ការបាញ់មកវិញគ្មានត្រាប្រណី៖ តួនាទីរបស់អាស៊ានក្នុងការកាត់បន្ថយភាពតានតឹងរវាងកូរ៉េខាងជើង និងអាមេរិក

ការកើនឡើងនៃភាពតានតឹងរវាងអាមេរិក និងកូរ៉េខាងជើងគឺជាកង្វល់សម្រាប់ អាស៊ាន។ នៅក្នុងវេទិកាតំបន់អាស៊ានលើកទី ២៤ (ARF) នាពេលថ្មីៗនេះនៅរដ្ឋធានីម៉ានីលរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកលោក Rex Tillerson បានអំពាវនាវឱ្យសមភាគីរបស់លោកយកប្រកាន់ជំហររឹងមាំប្រឆាំងកូរ៉េខាងជើង។ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ានបានឆ្លើយតបដោយជំរុញឱ្យកូរ៉េខាងជើងគោរពតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជា ជាតិទាំងអស់ (UNSC) ។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី ៧ ខែសីហា ប្រធានវេទិកាតំបន់អាស៊ានក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថា «រដ្ឋមន្រ្តីមួយចំនួនបានបញ្ជាក់ពីការគាំទ្ររបស់ពួកគេចំពោះការរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរទាំងស្រុងនៃឧបទ្វីបកូរ៉េដោយសន្តិវិធី» ។
បើទោះបីត្រូវបានចាត់ទុកដោយប្រទេសជាច្រើនថា ជារដ្ឋផ្តាច់ការក៏ដោយ ក៏សមា ជិកអាស៊ានទាំង ១០ មានទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយកូរ៉េខាងជើង។ ក្រុងព្យុងយ៉ាងរក្សាស្ថានទូតនៅក្នុងរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានចំនួនប្រាំបីលើកលែងតែប្រទេសហ្វីលីពីន និងប្រ៊ុយណេ។ អ្នកការទូតកូរ៉េខាងជើងក៏នៅតែមានវត្តមាននៅក្រៅប្រទេស សម្រាប់សកម្មភាពមិនមានលក្ខណៈការទូត។ ឧទាហរណ៏ដ៏សំខាន់គឺការធ្វើឃាតបងប្រុសរបស់លោក Kim Jong-un លោក Kim Jong-Nam នៅព្រលានយន្តហោះគូឡាឡាំពួកាលពីខែកុម្ភៈ ដែលនាំឱ្យមានទំនាក់ទំនងល្អក់កកររវាងទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ និងក្រុងព្យុងយ៉ាង។ អ្នកការទូតជាន់ខ្ពស់ដែលត្រូវបានជឿជាក់ដោយប៉ូលិសថា បានរួមដៃនៅក្នុងការធ្វើឃាតត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចាកចេញពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងចរចារវាងប្រទេសទាំងពីរដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកការទូតម៉ាឡេស៊ីនៅកូរ៉េខាងជើងត្រលប់មកផ្ទះវិញ។
ទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាន និងកូរ៉េខាងជើងគឺល្អ និងមានភាពស្មុគស្មាញ។ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីពេញចិត្តនឹងទំនាក់ទំនងដ៏កក់ក្តៅ ជាមួយនឹងកូរ៉េខាងជើងតាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ៦០ ។ កាលពីខែមីនា អង្គការសហប្រជាជាតិបានចេញរបាយការណ៍មួយដែលភ្ជាប់ក្រុមហ៊ុនសិង្ហបុរីទៅនឹងក្រុមហ៊ុនកូរ៉េខាងជើងដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងការលក់អាវុធ។ សិង្ហបុរីបានសន្យាស៊ើបអង្កេតឱ្យបានហ្មត់ចត់នូវការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ។ ការនាំចូលពីប្រទេសថៃ និងហ្វីលីពីនបានធ្វើឱ្យប្រទេសទាំងពីរនេះ ស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកនាំចូលកំពូលទាំងប្រាំរបស់កូរ៉េខាងជើងដែលនៅពីក្រោយ ចិន ឥណ្ឌា និងរុស្ស៊ី។ ស្ថិតិពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសរបស់អាស៊ានបានកំណត់ពាណិជ្ជកម្មសរុបរវាងអាស៊ាន និងកូរ៉េខាងជើងប្រហែល ១៨៤,៦ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ។ ដោយតំណាងឱ្យមិត្តភក្តិមួយចំនួននៅកូរ៉េខាងជើងដែលនៅតែនៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិនោះ អាស៊ានដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការដាក់សម្ពាធលើប្រទេសដ៏ឃោរ ឃៅនេះ ដោយរឹតបន្តឹងពាណិជ្ជកម្ម និងកាត់បន្ថយទំនាក់ទំនងការទូតដើម្បីបង្ខំឱ្យលោក Kim Jung-un វិលមកកាន់តុចរចាវិញ។
ប្រទេសហ្វីលីពីនដែលជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំនេះ មានបន្ទុកធ្ងន់ដែលត្រូវដោះស្រាយ។ ដោយប្រយ័ត្នប្រយែងលើគោលការណ៍គ្រឹះរបស់អាស៊ាន ស្តីពីការមិនជ្រៀតជ្រែក និងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តតាមរយៈការមូលមតិគ្នាលោក Alan Peter Cayetano រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសបានថ្លែងថា លោកមានកម្រិតក្នុងការជជែកជាមួយសមភាគីរបស់លោកចំពោះអ្វីដែលជាការសម្រេចចិត្តដ៏លំបាកបំផុត»។
អ្នកជំនាញឥឡូវនេះបានលើកឡើងថា មីស៊ីលអន្តរទ្វីបរបស់កូរ៉េខាងជើង (ICBM) មានសក្តានុពលបាញ់ទៅទីក្រុងដែលមានចម្ងាយ ៧០០០ ម៉ាយល៍ដែលអាចឈានដល់ដីគោកអាមេរិក។ មានសង្រ្គាមនុយក្លេអ៊ែរដ៏ធំដែលផ្ទុះឡើងនៅក្នុងតំបន់ជិតខាងអាស៊ាន។ ខណៈដែលលោក Tillerson បានធ្វើការអំពាវនាវជាច្រើនដងឱ្យប្រកាន់ជំហរតឹងរឹងប្រឆាំងនឹងប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក Donald Trump មិនបានបង្ហាញសញ្ញានៃការចង់កាត់បន្ថយភាពតានតឹងនេះទេ។ ខណៈពេលដែលអាស៊ានដើរតួនាទីជាអ្នកកាត់បន្ថយភាពខ្វែងគំនិតគ្នា វាប្រហែលជាដល់ពេលដែលលោក Trump ឈប់ញុះញង់លោក Kim៕

ប្រភព: The Diplomat ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧