- លោកជំទាវ ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ
- ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី
- អង្គសន្និបាតជាទីមេត្រី
ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយដែលបានមកចូលរួមជាមួយ លោកជំទាវ ឯកឧត្តម អស់លោក លោកស្រី ក្នុងពិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារវប្បធម៌ឆ្នាំ២០១៤ និងលើកទិសដៅការងារឆ្នាំ២០១៥ របស់ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ នាពេលនេះ។ ក្នុងនាម សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ខ្ញុំសូមសម្តែងនូវការកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់នៃក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញភារកិច្ចរៀងៗខ្លួន ដើម្បីបុព្វហេតុវប្បធម៌ជាតិ ប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ និងទទួលបានលទ្ធផលជាច្រើនគួរជាទីមោទនៈ ។
តាមរបាយការណ៍របស់លោកជំទាវរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ អង្គសន្និបាតបានធ្វើការពិភាក្សាយ៉ាងផុលផុសទៅលើប្រធានបទនានា ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួង ជាលក្ខណៈផ្ទៃក្នុង ស៊ីជម្រៅ និងត្រង់ៗចំបញ្ហា ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីលទ្ធផលជាក់ស្តែងដែលបានអនុវត្តកន្លងមក បញ្ហាប្រឈម និងទិសដៅការងារសម្រាប់អនុវត្តបន្តនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥។ ខ្ញុំសូមអបអរសាទរចំពោះលទ្ធផលដែលសន្និបាតនេះសម្រេចបាន និងចាត់ទុកថា លទ្ធផលនៃកិច្ចពិភាក្សានេះពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ ក្នុងការផ្តល់ជាធាតុចូលសម្រាប់ការរៀបចំផែនការសកម្មភាពការងារ និងផែនការថវិកាឱ្យមានសង្គតិភាព សំដៅកែលម្អការអនុវត្តការងារអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍវប្បធម៌ជាតិ។
លោកជំទាវ ឯកឧត្តម អស់លោក លោកស្រី
ដូចដែលយើងទាំងអស់គ្នាបានដឹងហើយថា វប្បធម៌គឺជាដួងព្រលឹងជាតិ ជាកោសិកានៃសង្គម ប៉ុន្តែគួរឱ្យសោកស្តាយ វិស័យវប្បធម៌ ក៏ដូចជាវិស័យផ្សេងៗដទៃទៀតត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញស្ទើរតែទាំងស្រុងដោយរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត។ ក្រោយថ្ងៃរំដោះ ៧ មករា ១៩៧៩ យើងបានខិតខំកសាងប្រទេសលើគ្រប់វិស័យពីបាតដៃទទេ ហើយនៅពេលនោះ វរៈសិល្បករ-សិល្បការិនីយើងដែលនៅសេសសល់ពីការស្លាប់ បានខិតខំរួមគ្នាតាមគ្រប់រូបភាពនិងតាមគ្រប់លទ្ធភាព ដើម្បីស្រោចស្រង់វិស័យវប្បធម៌ឱ្យរស់រានឡើងវិញ។ ខ្ញុំនៅចាំបានថា ក្នុងរយៈពេលតែប្រមាណពីរ-បីខែប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីប្រទេសត្រូវបានរំដោះ ក្រុមសិល្បៈរបាំល្ខោន និងតន្ត្រីត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅតាមគ្រប់ខេត្ត ក្រុង ហើយក្រុមសិល្បៈទាំងអស់បានស្ម័គ្រចិត្តសម្តែងបម្រើប្រជាជន ដោយពុំខ្លាចនឿយហត់ និងពុំគិតផលកម្រៃអ្វីឡើយ គឺទទួលបានត្រឹមតែម្ហូបអាហារនៅពេលសម្តែងតែប៉ុណ្ណោះ។ ទាំងអស់នេះ សបញ្ជាក់ឱ្យឃើញនូវការលះបង់ និងទំហំទឹកចិត្តស្រឡាញ់យ៉ាងជ្រាលជ្រៅរបស់បងប្អូនសិល្បករ-សិល្បការិនីចំពោះវប្បធម៌ជាតិ។ ការរស់ឡើងវិញនូវបេតិកភណ្ឌអរូបីយ៉ាងឆាប់រហ័សបែបនេះ ក៏ដោយសារបេតិកភណ្ឌអរូបី កើតចេញពីចិត្តគំនិត និងបានដក់ជាប់ក្នុងបេះដូងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប។ ខ្ញុំសូមយកឱកាសនេះ សម្តែងនូវគារវភក្ដី និងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ចំពោះសិល្បករ-សិល្បការិនីចាស់ទុំជាព្រឹទ្ធាចារ្យ វរៈសិល្បករ-សិល្បការិនី មរតកមនុស្សរស់ ដែលបានខិតខំលើកស្ទួយវិស័យសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិឱ្យរស់រានឡើងវិញ និងមានការរីកចម្រើនជាលំដាប់ដូចសព្វថ្ងៃនេះ។
ជាងនេះទៅទៀត បច្ចុប្បន្ន បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌សំខាន់ៗរបស់យើង មិនត្រឹមតែជាកេតនភណ្ឌរបស់ជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងត្រូវបានចាត់ទុកជាធនធានសេដ្ឋកិច្ចមួយប្រកបដោយសក្តានុពលខ្ពស់ផងដែរ។ ជាការពិត សម្បត្តិវប្បធម៌ដ៏សម្បូរណ៍បែបរបស់ប្រទេសយើង ដែលត្រូវបានបន្សល់ទុកដោយបុព្វបុរសខ្មែរជាច្រើនតំណមក បានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ជាពិសេសតាមរយៈទេសចរណ៍បេតិកភណ្ឌនិងវប្បធម៌ដែលជាវិស័យកំពុងមានសន្ទុះយ៉ាងខ្លាំងក្លា ដោយបាននាំមកនូវចំណូលរាប់ពាន់លានដុល្លារទៅក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ ជាក់ស្តែង វិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជាទាំងមូលបានក្លាយជាក្បាលម៉ាស៊ីននៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដោយបានរួមចំណែករហូតដល់ប្រមាណជា ១៦% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) និងបានបង្កើតការងារជូនប្រជាជនដោយផ្ទាល់ជាង ៥០០ពាន់ និងដោយប្រយោលរាប់សិបពាន់ផ្សេងទៀត កាលពីឆ្នាំ២០១៤ កន្លងទៅ ខណៈដែលមានភ្ញៀវទេសចរបរទេសប្រមាណ៤,៥លាននាក់ បានចូលមកទស្សនាកម្ពុជា ក្នុងនោះ ប្រមាណ ២លាននាក់ បានទៅទស្សនាតំបន់សៀមរាបអង្គរ។
ដោយហេតុនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល ក្រោមការដឹកនាំប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតរបស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បាននិងកំពុងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ចំពោះវិស័យវប្បធម៌ និងមានការគិតគូរយ៉ាងច្បាស់លាស់ក្នុងការការពារ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ជាតិប្រកបដោយចីរភាព ដោយឈរលើគោលការណ៍ «អភិរក្សដើម្បីអភិវឌ្ឍ និងអភិវឌ្ឍដើម្បីអភិរក្ស» សំដៅទាញយកប្រយោជន៍សមស្របសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ និងផ្ទេរមរតកដ៏មានតម្លៃនេះដល់ជំនាន់ក្រោយៗទៀត។
ការយកចិត្តទុកដាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងវិស័យបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ បានស្តែងចេញតាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាប់មិនដាច់ និងការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយផ្សេងៗ ដោយទទួលបានសមិទ្ធផលយ៉ាងច្រើនជាបន្តបន្ទាប់នាពេលកន្លងមក និងបានប្រែក្លាយកម្ពុជាដែលគេធ្លាប់ស្គាល់ថាជាវាលពិឃាត មកជាព្រះរាជាណាចក្រនៃវប្បធម៌ ជាតួអង្គមួយដ៏លេចធ្លោនៅលើវេទិកាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ ជាក់ស្តែង បន្ទាប់ពីការទទួលបានជោគជ័យដ៏ធំធេងក្នុងការចុះប្រាសាទព្រះវិហារជាទីសក្ការៈរបស់យើងក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកកាលពីឆ្នាំ២០០៨ រួចមក ថ្មីៗនេះ យើងបានខិតខំកៀរគរការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិ សម្រាប់ការបង្កើតគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលអន្តរជាតិមួយទៀតសម្រាប់រមណីយដ្ឋានប្រាសាទព្រះវិហារ (ICC-ព្រះវិហារ) ដោយជោគជ័យ ដែលសម័យប្រជុំលើកដំបូងទើបត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ កន្លងទៅ ដោយមានប្រទេសជាមហាមិត្តរបស់យើង គឺ ចិន និង ឥណ្ឌា ជាសហប្រធាន។ សម័យប្រជុំលើកដំបូងនោះ អាចចាត់ទុកថាជាជោគជ័យដ៏ធំធេងជាប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់កម្ពុជា និងជារណសិរ្សបង្រួបបង្រួមបណ្តាភាគីទំនាស់ពីមុន ឱ្យក្លាយជាភាគីមិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការ ហើយតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលពីមុនតែងតែចាត់ទុកថាជាតំបន់មានសក្តានុពលទំនាស់យោធា និងការទូត បច្ចុប្បន្នត្រូវបានប្រែក្លាយជាតំបន់មានសន្តិភាព សាមគ្គីភាព និងសហប្រតិបត្តិការ សមដូចអត្ថបទរបស់អ្នកកាសែតដ៏ល្បីឈ្មោះអ៊ីតាលី កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ដែលបានដាក់ចំណងជើងធំៗថា «សន្តិភាពរាំជាមួយព្រះសិវៈនៅប្រាសាទព្រះវិហារ (La paix danse avec Shiva à Preah Vihear»។ ជាក់ស្តែង គណៈប្រតិភូថៃដែលមានសមាជិក ១៤នាក់ បានឡើងថ្លែងសុន្ទរកថាមុនគេ គាំទ្រការបង្កើត ICC-ព្រះវិហារ។ រីឯ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកបានចាត់ទុកការបង្កើត ICC-ព្រះវិហារ ជាដំណើរការសន្តិភាពដ៏ប្រពៃ និងជាការចែករំលែកនូវចំណេះដឹងនិងបទពិសោធន៍អំពីវប្បធម៌រវាងគ្នានិងគ្នា (cultural exchange)។ ដោយឡែក ឯកអគ្គរដ្ឋទូតជប៉ុនក៏បានសម្តែងនូវសេចក្តីរីករាយ និងអំណរសារទរចំពោះការបង្កើត ICC-ព្រះវិហារនេះ និងបានប្រកាសអំពីសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ក្នុងការលុបចោលការហាមប្រាមប្រជាពលរដ្ឋជប៉ុនមិនឱ្យទៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលត្រូវបានដាក់ចេញកាលពីឆ្នាំ២០០៨ បន្ទាប់ពីមានការផ្ទុះអាវុធនៅតំបន់នោះ។ ឯកឧត្តម Hao Ping ក្នុងឋានៈជាប្រធានមហាសន្និបាតអង្គការយូណេស្កូ បានប្រកាសតាមរយៈបទសម្ភាសន៍នៅប្រាសាទព្រះវិហារថា ឯកឧត្តមអញ្ជើញមកក្នុងនាមប្រទេសចំនួន១៩៥ ជាសមាជិកនៃមហាសន្និបាតអង្គការយូណេស្កូ និងបានសម្តែងការប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីជួយជំរុញការងារអភិរក្សប្រាសាទព្រះវិហារ តាមរយៈ ICC-ព្រះវិហារ ហើយឯកឧត្តមថែមទាំងបានមានប្រសាសន៍ថា មិនមែនតែប្រជាជនកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ គឺប្រជាជនពិភពលោកទាំងមូលដែលស្រឡាញ់ប្រាសាទព្រះវិហារ។ នេះគឺជាជោគជ័យដ៏ធំធេងថ្មីមួយទៀតសម្រាប់វិស័យបេតិកភណ្ឌរបស់កម្ពុជា បន្ថែមលើ សមិទ្ធផលជាច្រើននៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃ ICC-អង្គរ ដែលបានសហការយ៉ាងជិតស្និទនិងមានប្រសិទ្ធភាពជាមួយអាជ្ញាធរអប្សរា អស់រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំមកនេះ ក្នុងការអភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍរមណីយដ្ឋានអង្គរ ហើយក្របខ័ណ្ឌ ICC-អង្គរនេះ ត្រូវបានពិភពលោកចាត់ទុកជាគំរូនិងបានយកទៅអនុវត្តនៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនថែមទៀតផង។ ផ្អែកលើជោគជ័យទាំងនេះ កិត្យានុភាពជាតិ និងទំនាក់ទំនងល្អនៅក្នុងមជ្ឈដ្ឋានបេតិកភណ្ឌពិភពលោក កម្ពុជាយើងមានសង្ឃឹមថា រមណីយដ្ឋានសំបូរព្រៃគុក ដែលក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ បាននិងកំពុងរៀបចំបញ្ចប់សំណុំឯកសារស្នើសុំចុះបញ្ជីជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅពេលខាងមុខឆាប់ៗនេះ នឹងទទួលបានការគាំទ្រសម្រាប់ការចុះបញ្ជីជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដោយជោគជ័យ។
លោកជំទាវ ឯកឧត្តម អស់លោក លោកស្រី
ទន្ទឹមនឹងសមិទ្ធផលជាច្រើន ដែលយើងសម្រេចបាននៅក្នុងវិស័យវប្បធម៌នាពេលកន្លងមក យើងក៏នៅមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនផងដែរ ដោយហេតុថា ការថែរក្សាអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ គឺជាកិច្ចការគ្មានទីបញ្ចប់ ប្រកបដោយវិសាលភាពធំធេង ដែលត្រូវការនូវធនធានមនុស្សប្រកបដោយចំណេះដឹងនិងជំនាញពិតប្រាកដ ព្រមទាំងថវិកាសមស្រប។ ជាងនេះទៅទៀត វាទាមទារនូវការខិតខំប្រឹងប្រែងជាប់ជាប្រចាំពីក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងការចូលរួមយ៉ាងសកម្មពីសំណាក់ដៃគូអភិវឌ្ឍជាតិនិងអន្តរជាតិ វិស័យឯកជន និងមហាជន។
បន្ថែមលើអ្វីដែលអង្គសន្និបាតបានពិភាក្សា ខ្ញុំសូមផ្តល់ជាអនុសាសន៍ខ្លះៗ ដូចខាងក្រោម៖
១- ត្រូវបន្តជំរុញការបណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ដោយយកចិត្តទុកដាក់ទាំងបរិមាណនិងគុណភាពនៃការបណ្តុះបណ្តាល នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ សាលាមធ្យមវិចិត្រសិល្បៈ ឬសាលាសិល្បៈភូមិភាគ ដើម្បីសម្រិតសម្រាំងអ្នកបន្តវេនពីក្នុងចំណោមអ្នកដែលមានចំណង់ចំណូលចិត្ត និងទេពកោសល្យសិល្បៈ។
២- ត្រូវបន្តពង្រឹងការគ្រប់គ្រង និងការរៀបចំតំបន់បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ រមណីយដ្ឋានវប្បធម៌និងប្រវត្តិសាស្ត្រ ឱ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើងបន្ថែមទៀត សំដៅថែរក្សាអភិរក្សនូវមរតកវប្បធម៌ដ៏មានតម្លៃរបស់ជាតិផង និងប្រែក្លាយជាគោលដៅទេសចរណ៍វប្បធម៌ផង។ ចំពោះមុខ ក្រសួងត្រូវគិតគូរអំពីការរៀបចំបង្កើតអាជ្ញាធរដើម្បីទទួលបន្ទុកអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក។ ការរៀបចំតំបន់រមណីយដ្ឋានឱ្យបានល្អ ក៏អាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាទីកន្លែងសម្រាប់ការថតខ្សែភាពយន្តអន្តរជាតិ ផងដែរ។
៣- ត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់បង្កើនធនធានមនុស្សសម្រាប់ការគ្រប់គ្រង និងលើកស្ទួយសកម្មភាពវប្បធម៌របស់ជនជាតិភាគតិច និងជនជាតិដើមភាគតិច និងភាពផ្សេងគ្នានៃវប្បធម៌ ជាពិសេសនៅតាមតំបន់ដាច់ស្រយាល។
៤- គួរជំរុញការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌នៅតាមរាជធានី ខេត្ត ដើម្បីបង្ហាញពីប្រពៃណី ទំនៀមទំលាប់ និងរបៀបរបបរស់នៅរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាភាពសម្បូរណ៍បែបនៃវប្បធម៌ខ្មែរ សំដៅផ្សព្វផ្សាយ និងចែករំលែកចំណេះដឹងពីគ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេសនៅក្នុងស្រទាប់យុវជន។ គួរយកចិត្តទុកដាក់ដល់ការពង្រឹង និងពង្រីកសកម្មភាពវប្បធម៌នៅតាមវត្តអារាម ដូចជាចំណេះដឹងអំពីល្បែងនិងរបាំប្រជាប្រិយ ប្រពៃណី និងសកម្មភាពវប្បធម៌នានា ពីព្រោះទីវត្តអារាមបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការផ្សព្វផ្សាយ និងថែរក្សាអភិរក្សវប្បធម៌របស់ជាតិ តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ។
៥- ត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់បង្កើនការផលិត និងការផ្សព្វផ្សាយផលិតផលវប្បធម៌ សិល្បៈទស្សនីយភាព សិល្បៈសូនរូប និងសិល្បៈសិប្បកម្ម តាមរយៈការជំរុញការរៀបចំមហោស្រព ការតាំងពិព័រណ៌ និងការបង្ហាញស្នាដៃថ្មីឱ្យបានច្រើន ទាំងកម្រិតជាតិនិងអន្តរជាតិ សំដៅបង្កើតឱកាសសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍រវាងគ្នាទៅវិញទៅមក បង្កើនគុណភាពស្នាដៃ និងផលិតផលសិល្បៈវប្បធម៌ឱ្យកាន់តែមានលក្ខណៈទាក់ទាញ និងមានគុណភាពប្រកួតប្រជែងខ្លាំងឡើងៗ។ ជាមួយគ្នានេះ គួររិះរកវិធីជំរុញលើកទឹកចិត្តដល់ការផលិតខ្សែភាពយន្ត និងសិល្បៈខែ្មរទាំងបរិមាណ និងគុណភាព ក្នុងគោលដៅកាត់បន្ថយការនាំចូលសិល្បៈ និងភាពយន្តបរទេស។
៦- ត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់ដល់ការកសាងបញ្ជីសារពើភណ្ឌ និងធ្វើផែនទីកំណត់ធនធានវប្បធម៌ ពីព្រោះការងារនេះមានសារសំខាន់ខ្លាំងណាស់ មិនគ្រាន់តែដើម្បីដឹងអំពីសក្តានុពលវប្បធម៌របស់ជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជាមូលដ្ឋានឯកសារដ៏រឹងមាំសម្រាប់ការទាមទារយកមកវិញនូវវត្ថុបុរាណដែលត្រូវបានលួច ឬចរាចរដោយខុសច្បាប់ ។
៧- ត្រូវបន្តសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ទាំងរូបីនិងអរូបី ដែលកំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បង់ ដើម្បីចងក្រងទុកជាឯកសារ ដូចជា តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវជាលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ និងការប្រមែប្រមូលព័ត៌មាន ចំណេះដឹង និងចំណេះធ្វើពីព្រឹទ្ធាចារ្យ ចាស់ទុំ និងអ្នកមានចំណេះជំនាញក្រៅប្រព័ន្ធ សំដៅថែរក្សាអភិរក្សបេតិកភណ្ឌដ៏មានតម្លៃទាំងនោះឱ្យបានគង់វង្ស។
៨- ត្រូវបន្តពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ និងបទដ្ឋានគតិយុត្តដែលមានស្រាប់ និងកសាងបទដ្ឋានគតិយុត្តថ្មីដែលចាំបាច់បន្ថែមទៀត ដើម្បីធានាដល់ការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍវប្បធម៌ជាតិប្រកបដោយចីរភាព។
៩- ក្នុងកាលៈទេសៈដែលវិភាជន៍ថវិការដ្ឋនៅមានកម្រិត ហើយការងារមានទំហំធំធេង ក្រសួងត្រូវធ្វើសនិទានកម្ម និងកំណត់ជាអាទិភាពនូវកម្មវិធីការងាររបស់ខ្លួន ហើយទន្ទឹមនឹងនោះ គួរបន្តស្វះស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាតិនិងអន្តរជាតិ អង្គការ សមាគម និងវិស័យឯកជន សំដៅកៀរគរការចូលរួមគាំទ្រកាន់តែសកម្មបន្ថែមទៀត ដូចដែលក្រសួងធ្លាប់បានអនុវត្តកន្លងមក ដោយឈរលើគោលការណ៍ «រដ្ឋគាំទ្រ ដៃគូឯកជនជាអ្នកអនុវត្ដ» ស្របតាមគោលនយោបាយជាតិស្តីពីវិស័យវប្បធម៌។
លោកជំទាវ ឯកឧត្តម អស់លោក លោកស្រី
ជាថ្មីម្តងទៀត ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំសូមសម្តែងនូវការកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ នៃក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ព្រមទាំងការរួមចំណែករបស់បណ្តាក្រសួង ស្ថាប័ន វិស័យឯកជន និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាតិនិងអន្តរជាតិ ជាពិសេសអង្គការយូណេស្កូ ក្នុងបុព្វហេតុអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ខ្មែរ។ ខ្ញុំក៏សូមសម្តែងនូវការកោតសរសើរដ៏ស្មោះ និងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ចំពោះលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ សាស្ត្រាចារ្យ និងព្រឹទ្ធាចារ្យសិល្បៈវប្បធម៌ទាំងអស់ ដែលបានរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការបង្ហាត់បង្រៀន ផ្ទេរចំណេះជំនាញដល់យុវជនដែលជាអ្នកបន្តវេន និងសូមលើកទឹកចិត្តឱ្យបន្តចលនានេះ ទៀត។
ជាទីបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមជូនពរលោកជំទាវ ឯកឧត្តម អស់លោក លោកស្រី សូមមានសុខភាពល្អ ទទួលបានជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច និងមានសុភមង្គលក្នុងក្រុមគ្រួសារ។
ខ្ញុំសូមប្រកាសបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារវប្បធម៌ឆ្នាំ២០១៤ និងលើកទិសដៅការងារឆ្នាំ២០១៥ របស់ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ នាពេលនេះ។
សូមអរគុណ!
