នៅខែនេះ កាលពី៧ ឆ្នាំមុន នៅឯវេទិកាថ្នាក់តំបន់អាស៊ានក្នុងទីក្រុងហាណូយ អតីតរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក លោកស្រី Hillary Clinton បានធ្វើឱ្យសាធារណជន និងជនជាតិចិនមានការភ្ញាក់ផ្អើលសម្រាប់ការធ្វើអន្តរាគមន៍ចូលនៅក្នុងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង (SCS)។ ទង្វើនេះបានធ្វើឱ្យជាប់ពាក់ព័ន្ធដល់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ក្នុងរបៀបមួយដែលទំនងជាមើលមិនឃើញថា វាកើតចេញពីទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងក្នុងតំបន់ទេ នាពេលនោះ។
ខណៈដែលមានការលេចចេញនូវគោលបំណងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោកស្រី Clinton បានចង្អុលបង្ហាញឱ្យឃើញថា សន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង គឺជាផលប្រយោជន៍របស់អាមេរិក។ មានការរំលេចឱ្យឃើញថា ដោយសារតែការជ្រើសរើសនូវការចូលរួមជាសាធារណៈ គឺបានជំរុញឱ្យចិនគោរពច្បាប់ ឈប់សាងសង់ និងការធ្វើយោធូបនីយកម្មនៅលើកោះ ហើយគោរពតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការអន្តរជាតិ ដែលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនយល់ឃើញថា ខ្លួនកំពុងតែព្យាយាមបង្កើតសកម្មភាពនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយគ្មានអំណាចពិតប្រាកដ។
ទីក្រុងប៉េកាំងមិនអើពើចំពោះការដាស់តឿនរបស់អាមេរិកឡើយ ហើយសំខាន់បានប្រាប់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនឱ្យគិតពីអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន។ តាមទស្សនៈរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង គឺថាទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកំពុងតែធ្វើខ្លួនឱ្យជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាដែនអធិបតេយ្យ និងសន្តិសុខរបស់ចិន។
អស់រយៈពេល៦ ទសវត្សរ៍កន្លងមកហើយ ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៥០ ម៉្លេះ នៅពេលដែលទីក្រុងប៉េកាំងបានកាន់កាប់កោះរបស់ជនជាតិចិនជាតិនិយមដែលបោះបង់ចោលនៅលើកោះ Paracel ភាគខាងកើត។
ក្រៅពីស្តារឡើងវិញនូវដែនអធិបតេយ្យដែលបាត់បង់ ការការពារជាតិរបស់ប្រទេសចិនក៏បានជាប់ទាក់ទងដោយផ្ទាល់ផងដែរទៅនឹងការគ្រប់គ្រងសណ្ឋានដីមួយចំនួននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ មូលដ្ឋានមួយចំនួននៅលើកោះ Paracel និងកោះ Spratly ផ្តល់នូវជម្រៅយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់ផែនការការពារសត្រូវដែលចង់វាយបប្រហារប្រទេសចិន តាមរយៈសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ប្រទេសចិនក៏រំពឹងយ៉ាងខ្លាំងផងដែរលើផ្លូវពាណិជ្ជកម្មតាមដែនទឹក ដែលឆ្លងកាត់ទៅភាគខាងលិចនៃកោះ Spratly។
ដូច្នេះរយៈពេល ៧ ឆ្នាំក្រោយមក តើឥឡូវនេះពួកយើងនៅកន្លែងណា? តើគោលនយោបាយរបស់អាមេរិកមានបំណងចង់សម្រុះសម្រួលចំពោះឥរិយាបថរបស់ចិនដែលបានប្រព្រឹត្តនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែរឬទេ? ហើយតើអ្វីដែលជាមធ្យោបាយសម្រាប់ដោះស្រាយនាពេលខាងមុខទៀត?
ទី១ អាមេរិកបានដើរតួដោយប្រយោល ប៉ុន្តែតួនាទីសំខាន់គឺគាំទ្រការសម្រេចចិត្តរបស់ទីក្រុងម៉ានីលដែលដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិចំពោះការទាមទារ និងសកម្មភាពរបស់ចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ទី២ គ្មានផលប្រយោជន៍អ្វីដែលអាមេរិកត្រូវសម្របសម្រួលនោះទេ។ ការដឹកជញ្ជូននៅតែបន្ត ដោយគ្មានការរំខាន ខណៈដែលអាមេរិកមិនអើពើនោះ។ តម្រូវការរបស់ខ្លួនដែលត្រូវអនុវត្តន៏ជាមុនលើកិច្ចប្រតិបត្តិការយោធានៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ចិន។ កងទ័ពជើងទឹក និងកងទ័ពអាកាសរបស់អាមេរិកនៅតែបន្តធ្វើដំណើរ និងប្រតិបត្តិការនៅលើទីកន្លែងដែលច្បាប់អន្តរជាតិអនុញ្ញាត។
ទី៣ សន្ធិសញ្ញាការពារជាតិដែលមានទៅវិញទៅមករបស់អាមេរិក (MDT) ជាមួយនឹងទីក្រុងម៉ានីលនៅតែមានសុពលភាពដដែល ហើយចិនមិនបានព្យាយាមធ្វើតេស្តវា ដោយការបង្ហូរឈាមជាមួយនឹងជនជាតិហ្វីលីពីនឡើយ៕
ប្រភព: East Asia Forum ចុះថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧
No comments:
Post a Comment