នៅពេលហ្វេសប៊ុកចូលមកកម្ពុជាដំបូង មនុស្សជាច្រើនសង្ឃឹមថា វានឹងជួយជំរុញឲ្យឈានចូលក្នុងយុគ្គថ្មីមួយនៃការនិយាយស្តីដោយសេរី ដោយជួយបង្កើនសម្លេងដែលបានជួបត្រឹមតែបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានចាស់ៗដែលមានសមានចិត្តជាមួយរដ្ឋាភិបាល។ ជាជំនួសវិញ រឿងបញ្ច្រាស់ពីនោះបានកើតឡើង។ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឥឡូវនេះកំពុងប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដើម្បីលើកកម្ពស់សាររបស់គាត់ ក្នុងខណៈដែលដាក់គុកអ្នករិះគន់របស់គាត់ ហើយបុគ្គលិករបស់គាត់កំពុងតែខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំង ដើម្បីប្រាស់ច្បាប់ផ្ទាល់របស់ហ្វេសប៊ុកដើម្បីបិទការរិះគន់ ដែលការងារទាំងនោះធ្វើឡើងតាមរយៈទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ជាមួយបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុននោះ។
ហ្វេសប៊ុកក៏បានបន្ថយយ៉ាងលឿននូវការឈានចូលប្រើប្រាស់បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីខ្លួនបានសម្រេចកាលពីឆ្នាំមុនក្នុងការលុបចោលមាតិការរបស់គេ ដើម្បីយកមកធ្វើជាផ្នែកមួយនៃការធ្វើពិសោធន៍ដ៏ចម្រូងចម្រាស់។ ខ្លួនបានធ្វើជាវេទិការអព្យាក្រឹត្យសម្រាប់ព័ត៌មាន។ ប៉ុន្តែតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងការផ្សព្វផ្សាយការឃោសនានិងព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ព្រមទាំងទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្ហាញនូវភាពងាយស្រួលដែលថា ភាពអព្យាក្រឹត្យនោះអាចត្រូវទាញយកមកប្រើដោយជនផ្តាច់ការ។
តើនោះស្តាប់ទៅដូចជាធ្លាប់ឮដែរឬទេ? ការធ្វើបែបនោះបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀត ចាប់ពីបារាំងដល់អាមេរិក ដល់កេនយ៉ា និងដល់ហ្វីលីពីន ដោយហ្វេសប៊ុកកំពុងក្លាយទៅជាវេទិការសំខាន់ដែលព័ត៌មានមិនពិតត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដើម្បីបំភាន់មតិសាធារណជន ទប់ស្កាត់សម្លេងប្រឆាំង កំទេចបក្សប្រឆាំងស្របច្បាប់ និងគេចចេញពីគណនីភាពសាធារណៈ។ រឿងទាំងនេះបានធ្វើឲ្យមានការរិះគន់ទូទាំងពិភពលោកប្រឆាំងនឹងឥទ្ធិពលកាន់តែគ្រោះថ្នាក់ដែលគេមិនរំពឹងទុករបស់បណ្តាញសង្គមធំជាងគេបំផុតរបស់ពិភពលោកដែលប្រធានហ្វេសប៊ុកលោក Mark Zuckerberg ត្រូវបានបង្ខំឲ្យទទួលស្គាល់ពីភាពអាក្រក់របស់ក្រុមហ៊ុនគាត់ ហើយនៅប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ បានប្រកាសពីការផ្លាស់ប្តូរជាបន្ទាប់ៗក្នុងរបៀបដែលហ្វេសប៊ុកធ្វើការងារ។
នៅថ្ងៃទី ១១ ខែមករា លោក Zuckerberg បាននិយាយថា ហ្វេសប៊ុកនឹងផ្លាស់ប្តូររូបមន្តរបស់ខ្លួនដើម្បីគាំទ្រការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាកាន់តែមានអត្ថន័យនៅក្នុងទំព័រព័ត៌មានរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ដោយឥឡូវនេះបានបង្ហាញពី “ពេលវេលាផ្ទាល់ខ្លួនដែលនាំឲ្យយើងអាចទាក់ទងគ្នាកាន់តែច្រើនជាងមុនលើមាតិកាមកពីបណ្តាញសារព័ត៌មាន វីដេអូ និងការបញ្ចូលឯកសារសាធារណៈផ្សេងៗទៀត។ មាតិកាកាន់តែច្រើននឹងត្រូវបានមើលឃើញពីក្រុមគ្រួសារ មិត្តភក្តិ និងក្រុមផ្សេងៗទៀត ជាជាងពីការបង្ហោះ មិនត្រឹមតែដោយ ម៉ាកសម្លៀកបំពាក់និងក្រុមហ៊ុនជំនួញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងដោយព័ត៌មានថ្មីៗរបស់ក្រុមហ៊ុនបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយស្របច្បាប់ ដែលបានកាន់តែអាស្រ័យលើការចូលមើលតាមហ្វេសប៊ុកដល់អ្នកអានរបស់ពួកគេ។
នេះគឺជា “ការធ្វើពិសោធន៍” ដែលបានបង្ហាញឡើងនៅកម្ពុជា។ ការវិវត្តនោះស្តាប់ទៅដូចជាដំណឹងល្អក្នុងន័យនៃការប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ប៉ុន្តែប្រការដែលថា ការផ្លាស់ប្តូរទ្រង់ទ្រាយធំក្នុងការធ្វើឲ្យហ្វេសប៊ុកកាន់តែ “អព្យាក្រឹត្យ” នឹងប៉ះពាល់ដល់អ្នកមើលព័ត៌មានត្រឹមត្រូវនោះ បានធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង។ Emily Bell របស់កាសែត The Guardian បានកត់សម្គាល់ថា “ការងាកចេញរបស់ហ្វេសប៊ុកពីព័ត៌មាន និងភាពស្មុគស្មាញនៃការទទួលខុសត្រូវដល់ប្រភេទនៃមាតិកាដែលបានបង្ហោះនៅលើវេទិការបស់ខ្លួននោះមានផលវិបាកជាច្រើនដល់ស្ថាប័នព័ត៌មាននៅអាមេរិក និងអឺរ៉ុប ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់នៅក្នុងប្រទេសលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យលោកខាងលិច សកម្មភាពរបស់ហ្វេសប៊ុកអាចត្រូវបានបន្ថយគ្រោះថ្នាក់ដោយយុទ្ធសាស្ត្រផ្សេងៗ។ នៅក្នុងប្រទេសដូចជាហ្វីលីពីន មីយ៉ាន់ម៉ា និងស៊ូដង់ខាងត្បូង និងប្រទេសលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្មេងខ្ចីដូចជាប៊ូលីវៀ និងស៊ែប៊ី វាមិនអាចទៅរួចក្នុងការធ្វើឲ្យមានអព្យាក្រឹត្យភាពនៅលើវេទិកានោះ ឬបង្កើតការសន្យាដល់ប្រព័ន្ធព័ត៌មានមានដំណើរការល្អនោះទេ”។
ការប្រែប្រួលចុងក្រោយដែលប្រកាសដោយ Zuckerberg កាលពីសប្តាហ៍មុនហាក់បីដូចជាកាន់តែងាកឆ្ងាយពីការទទួលខុសត្រូវ គឺ ហ្វេសប៊ុក ឥឡូវនេះ នឹងផ្តល់អទិភាពដល់ព័ត៌មាន “ដែលអាចទុកចិត្ត” ដោយផ្អែកលើការស្ទង់មតិរបស់សមាជិក។ គាត់បាននិយាយថា “យើងបានពិចារណាក្នុងការសួរនាក់ទំនាញខាងក្រៅ ដែលនឹងធ្វើការសម្រេចចិត្តឲ្យផុតពីដៃរបស់យើង ប៉ុន្តែ ទំនងជានឹងមិនដោះស្រាយបញ្ហាចំគោលដៅទេ។ ឬយើងអាចសួរអ្នកប្រើប្រាស់ ហើយយកព័ត៌មានត្រឡប់របស់អ្នកដើម្បីកំណត់ចំណាត់ថ្នាក់”។ មិនមែនអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកទាំងអស់នឹងត្រូវគេសួរនោះទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែជាទិន្នន័យ “ចម្រុះ និងតំណាង” ប៉ុណ្ណោះ ដែលពិន្ទុរបស់ស្ថាប័នព័ត៌មានដែលពួកគេស្ទង់មតិនោះនឹងមិនបង្ហាញជាសាធារណៈទេ។ តើខចែងពីភាពសម្ងាត់នោះនឹងអាចចោទជាសំណួរច្រើនទៀតអំពីដំណើរការរបស់ហ្វេសប៊ុកដែរឬទេ? ហើយតើការផ្លាស់ប្តូរចុងក្រោយនេះនឹងជួយដោះស្រាយប្រព័ន្ធនោះ ដែលគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ខ្លួនក្នុងការរំងាប់ការរំជួលចិត្តរបស់សាធារ ណជន និងព័ត៌មានក្លែងក្លាយដែលខ្លួនបានបង្កឡើងដែរឬទេ?
(ប្រភព៖ Inquirer.net ចុះថ្ងៃ២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨)
No comments:
Post a Comment