កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ថ្មីៗនេះ នៅទីក្រុងប្រ៊ុចហ្សែល ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុបដែលមានសមាសភាពថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសមកពីបណ្តាប្រទេសចំនួន២៧បានជួបប្រជុំគ្នា ស្តីពីស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា ហើយចុងក្រោយក្រុមប្រឹក្សាមួយនេះ បានចេញសេចក្តីសន្និដ្ឋានមួយ មានចរិកលក្ខណៈជាសំណូមពរ និងការស្នើឱ្យគណៈកម្មការ ឬ រដ្ឋាភិបាលអឺរ៉ុប និងតំណាងជាន់ខ្ពស់អឺរ៉ុប តាមពិនិត្យមើល និងជំរុញបន្តកិច្ចសហប្រតិ្តបតិការជាមួយកម្ពុជាលើវិស័យការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិសេរីភាព ការអនុវត្តនីតិរដ្ឋ ពិសេស លើលក្ខខណ្ឌនានា ក្នុងការនាំផលិតផលក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មតម្បាញ កាត់ដេរ សម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង ព្រមទាំងការបូបចូលក្នុងទីផ្សារអឺរ៉ុប ព្រោះ អឺរ៉ុបជាទីផ្សារដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជា។ កម្ពុជាជាប្រទេសដែលធ្លាប់បានហែលក្នុងភ្លើងសង្រ្គាមស៊ីវិល បានទទួលវិនាសអន្តរាយខ្ទេចខ្ជីស្ទើរទាំងស្រុង ដោយសារសង្រ្គាមស៊ីវិលម្តងហើយម្តងទៀត តើសហភាពអឺរ៉ុបសុខចិត្តបោះបង់ប្រជាជនខ្មែរជាង១៦លាននាក់ ទៅតោងយកខ្មោចបក្សសង្រ្គោះជាតិ ឬចលនាឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ ដើម្បីជាថ្នូរនឹងរបស់ដែលហៅថា ប្រជាធិបតេយ្យអាណាធិបតេយ្យ? ហើយរវាងប្រជាធិបតេយ្យបែបអាណាធិបតេយ្យ ជាមួយនឹងសន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍ តើសហភាពអឺរ៉ុបគួរជ្រើសយកជម្រើសមួយណា សម្រាប់សេចក្តីសុខសាន្តយូរអង្វែងសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា និងជាតិមាតុភូមិកម្ពុជាដ៏អភ័ព្វមួយនេះ?
ជាការពិតសេចក្តីសន្និដ្ឋានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុបដែលមាន១១ ចំណុចរៀបរាប់លើ៣ទំព័រកន្លះមិនបានបង្ហាញអំពីវិធានការជាក់លាក់ ឬ ការដាក់ទណ្ឌកម្មណាមួយ មកលើររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះទេ។ សេចក្តីសន្និដ្ឋានជារួមបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់តែអំពីការព្រួយបារម្ភ ក្នុងទម្រង់ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលអឺរ៉ុប និងតំណាងជាន់ខ្ពស់អឺរ៉ុបបន្តតាមដានកិច្ចសហប្រត្តិបតិការជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើវិស័យការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាព ការអនុវត្តនីតិរដ្ឋ ការស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ពិសេស លើលក្ខខណ្ឌនានានៃការនាំមុខទំនិញឧស្សាហកម្មចូលទីផ្សារអឺរ៉ុបប៉ុណ្ណោះ។ ហើយក្នុងន័យអធិប្បាយមិនជាក់លាក់នោះ សហភាពអឺរ៉ុបលើកឡើងថា ខ្លួននឹងចាត់វិធានការជាក់លាក់ ប្រសិនបើស្ថានការមិនបានល្អប្រសើរ។
តែទោះយ៉ាងណាក៏ដោយកម្ពុជាជាប្រទេសអធិបតេយ្យ ឯករាជ្យ និងមានបូរណភាពទឹកដី ក្នុងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ប្រជាជន និងប្រជាជាតិកម្ពុជា ដែលជាម្ចាស់នៃជោគវាសនានៃប្រទេសនេះទាំងមូល។ រដ្ឋធម្មនុញកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៣ ជាច្បាប់កំពូលរបស់ប្រទេស ដែលតាមរយៈនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសនូវជំហរឥតងាករេក្នុងការអនុវត្តតាមរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងការបោះឆ្នោតជាសាកល និងអសាកលយ៉ាងទៀតទាត់។ ស្ថាប័នទាំងបីរួមមាន រដ្ឋសភា តុលាការ និងរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តអំណាចឯករាជ្យដាច់ពីគ្នា។ សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបត្រូវបានគោរព និងអនុវត្តតាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ។ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលកើតចេញពីការជ្រើសតាំងដោយសម្លេងភាគច្រើនពីពលរដ្ឋត្រូវមានកាតព្វកិច្ចអនុវត្តនីតិរដ្ឋ ដើម្បីធានាថា សង្គមកម្ពុជាមានសុខសន្តិភាព និងសណ្តាប់សង្គមល្អ ជូនសេចក្តីសុខសាន្តដល់ពលរដ្ឋទូទៅ។ ហើយការសម្រេចរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិកន្លងទៅ គឺសិទ្ធិអំណាចរបស់តុលាការកំពូល។ ជាការពិត ឋិតលើផ្លូវប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស គឺមិនចាំបាច់រំពឹងតែអតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិមួយនោះទេ កម្ពុជាមានបក្សនយោបាយច្រើន កំពុងធ្វើសកម្មភាពនយោបាយដោយសេរីស្របតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយកម្ពុជា ហើយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអាចចូលរួមគាំទ្រ និងធ្វើសកម្មភាពបានដោយសេរី ជាមួយបក្សនយោបាយណាមួយដែលខ្លួនពេញចិត្ត។
ជារួមប្រទេសកម្ពុជា ក្រោយសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងដោយអនុវត្តស្របតាមស្មារតីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បាន និងកំពុងបន្តប្រកាន់យកជំហររក្សាទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយបណ្តាប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោក ពិសេស ជាមួយនឹងសហគមន៍អឺរ៉ុប ហើយប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូលសង្ឃឹមថា សហភាពអឺរ៉ុប (EU) នឹងបន្តជំហររក្សានូវទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយកម្ពុជា ដូចដែលកម្ពុជាកំពុងមានចំពោះសហភាពអឺរ៉ុប។ ហើយសហគមន៍អឺរ៉ុបនឹងចាប់យកផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកជាមួយប្រជាជនខ្មែរជាង១៦លាននាក់ ប្រសើរជាងចាប់យកខ្មោចបក្សសង្រ្គោះជាតិ ឬ ចលនាឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់។ ហើយលំហនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនអាស្រ័យលើតែអតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិមួយនោះទេ បក្សនយោបាយជាច្រើនកំពុងធ្វើសកម្មភាពដោយសេរី ហើយបក្សនយោបាយជាច្រើនទៀតនឹងត្រូវបង្កើតឡើងនាពេលខាងមុខដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតសាកលដោយសេរីនាពេលខាងមុខដ៏ខ្លី ហើយប្រជាជនខ្មែរទាំងមូលមានសិទ្ធិសម្រេចលើជោគវាសនាប្រទេសជាតិ គឺពួកគេនឹងចូលរួមបោះឆ្នោតដោយសេរីដើម្បីជ្រើសរើសមេដឹកនាំ ឬ បក្សនយោបាយដែលពួកគេពេញចិត្ត៕
ដោយ ឡុង បូរិតា
No comments:
Post a Comment