ការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់​ទៅលើ​អាស៊ាន ​នៅក្នុង​អាយុ ៥០ឆ្នាំ និង​ពេលអនាគត ​

អាស៊ានមានអាយុ ៥០ឆ្នាំហើយក្នុងឆ្នាំនេះ។ នេះគឺជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អង្គការក្នុងតំបន់ ដែលប្រទេសទាំង ៥ បានបង្កើតឡើង នៅពេលដែលមានការងើបឡើងនៃសង្គ្រាមត្រជាក់។ ចាប់តាំងពេលនោះមក ប្រទេសដែលជាសមាជិករបស់អង្គការនេះ បាននាំអង្គការនេះឱ្យឈានទៅកាន់ស្ថាប័នមួយដែលពឹងផ្អែកទៅលើច្បាប់ ដោយមានការចូលរួមពីបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងអស់។ កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៥ សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានត្រូវបានដាក់ចេញជាផ្លុវការណ៍។

ស្ថាបនិកទាំងនោះមានមោទន

ៈភាពយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបង្កើតស្ថាប័ននេះ។ ជាក់ស្តែង រង្វាន់ដ៏ធំបំផុតចំពោះក្រុមនេះគឺការរក្សាទុកនូវសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងភាពរីកចំរើនក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង១០ ហើយនិងទំនាក់ទំនងដ៏ជិតស្និតរបស់ពួកគេជាមួយនឹងដៃគូសន្ទនាជាច្រើន។ ហើយចំណងនេះបានជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងមុខមាត់របស់ក្រុមនេះ ឱ្យមានលក្ខណៈអន្តរជាតិផងដែរ។

បទដ្ឋានរបស់អាស៊ានគឺ ការពិភាក្សាប្រសើរជាងការបង្កើតសង្គ្រាម ឬការទាត់ចោលនូវឥរិយាបថទាំងឡាយណា ដែលបង្កឱ្យមានជម្លោះ។ វិធីសាស្ត្ររបស់អាស៊ានបានបង្កើតឱ្យមានសន្តិភាព នៅក្នុងស្ថាប័ននេះ។

លោកបណ្ឌិត Surin Pitsuwan អគ្គលេខាធិការអាស៊ានពីឆ្នាំ២០០៨ ដល់ ២០១២ បានប្រាប់ថា មេដឹកនាំអាស៊ានដឹងវិធីសាស្ត្រដ៏ល្អបំផុតក្នុងការទប់ទល់នឹងការគំរាមកំហែងពីខាងក្រៅ ហើយនេះបានធ្វើឱ្យអាស៊ានរួមគ្នា។

លោកបានសង្កេតឃើញថា ក្នុងនាមជាសមាជិកអាស៊ាន ដែលរួមមានទាំងថ្មី និងចាស់នោះ បានបង្កើតចំណងសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយកាន់តែខ្លាំងឡើង។ លោកបន្តទៀតថា គោលបំណងរបស់អាស៊ានគឺបង្កើនសាមគ្គីភាព និងការយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ាន។ តាមរយៈវិធីសាស្ត្រនេះហើយ បានធ្វើឱ្យអាស៊ានមិនរង្គោះរង្គើ។

បន្ទាប់ពីការអនុម័តរបស់ខ្លួនក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦នោះ សន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍បានក្លាយជាឧបករណ៍បង្រួបបង្រួមអាស៊ាន និងដឹកនាំអាស៊ាន ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងពិភពលោកខាងក្រៅ។ គោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកគ្នាបានផ្តល់សមាជិកនេះនូវភាពជឿជាក់កាន់តែច្រើនឡើង។

យ៉ាងណាក៏ដោយ ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងបានបង្កឱ្យមានការសង្ស័យអំពី ថាតើអាស៊ានអាចធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេបានដែរឬទេ។ ដំណើរការបង្កើតការសម្រេចចិត្តដ៏យឺតយ៉ាវរបស់អាស៊ានបានធ្វើឱ្យមានការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំង។ អ្នកមានអំណាចផ្នែកនយោបាយចង់មើលឃើញសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់អាស៊ានតាមរយៈការផ្តោតទៅលើវិធីសាស្ត្រដែលកើតចេញពីលទ្ធផលធ្វើការរួមគ្នា។

លោក Surin បានបន្ថែមទៀតថា នៅពេលអនាគត អាស៊ានត្រូវតែបង្កើតសេចក្តីសម្រេចចិត្តឱ្យកាន់តែរហ័សជាងនេះ ប៉ុន្តែត្រូវតែផ្អែកលើការស្រុះស្រួលគ្នា។

ខណៈដែលហ្វីលីពីនធ្វើជាប្រធានអាស៊ានក្នុងឆ្នាំនេះនោះ មានបញ្ហាប្រឈមថ្មីជាច្រើនដែលទាមទារឱ្យភាពស្វិតស្វាញក្នុងការដោះស្រាយពីមេដឹកនាំ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មានការរំពឹងទុកផងដែរថា ក្នុងនាមប្រទេសដែលបង្កើតអំណាចឱ្យប្រជាជននោះ ហ្វីលីពីននឹងបន្តពង្រឹងវិធីសាស្ត្រដែលគិតប្រជាជនជាធំ របស់សហគមន៍អាស៊ានដដែល។

លោកបណ្ឌិត Suriya Chindawong អនុប្រធាននាយកដ្ឋានអាស៊ានរបស់ក្រសួងការបរទេសថៃបានប្រាប់ថា អាស៊ានត្រូវតែធ្វើអ្វីៗឱ្យមានសមភាពបន្ថែមទៀត ហើយត្រូវពិចារណាចំពោះការចូលរួមពីមនុស្សធម្មតា។ សុខដុមនីយកម្មរបស់ប្រជាជនគឺជាកម្រិតនៃការវាស់វែងនូវអាយុវែងឆ្ងាយ និងជោគជ័យរបស់អាស៊ាននាពេលអនាគត។

លោកបន្តទៀតថា «បញ្ហាប្រឈមនាឆ្នាំក្រោយៗរបស់អាស៊ាននឹងរួមមានទាំងបញ្ហាចាស់ និងបញ្ហាថ្មី ដែលរួមមានបំរែបំរួលអាកាសធាតុ បញ្ហាសន្តិសុខ និងសុវត្តិភាពស្បៀងអាហារ ភេវរកម្ម ការគ្រប់គ្រងគ្រោះធម្មជាតិ ការលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ និងព្រមទាំងបញ្ហាដែលជាប់ទាក់ទងនឹងការការពារសង្គមផងដែរ»។

ខណៈដែលសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានឈានចូលក្នុងឆ្នាំទី២របស់ខ្លួននោះ ក្រៅពីគោលបំណងនៃសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ ទស្សនៈសំខាន់បំផុតស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍របស់អាស៊ាននៅតែស្ថិតក្នុងវិស័យនៃការអភិវឌ្ឍដដែល។

លោកបានបន្ថែមទៀតថា អាស៊ានមានទស្សនៈច្បាស់លាស់មួយក្នុងការបន្តនូវការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពទាំងនៅក្នុងបរិបទតំបន់ និងអន្តរជាតិ៕