ថ្វីបើកម្ពុជាស្ថិតក្នុងសម័យ មានសុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឈន៍ ដែលរបបនយោបាយ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបប្រជាធិបតេយ្យ សភានិយម បាន និងកំពុងដំណើរការជាជំហានៗ ប្រកបដោយផ្លែផ្កា និងមានចិរភាព យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប បាននឹកចាំមិនភ្លេចថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស កាលពី២៤ឆ្នាំមុន ជាផ្នែកមួយកំណត់ឲ្យកម្ពុជាមានសន្តិភាព មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស មានរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីនិយមពហុបក្ស ការការពារបូរណភាពទឹកដី និងការអភិវឌ្ឍ ប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេមិនអាចបំភ្លេចបាននោះគឺ សច្ចភាពនៃប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា ដែល ពិភព លោកទាំងមូលបានចងចាំ និងមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា ៖នៅអម្លុងចុងទសវត្សរិ៍ទី៦០ និងដើមទសវត្សរិ៍ទី៧០ នៃសតវត្សរិ៍ទី២០ រហូតដល់មានរដ្ឋប្រហារ ១៨ មិនា ១៩៧០ ការផ្លាស់ប្តូរពីរបបរាជានិយម មករបបសាធារណរដ្ឋ តាមម៉ូដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលគេអាចហៅមួយបែបទៀតថា ការផ្លាស់ប្តូរបែប «បដិវត្តន៍ពណ៌» ដំបូងនៅកម្ពុជា ហើយពណ៌ដែលត្រូវបានគេយកមកលាប ដើម្បីមហិច្ឆិតានៃការផ្លាស់ប្តូរអ្នកដឹកនាំ ក្រោមពាក្យ ពុករលួយ ផ្តាច់ការ គ្មានប្រជាធិបតេយ្យ យួនឈ្លានពាន យួនយកដី កាត់ដីឲ្យយួន បក្ខពួកគ្រួសារនិយមអយុត្តិធម៌សង្គមរវាងអ្នកមាន និងអ្នកក្រ ។ល។
ទោះយ៉ាងណា របបសាធារណរដ្ឋបែបសហរដ្ឋអាមេរិក របស់លោក លន់ នល់ ពុំបាននាំយកអ្វីមកបំរើជាប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ឲ្យប្រសើរជាងរបបរាជានិយម នៃនយោបាយសង្គមរាស្ត្រនិយមរបស់សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ - សម្តេចឳ«សម្តេចព្រះបរមរតនកោដ» អ្វីបន្តិចទេ សូម្បីតែពាក្យដែលគេប្រើជាពណ៌លាបទាំងប៉ុន្មាន ដើម្បីឲ្យប្រជាជនខ្មែរ មើលឃើញថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេចឳ "អាក្រក់" នោះ ក៏របបជំនួសថ្មីរបស់ក្រុមលោក លន់ នល់ ពុំបានលុបបំបាត់ ឬក៏យ៉ាងហោចណាស់ បានកាត់បន្ថយនោះ ក៏គ្មានដែរ ពោលគឺមានតែអាក្រក់លើសដើមទៅទៀត។ លទ្ធផល គឹកម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងភ្នក់ភ្លើងសង្គ្រាម ដែលមានចរិតជាសង្គ្រាម តំណាងឲ្យមនោគមន៍វិជ្ជានយោបាយរបស់មហាអំណាច ដែលក្រុមអ្នកនយោបាយខ្មែរនិន្នាការខុសគ្នា អួតសរសើរជំនួសគេតែរៀងៗខ្លួន។
វិនាសកម្មចុងក្រោយ បង្ហើយក្រោមស្នាដៃ ប៉ុល ពត តែម្តង។ នេះជារឿងពិត គឺដោយសារតែពាក្សថា «ផ្លាស់ប្តូរ» «បដិវត្តន៍ពណ៌» ហ្នឹងឯង ដែលតម្រូវឲ្យប្រជាជនខ្មែរ ចាប់ផ្តើមកសាង ប្រទេសពីបាតដៃទទេ ក្រោយពីបានរស់រានមានជីវិតឡើងវិញ នៅថ្ងៃ៧មករា ឆ្នាំ១៩៧៩។
វិនាសកម្មចុងក្រោយ បង្ហើយក្រោមស្នាដៃ ប៉ុល ពត តែម្តង។ នេះជារឿងពិត គឺដោយសារតែពាក្សថា «ផ្លាស់ប្តូរ» «បដិវត្តន៍ពណ៌» ហ្នឹងឯង ដែលតម្រូវឲ្យប្រជាជនខ្មែរ ចាប់ផ្តើមកសាង ប្រទេសពីបាតដៃទទេ ក្រោយពីបានរស់រានមានជីវិតឡើងវិញ នៅថ្ងៃ៧មករា ឆ្នាំ១៩៧៩។
តើប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏សែនឈឺចាប់ទាំងនេះ គួអោយកើតមានជាថ្មីទៀតក្នុងព្រះរាជាណាចក្រជាលើកទីពីរដែរឬទេ ខណះពេលដែលមានអ្នកនយោបាយខ្មែរមួយចំនួនកំពុងតែព្យាយាមបំភ្លៃប្រវត្តិសាស្ត្រ បំផុសអោយមានការផ្លាស់ប្តូរ ដោយយកគំរូតាមដើមទសវត្សរិ៍ទី៧០ នៃសតវត្សរិ៍ទី២០បដិវត្តពណ៍ ជាថ្មីទៀតនៅកម្ពុជានោះ។
តើថ្ងៃ៧មករា១៩៧៩ កើតទ្បើងដោយរបៀណា?
ជាព្រិត្តិការណ៍ដែលមិនអាចបំភ្លេចបាន ចាប់ពីថ្ងៃទី១៧មេសា១៩៧៥ ដល់ថ្ងៃទី៧មករា ១៩៧៩ គឺមានរយៈពេល ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃ ជារបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (ខ្មែរក្រហម) ដែលបានបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសង្គមក្លាយជាផេះ ធ្វើទារុណកម្ម កាប់សម្លាប់ប្រជាជនខ្មែរ
អស់រាប់លាននាក់ និងបានបន្សល់ទុកនូវវិបត្តិសង្គមដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលមានផ្នែកជាច្រើនមកដល់បច្ចុប្បន្នទៀតផង។
អ្វីដែលសំខាន់ គឺអ្នកដែលបានបញ្ចប់របបវាលពិឃាត និងសង្គ្រោះជីវិតមនុស្ស គឺរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃ៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលមានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជារបស់រណសិរ្សនេះ។ គុណបំណាច់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ ជាស្នាដៃរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗ នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងគ្រប់គ្រងអំណាចបច្ចុប្បន្ន ។
អ្វីដែលសំខាន់ គឺអ្នកដែលបានបញ្ចប់របបវាលពិឃាត និងសង្គ្រោះជីវិតមនុស្ស គឺរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃ៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលមានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជារបស់រណសិរ្សនេះ។ គុណបំណាច់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ ជាស្នាដៃរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗ នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងគ្រប់គ្រងអំណាចបច្ចុប្បន្ន ។
គេគ្រប់គ្នាប្រាកដជានៅចងចាំបានថា ទោះបីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ត្រូវបានផ្តួលរំលំក៏ដោយ ក៏ប្រទេសកម្ពុជា នៅមានសង្គ្រាមក្នុងស្រុកបន្តទៀត ឈាមខ្មែរនៅតែហូរ ពុំមានឱកាសកសាងជាតិឡើយ។ ចាប់ពីដើមឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៩ កម្ពុជាមានសង្គ្រាមនឹងគ្នាឯង ដោយមានប្រទេសវៀតណាម និងអតីតសហភាពសូវៀត ជាអ្នកគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងខាងភាគីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ដែលដឹកនាំដោយបក្សបដិវត្តន៍ប្រជាជនកម្ពុជា ។
ចំណែកភាគីខ្មែរម្ខាងទៀត គឺរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ត្រូវបានបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៨២ ពីក្រុមបក្សពួកចំនួនបី ផ្សំឡើងដោយពួកកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ហៅខ្មែរក្រហម ដែលមាន ប៉ុល ពត អៀង សារី និង ខៀវ សំផន ជាអ្នកដឹកនាំ រីឯក្រុមរាជានិយមដឹកនាំដោយព្រះបាទ នរោត្តមសីហនុ និង រណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលមានលោកតា សឺន សាន ជាអ្នកដឹកនាំ។ សារតាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលចម្រុះនេះ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសហ ប្រជាជាតិ ដោយមានអ្នកតំណាងខ្មែរក្រហមណាង ។ ពេញមួយទសវត្សឆ្នាំ១៩៨០ រដ្ឋាភិបាលត្រីភាគី នៅទល់ដែនខ្មែរ-ថៃ ត្រូវបានផ្គត់ផ្គង់ដោយប្រទេស ចិន ថៃ និង សហរដ្ឋអាមេរិក។ រយៈពេល១០ឆ្នាំនោះ ភាគីខ្មែរទាំងបួនក្រុម បានធ្វើសង្គ្រាមនឹងគ្នា មិនចាញ់ មិនឈ្នះ ប៉ុន្តែជាតិខ្មែរទាំងមូលជាអ្នកចាញ់ និងខាតបង់នោះ ទើបកិច្ចប្រឹងប្រែងសន្តិភាព បានចាប់ផ្ដើមនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង នាថ្ងៃ២ធ្នូ១៩៨៧ ក្រោមរបបរដ្ឋកម្ពុជា ។
កិច្ចប្រឹងប្រែងសន្តិភាពនេះត្រូវបានបានបញ្ចប់ នៅបួនឆ្នាំក្រោយមក គឺនៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ក្នុងការផ្សះផ្សាសន្តិភាពយោគយល់គ្នា។ អង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវបានគេផ្ដល់អំណាច ដើម្បីអនុវត្តឱ្យមានបទឈប់បាញ់ និងដោះស្រាយជាមួយពួកជនភៀសខ្លួន ការដកហូតអាវុធ និងការបោះឆ្នោតជាសកល ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា អាជ្ញាធរបណ្ដោះអាសន្នរបស់សហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា ហៅកាត់ថា អ៊ុនតាក់។
តើ «២៣តុលា» អាចកើតមានបានដោយរបៀបណាបើមិនមានថ្ងៃ ៧មករា១៩៧៩? ហើយ៧មករា១៩៧៩ បង្កើតបានអ្វីខ្លះសម្រាប់កម្ពុជា?
ជាសច្ចធម៌នៃប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមិនអាចបំភ្លៃ ឬលប់បំបាត់បាន តាមរយ:ថ្ងៃ៧មករា១៩៧៩បានបញ្ចប់របបវាលពិឃាត និងសង្គ្រោះជីវិតមនុស្ស ពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបានបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសង្គមក្លាយជាផេះ ធ្វើទារុណកម្ម កាប់សម្លាប់ប្រជាជនខ្មែរ អស់រាប់លាននាក់។ បានបង្កើតអោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលាឆ្នាំ១៩៩១ ក្នុងការផ្សះផ្សាសន្តិភាព បង្កើតអោយមានថ្ងៃកំណើតទី២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ (ថ្ងៃទី២៤ កញ្ញា ១៩៩៣) ជាអ្នកបញ្ចប់សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងនាំមកនូវសុខសន្តិភាពដូចបច្ចុប្បន្ននេះ ដោយសារនយោបាយ បង្រួប បង្រួម ជាតិ និងនយោបាយឈ្នះឈ្នះដែល បានអនុវត្តកាលពីថ្ងៃ២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៨ ។ ផ្លាស់ប្តូរ ក្នុងការជួយអោយកម្ពុជា ចេញពីភាពឯកកោ ត្រឡប់ចូលទៅក្នុងឆាកអន្តរជាតិវិញ ក្លាយជាសមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) ជាសមាជិកសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (ASEAN) និងបានបង្កលក្ខណៈអោយវិនិយោគិនបរទេសជាច្រើនចូលមកកម្ពុជា ជាដើម។
ដូចនេះ ក្នុងរយៈពេលជាង៣០ កន្លងមក កម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ពីតំណាក់កាលប្រទេសមួយស្ងាត់ជ្រងំមានតែបាតដៃទទេ រហូតដល់ក្លាយទៅជាប្រទេសមួយទទួលបាននូវទំនុកទុកចិត្ដពីបណ្ដាប្រទេសអ្នកផ្ដល់ជំនួយ អ្នកវិនិយោគទុន សហគ្រាស ក្រុមហ៊ុនធំៗនានា ទាំងក្នុងស្រុក-ក្រៅស្រុក បាននាំគ្នាចូលមករកស៊ីយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង ផលិតផលក្នុងស្រុកបានកើនយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ ផលិតផលនាំចេញកើនទ្បើងជាលំដាប់។
សរុបមក កម្ពុជា ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៩ មកទល់ពេលនេះ និងទៅអនាគត ត្រូវការអភិវឌ្ឍន៍ និងការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងលើគ្រប់វិស័យ។ ជាក់ស្តែង គឺឈានពីបែកបាក់ជាតិ មកផ្សះផ្សាបង្រួបបង្រួមជាតិ ពីសង្ក្រាមមកសន្តិភាព ពីឯកបក្សមកពហុបក្ស ពីគូសត្រូវប្រដាប់អាវុធមកដៃគូ នយោបាយ ពីប្រជាធិបតេយ្យសម្រុះសម្រួលមកប្រជាធិបតេយ្យ អាចតតាំង គ្នាបាន ។ល។
ដូច្នេះ ការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំរបស់ «សម្តេចតេជោសែន» ក្នុងការទប់ស្កាត់ឲ្យបាន ទោះក្នុងតម្លៃប៉ុនណាក៏ដោយ គឺមិនបណ្តែតបណ្តោយឲ្យ «បដិវត្តន៍ពណ៌» ជ្រៀតចូលក្នុងទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានជាដាច់ខាត។
ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តទាំងនេះត្រូវបានក្រុមអ្នកតាមតានការវិវត្តន៍ជាង២ទសវត្សរ៍ របស់កម្ពុជា មានការយល់ឃើញចំពោះការកសាងប្រទេសកន្លងមកនេះថា ថ្ងៃ២៣តុលា នៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស នាឆ្នាំ១៩៩១ គឺវាត្រាន់តែជាផ្នែកមួយដែលកើតទ្បើងដោយថ្ងៃ៧មករា១៩៧៩តែប៉ុណ្ណោះ៕
No comments:
Post a Comment