សុន្ទរកថាទាំងស្រុងរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីបើកមហាសន្និបាតលើកទី១៦ របស់ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រស្អាតបំផុតលើសាកលលោក

(ព្រះសីហនុ)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានអញ្ជើញជាអធិបតីបើកមហាសន្និបាត លើកទី១៦ របស់ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រដែលស្អាតបំផុតលើសាកលលោក។ ពិធីនេះធ្វើឡើងនៅសណ្ឋាគារឆ្នេរសុខា ក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ ខេត្តព្រះសីហនុ។

ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រដែលស្អាតបំផុតលើសាកលលោកត្រូវបានបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៩៧ នាទីក្រុងប៊ែកឡាំង ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ បច្ចុប្បន្នក្លឹបនេះមានទីស្នាក់ការ នៅទីក្រុងវ៉ាននីស ប្រទេសបារាំង និងមានឆ្នេរសមាជិកចំនួន ៤៤ឆ្នេរ ស្នើនឹង ២៦ប្រទេស។ កម្ពុជាត្រូវបានដាក់បញ្ចូលជាសមាជិកពេញសិទ្ធ ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រ ដែលស្អាតបំផុតលើសាកលលោកក្នុងមហាសន្និបាតលើកទី៧របស់ក្លឹបកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ នៅទីក្រុងតួបាគួតា ប្រទេសសេណេហ្គាល់។

ខាងក្រោមសុន្ទរកថាទាំងស្រុងរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន៖

*******

Opening Remarks By Samdech Techo HUN SEN Prime Minister of the Kingdom of Cambodia At the 16th World Congress of the Most Beautiful Bays in the World Club Sokha Beach Resort, Preah Sihanouk Province,10 December 2022

ផ្សាយបន្តផ្ទាល់៖ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អញ្ជើញជាអធិបតីបើកមហាសន្និបាតលើកទី១៦ របស់ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រស្អាតបំផុតលើសាកលលោក

សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃ​ព្រះ​រាជា​ណា​ចក្រកម្ពុជា អញ្ជើញជាអធិ​បតី​បើក​មហា​សន្និបាតលើកទី១៦ ក្លឹប​ឆ្នេរ​សមុទ្រ​ដែល​ស្អាត​បំផុត​លើសាកលលោក ក្រោមប្រធានបទ “ឆ្នេរនៃសន្តិភាព ឆ្នេរ​នៃក្ដីសង្ឃឹម” (The 16th World Congress of The Most Beautiful Bays in The World Under The Theme “BAY OF PEACE, BAY OF HOPE”) ។ ខេត្តព្រះសីហនុ, ព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ២ រោច ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២

 ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រដែលស្អាតបំផុតលើសាកលលោកត្រូវបានបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៩៧ នាទី​ក្រុង​ប៊ែកឡាំង ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ បច្ចុប្បន្នក្លឹបនេះមានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងវ៉ាននីស ប្រទេស​បារាំង និងមានឆ្នេរសមាជិកចំនួន ៤៤ឆ្នេរ ស្នើនឹង ២៦ប្រទេស។ កម្ពុជា ត្រូវបាន​ដាក់​បញ្ចូល​ជាសមាជិកពេញសិទ្ធក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រ​ដែលស្អាតបំផុតលើសាក​លលោក​ក្នុងមហា​សន្និបាត​លើកទី៧របស់ក្លឹបកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ នៅទីក្រុងតួបាគួតា ប្រទេសសេណេហ្គាល់។

ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រដែលស្អាតបំផុតលើសាកលលោក តែងតែរៀបចំ​មហាសន្និបាត​រៀងរាល់​ឆ្នាំនៅតាម​បណ្តាប្រទេសនានាជាសមាជិកក្លឹប។ មហាសន្និបាតនេះ ជាវេទិកាដ៏សំខាន់​មួយផ្តល់​ឱកាសឱ្យប្រទេសជាសមាជិកក្លឹប បានជួបជជែក និងផ្លាស់ប្តូរ​បទពិសោធន៍​គ្នាលើ​ការ​គ្រប់គ្រងឆ្នេរសមុទ្រ ក៏ដូចជាលើកឡើងនូវបញ្ហាប្រឈមរបស់ពួកគេ ដើម្បីស្វះស្វែង​រកដំណោះ​ស្រាយក្នុងការគ្រប់គ្រងឆ្នេរប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងរក្សាបាននូវ​ភាពស្រស់​ស្អាត​ និងការទាក់ទាញអ្នកទេសចរ។ ជាពិសេសមហាសន្និបាតនេះ ក៏ជាឱកាស​ក្នុងការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយគោលដៅ និងផលិតផលទេសចរណ៍ផងដែរ។

បន្ទាប់ពីក្លាយ​ជាសមាជិកក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រដែលស្អាតបំផុតលើសាកលលោកនៅឆ្នាំ២០១១ កម្ពុជាធ្លាប់បានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំមហាសន្និបាតនេះ រួចម្តងមកហើយកាលពីឆ្នាំ២០១៣ នៅរមណីយដ្ឋានឋានសួគ៌បូកគោ ក្នុងខេត្តកំពត។

តាមរយៈសំណើរបស់កម្ពុជា មហាសន្និបាតរបស់ក្លឹបលើកទី១៤ ដែលរៀបចំ​នៅទីក្រុង​ឆ្នេរ​សមុទ្រតូយ៉ាម៉ា ប្រទេសជប៉ុន ឆ្នាំ២០១៩ ក៏បានបោះឆ្នោតជា​ឯកច្ឆ័ន្ទផ្តល់​សិទ្ធិឱ្យកម្ពុជា​ធ្វើជាម្ចាស់​ផ្ទះ​រៀបចំមហាសន្និបាតនេះជាលើកទី២ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ បន្ទាប់​ពីពិនិត្យ​ឃើញកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះដោយជោគជ័យនៅឆ្នាំ២០១៣។

មហាសន្និបាតលើកទី១៦ របស់ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រដែលស្អាតបំផុតលើសាកលលោក ដែលរៀបចំឡើងនៅកម្ពុជានេះ មានរយៈពេលប្រមាណជា៦ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី៩ ដល់ ១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២។ មហាសន្និបាតនេះ រៀបចំឡើងក្រោមប្រធានបទ «ឆ្នេរនៃសន្តិភាព ឆ្នេរនៃក្តីសង្ឃឹម»។

សូមរំលឹកដែរថា ក្លឹបឆ្នេរសមុទ្រដែលស្អាតបំផុតនៅលើលោក បានខកខានរៀបចំ​មហាសន្និបាត​នេះអស់រយៈពេលពីរឆ្នាំមកហើយ ដោយសារតែការ​រាតត្បាត​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ១៩។ កម្ពុជា គឺជាប្រទេសដំបូង ដែលរៀបចំមហាសន្និបាតនេះឡើងវិញ ក្រោយការរាត​ត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩។ ដូច្នេះមហាសន្និបាតនេះ ក៏នឹងក្លាយទៅជាការចែករំលែកនូវជោគជ័យរបស់កម្ពុជា លើកការគ្រប់គ្រងជំងឺកូវីដ១៩ ដែលជាមេរោគនាំឱ្យកើតវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរលើវិស័យទេសចរណ៍ផងដែរនោះ៕

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាប្រគល់ និងទទួលប្រាក់កម្ចីពីកូរ៉េខាងត្បូង ១,៥ពាន់លានដុល្លារ

 

នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី០៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីប្រគល់ និងទទួលប្រាក់កម្ចីសរុប ១,៥ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់គាំទ្រការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជា។ ពិធីនេះនឹងធ្វើឡើងនៅវិមានសន្តិភាព។ 

ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានឱ្យដឹងថា ពិធីចុះហេត្ថលេខានេះមានចំនួនពីររួមមាន៖

១-ការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសម្របសម្រួលក្របខណ្ឌ ស្ដីពីការផ្ដល់ឥណទានសម្បទាន  នៃមូលនិធិសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ឆ្នាំ២០២២-២០២៦  ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ចំនួន ១៥០០លានដុល្លារអាមេរិក។ ឯកសារនេះ ត្រូវចុះហត្ថលេខារវាងឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា និង ឯកឧត្តម

ប៉ាក ហឹងឃ្យង  (PARK Heung-kyeong) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ប្រចាំកម្ពុជា។ 

២-ការចុះហត្ថលេខាលើគម្រោងពង្រឹងសមត្ថភាពប្រព័ន្ធបណ្ដាញបញ្ជូនអគ្គិសនីនៅខេត្តព្រះសីហនុ  ដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន ៧០,០០០,០០០ដុល្លារអាមេរិក និងគម្រោងសាងសង់ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ  (ផ្សារចាស់-ជ្រោយចង្វារ, ជ្រោយចង្វារ-អរិយក្សត្រ) ដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន ២៤៥,៩០៩,០០០ដុល្លារអាមេរិក។

គម្រោងទាំងពីរនេះ ចុះហត្ថលេខាដោយឯកឧត្តម

អគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងលោកស្រី Minnie CHEY ប្រធានមូលនិធិសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច នៃធនាគារនីហ័រណអាហ័រណកូរ៉េប្រចាំកម្ពុជា។ 

ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ ឥណទានសម្បទានដែលផ្ដល់ដោយរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េនាពេលនេះ នឹងចូលរួមចំណែកដ៏សំខាន់ដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការពន្លឿនការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងពង្រឹងបន្ថែមទៀត នូវទំនាក់ទំនងល្អ ដែលមានស្រាប់រវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ៕

វិភាគអន្តរជាតិ៖ របៀបដែលចិន ឈ្នះអាមេរិក ដោយមិនបាច់ច្បាំង

(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ «យុទ្ធសាស្ត្រការទូតអ្នកចចកចម្បាំង» របស់ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជិនពីង ទទួលរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប។ នេះមិនមែនជារឿងចម្លែកអ្វីនោះទេ ពីព្រោះចិនត្រូវបានរដ្ឋបាលលោក ចូ បៃដិន ចាត់ទុកថាជាគូប្រជែងដ៏ធំ បំផុតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងស.វទី២១នេះ ហើយអ្វីដែលមនុស្សភាគច្រើនមិនបានដឹងទៀតនោះ គឺចិនបាន និងកំពុងអនុវត្តនយោបាយការទូត យ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពនៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលនេះបានបង្កជាបញ្ហាប្រឈមពិតប្រាកដមួយដល់ភាពជាមេដឹកនាំពិភពលោករបស់ សហរដ្ឋអាមេរិក។

ជាការពិតណាស់ «យុទ្ធសាស្ត្រការទូតអ្នកចចកចម្បាំង» របស់លោក ស៊ី ជិនពីង បានបង្កើតបញ្ហាជាច្រើននៅក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ជាមួយបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ដោយសូម្បីតែប្រទេសជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗរបស់ចិន ក៏កាន់តែងាកទៅរកសហរដ្ឋអាមេរិកដែរ។ បើមើលមួយភ្លែត គេអាចថាវាជាកម្សោយនៃនយោបាយការទូតរបស់លោក ស៊ី ជិនពីង។ ប៉ុន្តែ​ បើនិយាយពីមាត្រដ្ឋានសកលលោកវិញ វាគឺជារឿងផ្សេងមួយទៀត។

នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ស៊ី ជិនពីង ចិនបានកែប្រែយុទ្ធសាស្ត្រការទូតគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដោយងាកមកផ្ដោតលើបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ជាមួយក្ដីសង្ឃឹមថាអាចនឹងកែប្រែសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកតាមរបៀបលោកខាងលិច បន្តិចម្ដងៗ។ ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០មក គោលដៅចម្បង នៃនយោបាយការទូតចិន គឺបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ​និងសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកយល់ថាការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិន ក៏ផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ ប្រព័ន្ធអន្តរជាតិដែលមានស្រាប់ផងដែរ។ នយោបាយនេះបានទទួលជោគជ័យពិតមែន ដោយដំបូងឡើយសហរដ្ឋអាមេរិកមិនត្រឹមតែមិនប្រឆាំងនឹង ការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិនប៉ុណ្ណោះទេ ហើយថែមទាំងជួយឱ្យចិនធ្វើកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចហក់ចូលទីផ្សារសេរីទៀតផង។

ក្រោយមកទៀត នៅឆ្នាំ២០១៧ លោក ស៊ី ជិនពីង បានបែរចេញពីពាក្យបណ្ដាំរបស់អតីតមេដឹកនាំចិន លោក តេង ស៊ាវពីង ដែលបានផ្ដាំកូនចៅចិននូវ ពាក្យមួយឃ្លា «លាក់បាំងសមត្ថភាពពិត រង់ចាំឱកាសល្អមកដល់» ដោយលោក ស៊ី ជិនពីង ផ្ទាល់ចាប់ផ្ដើមលើកមុខមាត់ចិនជាសាធារណៈក្នុងនាមជា មហាអំណាចពិភពលោកមួយដែលពឹងលើកម្លាំងខ្លួនឯង។ នៅក្នុងគំនិតការទូតរបស់លោក ស៊ី មានគោលបំណងធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធអន្តរជាតិ និងបង្កើតសណ្ដាប់ធ្នាប់ថ្មីមួយដឹកនាំដោយចិន ដែលជាទូទៅត្រូវបានគេហៅនៅក្នុងភាសាចិនថា «សហគមន៍ជោគវាសនាតែមួយ» សម្រាប់មនុស្សជាតិ ដែលកំពុងធ្វើឱ្យបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មើលចិនក្នុងផ្លូវល្អ។

សម្រាប់ចិន, ចិនដឹងខ្លួនឯងច្បាស់ថាមិនអាចប្រជែងជាមួយ «អនុត្តរភាព» របស់សហរដ្ឋអាមេរិក តាមមធ្យោបាយយោធាបាននោះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រដែលទាញចេញពីបទសោធន៍ដែលគណបក្សកុម្មុយនិស្ដចិន បានប្រើកម្លាំងកម្មករ និងកសិករ ដើម្បីផ្ដួលរំលំអតីតរដ្ឋាភិបាលជាតិនិយម របស់លោក ជាំង ខៃជៀក (Chiang Kai-shek) ទីក្រុងប៉េកាំងរំពឹងថាអាចនឹងកៀងគរបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ឱ្យមកឈរនៅខាងខ្លួន និងគាំទ្រ តួនាទីជាមេដឹកនាំពិភពលោករបស់ចិន ឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ជាឧទាហរណ៍ ដោយផ្អែកលើប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលកំណត់ ដោយគោលការណ៍ «ប្រទេសមួយ, មានសំឡេងបោះឆ្នោតមួយ» ប្រទេសណាដែលមានអ្នកគាំទ្រច្រើនជាងគេ នោះគឺជាអ្នកឈ្នះ ហើយអ្វីដែលគេមិនអាច ប្រកែកបាន គឺចំនួនប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ មានច្រើនជាងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍។

ម្លោះហើយ ទើបសព្វថ្ងៃ គេឃើញថាចិន បាន និងកំពុងបង្កើនទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ និងប្រទេសដែលមិនសូវមានទំនាក់ទំនងល្អ ឬក៏ប្រឆាំងនឹងសហរដ្ឋអាមេរិកតែម្ដងដូចជាអ៉ីរ៉ង់ និងរុស្ស៉ីជាដើម។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ តាមរយៈអំណាចសេដ្ឋកិច្ច និងការផ្ដល់ជំនួយអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ចិនទទួលបានការគាំទ្រពីបណ្ដាប្រទេសកាន់តែច្រើនក្នុងតំបន់អាហ្វ្រិក អាមេរិកឡាទីន និងប៉ាស៊ីហ្វិកខាងត្បូង។ មួយវិញទៀត ទោះបីជាប្រទេសទាំងនេះ មានការព្រួយបារម្ភចំពោះការពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកលើទីក្រុងប៉េកាំងក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយចិន ជាមធ្យោបាយមួយដ៏ល្អដែលមេដឹកនាំ នៃប្រទេសទាំងនេះយល់ថាអាចបំពេញតម្រូវការបន្ទាន់នៃប្រជាជនរបស់ពួកគេ។

គួរបញ្ជាក់ថា ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ នយោបាយការទូតរបស់ចិនជាមួយបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍បានបង្ហាញផ្លែផ្ការួចទៅហើយ នៅក្នុងការបោះឆ្នោត នៅឯអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយចិនទទួលបានជោគជ័យ ក្នុងការប្រមូលបានការគាំទ្រគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីខ្ទប់ទណ្ឌកម្ម ការថ្កោលទោស ឬសកម្មភាព UN ដែលប្រឆាំងនឹងផលប្រយោន៍របស់ខ្លួន។ ជាក់ស្ដែង ដូចជាសំណុំរឿងសិទ្ធិមនុស្សដែលលើកឡើងដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនៅ UN ហើយនេះគឺជាគ្រាន់តែ ជាឧទាហរណ៍មួយក្នុងចំណោមឧទាហរណ៍ជាច្រើនដែលបង្ហាញពីរបៀបដែលចិនប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលលើបណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ និងលើកកម្ពស់ ផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក៕ Fresh News

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន អនុញ្ញាតឱ្យឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងជម្រាបលា

សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអនុញាតិឱ្យឯកឧត្ដម មិកាមិ ម៉ាសាហ៊ីរ៉ូ (MIKAMI Masahiro) ឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា ដែលនឹងចប់អាណត្តិបេសកកម្មការទូត ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងជម្រាបលា នៅរសៀលថ្ងៃទី០៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២។

ឯកឧត្តម មិកាមិ បានសំដែងនូវការអបអរសាទរគោរពជូនសម្ដេចតេជោ ចំពោះជោគជ័យនៃការរៀបចំដឹកនាំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធ និងការគ្រប់គ្រងការរីករាលដាជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយក៏បានសំដែងនូវការគោរពភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ ដោយទី១- ការដឹកនាំកម្ពុជា ឲ្យមានសុខសន្តិភាព ជាពិសេស មានការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងក្នុងរយៈពេលជាង ៣០ឆ្នាំកន្លងមក, ទី២-ការសម្រេចចិត្តលើបញ្ហាជម្លោះអ៊ុយក្រែន-រុស្ស៊ី, ទី៣-ក្នុងការប្រឹងប្រែងដោះស្រាយបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា, ទី៤- ការពង្រឹង និងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ឱ្យទៅជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៅឆ្នាំក្រោយ។

ឯកឧត្តម មិកាមិ បានបន្ថែមថា បេសកកម្មរបស់ឯកឧត្តមនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងល្អ ដោយមានការគាំទ្រ និងស្រឡាញ់រាប់អានពីគ្រប់ស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជនរបស់កម្ពុជា ហើយជប៉ុន នៅតែបន្តគាំទ្រកម្ពុជា ហើយពេលនេះ ជប៉ុន កំពុងចូលរួមបង្ហាត់កីឡាករកម្ពុជា ត្រៀមប្រកួតស៊ីហ្គេមនៅឆ្នាំខាងមុខផងដែរ។

ជាការឆ្លើយតប សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងអំណរគុណជូនចំពោះឯកឧត្តម មិកាមិ ដែលបានធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងច្រើនរួមគ្នារួមមាន៖ ទី១-ការរួមគ្នាជំរុញលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរឱ្យទៅជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ, ទី២-រៀបចំឱ្យមានការចូលចតនាវាជប៉ុន ចំនួន ២ដង នៅកម្ពុជា, ទី៣-រៀបចំឱ្យមានជំនួបរវាងសម្ដេចតេជោ និងឯកឧត្តមនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ចំនួន ១ដងក្នុងមួយឆ្នាំ, ទី៣-រៀបចំឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរដំណើរទស្សនកិច្ច រួមទាំងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តម ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅប្រទេសជប៉ុនផងដែរ, ទី៥-ជំរុញវិនិយោគជប៉ុនមកកម្ពុជា, ទី៦-ការធ្វើខួបក្រុមហ៊ុនមីនេបៀរ និងការជំរុញដំណើរការគម្រោងជប៉ុនទាំងអស់នៅកម្ពុជា ឱ្យដំណើរការបានល្អទោះស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាកដោយជំងឺកូវីដក៏ដោយ។

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានជម្រាបជូនឯកឧត្តម មិកាមិ ផងដែរថា ករណីជម្លោះរវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី គឺជាករណីគោលការណ៍ច្បាប់ និងគុណស្រ័យ គឺខុសគ្នា។ ដោយឡែកករណីមីយ៉ាន់ម៉ា សម្ដេចតេជោ បានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជា បានប្រឹងប្រែងអំពីកម្លាំងកាយចិត្ត ដើម្បីជួយឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ា វិលត្រឡប់មកគន្លងប្រក្រីភាពវិញ ដែលពេលនេះ គឺទុកជូនប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ជាប្រធានបន្តវេន ដោះស្រាយបន្ត ។

ជាទីបញ្ចប់ សម្ដេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានជូនពរឲ្យឯកឧត្តមបានទទួលជោគជ័យបន្ថែមទៀត ក្នុងបេសកកម្មរបស់ឯកឧត្តមនាពេលអនាគត ៕

 

វិភាគអន្តរជាតិ៖ សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន និងការប្រជែងឥទ្ធិពល ក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា

 

(ប៉េកាំង)៖ ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជិនពីង បានផ្ដើមបំពេញដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេល ៣ថ្ងៃរបស់លោក ទៅកាន់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដើម្បីជួបពិភាក្សាការងារជាមួយ ព្រះមហាក្សត្រ សាល់ម៉ាន និងព្រះអង្គម្ចាស់រជ្ជទាយាទ មហាំម៉ាត់ ប៊ីន សាល់ម៉ាន ក្នុងគោលបំណងពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំង២ឱ្យកាន់ស៊ីជម្រៅ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ជិនពីង នៅថ្ងៃពុធ ទី៧ ខែធ្នូនេះ គឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចនៅក្រៅប្រទេសលើកទី៣របស់លោកចាប់តាំងពីផ្ទុះកូវីដ១៩ និងលើកដំបូងបំផុតដែលមេដឹកនាំកំពូលចិនរូបនេះជាន់ទឹកដីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៦មក។

ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានរដ្ឋអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បានឱ្យដឹងថាដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ជិនពីង ធ្វើឡើងតបការអញ្ជើញពីព្រះមហាក្សត្រសាល់ម៉ាន (Salman) ក្នុង ចេតនាពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររវាងប្រទេសទាំង២ ខណៈកិច្ចព្រមព្រៀងមានទំហំទឹកប្រាក់ ២៩.២៦ពាន់លានដុល្លារ នឹងត្រូវបាន ចុះហត្ថលេខានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគី។ ខាងក្រសួងការបរទេសចិនក៏បានទទួលស្គាល់ផងដែរពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ជិនពីង នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានខ្លី មួយនៅថ្ងៃពុធសប្ដាហ៍នេះ ជាមួយការបញ្ជាក់ថាលោក ស៊ី នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋទៅកាន់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងចិន និងប្រទេសអារ៉ាប់ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលចិន និងក្រុមប្រទេសជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ឈូងសមុទ្រ (GCC) ក្នុងទីក្រុងរីយ៉ាដ។

ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ជិនពីង កើតមានឡើងនៅចំពេលដែលចិនសម្លឹងមើលការពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ក្នុងបរិបទ ទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងមានទំនាក់ទំនងល្អក់កករជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិច និងជាពិសេសចំពេលទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត កំពុងស្គាល់ភាពតានតឹងមិនធ្លាប់មាន អស់រយៈពេលរាប់សិបឆ្នាំមកនេះ។ ជាការពិតណាស់ តំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាដែលសម្បូរទៅដោយធនធានប្រេងដ៏មហាសាលធ្លាប់តែជា ដែនឥទ្ធិពលសឹងតែផ្ដាច់មុខរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៅហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះឥទ្ធិពលអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់មួយនេះបានថមថយចុះយ៉ាងខ្លាំង តួយ៉ាង ក្រោយរដ្ឋបាលលោក ចូ បៃដិន​ ដកកងទ័ពអាមេរិកទាំងអស់ចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន ហើយកាន់តែច្បាស់ជាងនេះទៅទៀត នោះគឺបរាជ័យរបស់លោក ចូ បៃដិន ក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងប្រទេសអារ៉ាប់ កាត់បន្ថយការផលិតប្រេង និងចូលរួមជាមួយលោកខាងលិចក្នុងការថ្កោលទោសសង្រ្គាមឈ្លានពានរបស់ រុស្ស៉ីនៅអ៊ុយក្រែន ក៏ដូចជាឈរនៅខាងទីក្រុងកៀវ។

ក្រៅតែពីសហរដ្ឋអាមេរិក ឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចអ៉ឺរ៉ុបដូចជាបារាំង និងចក្រភពអង់គ្លេស ក៏កំពុងថមថយផងដែរ ហើយមានមួយផ្នែកធំ គឺដោយសារតែ «ទស្សនៈ ដែលរដ្ឋបាលលោក បៃដិន និងលោកខាងលិចតែងតែលើកឡើងជាប្រចាំ នោះគឺ «ការប្រយុទ្ធរវាងរបបប្រជាធិបតេយ្យ និងរបបផ្ដាច់ការ» ដែលមើលទៅហាក់ដូចជា ការបង្ខិតបង្ខំឱ្យប្រទេសដទៃត្រូវជ្រើសរើសថាពួកគេចង់ឈរនៅខាង «ប្លុកប្រជាធិបតេយ្យ ឬក៏ប្លុកផ្ដាច់ការ»? ទាំងនេះហើយបានផ្ដល់ឱកាសឱ្យចិនបង្កើនឥទ្ធិពល និងតួនាទីរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា។ ដំបូងឡើយជាទំនាក់ទំនងមួយចិន មិនមែនជាអាទិភាពធំដុំសម្រាប់បណ្ដាប្រទេសអារ៉ាប់នោះទេ តែប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ ចុងក្រោយនេះ អ្វីៗបានផ្លាស់ប្ដូរទៅហើយ ដោយទីក្រុងប៉េកាំង និងអារ៉ាប់បានសាងរាត្រីទឹកឃ្មុំនឹងគ្នាបន្តិចម្ដងៗ តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យថាមពល ជាចម្បង ក្នុងនោះ «មួយភាគបី» នៃការនាំចូលថាមពលរបស់ចិន គឺមានប្រភពមកពីបណ្ដាប្រទេសអារ៉ាប់ ហើយមួយផ្នែកធំនាំចូលពីអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតតែម្ដង ខណៈចិន បានកា្លយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម និងជាអ្នកវិនិយោធាដ៏ធំបំផុតរបស់តំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា។

បណ្ដារដ្ឋអារ៉ាប់កាន់តែច្រើនឡើង ចង់ឱ្យចិនបង្កើនការចូលរួមរបស់ខ្លួន ហើយក្នុងពេលចិនកំពុងជឿនលឿនទៅមុខលើបច្ចេកវិទ្យាច្នៃប្រឌិត ទីក្រុងប៉េកាំងបានក្លាយជា ដៃគូសហការ និងជាអតិថិជនសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាអ៉ីស្រាអែល ព្រមទាំងជាដៃគូដ៏សំខាន់ដែលកំពុងជួយអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតក្នុងការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មអាវុធ នៅក្នុង ស្រុក។ ប្រទេសអារ៉ាប់ចំនួន៧ បានចូលរួមក្នុង «គំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ» របស់លោក ស៊ី ជិនពីងដែលប្រទេសអារ៉ាប់ ដូចជាអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតមើលឃើញថា ស័ក្តិសមជាមួយចក្ខុវិស័យ ២០៣០ និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។

តែទោះជាបែបនេះក្ដី ក្រុមអ្នកជំនាញលោកខាងលិចយល់ថាក្នុងរយៈពេលខ្លី ឬមធ្យម រឿងមួយដែលចិនមិនអាចធ្វើបាន នោះគឺធ្វើជា«អ្នកធានាសន្តិសុខឱ្យអារ៉ាប់» ជំនួស សហរដ្ឋអាមេរិក។ ពោលគឺ នៅក្នុងកែវភ្នែកអារ៉ាប់ អ៉ីរ៉ង់នៅតែជាការគំរាមកំហែងដ៏ធំ រីឯអ្នកដែលអាចជួយពួកគេប្រឆាំងនឹងអ៉ីរ៉ង់បាន គឺមានតែសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយ អ្វីដែលបាន និងកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក និងអារ៉ាប់ ជាការព្យាយាមសម្របខ្លួនទៅនឹងការប្រែប្រួលភូមិសាស្ត្រនយោបាយសកលលោកប៉ុណ្ណោះ។ ពោលគឺប្រទេសភាគច្រើននៅក្នុងតំបន់ រួមទាំងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតចង់កាត់បន្ថយនូវអ្វីដែលពួកគេជឿថាខ្លួនឯងកំពុងពឹងផ្អែកលើសហរដ្ឋអាមេរិកខ្លាំងហួសហេតុពេក ហើយ មិនមែនពួកគេព្យាយាមយកចិន ឬរុស្ស៉ីមកជំនួសសហរដ្ឋអាមេរិក នោះទេ។ សហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង ឬចក្រភពអង់គ្លេស តែងតែគំរាមបញ្ឈប់ការលក់អាវុធឱ្យ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត នៅពេលដែលមានបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្ស។ ដូច្នេះដើម្បីអាចធ្វើបែបនេះបាន ពួកគេមានតែចាប់ផ្ដើមបោះដៃទៅរកប្រទេសផ្សេងដូចជាចិន ឥណ្ឌា និងរុស្ស៉ី ក្នុងគោលបំណងរក្សាតុល្យភាពទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងបញ្ចៀសការបង្ខំចិត្តត្រូវជ្រើសរើសរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។

រីឯចិន វិញក៏មិនសូវជាចូលចិត្តពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងស្មុគស្មាញបែបនេះដែរ ព្រោះវាមិនមែនជាប្រយោជន៍នៃយុទ្ធសាស្ត្រចិន។ មកទល់នឹងពេលនេះ ចិននៅតែបន្តប្រុងប្រយ័ត្ន ជានិច្ច និងដកខ្លួននៅឱ្យឆ្ងាយពីជម្លោះនយោបាយក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ារវាងអារ៉ាប់ និងអ៉ីរ៉ង់ ជាមួយការផ្ដោតតែទៅលើគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ ជាអាទិភាព ដែលបានជួយឱ្យទីក្រុងប៉េកាំង អាចរក្សាទំនាក់ទំនងល្អបានសឹងទាំងអស់ជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា រាប់ចាប់ពីអ៉ីរ៉ង់ អ៉ីរ៉ាក់ អ៉ីស្រាអែល បណ្ដាប្រទេសជាសមាជិក GCC អេហ្ស៉ីប ហ្ស៊កដានី ប៉ាឡេស្ទីន និងស៊ីរី។ តែបច្ចប្បន្ន សំណួរមួយដ៏សំខាន់ នោះគឺថាតើទំនាក់ទំនងអរិភាពកាន់តែស្រួចស្រាល់រវាង សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន អាចនឹងពង្រីកមហិច្ឆតារបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ក្នុងការបន្សាបឥទ្ធិពលអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាដែរឬក៏យ៉ាងណា៕