Saturday, October 09, 2021

សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន ស្ដីពី លទ្ធផលនៃសម័យប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១

នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ២កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស.២៥៦៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ វេលាម៉ោង៨និង២០នាទីព្រឹក នៅវិមានសន្តិភាព ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី មានបើកកិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតរបស់ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដើម្បីពិនិត្យនិងពិភាក្សាលើ៖

 

១-សេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញ ស្ដីពីវិសោធនកម្មមាត្រា១៩ថ្មី មាត្រា៨២ថ្មី មាត្រា១០៦ថ្មី(មួយ) មាត្រា១១៩ថ្មី និងមាត្រា១៣៧ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង មាត្រា៣និងមាត្រា៤ នៃច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមសំដៅធានានូវដំណើរការជាប្រក្រតីនៃស្ថាប័នជាតិ។
២-សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋនិងឯកជន។
៣-សេចក្តីព្រាងកម្មវិធីវិនិយោគសាធារណៈ ៣ឆ្នាំរំកិល ២០២២-២០២៤។
៤-បញ្ហាផ្សេងៗ៖ សំណើសុំការយល់ព្រមពីគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីសុំការអនុម័តពីស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការអនុម័តយល់ព្រមលើកិច្ចព្រមព្រៀងបន្ថែមទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងអង្គការសហប្រជាជាតិទាក់ទងទៅនឹងការកាត់សេចក្តីនៅក្រោមច្បាប់កម្ពុជានូវឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងនៅក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ស្តីពីការរៀបចំក្នុងពេលអន្តរកាល និងការបញ្ចប់ការងាររបស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញ។

ក្រោយពីបានស្ដាប់របាយការណ៍និងមតិពិភាក្សាផ្លាស់ប្ដូរយោបល់រួចមក សម័យប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានសម្រេចអនុម័ត៖








តំណាងអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជា៖ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនិងវឌ្ឍនភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់កម្ពុជា ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នាទីក្រុងហ្សឺណែវ

 (ភ្នំពេញ)៖ កិច្ចសន្ទនាអន្តរសកម្មជាមួយអ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពី ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បានប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី០៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ នៅទីស្នាក់ការអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវ ដោយមានរដ្ឋចំនួន៣១ ចូលរួមថ្លែងបទអន្តរាគមន៍។


គណៈប្រតិភូមកពីប្រទេសចំនួន២២ បានថ្លែងគាំទ្រចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង វឌ្ឍនភាព និងសមិទ្ធផលរបស់កម្ពុជា លើការលើកកម្ពស់និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស។ ក្នុងនោះ គណៈប្រតិភូជាច្រើនបានអបអរសាទរចំពោះអត្រាដ៏ខ្ពស់នៃចំនួនប្រជាជនកម្ពុជាដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងរួច កម្មវិធីគាំពារសង្គមជាច្រើនសម្រាប់ក្រុមងាយរងគ្រោះ និងការបើកសាលាឱ្យសិស្ស-និស្សិតចូលរៀនក្នុងថ្នាក់ដោយផ្ទាល់ឡើងវិញ រួមទាំងការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជូនគ្រូបង្រៀន និងក្មេងជំទង់។ វឌ្ឍនភាពគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍមនុស្ស កំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប អាត្រាអក្ខរកម្មខ្ពស់ និងអត្រាមរណភាពមាតានិងទារកទាប ក៏ត្រូវបានលើកឡើងផងដែរ។ គណៈប្រតិភូផ្សេងទៀតបានទទួលស្គាល់គំនិតផ្តួចផ្តើមសំដៅលើកកម្ពស់កំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធច្បាប់ និងតុលាការ និងជំរុញភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋាភិបាលនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិល រួមទាំងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងការបង្កើតស្ថាប័នជាតិសិទ្ធិមនុស្ស។

គណៈប្រតិភូខាងលើខ្លះក៏បានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ផងដែរថា របៀបរបបការងាររបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេស គួរតែមានភាពសត្យានុម័ត តុល្យភាព មិនធ្វើនយោបាយូបនីយកម្ម និងមិនជ្រើសរើសតែមួយជ្រុង ដោយគិតគូរផងដែរអំពីទស្សនៈរបស់រដ្ឋាភិបាល កាលៈទេសៈរបស់ប្រទេស និងសារៈសំខាន់នៃប្រភពព័ត៌មានដែលមានការផ្ទៀងផ្ទាត់ត្រឹមត្រូវ និងអាចជឿជាក់បាន។ អាណត្តិអ្នករាយការណ៍ពិសេស គួរកំណត់នូវភាពខ្វះចន្លោះ និងផ្តល់យោបល់ណែនាំ តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស និងការកសាងសមត្ថភាព ដើម្បីដោះស្រាយមូលហេតុចម្បង ជាជាងការផ្តោតលើតែអាការៈខាងក្រៅ។

ប្រទេសចំនួន៩ផ្សេងទៀត ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាខាងលើ បានបញ្ចេញមតិយោបល់ទិតៀនលំហពលរដ្ឋ និងនយោបាយ រួមទាំង សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ការបង្កើតសមាគម និងការប្រមូលផ្តុំដោយសន្តិវិធី។ ទោះបីជាមានការរិះគន់បែបនេះក៏ដោយ គណៈប្រតិភូទាំងនោះភាគច្រើនបានស្វាគមន៍កិច្ចសហការ ដែលកំពុងកើតមានរវាងកម្ពុជានិងអ្នករាយការណ៍ពិសេស ក៏ដូចជាការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស ដែលប្រការនេះបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាក្នុងការធ្វើការងារសិទ្ធិមនុស្ស។ គណៈប្រតិភូខ្លះទៀតបានថ្លែងទទួលស្គាល់កម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំង​ដោយជោគជ័យប្រឆាំងជំងឺកូវីដ១៩ នៅកម្ពុជា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងស្ទុះងើបទ្បើងវិញ កម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ជូនពលរដ្ឋ ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺកូវីដ១៩ សិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច និងសិទ្ធិអប់រំ។ល។ វាគ្មិនផ្សេងទៀតក៏បានថ្លែងថា ពួកគេរីករាយនឹងធ្វើការជាមួយកម្ពុជា ដែលនឹងក្លាយជាប្រធានអាស៊ាន នៅឆ្នាំ២០២២។

អំទ្បុងពេលនៃកិច្ចសន្ទនាអន្តរសកម្មនេះ ឯកអគ្គរាជទូតនិងជាតំណាងអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ បានលើកឡើងអំពីកិច្ចសន្ទនាកម្រិតខ្ពស់ជាបន្តបន្ទាប់រវាងថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា និងអ្នករាយការណ៍ពិសេស ជាពិសេសជំនួបតាមប្រព័ន្ធវីដេអូ រវាងអ្នករាយការណ៍ពិសេសខាងលើ ជាមួយ សម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ។

តំណាងអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជា ក៏បានចោទសួរអ្នករាយការណ៍ពិសេសចំពោះការវាយតម្លៃដែលអះអាងថា ធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ យុត្តិធម៌ និងមិនលម្អៀង ខណៈពេលអ្នករាយការណ៍ពិសេសសំងំស្ងៀមឈឹង ចំពោះការកើនឡើងនូវការប្រើប្រាស់ភាសាស្អប់ខ្ពើម ការនិយាយបង្កាច់បង្ខូច ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងការញុះញង់ ពួនជ្រកក្រោមរូបភាពសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ដែលអាចបង្កឱ្យមានការបែកខ្ញែកក្នុងសង្គមប្រជាពលរដ្ឋ និងកំពុងវាយប្រហារលើគោលតម្លៃនៃបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្ស។

តំណាងអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាបានថ្លែងបន្តថា «ជាប្រការគួរឱ្យសោកស្តាយ ដែលអ្នករាយការណ៍ពិសេស និងអ្នកតស៊ូមតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅស្ងៀមធ្មឹង ចំពោះនិន្នាការគួរឱ្យព្រួយបារម្ភខាងលើនេះ រួមទាំងការប្រើភាសាប្រជាភិថុតិប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ របស់អតីតមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងជ្រុលនិយម ដែលត្រូវបានថ្កោលទោសដោយអ្នករាយការណ៍ពិសេសអាណត្តិមុន នៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនេះ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ និងដោយអតីតសហការីរបស់មេបក្សប្រឆាំងរូបនោះ ម្តងហើយម្តងទៀត ចំពោះការប្រើភាសាបរិហារកេរ្តិ៍ ញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើងពូជសាសន៍ និងអុជអាលឱ្យមានការបះបោរប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល»។

នៅចំពោះមុខនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ តំណាងអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជា បានសង្កត់ធ្ងន់ថា «កម្ពុជាពុំធ្លាប់បានដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្នម្តងណាឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ កម្ពុជាបានជ្រើសរើសយកការអនុវត្តច្បាប់ដែលកាន់តែមានភាពបត់បែន តាមរយៈវិធានការសុខាភិបាល រដ្ឋបាល និងច្បាប់។ ច្បាប់ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលមានគោលដៅសង្គ្រោះអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍នីត្យានុកូលភាព ភាពចាំបាច់ និងសមាមាត្រ។ យើងសូមស្នើអ្នករាយការណ៍ពិសេស ធ្វើការពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់ឡើងវិញនូវចំនួនករណីចាប់ខ្លួន ការចោទប្រកាន់ និងស្ថានភាពពាក់ព័ន្ធនៃករណីនីមួយៗខាងលើ»។

ឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់អំពីការរួមចង្អៀតនៃលំហសេរីភាពសង្គមស៊ីវិល តំណាងអចិន្រ្តៃយ៍កម្ពុជាក៏បានចោទសំណួរតបថា «ប្រសិនបើច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល មានការរឹតត្បិត មូលហេតុអ្វីបានជាចំនួនអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលទើបចុះឈ្មោះថ្មី នៅតែបន្តកើនឡើង ធ្វើឱ្យចំនួនសរុប​កើនដល់ជិត៦.០០០ អង្គការ? ការពិតនោះគឺថា ការត្អូញត្អែរទាំងនេះកើតចេញពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនតូច ដែលមាននិន្នាការ​នយោបាយខ្លាំង និងបានទទួលថវិកាគាំទ្រពីបរទេស ស្រែកទាមទាររកតម្លាភាព ប៉ុន្តែអង្គការទាំងនោះ​បែរជាបដិសេធមិនបង្ហាញនូវតម្លា​ភាពអំពីអង្គភាពខ្លួនទៅវិញ។ ដើម្បីដោះស្រាយកង្វល់របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកការងារធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល បានពិនិត្យរួចរាល់លើមាត្រាចំនួន១១ ក្នុងចំណោម១៤ មាត្រា នៃច្បាប់ខាងលើ ដែលបានស្នើដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ ក្រុមការងាររំពឹងថា ការពិនិត្យលើសំណើដែលនៅសេសសល់ នឹងត្រូវបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០២១ នេះ។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីវេទិកាពិគ្រោះយោបល់ចំនួនពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ ជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលផងដែរ»។

ពាក់ព័ន្ធនឹងលំហនយោបាយ តំណាងអចិន្រ្តៃយ៍កម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់ថា «អតីតអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងចំនួន២៦រូប បានទទួលសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ដែលក្នុងចំណោមអ្នកទាំងនោះ ខ្លះបានបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីចំនួន៦ ដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែង នៅក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ លំហនយោបាយបើកទូលាយនេះ បែរជាត្រូវរារាំងដោយអតីតថា្នក់ដឹកនាំនៃបក្សប្រឆាំងរបស់ពួកគាត់ ដែលចាត់ទុករាល់សមាជិកទាំងទ្បាយណាដែលស្នើសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយទ្បើងវិញនោះ ថាជាជនក្បត់ ឬអាយ៉ង។ ត្រង់ចំណុចនេះហើយ ដែលអ្នករាយការណ៍ពិសេស និងប្រទេសលោកខាងលិច បានបិទភ្នែកធ្វើមិនឃើញ»។

នៅចុងបញ្ចប់ តំណាងអចិន្រ្តៃយ៍កម្ពុជា បានបន្តថ្លែងតបថា «បណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច និងសហភាពអឺរ៉ុបមួយចំនួនដែលបានទ្បើងថ្លែងក្នុងឱកាសនេះ បានចាត់ទុកការអនុវត្តច្បាប់នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលសំដៅការពារពលរដ្ឋគោរពច្បាប់ ថា ជាការរិតត្បិតសេរីភាពទៅវិញ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលដែលវិធានការដូចគ្នានេះ ត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ពួកគេបែរជាចាត់ទុកថា ជាវិធានការចាំបាច់ និងស្របច្បាប់ ដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ស្ថិរភាពសង្គម និងសន្តិសុខជាតិ។ ជាឧទាហរណ៍ត្រួសៗ ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងនោះ ខ្លះបានអនុម័តច្បាប់សន្តិសុខសកល បង្ក្រាបក្រុមបាតុករអាវកាក់ពណ៌លឿង ចាប់ខ្លួនស្ត្រីពីបទញុះញង់លើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមឱ្យប្រឆាំងនឹងការបិទខ្ទប់ប្រទេស ហាមឃាត់គណនីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ដែលអាចបង្កហានិភ័យញុះញង់ឱ្យមានអំពើហិង្សាជាដើម ។ល។ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ឯកឧត្តម អន់តូនីយ៉ូ ហ្គូទែរែស បានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់នៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនេះថា សិទ្ធិមនុស្សមិនត្រូវក្លាយជាមធ្យោបាយ ដើម្បីអនុវត្តស្ដង់ដារពីរ ឬជាឧបករណ៍ ដើម្បីសម្រេចរបៀបវារៈលាក់ពុតណាមួយឡើយ»៕











ក្រសួងការបរទេស ប្រកាសលទ្ធផលនៃកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទរវាង ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្ដី ប្រាក់ សុខុន ជាមួយរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអូស្រ្តាលី

 (ភ្នំពេញ)៖ ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ នៅយប់ថ្ងៃទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១នេះ បានប្រកាសអំពីលទ្ធផលនៃកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទរវាង លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្ដី ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្រ្ដីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និងលោកស្រី ម៉ារីស ផេន រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស និងជារដ្ឋមន្រ្តីកិច្ចការនារីអូស្រ្តាលី ដែលធ្វេីឡេីងនៅព្រឹកមិញ។


តាមការប្រកាសរបស់ក្រសួងការបរទេស បានឱ្យដឹងថា ក្នុងការសន្ទនានេះ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសទាំងពីរបានពិភាក្សាគ្នាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងបញ្ហាតំបន់ និងអន្តរជាតិមួយចំនួនដែលជាចំណាប់អារម្មណ៍ និងការបារម្ភរួមគ្នា រួមទាំងភាពជាដៃគូសន្តិសុខត្រីភាគីអូស្ត្រាលី-អង់គ្លេស- អាមេរិក (AUKUS) ដែលទើបត្រូវបានបង្កើតឡើងនាពេលថ្មីនេះផងដែរ។

រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសទាំងពីរ បានកត់សម្គាល់ដោយការពេញចិត្តចំពោះវឌ្ឍនភាពនៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី រវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយរួមបញ្ចូលទាំងវឌ្ឍនភាពស្ថិតក្រោមភាពជាដៃគូមេគង្គ-អូស្រ្តាលី ផងដែរ។ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសទាំងពីរបានអះអាងជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ក្នុងការធ្វើការកាន់តែជិតស្និទ្ធ ដើម្បីពង្រឹងបន្ថែមទៀតនូវទំនាក់ទំនង ទាំងនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី និងពហុភាគី ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមករវាងប្រទេសទាំងពីរ សម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពនៅក្នុងតំបន់ ជាពិសេស នៅពេលដែលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំក្រោយ។

ចំពោះបញ្ហាតំបន់ លោកស្រី ម៉ារីស ផេន បានជម្រាបជូន លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន អំពីបញ្ហានានាពាក់ព័ន្ធនឹងភាពជាដៃគូ AUKUS និងគោលបំណងរបស់ភាពជាដៃគូនេះ។ លោកស្រី បានសង្កត់ធ្ងន់ថា AUKUS ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីប្រយោជន៍ទូទៅ ដើម្បីសន្តិភាព វិបុលភាព និងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយគ្មានចេតនាណាមួយដើម្បីទទួលបានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងសមត្ថភាពនុយក្លេអ៊ែរស៊ីវិលនោះទេ។ បន្ថែមលើនេះផងដែរ AUKUS មិនមែនជាការបន្ថែមទៅលើការប្រកួតប្រជែងសព្វាវុធនៅក្នុងតំបន់នោះទេ។ ជាផ្នែកមួយនៃ AUKUS ប្រទេសអូស្ត្រាលី នឹងអាចទទួលបាននាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពរបស់កងនាវាចរ អូស្ត្រាលី។ លោកស្រី បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា ប្រទេសអូស្ត្រាលីប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះកាតព្វកិច្ចនៃការមិនរីកសាយភាយនៃអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយទីភ្នាក់ងារថាមពលអាតូមិកអន្តរជាតិ (IAEA) ។

លោកស្រី ម៉ារីស ផេន ក៏បានអះអាងជាថ្មីនូវការបន្តគាំទ្ររបស់អូស្រ្តាលីចំពោះមជ្ឈភាពអាស៊ាន និងគោលការណ៍នានាដែលមានចែងនៅក្នុងទស្សនៈវិស័យអាស៊ានស្តីពីឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក(AOIP) ។ លោកជំទាវបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសអូស្ត្រាលីប្តេជ្ញាចិត្តប្រកាន់ខ្ជាប់នូវកាតព្វកិច្ចក្រោមសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ (TAC) សន្ធិសញ្ញាតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកខាងត្បូងគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ (SPNWFZ) និងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍គ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ (SEANWFZ)។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ប្រាក់ សុខុន បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះ លោកស្រី ម៉ារីស ផេន សម្រាប់ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធ AUKUS ។ លោក ប្រាក់ សុខុន បានកោតសរសើរចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់អូស្រ្តាលីក្នុងការគាំទ្រមជ្ឈភាពអាស៊ាន និងពង្រីកការចូលរួមរបស់ខ្លួននៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង និងសន្ធិសញ្ញានានា ជាពិសេសសន្ធិសញ្ញា TAC SEANWFZ និងតំបន់សន្តិភាព សេរីភាព និងអព្យាក្រឹត (ZOPFAN)។ ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានលើកទឹកចិត្តដល់អូស្រ្តាលីឱ្យមានការចូលរួមប្រកបដោយស្ថាបនាជាមួយអាស៊ាន តាមរយៈយន្តការនានាដែលដឹកនាំដោយអាស៊ាន នៅក្នុងការ កសាងការទុកចិត្ត និងជំនឿជាក់លើគ្នាទៅវិញទៅមក សំដៅការពារបាននូវនិម្មាបនកម្មតំបន់ដែលបើកចំហ មានតម្លាភាព ប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងឈរលើគោលការណ៍ច្បាប់។ លោក បានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាដែលជាប្រទេសធ្លាប់ឆ្លងកាត់សង្រ្គាម ការបំផ្លិចបំផ្លាញ និងការឈឺចាប់រាប់មិនអស់ជាច្រើនទសវត្សរ៍ ចង់ឃើញតំបន់ទាំងមូលនៅតែរក្សាបាននូវសន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាព ហើយនិងបានសង្ឃឹមថា AUKUS នឹងមិនបន្ថែមសាំងទៅលើការប្រកួតប្រជែងដែលកំពុងមានស្ថានភាពមិនល្អស្រាប់ និងបង្កើនភាពតានតឹងបន្ថែមទៀតនោះទេ។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានលើកទឹកចិត្តដល់អូស្រ្តាលី និងដៃគូខាងក្រៅរបស់អាស៊ានឱ្យគាំទ្រ បន្ថែមទៀតដល់វិស័យអាទិភាពទាំងបួននៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដែលមានចែងនៅក្នុងទស្សនៈវិស័យ អាស៊ាន ស្តីពីឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក (AOIP) រួមមាន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលំហសមុទ្រ ការតភ្ជាប់ គោលដៅ អភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (SDGs) និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យ សេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យផ្សេងៗទៀត។

ភាគីទាំងពីរ ក៏បានផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈគ្នាលើបញ្ហាតំបន់បន្ទាន់ ដែលមានសារៈសំខាន់ចំពោះសន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាព នៅក្នុងតំបន់ រួមមានស្ថានការណ៍នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ផងដែរ៕



Outcomes of the Phone Conversation between His Excellency PRAK Sokhonn, Deputy Prime Minister, Minister of Foreign Affairs and International Cooperation, with Senator the Hon Marise Payne, Minister for Foreign Affairs and Minister for Women of Australia, on 08 October 2021.




សេចក្តីថ្លែងហេតុឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៊ិន ឈិន៖ ការកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយគត់» ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលជាតិ ដើម្បីធានាគោលជំហរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តស្មោះត្រង់ឥតងាករេ ចំពោះជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាជន


(ភ្នំពេញ)៖ ការធ្វើច្បាប់កំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយគត់» ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលទាំង៤របស់ជាតិ មានគោលបំណងដ៏មុតមាំក្នុងការធានាទាំងខាងផ្លូវច្បាប់ និងនយោបាយ ចំពោះគោលជំហរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តស្មោះត្រង់ឥតងាករេចំពោះជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាជននៅគ្រប់កាលៈទេសៈ។


គណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានអនុម័ត្តរួចហើយនូវសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា១៩ថ្មី មាត្រា៤២ថ្មី មាត្រា១០៦ថ្មី(មួយ) មាត្រា១១៩ថ្មី និង មាត្រា ១៣ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមាត្រា៣ នៃច្បាប់ធម្មនុញ្ញ ដែលជាសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយនឹងកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយគត់» ចំពោះតួនាទីប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃសុក្រ ទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១នេះ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានសំណើរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី០៦ ខែតុលា កន្លងទៅ។

សេចក្តីព្រាងច្បាប់បានផ្តោតជាសំខាន់ទៅលើប្រធានព្រឹទ្ធសភា, ប្រធានរដ្ឋសភា, នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដែលជាមេដឹកនាំមានការទទួលខុសត្រូវ ក្នុងការសម្រេចលើកិច្ចការសំខាន់ៗ ដែលជាអាយុជីវិតរបស់ប្រទេសជាតិ សំដៅធានាការពារឯករាជ្យជាតិ អធិបតេយ្យជាតិ និងបូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា, ឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា និងការប្រឆាំងដាច់ខាតនឹងការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេសចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុង របស់ជាតិ ឬ ការបង្គាប់បញ្ហាចំពោះគោលនយោបាយជាតិ និងអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា។

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងហេតុដែលអានដោយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៊ិន ឈិន រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានគូសបញ្ជាក់ពីគោលបំណងនៃការកសាងច្បាប់នេះឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា «ដើម្បីធានាបានឱឡារិកភាពទាំងខាងផ្លូវច្បាប់ ទាំងខាងនយោបាយ ចំពោះគោលជំហរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តស្មោះត្រង់ឥតងាករេចំពោះជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាជនកម្ពុជា នៅគ្រប់កាលៈទេសៈ ទាំងអស់ និងដើម្បីធានាការពារឧត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជាពីការជ្រៀតជ្រែក ពីបរទេស»។

ការធ្វើច្បាប់ដើម្បីកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» សម្រាប់មេដឹកនាំនៃស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិទាំង៤នេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយទៀតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ដែលមិនធ្លាប់មានចែងនោះឡើយចាប់តាំងពីការកកើតឡើងនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ បើទោះបីយ៉ាងណា ការកសាងឡើងនូវច្បាប់នេះ ទទួលបានការសាទរ និងគាំទ្រយ៉ាងខ្ទរខ្ទារពីប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ និងឋានានុក្រម រួមទាំងស្ថាប័នព្រះសង្ឃ ដែលជាសាសនារបស់ជាតិផងដែរ។

ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានសាទរ ដោយបានមើលឃើញថា ការកំណត់បែបនេះ គឺជាការធានាបាននូវការការពារបានយ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់នូវឧបត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា តាមរយៈមេដឹកនាំនៃស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិទាំង៤នេះ៕




រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ក្រើនរំលឹកដល់មាតាបិតា អាណាព្យាបាល និងអ្នកគ្រប់គ្រងមណ្ឌលថែទាំងកុមារ នាំយកកុមារអាយុចាប់ពី ៦ឆ្នាំ ដល់ក្រោម ១២ឆ្នាំ ទៅទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការ ជំងឺកូវីដ១៩ ឲ្យបានមុនពេលបិទបញ្ចប់យុទ្ធនាការ

 (ភ្នំពេញ)៖ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹង ក្រើនរំលឹកដល់មាតាបិតា អាណាព្យាបាល និងអ្នកគ្រប់គ្រងមណ្ឌលថែទាំងកុមារ ក្នុងភូមិសាស្ត្ររាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីនាំយកកុមារ ដែលមានអាយុចាប់ពី ៦ឆ្នាំ ដល់ក្រោម ១២ឆ្នាំ ទៅទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការ ជំងឺកូវីដ១៩ ឲ្យបានមុនពេលបិទបញ្ចប់យុទ្ធនាការ៕

សូមអានសេចក្តីជូនដំណឹងខាងក្រោម៖




វិភាគអន្តរជាតិ៖ ជប៉ុន, យក្សភ្ញាក់ពីដេក!


(តូក្យូ)៖ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសម័យទំនើប, ជប៉ុនបានធ្វើ «បដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេស» របស់ខ្លួនចំនួន ៣លើករួចហើយ ទៅតាមរបៀបដែលបានកែប្រែប្រវត្តិសាស្ត្រ សកលលោក។ បច្ចុប្បន្ន មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចលេខ៣ នៅលើពិភពលោកមួយនេះកំពុងឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលអន្តរកាលមួយដោយតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវផ្ទេរពីលោក Yoshihide Suga ទៅលោក Fumio Kishida។ អ្នកទាំង២ មិនមាននយោបាយខុសប្លែកគ្នាខ្លាំងនោះទេ តែអ្វីដែលសំខាន់គឺនៅត្រង់ថាជប៉ុនត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានចេតនាឆ្ពោះទៅរក «ការធ្វើបដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេស» ជាលើកទី៤ ដោយសារតែការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិនក្នុងតំបន់ និងនយោបាយមិនច្បាស់លាស់របស់ សហរដ្ឋអាមេរិក។

ការធ្វើបដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេសរបស់ជប៉ុនទាំង ៣ដំណាក់កាលកន្លងមក សុទ្ធតែជាលទ្ធផលនៃការផ្លាស់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយសកលលោក។ ដំណាក់កាលទី១ បានកើតឡើង បន្ទាប់ពីជប៉ុនត្រូវបានបង្ខំឱ្យបើកទ្វារប្រទេសទទួលស្វាគមន៍លោកខាងលិចនៅទសវត្សរឆ្នាំ១៨៥០ ដោយនៅពេលនោះបានធ្វើឱ្យជប៉ុនក្លាយជាមហាអំណាច សេដ្ឋកិច្ច និងយោធាដែលមានសមត្ថភាពវាយគ្រប់គ្រងប្រទេសចិន និងយកឈ្នះនៅក្នុងសង្រ្គាមជាមួយរុស្ស៊ី។ ចំណែកឯ បដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេសលើកទី២ បាន

កើតឡើងអំឡុងទសវត្សរឆ្នាំ១៩៣០ ដោយតាមរយៈការដួលរលំសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក រួមទាំងការកើនឡើងមហាអំណាចបរទេសប្រជែងផលប្រយោជន៍ជាមួយជប៉ុន នៅក្នុង ប្រទេសចិន, វាបានជំរុញឱ្យជប៉ុនជ្រើសរើសមាគ៌ាយោធាផ្ដាច់ការ, ហិង្សា និងវាទទីនិយមនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីដែលចូលរួមចំណែកបង្កឱ្យសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ផ្ទុះឡើង។

ការធ្វើបដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេសលើកទី៣ គឺកើតឡើងក្រោយជប៉ុនចាញ់សង្រ្គាមលោកលើកទី២ ហើយធ្លាក់ចូលទៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាមេរិក។ មេដឹកនាំជប៉ុន នៅក្រោយសម័យសង្រ្គាម គ្រប់ៗរូបមិនបានអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសដោយឯករាជ្យឡើយ និងថែមទាំងប្រគល់ភារកិច្ចការពារសន្តិសុខជាតិទៅឱ្យអាមេរិក ទាំងស្រុងទៀតផង ដើម្បីទទួលបានមកវិញនូវការស្ដារប្រទេសជាតិឡើងវិញក្នុងនាមជាក្បាលម៉ាស៊ីនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាចូលរួមចំណែកថែរក្សាស្ថិរភាព និងសន្តិភាព ក្នុងតំបន់អាស៊ីខាងកើត។

ក៏ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃ សម័យកាលជប៉ុនដេកលង់លក់មិនរវល់នឹងកិច្ចការសកលលោកបានបិទបញ្ចប់ ហើយហេតុដ៏ធំចម្បង នោះគឺដោយសារតែចិន។ ការបង្កើនការធ្វើសកម្មភាព យោធារបស់ចិននៅឯតំបន់ជម្លោះដែនទឹកជាមួយជប៉ុន លើទីប្រជុំកោះ Senkaku ក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងកើត, ការគំរាមកំហែងកោះតៃវ៉ាន់ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា ខ្សែក្រវាត់ការពារមួយរបស់ជប៉ុន ហើយបូករួមទាំងការពង្រឹងសមត្ថភាពយោធារបស់ចិនបានបង្កជាក្ដីកង្វល់ដល់ថ្នាក់ដឹកនាំជប៉ុន ដោយខ្លាចក្រែងថាចិននឹងសងសឹកលើជប៉ុន វិញនៅថ្ងៃណាមួយ ដូច ឬអាចខ្លាំងជាងអ្វីដែលជប៉ុនធ្លាប់ធ្វើដាក់ចិននៅអំឡុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២។

ម្យ៉ាងវិញទៀត សន្តិសុខជាតិរបស់ជប៉ុន ក៏កំពុងប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យផងដែរ ដោយសារតែនយោបាយមិនច្បាស់លាស់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ អតីតប្រធានាធិបតី លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក TPP ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់កុំឱ្យចិនគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងតំបន់ទាំងមូល និងការគំរាមកំហែងដល់សម្ព័ន្ធភាពទ្វេភាគី ដោយសារនយោបាយតម្កល់ផលប្រយោជន៍អាមេរិកមុនគេ ឬ America First របស់លោក ត្រាំ។

លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន បានធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងរវាងជប៉ុន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រឡប់ទៅរកភាពប្រក្រតីក៏ពិតមែន តែវានៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ ខណៈអាមេរិករបស់ លោក បៃដិន នៅតែបន្តដើរតាមនយោបាយខ្លះរបស់លោក ត្រាំ ដោយស្ថិតនៅក្រៅកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយក៏មិនមានយុទ្ធសាស្ត្រច្បាស់លាស់ក្នុងការរក្សា

សមតុល្យនៃអំណាចយោធានៅក្នុងតំបន់ដែលកំពុងធ្លាក់ចុះនោះដែរ។ បែបនេះឯង ទើបជប៉ុនមិនអាចអង្គុយរង់ចាំគ្រោះថ្នាក់មកដល់ឡើយ។ នៅឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន របស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក អាបេ ស៊ីនហ្សូ បានផ្ដួចផ្ដើមឡើងនូវគំនិតមួយដែលគេស្គាល់ជាទូទៅថា «សេរីភាព និងការបើកចំហតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»។

ជប៉ុនបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងស្ដារឡើងវិញនូវកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចុតភាគី ឬក្វាដ (Quad) ជាមួយអូស្ត្រាលី, ឥណ្ឌា និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ អស់រយៈពេលជាច្រើន ឆ្នាំមកនេះ ជប៉ុនបានធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយចំនួន ដែលអនុញ្ញាតឱ្យយោធារបស់ខ្លួនមានតួនាទីទូលំទូលាយជាងពេលណាៗទាំងអស់ផងដែរ ដោយអាចធ្វើប្រតិបត្តិការ យោធាល្បាតជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក នៅឯតំបន់ដែនទឹកដែលចិនកំពុងធ្វើសកម្មភាពខ្លាំង។ ថ្នាក់ដឹកនាំជប៉ុនកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ថែមទាំងហ៊ានប្រើសម្ដីថ្លោសដាក់ចិន ដោយ និយាយចំៗថាអាចនឹងចូលរួមជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីការពារកោះតៃវ៉ាន់ នៅក្នុងករណីមានការវាយប្រហារណាមួយពីចិន។ ទីក្រុងតូក្យូក៏បានដាក់ពង្រាយមីស៊ីលប្រឆាំង នាវាចម្បាំងនៅលើកោះ Ryukyu ស្ថិតនៅក្បែរកោះតៃវ៉ាន់ ហើយម្ដងម្កាលបានអះអាងថានឹងប្រើប្រាស់នាវាមុជទឹក ដើម្បីរារាំងចិនកុំឱ្យចូលទៅកាន់តំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងករណី សង្រ្គាមផ្ទុះឡើង។

សកម្មភាពទាំងនេះបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ជប៉ុនកំពុងចាប់ផ្ដើមធ្វើឱ្យខ្លួនឯងក្លាយជាមហាអំណាចមួយក្នុងតំបន់បន្តិចម្ដងៗ ខណៈទីក្រុងតូក្យូកំពុងសហការជាមួយអាមេរិក ក្នុងការធានាឱ្យបាននូវខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់, បង្កើនល្បឿននៃគំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់បណ្ដាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យលើបច្ចេកវិទ្យាសំខាន់ៗដូចជាបន្ទះឈីប ព្រមទាំងការផ្ដល់ជំនួយ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានគុណខ្ពស់ទៅកាន់បណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍដើម្បីប្រជែងឥទ្ធិពលចិន។

ពិតមែនទៅ ជប៉ុនមានសង្ឃឹមថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងត្រឡប់មកវិញ តែទន្ទឹមគ្នាក៏ខឹងសម្បារផងដែរចំពោះការស្ទាក់ស្ទើររបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។ តួយ៉ាងដូចជាការត្រឡប់ចូល ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកវិញជាដើម។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក Kishida កំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាប្រឈមមួយដ៏ធំ នោះគឺរារាំងចិនកុំឱ្យចូលក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកដែលសព្វថ្ងៃមានឈ្មោះថា CPTPP ខណៈបើកផ្លូវឱ្យតៃវ៉ាន់ចូលជាសមាជិក។ មនុស្សទូទៅ គិតថាជប៉ុននឹងមិនហ៊ានធ្វើខ្លាំងដាក់ចិន ទេ ព្រោះតែប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។ តែបញ្ហាជម្លោះទឹកដី និងការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិនបានកែប្រែការគិតរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំជប៉ុន ហើយតាមរយៈការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម សេរីជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប និងការបង្កើតខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ជាមួយអូស្ត្រាលី និងឥណ្ឌា វាបានបង្ហាញថាជប៉ុនកំពុងកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកសេដ្ឋកិច្ចលើចិន។

តែទោះជាបែបនេះក្ដី អ្នកជំនាញកិច្ចការតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដូចជា លោក Adam Liff យល់ថាការផ្លាស់ប្ដូររបស់ជប៉ុនសព្វថ្ងៃមើលទៅ វាជាការវិវត្តន៍ច្រើនជាងការធ្វើបដិវត្តន៍ដ្បិត ការចំណាយលើវិស័យការពារជាតិរបស់ជប៉ុនមានកម្រិតនៅឡើយ ហើយការពិភាក្សាពីការផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនៅតែស្ថិតក្រោមការហាមឃាត់។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគេអាច និយាយនោះគឺថាជប៉ុនបានចាប់ផ្ដើមមើលឃើញពីតួនាទីយ៉ាងសំខាន់របស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិ ហើយវាក៏ជាឱកាសល្អសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិកដែរ។ ពីព្រោះថាផ្អែកលើ ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ, សេដ្ឋកិច្ច និងយោធារឹងមាំ, បច្ចេកវិទ្យាជឿនលឿន និងតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យ, ជប៉ុននឹងក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តមិនអាចខ្វះបានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងស.វទី២១នេះ ដែលផ្ទុយពីចិនដែលមើលឃើញថាការឡើងនៃឥទ្ធិពលរបស់ជប៉ុនគឺជាការគំរាមកំហែង។ ដូច្នេះ ការធ្វើបដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេសជប៉ុនមួយផ្សេងទៀត នឹងកើតមានដែរ ឬក៏យ៉ាងណា គឺវាអាស្រ័យទៅលើចិន៕

ប្រភព៖ Bloomberg (ថ្ងៃសុក្រ ទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១)

ដោយ៖ Fresh News






អ្នកវិភាគ៖ ទណ្ឌិតក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី អស់លក្ខណ៍ក្នុងសំណុំរឿងសញ្ជាតិ២ ព្យាយាមស្រោចស្រង់ខ្លួនឯងពីភាពអាម៉ាសនយោបាយដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ

(ភ្នំពេញ)៖ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញលើ វិសោធនកម្មមាត្រាមួយចំនួននៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមសំដៅធានាប្រក្រតីភាព នៃស្ថាប័នជាតិ ដោយកំណត់ឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិរួមមានប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញត្រូវមាន «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» ត្រូវបានអនុម័តដោយកិច្ចប្រជុំពេញ អង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រីកាល ពីព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ហើយនឹងត្រូវបញ្ជូនទៅរដ្ឋសភា ដើម្បីពិនិត្យនិងអនុម័តមុននឹងបញ្ជូនទៅកាន់ព្រឹទ្ធសភាដើម្បីបន្តនីតិវិធី។

វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះគឺជាការបិទទ្វារជាស្ថាពរចំពោះអ្នកនយោបាយសញ្ជាតិ២ ដែលតាំងពីដើមរៀងមកតែងតែធ្វើនយោបាយបំផ្លាញជាតិគ្រប់កាលៈទេសៈ និងប៉ុនប៉ងឡើងដឹកនាំប្រទេស គ្រប់គ្រងស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិ និយាយឱ្យចំសម្រាប់ពេលនេះគឺក្រុមជនក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី និងគូកនរបស់ខ្លួន ដែលតែងធ្វើនយោបាយប្រឆាំងនឹងជាតិនិងប្រជាជនកម្ពុជា បានឈានដល់ទីបញ្ចប់ទាំងស្រុងប្រៀបបាននឹងសាកសពត្រូវបាន គេលើកដាក់ក្នុងក្តារមឈូសហើយវាយដែកគោលជាប់យកទៅបញ្ចុះដូច្នេះដែរ។

តែទោះបីយ៉ាងនេះក្តី គេឃើញ សម រង្ស៊ី ជនក្បត់ជាតិតពូជពីជីតារហូតដល់ចៅ កំពុងតែមានអារម្មណ៍វល់ៗដូចវិញ្ញាណខ្មោចមិនទាន់គ្រប់៧ថ្ងៃមិនទាន់ដឹងថា ខ្លួនស្លាប់ដូច្នោះដែរ និងបានព្យាយាមបិទបាំងភាពអាម៉ាសដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដែលបង្កើតឡើង ដោយកំហុសផ្នែកនយោបាយ និងគំនុំសងសឹកចាក់រុករបស់ខ្លួនដែលនាំឱ្យ បាត់បង់ទាំងស្រុងនូវច្រកទ្វារ ដែលខ្លួនតែងតែស្រម៉ៃធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។ ជនក្បត់ ជាតិ សម រង្ស៊ី ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានអ្នកនយោបាយ អ្នកវិភាគ និងមជ្ឈដ្ឋានប្រជាពលរដ្ឋ​មើលឃើញថា បានប្រព្រឹត្តកំហុសយុទ្ធសាស្ត្រ នយោបាយពីមួយទៅមួយរហូតមកដល់ការប្រើប្រាស់ព័ត៌មាន​ក្លែងក្លាយផ្សាយដោយ​កាសែតអង់គ្លេស ឌឹហ្គាដាន ចោទប្រកាន់ ដោយគ្មានមូលដ្ឋានថាសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទិញសញ្ជាតិពីប្រទេសសាយប្រឹស និងបានញុះញង់បញ្ឆេះកំហឹងពលរដ្ឋឱ្យបះ បោរផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាល។

ចុងក្រោយកាសែតឌឹហ្គ័រដានចេញមុខកែតម្រូវព័ត៌មានមិនត្រឹមត្រូវនេះ ធ្វើឱ្យអ្នកនយោបាយចាញ់ចាស់វស្សា សម រង្ស៊ី ដួលទល់ផ្អក។ មានឈ្មោះជាជនចង្រៃជាតិ សម រង្ស៊ី ក្រពុលមុខនឹងការស្តីបន្ទោសពីភរិយានិងអ្នកនៅជុំវិញខ្លួនពីភាពល្ងង់ខ្លៅនៃការធ្វើនយោបាយដូចក្មេងបៀមដៃ គ្មានគោលការណ៍ និងយុទ្ធសាស្ត្រច្បាស់លាស់របស់ខ្លួន ដើរមួយក្តារណាក៏ខាតបង់រហូត ខាតរហូតបោសគូថខោ នៅពេលនេះ។ ហេតុដូច្នេះបានជា សម រង្ស៊ី ព្យាយាមបញ្ចេញសារផ្សេងៗដោយធ្វើជាមិនដឹងពីបរាជ័យខ្លួន និងព្យាយាមស្តារស្ថានការណ៍ រហូតប្រើថា «ប្រសិនបើត្រូវរឿង» ខ្លួននឹងលាលែងពីសញ្ជាតិបារាំងរបស់ខ្លួន មុនចូលកាន់តំណែង។

ផេះ! និយាយឱ្យតែខ្លួនឯងអ តែអ្នកនៅជុំវិញ សម រង្ស៊ី គ្មាននរណា ជឿការធ្វើនយោបាយភូតកុហកគ្មានព្រំដែននេះទៀតទេ ហើយ សម រង្ស៊ី ពេលនេះគឺជាអ្នកទោស ច្រើនសំណុំរឿង គ្មានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយ គ្មានគណបក្សខ្លួនឯងជួយខ្លួនឯង មិនទាំងរួចផង តើពេលណាក្តីស្រម៉ៃនោះក្លាយជាការពិតទៅ?

ពលរដ្ឋខ្មែរក៏យល់ច្បាស់ណាស់ជាមួយពាក្យ «ប្រសិនបើ» ហើយ សម រង្ស៊ី ដែលមានសញ្ជាតិបារាំងក៏យល់ច្បាស់ពីពាក្យប្រសិនបើជាភាសាបារាំងគឺ « Avec le mot Si, on peut mettre Paris dans la poche» មានន័យថា «ជាមួយពាក្យប្រសិនបើ គេអាចយកទីក្រុងប៉ារីសទាំងមូលដាក់ក្នុងហោ ប៉ាវបាន» ដែលសំដៅលើការមិនពិត។ តែសម្រាប់ជនក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី ទោះបីដឹងថាវាមិនពិត និងវាមិនអាចទៅរួច តែត្រូវតែខំត្រដររហូតដល់ដង្ហើមចុងក្រោយ គឺបោកលុះក្ស័យដើម្បីចិញ្ចឹមចលនា ក្បត់ជាតិរបស់ខ្លួន។ ការធ្វើនយោបាយរបស់ សម រង្ស៊ី ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ដូចគ្នានឹងការធ្វើនយោបាយរបស់ជីតា និងឪពុកខ្លួន គឺនយោបាយរុកគួនសម្តេចឪ នរោត្តម សីហនុ រហូតដល់គប់គិតជាមួយបរទេសប៉ងផ្តួលរំលំសម្តេចឪ នរោត្តម សីហនុផងដែរ។

សម រង្ស៊ី ពេលនេះក៏កំពុងធ្វើនយោបាយប្រឆាំងនឹងព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ និងប្រឆាំងកម្ពុជា សងសឹកនិយម និងរុកគួនចងកំហឹងជាមួយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលជាវីរៈបុរសកម្ពុជា ជួយសង្គ្រោះជាតិនាំយកសន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួមជាតិ ឯកភាពជាតិ ឯកភាពទឹកដី និងការអភិវឌ្ឍជូនកម្ពុជា។ តែលទ្ធផលចុងក្រោយ វាសនា សម រង្ស៊ី គឺដូចខ្មោចជីតា និងដូចខ្មោចឪ នឹងស្លាប់ដោយចារក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រថាជាជនក្បត់ជាតិដ៏អសោច។

សម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរច្រើនលើសលប់ក្នុងនោះមានទាំងមន្ត្រីរាជការ បញ្ញាវ័ន្ត អ្នកវិភាគផងដែរបានអប អរសាទរស្វាគមន៍ និងគាំទ្រអស់ពីដួងចិត្តនូវគំនិតផ្តួចផ្តើម របស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន លើការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញដោយកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយគត់» ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលទាំង៤របស់ជាតិ ក្នុងគោលបំណងដ៏មុតមាំក្នុងការធានាទាំងខាងផ្លូវច្បាប់ និងនយោបាយ ចំពោះគោលជំហរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តស្មោះត្រង់ឥតងាករេចំពោះជាតិមាតុភូមិ និងប្រជាជននៅគ្រប់កាលៈទេសៈ ហើយក៏ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការជ្រៀតជ្រែករបស់បរទេសក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងកម្ពុជាផងដែរ។ ច្បាប់នេះតាមពិតត្រូវមានជាយូរណាស់មកហើយ ហើយពេលនេះមិនមែនតែកម្ពុជានោះទេដែលមាន គឺប្រទេសជាង៤០ នៅលើពិភពលោកដែលបានកំណត់ឱ្យមេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិមានសញ្ជាតិតែមួយ។

សេចក្តីព្រាងច្បាប់បានផ្តោតជាសំខាន់ទៅលើប្រធានព្រឹទ្ធសភា, ប្រធានរដ្ឋសភា, នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដែលជាមេដឹកនាំមានការទទួលខុសត្រូវ ក្នុងការសម្រេចលើកិច្ចការសំខាន់ៗ ដែលជាអាយុជីវិតរបស់ប្រទេសជាតិ សំដៅធានាការពារឯករាជ្យជាតិ អធិបតេយ្យជាតិ និងបូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា, ឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា និងការប្រឆាំងដាច់ខាតនឹងការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេសចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុង របស់ជាតិ ឬ ការបង្គាប់បញ្ហាចំពោះគោលនយោបាយជាតិ និងអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា។

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងហេតុដែលអានដោយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៊ិន ឈិន រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានគូសបញ្ជាក់ពីគោលបំណងនៃការកសាងច្បាប់នេះ ឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា «ដើម្បីធានាបានឱឡារិកភាពទាំងខាងផ្លូវច្បាប់ ទាំងខាងនយោបាយ ចំពោះគោលជំហរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តស្មោះត្រង់ឥតងាករេចំពោះជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាជនកម្ពុជា នៅគ្រប់កាលៈទេសៈ ទាំងអស់ និងដើម្បីធានាការពារឧត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជាពីការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស»។ ការធ្វើច្បាប់ដើម្បីកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» សម្រាប់មេដឹកនាំនៃស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិទាំង៤នេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយទៀតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ដែលមិនធ្លាប់មានចែងនោះឡើយចាប់តាំងពីការកកើតឡើងនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ បើទោះបីយ៉ាងណា ការកសាងឡើងនូវច្បាប់នេះ ទទួលបានការសាទរ និងគាំទ្រយ៉ាងខ្ទរខ្ទារពីប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ និងឋានានុក្រម រួមទាំងស្ថាប័នព្រះសង្ឃ ដែលជាសាសនារបស់ជាតិផងដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានសាទរ ដោយបានមើលឃើញថា ការកំណត់បែបនេះ គឺជាការធានាបាននូវការការពារបានយ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់នូវឧបត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា តាមរយៈមេដឹកនាំនៃស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិទាំង ៤នេះ។

ដូច្នេះជនក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី និងគូ កនសញ្ជាតិ២ គួរខ្មាសពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលបានឃើញពីទង្វើក្បត់ជាតិរបស់ក្រុមខ្លួនយ៉ាងច្បាស់។ ក្រុមលោកគួរដឹងខ្លួនថាទង្វើរបស់អ្នក បច្ចុប្បន្នមិនបានជួយខ្មែរឡើយ តែគឺដើរតាមខ្សែញាក់បរទេស បំផ្លាញកម្ពុជាបម្រើផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយបរទេស។ តែបារមីព្រះមហាស្វេតឆ្ឆ័ត្រ និងបារមីនៃអតីតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះមហាក្សត្រីយានីខ្មែរបានតាមបីបាច់ថែរក្សាកម្ពុជា ដោយកម្ចាត់ចោលនូវក្រុមជនក្បត់ជាតិទាំងឡាយឱ្យវិនាសសាបសូន្យ ខ្ចាត់ព្រាត់ទៅឆ្ងាយដើម្បីទុកលទ្ធភាពឱ្យអ្នកសករឡាញ់ និងស្នេហាជាតិពិតប្រាកដបន្តគ្រប់ គ្រងដឹកនាំប្រទេសឆ្ពោះទៅរកការរីកចម្រើនលាន់តែខ្លាំង សុខសន្តិភាព និងស្ថិរភាពជានិរន្ត។ ក្រោយវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើការកំណត់សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយសម្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិចូលជាធរមាន ក្រុមជនក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី នឹងដឹងខ្លួនដូចខ្មោច ៧ ថ្ងៃ ហើយចងចាំប្រសាសន៍សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីថា «លេង កុំខឹង ខឹង កុំលេង! ទ្វារបានបិទជារៀងរហូតហើយសម្រាប់អ្នក ដែលមានសញ្ជាតិ ២ ដែលប៉ុនប៉ងស្វែងរកតំណែងស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិ»៕

ដោយ៖ ចៅចាក់ស្មុក

រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១