ជាការពិតសម្រាប់មហាជនទូទៅដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍមានការសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះការលើកឡើងយ៉ាងអយុត្តិធម៌របស់អាមរិក ដែលមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងនូវការពិត និងសុច្ចរិតភាព ក្នុងបរិបទនៃដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យភាវូបនីយកម្ម និងការអនុវត្តនីតិរដ្ឋរបស់រដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ ដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា គឺជាច្បាប់កំពូលរបស់រដ្ឋ ក្នុងនោះ ស្ថាប័នតុលាការ គឺជាស្ថាប័នឯករាជ្យក្នុងការអនុវត្តនីតិរដ្ឋ។ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចតាមផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីធានារក្សាការពារឱ្យបាននូវសុខសន្តិភាព ស្ថេរភាព និងសណ្តាប់សង្គមជាចាំបាច់ ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យមួយឈលើនីតិរដ្ឋយ៉ាងប្រាកដ។
វាជាភ័ព្វសំណាងសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការបង្រ្កាបទាន់ពេលវេលានូវគម្រោងជាយុទ្ធសាស្រ្តរបស់អតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលមានផែនការទុច្ចរិត ដើម្បីផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់។ ចំណុចចាប់ផ្តើម គឺរាជរដ្ឋាភិបាលបានរកឃើញភស្តុតាងដ៏រឹងមាំចេញពីមាត់លោក កឹម សុខា បង្ហាញឱ្យដឹងនូវចេតនាខាងនយោបាយរបស់ កឹម សុខា និងគណបក្សសង្រ្គោះជាតិក្នុងចេតនារំលំរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាស្របច្បាប់តាមរយៈការញុះញង់ ដុតកម្តៅមហាជន និងប្រមូលផ្តុំមហាជនឈានទៅដល់បង្កើតបដិវត្តន៍ពណ៌មួយដែលមានទិសដៅទាញទំលាក់រាជរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ តាមរយៈការថ្លែងនូវវោហាសាស្រ្តនយោបាយបំបែកបំបាក់ជាតិ ការដុតកម្តៅស្អប់ពូជសាសន៍ ។ល។ ហើយគួបផ្សំនឹងគំហើញ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលនូវការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់អង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួន ដូចជា NDI, IRI និង CANVAS ព្រមទាំងការជួយបន្ទរ ដោយបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយ ទាំងវិទ្យុ (វិទ្យុអាស៊ីសេរី វីអូអេ វីអូឌី ។ល។) កាសែត The Cambodia Daily, The Phnom Penh Post និងបណ្តាញសង្គមផងដែរនោះ គឺជាសេណារីយោដ៏អាក្រក់ ដែលនឹងនាំមកនូវមហាគ្រោះថ្នាក់ដល់ប្រជាជននិងជាតិមាតុភូមិកម្ពុជា។ វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ទាំងនេះ គឺប្រៀបដូចយើងវៃប្រដៅកូនគេ ឪគេឈឺចាប់ជាមិនខាន។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាបានផ្តល់នូវសិទ្ធិសេរីភាពយ៉ាងពេញលេញដល់ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ហើយការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពទាំងអស់មិនត្រូវប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃ និងមិនរំលោភច្បាប់ជាធរមានរបស់ប្រទេសជាដាច់ខាត។ ដូច្នេះ ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកមិនគួរគប្បីធ្វើឈឺចាប់លើបញ្ហាតូចតាច ឬ បុគ្គល និងអង្គការ បក្សនយោបាយមួយចំនួន ដែលបានធ្វើសកម្មភាពរំលោភច្បាប់ប្រទេសធ្ងន់ធ្ងរដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខសន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ និងសណ្តាប់សង្គមរបស់ប្រទេសនោះទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយកម្ពុជាបានយល់ដឹងក្នុងន័យដែលថា យើងវៃកូនគេ ឪគេឈឺចាប់ហើយ តែយ៉ាងណាទស្សនៈរបស់កម្ពុជា គឺ សន្តិភាព និងស្ថេរភាពមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ក្នុងន័យដែលកម្ពុជាខ្លួនឯងបានឆ្លងកាត់ការឈឺចាប់គ្រប់គ្រាន់ក្នុងសង្រ្គាមដែលមានការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេសក្នុងទស្សវត្សឆ្នាំ១៩៦០ និង១៩៧០ ដែលបាននាំកម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងហន្តរាយខ្ទេចខ្ទីស្ទើទៅជាផេះ។
ការពិតប្រទេសកម្ពុជាកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ហើយជំហរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលប្រកាសយ៉ាងច្បាស់នូវមាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យដោយឥតងាករេ ដែលការបោះឆ្នោតជាតិទាំងសាកល និងអសាកលត្រូវធ្វើយ៉ាងទៀងទាត់តាមអាណត្តិនៃច្បាប់បោះឆ្នោតកំណត់។ ហើយរយៈពេលការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខនៅសល់មិនដល់១០០ថ្ងៃទៀតទេ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតនឹងបង្ហាញឆន្ទះរបស់ខ្លួនដោយសេរី ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបក្សនយោបាយដែលពួកគាត់ពេញចិត្ត។
ដូច្នេះ សម្រាប់ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យភាវូបនីយកម្ម និងការអនុវត្តនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា គឺ មានរយៈពេល២៥ឆ្នាំក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស និងមានរយៈពេល២០ឆ្នាំក្រោយមានសន្តិភាពពេញលេញក្រោយឆ្នាំ១៩៩៨ ដែលផ្ទុយស្រឡះពីអាមេរិកខ្លួនឯង បានឆ្លងកាត់សន្តិភាពជាង២០០ឆ្នាំ ជាមួយនឹងការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនរាប់សិបលើកទើបបានមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ជារួម ប្រជាជនកម្ពុជាដែលស្រឡាញ់និងត្រូវការសន្តិភាពជាចាំបាច់ និងកាអភិវឌ្ឍ មានការសោកស្តាយដែលក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានបាញ់ពណ៌រូបភាពទាំងមូលនៅកម្ពុជាឱ្យមើលឃើញស្រអាប់ ក្នុងន័យដែលខ្លួនបានផ្តល់នូវការវិនិឆ្ឆ័យគ្មានយុត្តិធម៌ ប្រកបដោយសុច្ចរិតភាព និងមានចរិកលក្ខណៈវាយប្រហារខាងនយោបាយច្រើនជាងការស្តាប់ការពន្យល់អំពីដំណើការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យភាវូបនីយកម្ម និងការអនុវត្តនីតិរដ្ឋក្នុងរដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ ហើយការធ្វើមិនដឹងមិនលឺចំពោះអភិក្រមមួយដែលថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រូវឈរលើនីតិរដ្ឋ បើពុំនោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនឹងក្លាយទៅជាអាណាធិបតេយ្យយ៉ាងប្រាកដ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ យើងវៃកូនគេ ឪគេឈឺ យើងវៃកូនគេព្រោះកូនគេខូចពេក ហើយឪគេប្រាកដជាកាន់ជើងយ៉ាងនោះហើយ៕
ដោយ ឡុង បូរិតា
