ទំនាក់​ទំនងសហ​ភាពអឺរ៉ុប-ចិន នៅក្នុង​យុគសម័យ​លោក Trump​

នៅក្នុងអំឡុងពេលដែលពហុភាគីនិយមហាក់ដូចជាស្ថិតនៅក្រោមការគំរាមកំហែង ដែលទំនាក់ទំនងរវាងសហភាពអឺរ៉ុប-ចិន មិនដែលលេចចេញជាយុទ្ធសាស្រ្តរឹងមាំដូចដែលពួកគេមានសព្វថ្ងៃនេះទេ។ ចំពោះកម្រិតណាមួយនោះ ភាពជាដៃគូរវាងសហភាពអឺរ៉ុប-ចិន ប្រហែលជាមានសក្តានុពលក្នុងការរក្សាប្រព័ន្ធពហុភាគីអន្តរជាតិងើបឡើង។

សហភាពអឺរ៉ុប និងចិនគឺជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទី ៣ នៅក្នុងពិភពលោក។ ខណៈពេលដែលការដឹកនាំសកលរបស់អាមេរិកបន្តត្រូវបានរុញទៅម្ខាងដោយការប្រកាសរបស់លោក Trump ដើម្បីធ្វើពហិការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគី ដោយសក្តានុពលនៃភាពជាដៃគូរវាងសហភាពអឺរ៉ុប-ចិន នឹងធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពដល់អាមេរិកនៅក្នុងស្ថាប័នពហុភាគី និងរបបដែលមិនអាចប៉ាន់ស្មានបានឡើយ។

ផ្ទុយទៅនឹងអ្នកកាន់តំណែងមុនរបស់គាត់ លោក Trump មិនជឿថា ពហុភាគីនិយមគួរតែជាកត្តាសំខាន់នៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់អាមេរិក។ លោក Nikki Haley ឯកអគ្គរដ្ឋទូត អាមេរិកប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា អាមេរិកត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងតែម្នាក់ឯងដើម្បីធានាសន្តិសុខនៅតំបន់អាស៊ីឦសាន និងប្រើកងកម្លាំងយោធាប្រឆាំងនឹងកូរ៉េខាងជើង។ នេះគឺជាវិធីសាស្រ្តផ្សេងគ្នាដ៏ធំធេងពីគោលនយោបាយកិច្ចការបរទេសពហុភាគីដែលបានស្នើឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រមទាំងមកពីជំហររបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងចិន នៃការប្រើប្រាស់ក្របខ័ណ្ឌពហុភាគីដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីចំពោះវិបត្តិផងដែរ។

គោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុបឆ្ពោះទៅប្រទេសកូរ៉េខាងជើងនោះ បានគាំទ្រដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់។ ប្រទេសចិន រួមជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបបានស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកជំរុញដ៏ខ្លាំងមួយនៃកិច្ចចរចា ៦ ភាគី (Six Party Talks)។ ទោះបីជាកិច្ចពិភាក្សានេះឥឡូវបានឈានដល់ទីបញ្ចប់ក៏ដោយ ក៏ចិនស្វាគមន៍នូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបន្ថែមទៀត ដើម្បីបង្កើនតួនាទីរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងការដោះស្រាយអសន្ដិសុខក្នុងតំបន់នៅអាស៊ីឦសាន ដែលជាលទ្ធភាពតែមួយគត់ ដើម្បីធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពសម្រាប់វត្តមានយោធាអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់នេះ។

ចំពោះបញ្ហាសំខាន់ៗនៅក្នុងនយោបាយអន្ដរជាតិ ដែលការចាត់ទុកជាមោឃៈត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអាមេរិក ក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំសកលកំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងសហភាពអឺរ៉ុប-ចិនតាមវិធីមួយចំនួន។ ស្ថានការណ៍នោះបាននិយាយថា វានៅតែត្រូវបានគេមើលឃើញថា តើភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រនឹងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគីនៅពេលណាដែលអាមេរិកហាក់ដូចជាកំពុងងាកចេញពីសកលភាវូបនីយកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ។

របបបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងបរិយាកាសអាចជាចំណុចមួយដែលសហភាពអឺរ៉ុប និងចិនមានឆន្ទៈសហការគ្នា។ នៅថ្ងៃទី០១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ លោក Trump បានប្រកាសសម្រេចដក អាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនៅទីក្រុងប៉ារីស។ ការរិះគន់ដ៏សុះសាយបានលេចឡើង ជាពិសេសពីអ្នកដឹកនាំនយោបាយនៅទីក្រុងព្រុចសែល និងទីក្រុងប៉េកាំងដែលភាគច្រើនត្រូវបានគេភ្ញាក់ផ្អើលដោយភាពមិនសមហេតុផល នៃការសម្រេចចិត្តរបស់លោក Trump។

ប៉ុន្តែវាគឺជាវិស័យជំនួញ និងពាណិជ្ជកម្ម ដែលក្នុងនោះភាពជាដៃគូរវាងសហភាពអឺរ៉ុប និងចិនកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ចំណងទាក់ទងរឹងមាំបំផុត។ នៅថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧នេះ លោកស្រី Cecilia Malmstrom ប្រធានគណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុបសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម បានអំពាវនាវឱ្យចិនរក្សាតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំរបស់ខ្លួនសម្រាប់ប្រព័ន្ធពហុភាគីស្របតាមច្បាប់ និងទទួលបានជោគជ័យ ដោយ អនុលោមទៅតាមក្រមប្រតិបត្តិរបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។

សហភាពអឺរ៉ុបបច្ចុប្បន្នគឺជាវិនិយោគិនដ៏សំខាន់ និងជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ចិន។ ប៉ុន្តែលោកស្រី Malmstrom បានរំលឹកឡើងវិញនូវតម្រូវការដើម្បីលើកកម្ពស់ឆ្លើយតបទៅវិញដោយសមភាពរវាងចិន និងសហភាពអឺរ៉ុប។ ខណៈពេលដែលការវិនិយោគរបស់ចិននៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបបានឈានដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុត ដែលបច្ចុប្បន្នកម្រិតនៃការវិនិយោគទុនរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនៅក្នុងប្រទេសចិនបានធ្លាក់ចុះក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។

មានដំណោះស្រាយតែមួយគត់យោងទៅតាមសហភាពអឺរ៉ុប ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីដោយយុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវ ស្តីពីការដោះស្រាយការវិនិយោគភ្លាមៗ ហើយនិងអតុល្យភាពផ្នែកពាណិជ្ជកម្មហួសហេតុរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ វិធីសាស្រ្តនេះបង្ហាញពីគំនិតមួយរបស់សហភាពអឺរ៉ុបដែលនៅឆ្ងាយពីទស្សនៈរបស់ខ្លួនថា ជា «អំណាចបទដ្ឋាន» តម្រង់ទៅរកការអនុវត្តជាក់ស្តែង នៅពេលវាទាក់ទងទៅនឹងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងកំណែទម្រង់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។

ទិដ្ឋភាពសំខាន់ៗនៃសហភាពអឺរ៉ុបដែលជាអំណាចបទដ្ឋាន គឺជាចំណុចស្នូលនៃសន្តិភាពលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគ្រប់គ្រងនីតិរដ្ឋ និងសិទ្ធិមនុស្ស ដែលបច្ចុប្បន្ននេះបានរួមរស់ជាមួយគ្នាហើយហាក់ដូចជាមានសារៈសំខាន់ចំពោះសហភាពអឺរ៉ុបដែលជាផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ដូចជាការបើកចំហទីផ្សារ និងសមត្ថភាពរបស់ក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុប។ ដើម្បីធ្វើអាជីវកម្មដោយយុត្តិធម៌នៅប្រទេសចិន។ នៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកស្រី Malmstrom ប្រធានគណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុប បានលើកឡើងពីការគោរពចំពោះនីតិរដ្ឋ និងសិទ្ធិមនុស្ស ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាឆ្អឹងខ្នងនៃអ្នកនយោបាយទាំងអស់នៅទីក្រុងព្រុចសែល នៅពេលដែលគិតអំពីភាពជាដៃគូរវាងចិន និងសហភាពអឺរ៉ុបនោះ៕

ប្រភព : East Asia Forum ចុះថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧