិញ​ ឬ​ម្ចាស់​ផ្លាកសញ្ញា​ណា​មួយ​នៅ​បរទេស​ សម្រេច​ថា​នឹង​តម្លើងថ្លៃ​ផលិត​ផល​បញ្ជាទិញ​ឲ្យ​​ចំនួន​ប៉ុន្មាន​នៅឡើយ​ទេ គឺ​បាន​ត្រឹម​តែ​​     « ​អ្នកថា​ ​ចេះ​តែ​ថា រី​ឯអ្នក​ធ្វើ​ ចេះ​តែ​ធ្វើ​ » ទៅ​ប៉ុណ្ណោះ​។​​

បច្ចុប្បន្ន​ វិស័យ​កាត់​ដេរ​គឺ​ជាជន្ទុល​មួយ​នៃ​កំណើន​សេដ្ឋ​កិច្ច​ជាតិ​របស់​កម្ពុជា​។ វិស័យ​មួយ​នេះ​បាន​ជួយ​ផ្តល់​ការ​ងារ​យ៉ាង​ច្រើន​ដល់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ ជាពិសេស​ដល់​កូន​ចៅ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ជន​បទ​ ដែល​បាន​មក​ធ្វើ​ការ​នៅ​តាម​រោង​ចក្រ​នានា​ ទាំង​នៅ​រាជធានី​ និង​តាម​ទី​ប្រជុំ​ជន​។​​ ដូច្នេះ ​រាជ​រដ្ឋាបាល​អាណត្តិ​​ទី​៥​ ​បាន​ធ្វើ​ការ​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ ក្នុង​ការ​សិក្សា​ពិចារណា​អំពី​លទ្ធភាព​នៃ​ការ​តម្លើង​ប្រាក់​ខែ​អប្បបរមា​​ជូន​ដល់​កម្មករ​ ដោយ​ផ្អែក​លើ​កំណើន​នៃ​សេដ្ឋ​កិច្ច​ និង​ស្ថេរភាព​នៃ​អ្នក​វិនិយោគ​ ទៅ​តាម​ស្ថាន​ភាព​ជាក់​ស្តែង​ ។ មាន​ន័យ​ថា​ មិន​សន្យា តែ​គិត​គូរ​ បង្កើន​បន្តិច​ម្តង​ៗ​ ដើម្បី​រក្សា​ទាំង​ឆ្នាំង​បាយ​កម្មករ ទាំង​ឆ្នាំង​បាយ​និយោជក​។​

លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន​ ក៏​បាន​ថ្លែង​ នៅ​ចំពោះ​មុខ​​អ្នក​វិនិយោគ​ និង​ក្រុម​ហ៊ុនដែល​មាន​បំណង​មក​វិនិយោគ​នៅកម្ពុជា​ ក្នុង​​ឱកាស សន្និសីទ​វិនិយោគ​អន្តរជាតិ​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ​២០១៤​ ថា​៖ « បញ្ហា​ប្រាក់​បៀវត្ស​​អប្បបរមា​របស់​កម្មករ​ គឺ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​បន្ត​ពិនិត្យ​រួម​គ្នា​ ទៅ​តាម​យន្ត​ការ​ត្រីភាគី​ សម្រាប់​ដោះ​ស្រាយ​ ហើយ​នឹង​ត្រូវ​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​នូវ​កម្រិត​ប្រាក់​បៀ​វត្ស​​​​​​​អប្បបរមា​​ ដែល​អាច​ធ្វើ​ឡើង​ជារៀង​រាល់​ឆ្នាំ​ »​។

ដូច្នេះ​ ការ​ទាម​ទារ​ប្រាក់​ខែ​គោល​ខ្ពស់​ហួស​ហេតុ​ ដែល​បំផុស​បំផុល​ដោយ​សហជីព​មួយ​ចំនួន​តូច​នោះ និង​មន្ត្រី​របស់​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ គឺ​មិន​បាន​បម្រើ​ផល​ប្រយោជន៍​ ដល់​​​កម្មករនោះ​ឡើយ​។​ ម៉្យាងទៀត​ ការ​សន្យា​នានា​របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ ជាពិសេស​ការ​សន្យា​​តម្លើង​ប្រាក់​បៀវត្ស​១៥០ ឬ​ ១៧៧​ដុល្លារ​ នៅពេលនេះ​ ​គឺ​​មិន​អាច​ក្លាយ​ជាការ​ពិតបាន​​ឡើយ បើ​ផ្អែក​ទៅ​លើ​កំណើន​សេដ្ឋ​កិច្ច​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​។ ការ​សន្យា​របស់​បក្ស​ប្រឆាំង​កន្លង​មក​ គឺ​ជា​ការ​សន្យា​​បែប​ប្រជាភិថុតិ​ និង​ជាការ​បោក​ប្រាស់​កម្មករ​ ដើម្បី​កេង​ចំណេញ​ខាង​នយោបាយ​ ជាពិសេស​គឺ​ដើម្បី​តែ​ផល​ប្រយោ​ជន៍ និង​ប្រជាប្រិយភាព​​របស់​បក្ស​ខ្លួន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​៕ ​​ 

A very strange complaint to the ICC

Posted on October 16, 2014 by letters2pppapers

On 7 October, Richard Rogers, a member of a British law firm with the modest name ofGlobal Diligence (if I were to start a law firm, I would name it Intergalactic Goodness) announced that he had filed a complaint with the International Criminal Court (ICC), asking the court to investigate and then prosecute alleged “crimes against humanity” in Cambodia. These alleged crimes have mainly to do with “land grabbing”.

For some reason, however, Rogers is not eager to share the details of his complaint (officially a “communication” in ICC jargon) with the public in Cambodia. An “executive summary” of the complaint has been widely distributed, but several requests from Cambodia for the full complaint have been ignored – even though it appears to have been given to at least one journalist outside Cambodia. This makes it impossible to know whether or not the rather unspecific allegations in the summary are similarly vague in the complaint itself.

The executive summary begins with the charge – attributed to an anonymous Cambodian “victim” – that the government is attempting to kill off 70 percent of the country’s population: “70% of the population has to disappear, so that 30% can live on”.

The “victim” doesn’t appear to have explained why Cambodia’s current rulers couldn’t be satisfied with, say, 60% of the population disappearing, so that 40% could live on, or even a 50-50 split. Probably we are meant to think that they wanted to outdo the Khmer Rouge, who on most estimates killed only a fourth or a third of the population. And the current “victim” in fact thinks that things were better back then: “Under Pol Pot we died quickly, but we kept our forests. Under the democratic system it is a slow, protracted death.”*

So it appears that the complaint is filed on behalf of people who think that genocide is less criminal than cutting down trees, and who also think that a quick murder by Khmer Rouge gangsters is better than having to live in Cambodia today. No wonder they have to go outside Cambodia to seek a hearing for such nonsense.

Everybody’s a culprit

The complaint does not name any individual as a perpetrator of the alleged crimes against humanity. Instead, the diligent British lawyer blames something he calls “the Ruling Elite”. He puts this phrase in upper case, as though it were the name of an actual organisation with a defined membership, like the Gestapo or US Air Force or House of Commons. According to the summary, the “Ruling Elite” consists of “senior members of the Royal Government of Cambodia, senior members of State security forces, and government-connected business leaders”.

That is the only definition, and, as is evident from even a moment’s thought, it is no definition at all: it doesn’t say “all” members of those categories, so it doesn’t allow you to decide whether any particular individual is part of the Ruling Elite.

That lack of precision is deliberate; it serves a function. It allows dishonest people to blame anyone and everyone who might be considered part of the Ruling Elite to be responsible for every real or imagined misdeed of anyone else who can be considered part of the Ruling Elite.

For example, a building company saves money by using poor-quality cement, and the building under construction collapses. Blame “senior members” of the government! After all, they and the crooked businessman who owns the building company are all the same: members of the Ruling Elite. In fact, blame the competitors of the crooked businessman too: if they’re doing well, they must also be part of the Ruling Elite.

As a social-political category, a ruling elite (in lower case) could probably be said to exist in every country of the world. Its composition will vary with the different circumstances of different countries, but presumably it includes senior members of the government, who rely on state security forces for protection against external or internal enemies and who listen to and interact with people who are important to the country’s economy.

The existence of such a social-political category does not, however, make everyone in the category responsible for the actions of everyone else in the category. But that is what Rogers’ complaint attempts to say. It presents a social-political category as though it were a criminal conspiracy, like the Mafia. It does this, not by presenting any evidence of a conspiracy, but by writing “ruling elite” with upper case letters: “Ruling Elite”. (This would not work in the Khmer language, which doesn’t have upper case letters. If they translate their charges into Khmer, it will be interesting to see how Rogers and his fellow diligent globalists try to maintain their English obfuscation.)

Historical ignorance

Despite having spent some time in Cambodia, Rogers seems not to have learned much about it. For example, the executive summary states: “After seizing power in the 1980s, the Ruling Elite …”.

Excuse me, Mr Rogers, but who ruled Cambodia between January 1979 and whenever it was in the 1980s that the Ruling Elite “seized power”? That is, who exactly did they seize it from? The only seizure of power that had something to do with senior members of the present government was the overthrow of the Khmer Rouge in January 1979.

Other parts are no better. “Capitalising on widespread tenure insecurity resulting from decades of civil war, the Ruling Elite have illegally seized and re-allocated millions of hectares of valuable land from poor Cambodians …”

“Widespread tenure insecurity”! That is certainly the most gentle possible description of the Khmer Rouge uprooting of the entire population. Rogers should ask his clients for a few more details. They could tell him that, in addition to moving much of the population around the country according to their insane plans, the Khmer Rouge physically destroyed the pre-1975 records of ownership of immovable property. This meant that, after the KR were overthrown, there were few if any records of who had owned what.

This was obviously a situation capable of causing huge confusion and conflicts. Despite land-titling efforts by the government, most recently in 2012-13, numerous land disputes continue or arise anew. Various ownership titles are issued by different levels of government, and it is quite possible for these to conflict with each other, not to mention with local views on who land “really” belongs to because of years of occupation and use.

But to Richard Rogers, diligently looking the other way, the ongoing complications as a result of this history simply don’t exist: all these land disputes are just “land grabbing” by the Ruling Elite.

And then, of course, there is political murder. According to the summary of the complaint, “it is estimated that the Ruling Elite has orchestrated over 300 politically motivated murders since the 1990s”. Estimated by whom? Is the estimate reliable?

Many Cambodians are members of political parties, often without taking a very active part. Especially in rural areas, where political rallies often conclude with gifts from the organisers to the audience, poor people may be nominal members of several parties. If a dispute in a village ends in a killing, it is quite possible that the victim is a member of a party, and the party’s leaders may believe, or find it convenient to pretend to believe, that the motive for the killing was political. (And yes, Mr Rogers, disputes, including land disputes, do occur in Cambodia in which none of the parties could be described as part of either the ruling elite or the Ruling Elite.) In the absence of specifics, it would be wise to view such “estimates” with a great deal of caution.

Stranger and stranger

I mentioned above that Global Diligence had provided the content of Rogers’ complaint to at least one journalist outside Cambodia. This was Megha Bahree of Forbes Asia, who was able to describe it even before the complaint was filed with the ICC prosecutor, which seems a bit discourteous to the ICC.

Bahree’s article contains only one allegation that is not present in the executive summary. It is a particularly bizarre one, focusing on what has or hasn’t changed in the governing party since the 1980s: “In practice, both the composition and the internal structure of the party remains [sic] the same to this day, the complaint alleges, and the ruling Cambodian Peoples [sic] Party has retained the network of provincial apparatchiks set up under its earlier avatar, ensuring full control of the resource-rich provinces.”

I don’t know anything about the internal structure of the CPP, and I very much doubt that Richard Rogers does either. But it is obvious that the composition has changed tremendously since the early 1980s, when the party was very small and most Cambodians were too preoccupied with trying to restore a normal life to spend much time on party politics.

In any case, what is the basis of the evident assumption that there was some obligation on the CPP to change its composition or its structure? Is it Rogers’ view that it is a crime against humanity for a political party to have members who have been in the party for several decades?

The implication seems to be that in the 1980s the CPP (then called the Kampuchean People’s Revolutionary Party) was some sort of criminal conspiracy. That was undoubtedly the view of the Khmer Rouge leaders who had been overthrown by it, but it is not the judgment of impartial historians. Has Rogers perhaps picked up a jaundiced outlook from the “victim” quoted at the beginning of his summary, who regards the KR as more merciful than “the democratic system”?

Similarly, it is difficult to understand the implication that the CPP was obliged to jettison its officials from the 1980s. Rogers of course has the democratic right to call them “apparatchiks”, but name-calling is not sufficient reason to fire provincial officials who coordinated the rebuilding of Cambodia, often at the risk of assassination by the mercifully quick KR.

And yes, the elected government formed by the CPP has control of the provinces – not just the resource-rich ones, but all of them. Is it really a crime against humanity that the losing parties in elections aren’t allowed to appoint provincial officials?

[In the near future, I hope to explore possible ties between the Global Diligence complaint and an earlier attempt to use the ICC in Cambodian politics.]

by Allen Myers

http://letters2pppapers.wordpress.com/