ប្រធានបទ ពាណិជ្ជកម្មសេរី និងសេដ្ឋកិច្ចសកលលោក ត្រូវបានមេដឹកនាំអាស៊ានយកមកពិភាក្សាក្នុងឱកាសពិសារអាហារការងារ

កាលពីវេលាថ្ងៃត្រង់ថ្ងៃទី១៤​ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ប្រមុខរដ្ឋ/ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសអាស៊ាន បានយាងនិងអញ្ជើញចូលរួមក្នុងពិធីពិសារអាហារការងារថ្ងៃត្រង់ ក្រោមប្រធានបទ ពាណិជ្ជកម្មសេរី និងសេដ្ឋកិច្ចសកលលោក។

ប្រមុខរដ្ឋ/ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ បានសំដែងនូវការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះវត្តមាន​លោក ចាសស្ទីន ទ្រូដូ (Justin Tru deanu) នាយករដ្ឋមន្រ្តីកាណាដា លោក សេបាសស្ទៀន ពីណេរ៉ា(Seba-Stian Pinera) ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋឈីលី និងលោកស្រី គ្រីស្ទីន ឡាហាដ (Christine Lagarde) នាយកគ្រប់គ្រងមូលនិធិហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ដែលបានឆ្លើយតបការអញ្ជើញចូលរួមក្នុង​កិច្ចប្រជុំកំពូលដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ។

មេដឹកនាំអាស៊ានក៏បានចាត់ទុកថា នេះគឺជាវេទិកាដ៏កម្រមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ហើយស្ថិតក្រោម​ប្រធានបទមួយ​ប្រកបដោយសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់តំបន់ និងសកល នៅក្នុងបរិការណ៍សេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មបច្ចុប្បន្ន។

ជាក់ស្តែងការកើនឡើងនៃនិន្នាការគាំពារនិយម សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មឯកតោភាគី និងសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម បាននិងកំពុងតែដាក់ សម្ពាធ និងគំរាមកំហែងដល់ស្ថិរភាពកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងវិបុលភាពនៃតំបន់ ជាពិសេសប្រទេស កំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ ក្នុងបរិកាណ៍នេះ អាស៊ានកំពុងតែប្រឹងប្រែងជំរុញការធ្វើ​សមាហរណកម្មសេដ្ឋ កិច្ចក្នុងតំបន់ ឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ តាមរយៈការពន្លឿនការធ្វើពាណិជ្ជកម្មសេរី។

តួយ៉ាអាស៊ានបាន ខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ ក្នុងការជំរុញសម្រេចឲ្យបាននូវ ភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ក្នុងតំបន់ ដែលនោះគឺជាសក្ខីកម្មនៃការប្តេជ្ញាចិត្តមួយរបស់អាស៊ាន ចំពោះសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្ម និងសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច។

ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះដែរ មេដឹកនាំទាំងអស់ បានឯកភាពគ្នា ក្នុងការចេញសេចក្តីប្រកាសរបស់​ប្រធានកិច្ចប្រជុំអាហារថ្ងៃត្រង់ ដែលរៀបចំ ដោយលោក លី ស៊ានឡុង នាយករដ្ឋមន្រ្តីសិង្ហបុរី៕

(សូមទស្សនាវីដេអូ)៖ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំង រិះគន់អំពើអគុណធម៌របស់ទណ្ឌិត សម រង្ស៉ី ដែលយកអតីតគូសត្រូវរបស់ខ្លួន គឺលោកកឹម សុខា ធ្វើជាល្បែងភ្នាល់

(សូមទស្សនាវីដេអូ) ទស្សនៈមិត្តអ្នកអាន៖ បើគ្មានភ្លើង ក៏គ្មានផ្សែងដែរ!

លោក សម រង្ស៊ី កំពុងបំភ័ន្តសាធារណជន ជាពិសេសអន្តរជាតិ ក្នុងខ្លឹមសារអត្ថបទអង់គ្លេស ដោយមិនបញ្ជាក់ថា «នឹងចូលឱ្យចាប់ខ្លួនបើភ្នាល់ចាញ់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន»

ការដែល សម រង្ស៊ី បានយកសិទ្ធិសេរីភាពរបស់លោក កឹម សុខា ជាដៃគូនយោបាយរយៈពេល៥ឆ្នាំ ទៅបបួលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ភ្នាល់គ្នានាថ្មីៗនេះ កំពុងទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីសាធារណជនទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ហើយពួកគេក៏កំពុងរង់ចាំមើលលទ្ធផល និងការអនុវត្តទៅតាមការភ្នាល់គ្នារវាងអ្នកនយោបាយទាំងពីរ។

ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី បន្ទាប់ពីធ្វើការសង្កេតមើលឱ្យម៉ត់ចត់ ទៅលើខ្លឹមសារភាសាអង់គ្លេសរបស់ លោក សម រង្ស៊ី ដែលបង្ហោះនៅលើ Facebook របស់លោក កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ដែលដាក់ថា «តើលោក ហ៊ុន សែន ហ៊ានភ្នាល់ជាមួយខ្ញុំទេ?» ដែលនៅក្នុងខ្លឹមសារជាភាសាខ្មែរ លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងថា បើខ្លួនចាញ់ខ្លួននឹងចូលឱ្យចាប់ខ្លួនតាមច្បាប់ ប៉ុន្តែនៅក្នុង
ខ្លឹមសារជាភាសាអង់គ្លេស សម រង្ស៊ី មិនបានដាក់ថា «នឹងចូលឱ្យចាប់ខ្លួន បើសិនភ្នាល់ចាញ់លោក ហ៊ុន សែន លើរឿងដោះលែង កឹម សុខា» ដូចអត្ថបទខ្លឹមសារភាសាខ្មែរនោះទេ។

ក្រុមអ្នកលេង Facebook និងអ្នកតាមដាននយោបាយបានលើកឡើងថា លោក សម រង្ស៊ី ពេលនេះកំពុងបំភ័ន្តដល់អន្តរជាតិអំពីការភ្នាល់របស់លោក ជាមួយនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដោយសារតែនៅក្នុងអត្ថបទខ្លឹមសារជាភាសាខ្មែរ និងភាសាអង់គ្លេស មិនដូចគ្នា។ ពួកគេអះអាងថា ការដែលមិនរំលេចថា «នឹងចូលឱ្យចាប់ខ្លួន បើចាញ់ការភ្នាល់ជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន» នៅក្នុងខ្លឹមសារជាភាសាអង់គ្លេស នោះក៏ដោយសារតែ លោក សម រង្ស៊ី ខ្លាចខ្មាស់អន្តរជាតិ ដែលតាមដានព្រឹត្តិការណ៍នេះ បើសិនជាខ្លួនចាញ់លោក ហ៊ុន សែន។

សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ កន្លងទៅ លោក សម រង្ស៊ី បានយកជីវិតនយោបាយរបស់ លោក កឹម សុខា ទៅបបួលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ភ្នាល់គ្នា។ ដោយអះអាងថា សម្ពាធបរទេសនឹងធ្វើឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន លើកលែងទោសដល់ លោក កឹម សុខា នោះ លោក សម រង្ស៊ី បានកំណត់ការភ្នាល់ថា «បើសិនមានការដោះលែង កឹម សុខា នៅថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ ឬយ៉ាងយូរថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ ខាងមុខនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ត្រូវតែចុះចេញពីតំណែង តែបើសិនមិនមានការដោះលែងទេ លោក សម រង្ស៊ី ស្ម័គ្រចិត្តប្រឈមចំពោះមុខច្បាប់ដោយចូលឱ្យសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ដើម្បីអនុវត្តទោសក្នុងពន្ធនាគារ»។

ភ្លាមៗឆ្លើយតបនឹងការបបួលនេះ នៅព្រលប់ថ្ងៃទី០៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ដដែលនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសតាមរយៈបណ្តាញព័ត៌មាន Fresh News ដោយសម្រេចភ្នាល់ជាមួយលោក សម រង្ស៊ី តែម្តង។ លោកបានកំណត់ថា ប្រសិន សម រង្ស៊ី ចាញ់ក្នុងការភ្នាល់លើកនេះ ត្រូវហ៊ានចូលឱ្យចាប់ខ្លួនដើម្បីអនវុត្តទោស បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការភ្នាល់ភ្លាមៗ។

ក្រុមអ្នកគាំទ្រអតីតគណបក្សប្រឆាំង និងបក្ខពួករបស់ លោក កឹម សុខា បានប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំងចំពោះ លោក សម រង្ស៊ី ដែលចាត់ទុក លោក កឹម សុខា ជាឧបករណ៍នយោបាយ ហើយយកធ្វើជាកម្មវត្ថុក្នុងការភ្នាល់នេះ ដោយមិនបានចាត់ទុកលោក កឹម សុខា គឺជាដៃគូនយោបាយនោះទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងការភ្នាល់នេះ ក្រុមអ្នកច្បាប់បានមើលឃើញជាមុនបាត់ទៅហើយថា លោក សម រង្ស៊ី អាចនឹងត្រូវចាញ់ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក្នុងការភ្នាល់នាពេលនេះ។ តែអ្វីដែលពួកគេបារម្ភ គឺទណ្ឌិតរូបនេះ មិនហ៊ានទទួលស្គាល់ការចាញ់ និងស្ម័គ្រចិត្តដើរចូលពន្ធនាគារអនុវត្តទោស ដូចអ្វីដែលរូបលោកប្រកាសឡើយ៕

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ស្នើសុំឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី និងមេធាវីប្រឆាំងមួយរូបសិក្សាស្វែងយល់ឱ្យបានច្បាស់ពីខ្លឹមសារនៃមាត្រា២២៣ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ

នៅថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ លោក គឹម សន្តិភាព អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានបញ្ជាក់នៅក្នុងហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកទៅកាន់វិទ្យុអាស៊ីសេរី និងមេធាវីមួយរូបដែលមាននិន្នាការទៅខាងក្រុមប្រឆាំងថា សូមឱ្យសិក្សាស្វែងយល់ពីខ្លឹមសារនៃមាត្រា២២៣ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌដែលបានចែងថា « ចៅក្រមស៊ើបសួរអាចដាក់ជនត្រូវចោទឱ្យនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការបានគ្រប់ពេលវេលា ប្រសិនបើជនត្រូវចោទនេះ ត្រូវបានចោទប្រកាន់អំពីបទល្មើសដែលត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ។ ការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ មានអានុភាពបង្គាប់ជនត្រូវចោទដែលនៅក្រៅឃុំឱ្យគោរពកាតព្វកិច្ចមួយឬច្រើនដូចតទៅ៖
១- មិនត្រូវចេញក្រៅព្រំប្រទល់ដែនដីកំណត់ដោយចៅក្រមស៊ើបសួរ។ ២- …….»។

លោក គឹម សន្តិភាព បានសរសេរនៅក្នុងហ្វេសប៊ុកថា៖ « សូមបញ្ជាក់ជូនRFA និងលោកបណ្ឌិតមេធាវី! បើសូម្បីតែខ្លឹមសារនៃមាត្រា២២៣ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌកំណត់អំពីអំណាចរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរក្នុងការសម្រេចដាក់អោយជនត្រូវចោទស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ សរសេរច្បាស់លាស់បែបនេះហើយ ក៏លោកបណ្ឌិតមេធាវីមើលមិនទាំងយល់ផង រីឯរវាងរបបឃុំខ្លួន និងរបបដាក់ក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ ក៏លោកបណ្ឌិតមេធាវីចែកមិនដាច់ផងនោះ គឺបង្ហាញច្បាស់ថា លោកបណ្ឌិតពិតជាពុំទាន់មានសមត្ថភាពក្នុងការវិភាគរឿងផ្សេងទៀតឡើយ! សូមលោកបណ្ឌិតមេធាវីកុំតាំងខ្លួនតាមការបញ្ជោររបស់RFA ជាអ្នកវិភាគស្អីគេនោះ ឈប់បានឈប់ទៅ! ប្រសិនបើFRA ខ្វះអ្នកវិភាគផ្នែកច្បាប់អោយបានត្រឹមត្រូវបែបនេះ អាចទាក់ទងទៅគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដើម្បីស្នើមេធាវីដែលមានសមត្ថភាពមកវិភាគផ្នែកច្បាប់ជូន។

គួរបញ្ជាក់ថា នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ នៅក្នុងកម្មវិធីផ្សាយផ្ទាល់របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី លោកបណ្ឌិតមេធាវី ហៀង ឬទ្ធី បានលើកឡើងនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ថា តាមដីកា កាលណាគេដោះលែងលោក កឹម សុខា ឱ្យមានសេរីភាពចេញពីពន្ធនាគារហើយ គេមិនដែលមានដាក់ឃុំក្នុងផ្ទះនោះទេ ប៉ុន្តែគេគ្រាន់តែមានកម្រិតមួយថា ឱ្យជនជាប់ចោទត្រូវមកបង្ហាញខ្លួននៅមុខចៅក្រមឬតុលាការមួយខែម្តងៗ។

គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងខ្លឹមសារនៃមាត្រា២២៣ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានចែងថា ការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ មានអានុភាពបង្គាប់ជនត្រូវចោទដែលនៅក្រៅឃុំឱ្យគោរពកាតព្វកិច្ចមួយឬច្រើនដែលចំណុចមួយដែលសំខាន់នោះ គឺ «មិនត្រូវចេញក្រៅព្រំប្រទល់ដែនដីកំណត់ដោយចៅក្រមស៊ើបសួរ»៕

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ថ្លែងបទអន្តរាគមន៍ និងទស្សនៈវិស័យអំពីទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លើចំណុចសំខាន់ៗចំនួន៣

បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិន រួចហើយ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ដដែល លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានអញ្ជើញបន្តចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ កំពូលអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លើកទី២០។ ប្រមុខដឹកនាំនៃប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ បានស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះលោក មូន ចេអ៊ីន ប្រធានាធិបតីនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលបានអញ្ជើញចូលរួមកិច្ចប្រជុំ កំពូលប្រចាំឆ្នាំរបស់អាស៊ាន។ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េលើកទី ២០ ថ្ងៃនេះ គឺផ្តោតលើប្រធានបទ «ការពិនិត្យឡើងវិញ នូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-កូរ៉េ និងទិសដៅអនាគត»។

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានធ្វើបទអន្តរាគមន៍ និងទស្សនៈវិស័យអំពី ទំនាក់ទំនងអាស៊ានសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លើចំណុចសំខាន់ៗចំនួន៣ ក្នុងនោះរួមមាន៖
ទី១- កម្ពុជាសូមស្វាគមន៍នូវសំណើររៀបចំកិច្ចប្រជុំរំលឹកខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៣០ នៃទំនាក់ទំនងដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ នៅឆ្នាំ២០១៩ នៅសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ កម្ពុជា ក៏ បានកត់សំគាល់ដោយក្តីរីករាយនូវ បំណងតម្លើងកិច្ចប្រជុំកំពូលមេគង្គ សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ទៅជា កិច្ចប្រជុំកំពូលហើយ រៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលមេគង្គ សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លើកទី១ ស្របពេលជាមួយ នឹងកិច្ចប្រជុំរំលឹក ខួបអនុស្សាវរីយ៍លើក ទី៣០ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងដៃគូសន្ទនាអាស៊ាន សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ កម្ពុជា និងបន្តធ្វើការ យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយ និងបណ្តាប្រទេស សមាជិកអាស៊ាន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដើម្បីឱ្យកិច្ចប្រជុំកំពូលសម្រេចបានលទ្ធផល ប្រកបដោយផ្លែផ្កាសំដៅជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់យើងថែមទៀត។

ទី២- កម្ពុជាស្វាគមន៍នូវគោលនយោបាយទិសខាងត្បូងថ្មីរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលមានបំណងលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងបង្កើតសហគមន៍មួយដែលឈរលើសសរស្តម្ភបី គឺប្រជាជន វិបុលភាព និងសន្តិភាព។ កម្ពុជាក៏សង្ឃឹមផងដែរថា គោលនយោបាយនេះ នឹងបំពេញបន្ថែមឲ្យគោលនយោបាយផ្សេងៗ ទៀត នៅក្នុងតំបន់ និងបម្រើផលប្រយោជន៍ដល់ចំណងមិត្តភាពតំពន់យើងទាំងពីរ ក៏ដូចជាប្រជា ជនជារួម និង

ទី៣- កម្ពុជាសូមស្វាគមន៍នូវជំនួបកំពូលអន្តរកូរ៉េ និងជំនួបកំពូលសហរដ្ឋអាមេរិក សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ ដែលជាជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅរកការកសាងសន្តិភាពអចិន្រៃ្តយ៍ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈ្នះ ឈ្នះ ការលុបបំបាត់អាវុធនុយក្លែអ៊ែរដោយសន្តិវិធី និងវិបុលភាពរួមនៅឧបទ្វីកូរ៉េ។ ការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនៃជំនួបកំពូលសហរដ្ឋអាមេរិក សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ប៉ានមូយ៉ូម ព្រមទាំងសេចក្តីប្រកាសរួមទីក្រុងព្យូងយ៉ាងទាមទារនូវការអត់ធ្មត់។ ការវិវឌ្ឍន៍ថ្មីៗនេះគឺជាការលើកទឹកចិត្តនិងមិនធ្លាប់មានពីមុនមកនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តនៃឧបទ្វីបកូរ៉េ។ កម្ពុជាសង្ឃឹមថា ការវិវឌ្ឍន៍នេះនឹងក្លាយជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ សម្រាប់ការឈានទៅសម្រេចបានសន្តិភាពអចិន្រៃ្តយ៍ និងការ រំសាយអាវុធនុយក្លែអ៊ែរទាំងស្រុង នៅឧបទ្វីបកូរ៉េ។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េលើកទី២០នោះដែរ កិច្ចប្រជុំបាន ឯកភាពគ្នាក្នុងការឈានទៅចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ប្រធានកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លើកទី២០ និងរបាយការណ៍វឌ្ឍនភាពស្តីពីការអនុវត្ត ផែនការសកម្មភាពអាស៊ាន សាធារណរដ្ឋកូរ៉េដើម្បីអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តីពីភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់សន្តិភាព និងវិបុលភាពឆ្នាំ២០១៦-២០២០៕

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន អញ្ជើញចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ាន-ចិន លើកទី២១

បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អូស្ត្រាលីរួចហើយ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ដដែលនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានបន្តអញ្ជើញចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិន ដែលកិច្ចប្រជុំនេះមានការចូលរួមពីបណ្ដាប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសអាស៊ាន និងពីនាយករដ្ឋមន្រ្តីចិន។ ប្រមុខរដ្ឋ/ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសអាស៊ាន បានស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះលោក លី ខឺឈាង នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ដែលមានវត្តមានអញ្ជើញចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំរបស់អាស៊ាន។ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិនលើកទី២១ បានប្រព្រឹត្តទៅក្រោមប្រធានបទ ការពិនិត្យឡើងវិញនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-ចិន និងទិសដៅអនាគត។ ក្នុងឱកាសខួបលើកទី១៥ នៃភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តអាស៊ាន-ចិន មេដឹកនាំអាស៊ានបានវាយតម្លៃខ្ពស់ប្រកបដោយសេចក្តីសោមនស្ស ចំពោះសមិទ្ធផលជាផ្លែផ្កាជាច្រើនដែលកើតចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-ចិន ហើយដែលបាននិងកំពុងចូលរួមចំណែកក្នុងបុព្វហេតុស្ថិរភាព សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ ការតភ្ជាប់ ចំណងការទូត និងទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជន និងប្រជាជន។

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានធ្វើបទអន្តរាគមន៍លើប្រធានបទការពិនិត្យឡើងវិញនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-ចិន និងទិសដៅអនាគតបានបានធ្វើការគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា ចិនគឺជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្កមួយមិនអាចខ្វះបាន របស់អាស៊ាន ទោះស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈនិងបរិការណ៍ណាក៏ដោយ ហើយសង្ឃឹមថាទំនាក់ទំនងនេះនឹងកាន់តែជ្រាលជ្រៅក្នុងស្មារតីតម្កល់ផលប្រយោជន៍រួម និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាប័ន្ន ជូនប្រជាជាតិទាំងអស់។ នៅក្នុងបទអន្តារាគមន៍នោះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានរំលេចនូវចំណុចគន្លឹះសំខាន់ៗចំនួន៤ ក្នុងក្របខណ្ឌនៃការបន្តពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអាស៊ាន-ចិន ក្នុងនោះរួមមាន៖

ទី១- កម្ពុជាសូមគាំទ្រសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីចក្ខុវិស័យភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តអាស៊ាន-ចិន ឆ្នាំ២០៣០ និងសេចក្តីប្រកាសរួមស្តីពីវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ដែលនឹងជួយលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀត។ ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជានឹងបន្តធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន និងចិន ដើម្បីអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញ និងមានប្រសិទ្ធភាព នូវចក្ខុវិស័យយន្តការ និងទិសដៅខាងលើ សំដៅរួមចំណែកជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន។

ទី២- កម្ពុជាសូមស្វាគមន៍ការកំណត់យកឆ្នាំ២០១៩ ជាឆ្នាំផ្លាស់ប្តូរសារព័ត៌មានអាស៊ាន-ចិន ដោយសង្ឃឹមថា សមាជិកអាស៊ាននិងចិននឹងផ្តល់អាទិភាពខ្ពស់ក្នុងការអនុវត្តនូវសកម្មភាពនិងគម្រោងនានាពាក់ព័ន្ធនិងវិស័យព័ត៌មាន សំដៅជំរុញការយល់ដឹងអំពីទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-ចិន លើគ្រប់វិស័យជាពិសេសរួមចំណែកដល់ការកសាងជំនឿនិងទំនុកចិត្តដើម្បីជាស្ពានមិត្តភាពរវាងប្រជាជន និង ប្រជាជន។
ទី៣- កម្ពុជាសូមវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ចិន ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យតភ្ជាប់ និងការបន្តគាំទ្ររបស់ចិន ក្នុងការអនុវត្តផែនការមេស្តីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន ឆ្នាំ ២០២៥ ជាពិសេសកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរិះរកភាពរួមបញ្ចូលគ្នានិងការបំពេញឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមករវាងគំនិតផ្តួចផ្តើមនៃផែនការមេស្តីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន និងគំនិតផ្តួចផ្តើម ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ និងវិថីមួយ របស់ចិន និង
ទី៤- កម្ពុជាគាំទ្រការបន្តពង្រឹងនិងពង្រីកវិសាលភាពកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងទេសចរណ៍រវាងអាស៊ាននិងចិនឱ្យកាន់តែខ្លាំងឡើងមួយកម្រិតទៀត ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់យើងប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាប័ន្ន។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិនលើកទី២១នោះដែរ កិច្ចប្រជុំបានឯកភាពគ្នាក្នុងការឈានទៅចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ប្រធានកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-ចិន លើកទី២១។ ចក្ខុវិស័យភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តអាស៊ាន-ចិន ឆ្នាំ២០៣០ សេចក្តីប្រកាសរួមស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកទេស និងនវានុវត្តន៍អាស៊ាន-ចិន របាយការណ៍ វឌ្ឍនភាពស្តីពីការអនុវត្តផែនការសកម្មភាព២០១៦-២០២០ ដើម្បីអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍ រួមស្តីពីភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តអាស៊ាន-ចិន ដើម្បីសន្តិភាពនិង វិបុលភាព។ បញ្ជីសកម្មភាព សម្រាប់រំលឹកខួបអនុស្សាវរីយ៍១៥ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តអាស៊ាន-ចិន និងបញ្ជី សកម្មភាពសម្រាប់ឆ្នាំ នៃនវានុវត្តន៍អាស៊ាន-ចិន៕