លោកប្រធានាធិបតី Trump ៖ វិធីចំនួន ៧ ចំណុច ដែលពិភពលោកអាចផ្លាស់ប្តូរ

ការចូលកាន់តំណែងរបស់លោក Trump ទៅកាន់សេតវិមានអាចធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងរបស់អាមេរិកជាមួយនឹងពិភពលោកមានការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងវិធីសំខាន់ៗមួយចំនួន។ ខាងក្រោមគឺជាវិធី ៧ចំណុច ក្នុងវិធីសំខាន់ៗទាំងនោះ៖

អង្គការណាតូប្រឈមមុខនឹងភាពរង្គោះរង្គើ

លោក Trump បានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើអង្គការណាតូ ដែលជាអង្គការដ៏មានសារៈសំខាន់សម្រាប់គោលនយោបាយការបរទេសអាមេរិកក្នុងរយៈពេលជាង ៦០ឆ្នាំមកនេះ។

លោកបានវាយប្រហារអង្គការនេះថាគេលែងប្រើហើយ និងបានចាត់ទុកសមាជិករបស់ខ្លួនថាជាសម្ព័ន្ធមិត្តរមើលគុណ ដែលទទួលផលប្រយោជន៍ពីសហរដ្ឋអាមេរិកភាគច្រើន។

ជាច្រើនថ្ងៃមុនពេលចូលកាន់អំណាចរបស់គាត់នោះ លោក Trump បានអះអាងជាថ្មីថា សមាជិកជាច្រើនក្នុងចំណោមសមាជិកចំនួន ២៨រដ្ឋ មិនបានចែករំលែកគ្នាដោយយុត្តិធម៌ទេ។ នេះគឺអយុត្តិធម៌ចំពោះសហរដ្ឋអាមេរិក។

វោហារសព្ទរបស់លោក Trump ហាក់ដូចជាសំដែងនូវការព្រួយបារម្ភរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាយូរមកហើយស្តីអំពី ការមិនបំពេញបាននូវការចំណាយ ២ភាគរយនៃ GDP លើវិស័យការពារជាតិរបស់សមាជិកភាគច្រើននៃអង្គការនេះ ខណៈដែលការចំណាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកគឺមានចំនួនច្រើនបំផុតក្នុងពិភពលោក។

លោកប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតនេះក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ផងដែរថា អង្គការនេះមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់គាត់ ប៉ុន្តែ នេះបានផ្តល់ភាពសុខស្រួលបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ហើយជំហររបស់គាត់នេះបានបង្កឱ្យមានការក្រើនរំលឹកនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាល្លឺម៉ង់បានមានប្រសាសន៍ថា ការផ្តល់អនុសាសន៍របស់លោកបានបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភក្នុងចំណោមសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់គាត់។

តើសហរដ្ឋអាមេរិកមានទំនាក់ទំនងថ្មីជាមួយរុស្ស៊ីឬ?

អំឡុងការធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតសហរដ្ឋអាមេរិកនោះ លោក Trump បានសរសើរលោកValdimir Putin ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីថា ជាមេដឹកនាំដ៏ខ្លាំងម្នាក់ ដែលលោកចង់មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយ។

នេះបានកើតមានឡើង មុនពេលដែលទីភ្នាក់ងារសំខាន់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានកំណត់ថា រុស្ស៊ីបានទទួលខុសត្រូវក្នុងការចូលលួច(hack)អ៊ីម៉ែលរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យអំឡុងពេលធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត។ ហើយក្រោយមក លោក Trump បានយល់ស្របតាមការកំណត់នេះ។

ការផ្ទុះចេញនូវការផ្សព្វផ្សាយឯកសារ ដែលមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់នោះ បានចោទប្រកាន់រុស្ស៊ីថាបានជួយលោក Trump ហើយក៏បានបង្កឱ្យមានបញ្ហាថ្មីដល់ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតនេះដែរ។

តែ លោក Trump បានច្រានចោលចោលនូវឯកសារនោះ ហើយបានចោទថា វាជាព័ត៌មានក្លែងបន្លំ។

ឥឡូវនេះ លោក Trump បាននិយាយថា លោកនឹងចាប់ផ្តើមជឿជាក់ទៅលើលោក Putin(និងលោកស្រី Angela maerkel អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់) ប៉ុន្តែបានព្រមានថា វាប្រហែលជាមិនមានរយៈពេលយូរទេ។

លោកក៏បាននិយាយផងដែរថា លោកនឹងនៅតែដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៅលើរុស្ស៊ីដដែលយ៉ាងហោចណាស់ក្នុងរយៈពេលមួយ។ ប៉ុន្តែ លោកបានលើកឡើងនៅក្នុងកិច្ចសំភាសន៍មួយថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិអាចត្រូវបានលើកលែង ប្រសិនបើកិច្ចព្រមព្រៀងល្អៗមួយចំនួនអាចត្រូវបានធ្វើឡើងជាមួយនឹងរុស្ស៊ី ដោយរួមមានការកាត់បន្ថយអាវុធនុយក្លែអ៊ែរ។

ទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៊ីបានជាប់គាំងនៅក្នុងអំឡុងពេលការកាន់តំណែងរបស់លោក Obama ជុំវិញបញ្ហាដូចជា រឿងរបស់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន ស៊ីរី និងការវាយប្រហារតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតជាដើម។ ប៉ុន្តែនេះប្រហែលជា មានការផ្លាស់ប្តូរគួរឱ្យកត់សំគាល់ពេលដែលលោក Trump ចូលកាន់តំណែង។

តើវាជាការបញ្ចប់ចំពោះពាណិជ្ជកម្មសេរីឬ?

គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់លោក Donal Trump នឹងបង្កឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរដ៏ធំបំផុតមួយចំពោះវិធី ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងពិភពលោក ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។

លោកក៏បានគំរាមកំហែងក្នុងការកំទេចចោលនូវកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ដែលមានស្រាប់មួយចំនួនផងដែរ ដោយក្នុងនោះរួមមាន កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរបស់អាមេរិកខាងជើងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា និងម៉ិកស៊ីកូ ដែលលោកបានស្តីបន្ទោសចំពោះការធ្វើឱ្យបាត់បង់ការងារជាច្រើន។ លោកក៏បានលើកឡើងពីការដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកផងដែរ។

ចាប់តាំងពីបានឈ្នះឆ្នោតមក លោកក៏បានគំរាមកំហែងទៅលើក្រុមហ៊ុនជាច្រើនជាពិសេសក្រុមហ៊ុនផលិតទូរសព្ទ។

ភាពជឿជាក់ ដែលស្ថិតនៅពីក្រោយគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់គាត់ នឹងបង្កើតការងារនៅសហរដ្ឋអាមេរិក កាត់បន្ថយឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម និងទទួលបានកិច្ចព្រមព្រៀងល្អៗជាច្រើនបន្ថែមទៀតសម្រាប់ប្រជាជនអាមេរិក។

តើវាជាការបញ្ចប់ចំពោះគោលនយោបាយចិនតែមួយឬ?

ការហៅទូរសព្ទរវាងលោក Trump និងលោកស្រី Tasi Ing-wen ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់កាលពីដើមខែធ្នូ បានផ្ទុះឡើងក្នុងរយៈពេល ៤ទសវត្សរ៍នៃពិធីការរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។

រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានចាត់ទុកតៃវ៉ាន់ថាជាខេត្តរបស់ខ្លួន ហើយបានបដិសេធវាជារដ្ឋឯករាជ្យមួយគឺជាគន្លឹះអាទិភាពនៅក្នុងគោលនយោបាយការបរទេសចិន ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានទទួលស្គាល់វា ជាមួយនឹងគោលនយោបាយចិនតែមួយជាយូរមកហើយ។

លោក Trump បាននិយាយថា រាល់អ្វីៗទាំងអស់គឺស្ថិតក្រោមការចរចា ដែលរួមទាំងគោលនយោបាយចិនតែមួយនេះផងដែរ។ ប៉ុន្តែចិនបានឆ្លើយតបដោយនិយាយថា គោលការណ៍គឺមិនអាចធ្វើការចរចាបានទេ។

ជំហរដ៏ស្មុគស្មាញទាំងនោះបានបង្កឱ្យមានការបំផ្លាញធ្ងន់ធ្ងរនូវទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទាំងពីរ។

ប៉ុន្តែ លោក Trump កំពុងតែបង្ហាញនូវកម្រិតនៃការធ្វើជាក់ស្តែងទៅលើបញ្ហាផ្សេងទៀតដែលជាប់ទាក់ទងនឹងចិន។ លោកបានដកនូវការសន្យាកាលពីពេលមុន ដែលចាត់ទុកចិនថា ជាអ្នកអុកឡុករូបិយបណ្ណ នៅពេលដែលលោកចូលកាន់តំណែង។ ហើយឥឡូវនេះ លោកបាននិយាយថា លោកនឹងពិភាក្សាជួយពួកគេវិញ។

កិច្ចព្រមព្រៀងអាវុធនុយក្លែអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់អាចត្រូវបានគិតឡើងវិញ

សម្រាប់លោក Obama កិច្ចព្រមព្រៀង ដែលបានមើលឃើញការដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងអ៊ីរ៉ង់ ដែលត្រូវបានលើកលែងដើម្បីផ្លាស់ប្តូរនូវការធានាថា ខ្លួននឹងមិនបន្តកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនោះ គឺជាការយោគយល់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។

ប៉ុន្តែសម្រាប់លោក Trump វិញ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះគឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏អាក្រក់បំផុត ដែលលោកធ្លាប់បានចរចា។

លោកបានបន្តទៀតថា ការរំដោះវា គឺជាអាទិភាពទី១របស់គាត់ ប៉ុនឥឡូវនេះ លោកបាននិយាយថា លោកមិនចង់បញ្ជាក់នូវអ្វី ដែលលោកនឹងធ្វើនោះទេ។

តើនឹងមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរបន្ថែមទៀតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីឬ?

ការឡើងកាន់តំណែងជាប្រជាធិបតីរបស់លោក Trump បានបង្កឱ្យមានបញ្ហាសន្តិសុខដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី។

មិនត្រឹមតែលោកប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោត បានធ្វើឱ្យចិនមានការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះការផ្តល់មតិជាមួយនឹងតៃវ៉ាន់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែលោក Rex Tillerson រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកដែលត្រូវជ្រើសតាំងនោះក៏បាននិយាយថានឹងបិទការឈានចូលរបស់ចិនទៅកាន់កោះសិប្បនិមិត្ត ដែលចិនបានកសាងនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។ នេះបានបង្កឱ្យមានការក្រើនរំលឹកនូវជម្លោះបែបយោធា ដែលផ្តល់ដោយកាសែតរបស់រដ្ឋ។

ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងត្រូវបានជ្រើសរើស ដោយលោក Trump ដើម្បីធ្វើឱ្យមានពឹងផ្អែកទៅលើសហអាមេរិក។ លោកបាននិយាយទៀតថា ពួកគេនឹងទទួលផលប្រយោជន៍ពីអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ពួកគេ។

នៅក្នុងតំបន់នេះ ក៏មានប្រទេសមួយទៀតគឺ កូរ៉េខាងជើង ដែលកំពុងតែអភិវឌ្ឍអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនផងដែរ។

លោក Trump នឹងប្រឈមមុខនឹងការងារដែលត្រូវដោះស្រាយចំពោះមហិច្ចតាទាំងនោះ។

ថាតើគាត់នឹងធ្វើបានដោយរបៀបណានោះ គឺមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់នៅឡើយទេប៉ុន្តែលោកបានស្នើឱ្យមានការចរចារផ្ទាល់ជាមួយនឹងមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង លោក Kim JongUn។

យ៉ាងណាក៏ដោយ ថាតើគាត់មានយុទ្ធសាស្ត្រយ៉ាងណានោះ នៅមិនទាន់ដឹងនៅឡើយទេ។

ការរៀបចំឡើងវិញនូវកិច្ចព្រមព្រៀងបំរែបំរួលអាកាសធាតុ

លោកប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោត Trump បានមានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងលុបចោលកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុរបស់ក្រុងប៉ារីស ក្នុងរយៈពេល ១០០ថ្ងៃ នៃការចូលកាន់តំណែងរបស់គាត់ ហើយនិងធ្វើអ្វីៗ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរបទបញ្ញត្តិស្តីពីបំរែបំរួលអាកាសធាតុ ដែលដាក់ចេញដោយលោក Obama។

លោកបានបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀតចំពោះវិទ្យាសាស្ត្រស្តីពីបំរែបំរួលអាកាសធាតុ ដែលបង្កឡើងដោយមនុស្ស ដោយបានចាត់ទុកវាថាជា រឿងប្រឌិត។

យ៉ាងណាក៏ដោយ ដូចនឹងបញ្ហាផ្សេងៗទៀតដែរ លោកបានសំដែងនូវទស្សនៈខុសគ្នានេះ ដោយបាននិយាយប្រាប់កាសែត New York Times កាលពីខែវិច្ឆិកា ថា លោកបានទទួលស្គាល់ថា មានការជាប់ពាក់ព័ន្ធគ្នាមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ រវាងសកម្មភាពមនុស្ស និងបំរែបំរួលអាកាសធាតុ ហើយបានិយាយថា លោកនឹងពិនិត្យមើលទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសឱ្យបានប្រុងប្រយ័ត្ន ជាជាងកាលដែលសម្រេចចិត្តដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។

បើទោះបីជាលោកចង់ធ្វើបែបនេះក៏ដោយ ក៏សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែចង់លោតចូលដោយស្របច្បាប់ទៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ក្រុងប៉ារីសសម្រាប់៤ឆ្នាំដដែល។ នៅមានការបិតផ្លូវស្របច្បាប់ និងតាមនីតិវិធី ដែលនឹងទប់ស្កាត់លោក Trump ពីការរុះរើទាំងស្រុងនូវគោលនយោបាយបំរែបំរួលអាកាសធាតុសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។

អ្នករិះគន់បាននិយាយថា ជំហររបស់គាត់អាចនឹងបង្កឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតមានភាពស្ទាក់ស្ទើចំពោះបញ្ហាកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នដែលធ្វើឱ្យផែនដីឡើងកំដៅផងដែរ៕

ប្រភព : BBC ចុះថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧