ក្នុងខណៈដែលប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ នៅតែបន្តបង្កើតភាពចម្រូងចម្រាស់លើតួនាទីពិភពលោករបស់អាមេរិកនោះ បណ្តាប្រទេសអាស៊ីត្រូវតែចាប់ដៃគ្នា។ មិនយូរ មិនឆាប់ គោលនយោបាយ “ផលប្រយោជន៍អាមេរិកជាមុនសិន” របស់គាត់នឹងប៉ះពាល់ដល់អាមេរិកយ៉ាងខ្លាំង។ ជារួមទៅ ការផ្តោតរបស់ ត្រាំ គឺនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈឹមបូព៌ា។
ដោយសារតែភាពផុយស្រួយនាពេលបច្ចុប្បន្ននៅលើឆាកអន្តរជាតិ ប្រទេសធំៗនៅអាស៊ី ត្រូវតែមូលមតិគ្នាថា អាមេរិកប្រហែលជាមិនចង់បំពេញតាមតួនាទីរបស់ខ្លួនទេ ដោយធ្វើមិនដឹងដល់អាស៊ីដោយមូលហេតុមិននឹកស្មានដល់។
ការស្ទង់មតិចុងក្រោយដោយ Pew Research Center បានរកឃើញថា កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់អាមេរិកបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៅជុំវិញពិភពលោក ជាមួយនឹងអត្រាគាំទ្រធ្លាក់ចុះពី ៦៤ភាគរយក្នុងអំឡុងរដ្ឋការរបស់ អូបាម៉ា មកចំនួន ៤៩ ភាគរយស្ថិតក្រោយរដ្ឋការ លោក ត្រាំ។ មិនមានទំនុកចិត្តដែលថា អាមេរិកនឹងធ្វើអ្វីៗល្អអំពីកិច្ចការពិភពលោកទេ។
មិនមានការភ្ញាក់ផ្អើលទេថា ជប៉ុន ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចទីបី របស់ពិភពលោកនោះ ឥឡូវនេះកំពុងត្រៀមខ្លួនសម្រាប់លទ្ធផលបែបនេះ។ ដោយសារតែខ្លួនជាសម្ព័ន្ធមិត្តដែលពឹងផ្អែកបំផុតលើអាមេរិកនោះ ហានិភ័យនោះខ្ពស់ណាស់សម្រាប់ជប៉ុន។ ទោះបីជាវាយ៉ាងណាក៏ដោយ លទ្ធផលនោះក៏នឹងប៉ះពាល់ដល់ជប៉ុនយ៉ាងខ្លាំង និងតំបន់ទាំងមូល។
ដូច្នេះ ទីក្រុងតូក្យូមានការឈោងចាប់ប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួន ជាពិសេសប្រទេសអាស៊ាន ដើម្បីបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមានស្រាប់ដែលរាប់បញ្ចូលទាំងការគិតគូនិងការធ្វើផែនការយុទ្ធសាស្ត្រកាន់តែទូលំទូលាយ។
បន្ទាប់ពីការឡើងកាន់តំណែងឡើងវិញរបស់លោក Shinzo Abe នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១២ សំនួរដែលគេតែងតែសួរនោះគឺជាចំណុចស្នូលដល់អ្នកធ្វើគោលនយោបាយរបស់ជប៉ុន៖ តើគេកំណត់អត្តសញ្ញាណអំណាចពិតប្រាកដរបស់ជប៉ុននៅក្នុងពិភពលោកដោយរបៀបណា? តើជប៉ុនគឺជាមហាអំណាច ឬជាប្រទេសមានអំណាចមធ្យម? ទោះបីជាការយល់ឃើញមានរបៀបណាក៏ដោយ ក៏វានឹងប៉ះពាល់ដល់ដែនដីនៃជំហរ និងមុខមាត់រយៈពេលយូររបស់ជប៉ុន។
ដោយនិយាយលម្អិតនោះ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានមើលឃើញខ្លួនឯងថា ជាមហាអំណាចដែលមានអំណាចសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងជាអ្នកអនុវត្តច្បាប់ និងបញ្ញត្តិអន្តរជាតិ។
បន្ទាប់ពីជប៉ុនបានក្លាយជាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទីពីររបស់ពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៨ នោះ ជប៉ុនត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាប្រទេសមានអំណាចសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីតែមួយគត់។ ទើបតែពេលថ្មីៗនេះទេដែល ចិនបានវ៉ាដាច់ជប៉ុន។ ប៉ុន្តែ ដោយសារតែការរឹតត្បិតក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបង្កើតឡើងដោយអាមេរិកនោះ ជប៉ុនមិនមានអំណាចយោធាដូចដែលមហាអំណាចផ្សេងៗទៀតមាននោះទេ។
កន្លងមក នោះបានជួយជប៉ុនទេ ដោយអនុញ្ញាតឲ្យជប៉ុនផ្តោតលើតែការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ការពង្រីកការវិនិយោគ និងការបង្កើតកំណើនទាំងនៅក្នុងតំបន់និងហួសពីនោះ។ ប៉ុន្តែ បណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចជារឿយៗបានមើលឃើញជប៉ុនថា ជាប្រទេសតូចតាចខាងនយោបាយ។ ជប៉ុនមិនមែនជាសមាជិករបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិនោះទេ។ ក្នុងផ្នែកសន្តិសុខ ជប៉ុនពឹងទាំងស្រុងលើការការពាររបស់អាមេរិក។ បើគ្មានកងកម្លាំងការពារល្មមនោះ តួនាទីអន្តរជាតិរបស់ជប៉ុននៅតែស្ថិតនៅក្នុងព្រំដែនរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ ទោះបីជាមានការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលអនុញ្ញាតឲ្យកងកម្លាំងស្វ័យការពាររបស់ជប៉ុនអាចការពារខ្លួនឯងនិងសម្ព័ន្ធមិត្ត ប្រសិនបើពួកគេទទួលរងការវាយប្រហារក៏ដោយ។
កាន់តែសំខាន់បំផុតនោះ ការយល់ឃើញរបស់ប្រជាជនសាមញ្ញរបស់ជប៉ុនមានការលាយឡំគ្នាគួរសម។
ជាទូទៅ ពួកគេគិតថា ជប៉ុនគឺជាមហាអំណាច ទោះបីជាចំណាត់ថ្នាក់សេដ្ឋកិច្ចរបស់គេបានធា្លក់ទៅលេខ ៣ ក៏ដោយ។ ពួកគេក៏បន្ស៊ាំទៅនឹងសន្តិភាពនិយមរបស់ជប៉ុនដែរ បន្ទាប់ពីការមានបទពិសោធន៍ដ៏ជូចត់ ការឈឺចាប់និងមហន្តរាយឥតឧបមាដោយសារតែកងទ័ពចក្រព័ទ្ធក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរមក។ ក្នុងខណៈដែលពួកគេមិនចង់ឃើញមានការងើបឡើងវិញនូវយោធានិយមនោះ ពួកគេចង់ឲ្យជប៉ុនដើរតួនាទីកាន់តែធំក្នុងឆាកអន្តរជាតិដើម្បីការពារសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកសេរី ដែលបានផ្តល់ផលដល់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជប៉ុននិងនាំភាពរុងរឿងដល់តំបន់។
ចម្លែក ក៏ប៉ុន្តែ ជាការពិត។ នៅក្នុងអាស៊ាន ជប៉ុនគឺជាមហាអំណាចដ៏ធំមួយ បើទោះបីជា ជប៉ុនពុំមានអំណាចខាងយោធាក៏ដោយ។ វិបុលភាព និងគុណតម្លៃខ្ពស់នៃបច្ចេកវិទ្យារបស់ជប៉ុនលើគ្រប់វិស័យ គឺជាទ្រព្យសកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ជប៉ុន។
ជប៉ុន បានដើរតួនាទីជាអ្នករក្សាសន្តិភាពនៅកម្ពុជា និងនៅ Mindanao។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅភូមា ជប៉ុនបានធ្វើដំណើរមួយជំហានបន្ថែមទៀត គឺជប៉ុនកំពុងជួយជ្រោមជ្រែងលើដំណើរការផ្សះផ្សាថ្នាក់ជាតិរវាងក្រុមប្រដាប់អាវុធជនជាតិភាគតិច និងរដ្ឋាភិបាល។
បច្ចុប្បន្ន ជប៉ុន ចង់បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសន្តិសុខ និងបញ្ហាយុទ្ធសាស្រ្តជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់ ជាពិសេស កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសន្តិសុខដែនសមុទ្រ និងការផ្លាស់ប្តូរបច្ចេកវិទ្យា។
វៀតណាម ហ្វីលីពីន និងឥណ្ឌូនេស៊ី បានទទួលទូកល្បាតពីប្រទេសជប៉ុន។ នៅថ្ងៃអនាគត នឹងមានការផ្លាស់ប្តូរបន្ថែមទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងសម្ភារៈការពារជាតិរវាងជប៉ុន និងសមាជិកអាស៊ាន។ ប្រទេសថៃ និងហ្វីលីពីន នឹងក្លាយជាអ្នកទទួលផលប្រយោជន៍ចម្បងនៃយុទ្ធសាស្រ្តថ្មីនេះ ដោយសារប្រព័ន្ធអាវុធដែលផលិតនៅអាមេរិករបស់ពួកគេ។
នឹងមានការធ្វើទស្សនៈកិច្ចកាន់តែញឹកញាប់បន្ថែមទៀតរវាងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់ជប៉ុន និងប្រទេសអាស៊ាន ហើយ ក៏នឹងមានការផ្លាស់ប្តូរបច្ចេកវិទ្យាយោធាពីជប៉ុនមកកាន់ប្រទេសអាស៊ានកាន់តែខ្លាំងបន្ថែមទៀត។
លោក Hosoya Yuichi សាស្រ្តាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យ Keio បាននិយាយថា ជប៉ុនគឺជាប្រទេសដែលគាំទ្រដល់មជ្ឈភាពអាស៊ាន ចាប់តាំងពីអាស៊ានត្រូវបានបង្កើតឡើងមក។ គាត់បានអះអាងជាថ្មីថា អាស៊ានគឺជាស្នូលនៃយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ជប៉ុនឆ្ពោះទៅកាន់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់អាស៊ាន។
នៅក្នុងជំហរចុងក្រោយបំផុតក្នុងការជំរុញសមាហរណកម្មនៃសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន និងដើម្បីជំរុញជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការ (ODA) ទីភ្នាក់ងារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) នឹងផ្តល់ជំនួយបច្ចេកទេសដល់សមាជិកអាស៊ាននៅឆ្នាំក្រោយលើវិស័យចំនួនបីគឺ សេដ្ឋកិច្ច ការអភិវឌ្ឍន៍ ការទប់ស្កាត់ជម្លោះ និងការតភ្ជាប់គម្លាតចំណូលនៃសមាជិកចាស់ និងសមាជិកថ្មី។
តាមរយៈដំណើរឆ្ពោះមកកាន់អាស៊ាន ជប៉ុនកំពុងមានក្តីសង្ឃឹមថា នឹងបង្កើតតុល្យភាពថ្មីមួយនៅខាងក្រៅទំនាក់ទំនងការពារជាតិ ជប៉ុន-អាមេរិក។ ជប៉ុនចាំបាច់ត្រូវពិគ្រោះយោបល់ឱ្យបានញឹកញាប់ជាមួយប្រទេសអាស៊ានពាក់ព័ន្ធ ទៅនឹងការងើបឡើងនៃវិស័យកសិកម្មក្នុងតំបន់។ ដូច្នោះ ជប៉ុនអាចបង្កើតជម្រើសចម្រុះមួយនៃឆន្ទៈក្នុងចំណោមមហាអំណាចមធ្យម និងអាស៊ាន៕
ប្រភព៖ The Nation ចុះថ្ងៃ១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧
No comments:
Post a Comment