នៅពេលថ្មីៗនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសជាសាធារណៈ នឹងជម្រុញឲ្យមានច្បាប់«សមាគម និងអង្គការមិនរដ្ឋាភិបាល» ដែលសេចក្តីព្រាងនោះបានធ្វើឡើងអស់រយៈពេលរាប់ឆ្នាំមកហើយ។ សេចក្តីថ្លែងនេះ បានធ្វើឲ្យអង្គការមិនរដ្ឋាភិបាល (NGOs) មួយចំនួនកើតទុក្ខមិនសុខចិត្ត។
តាមរយៈរបាយការណ៍ពីក្រសួងមហាផ្ទៃបានឲ្យដឹងថា អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុកដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ កន្លងមក មានប្រមាណជិតបួនពាន់ប្រាំរយអង្គការ។
អង្គការខ្លះបានជំនួយតិចតួច អង្គការខ្លះបានជំនួយច្រើន
អង្គការខ្លះបានជំនួយផ្ទាល់ពីរដ្ឋាភិបាលបរទេស ដូចជារដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម។
ដោយមានអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបានទទួលលក្ខ័ណ្ឌច្បាស់លាស់ពីម្ចាស់ជំនួយ ក្នុងនោះមានកម្មវិធីត្រួតពិនិត្យមើលដំណើរការបោះឆ្នោត វាយតម្លៃដំណើការបោះឆ្នោត វាយតម្លៃសកម្មភាពបោះឆ្នោត វាយតម្លៃតម្លាភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភា វាយតម្លៃឯករាជ្យភាពតុលាការ។ល។ ប៉ុន្តែពុំមានលក្ខ័ណ្ឌវាយតម្លៃលើការរបស់ខ្លួន លាតត្រដាងជាសាធារណៈឡើយ។
យើងនិយាយនេះដោយសំអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកដែលចេះពិចារណា អ្នកនយោបាយ អ្នកវិភាគនយោបាយ គេមើលឃើញរឿងនេះយ៉ាងច្បាស់ តាមរយៈរបាយការណ៍ របស់ក្រុមនេះ តាមរយៈអ្នកតំណាងដែលមានវោហាស័ព្ទជាងគេ តែងតែលើកជារឿយៗថា រដ្ឋាភិបាលធ្វើខុសយ៉ាងនេះ រដ្ឋាភិបាលធ្វើខុសយ៉ាងនោះ ឬមិនដើរតាមគន្លងលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ឬបានដាក់សម្ពាធលើប្រព័ន្ធតុលាការ។ល។
ថ្មីៗនេះ ពួកតំណាងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន បានរិះគន់គណបក្សប្រឆាំង គឺគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ថាគ្មានជំហរមុះមុត ដោយអនុញ្ញតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច (ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានប្រគល់សេចក្តីទុកចិត្ត ប្រគល់អាណត្តិទីប្រាំដើម្បីដឹកនាំប្រទេសជាតិបន្ត) អូសច្រមុះទៅលិច ទៅកើត តាមតែចិត្ត។
ដំបូងពួកក្រុមនេះនាំគ្នាអបអរសាទរបក្សប្រឆាំង ដែលបានបញ្ចប់នូវពហិការរបស់ខ្លួន ធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងគ្នាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២២ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៤ ដោយបានសម្រេចចិត្តធ្វើច្បាប់មួយចំនួយ មាន វិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតតំណាងរាស្រ្ត ច្បាប់ការរៀបចំ និងដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅ និងតែងតាំងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។ តែក្រោយមក ក្រុមនេះបែរជាភ្ញាក់ផ្អើលដូចធ្លាក់ពីលើដើមឈើ ថាមិនគួរណាដែលពួកគេតាំងពីដើមរៀងមក គាំទ្របក្សប្រឆាំង ឲ្យប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែពេលនេះបែរជាឯកភាពជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច បានឯកភាពនឹងមាត្រាមួយចំនួននៅក្នុងច្បាប់ ដកសិទ្ធិសេរីភាពអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល មិនឲ្យធ្វើសកម្មភាពក្តុងក្តាំង នៅកំឡុងពេលធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត ដែលជាតម្រុយមួយ ឲ្យពួកគេបាត់បង់នូវលាភសក្ការៈ បាត់បង់នូវជំនួយដែល ញ៉ាំងដល់ការកាត់បន្ថយ ឬអាចឈានដល់ការរំសាយបុគ្គលិក ឬរំលាយដល់អង្គការរបស់ខ្លួនទាំងស្រុង ក៏អាចថាបាន។
ក្នុងបរិការនេះយើងសូមឆ្លៀតឱកាសលើកពីការបង្កើត និងបែបបទនៃនីតិវិធី របស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលត្រូវឆ្លងកាត់ដំណើរការជាលំដាប់លំដោយមុននឹងបង្កើតអង្គការរបស់ខ្លួន ដូចជាត្រូវមានអ្នកផ្តួចផ្តើមបង្កើតអង្គការ អាចចាប់ផ្តើមពីមនុស្ស៣នាក់ ឬ៥នាក់ឡើងទៅ ហើយត្រូវបញ្ជាក់ថា អង្គការខ្លួននឹងផ្តល់សេវាដោយមិនយកកំរៃ (Non Profit
Organization)។ បើជាសមាគម ត្រឹមត្រូវមានសមាជិក មានលក្ខន្តិកៈ ស្តីពីការគ្រប់គ្រងសមាជិក និងអង្គការ។ ត្រូវរៀបចំឯកសារតាមបែបបទតម្រូវរបស់រដ្ឋ ដែលហៅ (Articles of Incorporation) ដើម្បីបញ្ជាក់ប្រាប់អាជ្ញាធររបស់រដ្ឋថា ខ្លួនជាអង្គការមិនយកផលចំណេញ មិនធ្វើនយោបាយ គឺដើម្បីផ្តល់សេវាកម្មបែបមនុស្សធម៌សុទ្ធសាធ។ លើសពីនេះ ក្រុមនេះត្រូវបញ្ជាក់ថា ក្រុមខ្លួន នឹងស្វែងរកមូលនិធិបែបណា រៃអង្គាសលុយពីសមាជិក ឬស្វែងរកថវិកាពីមូលនិធិនានា ឬពីជំនួយរបស់រដ្ឋាភិបាលជាដើម។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំអង្គការនេះត្រូវធ្វើរបាយការណ៍ជូនម្ចាស់ជំនួយ ពីសកម្មភាពរបស់ខ្លួន។ នេះជាតម្រូវការអប្បបរមាប៉ុណ្ណោះ រីឯរបាយការណ៍ជាអតិបរិមាវិញ គឺសំដៅត្រង់ថា អង្គការនេះអាចធ្វើអ្វីខុសនឺងលក្ខន្តិកៈ ដែលអាចនឹងឈានដល់ការផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់។
ឥឡូវនេះយើងសូមបង្វែរមកមើលសភាពការណ៍ជាក់ស្តែងនៅកម្ពុជាម្តង ដើម្បីបានឱកាសប្រៀបធៀបរវាងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងអង្គការនៅកម្ពុជា ។
សហរដ្ឋអាមេរិក ជាប្រទេសមហាអំណាចនៅលើពិភពលោក ដែលជាប្រទេសអ្នកដឹកនាំ ឈានមុខខាងលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គេបានអនុវត្តន៍យ៉ាងស្រួចស្រាវ នូវច្បាប់ «សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល» របស់គេ តែនៅកម្ពុជាវិញ ពួកអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល រស់នៅ និងប្រកបការងាររបស់ខ្លួន ហាក់ដូចជានៅឋានសួគ៌ ពោលគឺស៊ីស្រួល ដេកស្រួល ធ្វើសកម្មភាពបែបអាណាធិបតេយ្យ ចង់ស្តីបន្ទោសនណាក៏បាន ចង់ស្តីបន្ទោស លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បាន ចង់ស្តីបន្ទោសគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏បាន ចង់ស្តីបន្ទោសគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ក៏បាន ចង់ស្តីបន្ទោសសភាក៏បាន រហូតដល់ហ៊ានរិះគន់ព្រះមហាក្សត្រ ទៅទៀត។
អ្នកវិភាគនយោបាយមួយចំនួន គេនៅតែចោទសួរថា ប្រហែលជាពួកក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល រាប់ពាន់ក្រុមទាំងនេះ ចង់បង្កើតសភាទី៣ ដែលអាចមានឈ្មោះថា សភាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលទេដឹង? គេចោទសួរទៀតថា តើរាជរដ្ឋាភិបាលចាំអង្កាលទៀត ទើបដើរតាមលំអានស្រុកគេ
រៀបចំច្បាប់មួយដើម្បីឲ្យអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល មានច្បាប់ទម្លាប់ក្នុងស្រុក?
គេអាចឆ្លើយនឹងសំណួរនេះបាន គឺគេត្រូវរង់ចាំ ការប្តេជ្ញារបស់ លោក ហ៊ុន សែន
ដែលថា ច្បាប់ «សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល (Law on Associations and
NGOs) គឺត្រូវតែចាប់បដិសន្ធិ យ៉ាងយូរ នៅខែមិថុនាខាងមុខ
ដើម្បីផ្តល់ជាមាគ៌ា «ផ្លូវដើរ» សម្រាប់ពួកគេដើរ៕
No comments:
Post a Comment