វាជារឿងដ៏អាម៉ាស់ ដែលមានការផ្សាយមួយក្នុងសេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេសរបស់សារព័ត៌មានThe Guardian ចុះថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ក្រោមចំណងជើង «ការពិត យុត្តិធម៌ និងការផ្សះផ្សារជាតិ» គឺសរសេរពីប្រទេសកម្ពុជា ស្ដីពីសាលាក្តីខ្មែរក្រហម ហើយអ្នកដែលសរសេរនោះដឹងពីរឿងនៅកម្ពុជាតិចតួចណាស់។ កំហុសឆ្គងអំពីការពិតដ៏ច្រើនរាប់មិនអស់ និងការបកស្រាយនយោបាយមិនត្រឹមត្រូវបានធ្វើឲ្យខ្ញុំវាយតម្លៃយ៉ាងទាប ចំពោះវិជ្ជាជីវៈរបស់សារព័ត៌មាន The Guardian ដែលជានិច្ចកាល ខ្ញុំតែងតែវាយតម្លៃខ្ពស់លើ វិជ្ជាជីវៈនៃសារព័ត៌មាននេះ។
សូម្បីកំហុសឆ្គងដ៏តូចតាចក៏មានច្រើន ដែលបានបង្ហាញអំពីភាពល្ងង់ខ្លៅទាំងស្រុងរបស់អ្នកកាសែតនេះ។ ដូចជា នៅកម្ពុជា គ្មាននរណាម្នាក់គេហៅឈ្មោះលោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថាលោក “ហ៊ុន” ៗ នោះទេ។ អតីតព្រះមហាក្សត្រគេហៅព្រះអង្គថា ព្រះមហាក្សត្រ សីហនុ ពុំមែនជា “នរោត្តម” ទេ។ មេបក្សប្រឆាំងគេមិនហៅឈ្មោះថា “សម” ៗ នោះទេ គេហៅលោក រង្ស៊ី។ បើគេហៅឈ្មោះប្រជាជនខ្មែរណាមួយរូបតែឈ្មោះមួយម៉ាត់នោះ គឺគេហៅនាមខ្លួន មិនមែននាមត្រកូលនោះ ទេ។
ចំពោះវគ្គដែលនិយាយអំពីលោកស្រី ធារី សេង គេមិនអាចនិយាយថា «បាត់បង់ឪពុក ម្តាយរបស់លោកនៅក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍» នោះទេ។ លោកស្រី ធារី សេង គឺជាស្ដ្រីភេទគេត្រូវនិយាយថា «លោកស្រី» បានបាត់បង់ឪពុកម្តាយ។ លើសពីនេះ លោកស្រីបានចូលរួមសកម្មភាពនានា លើសពីសកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្សទៅទៀត ដែលអាចលាបពណ៌ដល់ទស្សនៈរបស់លោកស្រីបាន អំពីសាលាក្តីនេះ។ អស់រយៈពេល២ទសវត្សរ៍ហើយ ដែលលោកស្រីបានប្រកាសខ្លួនឯងជាអ្នកគាំទ្រមេបក្សប្រឆាំង គឺលោក សម រង្ស៊ី ហើយទីបំផុត បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលសឹងតែគ្រប់សកម្មភាព។ បន្ទាប់ពីការបង្កើតសាលាក្តីនេះមក លោកស្រីបានប្រមូលជនរងគ្រោះពីសម័យខ្មែរក្រហមមួយក្រុម មកចូលលុកលុយក្នុងបរិវេណរបស់តុលាការ រួមទាំងបានគំរាមកំហែងប្រើអំពើហិង្សាលើរូបរាងកាយចៅក្រមទៀតផង ប្រសិនបើចៅក្រមមិនផ្តល់សេចក្តីសំរេច «ត្រឹមត្រូវ»។
ប្រវត្តិយល់ដឹងបែបស្លឈាម របស់អ្នកកាសែត The Guardian អំពីសាលាក្តីខ្មែរក្រហមរូបនេះ គឺបានកើតឡើងតាំងពីអឺយមកម្ល៉េះ។ គាត់នេះបាននិយាយថា «នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប.) ហុចដៃជួយ»។ តាមពិត សាលាក្តីនេះមិនមែនជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ អ.ស.ប នោះទេ។ កាលណោះ នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩៧ គឺជាសហនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា នរោត្តម រណឫទ្ធិ និងលោក ហ៊ុន សែន នោះទេ ដែលបានសរសេរសារលិខិតមួយ ទៅកាន់អគ្គលេខាធិការ អ.ស.ប ស្នើសុំជំនួយពី អ.ស.ប ក្នុងការបង្កើតឲ្យមានការកាត់ក្តីនៅកម្ពុជា លើមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម។
អ.ស.ប ក៏ពុំបានស្នើឲ្យមាន «តុលាការកូនកាត់» ដូចអ្នកកាសែត The Guardian សរសេរនោះទេ។ ការពិត ក្រោយពីមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ដោយបានចំណាយពេលយ៉ាងយូរ ហើយបានឲ្យមានការកាត់ក្តីមួយ រៀបចំឡើងទាំងស្រុងដោយ អ.ស.ប នៅទីក្រុងឡាអេ តែតួនាទីកម្ពុជាមានកម្រិត គឺទៅលើចុងចោទ និងទៅលើសាក្សី។ ម្យ៉ាងទៀត ការអូសបន្លាយក្នុងការបង្កើតសាលាក្តីនោះ គឺភាគច្រើនស្ថិតនៅរង្វង់ការចរចាគ្នាពីវិសាលភាពនៃការរៀបចំសាលាក្តីមួយ ដែលអាចមានកម្ពុជាចូលរួម ហើយដែលកម្ពុជាអាចទទួលយកបាន។
លោក ហ៊ុន សែន នាពេលនោះ បានចូលរួមផ្តួចផ្តើមបង្កើតសាលាក្តី គឺរូបលោក ហ៊ុន សែន នោះហើយ ដែលក្នុងរឿងនិទានរបស់អ្នកកាសែត The Guardian សរសេរថា លោក ហ៊ុន សែន ចង់រារាំងការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម។ តើអ្នកសរសរនោះមានបំណងចង់បានអ្វីទៀត ពីប្រវត្តិនៃ «អតីតមេបញ្ជាការខ្មែរក្រហម?»។ ជាការគួរឲ្យអាម៉ាស់ណាស់ ដែលអ្នកកាសែតរូបនេះ មិនបានដឹងថា លោក ហ៊ុន សែន កាលណោះជាមន្រ្តីយោធាថ្នាក់មធ្យមមួយរូបដែលបានចូលរួមក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលប្រឆាំងនឹងរបបលោក លន់ នល់ ហើយចលនាតស៊ូទាំងមូលបានដឹកនាំដោយមេខ្មែរក្រហមធំៗជាន់ខ្ពស់។ លោក ហ៊ុន សែន បានរងរបួសធ្ងន់នៅមុនថ្ងៃផ្តួលរលំរបប លន់ នល់ ហើយលោកបានចំណាយពេលប្រហែលមួយឆ្នាំ នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យសម្រាកព្យាបាល។ នៅពេលលោកត្រឡប់មកកាន់តួនាទីវិញ លោកមានការតក់ស្លុតចំពោះអ្វីដែលមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបានធ្វើទៅកម្ពុជា ហើយលោកក៏បានសម្រេចចិត្តប្រថុយគ្រោះថ្នាក់ រត់ផ្តាច់ខ្លួនទៅប្រទេសវៀតណាម ហើយបានត្រឡប់ចូលស្រុកវិញ ជួយរៀបចំចលនាតស៊ូ ដើម្បីផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម។
ពិតណាស់ លោក ហ៊ុន សែន ក្តី លោក ជា ស៊ីម ក្តី ឬលោក ហេង សំរិន ក្តី បានបដិសេធមិនព្រមធ្វើជាកសិណសាក្សីនៅក្នុងការកាត់ក្តីចំនួនពីរលើក (កសិណសាក្សីបានបញ្ចប់នៅក្នុងករណី ០០២ និង០០១)។ ចំពោះករណីនេះ ចៅក្រមនឹងចេញសាលក្រមនៅក្នុងរយៈពេល២-៣សប្តាហ៍ទៀត។ យើងសុំសួរថា តើអស់លោកទាំង៣រូបនេះ មានបានដឹងអ្វីខ្លះ នៅក្នុងរឿងរ៉ាវក្តី លោក ឌុច ឬមួយក៏បានដឹងការងារពីអតីតកាលរបស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមកំពូលៗដែលនៅរស់? អស់លោកទាំងបីរូបនេះ មិនបាននៅរួមដឹកនាំគុកទួលស្លែងនោះទេ ឬក៏នៅរួមក្នុងអង្គការដឹកនាំកំពូលរបស់ខ្មែរក្រហមនោះក៏ទេដែរ។ ដូចនេះសំណើដែលសុំឲ្យពួកលោកទាំង៣រូបនេះ ចូលធ្វើជាកសិណសាក្សី គឺគ្រាន់តែជាការប៉ុនប៉ងបង្វែរអារម្មណ៍របស់មេធាវីចុងចោទ ដែលប្រឈមមុខជាមួយរឿងក្តីដ៏ធំមួយក្នុងការចោទប្រកាន់កូនក្តីរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ បញ្ហានេះ ក៏ដូចជាករណីមេធាវីខាងចុងចោទនៅ Nuremburg ដែលព្យាយាមសុំឲ្យមានការអញ្ជើញលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំង Harry Truman ឬក៏លោក Dwight Eisenhower មកធ្វើជាកសិណសាក្សី ជាដើម។
ជាការពិតណាស់ ការចំណាយ២០០លានដុល្លារអាមេរិក សំរាប់សាលាក្តីនេះ ជាចំនួនទឹកប្រាក់ច្រើនមែន។ ប៉ុន្តែ សាច់រឿងដែលអ្នកកាសែតរបស់ The Guardian មិនបានយល់នោះ គឺចំនួនទឹកប្រាក់ដ៏ច្រើននោះ បានចំណាយលើបុគ្គលិក-មន្រ្តីរបស់ អ.ស.ប. និងការចំណាយផ្សេងៗទៀត។ ទន្ទឹមនឹងនេះ គេក៏អាចលើកឡើងបានថា បើប្រៀបធៀបទឹកប្រាក់ចំនួន២០០លានដុល្លារអាមេរិក ដែលបានចំណាយនេះ ទៅនឹងការចំណាយរបស់សាលាក្តីអន្តរជាតិ ឬសាលាក្តីចំរុះផ្សេងៗដ៏ទៃទៀតនោះ គឺជាការចំណាយនៅកម្ពុជាមានចំនួនតិចតួច។
លើសពីនេះទៅទៀត សាលតុលាការសំរាប់ការកាត់ក្តីមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម មានចំណុះប្រមាណ៥០០កៅអី សម្រាប់ទទួលសាធារណជន។ បើប្រៀបទៅឃើញថា សាលាក្តីនៅកម្ពុជា ជាសាលាក្ដីធំមួយក្នុងចំណោមសាលាក្តីធំៗ ជាងគេបង្អស់នៅលើពិភពលោក។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កៅអីទាំងនេះមានមនុស្សអង្គុយពេញ នៅរាល់ថ្ងៃសវនាការ។ ប្រជាជនកម្ពុជារាប់ម៉ឺននាក់បានចូលស្តាប់សវនាការ ដើម្បីចង់ឃើញយុត្តិធម៌មួយក្នុងរឿងឧក្រិដ្ឋកម្ម ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅក្នុងសម័យកាលខ្មែរក្រហម។
ដូចនេះ យើងអាចសរុបបានថា មុននឹងអ្នកកាសែតរបស់ The Guardian ថ្កោលទោសកម្ពុជាពីចម្ងាយ The Guardian គួរតែបញ្ជូនអ្នកកាសែតរបស់ខ្លួនរូបនេះមកកម្ពុជា ជាមុនសិន ដើម្បីប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយនឹងអ្នកដែលខ្លួនសរសេរពីគេ ៕
ដោយ Allen Myers: http://letters2pppapers.wordpress.com/
No comments:
Post a Comment