អ្នកជំនាញនិយាយពីការ​ជួសជុលនិងអភិរក្ស​នៅព្រះវិហារវត្តរាជបូណ៌

វត្តបូណ៌ ឬ វត្តរាជបូណ៌ ជាបូជនីយដ្ឋាននិងបុរាណដ្ឋានដ៏ល្បីមួយនៅក្នុងខេត្តសៀម​រាប​ កសាងឡើងក្នុងរវាងឆ្នាំ១៦៥០។ បើរាប់ពីដំបូល តួព្រះវិហារ គ្រឹះ ហោជាង ស​ន្លឹ​កទ្វារ សន្លឹក​ប​ង្អួ​​ច​ ព្រះពុទ្ធបដិមា បល្ល័ង្ក សសរ រូបគំនូរ ពណ៌ គឺសុទ្ធតែជាទីចាប់​អារ​ម្មណ៍​បំផុតសម្រាប់​អ្នក​ទេ​ស​ចរ អ្នកស្រាវជ្រាវជាតិ-អន្តរជាតិ។

ភាពអស្ចារ្យនៃក្បូរក្បាច់រចនាដ៏ល្អ​ពិ​ចិ​ត្រនៃ​សំណ​​ង់​ ចម្លាក់ គំនូរ​ទាំង​នោះ ត្រូវបានខូ​ច​ខាតនិងបាត់បង់សោភ័ណដើមដោយអន្លើនៅកន្លែងខ្លះដោយ​សារ​អា​កាស​ធាតុ អាយុកា​​ល ការធ្វើថ្មី ការប្រេះស្រាំ​ ធូលី និង​ផ្សែ​ង​ធូបទៀនរុំជាដើម។ ដូច្នេះហើយទើប​អាជ្ញាធ​រជា​តិ​អប្ស​រាបានសហការជាមួយអ្នកជំនាញអ៊ីតាលីដើម្បីជួសជុលព្រះវិហារនេះក្នុងបំណងអភិរក្សនិងលើកតម្លៃវប្បធម៌នៃសិល្បៈរបស់ខ្មែរនាបុរាណកាលឱ្យរស់រវើកនាពេលបច្ចុប្បន្នឡើងវិញ។

ក្នុងសម្លៀកបំពាក់ខោសជើងវែង អាវយឺតប្រផេះដៃខ្លី មួកលឿង ទឹកមុខប្រកប​ដោយ​ភាពរួសរាយ កញ្ញា មាស សុភាព បុគ្គលិកអភិរក្សនៃសារមន្ទីរនរោត្តមសីហនុអង្គរ បានប្រា​ប់​ថា ការជួសជុលព្រះវិហារវត្តបូណ៌ គឺចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ២០១៤ មានបុគ្គលិក១៩នាក់ មកពីនា​យកដ្ឋានផ្សេងៗគ្នា។ ការជួសជុលនិងសម្អាតនេះផ្តោតសំខាន់លើសន្លឹកបង្អួច សន្លឹកទ្វា​រ ពុទ្ធបដិ​មាធំក្នុងព្រះវិហារ និងពុទ្ធបដិមាតូចៗមួយចំនួន បល្ល័ង្ក គំនូរ រចនាសម្ពន្ធសសរ ដែ​​លរងនូវការខូចខាត ប្រេះស្រាំ រលុបបាត់បង់ភាពដើម ដោយសារផ្សែងភ្លើងរុំ ធូលីដី ប​រិយាកាស អាយុកាល ការលាបពណ៌ថ្មី និងការជួសជុលផ្សេងៗពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។

កញ្ញាបន្តទៀតថា ដើម្បីរក្សាគុណតម្លៃនៃបុរាណវត្ថុនេះឱ្យបានល្អ យើងមានវិធីសម្អា​ត​ស្ងួត សម្អាតសើម ដើម្បីយកពណ៌ថ្នាំថ្មី ធូលីឬលាងកំណកផ្សែងដែលរុំព័ទ្ធលើរូបបដិមា រូបគំនូ និង​ចង់ដឹងដែរថា តើពណ៌ដើមនៃសំណង់មានពណ៌អ្វី ធ្វើពីអ្វី។ មួយទៀតក៏ដើម្បីអភិរក្សនិងលើកតម្លៃសោភ័ណដើមនៃសិល្បៈសំណង់នេះផងដែរ។ យើងសម្អាតមួយស្រទា​ប់​​​ម្តងៗ ដើម្បីបកថ្នាំទាំងនោះ រហូតដល់ស្រទាប់ដើម ដែលភាគច្រើនជាពណ៌​បែប​ស្រ​គត់​ស្រគំ​ តែកន្លែងខ្លះ រូបខ្លះយើងក៏មិនអាច​សម្អាតឱ្យដល់ស្រទាប់ដើមដែរ ព្រោះវានាំឱ្យ​ប៉ះ​ពាល់វត្ថុនោះ។ នៅតាមជញ្ជាំង សសរ រូប​ចម្លាក់លើស៊ុមបង្អួច មានស្រទាប់ថ្នាំខុសៗគ្នា ចន្លោះពី៧ទៅ៣ស្រទាប់ ហើយរាល់ការ​សម្អាត​ ជួសជុល ទាមទារខ្លាំង​ណាស់នូវការ​អត់​ធ្មត់​និងប្រិតព្រៀងបំផុត ពិសេសត្រូវមាន​ជំនាញ​លាយគ្រឿងផ្សំឱ្យ​បានត្រឹមត្រូវ​តាមបច្ចេក​ទេស ដើម្បីកុំឱ្យមានប្រតិ​កម្មនឹងថ្នាំចាស់​។ រយៈពេល២ឆ្នាំមកនេះ ក្រុមការងារសម្រេចបាន​ការសម្អាតជើងសសរ ពុទ្ធបដិ​មាធំ បល្ល័ង្ក រូបចម្លាក់មួយចំនួន សន្លឹកបង្អួច៩ផ្ទាំង រូបគំនូរ៣ផ្ទាំងក្នុងចំណោម១៥៧ផ្ទាំង ខ្លះ​គូរ​ត្រេ​លើរូបដែលបាត់មុខ ហើយបិទម្នាងសិលា​លើ​កន្លែងចន្លោះប្រហោងធំៗជាដើម។

កញ្ញា សុភាព បានសម្តែងនូវភាពរីករាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះលទ្ធផលការងារដែល សម្រេចបាន បើទោះជាយើងធ្វើបានតិចក៏ពិតមែន តែវាប្រកបដោយភាពអស្ចារ្យចំពោះអ្វី ដែលយើងបានឃើញ ដូចជាពណ៌ដើមនៃសសរ ជញ្ជាំង ចម្លាក់ គំនូរ សន្លឹកទ្វារបង្អួច ភាពស្រស់ស្អាតនៃបល្ល័ង្ក។ល។ យើងខ្ញុំក៏សូមឱ្យមានការលើកទឹកចិត្តចំពោះអ្នក​ជួសជុល​ទាំងអស់ឱ្យបានខ្ពស់ផងដែរ ពីសំ​​ណាក់ថ្នាក់ដឹកនាំពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ព្រោះមានបុរាណដ្ឋាន បុរាណវត្ថុខ្មែរច្រើនណាស់ ដែ​ល​ត្រូវការអ្នកជួសជុលធ្វើការងារនេះ​ដើម្បីសង្គ្រោះវត្ថុទាំង​នោះ​ឱ្យនៅ​រស់រវើកគ្រប់ជំនាន់។

បន្ថែមពីនោះ អ្នកជំនាញរូបនេះក៏បានលើកឡើងពីការលំបាកក្នុងការជួសជុលបុរា​ណវត្ថុដែរថា៖ យើងគ្រប់គ្នាប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់គ្រប់វិនាទី បើយើងមិនប្រយ័ត្ននៅ​ពេល​ឡើងឈរនៅលើរន្ទា ពេលខ្លះតកៅអីលើរន្ទាទៀតដើម្បីកោសលុបឬគូររូបទាំងនោះ។ ពេល​​កាន់​​ស្កាប៉ែលម្តងៗ (កាំបិតវះកាត់) ដើម្បីបកស្រទាប់ថ្នាំ ពេលខ្លះ​អាចនាំឱ្យ​មុតដៃ។ មិនតែ​ប៉ុ​ណ្ណោះ​ក៏ប្រឈមនឹងបញ្ហាសុខភាពពេលប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី​ផងដែរ។ កម្តៅថ្ងៃ ក៏ជា​បញ្ហា​សំខាន់​ចំពោះភាពអំណត់របស់ពួកយើងលើការងារដូចគ្នា។ ក្រៅពីប្រឈមមុខនឹង ខ្លួន​ឯងហើយ ក្រុមអ្នកជួសជុលត្រូវទទួលខុសត្រូវលើការងារខ្លួនឯងខ្ពស់ បើភ្លាត់តែបន្តិច អាចធ្វើឱ្យរូបនិងវត្ថុបុរាណទាំងនោះខូចទ្រង់ទ្រាយដើមទាំងស្រុង។ រឹតតែសំខាន់ជាងនេះ ទៅទៀត ពួកយើងក៏មានសម្ពាធផ្លូវចិត្តដែរ នៅពេលដែលការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើង ធ្វើអស់ពីលទ្ធភាពហើយ បែរជាគេថាធ្វើការយឺត។ កញ្ញាក៏ទទួលស្គាល់ដែរ​ចំពោះ​បញ្ហា​យឺ​ត​យ៉ាវ ធ្វើបានចំនួនតិច តែត្រូវដឹងថា ការងារនេះមិនមែនធ្វើឱ្យតែរួចពីដៃទេ គឺត្រូវការ​ភា​ព ផ្ចិតផ្ចង់ ជំនាញ អត់ធ្មត់ ស្រឡាញ់ វិភាគ សិក្សា ធ្វើតេស្តគ្រប់វត្ថុ និងពេលវេលាសមរម្យ ដើម្បីធ្វើបានល្អ៕