មនុស្សតិចតួចណាស់ត្រូវគេរំពឹងថា អាមេរិកនឹងឆ្លើយតបទៅនឹងការវាយប្រហារអាវុធគីមីចុងក្រោយរបស់ប្រធានាធិបតី Bashar al-Assad នៅទីក្រុង Khan Sheikhoun ជាមួយនឹងការវាយប្រហារយោធាដោយផ្ទាល់ណាស់។ ប៉ុន្តែ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ បានធ្វើបែបនេះ ដោយគ្មានផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ ឬលទ្ធផលតាមការចង់បានសម្រាប់សង្គ្រាមរយៈពេល ៧ ឆ្នាំនៅស៊ីរីនោះទេ។ នៅត្រង់នេះ គេមិនច្បាស់ថា តើការវាយប្រហារនោះនឹងធ្វើឡើងដោយមូលហេតុផ្សេង ឬថាតើអាមេរិកនឹងឆ្លើយតបរបៀបដូចគ្នាទៅនឹងការវាយប្រហារគីមីនៅអានាគតដែរឬអត់? ជាលទ្ធផលនៃភាពមិនច្បាស់លាស់នេះ ការបញ្ចប់សង្គ្រាម ឥឡូវនេះ ទំនងជានឹងមិនងាយទៅរួចទេ។
ការវាយប្រហារលើទ័ពអាកាសនៅ Shayrat ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រប់មីស៊ីល Tomahawk ចំនួន ៥៩ គ្រាប់នោះ បានកើតឡើងបន្ទាប់ពីយោធាអាមេរិកតាមដានយន្តហោះចម្បាំងស៊ីរីមួយគ្រឿងដែលបានវាយប្រហារលើទីក្រុងដែលកាន់កាប់ដោយពួកឧទ្ទាមដែលកំពុងធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅកាន់មូលដ្ឋាននោះវិញ។ ប្រតិកម្មចេញពីរុស្ស៊ី និងស៊ីរីបានកើតឡើងយ៉ាងខ្លាំង។
ទន្ទឹមគ្នានោះដែរ តុល្យភាពអំណាចនៅស៊ីរីនៅតែដដែល លើកលែងតែប្រការដែលថា Assad មានសមត្ថភាពពេញលេញក្នុងការវាយប្រហារលើអ្នកប្រឆាំងគាត់។ ទោះបីជា ឥឡូវនេះ គាត់កាន់តែត្រូវបានទប់ស្គាត់មិនឲ្យចូលរួមក្នុងការវាយប្រហារគីមីថ្មីទៀតក៏ដោយ ក៏របបនោះត្រូវបង្ហាញថា ខ្លួននៅតែគ្រប់គ្រងដែរ។ របបនោះទំនងជាជឿថា ការវាយប្រហារអាវុធគីមីនោះនឹងមិនបង្ករឲ្យមានការឆ្លើយតបដោយបង្ខំដែរពីរដ្ឋបាលត្រាំនោះទេ។ ដូច្នេះ គ្រាប់បែកគីមីកាន់តែច្រើនថែមទៀតដែលមានគោលដៅលើប្រជាជនស៊ីរីនោះទំនងជានឹងកើតមានទៀត។ ទន្ទឹមគ្នាដែរ គេនៅតែមិនច្បាស់ថា តើអាមេរិកនឹងបន្តវាយប្រហារលើកងកម្លាំងស៊ីរី ចូលរួមក្នុងការទូត ឬវិលត្រឡប់ទៅរកស្ថានភាពដើមនោះឬអត់ទេ។
ទោះបីជាការវាយប្រហារនោះអាចត្រូវទប់ស្កាត់ដ៏មានប្រសិទ្ធភាពក៏ដោយ ក៏វាអាចត្រូវបានធ្វើឲ្យខ្សោយដោយបរាជ័យរបស់រដ្ឋបាល ត្រាំ ក្នុងការស្វែងរកយុទ្ធសាស្ត្រណាមួយដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការវាយប្រហារនោះ។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើរដ្ឋបាល ត្រាំ បានដាក់ចេញនូវលក្ខខណ្ឌច្បាស់លាស់សម្រាប់ការវាយប្រហារបន្ថែមទៀត និងបង្ហាញសញ្ញាថា ខ្លួននឹងចាប់ផ្តើមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងការទូតថ្មីៗដើម្បីបង្កើតបទឈប់បាញ់នៅទូទាំងប្រទេស និងដាក់សម្ពាធរុស្ស៊ីឲ្យ Assad ចុះចាញ់នោះ ផលប៉ះពាល់នោះនឹងមិនកើនឡើងនោះទេ។ ប៉ុន្តែ អវត្តមានពីផែនការយុទ្ធសាស្ត្រច្បាស់លាស់បែបនេះ និងដោយមន្ត្រីរុស្ស៊ីច្រានចោលការវាយប្រហារនោះ របប Assad ទំនងជាត្រូវរារាំងបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនស្ថិតក្នុងរយៈពេលយូរទៀតផង។ ជាងនេះទៅទៀត រុស្ស៊ីនៅតែមិនត្រូវបានគេទប់ស្កាត់ហ្មត់ចត់នៅក្នុងការប្រើអាវុធរបស់ខ្លួនក្នុងការវាយប្រហារលើទាំងជនស៊ីវិល និងកងកម្លាំងប្រឆាំងដដែល។
ហួសពីការផ្លាស់ប្តូរតិចតួចបែបនេះនៅស្ថានភាពជាក់ស្តែងសម្រាប់របប Assad នោះ ល្បែងរបស់អាមេរិកនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់យុទ្ធនាការលើពួក ISIS ដោយចាប់ផ្តើមជាមួយរុស្ស៊ី និងអាចឈានទៅដល់ទួកគីផងដែរ។ រុស្ស៊ី ដែលគាំទ្រ Assad បានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងលើការវាយប្រហារដោយគ្រាប់មីស៊ីលនោះ។ អ្នកនាំពាក្យវិមានក្រឹមឡាំងម្នាក់បានដកស្រង់សម្តីលោក Putin ដោយបានប្រកាសថា ការវាយប្រហារនោះគឺប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ទំនាក់ទំនង អាមេរិក-រុស្ស៊ី ។ ការវាយប្រហារនោះបានធ្វើឲ្យធ្លាក់ចុះទំនាក់ទំនង អាមេរិក-រុស្ស៊ី ដល់កម្រិតទាបបំផុត។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដូចជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការជៀសវាងការជ្រៀតជ្រែកក្នុងយុទ្ធនាការដែនអាកាសរបស់គ្នាទៅវិញទៅមកនោះ ឥឡូវនេះ កំពុងផុតរលត់ ដោយសាររុស្ស៊ីបានលុបចោលកិច្ចខំប្រឹងប្រែងបញ្ចប់ជម្លោះនោះ។ ការសហការលើការស្តារការទូតរបស់ស៊ីរីក៏ទំនងជានឹងបញ្ចប់ផងដែរ។
ដោយមានបញ្ហានឹងការវាយប្រហារនោះ វាមានការលំបាកក្នុងការបដិសេធថា សកម្មភាពខ្លះលើលោក Assad មានមូលហេតុច្បាស់លាស់។
សម្រាប់ខ្លួនវិញ ទួកគីបានគាំទ្រដល់វិធានការរបស់អាមេរិកលើ Assad ហើយបានស្នើឲ្យមានវិធានការនោះជាច្រើនដងផងដែរ។ ប៉ុន្តែនៅពេលថ្មីៗនេះ ទួកគីបាននិងកំពុងចងសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយរុស្ស៊ី ដោយបានធ្វើសមយុទ្ធរួម ហើយមិនសូវមានការជំទាស់ទៅនឹងរបប Assad ក្នុងការដោះដូរដល់ការអនុញ្ញាតវាយប្រហារពួកជនជាតិ Kurds នៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី។ ទួកគីក៏មិនពេញចិត្តនឹងអាមេរិកក្នុងការគាំទ្រពួក Kurds និងចំពោះការបដិសេធធ្វើបត្យាប័នមេដឹកនាំសាសនា និងនយោបាយទួកគីលោក Pethullah Gulen ដែលទីក្រុង Ankara ចោទប្រកាន់ពីការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារលើរដ្ឋាភិបាលនៅរដូវក្តៅមុន។ ទួកគីនៅពេលថ្មីៗនេះបានគំរាមហាមអាមេរិកមិនឲ្យប្រើមូលដ្ឋានទ័ពអាកាស Incirlik របស់ខ្លួន ដែលជាទីតាំងសម្រាប់យកមកធ្វើសង្គ្រាមលើ ISIS។
ទន្ទឹមគ្នានោះដែរ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកងកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យស៊ីរីគាំទ្រដោយអាមេរិក និងកងកម្លាំងរបបស៊ីរីប្រឆាំង ISIS ទំនងជានឹងបញ្ចប់។ ការបញ្ចប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះគឺជាវិធីជាក់ស្តែងមួយដែលរបប Assad អាចធ្វើឲ្យអាមេរិកខាតចំពោះការវាយប្រហាររបស់ខ្លួនលើមូលដ្ឋានទ័ពអាកាសនោះ។
ចំណែកឯតួអង្គផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងតំបន់ ប្រទេស Qatar និងSaudi Arabia កំពុងគាំទ្រពេញទំហឹងដល់សកម្មភាពរបស់អាមេរិក។ រដ្ឋាភិបាល Saudi គឺស្ថិតនៅក្នុងចំណោមប្រទេសដំបូងគេក្នុងការផ្តល់ការកោតសសើរ។ ប្រជាជន Saudi បាននិងកំពុងជំរុញឲ្យអាមេរិកចាត់វិធានការបែបនេះអស់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ហើយពួកគេអន្ទៈសារចង់ឲ្យទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនចូលរួមនៅក្នុងការខិតខំប្រឹងប្រែងកាន់តែមានចីរភាពថែមទៀត។ វាអាចទៅរួចដែលថា ការវាយប្រហារនោះបានជំរុញឲ្យមានអ្វីដែលគេហៅថា “ណាតូឈូងសមុទ្រពែក” ជាការផ្តើមគំនិតដឹកនាំដោយ Saudi ក្នុងការបង្កើតកម្លាំងចម្រុះរដ្ឋនៅតំបន់ឈូងសមុទ្រពែកដែលអ្នករិះគន់បានចាត់ទុកថា ជាខ្លាក្រដាស។ បណ្តារដ្ឋនៅឈូងសមុទ្រពែកត្រូវគេរំពឹងថា នឹងបង្កើនការគាំទ្ររបស់គេដល់កងកម្លាំងប្រឆាំងស៊ីរីក្នុងករណីអាមេរិកដកការគាំទ្រ។
ប៉ុន្តែ អ៊ីរ៉ង់បានថ្កោលទោសការវាយប្រហារនោះ ដោយព្រមានថា ខ្លួននឹងពង្រឹងភេរវករនិងបន្ថែមទៅលើភាពស្មុគស្មាញនៃស្ថានភាពនៅស៊ីរីនិងតំបន់។ មិនមានមធ្យោបាយប្រសិទ្ធភាពណាមួយក្នុងការទប់ស្កាត់អ៊ីរ៉ង់មិនឲ្យបន្តនិងបន្ថយការគាំទ្រលើរបបនិងកងកម្លាំងរបស់ Assad ទេ។
ដោយការវាយប្រហារគ្រាប់មីស៊ីលនោះប្រហែលជាបង្កបញ្ហានោះ វាមានការលំបាកក្នុងការបដិសេធថា វិធានការខ្លះលើលោក Assad សមហេតុផល។ របបនោះទទួលខុសត្រូវលើការធ្វើសង្គ្រាមដ៏ឃោរឃៅលើពួកប្រឆាំងស៊ីរីនិងជនស៊ីវិលរាប់រយពាន់នាក់។ ហើយរបបនោះបានចូលដៃជាមួយរុស្ស៊ីក្នុងការបំពាក់អាវុធជនភៀសខ្លួននិងធ្វើឲ្យអស្ថិរភាពសហភាពអឺរ៉ុប។ ប្រសិនបើ ត្រាំ បន្តវាយប្រហារជាមួយយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការបង្ខំរុស្ស៊ីឲ្យដាក់សម្ពាធ Assad ឲ្យវិលត្រឡប់ទៅកាន់តុចរចានោះ វានៅទីបំផុតនឹងជាវិធានការប្រកបដោយផ្លែផ្កា។ ឧទាហារណ៍ អាមេរិកនឹងត្រូវការគំរាមរុស្ស៊ីជាមួយនឹងការវាយប្រហារបន្ថែមទៀត ប្រសិនបើខ្លួនប្រឆាំងការដាក់សម្ពាធលើ Assad ។ ប៉ុន្តែ ការធ្វើបែបនេះនឹងមិនទំនងជាកើតឡើងទេ ដោយសារតែកាលពី ១ សប្តាហ៍កន្លងទៅ រដ្ឋបាល ត្រាំ បានប្រកាសថា ខ្លួនឈប់ស្វែងរកការទម្លាក់របប Assad ទៀតហើយ។
ជាការពិត ការវាយប្រហារនេះហាក់បីដូចជាចង់បង្វែរចំណាប់អារម្មណ៍របស់សាធារណជននិងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយចេញពីភាពចំរូងចម្រាស់នៅជុំវិញទំនាក់របស់ ត្រាំ ជាមួយរុស្ស៊ី។ ជារួមទៅ របបស៊ីរីបានធ្វើការវាយប្រហារអាវុធគីមីផ្សេងៗទៀតនៅប៉ុន្មានខែថ្មីៗនេះ ចាប់តាំងពី ត្រាំ បានឡើងកាន់តំណែងម៉្លេះ ហើយគ្មានការវាយប្រហារគីមីណាមួយបានជំរុញឲ្យ ត្រាំ ចាត់វិធានការដោយប្រើកម្លាំងលើ Assad នោះទេ។ ការវាយការដោយគ្រាប់មីស៊ីលនោះក៏រៀបចំឡើងដើម្បីធ្វើឲ្យរដ្ឋបាល អូបាម៉ា មើលទៅខ្សោយ។ ប្រសិនបើអាមេរិកនិងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនបានចាត់វិធានការលើ Assad នៅឆ្នាំ ២០១៣ នោះ ការឡើងកម្លាំងរបស់រដ្ឋអ៊ីស្លាមនិងក្រុមជ្រុលនិយមផ្សេងៗទៀត ការឡើងដៃរបស់រុស្ស៊ី អស្ថិរភាពទ្វីបអឺរ៉ុប និងការខូចខាតយ៉ាងខ្លាំងលើប្រជាជនស៊ីរីនឹងទំនងជាអាចជៀសវាងបាន។ លោក Obama រួមជាមួយសមភាគីបារាំងនិងអង់គ្លេសរបស់គាត់ អាចជួយកងទ័ពស៊ីរីសេរីផ្តួលរំលំរបប Assad ដោយគ្មានការលំបាកនោះទេ ពោលជាពេលដែលពួកឧទ្ទាមទាំងនោះមានការគាំទ្រពីអាមេរិកនិងរដ្ឋនៅឈូងសមុទ្រពែក។
សម្រាប់ពេលនេះ រដ្ឋបាល ត្រាំ បានអះអាងថា ខ្លួនមិនផ្លាស់ប្តូរអភិក្រមទាំងស្រុងរបស់ខ្លួនទៅលើស៊ីរីទេ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើអាមេរិកមិនវាយប្រហារដោយមានវិធានការបន្ថែមទេនោះ ហើយយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ស៊ីរី ឬរុស្ស៊ីមិនផ្លាស់ប្តូរអំពីយុទ្ធសាស្ត្រនៃសត្រូវនិងមិត្តទេនោះ។ ការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីរបស់ Assad កំពុងបង្ហាញថា ជាការធ្វើតេស្តគោលនយោបាយយ៉ាងធំសម្រាប់ ត្រាំ ហើយវាមិនច្បាស់ទាល់តែសោះថា គាត់កំពុងរំលងវាចោលនោះ។ ការវាយប្រហារលើស៊ីរីនោះហាក់បីដូចជារឿងនយោបាយ ជាជាងរឿងយុទ្ធសាស្ត្រ។ ហើយសម្រាប់មូលហេតុនោះ វាមិនទំនងថា អាមេរិកនឹងសម្រេចផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួននៅស៊ីរី ឬក៏នាំយកសង្គ្រាមដើម្បីឈានដល់ការបិតបញ្ចប់យ៉ាងឆាប់រហ័សនោះទេ៕
ប្រភព៖ Foreign Affairs ចុះថ្ងៃ១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧
សម្រាប់ពេលនេះ រដ្ឋបាល ត្រាំ បានអះអាងថា ខ្លួនមិនផ្លាស់ប្តូរអភិក្រមទាំងស្រុងរបស់ខ្លួនទៅលើស៊ីរីទេ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើអាមេរិកមិនវាយប្រហារដោយមានវិធានការបន្ថែមទេនោះ ហើយយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ស៊ីរី ឬរុស្ស៊ីមិនផ្លាស់ប្តូរអំពីយុទ្ធសាស្ត្រនៃសត្រូវនិងមិត្តទេនោះ។ ការប្រើប្រាស់អាវុធគីមីរបស់ Assad កំពុងបង្ហាញថា ជាការធ្វើតេស្តគោលនយោបាយយ៉ាងធំសម្រាប់ ត្រាំ ហើយវាមិនច្បាស់ទាល់តែសោះថា គាត់កំពុងរំលងវាចោលនោះ។ ការវាយប្រហារលើស៊ីរីនោះហាក់បីដូចជារឿងនយោបាយ ជាជាងរឿងយុទ្ធសាស្ត្រ។ ហើយសម្រាប់មូលហេតុនោះ វាមិនទំនងថា អាមេរិកនឹងសម្រេចផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួននៅស៊ីរី ឬក៏នាំយកសង្គ្រាមដើម្បីឈានដល់ការបិតបញ្ចប់យ៉ាងឆាប់រហ័សនោះទេ៕
ប្រភព៖ Foreign Affairs ចុះថ្ងៃ១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧
No comments:
Post a Comment