ព្រះករុណាព្រះមហាក្សត្រ និងសម្តេចព្រះមហាក្សត្រីស្តេចយាងគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធ ព្រះសពសម្តេចរាជបុត្រី ព្រះរៀម នរោត្តម បុប្ឆាទេវី

លិខិតមិត្តអ្នកមាន៖ ក្រុមអាវលឿងនិងអាវស គឺជាប្រេង និងទឹកយ៉ាងប្រាកដ

លទ្ធផលនៃការបរាជ័យរបស់ សម រង្ស៊ី ក្នុងការវិលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញតាមផែនការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ និងដូររបបរាជានិយម បានបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ថា ក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំរបស់អតី​ត​បក្សសង្រ្គោះជាតិ ពិតជាបានបែកបាក់គ្នាខ្លាំងបំផុត ហើយទំនងមិនអាចត្រូវបានច្របាច់បញ្ចូលគ្នាឱ្យទៅជាសាច់ឈាមតែមួយបានទាំងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត។ តើមានមូលហេតុអ្វីខ្លះដែលធ្វើឱ្យអតីតថ្នាក់ដឹកនាំនៃខ្មោចបក្សសង្រ្គោះជាតិមិនអាចផ្សះផ្សាគ្នាបានឱ្យទៅជាសាច់តែមួយបាន? តើអតីតថ្នាក់ដឹកនាំខ្មោចបក្សង្រ្គោះជាតិអាចផ្សះផ្សាចូលសាច់តែមួយបានឬទេ?

ការបែកបាក់ ប្រេះឆាជាសម្ងាត់ និងជាចំហ ដែលមិនអាចផ្សះផ្សាគ្នាបានក្នុងអតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានកើតឡើងជាដំបូងក្នុងចំណោមថ្នាក់ដឹកនាំ ហើយបន្ទាប់ក្រោយមកទៀត ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃនេះបានរីករាលដាលដល់ក្នុងចំណោមសកម្មជនរបស់អតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិទាំងនៅក្នុងប្រទេស និ​ងក្រៅប្រទេសកាន់តែជ្រៅទៅៗគ្មានថ្ងៃដែលអាចត្រូវបានផ្សាសាច់ផ្សាឈាមឱ្យចូលគ្នាតែមួយបា​នតាមរយៈការផ្សំផ្គុំក្រុមអ្នកនយោ​បាយទាំងពីរក្រុម គឺ ក្រុមអាវស និង ក្រុមអាវលឿងឱ្យរៀនរស់នៅក្នុងជីវភាពនយោបាយក្នុងបក្សតែមួយបានឡើយ។ ក្រុម សម រង្ស៊ីនិយមនៅបង្ហាញភាពរឹងមាំ និងរូបភាពមិនបែកបាក់ពីខាងក្រៅ ក្រោមរូបភាពសម្ព័ន្ធភាពក្លែងក្លាយមួយគឺ សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ជាមនុស្សតែមួយ រីឯ ក្រុមកឹម សុខានិយម បាន​បង្ហាញនូវការបែកបាក់ ចែកផ្លូវគ្នាដើរជាចំហ ហើយបន្តវាយប្រហារលើក្រុមសម រង្ស៊ីនិយមយ៉ាងចាស់ដៃ និងជាសាធារណៈដើម្បីការពារអ្វីដែលជាតម្លៃ និងអត្តសញ្ញាណនៃកឹម សុខានិយម គឺអហឹង្សា និងមិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ។

វាជាការពិតខ្លាំងណាស់ មានមូលហេតុជាច្រើន ដែលបានធ្វើឱ្យក្រុមអ្នកនយោបាយទាំងពីរក្រុមមានឈាមខុសគ្នា ចិត្តគំនិតខុសគ្នាឈានដល់ការខ្វែងគំនិតគ្នា ហើយដែលទំនងមិនអាចក្លាយទៅជាសម្ព័ន្ធភាពស៊ីសាច់ស៊ីឈាមនឹងគ្នាបាន ដោយភាពស្មោះត្រង់ និងគួរជឿទុកចិត្តបាន ខណៈពេលដែលពួកគេទាំងពីរក្រុមនៅតែបន្សល់ទុក​នូវជំងឺតួឯកនិយមក្នុងខ្លួនក្នុងចំណោមថ្នាក់ដឹកនាំនៃអតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិ តាំងពីកំណើត​នៃការចាប់ផ្តើមជីវភាពនយោបាយជាមួយនឹងការបាញ់ពណ៌ដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ការមិនជឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក ពិសេសការប្រកាន់ជំហរនយោបាយជាយុទ្ធសាស្រ្តផ្ទុយគ្នាស្រឡះ ដែលជាមូលហេតុ​បង្កើតឱ្យមានការបែកបាក់យ៉ាងជ្រា​លជ្រៅបំផុត។

ដើមឡើយ គេចាំបានថា បក្ស សម រង្ស៊ី ក្រោយមក បានផ្តូរទៅជាបក្សភ្លើងទៀន ឬ ហៅថា ក្រុមអាវស ដឹកនាំដោយ សម រង្ស៊ី ហើយបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ឬ ហៅថា ក្រុមអាវលឿង គឺ បក្សទាំងពីរនេះបានវាយប្រហារគ្នាយ៉ាងចាស់ដៃ ជាក់ស្តែង អតីត​ថ្នាក់ដឹកនាំខ្មោចបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ​ដែល​មាន​ទំនោរ​ទៅ​រក​ក្រុម កឹម សុខានិយម បាន​ប្រកាស​មិន​ទទួល​ស្គាល់​សន្និសីទ​ដែលរៀបចំឡើងដោយក្រុមសម រង្សីនិយម ហើយបានសម្រេច​តែងតាំង សម រង្ស៊ី ជា​ «​ប្រធាន​ស្ដីទី​» បក្សខ្មោច ​ហើយបានចោទថា ជាទង្វើបក្ស​ប្រហារ​។ ការប្រេះឆាររវាងអតីតថ្នាក់ដឹកនាំដែលកើតចេញពីប្រ​ភពបក្សពីរ ដែលមានសាច់ឈាមមិនដូចគ្នា ហើយដែល​ម្ខាងមាន​ទំនោរ​ទៅ​រក​​ កឹម សុខា និងម្ខាងទៀត មានទំនោរទៅរក សម រង្ស៊ី​ បាន​ផ្ទុះ​ឡើងក្នុងពេល​ដែល​ សម រង្ស៊ី ប្រធាន​ចលនា​សង្គ្រោះ​ជាតិ (CNRM) ​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ដោយ​សន្និសីទ​នៃ​អតីតខ្មោច​ប្រឆាំង​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេសខាងសម រង្ស៊ីនិយម បាន​សម្រេច​ជ្រើសតាំង សម រង្ស៊ី ជា ​«​ប្រធាន​ស្ដីទី​» ​ខ្មោចបក្សសង្រ្គោះជាតិ។ ក្រុមកឹម សុខានិយម បានចេញមុខថ្លែងបដិសេធ ហើយ​មិន​ទទួល​ស្គាល់​ការតែងតាំង ​​សម រង្ស៊ី ជា​ប្រធាន​ស្ដីទី​ខ្មោចបក្សសង្រ្គោះជាតិដោយពួកគេយល់ថាជាទង្វើ​រំលោភ​លើ​លក្ខន្តិកៈ​គណបក្ស​។

កន្លងមក សកម្មភាពនៅឯនាយសមុទ្ររបស់ក្រុម កឹម សុខានិយម ត្រូវបានក្រុម សម រង្ស៊ីនិយមទាត់ចោលមិនខ្ចីអើពើ​មិនរាប់រក ហើយត្រូវបានក្រុមសម រង្ស៊ីនិយមចោទថា ជាក្រុមស៊ីឈ្នួលល​ក់ក្បាលឱ្យបក្សកាន់អំណាច ជាក់ស្តែង ក្រុម កឹម សុខានិយម ត្រូវបានគេដកចេញ ហើយដាក់ម​នុស្សក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធថ្មី ដែលសុទ្ធសឹងជាក្រុមសម រង្ស៊ីនិយមទាំងស្រុង។ រីឯក្រុម កឹម សុខានិ​យ​ម ត្រូវបានក្រុមសម រង្ស៊ីនិយម បិទមាត់និយាយលែងចេញក្រោមពាក្យស្លោកបោកប្រាស់ថា សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ជាមនុស្សតែមួយ។ តែទីបំផុត ក្រុម​កឹម សុខានិយមបានស្លាប់ជីវិតនយោ​បា​យ​ទាំងជំហរ ដោយមិនហ៊ានងើបតតាំងជាមួយនឹងក្រុមបក្សប្រហារនោះទេ។

ការប្រកែកទាស់ទែងគ្នានេះ បានធ្វើឱ្យក្រុម សម រង្ស៊ីនិយម បាន​បដិសេធនូវការលើក​ឡើង​ពី​ការ​ «​ធ្វើ​បក្ស​ប្រហារ​» ​របស់​ក្រុមសម រង្ស៊ីនិយមថា ជា​រឿង​ដែល​ «​គួរ​ឲ្យ​អស់​សំណើច​»​។ ក្រុមសម រង្ស៊ីនិយមបានប្រើប្រាស់វោហាសាស្រ្តថា សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខាជាមនុស្សតែមួយ ដែលខាងក្រុ​មកឹម សុខានិយមបានមើលឃើញថា វាគ្រាន់តែជាសារធ្វើប្រជាភិថុតបន្តឱ្យទាក់ទាញ និងបានកា​រគាំទ្រពីអ្នកគាំទ្រ និងសកម្មជនរបស់ខ្លួន។ ក្រុមសម រង្ស៊ីនិយម បានចោទក្រុមកឹម សុខានិ​យមកំពុងស៊ីឈ្នួលឱ្យបក្សកាន់អំណាចបំបែកកម្លាំងអតីតខ្មោចបក្សសង្រ្គោះជាតិ។ ការវាយប្រហារយ៉ាងចាស់ដៃពីក្រុមសម រង្ស៊ីនិយម បានធើ្វឱ្យ​ក្រុម កឹម សុខានិយមស្ទើរក្អួតឈាម និងមិនអាចទ​ទួលយកបាននូវអំពើដ៏អយុត្តិធម៌នេះ ហើយ បើទោះបី ក្រុមសម រង្ស៊ីនិយមស្រែកបន្ទរដដែលៗថា សម រង្ស៊ី និងកឹម សុខា ជាមនុស្សតែមួយក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែធាតុពិតគឺវាពិតជាបានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតនូវសញ្ញាបែកបាក់ប្រៀបដូចកែវបែកដែលមិនអាចត្រូវបានគេផ្សំផ្គុំគ្នាឡើងវិញបានឡើយ។

សញ្ញានៃការបែកបាក់ពិតជាបានឈានដល់ចែកផ្លូវគ្នាដើរត្រូវបានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់នៅពេលដែល សម រង្ស៊ី បានប្រកាសយកជំហរនយោបាយហិង្សាញុះញង់ និងបំផុសឱ្យប្រជាជននិងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធងើបប្រឆាំង និងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល និងដូររបបរាជានិយម ជាមួយនឹងការប្រមាថចេស្តាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរយ៉ាងព្រហើនជាទីបំផុត។ ផ្ទុយពីក្រុម កឹម សុខានិយមបា​នប្រកាសអនុវត្តជំហរនយោបាយអហិង្សា។ ក្រុមកឹម សុខានិយម ប្រកាសមិនគាំទ្រជំហរនយោ​បាយហិង្សារបស់ សម រង្ស៊ី ហើយបានចាត់ទុកផែនការវិលត្រឡប់ចូលស្រុករបស់ សម រង្ស៊ី គ្រា​ន់តែជាការធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍ពីអ្នកគាំទ្រមួយចំនួនដែលជឿលើការបោកប្រាស់របស់ សម រង្ស៊ី ហើយថា ទង្វើរបស់ សម រង្ស៊ី និងបក្សពួកបានធ្វើឱ្យសកម្មជនរបស់ខ្លួនជាប់គុក និងខ្លះទៀតរត់ចោលផ្ទះតែប៉ុណ្ណោះ។ ក្រុមកឹម សុខានិយម បានបកស្បែកមុខ សម រង្ស៊ី ថា ជាអ្នកន​យោបាយគ្មានយុទ្ធសាស្រ្ត ហើយបានហៅការសន្យាវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា គ្រាន់​តែជា «ការទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់មហាជន​» តែប៉ុណ្ណោះ។

បើទោះបី លោក កឹម សុខា ត្រូវបានតុលាការសាលាដំបូងបន្ធូរបន្ថយលក្ខខណ្ឌឱ្យមានសេរីភាពដើរ​ហើរក្នុងប្រទេសក៏ដោយ ក៏លោក កឹម សុខា មិនអាចធ្វើសកម្មភាពនយោបាយបាន និងនិ​យាយអ្វីដែលជាការពិតអំពីការបែកបាក់ ឬការចែកផ្លូវគ្នា ក៏វានឹងកាន់តែលេចច្បាស់ឡើងនៅពេលខាងមុខ បន្ទាប់ពីភ្លៀង មេឃនឹងស្រឡះ គឺផ្លូវដែលនឹងបែក គឺជាពិតជាបែកយ៉ាងប្រាកដ។ ពីព្រោះ លោក កឹម សុខាក៏មិនប្រាកដថា អាចបន្តគ្រប់គ្រងកម្លាំងសម រង្ស៊ីនិយមបាន ហើយកម្លាំ​ង សម រង្ស៊ី នឹងមិនឱនក្បាលចំណុះក្រោមការដឹកនាំរបស់ក្រុមកឹម សុខានិយមបានដែរ អា​ស្រ័​យដោយការលែងមានជំនឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងសម្ព័ន្ធភាពក្លែងក្លាយ ខណៈពេលដែល សម រង្ស៊ី មិនអាចវិលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញបាន ហើយអនាគតទៅមុខចំពោះជោគវាសនានៃឈ្មោះអតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិ ក៏មិនបា្រកដថាអាចរស់ឡើងវិញបានផងដែរក្នុងឆាកនយោបាយថ្មី ឬក៏អាចលេចចេញជារូបភាពថ្មីនៃបក្សប្រឆាំងក៏ថាបានក្នុងពេលអនាគត។ សូម្បីលោក កឹម សុខា ត្រូវទទួលបាននូវលក្ខខណ្ឌបន្ធូរបន្ថយឱ្យមានសេរីភាពច្រើនជាងមុន អាចដើរហើរក្នុងប្រ​ទេ​ស​បានតាមសំណើនៃមេធាវីរបស់លោកកឹម សុខាក៏ដោយក៏ សម រង្ស៊ី នៅតែឆ្លៀតកេងចំណេ​ញខាងនយោបាយអំពីជ័យជម្នះថ្ងៃ៩ វិច្ឆិកា និងការដាក់សម្ពាធពីខាងក្រៅដោយគ្មានការខ្មាស់អៀ​ន។

 ដូច្នេះ ការផ្សំផ្គុំដោយបង្ខំរវាងក្រុមទាំងពីរខាងលើកន្លងមក ឬ អាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយការចាប់បង្ខំពីសំណាក់បរទេសមួយ ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តឱ្យមានរបស់ដែលហៅថា ការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាននៅកម្ពុជា និងមួយចំណែកទៀតដើម្បីបំរើដល់ផលប្រយោជន៍បរទេសខាងភូមិសាស្រ្តន​យោ​បាយក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ផង និងឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកផងដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ សម្ព័ន្ធភាពក្លែងក្លាយ ឬ អាពាហ៍ពិពាហ៍ចាប់បង្ខំនៃក្រុមទាំងពីរដែលមានឈាម និងចិត្តគំនិតមិនដូចគ្នានេះបាននិងកំពុងបែកបាក់ និងចែកផ្លូវគ្នាដើរយ៉ាងប្រាកដ។

ជារួម ក្រុមអាវលឿង និងអាវស គឺ ជាទឹកនិងប្រេង ដែលមិនអាចរលាយចូលគ្នាបានពីធម្មជាតិ។ វាកាន់តែប្រាកដច្បាស់នោះគឺថា  កែវគ្មានឈាមដូចឈ្លើងនោះទេ ប្រសិនបើ វាបែក គឺ វាមិនអាចផ្សាឱ្យជាប់គ្នាបានឡើយ ក៏ប៉ុន្តែ ឈ្លើងមានឈាម ប្រសិនបើ វាត្រូវបានគេកាត់វាជាពីរ គឺវាអាចផ្សាសាច់ចូលគ្នាវិញបានដោយសារឈាមតែមួយ។ ក្នុងន័យនេះ អតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលមានឈា​មមិនដូចគ្នា មានប្រភពកំណើតផ្សេងពីគ្នា ចិត្តគំនិតខុសគ្នា និងជំហរនយោយាបាយជាយុទ្ធសាស្រ្តខុសគ្នា ទំនងមិនអាចរលាយចូលគ្នាទៅជាសាច់តែមួយបាន ឬ ជាសម្ព័ន្ធភាពរឹងមាំយូរអ​ង្វែងបាន ដូចការជឿទុកចិត្តរបស់អ្នកគាំទ្រ ក៏ដូចការរំពឹងទុករបស់បរទេសមួយ ដែលខិតខំប្រឹងប្រែងជួយផ្សំផ្គុំជាសម្ព័ន្ធមិត្ត ដើម្បីបំរើដល់ផលប្រយោជន៍ក្នុងភូមិ​សា​ស្រ្តនយោបាយរបស់ខ្លួនក្នុងតំបន់នេះ។

ដូច្នេះ ចំពោះអនាគត ទាំងក្រុមកឹម សុខានិយម និងសម រង្ស៊ីនិយម នឹងមិនបន្តរស់ក្នុងសម្ព័ន្ធភា​ពក្លែងក្លាយបានជារៀងរហូតនោះទេ។ ក្រុមសម រង្ស៊ីនិយមប្រហែលនឹងបាត់បង់ឱកាសជីវិតន​យោបាយច្រើនឡើងៗ ខណៈដែលក្រុមកឹម សុខានិយមកាន់តែកំពុងបង្ហាញនូវការចែកផ្លូវគ្នាដើរជាសាធារណៈយ៉ាងច្បាស់ប្រាកដដែលវាទំនងគ្រាន់តែរង់ចាំពេលវេលានឹងអាចឆ្លើយប្រាប់ប៉ុ​ណ្ណោះ​​។ ដូច្នេះ បើ វាប្រេះស្រាំទៅហើយ វាគង់តែនឹងបែក ជៀសមិនផុត គ្រាន់តែការបែកបាក់ពេលនេះ ត្រូវចាត់ទុកជាឱកាសដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ក្រុមកឹម សុខានិយម ដើម្បីសង្រ្គោះជីវិតនយោ​បាយ និងរក្សាបានគង់វង្សនូវគុណតម្លៃ និងអត្តសញ្ញាណរបស់ក្រុមកឹម   សុខានិយមដែលបន្សល់ទុកមកពីបក្សសិទ្ធិមនុស្ស៕

 ដោយ៖ ឡុង បូរិតា

ពិធីចុះហត្ថលេខាកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូស្តីពីការអនុវត្តរួមគ្នាសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងវិបត្តិនិងកាត់បន្ថយហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ

ពិធីចុះហត្ថលេខាកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូស្តីពីការអនុវត្តរួមគ្នាសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងវិបត្តិនិងកាត់បន្ថយហា និភ័យគ្រោះមហន្តរាយនៅកម្ពុជា ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅ វិមានសន្តិភាព ថ្ងៃទី ២០ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩ ក្រោមអធិបតីភាពលោក គន់ គីម ទេសរដ្ឋមន្រ្តី ទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស អនុប្រធានទី១គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងលោកស្រី ហ្រ្វង់សេស្កា អែកដែលម៉េន ជានាយកប្រចាំកម្ពុជា អង្គការ កម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក(WFP) និងសហការរី រួមទាំងមន្រ្តីថ្នាក់ដឹកនាំ(គ.ជ.គ.ម.) ក្នុងនោះដែលអង្គការ កម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក(WFP)ជំនួយឡានចំនួយ២គ្រឿងដល់គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយសម្រាប់អនុវត្តន៍ការងារគ្រោះមហន្តរាយផងដែរ។

ក្នុងជំនួបនោះ ភាគីទាំង២ បានពិភាក្សានៃព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូនេះ ហើយលោកស្រី ហ្រ្វង់សេស្កាបានលើកឡើងថា ពិធីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងអង្គការកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក ពីការអនុវត្ត រួមគ្នាសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងវិបត្តិនិងកាត់បន្ថយ ហានិភ័យ គ្រោះមហន្តរាយនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែល បានរៀបចំឡើងនៅវិមានសន្តិភាពនា ពេលនេះ។ គម្រោងដែលយើងត្រូវអនុវត្តរួមគ្នានៅពេលនេះ ជាការកត់សម្គាល់ថាបញ្ហាទួលសុវត្ថិភាព ប្រព័ន្ធព័ត៌មានគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ផែនការត្រៀមទៅនឹងគ្រោះមហន្តរាយ ទាំងនេះវាគឺជាកត្តា កំណត់ត្រូវលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍស្តង់ដារគុណភាពលើកកម្ពស់ភាពធន់ទៅនឹងហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ និងការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យាទទួលបាននិងការចែករំលែក ក៏ដូចជាការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យនិងព័ត៌មាន។

លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី គន់ គីម បានមានប្រសាសន៍ក្នុងនាមគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ សូមកោតសសើរនិងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះលោកស្រី ហ្រ្វង់សេស្កា និងសហការីនៃអង្គការកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោកដែលកន្លងមកបានគាំទ្រនិងសហការជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងវិស័យការអភិវឌ្ឍន៏ជាច្រើនជាពិសេសការងារគ្រោះមហន្តរាយដែលមិនអាចកាត់ផ្តាច់បាននៃអង្គការកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោកនិងគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ។

លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី គន់ គីម បានលើកឡើងថាកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូស្តីពីការអនុវត្តរួមគ្នាសម្រាប់ការគ្រប់ គ្រងវិបត្តិនិងកាត់បន្ថយហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយដែលវាមិនមែនត្រឹមតែកើតមានឡើងនៅពេលបច្ចុប្បន្នប៉ុណ្ណោះទេ តែវាក៏ជាទស្សនៈវិស័យទៅថ្ងៃអនាគត ដើម្បីពង្រឹងអភិបាលកិច្ចហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយដែលក្នុងនោះការកាត់បន្ថយហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ គឺជាគុណប្រយោជន៍នៃការវិនិយោគក្នុងការបង្ការ នូវការបាត់បង់នាពេលអនាគត។ លោក បានបន្តថា ប្រទេសកម្ពុជាយើងប្រឈមការលំបាកកន្លងមកអំពីទឹកជំនន់ ដែល បានធ្វើឱ្យមនុស្សបាត់បង់ជីវិត ខូចខាតចំពោះវិស័យកសិកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ទំនប់ ហើយរំខានដល់ការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ប្រជាជន កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍជាតិ។
លោកសង្ឃឹមថា គម្រោងកម្មវិធីដែលយើងត្រូវអនុវត្តក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងទទួលបានជាផ្លែផ្កា កសាង ចំណេះដឹងដល់មន្ត្រីនៅគ្រប់កម្រិត ចូលរួមកាត់បន្ថយការធ្វើឱ្យឆាប់ភ័យខ្លាច និងកម្រិតធន់ទៅនឹងមុខ សញ្ញាគ្រោះថ្នាក់ ភាពងាយរងគ្រោះ ហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ និងការបាត់បង់ផ្សេងៗ ដែលជួយសម្រាល ការប្រឈមធ្លាប់កើតមានកន្លងមក។ចំពោះអង្គការកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក ដែលបានខិតខំរៀបចំដាក់ចេញនូវកិច្ចព្រមព្រៀងនេះឡើងនិងបានចុះហត្ថលេខាជាមួយគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយត្រូវសហការគ្នាជិតស្និទ្ធអនុវត្តការងារយូរអង្វែង និងទទួលបានសមិទ្ធិផលល្អៗ៕

កម្ពុជា-បង់ក្លាដែស ប្តេជ្ញាពង្រីកនិងពង្រីកទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីឱ្យកាន់តែរឹងមាំបន្ថែមទៀត

នៅថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ បន្ទាប់ពីទទួលជួបជាមួយអតីតប្រធានាធិបតីទីម័រខាងកើតរួចហើយ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញទទួលជួបពិភាក្សាការងារបន្តជាមួយ លោកស្រី Shirin Sharmin Chaudhury ប្រធានសភាប្រទេសបង់ក្លាដែស។ ក្នុងជំនួបនោះ លោ​កនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានអរគុណលោកស្រីដែលបានដឹកនាំប្រតិភូមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនៅកម្ពុជា។ វត្តមានរបស់លោកស្រីគឺបានបង្ហាញពីមិត្តភាពនិងសាមគ្គីភាពរវា​ងប្រទេសអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងផ្ដល់កិត្តិយសដល់ប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងបានចូលរួមចំណែកដល់ការពង្រឹងនិងពង្រីកទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរផងដែរ។

លោកស្រីប្រធានសភាប្រទេសបង់ក្លាដែស បានអរគុណ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែ​ល​បានអនុញ្ញាតឲ្យលោកស្រីចូលជួបពិភាក្សាការងារ និងសម្ដែងការគួរសម ហើយលោកស្រី បានលើកឡើងអំពីទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសបង់ក្លាដេស និងកម្ពុជាដែលមានការវិវឌ្ឍទៅមុខយ៉ាងល្អ និងបានអរគុណប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសរាជរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកកន្ល​ងទៅនេះ ដែលទទួលបានជោគជ័យ ជាពិសេសជំរុញយន្តការនៃកិច្ចប្រជុំ និងធ្វើឲ្យកាន់តែមា​នសារៈសំខាន់ដល់ការពង្រឹងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែទូលំទូលាយនៅក្នុងតំបន់ផងដែរ។

ជាការឆ្លើយតប លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអរគុណដល់គណៈប្រតិភូរបស់ប្រទេសបង់ក្លាដេសដែលបានចូលរួមនាំមកនូវជោគជ័យដល់កិច្ចប្រជុំទាំងមូល។ លោក ក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថា យើងត្រូវតែរកមធ្យោបាយធ្វើយ៉ាងណាជំរុញយន្តការកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនេះ អោយកាន់តែស៊ីជម្រៅជាងមុន ហើយជាពិសេសទៀតប្រធានបទដែលបានលើកយកមកពិភាក្សានៅពេលនេះមានលក្ខណៈសំខាន់ ជាពិសេសការប្រមូលផ្តុំធ្វើយ៉ាងណាឱ្យគ​ណបក្សនយោបាយពីបណ្ដាប្រទេសក្របខណ្ឌអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត។ ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា នេះជាការប្រសើរដែលលោកស្រីបានជួបលោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា លោក សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងសភា និ​ងសភា ហើយលោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រទេសទាំងពីរកន្លងមកបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀ​ងមួយចំនួនផងដែរ ដែលទី១គឺនៅពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញទៅទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅប្រទេសបង់ក្លាដេសកាលពីឆ្នាំ២០១៤ និងមួយទៀត នៅពេលដែល លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រី បង់ក្លាដែស មកបំពញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១៧។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រទេសទាំងពីរបានរួមចំណែកក្នុងការចូលរួមពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី ហើយជាពិសេសទៀត លោក បានគូសបញ្ជាក់ថា ប្រទេសនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកគួរតែធ្វើយ៉ាងណាសហការគ្នានៅក្នុងកិច្ចខិតខំធ្វើយ៉ាងណាចូលរួមចំណែកក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងពហុភាគីក្នុងក្របខណ្ឌអង្គការពាណិជ្ជក​ម្មពិភពលោក ដែលបច្ចុប្បន្នមាននិន្នាការទៅរកឯកតោភាគី។ ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គគង្គារ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានស្នើឱ្យលោកស្រីជម្រាបជូនលោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដេស ពីការស្នើសុំក្នុងក្របខណ្ឌមេគង្គគង្គារ ហើយលោកកំពុងធ្វើការជាមួយបណ្តាប្រទេសដែលជាសមាជិកនៃយន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គគង្គារនេះ ដើម្បីស្នើសុំបញ្ចូលប្រទេសបង់ក្លាដែស ដូច្នេះត្រូវរង់ចាំការឆ្លើយតបពីបណ្ដាប្រទេសដែលជាសមាជិ​កនៃគណៈកម្មការនេះសិន ប៉ុន្តែកម្ពុជានឹងបន្តខិតខំជួយក្នុងកិច្ចការដ៏សំខាន់នេះ៕

អតីតប្រធានាធិបតីទីម័រខាងកើត កោតសរសើរថា សន្តិភាពនៅកម្ពុជាគឺជាសន្តិភាពពិតដែលជាគំរូដ៏ល្អសម្រាប់ប្រទេសដទៃទៀតនៅទូទាំងពិភពលោក

នៅថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញទ​ទួលជួបពិភា​ក្សាការងារបន្តជាមួយលោក ខេរ៉ា​ឡា ហ្សាណាណា ហ្គូសម៉ៅ (Kay Rala Xanana Gusmao) អតីតប្រធានាធិបតីទីម័រខាងកើត។ ក្នុងជំនួបនេះ លោក Gusmao បានកោតសរសើរ​ពីការរី​កចម្រើនរបស់កម្ពុជាសឹងមិនគួរអោយជឿ ព្រោះលោកធ្លាប់បានម​កកាន់កម្ពុជាជាច្រើន​លើ​កហើយ ហើយពេលនេះបានសង្កេតឃើញថា កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនដ៏អស្ចារ្យ។ លោក បា​នបន្ថែមថា សន្តិភាពនៅកម្ពុជាគឺជាសន្តិភាពពិតដែលជាគំរូដ៏ល្អ សម្រាប់ប្រទេស​ដទៃ​ទៀត នៅទូទាំងពិភពលោក។

លោក Kay Rala Xanana Gusmao បានបញ្ជាក់ថា លោកជាបេសកជនពិសេសមួយរូប នៃ​ក្រុម G7+ ហើយនៅដើមឆ្នាំ២០២០ខាងមុខនេះ នឹងមានកិច្ចប្រជុំជាន់ខ្ពស់ នៅប្រទេសរូវ៉ាន់ដា ទ្វីបអាហ្វ្រិក។ លោកបានបន្តថា ទិដ្ឋភាពនៅអាហ្វ្រិក និងនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក មានការខុ​សគ្នា​ច្រើន។ ប្រទេសតំបន់អាហ្វ្រិក ពិតជាត្រូវការជំនួយក្នុងការបង្រួបបង្រួមប្រទេសក្នុងតំបន់ ពីប្រ​ទេសនានាជាច្រើនជាពិសេសពីប្រទេសកម្ពុជាតែម្តងដែលបានឆ្លងកាត់របបគ្រប់គ្រងប្រទេសជាច្រើនជំនាន់រហូតមានសន្តិភាពនិងការរីកចម្រើនមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

ជាការឆ្លើយតប លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា កន្លងមកកម្ពុជា​បាន​ខិត​ខំប្រឹងប្រែងជួយដល់ប្រទេសទីម័រខាងកើតដើម្បីក្លាយជាសមាជិកសមាគមអាស៊ាន ហើយ​លោ​កសង្ឃឹមថា នៅឆ្នាំ២០២០ខាងមុខនេះ ក្នុងឱកាសប្រទេសវៀតណាម ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ​នៃ​កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ប្រទេសទីម័រខាងកើត អាចនឹងក្លាយជាសមាជិកថ្មី​មួយទៀតរប​ស់អា​ស៊ាន។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ លោក ហ៊ុន សែន បានបន្តថា កម្ពុជាអាចជួយទីម័រខាងកើតក្នុងការក​សាងសមត្ថភាព ដើម្បីឲ្យទីម័រខាងកើត ក្លាយជាសមាជិកនៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិ​ភពលោកនា​ថ្ងៃអ​នា​គតខាងមុខនេះ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចប្រជុំ ឆ្នាំ២០២០ នៅរូវ៉ាន់ដា នោះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានមានប្រ​សា​​សន៍បញ្ជាក់ថា នៅពេលមានការអញ្ជើញជាផ្លូវការ លោកនឹងពិចារណាចូលរួ​មចែករំលែ​ក​ពីបទពិសោធន៍របស់កម្ពុជា ហើយកម្ពុជាក៏អាចរៀនសូត្រ ពីបណ្តាប្រទេសផ្សេ​ងៗទៀត​ផង​ដែ​រ។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី អាចនឹងភ្ជាប់ទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅប្រទេ​សរ៉ូវ៉ាន់ដាក្នុងពេ​ល​អញ្ជើ​ញ​ទៅ​ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលខាងលើផងដែរ៕

អនុប្រធានសភាជាតិសាធារណរដ្ឋអ៊ីស្លាមប៉ាគីស្ថាន កោតសរសើរពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនិងការរីកចំរើនដ៏ធំធេងនៅកម្ពុជា

នៅព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោក Qasim Khan Suri អនុប្រធានសភាជាតិនៃសាធារណរដ្ឋអ៊ីស្លាមប៉ាគីស្ថាន។ នៅក្នុងជំនួបនេះ លោក ហ៊ុន សែន ជំរុញឲ្យភាគីទាំងពីរ បន្តពង្រឹងកិច្ចសប្រតិបត្តិការលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគអោយកាន់តែធំទូលាយ។ លោក បា​នចាត់ទុ​កវត្តមានរបស់លោក និងគណៈប្រតិភូប៉ាគីស្ថាននៅកម្ពុជាគឺឆ្លុះបញ្ចាំងនូវសាមគ្គីភាពក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងជាផ្តល់នូវកិត្តិយស និងលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីកម្ពុជា និងប៉ាគីស្ថាន។

លោក Qasim Khan Suri អនុប្រធានប៉ាគីស្ថានបានគូសបញ្ជាក់ថា ប្រទេសទាំងពីរ គឺមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយូរលង់មកហើយ ដែលត្រូវពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឲ្យបានខ្លាំងក្លាបន្ថែមទៀត។ ក្រៅពីនេះក៏ចង់ឲ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្របខណ្ឌតំបន់ ពិសេសក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន។ លោកក៏បានអបអរសាទរ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលបានឈ្នះការបោះឆ្នោត២០១៨ កន្លងទៅនេះ និងរីករាយដែលបានឃើញសមិទិ្ធផលអភិវឌ្ឍជាច្រើនរបស់កម្ពុជា​។ លោកអនុប្រធានសភាប៉ាគីស្ថាន ក៏បានកោតសរសើរពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា និ​ងការរីកចំរើនដ៏ធំធេងនៅកម្ពុជា ជាមួយការអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យ ហើយអ្វីដែល លោកចង់បានគឺប​ង្កើនការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចពីគ្នាទៅវិញទៅមកនៅក្នុងក្របខណ្ឌសភា និងសភា និងទស្សនកិ​ច្ចថ្នាក់ដឹកនាំទៅវិញទៅមកផងដែរ។

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា កម្ពុជានិងប៉ាគីស្ថាន មានទំ​នា​ក់ទំនងនឹងគ្នាជាយូរមកហើយ ពិសេសប៉ាគីស្ថាន បានទទួលស្គាល់ឯករាជ្យកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩​៥២ ពោលគឺមុនប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យទៅទៀត។ លោក ចង់ឲ្យភាគីទាំងពីរស្វែងរកមធ្យោបាយក្នុងការពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ពិសេសគឺកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទៅលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច វិនិយោគជាដើម។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីនៅមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ ដូច្នេះលោក ចង់ភាគីទាំងពីរជំរុញឲ្យទំហំពាណិជ្ជកម្មប្រទេសទាំងពីរអោយមានការកើនឡើងថែមទៀត។ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិស័យវប្បធម៌ និងវិស័យអប់រំវិញ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បានអរគុណចំពោះប៉ាគីស្ថាន ដែលបានផ្តល់អាហារូបករណ៍ដល់និស្សិតកម្ពុជា និងមន្ត្រីកម្ពុជាកន្លងមក អោយទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលនៅប៉ាគីស្ថាន។ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិស័យនយោបាយ លោក បានបញ្ជាក់ថា កន្លងទៅនេះកម្ពុជា បានគាំទ្រប៉ាគីស្ថានក្នុងការក្លាយជាប្រទេសដៃគូសន្ទនាតាមវិស័យរបស់អាស៊ាន និងចង់ក្លាយជាដៃគូពេញលេញរប​ស់អាស៊ាននៅពេលខាងមុខនេះ។

នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលប៉ា​គីស្ថានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ហើយ លោក ហ៊ុន សែន នឹងរកពេលវេលាសមស្របណាមួយដើម្បីអញ្ជើញទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសប៉ាគីស្ថាន៕

ប្រសាសន៍ដើមទាំងស្រុង សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃកម្ពុជា ក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្នាំ២០១៩-កម្ពុជា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋាភិបាលនិងសង្គមស៊ីវិល

ប្រសាសន៍ដើមទាំងស្រុង សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្នាំ២០១៩-កម្ពុជា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋាភិបាលនិងសង្គមស៊ីវិល «ការឆ្លើយតបចំពោះបញ្ហាប្រឈមគន្លឹះនាពេលបច្ចុប្បន្ន៖ សន្តិភាព ការបង្រួបបង្រួមជាតិ ការពឹងពាក់គ្នាទៅវិញទៅមក វិបុលភាពទៅវិញទៅមក និងគុណតម្លៃសកល»
ថ្ងៃអង្គារ ៨រោច ខែកក្តិក ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩