យោងមាត្រា៤៣នៃច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រះពុទ្ធសាសនាត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជា“សាសនារបស់រដ្ឋ”។ ដោយមានការទទួលស្គាល់ខាងផ្លូវច្បាប់ដូចនេះ និងដោយមានការគោរពបូជាពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដ៏ច្រើនលើសលុបថែមទៀតផងនោះគេសង្កេតឃើញថា មានការរីកចម្រើនលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័សខាងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនាគួរជាទីមោទនៈទាំងខាងបរិមាណវត្តអារាម និងចំនួនព្រះសង្ឃដែលជាភិក្ខុសាមណេរផងដែរ។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងការរីកចម្រើនខាងបរិមាណខាងលើនេះ គេសង្កេតឃើញផងដែរនូវការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យព្រួយបារម្ភផ្នែកខាងគុណភាព គឺសីលធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនានេះតែម្ដង។ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះមាននិន្នាការថ្មីមួយដែលមានចរិតជឿនលឿន ប្រាសចាកពីច្បាប់ ឬវិន័យរបស់សាសនាគួរឲ្យកត់សម្គាល់។ជាក់ស្ដែងចាប់ពីការរៀបចំការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៣នៃ រដ្ឋសភាឆ្នាំ២០០៣មក គេឃើញមានបញ្ហាចម្រូងចម្រាស់ជាច្រើន ជុំវិញសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ព្រះសង្ឃព្រះពុទ្ធសាសនា ជាពិសេស មុនពេល ក្នុងពេល និងក្រោយពេលបោះឆ្នោតសកលម្តងៗ។
ក្នុងករណីនេះគេសង្កេតឃើញថា ទាំងព្រះមហាក្សត្រ ទាំងប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសទាំង សម្ដេចអគ្គមហាសង្ឃ រាជាធិបតី
ដែលជាប្រមុខទទួលខុសត្រូវក្នុងវិស័យសាសនា ក៏មិនហ៊ានជំទាស់ទៅនឹងសិទ្ធិខាងលើនេះដែរ ដែលខ្មែរជឿនលឿនក្រុមខ្លះបានអះអាងថា ព្រះសង្ឃក៏ជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលត្រូវតែមានសិទ្ធិដូចប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដទៃទៀតក្នុងការបោះឆ្នោត។ ទន្ទឹមនឹងនេះ គេក៏សង្កេតឃើញផងដែរថា ក្រៅពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលព្យាយាមជួយសម្រួលដល់ការចុះឈ្មោះ និងការចូលរួមបោះឆ្នោតរបស់ព្រះសង្ឃនោះ នៅមានអង្គការសង្គមស៊ីវិល អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សនយោបាយខ្លះ ចេញមុខជួយធ្វើអន្ដរាគមន៍ដោយចំហថែមទៀតផង។ដូច្នេះនិន្នាការនេះហាក់ដូចជាបាន និងកំពុងទទួលការគាំទ្រយ៉ាងទូលំទូលាយពីសំណាក់អ្នកនយោបាយខ្លះ និងមជ្ឈដ្ឋានសង្គមស៊ីវិលខ្លះ ដែលកំពុងចូលប្រឡូកយ៉ាងសកម្មក្នុងនយោបាយខ្មែរបច្ចុប្បន្ននេះ ព្រោះគេសំអាងតែម្យ៉ាងទៅលើសិទ្ធិរបស់ព្រះសង្ឃ ក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែប៉ុណ្ណោះ គឺគេមិនរវល់អើពើទៅ នឹងច្បាប់ព្រះពុទ្ធសាសនាឬព្រះធម៌ ព្រះវិន័យសម្រាប់សង្ឃដែលជាភិក្ខុនិងសាមណេរគោរពប្រតិបត្តិនោះផងទេ។ នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាព្រះសង្ឃត្រូវបានគេចាត់ថា ជាស្រែបុណ្យ ជាឧត្តមភេទជាបុគ្គលជាទីសក្ការៈ ជាសរណៈបុគ្គល ដែលសូម្បីតែស្ដេចផែនដី និងបុគ្គលជាឪពុក ម្ដាយបង្កើតរបស់ព្រះសង្ឃ
និងពុទ្ធសាសនិកដែលជាគ្រហស្ថដទៃទៀត ក៏ក្រាបសំពះថ្វាយបង្គំបុគ្គលដែលជាបុព្វជិត (អ្នកបួស)
ដូចជាក្រាបសំពះ និងថ្វាយបង្គំព្រះពុទ្ធជាអង្គម្ចាស់ដូច្នោះដែរ។
បន្ទាប់ពីសិទ្ធិបោះឆ្នោតពីឆ្នាំ២០០៣មក ព្រះសង្ឃទទួលបានសិទ្ធិជាបន្ដបន្ទាប់មួយទៀត គឺសិទ្ធិធ្វើបាតុកម្មដែលនៅឆ្នាំ២០០៨ មានមហាបាតុកម្មសង្ឃមួយនៅកណ្ដាលទីក្រុងភ្នំពេញដែលគេប្រសិទ្ធិនាមថា ជា“ធម្មយាត្រា”ខណៈដែលសង្ឃជាបាតុករកាន់បដាសរសេរថា “សមណនិសិ្សតទាមទារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ”ជាដើម។ និយាយយោងទៅលើច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលថាព្រះសង្ឃជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយរូប ត្រូវតែមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត បន្ទាប់មកមានសិទ្ធិធ្វើបាតុកម្មផងដែរនោះ គឺសិទ្ធិនេះពិតជាមិនចប់ត្រឹមហ្នឹងឡើយ ព្រោះថាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបទាំងពីរភេទ ដែលមានអាយុលើសពី១៨ឆ្នាំ ក៏អាចមានសិទ្ធិឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោតឲ្យផងដែរ ហើយបន្ទាប់មកទៀត ក៏ត្រូវមានសិទ្ធិទៅអង្គុយក្នុងរដ្ឋសភា ជាតំណាងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមណ្ឌលណាមួយ របស់គណបក្សនយោបាយណាមួយថែមទៀត។ លើសពីនេះទៀត ព្រះសង្ឃដែលជាប់ឆ្នោតក៏អាចឡើងដឹកនាំប្រទេសជាតិ ក្នុងតួនាទីជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីថែមទៀតផង។
ដូច្នេះវាគ្មានហេតុផលអ្វីចាំបាច់បែងចែកឲ្យមានជានយោបាយ និងសាសនា ជាព្រះសង្ឃ និងគ្រហស្ថ ជាពុទ្ធចក្រ
និងអាណាចក្រនោះឡើយ។
ឥឡូវនេះទៀត គេបានបង្កើតនូវអ្វីដែលហៅថា ក្រុមអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ ក្រុមអ្នករាយការណ៍ឯករាជ្យ និងក្រុមសង្ឃឯករាជ្យ..។ ដោយឡែកក្រុមសង្ឃឯករាជ្យនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនានេះ ស្មើនឹងចលនាបដិវត្តមួយកំពុងព្យាយាមកំទេចនូវក្បួនគម្ពីចាស់ដែលជាធម៌វិន័យ ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាបរមគ្រូបានត្រាស់សម្ដែង និងបានបញ្ញត្តិទុកមករាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ហើយបង្កើតនូវទ្រឹស្ដីថ្មី ប្រតិកិរិយាមកជំនួសវិញ។ ម្យ៉ាងទៀតនិយាយតាមការមើលឃើញជាក់ស្ដែង ចលនានេះកំពុងតែព្យាយាមធ្វើការបំបែកសង្ឃគណៈ នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាខ្មែរ។ ទង្វើបែបនេះ ត្រូវបានចាត់ចូលទៅក្នុងអំពើកម្មជាអកុសលដែលត្រូវទទួលផលយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត លើសអំពីអកុសលកម្មដទៃទៀត ដែលព្រះពុទ្ធបានសម្ដែងថា ជា“អនន្ដរិយកម្ម” ជាកម្មដែលច្រានបុគ្គលដែលប្រព្រឹត្តទម្លាក់ចុះទៅក្នុងរណ្ដៅនរកអវចីដូចជាទេវទត្តក្នុងសម័យពុទ្ធកាលដូច្នោះដែរ។ លើសពីនេះទៀត វាជាចលនានាំទៅរកការបំផ្លិចបំផ្លាញព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យវិនាសអន្តរាយ ដែលអាចប្រៀបបានទៅនឹងច្រេះស៊ីដែកដូច្នោះដែរ។ មុនព្រះអង្គយាងចូលព្រះបរិនិព្វាន ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់បានផ្ដាំផ្ញើសាសនារបស់ព្រះអង្គ នឹងបុគ្គលបួនពួក គឺភក្ខុ ភក្ខុនី ឧបាសក និងឧបាសិកា។ ក្នុងន័យនេះ ព្រះពុទ្ធសាសនា អាចគង់វង្ស រីកចម្រើន ឬវិនាសអន្ដរាយទៅបាន គឺអាស្រ័យលើបុគ្គលទាំងបួនពួកនេះហើយ។ មិនមែនព្រោះតែការហូរចូលមកនៃបណ្ដា សាសនាដទៃដែលជាពាហិរៈសាសនា(សាសនាដទៃ)នោះទេ ឬដោយសារការគាបសង្កត់ខាងនយោបាយ ដូចដែលគេធ្លាប់បានចោទមកលើរដ្ឋាភិបាលកាលពីទសវត្សឆ្នាំ៨០នោះឡើយ។ អាក្រក់ជាងនេះទៅទៀត គឺការជាន់ឈ្លីវិន័យជាសង្ឃដែលព្រះពុទ្ធត្រាស់បញ្ញត្តិសម្រាប់ភិក្ខុសាមណេរគោរពប្រតិបត្តិជាពិសេសការសង្រួមនៅក្នុងសីល(សីលសំវរៈ) ការសង្រួមនៅក្នុងឥន្ទ្រីយទាំង៦ (ឥន្ទ្រីយសំវរៈ)គឺសង្រួមក្នុង ភ្នែក ច្រម៉ុះ ត្រចៀក អណ្តាត កាយ និង ចិត្ត ជាដើម។ល។
ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់បានប្រៀនប្រដៅធម៌ខន្ដិ អហិង្សា និងសច្ចៈធម៌ដល់សាវកទាំងឡាយរបស់ព្រះអង្គ។ សូម្បីតែលោកមហាត្មៈគន្ធី ដែលជាសាសនិកហិណ្ឌូដ៏ស្មោះស្ម័គ្រម្នាក់ក៏គោរព និងប្រតិបត្តិបានយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវធម៌ទាំងបីនេះដែរ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងធម៌ខាងលើនេះព្រះពុទ្ធបានសម្ដែងថា : “ ខន្ដិ ធីរស្ស
លង្ការោ ខន្ដិ តបោ តបស្សិណោ ខន្ដិ ពលំវ យតីនំ ខន្ដិ ហិតា សុខា វហា ..” មានន័យថា: “ សេចក្ដីអត់ធន់ជាគ្រឿងអលង្ការបស់អ្នកប្រាជ្ញទាំងឡាយ សេចក្ដីអត់ធន់ជាគ្រឿងដុតបង់នូវបាបរបស់អ្នកដែលមាន តបធម៌ សេចក្ដីអត់ធន់ជាកម្លាំងរបស់អ្នកប្រព្រឹត្តធម៌ សេចក្ដីអត់ធន់ជាគុណជាតិនាំមកនូវប្រយោជន៍ និងសេចក្ដីសុខ.....។ ”
ចំណែកឯនៅក្នុងច្បាប់អាណាចក្រវិញ
ជាពិសេសនៅក្នុងប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ គ្មានចំណុចណាដែលអាចជួយធ្វើយុត្តិកម្ម (Justify) ទៅលើអំពើដែលសង្ឃឯករាជ្យ កំពុងតែធ្វើនេះបានឡើយ ព្រោះនៅក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យចំណុចសំខាន់
គឺចែងអំពីសិទ្ធិរបស់មនុស្ស ក្នុងនោះរួមមាន សិទ្ធិក្នុងការរស់រានមានជីវិត សិទ្ធិទទួលបាននូវការអប់រំ សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ។ល។ ជាពិសេសសិទ្ធិចុងក្រោយនេះ កំពុងត្រូវបានរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត ព្រោះថាសិទ្ធិនេះ ត្រូវបានចងដោយករណីយកិច្ច(Rights and duty) គឺករណីយកិច្ចគោរពសិទ្ធិអ្នកដទៃផងដែរ។ ដូច្នេះពាក្យថា អ្នកវិភាគឯករាជ្យ អ្នករាយការណ៍ឯករាជ្យ និងសង្ឃឯករាជ្យនេះ ពិតជាមិនអាចទៅរួចទេ ព្រោះអ្វីដែលគេវិភាគ គេរាយការណ៍ បូកផ្សំ នឹងអ្វីដែលគេបាន និងកំពុងធ្វើឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញច្បាស់ណាស់
អំពីអគតិទាំង៤ គឺៈ លំអៀងព្រោះស្រឡាញ់ ព្រោះស្អប់ ព្រោះការភ័យខ្លាច និងព្រោះតែល្ងង់មិនដឹងការពិត។
ដូច្នេះសិទ្ធក្នុងការបញ្ចេញមតិដែលគ្មានការទទួលខុសត្រូវ រំលោភបំពានទៅលើសិទ្ធអ្នកដ៏ទៃ
ទាំងកំរោល និង ប្រជាធិបតេយ្យបែបនេះ
វានឹងឈានទៅរកអនាធិបតេយ្យ ដែលសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗ នឹងលែងមានការធានា ហើយសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គមក៏ នឹងត្រូវវិនាសអន្ដរាយផងដែរ។ ក្នុងករណីនេះ សូមពិនិត្យមើលទាំងអស់គ្នាថា តើក្រុមសង្ឃឯករាជ្យបាន និងកំពុងធ្វើអ្វីខ្លះ ដែលស្របទៅ នឹងពុទ្ធភាសិតខាងលើ នៅមុខវត្តស្ទឹងមានជ័យ នៅមុខសាលារាជធានីភ្នំពេញ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ។ល។ និង ។ល។ នេះឬជាការគោរពប្រតិបត្តិពីសំណាក់ ក្រុមសង្ឃឯករាជ្យខាងលើ ចំពោះធម៌វិន័យដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ បានត្រាស់សម្ដែង
និងបញ្ញត្តិទុកមក?
សូមបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា នៅក្នុងនយោបាយ ឬអាណាចក្រ គេអាចធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញបាន ប៉ុន្ដែគេមិនដែល
និងមិនអាចធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់
ឬគម្ពីសាសនាឡើយ។ ដោយសារហេតុផលនេះហើយ បានជាគេចាត់ទុកសាសនាថា មានចរិត"សិទ្ធាន្ដនិយម" (Dogmatism)៕
សុខ សាធ
អ្នកនិពន្ធសៀវភៅ “កំណប់សីលធម៌” និង “កំរងអភិសមាចារ”
No comments:
Post a Comment