ការគំរាមនៃការប៉ះទង្គិចគ្នាបានកើនឡើងនាពេលថ្មីៗនេះលើការទាមទាររបស់ចិនថា ខ្លួនជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ កងកម្លាំងដែនទឹករបស់អាមេរិកដែលដឹកនាំដោយនាវាដឹកយន្តហោះដែលគួរឲ្យខ្លាចម៉ាក USS Carl Visnon កំពុងតែធ្វើ “ប្រតិបត្តិការណ៍តាមទម្លាប់” នៅក្នុងតំបន់នោះ។ ទាំងវៀតណាម និងតៃវ៉ាន់បានចម្លងយកការស្ថាបនាកោះសិប្បនិម្មិតរបស់ចិនដោយមានសំណង់យោធា។ ប៉េកាំងបានបន្តពង្រឹងការការពារកោះថ្មីៗរបស់ខ្លួន ដោយសំណង់ទាំងនោះត្រូវគេជឿថា មានសមត្ថភាពផ្ទុកគ្រាប់មីស៊ីល។ វាគឺជាអាវុធដែលមានមូលដ្ឋាននៅលើកោះដំបូងគេនៅប្រជុំកោះ Spratly ជាទីដែលចំណុចប៉ះទង្គិចគ្នា និងភាពតានតឹងអន្តរជាតិបានកើនឡើងស្ទើជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
ប៉ុន្តែ ក្នុងចំណោមនេះ ប្រទេសជិតខាងមួយកំពុងហៀបនឹងចូលរួមជាមួយប្រទេសជាច្រើនទៀតដែលកំពុងបង្ហាញកម្លាំងនៅក្នុងតំបន់នោះ។ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក Joko Widodo បាននិយាយថា គាត់នឹងពិភាគ្សាអំពីលទ្ធភាពនៃការល្បាតដែនទឹករួមគ្នាជាមួយអូស្ត្រាលីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ដូច្នេះការប្រកាសរបស់ទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌូនេស៊ីក្នុងការចូលល្បាតនោះកាន់តែបង្កើនកម្រិតគ្រោះថ្នាក់នោះថែមទៀត។
លោក Widodo មានការខឹងយ៉ាងខ្លាំងនៅចុងឆ្នាំមុនដោយសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយរបស់ចិនដែលនិយាយអំពី “ការទាមទារត្រួតគ្នា” ដោយទីក្រុងប៉េកាំង និងទីក្រុងចាការតាទៅលើតំបន់មួយនៅក្បែរប្រជុំកោះ Natuna Islands របស់ឥណ្ឌូនេស៊ី។ កាលពីសប្តាហ៍មុន ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីបានប្រាប់កាសែតអូស្ត្រាលីមួយថា គាត់នឹងពិភាក្សាការល្បាតរួមគ្នាជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រី Malcolm Turnbull ។ គាត់បានហៅសំណើរលើការល្បាតបែបនេះថា “សំខាន់យ៉ាងខ្លាំង”។
បំណងប្រាថ្នារបស់មេដឹកនាំឥណ្ឌូនេស៊ីក្នុងការភ្ជាប់ខ្លួនជាមួយយោធាអូស្ត្រាលីនោះគឺជាសញ្ញាមួយនៃភាពម៉ឹងម៉ាត់ដែលទីក្រុងចាការតាមានទៅលើការប្រជែងរបស់ចិន។ កាលពីខែមុន យោធាឥណ្ឌូនេស៊ីបានផ្អាកប្រតិបត្តិការណ៍យោធាទាំងអស់ជាមួយអូស្ត្រាលី បន្ទាប់ឯកសារ “ដែលមានលក្ខណៈប្រមាថ” ជាច្រើនត្រូវគេរកឃើញនៅក្នុងមូលដ្ឋានទ័ពអូស្ត្រាលី។ មេទ័ពជើងគោកអូស្ត្រាលីត្រូវបានបង្ខំឲ្យសុំទោស ប៉ុន្តែកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍ថ្នាក់រៀននៅតែព្យួរនៅឡើយ។
ការកើនឡើងភាពតានតឹងបានបង្ហាញថា សូម្បីតែការនិយាយយោងនិងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ផ្លូវការស្រពិចស្រពិលតូចតាចក៏អាចបង្ករបញ្ហាបានដែរ។ ក្នុងខណៈដែលការចំណាប់អារម្មណ៍ភាគច្រើនរបស់ពិភពលោកបានផ្តោតមកលើទំនាក់ទំនង អាមេរិក-ចិន រាប់បញ្ចូលទាំងតំបន់ប្រជុំកោះ Spratly ផងនោះ បណ្តាប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀតក៏បានជាប់ពាក់ព័ន្ធដោយផ្ទាល់ដែរ។ ការសាងសង់កោះនិងការពង្រីកដីដោយប្រទេសចិនត្រូវបានប្រឆាំងដោយស្ទើតែគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ដែលបានលើកឡើងអំពីបញ្ហានោះ។ ប៉ុន្តែ ដោយការពង្រីក និងការការពារកោះដែលកាន់កាប់ដោយទាហានរបស់គេនោះ វៀតណាម និងតៃវ៉ាន់ក៏រួមចំណែកដោយផ្ទាល់ទៅនឹងគ្រោះថ្នាក់ដល់អំពើហិង្សាកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់មានជម្លោះនោះផងដែរ។
ជម្លោះដែនដីទៅលើការទាមទារដែលបង្ករបញ្ហាយ៉ាងខ្លាំងចំពោះភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិរបស់ចិននោះបានធ្វើឲ្យបែកបាក់អាស៊ាន។ ប្រទេសជាច្រើនដូចជា កម្ពុជា និងឡាវ ស្ថិតក្នុងចំណោមនោះ បានបដិសេធកាន់ជើងប្រទេសជិតខាងរបស់គេ។ ប្រទេសទាំងពីរនោះបានគាំទ្រចិននៅគ្រប់ជំហាន។ ថៃស្ទើតែមិនស្របតាម ដោយបដិសេធកាន់ជើងវៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ីនៅក្នុងការទាមទាររបស់គេ ប៉ុន្តែក៏បានដកខ្លួនពីការគាំទ្រពេញទំហឹងលើការទាមទារដែនដីរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង។
តួនាទីសមរម្យរបស់ថៃ ក្នុងនាមជាប្រទេសមួយគ្មានការទាមទារទឹកដីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះ គឺការព្យាយាមនាំឲ្យមានដំណោះស្រាយសន្តិវិធី។ នៅអតីតកាល ថៃបានក្លាយជាកម្លាំងដ៏សំខាន់មួយក្នុងចេតនានាំយកចិន និងអាស៊ានរួមគ្នាចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានលក្ខណៈសន្តិវិធីនិងមានចំណងផ្លូវច្បាប់មួយ។ ចិន និងប្រទេសជាប់ជម្លោះនៅអាស៊ានបានមើលឃើញបញ្ហានោះថា ជាការការពារទឹកដីដែលពួកគេទាមទារ។
ថៃមានជំនឿថា បញ្ហាពិតប្រាកដនោះគឺថា ការបង្កើនជម្លោះនោះនិងការប្រណាំងប្រជែងសព្វាវុធកម្រិតទាបនៅពេលបច្ចុប្បន្ននោះ ដោយចៀសមិនរួច នឹងឈានដល់អំពើហិង្សា ដូចដែលខ្លួនមាននៅអតីតកាលអញ្ចឹង។
ចិនបានទទូចថា ខ្លួននឹងមិនចរចាតាមរយៈអាស៊ានទេ ប៉ុន្តែមានឆន្ទៈចរចាជាមួយប្រទេសនីមួយៗដែលជាប់ជម្លោះជាមួយចិន។ នេះគឺជាភាពមិនស្មោះត្រង់ក្នុងការចរចា ដោយសារតែគោលបំណងដើមគឺដើម្បីរក្សាសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់នោះ ដែលបង្កើតទីកន្លែងសម្រាប់ការចរចាទឹកដី។ ថៃត្រូវតែបន្តកិច្ចខិតខំដើម្បីទទួលបានការយល់ព្រមពេញលេញពីចិនដើម្បីឲ្យមានក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនមួយប្រកបដោយអត្ថន័យមួយ៕
No comments:
Post a Comment