Tuesday, March 24, 2015

សុន្ទរកថា ឯកឧត្តម បណ្ឌិត​សភាចារ្យ សុខ អាន នាឱកាស​ពីធី​បើក «កិច្ច​សន្ទនា​ជាមួយ​ព្រះគ្រូ Sri Sri Ravi Shangkar ស្តីពីការ​ជំរុញ​ក្រម​សីលធម៌​ផ្នែក​ធុរកិច្ច ការ​អភិវឌ្ឍ​ខ្លួន

សុន្ទរកថា
របស់
ឯកឧត្តម បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ អាន
ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី
នាឱកាសពីធីបើក «កិច្ចសន្ទនាជាមួយព្រះគ្រូ Sri Sri Ravi Shangkar ស្តីពីការជំរុញក្រមសីលធម៌ផ្នែកធុរកិច្ច ការអភិវឌ្ឍខ្លួន ការរស់នៅដោយក្តីរីករាយ និងការប្រកាសបើកទិវា Yoga អន្តរជាតិ»
រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥
*****

-               ព្រះគ្រូ Sri Sri Ravi Shangkar ជាទីគោរព
-               ឯកឧត្តម Dinesh K. Patnaik ឯកអគ្គរដ្ឋទូតឥណ្ឌាប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
-               ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី អ្នកនាងកញ្ញា‌‌‌ ភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិ និងអន្តរជាតិជាទីមេត្រី

ខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយយ៉ាងក្រៃលែងដែលបានចូលរួមជាមួយអ្នកទាំងអស់គ្នា នៅក្នុងពិធីបើក «កិច្ចសន្ទនា​ជាមួយ​ព្រះគ្រូSri Sri Ravi Shangkar ស្តីពីការជំរុញក្រមសីលធម៌ផ្នែកធុរកិច្ច ការអភិវឌ្ឍខ្លួន ការរស់នៅដោយ​ក្តី រីករាយ និងការប្រកាសបើកទិវា Yoga អន្តរជាតិ» ដែលរៀបចំដោយអង្គការ The Art of Living នៅពេលនេះ។ ខ្ញុំសូម​វាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះមូលនិធិ The Art of Living ជាពិសេសចំពោះព្រះគ្រូ Sri Sri Ravi Shangkar ដែលបាន​រៀបចំព្រឹត្តការណ៍ដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ ដែលមានអ្នកចូលរួមមកពីមជ្ឈដ្ឋានផ្សេងៗគ្នាដូចជា ធុរកិច្ច សាកល​វិទ្យាល័យ និងសាធារណៈជន។

វាគឺជារឿងមួយជំរុញទឹកចិត្តខ្លាំងណាស់ ដែលកម្មវិធីពិសេសនេះនឹងរៀបរាប់អំពីឆាក​ជីវិតក្នុងន័យ​ទូលំ​ទូលាយ និង គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍។ វាគឺជាកម្មវិធីពិសេស ព្រោះថា នៅជាមួយយើងទាំងអស់គ្នានៅទីនេះ យើងមានវត្តមានរបស់ ​ព្រះគ្រូ Sri Sri Ravi Shangkar ដែលជា​មេដឹកនាំ​លក្ខណៈសាសនា និងមនុស្សធម៌ដ៏​ល្បី​ល្បាញ ប្រកបដោយ​ទស្សនវិស័យ​ផ្តោតលើពិភពលោកមួយដែលគ្មានអំពើហិង្សា និងគ្មានស្រ្តេស (stress) ហើយគំនិត​ផ្តួចផ្តើម​របស់ ​ព្រះគ្រូ រួមមាន ការដោះស្រាយជម្លោះ ការកាត់បន្ថយស្រ្តេស ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការសិក្សាសម្រាប់​ទាំង​អស់គ្នា ដើម្បីចែករំលែកនូវទស្សនាទានបែបទស្សនៈវិជ្ជាចំពោះជីវិត ដែលគាត់បាននិងកំពុងផ្តល់ដល់​ពិភពលោក​អស់រយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ។ ជាពិសេស អង្គការរបស់ព្រះគ្រូ គឺអង្គការ The Art of Living បានរៀបចំ​កម្មវិធីប្លែកៗជាច្រើនសម្រាប់ប្រជាជនគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន នៅទូទាំងពិភពលោក ដោយផ្តោតលើការពង្រឹងគុណភាព​ជីវិត តាមរយៈកម្មវិធីការអភិវឌ្ឍខ្លួន និងកាត់បន្ថយស្រ្តេស ដើម្បីឱ្យអ្នកទាំងនោះអាចប្រឈមនឹង​បញ្ហានានា​នៅ​ក្នុងជីវិត និងអាចរស់នៅប្រកបដោយសុខភាពល្អ និងមានសុភមង្គល។

ព្រះគ្រូ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី អ្នកនាងកញ្ញា

ដូចដែលអ្នកទាំងអស់គ្នាបានដឹងរួចហើយ របបប៉ុលពតដែលបានគ្រប់គ្រងប្រទេសអស់រយៈកាលជាង៣ឆ្នាំ រហូត ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ បានបំផ្លិចបំផ្លាញមិនត្រឹមតែហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំង​ធនធានមនុស្សទៀតផង។ ក្រោយពេលរំដោះ បើទោះបីជាសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងសេរីភាព​ត្រូវបានស្តារ​ឡើងវិញ​បន្តិចម្តងៗក៏ដោយ ក៏ប្រជាជនដែលរស់រានមានជីវិតរួចផុតពីសោកនាដកម្មនេះ បានទទួលរងការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត ដែ​លបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគាត់។

ទោះបីជាមានហេតុការណ៍ដ៏អកុសលទាំងនេះក្តី រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំដ៏ឈ្លៀសវៃរបស់​សម្តេច​អគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍន៍​ប្រទេសលើគ្រប់វិស័យតាំងពីបាតដៃទទេ ដោយបានផ្តោតលើការស្តារនីតិសម្បទា និងការដោះស្រាយឱ្យបាននូវ​ទុក្ខលំបាកដែលបន្សល់ដោយរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត និងសង្រ្គាមស៊ីវិលជាងបីទសវត្សរ៍។ តាមរយៈ​នយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះដាក់ចេញដោយសម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលបានបញ្ចប់ទាំងស្រុង​នូវ​រចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយ និងយោធានៃរបបខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ១៩៩៨ ប្រទេសយើងបាននិងកំពុង​ទទួល​នូវ​សន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពនយោបាយនៅពាសពេញផ្ទៃប្រទេស ដែលមិនដែលធ្លាប់មាននៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត​៥០០ឆ្នាំ​ចុងក្រោយរបស់កម្ពុជា។ ជាមួយនឹងស្ថានភាពអនុគ្រោះទាំងនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានឈានទៅរៀបចំគោល​នយោ​បាយ ផែនការ និងយុទ្ធសាស្រ្តនានា ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅ កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើង​នូវ​សុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តរបស់ប្រជាជន ជាបណ្តើរៗ។ ដើម្បីលើកកម្ពស់សេចក្តីសុខរបស់ប្រជាជន រាជរដ្ឋា​ភិ​បាល បានធ្វើការវិនិយោគយ៉ាងច្រើនទៅលើវិស័យសុខាភិបាលសាធារណៈ និងមជ្ឈមណ្ឌលកីឡា។ ជាងនេះ​ទៀត ដៃគូ អភិវឌ្ឍន៍ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍នានាបានចូលរួមចំណែកក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងនេះ តាមរយៈការ​លើក​កម្ពស់ការយល់ដឹងជាសាធារណៈអំពីបញ្ហាសុខភាព និងបង្កើនវិធីសាស្រ្តសកម្មចំពោះសុខភាព។ ជាការពិត​ណាស់ គឺជារឿងរីករាយដែលយើងសង្កេតឃើញថាចំណាប់អារម្មណ៍របស់ប្រជាជនកម្ពុជា លើការហាត់កីឡា​កាន់តែ​កើន​ឡើងច្រើនជាងមុន ហើយប្រការនេះត្រូវបានសម្រួលតាមរយៈការបង្កើនទំហំទីតាំងសាធារណៈ និងសួនច្បារ​នានា ក៏ដូចជាទីតាំងហាត់កីឡា ដែលមានទាំងរដ្ឋ និងឯកជនកំពុងដាក់ឱ្យដំណើរការ។

ព្រះគ្រូ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី អ្នកនាងកញ្ញា

ជាមួយនឹងគោលដៅ និងខ្លឹមសារប្រកបដោយអត្ថន័យទាំងនេះ ខ្ញុំគិតថាកម្មវិធីដែលរៀបចំដោយអង្គការ The Art of Living នេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា និងពិភពលោក ជាពិសេស​នៅក្នុង​បរិបទ​សង្គម​បច្ចុប្បន្ន ដែលទាមទារឱ្យមានល្បឿនលឿន និងផ្តល់សារៈសំខាន់លើការងារ ការប្រកួតប្រជែង និងភាព​ឥត​ខ្ចោះ។ នៅក្នុងសង្គមដែលប្រែប្រួលលឿនបែបនេះ បច្ចេកវិទ្យា និង​សាកល​ភាវូប​នីយ​កម្ម មិនត្រឹម​តែ​ផ្តល់​កាលា​នុវត្ត​ភាព​ថ្មីៗប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងនាំមកនូវបញ្ហាប្រឈមនានាផងដែរ នៅ​ពេល​​ដែលមនុស្សនៅពាសពេញ​ពិភព​លោក បាននិងកំពុងស្វែងរកតុល្យភាពមួយរវាងការងារ និងជីវិតរស់នៅ។ ភាពឈានមុខផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​យើង បំពេញកិច្ចការជាច្រើនក្នុងពេលតែមួយ និងឱ្យធ្វើការងារបាន​កាន់តែ​ច្រើន​ឡើងៗ ប៉ុន្តែនៅក្នុង​ពេលជាមួយ​គ្នា​នេះ វាក៏បានធ្វើឱ្យព្រំដែនរវាងការងារ និងជិវិតរស់មានភាព​មិនច្បាស់​លាស់​ផងដែរ។ ជា​លទ្ធ​ផល យើងសង្កេត​ឃើញ​ថាមានបញ្ហាសង្គមថ្មីៗជាច្រើនបានកើតឡើង ហើយស្រ្តេស​គឺជា​​បញ្ហា​រួមរបស់​សង្គមដែលកំពុង កើតឡើងចំពោះ​មនុស្សរាល់គ្នា គ្រាន់តែនៅក្នុងរូបភាពផ្សេងៗគ្នាប៉ុណ្ណោះ។ ការ​សិក្សា​​បាន​បង្ហាញថា បញ្ហាស្រេ្តស នៅកន្លែង​ធ្វើ​ការ គឺស្ថិតនៅលំដាប់ខ្ពស់ជាងគេបង្អស់។ យើងអាចយល់​បានថាស្រ្តេស​នាពេល​បច្ចុប្បន្នគឺមាន លក្ខណៈ ​កាន់តែអាក្រក់​ជាងពេលណាៗទាំងអស់ ដោយសារតែការកើនឡើងនៃតម្រូវការនៃជីវិត​រស់នៅ​សម័យ​ទំនើប​នេះ និងការ​ផ្លាស់​ប្តូរដែលកើតឡើងជាប្រចាំ។ ស្រ្តេសធ្វើឱ្យមានការខូចខាតដែល​មិនអាច​ប៉ាន់​ស្មានបាន។ ជាទូទៅ គេ បានដឹងថា ស្រ្តេសធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការចងចាំ ការប្រមូលផ្តុំអារម្មណ៍ ការ​វាយតម្លៃ និង​ការសម្រេច​ចិត្ត។ ជារឿង ដែល​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់ផ្អើលផងដែរ​ តាមរយៈ​លទ្ធផល​នៃការសិក្សា​នានា យើងសង្កេតឃើញ​ថា ស្រេ្តសគឺជា​មូលហេតុ​ចម្បង​បំផុតតែ​មួយគត់នៃអវត្តមានពីការងារ ដែលស្មើនឹង២ដងនៃអត្រាបុគ្គលិកមានជម្ងឺ ឬ​រងគ្រោះ​ថ្នាក់។ ស្រ្តេស បាន​ក្លាយ​ជា​បញ្ហានៃគោលនយោបាយ​សុខភាពសាធារណៈដែលចាំបាច់​ត្រូវមាន​ដំណោះ​​ស្រាយ​រួមគ្នា ដោយបុគ្គល គ្រួសារ សហគមន៍ អង្គការ រដ្ឋាភិបាល និងសង្គម ប្រសិនបើយើងចង់បាន​កម្លាំងការងារ​មួយ​ដែលមានប្រសិទ្ធិភាព។ ការ​មានសុភាពល្អ ទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត គឺជាលក្ខខណ្ឌដំបូងបំផុតនៃការងារប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាពដែល​មាន សារៈសំខាន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចិរភាព ព្រោះថាបុគ្គលដែលមានសុខភាពល្អអាច​បំពេញការងារ​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាព និងអាចបង្កើតគ្រួសារល្អ ហើយមនុស្សដែលមានសុខភាពល្អ គឺជាយុទ្ធសាស្រ្តគន្លឹះ ក្នុងការដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ភាពក្រីក្រ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រធានបទសុខភាព ខ្ញុំសូមចែករំលែកនូវគំនិត និងបទពិសោធន៍មួយចំនួន ជាមួយឯកឧត្តម លោក​ជំទាវ អស់លោក លោកស្រី។ ខ្ញុំជឿជាក់ថា បុគ្គលម្នាក់ៗអាចចាប់យកវិធីសាស្ត្រប្រតិ​សកម្ម ដើម្បី​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​សុខភាពរបស់ខ្លួន​ប្រសើរឡើងបាន ឧទាហរណ៍ដូចជាការទទួលទាន​អាហារ​សមស្រប និងលំហាត់​ប្រាណ​។ បើ​ទោះ​បីជាមានមធ្យោបាយជាច្រើនដើម្បីធ្វើឱ្យសុខភាព​របស់យើងប្រសើរឡើង​ក៏ដោយ ប៉ុន្តែការយល់ដឹង និង​ការ ដាក់វិន័យផ្ទាល់ខ្លួន គឺជារឿងសំខាន់។ នៅ​ក្នុងចំណោមវិធីសាស្ត្រជាច្រើននោះ លំហាត់ប្រាណសាមញ្ញ ប៉ុន្តែ​ជា​ទៀងទាត់ គឺជា​វិធីសាស្ត្រ​មួយ​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាព សម្រាប់ការពង្រឹងសុខភាពជាទូទៅ និងជាពិសេសការ​កាត់ បន្ថយស្ត្រេស។ លំហាត់ប្រាណអាចកាត់បន្ថយ​ការឈឺចាប់ និងភាពហត់នឿយ ក៏ដូចជាពង្រឹង​និងសម្រប​សម្រួល ចលនាដងខ្លួន។ ផលប្រយោជន៍ទាំងនេះបានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ តាមរយៈបទពិសោធន៍​ផ្ទាល់​របស់ខ្ញុំ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ខ្ញុំធ្វើលំហាត់ប្រាណជារៀងរាល់ព្រឹក ហើយ​សង្កេតឃើញថា សុខភាព​របស់ខ្ញុំមាន​ភាពប្រសើរជាងមុនជាលំដាប់។ ជាក់ស្ដែង មានប្រភេទ​លំហាត់ប្រាណជាច្រើន ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំចូល​ចិត្ត​ហែល​ទឹក។ ដើម្បីកាត់បន្ថយស្ត្រេស យើងអាចងាកមកធ្វើសមាធិ ឬឧបករណ៍កាត់​បន្ថយភាព​តានតឹង​ផ្លូវ​ចិត្ត​ផ្សេងទៀត ដូចជាការធ្វើ Yoga ជាដើម។ ការ​ធ្វើ Yoga បានក្លាយទៅជាប្រព័ន្ធលំហាត់ប្រាណមួយដ៏មានប្រជាប្រិយភាព ប៉ុន្តែ វាក៏មានចំណុច​សំខាន់ពាក់ព័ន្ធ​នឹងការសមាធិផ្លូវចិត្ត និងស្មារតីផងដែរ។ Yoga គឺជាទស្សនៈវិទ្យា​ឥណ្ឌា​បុរាណ​មួយ ដែលមានដើមកំណើតរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ។ វាត្រូវបានបង្កើតឡើង​ដើម្បីជាផ្លូវឆ្ពោះទៅរកការឈ្វេង​យល់ផ្នែក​ស្មារតី ប៉ុន្តែនៅសម័យទំនើបនេះ លក្ខណៈរូបវ័ន្តនៃការធ្វើ Yoga បានទទួលនូវ​ប្រជាប្រិយភាព​ជាខ្លាំង ជាទម្រង់​នៃ លំហាត់ប្រាណទន់ភ្លន់និងការគ្រប់គ្រងស្ត្រេស។ ការធ្វើលំហាត់​ប្រាណនេះបានទទួលនូវការ​ចាប់អារម្មណ៍កាន់តែ​ច្រើនឡើង​ នៅក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជា ហើយ​បណ្ដាញទូរទស្សន៍ក្នុងស្រុកមួយចំនួន​ថែមទាំងបានធ្វើការ​ផ្សព្វ ផ្សាយលំហាត់ប្រាណតាម​បែប Yoga នេះនៅក្នុងកម្មវិធីរបស់ខ្លួនផងដែរ។

ព្រះគ្រូ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី អ្នកនាងកញ្ញា

ដោយហេតុថាឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិ និងអន្តរជាតិទាំងអស់​កំពុងទន្ទឹង​រង់ចាំស្ដាប់ការថ្លែងសុន្ទរកថារបស់ព្រះគ្រូ Sri Sri Ravi Shankar ដែលនឹងធ្វើការបក​ស្រាយពន្យល់អំពី​ទស្សនៈជីវិតរបស់ព្រះគ្រូ ពាក់ព័ន្ធនឹងការជំរុញក្រមសីលធម៌ផ្នែកធុរៈកិច្ច ការអភិវឌ្ឍខ្លួន និងការរស់នៅ​ដោយ​ក្តី​រីករាយ ខ្ញុំសូមធ្វើការបញ្ចប់សុន្ទរកថា និងសូមថ្លែងអំណរគុណ​ជាថ្មីម្ដងទៀតដល់ព្រះគ្រូ និងអង្គការ The Art of Living ដែលបានរៀបចំ​ព្រឹត្តិការណ៍នេះនៅកម្ពុជា។

ខ្ញុំសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា ជាមួយនឹងវត្តមានរបស់អ្នកចូលរួមរាប់រយនាក់មកពីសាកល​វិទ្យាល័យ ក្រុមហ៊ុន និង​សាធារណជនទូទៅ ព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃនេះនឹងជួយលើកកម្ពស់វិធីសាស្ត្រប្រតិសកម្មឆ្ពោះទៅរក​សុខភាពល្អ និង​ការ​រស់នៅប្រសើរជាងមុន ដែលនឹងចូលរួមចំណែកក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការកសាងកម្លាំង​ពលកម្មដែលមានសុខភាពល្អបរិបូរណ៍ និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។

ជាទីបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមជូនពរសម្តេចព្រះគ្រូ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី ភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិ​និង​អន្តរ​ជាតិ ទាំងអស់ ឱ្យមានសុខភាពល្អ ជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច និងសុភមង្គល​ក្នុងគ្រួសារ។

ខ្ញុំសូមប្រកាសបើកកម្មវិធី «កិច្ចសន្ទនា​ជាមួយ​ព្រះគ្រូ Sri Sri Ravi Shangkar ស្តីពីការជំរុញ​ក្រម​សីលធម៌​ផ្នែកធុរកិច្ច ការអភិវឌ្ឍខ្លួន ការរស់នៅដោយ​ក្តីរីករាយ និងការប្រកាសបើកទិវា Yoga អន្តរជាតិ»នាពេលនេះ។

សូមអរគុណ!!!

Remarks by His Excellency Dr. SOK An, at the Opening of “An Interaction with His Holiness Sri Sri Ravi Shankar on Promoting Ethics in Business, Personal Growth and Happy Stress Free Living and Launch of the International Yoga Day”

Remarks
by
His Excellency Dr. SOK An, Deputy Prime Minister,
Minister in charge of the Office of the Council of Ministers,
at the Opening of “An Interaction with His Holiness Sri Sri Ravi Shankar on Promoting Ethics in Business, Personal Growth and Happy Stress Free Living and Launch of the International Yoga Day”
 Phnom Penh, 24 March 2015

-         Your Holiness Sri Sri Ravi Shankar;
-         Excellency Dinesh K. Patnaik, Ambassador of India to the Kingdom of Cambodia;
-         Excellencies, Distinguished National and International Guests;
-         Ladies and Gentlemen;
It is my great pleasure to participate with you at the opening of “An Interaction with His Holiness Sri Sri Ravi Shankar on Promoting Ethics in Business, Personal Growth and Happy Stress Free Living and Launch of the International Yoga Day”, organized by The Art of Living. I would like to express my high appreciation to the foundation, especially Your Holiness Sri Sri Ravi Shankar, for organizing this important event, which brings together hundreds of participants from diverse circles such as businesses, universities and the general public.
It is particularly inspiring to see that this special program will look at a broad, but interesting, interrelated topic about life. Special because His Holiness Sri Sri Ravi Shankar -- a universally revered spiritual and humanitarian leader whose vision is a violence-free and stress-free world and whose initiatives include conflict resolution, trauma relief, poverty alleviation and education for all -- is now here with us to share his deeper philosophical insights into life he has imparted to the world for over 30 years. Essentially, His Holiness’s organizations, particularly the Art of Living, has offered a wide range of programs to various segments of people worldwide focusing on enhancing the quality of their lives, through for example, self-development and stress reduction programs, so that they are empowered to gracefully face the life’s challenges and live a healthy and happy life.
-         Your Holiness, Excellencies, Ladies and Gentlemen,

As you all may know, the Pol Pot genocidal regime, which took control of the country for over three years until it was liberated on 7 January 1979, destroyed not only physical infrastructure but also human resources. After the liberation, even when peace, stability, and freedom were gradually restored, the people surviving the tragedy have been traumatized, and their physical and mental health greatly jeopardized.

Despite these unfortunate circumstances, the Cambodian government under the wise leadership of Samdech Akka Moha Sena Padei Techo HUN SEN, Prime Minister of the Kingdom of Cambodia, has been making great efforts to develop all sectors from scratch, with a focus on rehabilitation work and addressing the hardship resulted from the Pol Pot genocidal regime and some three decades of civil war. Through the win-win policy initiated by Prime Minister Samdech Techo HUN SEN, which put a complete end to the political and organizational structure of the Khmer Rouge in 1998, Cambodia has been enjoying nationwide peace, security and political stability, which is unprecedented in the last 500 years of Cambodian history. With these favorable conditions, the Royal Government has managed to conceive and implement various policies, plans and strategies to gradually raise living standards, reduce poverty and improve the physical and mental wellbeing of the people. To promote the people’s well-being, the Royal Government has significantly invested in public health and sport facilities. Furthermore, development partners, civil society and communities have contributed to these efforts through raising public awareness of health issues and promoting proactive approach to good health. Indeed, it is a pleasure to observe the increasing interests in exercise, especially musical aerobics, among the Cambodian people. This has been greatly facilitated by our improved public spaces and gardens as well as sport facilities, operated by both public and private entities.

-         Your Holiness, Excellencies, Ladies and Gentlemen,

Given their rich content and overarching goals, I think that the programs offered by the Art of Living are critically important for the people of Cambodia and the world alike, especially in the context of today’s society, characterized by a rapid pace and a primary emphasis on performance, competition and perfection. In such a fast changing society, apparently engendered by technology and sweeping globalization, not only new opportunities, but also challenges have emerged, as people around the world have been struggling to strike a work-life balance. Advances in technology have enabled us to constantly multi-task and take on more and more, but at the same time this has made the work-life boundary blurred. This results in new social issues, and stress is a common social phenomenon happening to virtually everyone of us, but just in many different ways. Studies have found that workplace stress tops the list. Understandably, today’s stress is more persistent than ever because of the accelerating pace of modern life and constant change. Stress causes damage that is often underestimated. It is well established that stress interferes with memory, concentration, judgment and decision-making. It is alarming to note some research findings that stress is the single highest cause of worker absenteeism, double that of all other illnesses and injuries. This has become a public health issue that needs to be addressed by individuals, families, communities, organizations, government and society as a whole if a productive workforce is to be ensured. Good health, physical and mental, is a pre-condition for a productive workforce, which is in turn necessary for the sustainable development, since a healthy individual is productive and raises a healthy family, and ultimately healthy people are a key strategy for overcoming poverty.

Touching upon personal health topics, I would like to briefly share with you some of my humble opinions and experience. I believe that individuals basically can take a proactive approach to improving their health, for example, by adopting a proper diet and exercises. While there are various ways to improving health, one’s awareness and self-discipline are crucial. Amongst the many approaches, a simple, but regular exercise has been proven to be effective one to improve one’s health, in general, and to reduce stress, in particular. Exercise can help reduce pains and fatigue as well as improve body movement and coordination. This is confirmed from my personal experience over the last several years. I do exercise every morning, and have found that my health has improved a great deal. Indeed, there are various kinds of exercises you can do, but I personally like swimming. To combat stress, people may turn to meditation or other mental stress reduction tools like yoga. Yoga became popular as a system of physical exercise, but it also has a meditative and spiritual core. Yoga is an ancient Indian philosophy that dates back thousands of years. It was designed as a path to spiritual enlightenment, but in modern times, the physical aspects of yoga have found huge popularity as a gentle form of exercise and stress management. It has now gained increasing interests among the Cambodian people and some local TVs have even promoted the yoga-inspired exercise as their regular shows.

-         Your Holiness, Excellencies, Ladies and Gentlemen,

Well conscious that you all are eager to listen to the discourse by His Holiness Sri Sri Ravi Shankar, who will explicate his philosophy of life regarding the promotion of business ethics, personal development and stress-free living, I now wish to conclude my short remarks by once again thanking His Holiness and the Art of Living for making this event happen here in Cambodia.
I firmly hope that today’s event, with hundreds of participants from universities, businesses and the general public will help promote a proactive approach to improving health and living a better life, which would contribute to the Royal Government’s efforts in building a healthy workforce and thus alleviating poverty.

Finally, I wish Your Holiness, Excellencies, Ladies, and Gentlemen, distinguished national and international guests good health, great success, and happiness.

I now declare the “Interaction with His Holiness Sri Sri Ravi Shankar on Promoting Ethics in Business, Personal Growth and Happy Stress Free Living and Launch of the International Yoga Day open.


Thank you!

បទវិចារណកថា ដោយ៖ លី គាំ, ថ្នាក់ដឹក​នាំ​​​​​បក្ស​ប្រឆាំង​លែង​ស្តាប់​មេស្តាប់​កើយ!

          សាធារណមតិទាំងក្នុងប្រទេស និង​ទាំងក្រៅប្រទេស សុទ្ធតែដឹងថា ​​​លោក សម រង្ស៊ី ​​​ជាប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ​​រីឯលោក កឹម សុខា ជាអនុប្រធាន។ តែ​អ្វី​ដែល​គេសង្កេត​ឃើញ​​នោះ​គឺ​ថា ​​​ចាប់តាំងពី លោក កឹម សុខា​​ ​​​​​​ត្រូវបាន​​គណបក្សសម្រេច​​ឲ្យទទួលដំណែង​ជា​អនុប្រធានទី១នៃរដ្ឋសភា​​ មក គាត់ហាក់ដូចជា ​​មានឫកពារក្អេងក្អាង មិនសូវបានស្តាប់ ឬ​អនុវត្ត​​​​តាមសេចក្តីសម្រេច​​របស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលជាប្រធានរបស់ខ្លួននោះឡើយ។
ព្រឹត្តិការណ៍ជាក់ស្តែង ​​មុនពេល​​​​ លោក សម រង្ស៊ីបានត្រូវ នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន  ​​ឯកភាព​​បង្កើតដំណែងថ្មីមួយ ជាប្រធានក្រុមសមាជិកភាគតិចរដ្ឋសភា ដែលមានឋានៈស្មើនាយ​​​​​​រដ្ឋ​មន្រ្តី នោះ លោក កឹម សុខា ​​ក្នុងតួនាទី​ជា​អនុ​ប្រធាន​ទី១រដ្ឋសភា ដែល​ម្តងម្កាល​ពេលប្រធាន​រដ្ឋ​​សភា​អវត្តមាន លោកទទួលនាទីជាប្រធានស្តីទី ត្រូវ​យល់ថា ខ្លួនមាន​អំណា​ច​គ្រប់​គ្រង​រដ្ឋសភា ដែលលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានរបស់ខ្លួនមាន​ឋានៈត្រឹមតែ​ជាសមាជិក​​សា​មញ្ញ​​​មួយ​រូប ឬក៏អាចថា លោក សម រង្ស៊ី មាន​ឋានៈជាសមាជិកកូនក្រុមរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
          ជានិច្ចកាល ពេលប្រជុំគណៈអចិន្រ្តៃយ៍របស់គណបក្សខ្លួន​ ដែលបាន​​សម្រេចថា​អី​ចេះ​ ឬ​ថា​​​​អី​ចុះ ​ដែលមានហត្ថលេខារបស់ប្រធានលើ​កំ​ណត់​កត់​ត្រា លុះ​ដល់​ស្អែកឡើង លោក កឹម សុ​ខា និយាយ​​ធ្វើយ៉ាងហី ហាក់ដូចជាមិនដឹងមិនឭនូវអ្វីដែលប្រធានរបស់ខ្លួន​​បានណែនាំក្នុងអង្គ​ប្រ​​ជុំ តួ​​យ៉ាង​ដូច​ជា​ករណី​លោក​ស្រី​ ឡាក់​ សុ​ភាព​ ជា​ដើម​ ដែល​ពាក់​ពន័្ធទៅ​នឹង​ព័តមាន​លេច​ឭ​រឿង អា​​​ស្រូវ ​កិប​កេង​លុយ​របស់​បក្ស​ ២០​ទៅ​៤០​លាន​ ដុល្លារ​អា​មេរិកជា​ដើម​​។   
          ព្រឹត្តការណ៍ដ៏​ធំមួយ​ ថ្ងៃទី២២ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ លោក សម រង្ស៊ី ​​​​​​បាន​ខិត​ខំប្រឹង​ប្រែង​ចរចា​​ស្មើភាពគ្នា ជា​មួយ​នឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាមួយនឹង ​លោក ហ៊ុន សែន អនុ​ប្រធាន​គណ​បក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងបញ្ចប់នូវបញ្ហា​​​ប្រទូស្តរ៉ាយ​នានា ក្នុង​សង្គម​​បន្ទាប់​​​​ពី​ការ​បោះឆ្នោត​​ឆ្នាំ២០១៣ បែរជាខ្លួននិយាយយ៉ាង​ឆ្កុយ​ថា​ «ខ្ញុំមិនពេញចិត្តនឹងកិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​​នេះ​ទេ តែ​គ្មាន​ជំ​រើស»។​​ ការអួតក្អេងក្អាងនេះគឺបន្លឺឡើង ក្នុង​គំ​និត​អួតសំញែងដាក់ក្រុម​​អ្នកគាំ​ទ្រ​​ខ្លួន​នៅទីក្រុងឡុងបិច រដ្ឋកាលីហ័រនី កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី​១៥​ កន្លងទៅនេះ។
          ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងប្រទេស បានស្តាប់នូវសម្លេងរបស់ លោក កឹម សុខា តាម​គេហទំព័រ​ឮថា «យើងបានកិច្ចព្រមព្រៀងយ៉ាងខ្លី ហើយអត់បានច្បាស់លំអិតទេ ហើយមិន​​​បានបកស្រាយ​​​ច្រើនទេ» និយាយ​នេះ​គឺ​បញ្រ្ចាសទៅ​នឹង​លោក  សម រង្ស៊ី ទាំង​ស្រុង។ ព្រោះ​ថា ខណៈដែល​ចេញ​​​​​ពីប្រជុំចុងក្រោយ រួមទាំង លោក ខេង ដែល​ជា​ប្រធានសមាជិកក្រុមភាគច្រើនក្នុងរដ្ឋ​សភា ផង​ដែរ​នោះ លោក​ សម​ រង្ស៊ី បានថ្លែងថា «គណបក្សទាំងពីរពេញចិត្តនឹងអ្វីដែល​យើងបាន​​ ពិ​ភាក្សា​គ្នា» ដែល​អាចឈាន​​ដល់សេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីមួយ​គឺការ​រៀបចំ និងការប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៃ​​​​គណៈ​​កម្មាធិ​ការ​​​ជាតិ​រៀបចំការបោះឆ្នោត និងការតែងតាំងគណៈកម្មាធិការបោះឆ្នោតថ្មី និងសេច​ក្តី​​​ព្រាង​ច្បាប់​ជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្ត។
          ពលរដ្ឋ​ខ្មែរគ្រប់រូបក្នុង​ប្រទេសឆ្ងល់ណាស់ថា តើហេតុអ្វីក៏ លោក កឹម សុខា យករឿង​នេះ​ទៅផ្សព្វផ្សាយនៅសហរដ្ឋអាមេរិក? បើ​តាម​ប្រ​ភព​ព៌ត័មាន​ពីអ្នកដែលដឹងរឿងផ្ទៃ​ក្នុងពិត​របស់​គណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជាតិនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ទើប​អាច​ឆ្លើយ​សំ​ណួរ​នេះ​បាន​។   ព្រោះថា លោក កឹម​ សុខា មិន​អាច​នៅ​​ក្រោម លោក សម រង្ស៊ី បាន។ ពួក លោក កឹម សុខា គិតថាក្រុមលោក សម រង្ស៊ី ជាក្រុម​អភិជន​ ជាក្រុមដែលមានសញ្ជាតិពីរ ឬក៏ជាអា​ណិ​ក​ជនខ្មែរ-អាមេរិកាំង​ ឬ​ក៏ជាខ្មែរ-បារាំង ជា​ដើម​​ ហើយ​​​​​ក៏​​​ជាក្រុម​អ្នកបញ្ញវន្តផង​ដែរ។ ដូច្នេះហើយ​ទើប​ លោក កឹម សុខា ​​ខិតខំព្យាយាម ប្រមែ​​ប្រមូល​​អ្នកមិនសូវចេះដឹង ដែល​​ស្រួល​​ភូតភរ បង្កើតជាក្រុមមួយ ហៅថា គណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជាតិ​​សហ​​​រដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីឲ្យមានតុល្យភាពជាមួយនឹង​ក្រុម លោក សម រង្ស៊ី ​​​​ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សសង្រ្គោះជាតិប៉ែកខាងជើងសហរដ្ឋអាមេរិក។
          នរណាក៏ដឹងដែរ​ថា លោក សម រង្ស៊ី បានឆ្លងកាត់នូវ​ «ទង្វើខុសច្បាប់»​ ត្រូវ​តុលាការ​កម្ពុជា កាត់ទោសកំបាំងមុខ ជាច្រើនលើកច្រើនសារដែលបង្ខំឲ្យលោកនិរ​ទេសខ្លួនឯង។ ប៉ុន្តែ​ករណីចុង​ក្រោយ​​​នេះ (នៅ​ដើ​ម​ខែកក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣ បន្ទាប់ពីត្រឡប់មកពីប្រទេសបារាំងវិញ ក្រោយ​ពី​ពេល​ដែល​លោក​ ហ៊ុន សែន នាយ​ក​ ​រ​ដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះ​រាជា​ណាចក្រកម្ពុជា ស្នើព្រះ​មហា​ក្សត្រ​ឲ្យលើកលែងទោស​ដល់​រូ​ប​លោក បាន​វិលចូលមាតុភូមិ​​វិញ ដោយ​ពុំ​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ជា​«ទណ្ឌិត»​​ ទៀត​ឡើយ​ បានក្លាយទៅ​ជាអ្នកដឹកនាំ​មួយ​រូប​ មានចរិត​ទន់ភ្លន់ ដឹងខុស​ ដឹងត្រូវ ចេះ​បត់បែនតាមកាលៈទេសៈ  តាមសភាពការ​នយោ​បាយ​​ក្នុង ​និង​ក្រៅ​ប្រទេស ដែលញាំង​ដល់​ការផ្តល់នូវ​ឱកាស​​​ជួនប្រជាពលរដ្ឋ​​ខ្មែរ ​​ដែលជា​អ្នក​គាំទ្រ​គណបក្សនយោបាយទាំងពីរ បាន​រស់​នៅ​ក្រោម​ដំ​បូលសុខសន្តិភាព​។
          ឥរិយាបទ​​សម្របសម្រួលរបស់មេដឹកនាំគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ គឺលោក សម រង្ស៊ី ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិបានស្ងប់ស្ងាត់ពីភាពដែលប្រៀបបានការបះបោរ (ដូច​ព្រឹត្តិការណ៍បន្ទាប់​ពី​ការ​បោះឆ្នោតហើយនោះ) មិនគួរលោកអនុប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ កឹម សុខា បែរ​ជា​មិន​ស្តាប់មេដឹកនាំ​​របស់ខ្លួន បែរជានិយាយប្រាប់អ្នកគាំទ្រនៅទីក្រុងឡុងប៊ិច ថា​ «យើង​មិន​បោះ​បង់​ជំហរទាមទារ រហូតប្តូររបប ហ៊ុន សែន នោះទេ យើងនៅតែតស៊ូរហូត» តើការ​និយាយ​បែបនេះ ជាឥរិយាបទអ្នកទទួលខុសត្រូវមួយរូបក្នុងឆាកនយោបាយ ដែលខ្លួនទទួលខុស​ត្រូវក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត  និង​​ដែល​ខ្លួន​ត្រូវទ​ទួលខុសជាអនុប្រធាន របស់លោក សម រង្ស៊ី ឬយ៉ាងណា?​​ឬមួយ​ក៏ពាក្យដែលនិយាយនេះ គ្រាន់តែបិទបាំងនូវភាពល្ងង់ខ្លៅរបស់ខ្លួន នូវភាព​​ក្អេង​ក្អាង​​របស់​ខ្លួន ចំពោះមុខអ្នកគាំទ្រនៅក្រៅប្រទេសថាខ្លួនពុំមែនជាអ្នកដឹកនាំល្ងង់ខ្លៅនោះទេ។  
          នៅក្រុងឡុងបិច លោក កឹម សុខា បានបន្តទៀតថា «បើសិនពួកយើងខ្ញុំបន្តធ្វើតទៅទៀតខ្មែរនឹងបង្ហូរឈាម​»។ តើភាសានេះមិនបានន័យថា លោក កឹម សុខា ដើរបញ្រ្ចាស់ខ្យល់ជាមួយប្រធាន​រ​បស់ខ្លួន ដោយប្រើពាក្យខ្មែរបង្ហូរឈាមនោះ ក៏ត្រូវមានសំណួរសួរថា អ្នកណាបង្កឲ្យមានការ​​​បង្ហូរឈាមយ៉ាងទទេៗបែបនេះ ព្រោះពាក្យថា ការបង្ហូរឈាមប្រើ​​​នៅពេល​​យុគសម័យមួយ ក្នុង​​​​​​ប្រទេសមួយដែលមានការបះបោរ ធ្វើបដិវត្តទម្លាក់រដ្ឋាភិបាល ដែលកំពុងកាន់អំណាចស្របច្បាប់ហើយការបំបះបំបោរឲ្យមានការបង្ហូរឈាម តើនេះពុំបានន័យថា លោក កឹម សុខា មានគំនិតប៉ុន​ប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារឬទេ?

          ក្នុង ​ករណី​នេះ លោក​ កឹម សុខា ពុំ​គ្រាន់​តែជា​អ្នក​នយោ​បាយ​មិន​ស្តាប់​មេ​ កើយប៉ុណ្ណោះ​ទេ ​បន្ថែម​លើ​នេះ​ទៀត លោក​ កឹម សុខា នឹង​ត្រូវ​ប្រឈម​មុខចំ​ ពោះ​មុខ​ច្បា​ប់​ទៀត​ផងដែរ៕