អ្នកខ្លះជឿថា ចិនបានស្វែងរកការផ្លាស់ប្តូរសណ្តាប់ធ្នាប់នេះក្នុងវិធីផ្សេង។ ឧទាហរណ៍ Amitav Acharya បានសរសេរថា “វាជាការយល់ខុសក្នុងការសន្និដ្ឋានថា ដោយសារតែចិន ឥណ្ឌា និងមហាអំណាចដែលកំពុងលេចមុខផ្សេងៗទៀតបានទទួលផលប្រយោជន៍ពីសណ្តាប់ធ្នាប់ដ៏អានុត្តរៈភាពសេរីនោះ ពួកគេនឹងធ្វើតាមបទដ្ឋាននិងស្ថានប័នទាំងនោះ។ ពួកគេប្រហែលជាមិនស្វែងរកការរំលំវាចោលនោះទេ ប៉ុន្តែអាចជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរដែលអាចកែសម្រួលច្បាប់និងស្ថាប័នក្នុងសណ្តាប់ធ្នាប់បច្ចុប្បន្ននេះ”។
ប៉ុន្តែ ទំនាក់ទំនងរបស់ចិនដល់សណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិសេរីនោះគឺដូចគ្នាទៅនឹងទំនាក់ទំនងរបស់រដ្ឋធំៗផ្សេងទៀត។ នេះក៏ដោយសារតែសណ្តាប់ធ្នាប់នេះបានបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍ចិន។ ចិនបានចូលរួមក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនិងស្ថាប័នដែលបានបង្កើតសណ្តាប់ធ្នាប់នេះ និងគោរពតាមដូចដែលរដ្ឋធំៗផ្សេងទៀតដែរ។ ចិនបានស្វែងរកការមានឥទ្ធិពលលើសណ្តាប់ធ្នាប់នេះ ប៉ុន្តែនឹងមិនផ្តួលរំលំ ឬកែប្រែវាធំដុំនោះទេ។
ទស្សនៈជាច្រើនទៀតដែលគេលើកឡើងសម្រាប់អ្វីដែលបានជំរុញដល់គោលនយោបាយការបរទេសរបស់ចិននោះ។ ទស្សនៈមួយក្រុមបានមើលឃើញថា ចិនកំពុងលើកកម្ពស់មនោគមវិជ្ជា ឬចក្ខុវិស័យពិសេសមួយនៃប្រព័ន្ធអន្តរជាតិ និងតួនាទីរបស់វា ដូចជាគោលការណ៍អធិបតេយ្យ ពិភពលោកពហុប៉ូល គោលតម្លៃអាស៊ី ឬការមានប្រៀបរបស់ចិន។ ជាជំនួសវិញ គោលនយោបាយរបស់ចិនអាចត្រូវគេមើលឃើញថា ជាការឆ្លើយតបជាក់ស្តែងទៅនឹងផលប្រយោជន៍ជាតិរបស់គេ ដូចជាការការពារសុខមាលភាពរបស់ខ្លួន ការលើកកម្ពស់ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន និងការលុបបំបាត់ឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចកំពុងប្រគួតប្រជែងដូចជាអាមេរិក។ ការពិនិត្យមើលឡើងវិញដល់ការគ្រប់គ្រងអន្តរជាតិចោះៗនោះបានគាំទ្រដល់ទស្សនៈដែលថា អំណាចចរចារបស់ចិនគឺផ្អែកលើផលប្រយោជន៍ជាជាងលើការធ្វើបដិវត្តន៍ទាំងស្រុង។
នៅក្នុងការចរចាពាណិជ្ជកម្មតំបន់ ចិនចង់បានទីផ្សារពិភពលោកកាន់តែបើកចំហរថែមទៀតដល់ការនាំចេញទំនិញរបស់ខ្លួន។ នៅពេលកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកកំពុងត្រូវគេចរចា ចិនបានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍នឹងវា ប៉ុន្តែមិនចង់ចូលរួម ដោយសារតែក្របខណ្ឌកិច្ចព្រមព្រៀងនោះបានដាក់លក្ខខណ្ឌដល់កម្លាំងពលកម្មនិងបរិស្ថានដែលអ្នកធ្វើគោលនយោបាយចិនបានចាត់ទុកថា មិនល្អ។ ជាជំនួសវិញ ចិនបានចូលរួម ឬបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីនិងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីផ្សេងទៀត ដូចជាកិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន-ចិន និងកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់តំបន់ ដែលបង្កើតស្តង់ដារទាបជាងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកលើការការពារសង្គមនិងបរិស្ថាន។
ការចូលរួមរបស់ចិនក្នុងការគ្រប់គ្រងអាវុធនិងការកាត់រំលាយអាវុធនាពេលបច្ចុប្បន្នក៏បានគាំទ្រស្ថានភាពយុទ្ធសាស្ត្របច្ចុប្បន្ន។ ចិនបានគាំទ្រការប្រឆាំងការអភិវឌ្ឍន៍នុយក្លេអ៊ែកូរ៉េខាងជើងនិងអ៊ីរ៉ង់ ហើយខ្លួនបានគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ការគ្រប់គ្រងអាវុធបន្ថែមទៀត។ ប៉ុន្តែ ចិនបានគាំទ្រសេចក្តីប្រកាសតំបន់គ្មាននុយក្លេអ៊ែរ ដែលអាមេរិក ក្នុងនាមជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរប្រៀបលើសគេ មិនបានគាំទ្រ។ ស្រដៀងគ្នាដែរ ចិនបានគាំទ្របំរាមលើការប្រើប្រើដំបូងនៃអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ការអភិវឌ្ឍន៍មីស៊ីលប្រឆាំងមីស៊ីល និងការប្រណាំងប្រជែងអាវុធនៅលំហរអាកាស ជាចំណុចទាំងដែលអាមេរិកទទួលបានផលប្រយោជន៍។
ជារួម ចិនគឺជាអ្នកគាំទ្រលើការគ្រប់គ្រងនិងការរំសាយអាវុធ ប៉ុន្តែដូចប្រទេសផ្សេងទៀតដែរ ចិនចង់ទាញផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ដោយគោរពទៅតាមរបៀបដែលច្បាប់នោះត្រូវគេប្រើនិងបង្កើតឡើង។
ក្នុងពេល ២៥ ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ចិនក៏បានពង្រីកឥទ្ធិពលច្រើនគួរសមដែរទៅលើរបៀបដែលការគោរពសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមានដំណើរការ។ ក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ចិននិងប្រទេសសហការណ៍ផ្សេងទៀតបានជំរុញឲ្យមានគោលការសាកល។
ស្រដៀងគ្នាដែរ ចិនគឺជាអ្នកលើកកម្ពស់មួយដល់ការផ្តួចផ្តើមគំនិតរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីឲ្យរដ្ឋនីមួយៗដាក់បញ្ជូនផែនការសកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្ស ដែលអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋនីមួយៗដើម្បីជំរុញការបកស្រាយផ្ទាល់ខ្លួននូវរបៀបដែលបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិគួរតែត្រូវបកស្រាយសម្រាប់ការដាក់ពាក្យសុំនៅក្នុងប្រទេសនោះ។ ឥទ្ធិពលរួមនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្សេងទៀត ដូចជាការរឹតបណ្តឹងឥទ្ធិពលរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាដើម គឺដើម្បីពង្រឹងជំហរចិនស្របតាមអាទិភាពដែលខ្លួនកំណត់ឡើង និងការពារខ្លួនពីសម្ពាធធ្ងន់ធ្ងរតាមរយៈក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ដោយសារតែសមិទ្ធផលការទូតទាំងនេះ ប៉េកាំងហាក់ដូចជាមិនចង់កែប្រែធំៗណាមួយក្នុងរបបនោះ ឬការបោះបង់វាចោលទេ។
ដូចគ្នាដែរ ចិន (ដូចប្រទេសផ្សេងទាំងអស់ទៀតដែរ) បានបកស្រាយច្បាប់សមុទ្រដោយលម្អៀងមកលើខ្លួន។ បន្ទាប់ពីបានយល់ព្រមទទួលយកអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាស់សមុទ្រនៅឆ្នាំ ១៩៩៦ ចិនបានបកស្រាយបទបញ្ញត្តិច្បាប់នោះលើខ្ពស់រាបបាតសមុទ្រនិងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខដើម្បីទាមទារគ្រប់គ្រងលើផ្ទៃសមុទ្រធំៗ។ ចិនបានបង្ហាញការទាមទារលើទម្រង់ដីនៅសមុទ្រដែលផ្អែកលើបទបញ្ញត្តិច្បាប់អន្តរជាតិដូចជាការបន្តការកាន់កាប់។ ចិនបានបក្សស្រាយលើបទបញ្ញត្តិស្តីពីការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ ដូចជាការបដិសេធការធ្វើដំណើរបស់នាវាជើងទឹកអាមេរិកនិងយន្តហោះទ័ពអាកាសអាមេរិក នូវសិទ្ធិក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការណ៍ស៊ើបយកការ និងសេរីភាពនៃការប្រតិបត្តិការនៃនាវាចរក្នុងដែនទឹកចិនដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីចិន។
លើការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ចិនបានគាំទ្រគោលការពិធីសារ Kyoto និងចូលរួមក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ ២០១៦។ ចិនក៏បានលើកឡើងថា ខ្លួននឹងបន្តអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសនោះ ទោះជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកប្រកាសថា អាមេរិកនឹងដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនោះក៏ដោយ។
ជារួម ឥរិយាបថរបស់ចិនក្នុងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិមិនបានបង្ហាញនូវការលើកកម្ពស់ “គំរូចិន” ខុសប្លែកគេ ឬចក្ខុវិស័យផ្សេងដល់សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកនោះទេ។ ប្រសិនបើមានការផ្លាស់ប្តូរធំនោះ ចិនចង់ក្លាយជាមហាអំណាចអភិរក្ស ពោលគឺ ខ្លួនប្រឆំាងនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អាមេរិកនិងដៃគូរបស់ខ្លួនក្នុងការគ្រប់គ្រងច្បាប់ដែលខូចប្រយោជន៍របស់ចិន។ នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួនជាមួយវ៉ាស៊ីនតុននិងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់គេនោះ ចិន ជារឿយៗ បានការពារការបកស្រាយអធិបតេយ្យភាពតាមបែបចាស់ទល់នឹងការបកស្រាយមានកម្រិត។ ដូច្នេះ វាលំបាកក្នុងការស្រមៃដល់សេនារីយ៉ូប្រាកដនិយមដែលថា ចិននឹងព្យាយាមធ្វើបដិវត្តន៍ ឬផ្តួលរំលំបទដ្ឋានពិភពលោកណាស់៕
ប្រភព៖ East Asia Forum ចុះថ្ងៃ២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧
No comments:
Post a Comment