វិភាគអន្តរជាតិ៖ តើសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន បង្ហាញថាសហរដ្ឋអាមេរិក ជាមេដឹកនាំពិភពលោក ឬ?

(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមីនាកន្លងទៅនេះ នាយកទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិក CIA លោក វីលៀម ប៊ឺន (William Burns) បានប្រាប់គណៈកម្មាធិការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នៃសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកថា លោក ពូទីន កំពុងខឹងសម្បារ ហើយមានការខកចិត្តជាខ្លាំងចំពោះ លទ្ធផលមិនដូចការរំពឹងទុកនៃសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន។

ថ្លែងនៅចំពោះមុខគណៈកម្មាធិការដដែល លោក វីលៀម ប៊ឺន ដែលជាអតីតអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំទីក្រុងម៉ូស្គូផងនោះ ក៏បានពន្យល់ផងដែរថា ថាហេតុអ្វីបានជាប្រតិបត្តិការយោធាពិសេស ដែលលោកខាងលិចហៅថាជាការឈ្លានពាន មិនអាចដំណើរការតាមអ្វីដែលលោក ពូទីនចង់បាន? បើតាមនាយក CIA រូបនេះ លោក ពូទីនសម្រេចចិត្តធ្វើសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែនដោយផ្អែកលើការទាញសម្មតិកម្មចំនួន៤ ដែលសុទ្ធតែជា សម្មតិកម្មខុស។

ទីមួយ នោះគឺលោក ពូទីន យល់ថាអ៊ុយក្រែនទន់ខ្សោយ។ ទីពីរ៖ លោកជឿថាបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបស្ទាក់ស្ទើរមិនហ៊ានប្រថុយគ្រោះថ្នាក់ជាមួយ យក្សដូចជារុស្ស៊ី ហើយបារាំងកំពុងរវល់រៀបចំការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី ខណៈអាល្លឺម៉ង់មានមេដឹកនាំថ្មី និងទើបតែងើបចេញពីសករាជដឹកនាំ របស់លោកស្រី អាន់ជែលឡា មឺគែល។ ទី៣៖ លោក ពូទីនកំណត់នៅក្នុងចិត្តថាលោកបានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរុស្ស៊ីគ្រប់គ្រាន់ ដែល អាចប្រឆាំងនឹងទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច។ ទី៤៖នោះគឺបុរសខ្លាំងរុស្ស៊ីរូបនេះជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថាលោកមានយោធាដែលបំពាក់ដោយអាវុធ ទំនើបៗ និងមានសមត្ថភាពអាចយកជ័យជម្នះក្នុងពេលដ៏ខ្លី ដោយមិនបង្កការខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរ។ សម្រាប់លោក ប៊ឺន សម្មតិកម្មទាំង៤នេះ របស់លោក ពូទីនសុទ្ធតែជាការគណនាខុសទាំងអស់។

សង្រ្គាមរបស់រុស្ស៊ី នៅអ៊ុយក្រែនបានឈានចូលដល់សប្ដាហ៍ទី៣ ហើយវាក៏កំពុងធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយសកលលោកមានការប្រែប្រួល ផងដែរ។ បណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិចដែលធ្លាប់បែកបាក់គ្នា នៅក្រោមជំនាន់លោក ដូណាល់ ត្រាំ និងក្រោយការបរាជ័យនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន ស្រាប់តែបានរួបរួមគ្នាដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចប្រឆាំងរុស្ស៊ី ទោះបីជាទណ្ឌកម្មទាំងនោះមានខ្លះធ្វើឱ្យខាតបង់ប្រយោជន៍របស់ពួកគេក៏ដោយ។ ម្យ៉ាង ផ្ទុយពីការគិតរបស់លោក ពូទីន, NATO ប្រែជាភ្ញាក់ពីការដេកលង់លក់ទៅវិញ។ ប៉ុន្តែ តើនេះមានន័យថាសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងឈរនៅលើទីតាំង ដ៏ល្អប្រសើរនៅក្នុងនាមជាមេដឹកនាំពិភពលោក ឬ?

ត្រង់ចំណុចមានការគិតផ្សេងៗពីគ្នា។ ក្រុមអ្នកជំនាញមួយចំនួនយល់ថាខណៈសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន ដាស់ឱ្យ NATO ភ្ញាក់ពីដេក សហរដ្ឋអាមេរិកខ្លួន ឯងបែរជាទន់ខ្សោយទៅវិញ ដោយហេតុថាប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន មិនអាច និងមិនមានសមត្ថភាពបញ្ឈប់ ឬឃាត់លោក ពូទីន កុំឱ្យបង្កសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន។ នេះជាអ្វីដែលថ្នាក់ដឹកនាំចិនកំពុងតាមដានថាតើពួកគេអាចរៀនអ្វីខ្លះពីសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន ដើម្បីបង្រួបបង្រួមជាតិ ជាមួយកោះតៃវ៉ាន់ទៅថ្ងៃមុខ តាមវិធីប្រើកម្លាំងបាយ ឬក៏យ៉ាងណា?

លោក ខែនណេត វែនស្ដែន (Kenneth Weinstein) ជាអ្នកជំនាញម្នាក់មកពីវិទ្យាសា្ថនហ៊ូដសុន (Hudson Institute) បានរិះគន់លោក បៃដិន ដែលបានបង្ហាញពីភាពទន់ខ្សោយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកឱ្យលោក ពូទីនបានឃើញមុននឹងសង្រ្គាមផ្ទុះឡើង។ មុនមានសង្រ្គាម, លោក បៃដិន បានបញ្ជូននាយក CIA លោក ប៊ឺន ទៅកាន់ទីក្រុងម៉ូស្គូ ក្នុងគោលបំណងបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង បង្ការកុំឱ្យសង្រ្គាមផ្ទុះឡើង។ ប៉ុន្តែ លោក ប៊ឺន គឺជាមនុស្សម្នាក់ដែលទីក្រុងម៉ូស្គូស្រឡាញ់ពេញចិត្ត ពីព្រោះថាលោកជាមនុស្សមិនសូវមានមនោគមវិជ្ជា និងមិនគាំទ្រការពង្រីកឥទ្ធិពល NATO។ 

បើតាមលោក វែនស្ដែន, ទស្សនកិច្ចរបស់លោក ប៊ឺន ទៅកាន់ទីក្រុងម៉ូស្គូ វាបានបង្ហាញរួចទៅហើយពីភាពទន់ខ្សោយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ 

លោក វែនស្ដែន បន្ថែមទៀតថា «ការសម្រេចចិត្តរបស់លោកប្រធានាធិបតី (បៃដិន)... ដោយនិយាយភ្លាមៗថា អាមេរិកនឹងមិនបញ្ជូនកងទ័ពឱ្យ ទៅជួយអ៊ុយក្រែនប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពរុស្ស៊ី, វាជាសម្បទានមួយដែលមិនចាំបាច់ត្រូវដកចេញពីជម្រើសនៅលើតុទាល់តែសោះ បើទោះជាចង់ ឬមិនចង់លូកដៃក្នុងសង្រ្គាមក៏ដោយ»។ ពោលគឺពាក្យបែបនេះមិនគួរនិយាយចេញមកក្រៅ ឱ្យលោក ពូទីនបានឮនោះទេ។

ដូចគ្នាទៅនឹងលោក វែនស្ដែនដែរ, ប្រវត្តិវិទូ លោក ណាយអល ហ្វឺហ្គូសុន (Niall Ferguson) និងជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ម្នាក់មកពីវិទ្យាស្ថានហ៊ូវើ (Hoover Institution) នៃសាកលវិទ្យាល័យស្ទែនហ្វ័ដ (Stanford University) បាននិយាយថាច្បាស់ណាស់ រដ្ឋបាលលោក ចូ បៃដិន ពិតជាមិន ចង់លូកដៃចូលក្នុងសង្រ្គាមឡើយ ដែលនេះជាប្រយោជន៍នយោបាយនៅក្នុងស្រុក ហើយពួកគេក៏មិនចង់សាងកំហុសដូចដែលពួកគេបានឃើញ នៅក្នុងជំនាន់អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចច ដាប់ប៊ែល យូប៊ូស នោះដែរ។

បើតាមលោក ហ្វឺហ្គូសុន, សង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន ឬការបង្ហាញភាពទន់ខ្សោយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រហែលជានឹងមិនកើតឡើងដោយងាយៗទេ ប្រសិនលោក ដូណាល់ ត្រាំ កំពុងកាន់អំណាច។ «លោក ត្រាំ មានលក្ខណៈសម្បត្តិដែលចូលចិត្តប្រើទ្រឹស្ដីធម៌ក្ដៅ ដូចគ្នានឹងអតីតប្រធានាធិបតី លោក រីឆាដ និកសុន (Richard Nixon)។ ពោលគឺប្រសិនបើពិភពលោកគិតថាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ជាមនុស្សចម្លែក នោះពួកគេនឹងកាន់តែ មានការប្រុងប្រយ័ត្ន។ បានន័យថាបើលោក ត្រាំ កំពុងកាន់អំណាច, ទាំងចិន និងរុស្ស៊ីយ៉ាងហោចណាស់ ពួកគេត្រូវគិត២ ទៅ៣ដងដែរ ចំពោះ វោហាសាស្ត្រ និងភាសាសម្លុតគំរាមរបស់លោក ត្រាំ»។ នេះការបញ្ជាក់របស់លោក ហ្វឺហ្គូសុន ដោយបន្ថែមទៀតថាលោក ត្រាំ ជាមនុស្សម្នាក់ មានចរិកកោងកាច និងផ្លាស់ប្ដូរគ្រប់ពេលវេលា ដែលនេះវាអាចជាមូលដ្ឋានមួយនៃអំណាច ហើយមូលដ្ឋានមួយនៃអំណាច នោះគឺការមិនបង្ហាញ ឱ្យសត្រូវ ឬជនឈ្លានពានណាម្នាក់ដឹងជាមុនថាអ្នកមិនចង់ ឬមិនមានចេតនាប្រយុទ្ធជាមួយពួកគេ នោះទេ។

តែទោះជាបែបនេះក្ដី, លោក រ៉ូប៊ីន នីប្លេត (Robin Niblett) ដែលជានាយកប្រតិបត្តិនៃវិទ្យាស្ថានឆាតហាម ហោសស៍ (Chatham House) មាន មូលដ្ឋានក្នុងចក្រភពអង់គ្លេស មិនយល់ស្របចំពោះការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញទាំង ២ខាងលើទេ។ លោកគិតថាអ្វីដែលរដ្ឋបាលលោកបៃដិន កំពុងធ្វើបានបង្ហាញពីភាពឈ្លាសវៃ មានស្ថិរភាព និងមានការគិតគូរហ្មត់ចត់ ដោយបានស្ដារសម្ព័ន្ធមិត្ត ដូចជា NATO ឱ្យមានសាមគ្គីភាពឡើងវិញ ក្រោយបែកបាក់នៅក្រោមជំនាន់លោក ដូណាល់ ត្រាំ។ លើសពីនេះទៅទៀត អ្វីដែលសំខាន់គឺរដ្ឋបាលលោក បៃដិន បានចែករំលែកព័ត៌មាន សម្ងាត់ និងពិគ្រោះយោបល់ជាមុនជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្ត ដែលនេះជាការបង្ហាញថាសម្ព័ន្ធមិត្តមានសារៈសំខាន់ដល់សន្តិសុខអាមេរិក។

គួរបញ្ជាក់ថា សង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន ត្រូវបានគេសន្និដ្ឋានថាបានឈានដល់ដំណាក់មួយដ៏សំខាន់ នៅប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខនេះ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក បានព្រមានថារុស្ស៊ីអាចនឹងបង្កើនការវាយប្រហារដោយមិនរើសមុខ ដើម្បីសម្រេចគោលបំណងរបស់ខ្លួនឱ្យបានលឿនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ តែទន្ទឹមគ្នានឹងការព្រមានពីអាមេរិក លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន ហ្សេលេនស្គី ក៏ដូចជាបង្ហាញជំហរទន់ភ្លន់ជាងកាលពីថ្ងៃដែលសង្រ្គាមផ្ទុះឡើង ដំបូងផងដែរ។ លោកបានអះអាងថាកិច្ចចរចាជាមួយរុស្ស៊ីហាក់ដូចជាមានភាពប្រាកដនិយម ហើយក៏បានទទួលស្គាល់ដែរថាអ៊ុយក្រែនប្រហែលជា មិនអាចចូលជាសមាជិក NATO បានឡើយ។ ការបារម្ភខ្លាចអ៊ុយក្រែនចូលជាសមាជិក NATO នេះឯងត្រូវបានលោក ពូទីន យកមកសំអាងជា ហេតុផលមួយដើម្បីប្រកាសសង្រ្គាមលើអ៊ុយក្រែន៕

ប្រភព៖ Nikkei (ថ្ងៃពុធ ទី១៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២)

ដោយៈ Fresh News

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អញ្ជើញសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ «ភូមិកុមារ SOS» ក្នុងខេត្តព្រៃវែង

នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍​ ១៥កើត ខែផល្គុន ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស. ២៥៦៥ ត្រូវនឹង ថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ នេះ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអញ្ជើញជាអធិបតីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ «ភូមិកុមារ SOS» ស្ថិតនៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង។
«ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» ស្ថិតនៅភូមិលេខ១ សង្កាត់កំពង់លាវ ក្រុងព្រៃវែង ខេត្តព្រៃវែង។ «ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» សាងសង់លើផ្ទៃដីសរុបជាង ១ម៉ឺនម៉ែត្រក្រឡា ជាអំណោយរបស់សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ «ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» ចាប់ផ្តើមដំណើរការសាងសង់នៅថ្ងៃទី០៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ និងបានបញ្ចប់ការសាងសង់នៅថ្ងៃទី០៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ដោយចំណាយថវិកាសរុប ១,៥៣១,២៤៨ដុល្លារអាមេរិក។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ពិតជាមានសេចក្តីរីករាយណាស់ ដែលបានអញ្ជើញមកសម្ពោធដាក់អោយប្រើប្រាស់ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែងនាពេលនេះ ជាពិសេសក្រោមភាពជាដៃគូរវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការអន្តរជាតិ SOS ដើម្បីជាទីពឹង និងក្តីសង្ឃឹមរបស់កុមារកម្ពុជា។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាបានធ្វើការងារច្រើនទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាកុមារ។ សម្តេចតេជោ បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា នៅលើពិភពលោកមានកុមាររងគ្រោះជាច្រើនដោយហេតុការណ៍ផ្សេងៗ ដូចជាកម្ពុជាជាដើម ដោយសារតែរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត កម្ពុជាក៏បានបន្សល់នូវកុមារកំព្រាជាច្រើនផងដែរ។ តែក្រោយពីសង្គ្រាមបានបញ្ចប់ កម្ពុជាពិតជាមានមោទនភាពចំពោះកិច្ចប្រឹងប្រែងក្នុងការជួយដល់កុមារកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ដោយមិនទុកកុមាររងគ្រោះជាបន្តទៀតឡើយ។ ជាក់ស្តែងកុមារកំព្រានៅតាមភូមិកុមារ SOS មានកុមារជាច្រើន បានក្លាយទៅជាអ្នកមានជោគវាសនាល្អ មានចំណេះដឹង កើតចេញពីការចិញ្ចឹមបីបាច់ និងការផ្តល់នូវការអប់រំនៅទីនេះ។
សម្តេចតេជោបានមានប្រសាន៍បន្តទៀតថា កុមារដែលចិញ្ចឹមបីបាច់ដោយអង្គការកុមារ SOS ប្រមាណ៤នាក់ បានក្លាយទៅជាវេជ្ជបណ្ឌិត ៦នាក់ ក្លាយជាវិស្វករ ៧នាក់បានក្លាយជាអ្នកបម្រើការនៅធនាគារ ៣នាក់ ក្លាយជាស្ថាបត្យករ ២នាក់ បានក្លាយជាអ្នករចនា និងជាច្រើននាក់ទៀត បានក្លាយជាអ្នកបម្រើការងារក្នុងវិស័យអាជីវកម្ម សេវាបម្រើអតិថិជន និងបម្រើការងារក្នុងជួររាជរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា សម្តេចក៏បានសាងសង់មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់កុមារីរងគ្រោះដោយការរំលោភបំពានពីឪពុក ហើយក៏បានសាងសង់សាលារៀនសម្រាប់កុមារពិការភ្នែក និងកុមារគថ្លង់ផងដែរ។ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី សង្ឃឹមថា អង្គការ SOS នឹងបន្តកិច្ចខិតខំជាមួយកម្ពុជាជាបន្តទៀត ក្នុងការជួយដល់កុមារកំព្រា និងកុមារដែលខ្វះការថែទាំនោះ។
ទាក់ទងទៅនឹងស្ថានភាពនៃជំងឺកូវីដ-១៩នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ថា ចាប់ពីពេលនេះតទៅ កម្ពុជា បានសម្រេចលុបចោលការបញ្ជាក់ធ្វើតេស្តរកជំងឺកូវីដ-១៩ តាមម៉ាស៊ីន PCR ហើយ មុនចូលមកកម្ពុជារយៈពេល ៧២ម៉ោង ហើយកម្ពុជា ក៏សម្រេចលុបចោលការធ្វើតេស្តរហ័សនៅពេលដែលមកដល់កម្ពុជា និងអនុញ្ញាតឱ្យដំណើរការឡើងវិញ នូវការផ្តល់ទិដ្ឋាការពេលមកដល់សម្រាប់អ្នកដំណើរអន្តរជាតិ។ សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ការសម្រេចនេះ គឺដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរចេញចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ និងអ្នកធ្វើធុរកិច្ចជាដើម។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានអបអរសាទរចំពោះសមិទ្ធផលនៃភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង នាថ្ងៃនេះនិងបានប្រកាសសម្ពោធ ដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែងចាប់ពីពេលនេះតទៅ៕

ផ្សាយបន្តផ្ទាល់: សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អញ្ជើញជាអធិបតីក្នុង ពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ « ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង »

 នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍​ ១៥កើត ខែផល្គុន ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស. ២៥៦៥ ត្រូវនឹង ថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ នេះ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាកម្ពុជា នឹងអញ្ជើញជាអធិបតីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ «ភូមិកុមារ SOS» ស្ថិតនៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង។

«ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» ស្ថិតនៅភូមិលេខ១ សង្កាត់កំពង់លាវ ក្រុងព្រៃវែង ខេត្តព្រៃវែង។ «ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» សាងសង់លើផ្ទៃដីសរុបជាង ១ម៉ឺនម៉ែត្រក្រឡា ជាអំណោយរបស់សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ «ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» ចាប់ផ្តើមដំណើរការសាងសង់នៅថ្ងៃទី០៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ និងបានបញ្ចប់ការសាងសង់នៅថ្ងៃទី០៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ដោយចំណាយថវិកាសរុប ១,៥៣១,២៤៨ដុល្លារអាមេរិក។

«ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» មានអគារសរុបចំនួន ៩ខ្នង រួមមាន៖ អគារការិយាល័យ និងសាលសិល្បៈ ១ខ្នង កម្ពស់ ២ជាន់, អគារផ្ទះគ្រួសារ ៤ខ្នង កម្ពស់ ២ជាន់, អគារផ្ទះនាយកភូមិ និងផ្ទះបុគ្គលិក ១ខ្នង កម្ពស់ ២ជាន់, អគារផ្ទះសហគមន៍ និងផ្ទះភ្ញៀវ ១ខ្នង កម្ពស់ ២ជាន់, អគារផ្ទះអាហារូបត្ថម្ភ ១ខ្នង កម្ពស់ ២ជាន់ និងអគារមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ១ខ្នង។«ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» បានចាប់ផ្តើមបើកឱ្យកុមារចូលស្នាក់នៅកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០។ បច្ចុប្បន្នមានកុមារកំពុងស្នាក់នៅ ២៧នាក់ ក្រោមការថែទាំរបស់អ្នកម្តាយ ៥នាក់ និងបុគ្គលិក ១០នាក់។ «ភូមិកុមារ SOS ព្រៃវែង» ជាភូមិមួយរបស់អង្គការ «ភូមិកុមារ SOS កម្ពុជា» ដែលបាននិងកំពុងចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាកុមារកំព្រា ដែលត្រូវបានបោះបង់ចោល និងកុមារដែលមិនមានការថែទាំសមរម្យ។ អង្គការ «ភូមិកុមារ SOS អន្តរជាតិ» បានចាប់ផ្តើមធ្វើការជាមួយកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ១៩៩៩។ ក្នុងរយៈពេលជាង ២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ អង្គការភូមិកុមារ SOS បានកសាងភូមិកុមារនៅកម្ពុជាចំនួន ៧កន្លែង នៅតាមបណ្តារាជធានី-ខេត្ត មានដូចជា៖ រាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង រតនគិរី ក្រចេះ កំពត និងខេត្តព្រៃវែង។​ក្រៅតែពីកសាងភូមិកុមារ ដើម្បីផ្តល់ការស្នាក់នៅ និងផ្តល់ការថែទាំសម្រាប់រយៈពេលវែងហើយនោះ អង្គការមនុស្សធម៌មួយនេះ ក៏បានអនុវត្តគម្រោងមួយចំនួនទៀតមានដូចជា៖ កម្មវិធីពង្រឹងគ្រួសារតាមសហគមន៍, ការបង្កើតផ្ទះសម្រាប់យុវជន, ការបង្កើតមត្តេយ្យសាលា និងសាលារៀន ហ័រម៉ាន ម៉ៃន័រ, ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ មជ្ឈមណ្ឌលវេជ្ជសាស្ត្រ មជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះបន្ទាន់ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គមកិច្ច។

វិភាគអន្តរជាតិ៖ សណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក នៅក្រោមទស្សនវិស័យរបស់លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន

(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ ប្រតិបត្តិការយោធារបស់លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីននៅអ៊ុយក្រែន ដែលលោកខាងលិចហៅថាជាទង្វើឈ្លានពាន នឹងជះឥទ្ធិពលជាមូលដ្ឋានដល់ សន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក និងនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបទាំងមូល។ សង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន បានឈានចូលដល់សប្ដាហ៍ទី៣ហើយ ដោយរុស្ស៊ីនៅតែបង្កើន ការវាយប្រហារ រី ឯអ៊ុយក្រែននៅតែមិនព្រមចុះញ៉ម ខណៈកិច្ចចរចាក៏បានឈានចូលដល់ជុំទី៤ផងដែរ។

នៅក្នុងរយៈពេល ១៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ, នយោបាយការបរទេសរបស់លោក ពូទីន បានផ្ដោតជាសំខាន់លើការលើកមុខមាត់របស់រុស្ស៊ីឱ្យក្លាយជា មហាអំណាចមួយដែលគេមិនអាចមើលរំលង នៅក្នុងការប្រជែងដណ្ដើមឥទ្ធិពលធ្វើជាកំពូលមហាអំណាចពិភពលោកក្នុងស.វទី២១នេះ។ នៅក្រោម ទស្សនវិស័យរបស់វិមានក្រឹមឡាំង, សណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកនៅក្រោយសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់នៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប វាមិនត្រឹមតែផ្អៀងទៅ រកលោកខាងលិចខ្លាំងពេកនោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងមិនស្របទៅតាមផលប្រយោជន៍សន្តិសុខ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់រុស្ស៊ីទៀតផង។

ដូច្នេះហើយ ចាប់តាំងពីពាក់កណ្ដាលទសវត្សរ៍ឆ្នាំ២០០០មក, រុស្ស៊ីបានព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យលោកខាងលិចទទួលស្គាល់ថាខ្លួនជាដៃគូសន្តិសុខមួយ ស្មើមុខស្មើមាត់ ដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យទីក្រុងម៉ូស្គូបង្កើតដែនឥទ្ធិពលផ្ទាល់ខ្លួន ឬត្រូវតែមានតំបន់ខ្សែក្រវាត់សន្តិសុខ ឬក៏តំបន់ទ្រនាប់ការពារមួយដ៏សំខាន់ ហើយដែលទាំងនេះជាហេតុផលនៅពីក្រោយការសម្រេចចិត្តសំខាន់ៗនាពេលកន្លងទៅមករបស់លោក ពូទីន។ ក្នុងនោះរួមមានសង្រ្គាមនៅហ្ស៊កហ្ស៊ី កាលពីឆ្នាំ២០០៨, ក្រសោបយកតំបន់គ្រីមេពីអ៊ុយក្រែនកាលពីឆ្នាំ២០១៤, ការធ្វើអន្តរាគមន៍យោធានៅស៊ីរីកាលពីឆ្នាំ២០១៥ ព្រមទាំងការទទួលស្គាល់ តំបន់ផ្ដាច់ខ្លួនពីរនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែនជារដ្ឋឯករាជ្យកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២នេះ និងចុងក្រោយបំផុតគឺការប្រកាសសង្រ្គាមលើអ៊ុយក្រែន នៅ៣ថ្ងៃក្រោយមកទៀត។

តែទោះជាបែបនេះក្ដី បើតាមក្រុមអ្នកជំនាញមួយចំនួន, លោក ពូទីន ហាក់ដូចជាប្រញាប់ប្រញាលពេក ក្នុងការប្រកាសធ្វើសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន ដែលជា កំហុសឆ្គងមួយផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រ ដ្បិតវាអាចចំណេញរយៈពេលខ្លី តែប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍នយោបាយការបរទេសរយៈពេលវែងរបស់រុស្ស៊ី។ ព្រោះ ជម្រើសយោធាវាហាក់ដូចជាជាជម្រើសសាមញ្ញពេកសម្រាប់មហាអំណាចដូចជារុស្ស៊ី។ ម្យ៉ាង សង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែននឹងកាន់តែធ្វើឱ្យអ្នកនយោបាយ និងប្រជាជនអ៊ុយក្រែនកាន់តែមានសាមគ្គីភាព, ពង្រឹងគំនិតប្រឆាំងរុស្ស៊ី, ធ្វើឱ្យ NATO ដែលដេកលង់លក់នៅក្រោមអាណត្តិលោក ដូណាល់ ត្រាំភ្ញាក់ពីដេក ឡើងវិញ, បណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះរុស្ស៊ី ហើយទាំងនេះសុទ្ធតែជារឿងដែលរុស្ស៊ីផ្ទាល់ប្រឹងប្រែងរារាំងមិនឱ្យវាកើតឡើង។

ដោយឡែក បើនិយាយពីផលវិបាកនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបវិញ, ការសម្រេចចិត្តធ្វើសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែនរបស់លោក ពូទីន បានជួយពន្លឿនការដួលរលំទាំង សណ្ដាប់ធ្នាប់នៅក្រោយអតីតសហភាពសូវៀត និងប្រព័ន្ធសន្តិសុខអឺរ៉ុបនៅក្រោយសម័យសង្រ្គាមត្រជាក់។ រុស្ស៊ី មិនបានទទួលការគំាទ្រភាគច្រើនពីបណ្ដា ប្រទេសដែលធ្លាប់ជាអតីតដែនដីសហភាពសូវៀតឡើយ លើកលែងតែប្រទេសបេឡារុសមួយប៉ុណ្ណោះដែលគេស្គាល់ថារដ្ឋរណបរុស្ស៊ីចាប់តាំងពីមាន វិបត្តិនយោបាយកាលពីឆ្នាំ២០២០មក។

នៅក្នុងសុន្ទរកថាពន្យល់ថាតើហេតុអ្វីលោកសម្រេចចិត្តធ្វើសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន, លោក ពូទីន បានហៅអ៊ុយក្រែនថាជារដ្ឋសម្បនិម្មិត ដែលនេះបានបង្ក ការសង្ស័យដល់ឯករាជ្យភាពរបស់បណ្ដាប្រទេសជាច្រើនទៀត ដែលធ្លាប់ស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងនៃអតីតសហភាពសូវៀត ហើយចង់ ឬមិនចង់ 

ទៅថ្ងៃក្រោយ បណ្ដាប្រទេសទាំងនេះក្នុងនោះរួមមានកាហ្សាក់ស្ថាន និងបេឡារុស ក៏អាចនឹងប្រឆាំងនឹងគំនិតជាតិនិយមបែបនេះរបស់រុស្ស៊ីផងដែរ។ បានន័យថាវាអាចនឹងក្លាយជាការចូលរួមចំណែកមួយ នៃការបិទបញ្ចប់គម្រោងធ្វើសមាហរណកម្មនៅក្រោយសម័យសូវៀតរបស់រុស្ស៊ី។

លើសពីនេះទៅទៀត, សង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន ក៏ជាការធ្វើតេស្ដមួយលើប្រព័ន្ធសន្តិសុខអឺរ៉ុបផងដែរ ដែលជាប្រព័ន្ធពឹងផ្អែកហួសហេតុលើសហរដ្ឋអាមេរិក និងត្រូវបានគេមើលឃើញថាចាស់ហួសសម័យ, បង្កការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងនៅក្នុងប្លុកលោកខាងលិច នៅចំពោះមុខការលេចមុខឡើងនូវមហាអំណាចថ្មីៗ នៅក្នុងតំបន់ដូចជាតួកគីនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក អឺដូហ្កាន់ និងរុស្ស៊ីរបស់លោក ពូទីន។ នេះឯងជាការផ្លាស់ប្ដូរតុល្យភាពអំណាចដែលមួយផ្នែកធំ ពឹងផ្អែកលើជ័យជម្នះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្រោយសម័យកាលសង្រ្គាមត្រជាក់ដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ អន្តរាគមន៍យោធារបស់ រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន វាបានកែប្រែជាបណ្ដើរៗ ទៅហើយនៃប្រព័ន្ធសន្តិសុខអឺរ៉ុប។ ដូច្នេះ ទោះជាសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែនមានលទ្ធផលបែបណាក៏ដោយ ឬក៏រុស្ស៊ីជាឈ្នះ ឬចាញ់ ក៏ប្រព័ន្ធសន្តិសុខអឺរ៉ុបនឹងមិនដូចមុនទៀតទេ។ ពោលគឺ អឺរ៉ុបអាចនឹងក្លាយជាតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រពណ៌ប្រផេះរវាងរុស្ស៊ី និងលោកខាងលិច ឬក៏និយាយបានថាវាជាសង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មីមួយនៅតំបន់អឺរ៉ុប។

គួរបញ្ជាក់ថា ក្នុងសប្ដាហ៍ទី៣នៃសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន, លោក ពូទីន ត្រូវបានគេមើលឃើញថាកំពុងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពបន្ទាន់ ដោយត្រូវធ្វើយ៉ាងណាត្រូវ បញ្ចប់សង្រ្គាមឱ្យបានឆាប់រហ័ស តាមរយៈការដណ្ដើមយកទឹកដី, ការឡោមព័ទ្ធទីក្រុងធំៗរបស់អ៊ុយក្រែន ដើម្បីដាក់សម្ពាធឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ្សេលេនស្គីទទួលយកការស្នើរបស់រុស្ស៊ី។ ប៉ុន្តែ បើសង្រ្គាមនៅតែអូសបន្លាយតទៅទៀត រុស្ស៊ីអាចនឹងប្រឈមមុខនឹងការខាតបង់ រីឯលោក ពូទីន អាចនឹង ប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិផ្ទៃក្នុង នោះគឺថាតើលោកអាចបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យពួកមហាសេដ្ឋីរុស្ស៊ីលះបង់ទ្រព្យសម្បតិ្តរបស់ពួកគេបានដែរឬទេ ខណៈទណ្ឌកម្មត្រូវបាន គេរំពឹងថាអាចទប់ស្កាត់មិនឱ្យរុស្ស៊ីប្រមូលធនធានសម្រាប់ធ្វើសង្រ្គាម។ ដូច្នេះពេលវេលាប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខគឺពិតជាសំខាន់ខ្លាំងណាស់ បើរុស្ស៊ីមិនអាចធ្វើឱ្យ អ៊ុយក្រែនចុះចាញ់ តាមរយៈការធ្វើសង្រ្គាមធម្មតា តើលោក ពូទីននឹងធ្វើអ្វីបន្តទៀត៕

ប្រភព៖ Wilson Center (ថ្ងៃអង្គារ ទី១៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២)

ដោយៈ  Fresh News

ក្រសួងយុត្តិធម៌ បង្ហាញលទ្ធផលសិក្ខាសាលា និងកម្មវិធីវេទិកាតុមូល ដើម្បីបណ្ដុះបណ្ដាល ផ្សព្វផ្សាយច្បាប់ស្ដីពីការប្រឆាំងហិរញ្ញប្បទានដល់ការរីកសាយភាយអាវុធមហាប្រល័យ

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រសួងយុត្តិធម៌ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២នេះ បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន បង្ហាញពីលទ្ធផល នៃសិក្ខាសាលា និងកម្មវិធីវេទិកាតុមូល ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ និងបណ្ដុះបណ្ដាល ច្បាប់ស្ដីពីការប្រឆាំងហិរញ្ញប្បទានដល់ការរីកសាយភាយអាវុធមហាប្រល័យ របស់អនុគណៈកម្មការចំពោះកិច្ចអនុវត្តផែនការសកម្មភាពរបស់ក្រុមការងារត្រួតពិនិត្យរួម នៃក្រុមប្រទេសអាស៉ីប៉ាស៉ីហ្វិក អំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្ដរជាតិ។

ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារទី២ ទទួលបន្ទុកអនុវត្តសកម្មភាពនៅក្នុងលទ្ធផលជាក់ស្ដែងទី១១ ទាក់ទងនឹងទណ្ឌកម្មហិរញ្ញប្បទានដល់ការរីកសាយភាយអាវុធមហាប្រល័យ បានរៀបចំសិក្ខាសាលាចំនួន២លើក និងវេទិកាតុលមូល ចំនួន១។

សិក្ខាសាលានេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ បណ្ដុះបណ្ដាល លើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងចែករំលែកបទពិសោធន៍ ពីការអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីការប្រឆាំងហិរញ្ញប្បទានដល់ការរីកសាយភាយអាវុធមហាប្រល័យ ដល់មន្ដ្រី បុគ្គលិក នៃក្រសួងស្ថាប័នត្រួតពិនិត្យនានា ដែលមានតួនាទីត្រួតពិនិត្យបុគ្គលរាយការណ៍ ក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន សំដៅពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តច្បាប់នេះ និងដើម្បីឆ្លើយតបនឹងអនុសាសន៍របស់ក្រុមប្រទេសអាស៉ីប៉ាស៉ីហ្វិក ស្ដីពីការសម្អាតប្រាក់ (APG)។

ខាងក្រោមនេះ ជាសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន៖

Press Release on Result of the Workshops and Roundtable for the Dissemination and Training on Law on Combating the Financing of Proliferation of Weapons of Mass Destruction  

វិភាគអន្តរជាតិ៖ តើសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន គឺជាការចាប់ផ្ដើមនៃទីបញ្ចប់របស់បុរសខ្លាំង ពូទីន ឬ?

(ប៊ែរឡាំង)៖ សង្រ្គាមរបស់រស្ស៊ី នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនបានឈានចូលដល់សប្ដាហ៍ទី៣ហើយ រីឯលោកប្រធានាធិបតី ពូទីន ក៏មិនទាន់អាច ធ្វើឱ្យអ៊ុយក្រែនចុះញ៉ម ឬសុំចុះចាញ់បាននៅឡើយដែរ។ ខណៈអាមេរិក និងសម្ពន្ធមិត្តលោកខាងលិចកំពុងរិះរកវិធីបញ្ជូនអាវុធ អ៊ុយក្រែនត្រូវ បានគេមើលឃើញថានឹងមិនអាចតស៊ូប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពរុស្ស៊ីបានយូរតទៅទៀតនោះទេ។

ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកជំនាញខ្លះក៏បានព្រមានដែរថាទោះជាលោក ពូទីន ឈ្នះក្នុងសង្រ្គាមនេះក៏ដោយ, រុស្ស៊ីអាចនឹងប្រឈមមុខជាមួយសង្រ្គាមឈ្លបនៅ អ៊ុយក្រែន ដែលអាចនឹងបង្កការខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរបន្ថែមពីលើការ ដាក់ទណ្ឌកម្មពីសំណាក់លោកខាងលិច ហើយនេះក៏កំពុងបង្កឱ្យមានការចោទសួរ ឡើងនូវសំណួរមួយផងដែរថា «តើសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន គឺជាការចាប់ផ្ដើមនៃទីបញ្ចប់របស់លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន ឬ»?

មែនទែនទៅ, នៅមុនប្រកាសបើកប្រតិបត្តិការយោធា កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ, លោក ពូទីន បានស្ទាបស្ទង់ទឹកចិត្តរបស់ប្រជាជនរុស្ស៊ីរួចទៅ ហើយ ដោយការស្ទង់មតិមួយបង្ហាញថា ប្រជាជនរុស្ស៊ីភាគច្រើនគាំទ្រសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន។ ការស្ទង់មតិនេះធ្វើឡើងដោយមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវមតិសាធារណៈ និងមូលនិធិមតិសាធារណៈរបស់រុស្ស៊ី ដែលបញ្ជាក់ថាប្រជាជនរុស្ស៊ីច្រើនជាង ៦០ភាគរយឯណោះគាំទ្រ ប្រតិបត្តិការយោធារបស់លោក។

តែលោកខាងលិចចោទថាការស្ទង់មតិនេះមិនមានភាពត្រឹមត្រូវ ព្រោះវិទ្យាស្ថានទាំង២ខាងលើស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់វិមានក្រឹមឡាំង ហើយអ្វីដែលសំខាន់ នោះគឺថាតើប្រជាជនរុស្ស៊ីភាគច្រើនទាំងនោះអាចនឹងគាំទ្រ សង្រ្គាមនេះបានយូរដល់ពេលណា? ស្របពេលលោកខាងលិចកំពុងបង្កើនការដាក់ទណ្ឌកម្មស្ទើរគ្រប់វិស័យប្រឆាំងប្រទេសរបស់ពួកគេ។

*ការចាប់ផ្ដើមនៃទីបញ្ចប់របស់លោក ពូទីន?

នៅក្រោយរុស្ស៊ី បើកប្រតិបត្តិការវាយលុកចូលអ៊ុយក្រែន, បណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិចនាំមុខដោយសហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រកាសដាក់ទណ្ឌកម្ម ប្រឆាំងនឹងទីក្រុងម៉ូស្គូ រួមទាំងលោក ពូទីនផ្ទាល់ ហើយដកធនាគាររុស្ស៊ីជាច្រើនចេញពីប្រព័ន្ធទូទាត់សកលថវិកាសកល SWIFT ដែលនេះធ្វើឱ្យ ប្រាក់រូបរុស្ស៊ី (ruble) ធ្លាក់ថ្លៃជាង ៣០ភាគរយ ធៀបទៅនឹងប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក។

រុស្ស៊ីបានជាប់ទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៤មកម្ល៉េះក្រោយក្រសោបយកតំបន់គ្រីមេពីអ៊ុយក្រែន។ ប៉ុន្តែ ទណ្ឌកម្មរបស់ លោកខាងលិចនៅពេលនេះ មានទម្ងន់ខុសគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០១៤ ជាពិសេសគឺការដកធនាគាររុស្ស៊ីចេញពីប្រព័ន្ធទូទាត់ថវិកាសកល SWIFT តែម្ដង។

កន្លងមក ក្រុមអ្នកជំនាញជាច្រើនយល់ស្របដូចគ្នាថា ទណ្ឌកម្មមិនអាចមានប្រសិទ្ធភាពលើប្រទេសមួយ ដែលអំណាចស្ថិតនៅក្រោមកណ្ដាប់ដៃ មនុស្សតែម្នាក់ផ្ដាច់មុខនោះទេ។ ដូចជានៅកូរ៉េខាងជើង, វ៉េណេស៊ុយអេឡា ឬអ៉ីរ៉ង់ជាដើមសុទ្ធតែកំពុងជាប់ទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច តែ មេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងនេះនៅតែបន្តកាន់អំណាច ហើយអំណាចរបស់ពួកគេកាន់តែរឹងមាំទៀតផង រីឯអ្នករងគ្រោះពិតប្រាកដនៃទណ្ឌកម្ម នៅតែជាប្រជាជនស៊ីវិល។

នៅក្នុងករណីលោក ពូទីន គេពិបាកស្មានណាស់ថាទណ្ឌកម្មលោកខាងលិច អាចនឹងបង្កចលាចលរហូតដល់ឈានទៅ រកការផ្ដួលរំលំទម្លាក់

រូបលោកចេញពីអំណាច ពីព្រោះថាក្រុមអ្នកប្រឆាំងនឹងរូបលោក រួមទាំងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងត្រូវបានរូបលោកបង្រ្កាបរួចបាត់ទៅហើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកខាងលិច តួរយ៉ាងបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបនៅតែបន្តពឹងផ្អែកខ្លាំងលើឧស្ម័នរបស់រុស្ស៊ី ដូច្នេះគេក៏ពិបាកនឹងជឿដែរថាទណ្ឌកម្ម ប្រឆាំងរុស្ស៊ីអាចនឹងត្រូវបានអនុវត្តឱ្យពេញទំហឹង និងកាន់តែគ្រោះថ្នាក់ទៅទៀត នោះគឺការដាក់ទណ្ឌកម្មលើរុស្ស៊ីដែលជាមហាយក្សនុយក្លេអ៊ែរ វាអាចជាការប្រថុយប្រថាននៃហានិភ័យធ្វើឱ្យជម្លោះរាលដាលកាន់តែខ្លាំង ដែលនេះឯងអាចនឹងធ្វើឱ្យបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបស្ទាក់ស្ទើរ។

តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ យ៉ាងហោចណាស់ ទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច អាចបញ្ជាក់ប្រាប់ថាពួកគេមិនអនុញ្ញាតឱ្យរុស្ស៊ី ធ្វើអ្វីតាមតែអំពើចិត្តនោះទេ។

*អាចនឹងមានបទឈប់បាញ់ តាមសំណើរបស់រុស្ស៊ី?

ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វ៉ូឡូឌីមៀ ហ្សេលេនស្គី បាននិយាយថាលោកលែងមានអារម្មណ៍ត្រេកត្រអាល ចង់ឱ្យប្រទេសរបស់លោកចូលជា សមាជិកអង្គការ NATO ទៀតហើយ បន្ទាប់ពីទីក្រុងកៀវដឹងថាបក្សសម្ពន្ធយោធាមួយនេះមិនទាន់ត្រៀមលក្ខណៈទទួលយកអ៊ុយក្រែន។

ការលើកឡើងរបស់លោក ហ្សេលេនស្គី ធ្វើឡើងនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ផ្ដាច់មុខជាមួយទូរទស្សន៍អាមេរិក ABC News នៅថ្ងៃអង្គារសប្ដាហ៍នេះ និងជាការឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរស្ដីពីសំណើរបស់ទីក្រុងម៉ូស្គូ។ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍នោះ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនរូបនេះក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ទីក្រុងកៀវ អាចនឹងបើកកិច្ចពិភាក្សាជាមួយរុស្ស៊ីដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយ ពាក់ព័ន្ធនឹងតំបន់គ្រីមេ រួមទាំងតំបន់ដូណេត (Donetsk) និងលូហ្កាន់ (Lugansk)។

រុស្ស៊ី នៅថ្ងៃអង្គារសប្ដាហ៍នេះដែរ បានស្នើអ៊ុយក្រែនឱ្យបញ្ឈប់សកម្មភាពយោធា, ធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញឱ្យក្លាយជាប្រទេសអព្យាក្រឹត, ទទួលស្គាល់ ឧបទ្វីបគ្រីមេថាជាទឹកដីរុស្ស៊ី និងទទួលស្គាល់តំបន់ផ្ដាច់ខ្លួនពីរ នៅភាគខាងកើតនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន គឺ ដូណេត (Donetsk) និងលូហ្កាន់ (Lugansk) ជារដ្ឋឯករាជ្យ ហើយជាថ្នូរមកវិញ រុស្ស៊ីនឹងបញ្ចប់ប្រតិបត្តិការយោធាភ្លាមៗ។

ជុំវិញបញ្ហានេះដែរ ក្រុមអ្នកជំនាញយល់ថាទោះជារុស្ស៊ីមិនអាចគ្រប់គ្រងអ៊ុយក្រែនបានទាំងស្រុងក៏ដោយ តែទីក្រុងម៉ូស្គូអាចនឹងយកទឹកដី ឬទីក្រុងនៅអ៊ុយក្រែន ដែលកងទ័ពរុស្ស៊ីទើបតែវាយដណ្ដើមគ្រប់គ្រងប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ ដើម្បីដាក់សម្ពាធឱ្យលោក ហ្សេលេនស្គី ទទួលយកបទឈប់បាញ់ដោយភ្ជាប់ជាមួយសំណើមួយចំនួនរបស់រុស្ស៊ី។

គួរបញ្ជាក់ថា លោក ហ្សេលេនស្គី ក៏ធ្លាប់បានបង្ហាញការសោកស្ដាយ និងខកចិត្តជាខ្លាំងផងដែរចំពោះ NATO ដែលទុកឱ្យអ៊ុយក្រែនតស៊ូប្រយុទ្ធ ជាមួយកងទ័ពរុស្ស៊ីតែម្នាក់ឯង និងការបដិសេធចំពោះសំណើរបស់លោកដែលចង់បង្កើត «តំបន់គ្មានការហោះហើរ» ដើម្បីទប់ស្កាត់ការទម្លាក់

គ្រាប់បែកពីសំណាក់យន្ដហោះចម្បាំងរុស្ស៊ី។ NATO រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកបានអះអាងជាច្រើនលើកមកហើយថា ពួកគេនឹងមិនបញ្ជូនកងទ័ព

ឱ្យទៅជួយអ៊ុយក្រែនប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពរុស្ស៊ីដោយផ្ទាល់នោះទេ ជំនួសមកវិញនូវការសន្យាបញ្ជូនអាវុធ និងជំនួយជាច្រើនឱ្យអ៊ុយក្រែន៕

ប្រភព៖ DW, ABC News (ថ្ងៃអង្គារ ទី៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២)

ដោយៈ Fresh News

សម្រង់ប្រសាសន៍ដើមទាំងស្រុង សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន,​ សម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនត្បូងឃ្មុំ

CNV: 7 ខែ​មីនា, 2022

 មន្ទីរពេទ្យទំនើបនិងធំជាងគេនៅបណ្តាខេត្ត

ឯកឧត្តម វ៉ាង វិនធៀន (Wang Wentian) អគ្គរដ្ឋទូតវិសាមញ្ញ និងពេញសមត្ថភាព នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

សម្ដេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី វេជ្ជបណ្ឌិត លោកគ្រូពេទ្យ អ្នកគ្រូពេទ្យ បងប្អូនជនរួមជាតិដែលបានអញ្ជើញចូលរួមនៅក្នុងឱកាសនេះ ជាទីមេត្រី។

ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមានការសប្បាយរីករាយ ដែលបានមកចូលរួមជាមួយនឹងឯកឧត្តម វ៉ាង វិនធៀន ក៏ដូចជា ជាមួយសម្ដេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ក៏ដូចជាបងប្អូនជនរួមជាតិ ដើម្បីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នូវមន្ទីរពេទ្យដ៏ទំនើប និងធំជាងគេនៅតាមខេត្ត/ជនបទរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ថ្ងៃនេះ យើងបានទទួលនូវសមិទ្ធផលថ្មីមួយ ដែលកើតចេញជាផ្លែផ្កានៃទំនាក់ទំនងមិត្តភាព សាមគ្គីភាពរវាងកម្ពុជា-ចិន ដែលបានកសាងឡើងតាំងពីព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ជាមួយនឹងមេដឹកនាំចាស់របស់ចិន ហើយវាក៏បានកើតឡើងនៅក្នុងកាលៈទេសៈដែលកម្ពុជានិងចិន បានឈានទៅដល់ការពង្រីកនូវចំណងទាក់ទង ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងជាមិត្តដែកថែប ព្រមទាំងសហគមន៍ជោគវាសនារួមកម្ពុជា-ចិន។

សមិទ្ធផលដែលយើងឃើញនៅទីនេះ គឺជាសមិទ្ធផលដែលមិនធ្លាប់មាន នៅក្នុងទឹកដីនៃបណ្ដាខេត្តរបស់យើង ដែលនេះគឺជាទីតាំងមួយដ៏ធំ បម្រើឱ្យសុខុមាលភាព​របស់ប្រជាជន។ មន្ទីរពេទ្យនេះ ជាគោលដៅរបស់យើងកាលពីពេលមុន។ ពេលដែលយើងបានដាក់សំណើចំពោះសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន កសាងនូវមន្ទីរពេទ្យនេះ យើងបានពន្យល់ទៅដល់មិត្តចិនថា ទីតាំងមន្ទីរពេទ្យនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំនេះ មិនមែនគ្រាន់តែបម្រើឱ្យប្រជាជននៅក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ មួយផ្នែករបស់ខេត្តព្រៃវែង និងមួយផ្នែកទៀត គឺចេញពីខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី និងមណ្ឌលគិរី ត្រូវរ៉ាប់រងដោយមន្ទីរពេទ្យនេះ។

មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ត្បូងឃ្មុំ ផលិតអុកស៊ីសែនប្រើខ្លួនឯងនិងចែកមន្ទីរពេទ្យបង្អែកផ្សេងទៀត

សមិទ្ធផលនេះ បានចាប់ផ្ដើម។ ខ្ញុំចង់ចង្អុលបង្ហាញចំណុចមួយថា នៅក្នុងដំណាក់កាលកូវីដ-១៩ ​ប្រទេសមួយចំនួនបានខ្វះអុកស៊ីសែន សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ចំពោះអ្នកជំងឺ។ សូមជម្រាបជូនបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានជ្រាបថា មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ត្បូងឃ្មុំនេះ មានកន្លែងផលិតអុកស៊ីសែនខ្លួនឯង ដែលមិនគ្រាន់តែផ្គត់ផ្គង់សម្រាប់មន្ទីរពេទ្យនៅទីនេះប៉ុណ្ណេះទេ ក៏ប៉ុន្តែក៏អាចផ្គត់ផ្គង់ទៅដល់មន្ទីរពេទ្យបង្អែកផ្សេងទៀត ដែលនៅក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ឬក៏ខេត្តជិតៗនេះផងដែរ។  នេះខ្ញុំគ្រាន់តែបញ្ជាក់បង្ហាញថា របស់ដែលពិបាករក (យើងបានបង្កើតឲ្យមាននៅទីនេះ)។ ប្រ​ទេសមួយចំនួន (បាន)ខ្វះអុកស៊ីសែន រហូតដល់រវាងមនុស្សចាស់ និងក្មេង ដែលមានជំងឺកូវីដ-១៩ ជាមួយគ្នា មនុស្សចាស់នៅក្នុងប្រទេសខ្លះ សុខចិត្តដកអុកស៊ីសែនរបស់ខ្លួន ដើម្បីជួយជំនួយទៅឱ្យក្មេង ព្រោះគាត់ដឹងថា គាត់ក៏ចាស់ណាស់ហើយ ល្មមដល់ពេលស្លាប់។ គាត់សុខចិត្តដកអុកស៊ីសែននោះ ប្រគល់ទៅឱ្យអ្នកដែលមានវ័យតិចជាងគាត់។

ចំណុចនេះ យើងបានឃើញថា មន្ទីរពេទ្យដែលមិត្តចិនបានកសាងនៅទីនេះ មិនទូទៅទាំងអស់ទេ ប៉ុន្តែវាមានច្រើនផ្នែក ដែលអាចដោះស្រាយបានបញ្ហានៅទីនេះ រាប់ទាំងកង្វះអុកស៊ីសែន ដែលមិនចាំបាច់ទៅដឹកពីទីក្រុងភ្នំពេញ ដូចកាលពីពេលមុនៗនោះទេ។ ពិតហើយ ក្នុងដំណាក់កាលកូវីដ-១៩ យើងក៏បានបង្កើតនូវកន្លែងផលិតអុកស៊ីសែននៅតាមខេត្តជាច្រើន នៅតាមមន្ទីរពេទ្យជាច្រើនផងដែរ។ ថ្ងៃនេះ យើងបានជួបប្រទះជាមួយនឹងអគារដ៏ស្កឹមស្កៃ ហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថា អគារដ៏ស្កឹមស្កៃនេះ វានឹងបម្រើជូនប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងនូវសុខុមាលភាព សម្រាប់សុខុមាលភាពដ៏ល្អពួកគេ។

ប្រធានាធិបតី ស៊ី និង នាយករដ្ឋមន្រ្តី លី យកចិត្តទុកដាក់ផ្ទាល់ចំពោះមន្ទីរពេទ្យកម្ពុជា-ចិន ត្បូងឃ្មុំ

ខ្ញុំសូមយកឱកាសនេះ​ ថ្លែងនូវការកោតសរសើរចំពោះសម្ដេចក្រឡាហោម ស ខេង ដែលជាប្រធានគណៈកម្មការដឹកនាំអភិវឌ្ឍន៍ទីរួមខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលជាខេត្តបង្កើតថ្មី ហើយដែលពីពេលនោះ រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងបានលេចចេញជារូបរាងនូវទីរួមខេត្តត្បូងឃ្មុំរបស់យើង ជាមួយនឹងសមិទ្ធផលជាច្រើនទៀត ដែលក្នុងហ្នឹង រាប់ទាំងសាកលវិទ្យាល័យ វិទ្យាល័យ។ ថ្ងៃនេះ គឺមានមន្ទីរពេទ្យដ៏ស្កឹមស្កៃ ដែលអាចចាត់ទុកថា ជាមន្ទីរពេទ្យដ៏ធំជាងគេក្នុងចំណោមមន្ទីរពេទ្យនៅក្នុង ២៤ ខេត្ត-ក្រុង។ យើងមិនរាប់មន្ទីរពេទ្យនៅទីក្រុងភ្នំពេញទេ ប៉ុន្តែបើនិយាយពីតាមខេត្ត គឺមន្ទីរពេទ្យនេះ ធំជាងគេ ហើយក៏មានដីធំទូលាយជាងគេទៀតផង។

តាមរយៈឯកឧត្តម វ៉ាង វិនធៀន អនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំផ្ដាំផ្ញើនូវការអរគុណចំពោះឯកឧត្តមប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីងពីង (Xi Jinping) ក៏ដូចជាឯកឧត្តម នាយករដ្ឋមន្រ្តី លី ខឺឈាំង (Li Keqiang) ព្រោះមន្ទីរពេទ្យនេះ ត្រូវបានទទួលការយកចិត្តទុកដាក់ផ្ទាល់ពីសំណាក់ឯកឧត្តម ប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង ក៏ដូចជាពីឯកឧត្តម នាយករដ្ឋមន្រ្តី លី ខឺឈាំង ដែលបានកើតឡើងនូវសមិទ្ធផលនេះ។ នៅមានសមិទ្ធផលមួយទៀត​ គ្រោងនឹងសម្ពោធនៅក្នុងខែមីនានេះដែរ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ កំពុងមានភាពមិនច្បាស់លាស់ នោះគឺ មន្ទីរពេទ្យ ព្រះកុសុមៈ មិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ដែលមុននេះ យើងគ្រោងសម្ពោធនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមីនា ប៉ុន្តែដោយសារតែមានភាពមិនច្បាស់លាស់ អំពីការប្រជុំពិសេស រវាងអាស៊ាន-អាមេរិក។

ពាក់កណ្តាលខែឧសភា ដល់ពាក់កណ្តាលខែមិថុនា កម្ពុជាដំណើរការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់

សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសនូវព័ត៌មានថា នឹងមានការប្រជុំនៅថ្ងៃទី ២៨ និងទី ២៩ ខែមីនា ប៉ុន្តែប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាប្រទេសសម្របសម្រួល មិនទាន់បានសម្របសម្រួលពេលវេលានៅឡើយទេ។ ឥឡូវ មេដឹកនាំអាស៊ានជាច្រើន ទាមទារឱ្យមានការប្រជុំនៅថ្ងៃទី ២៦ និងទី ២៧ ខែមីនា ឯខាងសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានបញ្ជាក់ ខាងផ្នែកឧត្តមមន្រ្តីទេ បញ្ជាក់ថា ថ្ងៃទី ២៦ និងទី ២៧ គឺសហរដ្ឋអាមេរិក មិនអាចទទួលពេលវេលានោះបានទេ។ ឯមេដឹកនាំអាស៊ានយ៉ាងហោច ៣ ថាមិនអាចចូលរួមប្រជុំនៅថ្ងៃទី ២៦ និងទី ២៧ បានទេ។ អញ្ចឹងវានៅខុសគ្នា។ ខ្ញុំសុំស្នើឱ្យបម្រុងទុក បើមិនទាន់ត្រូវរ៉ូវគ្នាអំពីពេលវេលាទេ គឺមានតែលើកពេលទេ រវាង(ការប្រជុំ)អាស៊ាន និងអាមេរិកនោះ។

បើលើកពេល ខ្ញុំស្នើសុំដាក់ត្រឡប់កម្មវិធីសម្ពោធពីថ្ងៃទី ០៧ ខែមេសា មកថ្ងៃទី ២៨ ខែមីនាវិញដដែល ដែលជាកាលបរិច្ឆេទ ដែលយើងត្រៀមទុកប៉ុន្មានខែរួចមកហើយ។ សង្ឃឹមថា អាស៊ាន ជាមួយនឹងអាមេរិក នឹងរកបាននូវពេលវេលាសមស្រប សម្រុះសម្រួលគ្នា(បើកការប្រជុំអាស៊ាន-អាមេរិក)។ ខែនេះ សម្រាប់ប្រធានអាស៊ាន ប្រជុំពេលណាក៏បាន យើងអាចសម្រួលបាន។ ដូចជាយើងលើកពេលសម្រាប់ការសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នូវមន្ទីរពេទ្យ មិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ព្រះកុសុមៈ ​ទៅពេលក្រោយ ប៉ុន្តែ ឥឡូវនៅប្រទេសអាស៊ាន ៣ ដែលមិនអាចចូលរួមប្រជុំបាន។ មានដល់ទៅ ៤ (ប្រទេស)នោះ ដែលជាប់កម្មវិធីទស្សនកិច្ចនៅមជ្ឈិមបូព៌ា …។

ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក៏ដោយ សំរាប់កម្ពុជា (បើ)ចូលទៅដល់ក្នុងខែមិថុនា ខ្ញុំមិនអាចចាកចេញពីប្រទេសបានទេ។ និយាយរួម ក្នុងខែឧសភា និងខែមិថុនា ខ្ញុំមិនអាចចាកចេញពីប្រទេស។ ប្រធានអាស៊ានអត់ចេញបាន។ បើប្រធានអាស៊ានអត់ចេញបាន គឺមានន័យថា ប្រជុំក៏អត់កើត ព្រោះប្រធានអាស៊ានអត់ទៅ។ ពេលហ្នឹង ពេលកម្ពុជាបោះឆ្នោត ហើយខ្ញុំជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ដើរចោលប្រទេសអត់បានទេ។ ហ្នឹង​ក៏សុំជូនសារទៅមុនថា ចាប់ពីពាក់កណ្ដាលខែឧសភា ទៅដល់ពាក់កណ្ដាលខែមិថុនា និយាយរួមនៅក្នុងចន្លោះមួយខែ ខ្ញុំមិនអាចចាកចេញពីប្រទេសទេ។ ខែឧសភា ខ្ញុំបានគ្រោងកម្មវិធីមួយទៅហើយ ប៉ុន្តែខ្ញុំត្រូវត្រឡប់មកវិញ គឺខែឧសភា ខ្ញុំទៅដាវ៉ូស​ ទៅចូលរួមវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក (WEF) នៅក្នុងចន្លោះពីថ្ងៃទី ១២ ដល់ថ្ងៃទី ១៧ ខែឧសភា ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំត្រូវត្រឡប់មកដល់ប្រទេសវិញ នៅថ្ងៃទី ១៦ ដើម្បីខ្ញុំធ្វើកិច្ចការរបស់ខ្ញុំ។

មិត្តចិនជួយសាងសង់មន្ទីរពេទ្យធំពីរ តម្លៃជាង ១០០ លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក

នេះគ្រាន់តែជាការនិយាយភ្ជាប់អំពីមន្ទីរពេទ្យមួយនេះ ជាមួយនឹងមន្ទីរពេទ្យមួយទៀត។ គ្រាន់តែមន្ទីរពេទ្យ ២ នេះ យើងចំណាយប្រមាណជាង ១០០ លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់ការសាងសង់ ដែលជាជំនួយឥតសំណងរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ សុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង ត្រូវបានលើកកម្ពស់ តាមរយៈនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងទ្វេរឡើង នៃវិស័យសុខាភិបាលរ​បស់កម្ពុជា។ កម្ពុជាបានដើរជាជំហានៗ ប្រកប​ដោយការទទួលខុសត្រូវ ទៅលើសមត្ថភាព ទៅលើបញ្ហាសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង។ ខ្ញុំអាចទទួលយកបាននូវពាក្យប្រមាថអំពីប្រព័ន្ធសុខាភិបាលកម្ពុជាថាខ្សោយ ព្រោះយើងខ្ញុំពិតជាខ្សោយ អំពីឧបករណ៍បច្ចេកទេសសម្ភារៈ ក៏ប៉ុន្តែទឹកចិត្តរបស់យើងមិនទន់ខ្សោយនោះទេ។​

តួយ៉ាងការប្រយុទ្ធជាមួយ Covid-19 តើមានមនុស្សប៉ុន្មាននៅលើពិភពលោកជឿថាកម្ពុជា អាចជម្នះបានបែបនេះ? កម្ពុជាទទួលស្គាល់ខ្លួនឯងថាខ្វះខាត ប៉ុន្តែដោយមនសិការ និងការទទួលខុសត្រូវរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យរបស់យើង ដោយមានជំនួយពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ក្នុងនោះគឺសាធារណរដ្ឋប្រ​ជាមានិតចិន បានធ្វើឲ្យកម្ពុជាក្លាយទៅជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេស ដែលមានការខូតខាតតិច បើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងប្រទេសដែលមានបច្ចេកវិទ្យាជឿនលឿន និងវាយតម្លៃខ្លួនឯងថាជឿនលឿន។ បញ្ហាវាអត់ស្ថិតនៅត្រង់ការពឹងផ្អែកហួសហេតុពេកទៅលើឧបករណ៍បច្ចេកទេសទេ។ យើងត្រូវការហើយនូវឧបករណ៍បច្ចេកទេស ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហាធំជាងទៀត គឺមនសិការវិជ្ជាជីវៈរបស់គ្រូពេទ្យ ដែលមានការទទួលខុសត្រូវ។

កម្ពុជាសម្រេចបានការបំបាត់ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃ-ជើងមុនកំណត់, សហការសុខាភិបាលជាមួយប្រទេសជិតខាង

យើងធ្លាប់បានហែលឆ្លងកាត់នូវការលំបាក ដែលបន្សល់ទុកដោយអតីតកាលដ៏ជូរចត់ នៃរបប ប៉ុល ពត។ ប្រ​ជាជនរបស់យើងធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ បន្ទាប់ពីរបប ប៉ុល ពត ហើយយើងក៏នៅបន្សល់ទុកនូវការលំ​បាកជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃ។ ប៉ុន្តែយើងងើបឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ហើយឈានឆ្ពោះទៅមុខ។ សូម្បីតែជំងឺគ្រុនស្វិតដៃ-ជើង កម្ពុជាបានសម្រេចជោគជ័យមុនកាលកំណត់។ ពេលមុន ខ្ញុំមានការបារម្ភខ្លាំងណាស់ យើងបានកំណត់គោលដៅនៃការបំបាត់ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃ-ជើង បើខ្ញុំមិនច្រឡំទេ គឺនៅត្រឹមឆ្នាំ ២០០០។ ពេលនោះ តើកង្វល់របស់យើងនៅកន្លែងណា? កង្វល់របស់យើងគឺស្ថិតនៅត្រង់ថា ប្រទេសរបស់យើងនៅសល់តំបន់ពីរ និងរដ្ឋាភិបាលពីរនៅឡើយ បន្ទាប់ពីអង្គការសហប្រជាជាតិតាមរយៈ អ៊ុនតាក់ ដកចេញពីកម្ពុជា … សង្គ្រាមនៅបន្ត។

អ្វីដែលយើងត្រូវគិតនៅពេលនោះ តើយើងមានលទ្ធភាពដើម្បីនឹងយកវ៉ាក់សាំងទៅចាក់ជូនកូនក្មេង នៅក្នុងតំបន់ខ្មែរក្រហមឬទេ? វាជាភ័ព្វសំណាង ដែលនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ របស់យើង ចាប់ផ្តើមអនុវត្តពីឆ្នាំ ១៩៩៦ រហូតមកដល់ឆ្នាំ ១៩៩៨ (ធ្វើឲ្យ)យើងបានបញ្ចប់នូវជំងឺគ្រុនស្វិតដៃ-ជើង តាមកាលកំណត់ ដែលតាំងពីឆ្នាំ ២០០០ មក ពុំមានជំងឺគ្រុនស្វិតដៃ-ជើងកើតឡើងទៀតទេ។ គ្រាន់តែកម្មវិធីមួយនេះយើងអាចកត់សម្គាល់បានថា ទោះបីមានការប្រមាថមើលងាយអំពីប្រព័ន្ធសុខាភិបាលក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែយើងជឿជាក់ទៅលើមនសិការនៃការខិតខំ និងការសម្រេចចិត្តខាងនយោបាយត្រឹមត្រូវ ដែលយើងអនុញ្ញាតឲ្យមានឱកាសផ្តល់វ៉ាក់សាំងជូនកុមារា-កុមារី ដើម្បីចៀសផុតអំពីជំងឺគ្រុនស្វិតដៃ-ជើង ដែលជាជំងឺមួយដ៏កាចសាហាវ ហើយធ្វើឲ្យបុគ្គលកូនចៅរបស់យើងមួយចំនួន ឬក៏មនុស្សចាស់ដែលធ្លាប់កើតពីមុននោះ គឺទទួលរងនូវការលំបាក។

ខ្ញុំទៅចរចាជាមួយប្រទេសជិតខាងទាំងថៃ ទាំងវៀតណាម ទាំងឡាវ ខ្ញុំមិនដែលភ្លេចថា ក្នុងករណីដែលវ៉ាក់សាំងខាងកម្ពុជាមានការលំបាក ខាងមិត្តភក្តិជួយផ្តល់វ៉ាក់សាំងចាក់ឲ្យកុមារ។ មិនត្រឹមតែវ៉ាក់សាំងបំបាត់ជំងឺគ្រុនស្វិតដៃ-ជើងនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែវ៉ាក់សាំងដទៃទៀត ព្រោះប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមទល់ដែនហើយគាត់ធ្វើដំណើរវែងឆ្ងាយមកកាន់មន្ទីរពេទ្យខាងក្នុងគាត់លំបាក ប៉ុន្តែបើគាត់ឆ្លងទៅវៀតណាម ឆ្លងទៅថៃ ឬកន្លែងខ្លះឆ្លងទៅឡាវគឺវាជិតជាង។ យើងក៏អនុវត្តវិធីសាស្ត្រដូចគ្នានេះដែរ គឺការដោះដូរគ្នាទៅវិញទៅមក ខាងនោះជិតមកយកខាងនេះ ខាងនេះជិតទៅយកខាងនោះ រាប់ទាំងអ្នកជំងឺធ្ងន់ដែលយើងលំបាក នោះហើយគឺជាការយកចិត្តទុករបស់យើងចំពោះសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង។

បំបាត់ជំងឺគ្រុនចាញ់ នៅឆ្នាំ ២០២៥

ឥឡូវយើងកំពុងដាក់ផែនការច្រើនណាស់រាប់ទាំងផែនការបំបាត់ជំងឺគ្រុនចាញ់ ឲ្យបានចប់នៅឆ្នាំ ២០២៥ ហើយដែលយុទ្ធនាការនេះ ដៃគូរបស់យើងក្នុងនោះមានសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ក៏កំពុងតែចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងការបំបាត់ជំងឺគ្រុនចាញ់។ មិនមែនគ្រាន់តែជាមួយកម្ពុជាទេ សហប្រតិបត្តិការនេះគឺមានរវាងមេគង្គ និងឡានឆាង ដែលនៅតាមដងទន្លេមេគង្គជំងឺគ្រុនចាញ់មានខ្ពស់ណាស់។ នៅក្នុងកម្មវិធីមេគង្គ-ឡានឆាង ដែលប្រជុំលើកទី ១ នៅចិន ប្រជុំលើកទី ២ នៅកម្ពុជា ប្រជុំលើកទី ៣ នៅឡាវ គឺមានផ្នែកយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការបំបាត់នូវជំងឺគ្រុនចាញ់។ ដៃគូដទៃទៀតរបស់យើងក៏បានចូលរួមជាមួយយើង ដើម្បីឈានទៅលុបបំបាត់ជំងឺគ្រុនចាញ់នៅឆ្នាំ ២០២៥។

ចូរកុំភ្លេចថា នៅតាមផ្លូវជាតិលេខ ៧ របស់យើងដែលតភ្ជាប់ឡើងទៅក្រចេះ ទៅស្ទឹងត្រែង ទៅរតនគិរី ទៅមណ្ឌលគិរី មិនចាំបាច់ទៅណាឆ្ងាយទេ សូម្បីតែម្តុំស្រុកតំបែរ ស្រុកទឹកជ្រៅ នៅផ្នែកខ្លះនៃស្រុកមេមត់ គឺជាតំបន់គ្រុនចាញ់ខ្ពស់ណាស់។ ប៉ុន្តែឥឡូវតំបន់ទាំងនោះគឺពុំមានគ្រុនចាញ់ទៀតទេ យើងនៅសល់ផ្នែកខ្លះនៅដែនដីរបស់យើង ដែលយើងត្រូវបន្ត។ ថ្ងៃនេះ សមិទ្ធផលដែលយើងទទួលបាននៅទីនេះ បម្រើឲ្យសេវាបំរើសុខុមាលភាពសម្រាប់ប្រជាជនទាន់ពេលវេលា។ យើងនឹកទៅដល់អតីតកាលដ៏លំបាករបស់យើង ដែលយើងត្រូវដឹកអ្នកជំងឺពីកន្លែងមួយទៅកាន់កន្លែងមួយដ៏លំបាក ហើយគ្មានមធ្យោបាយដឹកទៅទៀត។ បើមានមធ្យោ​បាយដឹកពេលនោះ ការតភ្ជាប់ក៏មិនទាន់មាន ផ្លូវថ្នល់ក៏មិនទាន់មាន។ បើសិនជាយើងត្រូវទៅខាងទន្លេបិទ ឆ្លងទៅកំពង់ចាម ពេលយប់ឆ្លងអត់បានទេ គឺត្រូវឆ្លងសាឡាង។ បើដូច្នោះ ឧទាហរណ៍៖ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឆ្លងទន្លេមិនរួចត្រូវការវះកាត់ គឺរឿងមិនស្លាប់ ក៏អាចស្លាប់បាន។

ស្រាយតម្រូវការរបស់ជនបទ, ការសង្ឃឹមរស់ ឡើងពី ៥៦ ឆ្នាំ ឆ្នាំ ១៩៩៨ ​ដល់ជាង ៧០ ឆ្នាំនាបច្ចុប្បន្ន

ដូច្នេះ យើងត្រូវធ្វើសកម្មភាពទាំងព្រមតែម្តង ដោយការតភ្ជាប់ ដោយវិធានការដែលយើងប្រកាន់យកទាំង​ឡាយ សម្រាប់តម្រូវការជនបទ … តម្រូវការរបស់ជនបទគឺអ្វី? ក្នុងនោះយើងបាននិងកំពុងដោះស្រាយនូវតម្រូវការរបស់ជនបទ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ … នៅនឹងកន្លែងយើងមើលមិនដឹងទេ។ សូម្បីតែកូនយើង យើងអត់ដឹងថាវាធំ ព្រោះវានៅជាមួយយើងរាល់ថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែបើ ២ ខែ ទៅ ៣ ខែ ខានជួបវា គឺនៅពេលដែលជួបទើបយើងបានដឹងថាវាធំ។ សូម្បីតែចៅខ្ញុំប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ វានាំគ្នាកើត Covid-19 ដល់វាកើត Covid-19 វាអត់បានជួបជីតា អញ្ចឹងតែជាង ១ ខែក្រោយ មកជួបស្រាប់តែចេះនិយាយអីសាសាងជាមួយលោកតា ដឹកដៃលោកតាទៅរកកន្លែងបាយ … សម្រាប់អ្នកដែលមិនបានមកកម្ពុជាមួយរយៈ ហើយមកដល់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេលថ្មីទៀតគឺច្បាស់ណាស់ថា នឹងមានការប្លែកភ្នែក។

សូម្បីតែទីតាំងនេះ … ដែលខ្ញុំធ្លាប់មកប៉ុន្មានដងកន្លែងនេះ គឺក្រឡេកឃើញមន្ទីរពេទ្យនេះតែម្នាក់ឯង យើងមិនដឹងថា តើនៅកន្លែងណាទៀត  ព្រោះមន្ទីរពេទ្យគឺវាធំ វាស្កឹមស្កៃ … ឥឡូវនេះ ខ្ញុំសូមជម្រាបជូនប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងឲ្យបានជ្រាបនៅឆ្នាំ ១៩៩៨ ប្រជាជនដែលមានសង្ឃឹមរស់ពេលនោះជាមធ្យមត្រឹមតែ ៥៦ ឆ្នាំ តែប៉ុណ្ណោះ។ ឥឡូវនេះ មកដល់បច្ចុប្បន្ន អាយុសង្ឃឹមរស់របស់ប្រជាជនមានរហូតទៅដល់ជាង ៧០ ឆ្នាំ។ គេគិតថា អ្នកខ្លះអាចស្លាប់ ៦០ ឆ្នាំ អ្នកខ្លះស្លាប់ ៥៥ ឆ្នាំ ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះទៅស្លាប់ ៨០ ឆ្នាំ អ្នកខ្លះទៅស្លាប់ ៩០ ឆ្នាំ អញ្ចឹងសរុបមកឥឡូវហ្នឹងជាង ៧០ ឆ្នាំ នៅកម្ពុជា។ ជីវិតដែលទទួលផលអំពីសុខសន្តិភាព បានទទួលផលអំពីការអភិវឌ្ឍវិស័យសុខាភិបាលរបស់យើង សុខុមាលភាពរបស់ប្រជាជនរបស់យើងត្រូវបានធានា។

សូមគ្រូពេទ្យបន្តកិត្តិនាមល្អក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាមួយនឹងជំងឺគ្រប់ប្រភេទ

ខ្ញុំសង្ឃឹមថា បញ្ហាមិនស្ថិតនៅត្រង់មន្ទីរពេទ្យស្អាត ឬមិនស្អាត ទំនើប ឬមិនទំនើប (តែមួយមុខ)ទេ។ (យើង)ត្រូវការស្អាត ត្រូវការសម្ភារៈទំនើប ប៉ុន្តែអ្វីដែលត្រូវការជាងទៀតគឺមនសិការវិជ្ជាជីវៈ និងសីលធម៌របស់គ្រូពេទ្យ។ ក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំ នៃការប្រយុទ្ធជាមួយ Covid-19 គ្រូពេទ្យដែលមុននេះត្រូវបានគេជេរ គេបន្តុះបង្អាប់ ត្រូវបានគេប្រសិទ្ធនាមថា ជាកងទ័ពអាវស … សង្ឃឹមថា ក្រុមគ្រូពេទ្យ វេជ្ជបណ្ឌិតរបស់យើង បន្តធ្វើការឲ្យបានល្អ បើទោះបីជាមានថ្នាំ ឬគ្មានថ្នាំក៏ប៉ុន្តែឥរិយាបថរបស់យើងចំពោះអ្នកជំងឺគឺធ្វើឲ្យបានល្អ។ អ្នកជំងឺត្រូវការថ្នាក់ថ្នមមិនថាគេ មិនថាខ្ញុំទេ ត្រូវការណាស់នូវការថែទាំ មើលថែពីគ្រូពេទ្យ។

យើងដឹងថាគ្រូពេទ្យមានការហត់នឿយណាស់ក្នុងរយៈពេលកន្លងទៅ ហើយក៏មានតែវិស័យគ្រូពេទ្យដែរ ដែលខ្ញុំផ្ដល់ក្របខណ្ឌឱ្យបួនពាន់កន្លែងឯណោះ។ (រាជរដ្ឋាភិបាលបាន)ឱ្យផ្នែកដទៃទៀតផ្អាកការរើសបុគ្គលិក ប៉ុន្តែគ្រូពេទ្យយើងបញ្ចូលបាន ៤ ពាន់នាក់បន្ថែមទៀត ដើម្បីបម្រើឱ្យសេចក្ដីត្រូវការ។ មួយផ្នែកចេញទៅប្រយុទ្ធជា​មួយកូវីដ-១៩ ប៉ុន្តែមិនមែនតែជំងឺកូវីដ-១៩ ឯណា ​គឺមានជំងឺដទៃទៀត … សង្ឃឹមថា​គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើឱ្យបទចម្រៀងមួយចំនួនដែលអ្នកនិពន្ធ និងអ្នកចៀង អ្នកភ្លេង ដែលប្រឹងច្រៀងឡើងកោតសរសើរចំពោះគ្រូពេទ្យរបស់យើង ហៅថាកងទ័ពអាវស ប​​ន្តទទួលបានកិត្តិនាមដ៏ល្អនេះនៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាមួយនឹងជំងឺគ្រប់ប្រភេទ ដែលក្នុងនោះមានទាំងជំងឺឆ្លងផងដែរ។

ការបង្កើតខេត្តត្បូងឃ្មុំ ស្រាយចំណោទសុខាភិបាល រដ្ឋបាល និងសូម្បីតុលាការ

សូមឯកឧត្តម Wang Wentian ពាំនាំនូវការអរគុណសាជាថ្មីម្ដងទៀត ចំពោះរដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាជនចិនដែលជានិច្ចកាល បានផ្ដល់ឱ្យយើងនូវជំនួយដ៏សប្បុរស សម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាទាក់ទងជាមួយនឹងសុខុមាលភាព។ អ្វីដែលជាកង្វល់របស់យើងកាលមុននេះ យើងគិតថានៅភាគខាងកើតទន្លេមេគង្គ គឺខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងងាកទៅឦសានទិសរបស់យើងដែលរួមមានខេត្ត ក្រចេះ រតនគិរី មណ្ឌលគិរី ស្ទឹងត្រែង សេវាសុខាភិបាលយ៉ាងម៉េច? ឥឡូវនេះ នៅពេលដែលយើងរៀបចំខេត្តថ្មី ក៏ចង្អុលបង្ហាញថាការបំបែកពី​ខេត្តកំពង់ចាម បង្កើតខេត្តត្បូងឃ្មុំថ្មី ក៏បានដោះស្រាយបញ្ហាជាច្រើន​ មិនមែនគ្រាន់តែបញ្ហាទាក់ទិនជាមួយវិស័យសុខាភិបាលមួយមុខទេ សូម្បីតែវិស័យរដ្ឋបាល ឬក៏វិស័យតុលាការក៏អាចដោះស្រាយបាន។ ឥឡូវនេះនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំដូចជាដាក់ទីតាំងសាលាឧទ្ធរណ៍មួយ។  កាលពីដើមបន្ទាប់ពីសាលាខេត្ត សាលាដំបូងខេត្តរួចហើយ សាលាឧទ្ធរណ៍ត្រូវឡើងទៅភ្នំពេញ។ អញ្ចឹងប្រជាជនត្រូវធ្វើដំណើរឆ្ងាយណាស់។ ក្តីក្ដាំម្ដងៗគឺអស់លុយមិនតិចទេ។ អញ្ចឹងបានកុំទាស់គ្នាអី កុំឡើងតុលាការអី រកវិធីដោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។ ក្រោយមកយើងធ្វើកំណែទម្រង់តុលាការ តាមរយៈរៀបចំឱ្យមានសាលាឧទ្ធរណ៍តាមភូមិភាគ ក្នុងការរៀបចំសាលាឧទ្ធរណ៍តាមភូមិភាគ ត្បូងឃ្មុំ ត្រូវដាក់សាលាឧទ្ធរណ៍មួយនៅទីនេះ ដើម្បីបម្រើសេវាយុត្តិធម៌នៅទីនេះ។

រឿងទុំទាវ

ដូច្នេះ ការដែលយើងបំបែកខេត្តកំពង់ចាមតែមួយទៅជាខេត្តពីរ គឺការរៀបចំនេះមិនខុសទេ។ ម្យ៉ាងទៀត វាស្របជាមួយអតីតកាល ដែលមុននេះ កាលពីជំនាន់ហ្លួង ព្រះស្ដេច កន ខេត្តនេះ គឺខេត្តត្បូងឃ្មុំទេ ដែលមានរឿងដំណាលជាបន្តបន្ទាប់។ រឿងទុំទាវ ទាក់ទងនឹងចៅហ្វាយខេត្តអរជូន។ ពីដើម កាលពីជំនាន់ ឃុន ថា ធ្វើអភិបាលស្រុកត្បូងឃ្មុំគេសុំសែង … ព្រោះយាយ ផាន់ នៅកន្លែងហ្នឹង … អ្នកត្បូងឃ្មុំ មានប្រវត្តិជូរចត់ (តាមរយៈ)រឿងទុំទាវ … រឿងពិតឬមិនពិតយើងអត់ដឹង ព្រោះមិនដឹងជំនាន់ណាផង។ ប៉ុន្តែ បើយោងទៅលើថា(តួអង្គ)ទុំចែវទូកដើម្បីយករាជសាររបស់ព្រះមហាក្សត្រមក ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរៀបការរវាង ម៉ឺន ងួន ជាមួយ ទាវ ហើយដែលទុំមិនព្រមប្រើរាជសារនោះ មានន័យថា ពេលនោះគឺរាជធានីរបស់យើងនៅនឹង សាឡប់ ឬក៏នៅនឹង ទួលបាសាន ឯណោះវិញទេ ព្រោះថាទុំមកតាមផ្លូវទឹក។ នេះរឿងប្រវត្តិរបស់កម្ពុជារឿងទុំទាវដែលជារឿងមួយស្ថិតនៅក្នុងរឿងមួយពេញនិយមរបស់កម្ពុជា។ ឥឡូវនៅកន្លែងហ្នឹងមិនដឹងថាមានអ្នកណាទាវនិងទុំអត់? ប៉ុន្តែពីដើមខ្ញុំជាទុំនៅទីនេះ ឯប្រពន្ធខ្ញុំគឺជាទាវ ឥឡូវនេះប្រពន្ធខ្ញុំគឺជាអ្នកត្បូងឃ្មុំទៅវិញ ឯខ្ញុំគឺជាអ្នកកំពង់ចាម ពីដើមអ្នកកំពង់ចាមដូចគ្នា …។

ដំណើរជីវិតតស៊ូរំដោះជាតិចាប់ផ្តើមពីស្រុកត្បូងឃ្មុំ

ឯកឧត្តមអគ្គរដ្ឋទូត អ្វីក៏ដោយខ្ញុំចាប់ផ្ដើមពីតំបន់ហ្នឹង ដែលតភ្ជាប់រវាងកំពង់ចាមជាមួយក្រចេះ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមពីទីហ្នឹងទាំងអស់។ ថ្ងៃ ០៤ មេសា ឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងពេលដែលខ្ញុំចូលព្រៃតាមការអំពាវនាវរបស់សម្ដេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ដើម្បីតស៊ូ​ប្រឆាំងជាមួយពួកធ្វើរដ្ឋប្រហារនៃការឈ្លានពានរបស់ពួកបរទេស ខ្ញុំក៏ចូលព្រៃនៅកន្លែងនេះ។ ខ្ញុំការប្រពន្ធនៅឃ្លាតពីហ្នឹងទៅប្រហែលជា ២០ គីឡូមែត្រប៉ុណ្ណឹង។ ខ្ញុំការប្រពន្ធនៅហ្នឹង … ខ្ញុំគូទី ១៣ ហើយចង្អុលទៅ តាហៀវ នៅខាងនេះ។ អ្នកនៅ តាហៀវ គឺផ្ទះហ្នឹងខ្ញុំទៅរកឃើញហើយៗ ធ្វើផ្ទះថ្មីឱ្យគាត់។ ផ្ទះចាស់ប្រហែលជារក្សាទុក។

ការរួចហើយទៅអង្គភាព … បែកកង់រ៉ឺម៉ក ព្រោះយើងជិះពីរគូ គូទី ១២ និងគូទី ១៣ ហើយខ្ញុំគូទី ១៣ ចូលទៅតាមភូមិប្រជាជនឱ្យបាយស៊ី ក៏ប៉ុន្តែមិនឱ្យយើងដេកជាមួយគ្នា … ខ្ញុំទើបតែ(អាយុ) ២៤ ប្រពន្ធខ្ញុំទើបតែ(អាយុ)២២ ឆ្នាំ។ ចាស់ៗអត់ឱ្យខ្ញុំដេកជាមួយគ្នា។ គាត់ថាសុំទោសក្រែងលោក្មួយៗពង្រត់គ្នាពីណាមក។ យើងកុំឱ្យគាត់ពិបាកមានតែធ្វើតាមគាត់។ អញ្ចឹងបងប្អូននៅតំបន់នេះ តាមផ្លូវជាតិលេខ៧ ពីស្នួលធ្លាក់មកដល់ទន្លេបិទគឺស្គាល់ខ្ញុំហើយ។ នៅម្ដុំពោធិ៍ជើងខាលនេះខ្ញុំរត់ ធ្លាក់ដល់ហ្នឹង។

ខ្ញុំនៅចាំបានម៉ោងប្រហែលជាម៉ោងជិតប្រាំល្ងាច ឡើងពីសមរភូមិចេញមកជិតផ្សារសួង។ កំពុងតែស៊ីនំបញ្ចុក ស្រាប់តែ T២៨ ដាំក្បាលចុះទម្លាក់គ្រាប់បែកប៉ុន្មានគ្រាប់ រត់ធ្លាក់ដល់ពោធិ៍ជើងខាល។ ហ្នុងហើយសង្គ្រាម។ ឥឡូវនេះ យើងបានដោះស្រាយបញ្ហារួចរាល់ នូវរឿងអតីតកាលពាក់ព័ន្ធជាមួយសង្គ្រាមដែលកើតឡើងនៅកម្ពុជា ពាក់ព័ន្ធជាមួយរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងដំណើរការស្វែងរកសន្តិភាពសម្រាប់ប្រទេសរបស់យើង។

“ការរាតត្បាតនៃ កូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជាមិនចប់ ជំនួយរបស់ចិនសម្រាប់កម្ពុជាប្រយុទ្ធនឹងកូវីដ-១៩ក៏មិនឈប់”

យើងកំពុងតែប្រយុទ្ធជាមួយនឹងសង្គ្រាមថ្មីមួយគឺកូវីដ-១៩។ យើងប្រយុទ្ធពីរឆ្នាំរួចមកហើយ។ អម្បាញ់​មិញឯកឧត្តម Wang Wentian បានប្រើពាក្យអញ្ចេះ “ការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជាមិនចប់ ជំនួយរបស់ចិនសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង ជំងឺកូវីដ-១៩ក៏មិនឈប់ដែរ”។ នេះគឺព័ត៌មានដ៏ល្អ។ បានសេចក្ដីថាមិត្តចិននឹងបន្តជួយយើងតទៅទៀត ទាក់ទងជាមួយការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាមួយជំងឺកូវីដ-១៩នេះ។ ទោះបីទៅដល់ទីណាក៏ដោយ ខ្ញុំនៅតែបន្តអំពាវនាវដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងយកចិត្តទុកដាក់ដល់សុខភាពផ្ទាល់ខ្លួន ទាក់ទងជាមួយនឹងកូវីដ-១៩ នេះ។ បច្ចុប្បន្ននេះ នៅកម្ពុជារបស់យើង កំពុងលុកលុយដោយ Omicron។ Alpha, Delta អាចនៅមានខ្លះ ប៉ុន្តែតិចតួចណាស់ ប៉ុន្តែ Omicron គឺមានច្រើន។

ឥឡូវគេនិយាយអញ្ចេះទៅទៀត គេថាបើមិនកើតកូវីដ-១៩ទេ មិនទាន់សម័យ គេថាទាល់តែកើត Omicron បានទាន់សម័យ។ មិនមែនអញ្ចឹងទេ ពិតមែនតែវាមិនស្លាប់​ ក៏ប៉ុន្តែតើថ្ងៃក្រោយទៅវាវិវឌ្ឍទៅជាយ៉ាងម៉េច វាបង្កើតជាបញ្ហាអីមួយ តើអ្នកណាសិក្សាបានហើយឬនៅ? Delta និង Alpha វាសម្លាប់មនុស្ស។ Omicron វាឆ្លងលឿន ក៏ប៉ុន្តែការសម្លាប់មនុស្សតិច។ ប៉ុន្តែផលលំបាកដែលកើតចេញពីវានៅពេលក្រោយ តើវាយ៉ាងម៉េច? មិនទាន់មានអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តណាវាយតម្លៃថា រយៈពេលវែងចេញពី Omicron នេះវាទៅជាយ៉ាងម៉េចទេ។ យកល្អ ត្រូវបន្តវិធានការ ៣ កុំ ៣ ការពារ។ យើងត្រូវតែបន្តការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសជម្រុញ។ ដូសជម្រុញនេះទៀតសោត ក៏សុំអរគុណចំពោះប្រជាពលរដ្ឋនៅទូទាំងប្រទេស ដែលក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីមួយ​ ចំនួនកុមារអាយុ ៣ និង ៤ ឆ្នាំ ដែលចាក់បាន ៣៦ ភាគរយ ទៅហើយ។ អញ្ចឹងយើងត្រូវការចាក់តែជាង ៦១ ម៉ឺននាក់ទេ។ អញ្ចឹងយើងត្រូវបន្តការចាក់ឲ្យកុមារ។

កាលពីជំនាន់ Delta និង Alpha វាវាយលុកទៅលើមនុស្សចាស់ វាអត់វាយទៅលើក្មេងទេ។ Omicron វាវាយទៅលើក្មេងបូកបន្ថែមវាយរកអ្នកធំទៀត។ ឲ្យតែអ្នកធំៗតាមរកមុខតែម្តងឥឡូវហ្នឹង … ចៅហ្វាយខេត្តកើតអស់ ៣ ហើយ។ អភិបាលខេត្តកំពង់ចាមកើតមុនគេ។ បន្ទាប់ទៅអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ​។ បន្ទាប់ទៅអភិបាលខេត្តកំពត។ សុទ្ធតែ Omicron … ថ្ងៃមុនខ្ញុំភ័យ … ហើយខ្ញុំកំពុងសង្ស័យថា អ្នកដែលនៅជាមួយខ្ញុំកៀកជិតនេះ អាចឆ្លងពីខ្ញុំទៅវិញទេ ព្រោះអញ្ចេះក្នុងពេលហ្នឹង ខ្ញុំពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងមនុស្សច្រើនណាស់ … ស្រាប់ដល់កើត កើតអ្នកនៅជាមួយ។ អញ្ចឹងទេប្រហែលជាអង់ទីគ័រការពារខ្លួនវាខ្លាំង។ ដល់អញ្ចឹងខោអាវខ្ញុំវាទៅដោយអាមេរោគហ្នឹង។ អញ្ចឹងឯនោះយកទៅបោក ទៅឆ្លងវានោះទៅ … ឥឡូវហ្នឹង​ កំពុងតែកើតលើចៅ …។

វ៉ាក់សាំង គឺសេដ្ឋកិច្ច ឬ ដើម្បីដំណើរការសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច

សុំបន្តការខិតខំទាំងអស់គ្នា ដើម្បីចាក់វ៉ាក់សាំងបន្ត។ ឥឡូវការចាក់ដូសជម្រុញ បានដូចជាជិត ៧ លានកន្លះ ព្រោះនេះវាមានតម្រូវការពេលវេលាគម្លាតអំពីដូសមូលដ្ឋានទៅដូសបន្ត … កាលដែលយើងចាក់ យើងមិនមែនចាក់ម្តងមួយពេលទេ គេហៅថាអភិក្រមផ្ការីក។ ឯអ្នកចាក់បាន ៤ ដូស គឺជាប់ ១ លាននាក់ហើ​យ … មានតែជម្រើសហ្នឹងទេ។ ខ្ញុំប្រើនិយមន័យមួយថាវ៉ាក់សាំងគឺសេដ្ឋកិច្ច។ ហេតុអីបានខ្ញុំទៅនិយាយវ៉ាក់សាំងគឺសេដ្ឋកិច្ច? ឥឡូវបើយើងអត់វ៉ាក់សាំង ឆ្នាំនេះប្រហែលអត់បានចូលឆ្នាំទៀត។ មិនត្រឹមតែមិនបានចូលឆ្នាំទេ មនុស្សស្លាប់។ ប៉ុន្តែ ឆ្នាំនេះការចូលឆ្នាំនៅបន្ត ព្រោះឥឡូវជាក់ស្តែង ដូចជាម្សិលមិញ ថ្ងៃសៅរ៍ ថ្ងៃអាទិត្យ  ២ ថ្ងៃហ្នឹង​ ក៏មាន ១៩ ម៉ឺននាក់នៃទេសចរដើរលេង។ អញ្ចឹងទេ យើងបន្តនៅក្នុងដំណើរការនៃការចាក់វ៉ាក់សាំង។ វ៉ាក់សាំងគឺសេដ្ឋកិច្ចឥឡូវនេះ។

បើអត់មានការចាក់វ៉ាក់សាំងទេ ភាពស៊ាំសហគមន៍អត់មាន។ ដល់វាអត់មានអញ្ចឹង តើឲ្យយើងបើកសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងម៉េច? ធ្វើទំនាក់ទំនងយ៉ាងម៉េច? បរទេសហ៊ានចូលទេ? យប់មិញជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែដែលមានការបិទ យន្តហោះពាណិជ្ជកម្មមួយគ្រឿងបានចុះចតនៅខេត្តព្រះសីហនុ។ ប៉ុន្មានរយៈមកនេះ គឺចុះតែនៅភ្នំពេញនិងខេត្តសៀមរាបទេ។ យប់មិញមានចុះមួយជើងនៅខេត្តព្រះសីហនុ ហើយបន្ទាប់ទៅនឹងមានចុះជាបន្តបន្ទាប់ ដែលនឹងអាចនឹងដំណើរការសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ។ ទោះបីទេសចរមិនទាន់បានធំទូលាយ ក៏ប៉ុន្តែ ការធ្វើដំណើរមកកាន់កម្ពុជាដើម្បី​នឹងធ្វើការវិនិយោគវាមានភាពងាយស្រួល។ នៅកម្ពុជាអត់មានតម្រូវឲ្យធ្វើចត្តាឡីស័កទេ។​ អ្នកដែលធ្វើចត្តាឡីស័កគឺអ្នកដែលមិនបានចាក់វ៉ាក់សាំង។ អ្នកដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញហើយ យើងគ្រាន់តែធ្វើតេស្តរហ័ស រួចហើយឃើញអវិជ្ជមានអនុញ្ញាតឲ្យគេធ្វើដំណើរទៅ។

វិធីសាស្ត្រចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់កម្ពុជា បង្កើតបានភាពស៊ាំសហគមន៍

ដូច្នេះ ក្រុមទេសចរក្តី អ្នកវិនិយោគក្តី (ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងគ្រប់ដូស)ចង់មករកស៊ីនៅស្រុកខ្មែរ (ទទួលបានភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ)។ នេះជារឿងដែលយើងត្រូវធ្វើ ហើយវិធីសាស្រ្តនៃការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះទៀតសោត ដែលកន្លងទៅអ្នកត្បូងឃ្មុំ (អាចនឹងឆ្ងល់ថា)ហេតុអីបានជាវ៉ាក់សាំងយឺត? ពេលហ្នឹង មិនមែនបានសេចក្តីថាអភិបាលខេត្តទាំងអស់មិនយកចិត្តទុកដាក់ទេ​ … ចៅហ្វាយខេត្តនានា សុទ្ធតែធ្វើសំណើសុំវ៉ាក់សាំងមកខេត្តរៀងៗខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្តែ ខ្ញុំជំពាក់ត្រូវតែប្រាប់ឲ្យច្បាស់ថា បើកាលណាចាក់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាលមិនទាន់សព្វជោគជាំទេ គឺមិនអនុញ្ញាតឲ្យចេញក្រៅទេ។ បើចែកទៅតាមសមធម៌ ភាពស៊ាំសហគមន៍អត់មានទេ។ ពិសោធន៍ប្រទេសខ្លះគឺពង្រាយវ៉ាក់សាំងទៅតាមសមមាត្រប្រជាជន។ ឧទាហរណ៍ នៅខេត្តរបស់យើងមានប្រជាជន ៨៦ ម៉ឺននាក់។ ឥឡូវឧទាហរណ៍ថាយើងបានវ៉ាក់សាំងមក​ គិតជាសមមាត្រត្រូវបានមកក្នុងមួយខេត្ត ១០ ភាគរយ អញ្ចឹង បើយើងបញ្ជូន ១០ ភាគរយ មកតាមខេត្ត ក្នុងមនុស្ស ១០០ នាក់ ចាក់បានតែ ១០ នាក់។ អញ្ចឹង ៩០ ទៀត វាចម្លងលើអា ១០ នាក់ហ្នឹង។

អញ្ចឹងបានជាត្រូវចាក់ភ្នំពេញ និងកណ្តាលឲ្យជោគហើយ បញ្ជូនចេញមកតាមខេត្តក៏មិនឲ្យរាយប៉ាយដែរ។ ប្រមូលផ្តុំចាក់នៅក្រុងសួង​និងត្បូងឃ្មុំ ចាក់ឲ្យជោគនៅហ្នឹង បានទៅកាន់ស្រុកដទៃ។ ហ្នឹងហើយបានគេហៅថាភាពស៊ាំសហគមន៍ដែលផ្តើមចេញពីការអភិវឌ្ឍតាមអភិក្រមផ្ការីក ដែលរីកចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញរួចហើយឥឡូវបានយើងត្រួតត្រាបាន។​ ប្រទេសខ្លះភាពស៊ាំសហគមន៍អត់មានទេ ទោះបីវ៉ាក់សាំងចាក់បានច្រើន ដោយសារការចាប់ផ្តើម គឺវាចាប់ផ្តើមពី ១០០  ចាក់បាន ១០  អា ៩០ អត់បាន។​ ដល់បានមកទៀតថែម ២០ ទៀត ឡើងបាន​ ២០ ​អា ​៨០ អត់មាន។ ទម្រាំតែគ្រប់ ១០០ អានេះវាដល់ពេល វាអស់ប្រសិទ្ធភាពហើយ វាទៅច្របូកច្របល់គ្នា … បទពិសោធន៍កម្ពុជា គឺយើងមិនអាចទៅបង្រៀនអ្នកណាទេ ប៉ុន្តែបទពិសោធន៍របស់កម្ពុជាត្រូវធ្វើឲ្យឃើញភាពស៊ាំពិតប្រាកដនៅទីកន្លែងមួយ ឧទាហរណ៍ ១០០ នាក់ ចាក់បានដល់ ៩៧ នាក់ហើយ នៅសល់ ៣ នាក់ រឿងអី ៣ នាក់មកចម្លងដល់ ៩៧ នាក់ …។

មិនអនុញ្ញាតឲ្យចាក់វ៉ាក់សាំងហួសដឺឡេ

យើងសង្ឃឹមថាវ៉ាក់សាំងគឺ នឹងត្រូវបានផ្តល់ជំនួយដោយសារធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនបន្តទៀត ហើយនិងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ខ្លះ ក៏គ្រោងនឹងដឹកមក ដែលថានឹងដឹកមកដល់ខែ ៣។ ឥឡូវបានប៉ុន្មានថ្ងៃនៃខែ ៣ ហើយ។ រាយការណ៍ឲ្យខ្ញុំ(ថាមក)ពីអឺរ៉ុប។ ពេលវេលាក៏មិនទាន់ដឹង។ ប៉ុន្តែ ឮថាបើដឺឡេផុតចុងខែ ៣ ហើយ យើងយកខែ ៣ យកធ្វើម៉េច? ខ្ញុំសុំបញ្ជាក់ នៅកម្ពុជា បើទោះបីជាខ្ញុំអត់វ៉ាក់សាំងក៏ដោយ តែខ្ញុំមិនអនុញ្ញាតឲ្យចាក់វ៉ាក់សាំងហួសដឺឡេទេ។ (របៀប)ហ្នឹងដូចគេយកវ៉ាក់សាំងមកបោះចោលស្រុកយើង។ ខ្ញុំអត់ឲ្យចាក់ទេ។ វ៉ាក់សាំងខ្លាំងអស់សុពលភាពចុងខែមីនា។ បើអស់សុពលភាពចុងខែមីនា យើងទទួលអត់បានទេ។ ពេលវេលាមកដល់ក៏មិនទាន់ជាក់លាក់។ ហ្នឹងត្រូវពិភាក្សាគ្នាឡើងវិញ។ កាលដែលសួរយោបល់ខ្ញុំ សួរក្នុងខែកុម្ភៈ។ ឥឡូវ វាចូលដល់ថ្ងៃទី ៧ ខែមីនា ហើយ។ ស្អែកនេះ(ថ្ងៃទី)៨ ខែមីនា (ទិវា)សិទ្ធិនារីហើយ។

សុំជជែកឡើងវិញ ថាប្រសិនបើវ៉ាក់សាំងហ្នឹងវានៅតែដឺឡេត្រឹមចុងខែមីនា បើខែមេសាអាចយក ប៉ុន្តែបើអាចុងខែមីនា គឺមិនអាច យកមកទាន់ទេ? បើ AstraZeneca ដូចជាប៉ុន្មានអាទិត្យឯណោះបានឲ្យចាក់បន្ត (បើ) Sinovac និង/ឬ Sinopharm ត្រឹមតែបីអាទិត្យទេ។ ប៉ុន្តែ AstraZeneca ដូចជាបួនអាទិត្យ។ កាលហ្នឹងបួនអាទិត្យខ្ញុំចាក់បង្ខំ (ដើម្បី)ខ្ញុំទៅ Jakarta ទេ។ សុំចរចាអាហ្នឹងឡើងវិញ។ យើងចាក់វ៉ាក់សាំងសុវត្ថិភាពពេញមួយប្រទេស អត់មានអ្នកណាមួយងាប់ដោយសារចាក់វ៉ាក់សាំងដូចគេបំផុសកាលពីដើមថា វ៉ាក់សាំងចិន ចាក់ទៅងាប់មនុស្សឯណា? ឥឡូវ បែរជាយើងទៅចាក់វ៉ាក់សាំង ដែលធ្វើឲ្យងាប់មនុស្ស ឬក៏វាខ្វះប្រសិទ្ធភាព។ ម្យ៉ាងទៀត វាអត់សមហេតុសមផល។ គ្រូពេទ្យតែងតែនិយាយថា ថ្នាំវាហួសដឺឡេ ដល់វាហួសដឺឡេ(រួច)យកទៅចាក់ទៀត អាហ្នឹង គឺវាពិបាក។ យើងអរគុណមិត្តភក្តិ ក៏ប៉ុន្តែ យើងយកអាហ្នឹងទៅចាក់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ (ច្បាស់ជា) ប្រជាពលរដ្ឋជេរបណ្តោយ។ ប្រសិនបើមានរឿងអីកើតឡើងដោយសារវ៉ាក់សាំង គឺងាប់បណ្តោយ …។

មន្ទីរពេទ្យស្អាត ត្រូវមានសេវាល្អ ទើបកាន់តែស្អាត អ្នកជំងឺឆាប់ជា

ថ្ងៃនេះ ជាមួយនឹងការដែលមើលឃើញកិច្ចការ ដែលយើងធ្វើនៅទីនេះ ​យើងកាត់បន្ថយបានច្រើននូវការលំបាក របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ខ្ញុំនៅតែនិយាយពាក្យដដែល“មន្ទីរពេទ្យស្អាត ប៉ុន្តែត្រូវមានសេវាល្អ ទើបកាន់តែស្អាត អ្នកជំងឺឆាប់ជា”។ យើងត្រូវខិតខំ ដើម្បីក្រុមគ្រូពេទ្យរបស់យើងដំណើរការ។ នៅក្នុងឆ្នាំនេះ មិនទាន់មានការសាងសង់ផ្ទះនៅក្បែរៗនេះទេ ដោយសារតែក្រុងសួងរបស់យើងកំពុងស្រូបមនុស្សនៅទីនោះ។ ផ្លូវរបស់យើង(នៅទីនេះ)វាធំជាងផ្លូវនៅភ្នំពេញឆ្ងាយណាស់ ប៉ុន្តែជាទីក្រុងមួយ(ដែល)យើងបានរៀបចំនគរូបនីយកម្ម ទុកជាមុន ដើម្បីទុកអភិវឌ្ឍនៅពេលក្រោយ។ អ្នកជំនាន់មុនកសាងនូវសមិទ្ធផលទាំងឡាយទុកឲ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយ គឺពួកយើង។ ឥឡូវ ពួកយើងនេះ នាំគ្នាកសាងសមិទ្ធផលទាំងឡាយទុកឲ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយតទៅទៀត ហើយអ្នកជំនាន់ក្រោយឡើងមកបន្តទៅទៀត គេនឹងកសាងសម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយតទៅទៀត តែធ្វើម៉េចកុំឲ្យបំផ្លាញដោយសារសង្គ្រាមត្រឡប់ទៅវិញ …។

“សង្គ្រាមនេះចេះតែរុលទៅមុខ” កម្ពុជាចូលជាសហស្ថាបនិកសេចក្តីសំរេចចិត្តមហាសន្និបាតសហប្រជាជាតិ 

អម្បាញ់មិញ ឯកឧត្តម Wang Wentian ក៏បានលើកឡើងអំពីបញ្ហាអ៊ុយក្រែន។ ខ្ញុំក៏សុំយកឱកាសនេះ បញ្ជាក់ឡើងវិញ ហើយក៏សូមជម្រាបជូនប្រជាពលរដ្ឋ។ ខ្ញុំនៅចាំបានថា (នៅ)ព្រឹកដែលយើងសម្ពោធផ្លូវជាតិលេខ ៣ ខ្ញុំបាននិយាយលើគោលការណ៍ធំៗ ២ ក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់កម្ពុជា៖ ទី (១) មិនលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការបំបែករដ្ឋ។ ទី (២) មិនគាំទ្រ ឬប្រឆាំងជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់កម្លាំង ឬគំរាមប្រើប្រាស់កម្លាំង ហើយយើងអំពាវនាវឲ្យមានការចរចា ដោយយើងគិតថា មិនអាចយកសង្គ្រាមបញ្ចប់សង្គ្រាមបានទេ។ យើងបានតាមដានមើលសភាពការណ៍ដោយដិតដល់។ ប៉ុន្តែ យើងឃើញថា សង្គ្រាមនេះចេះតែរុលទៅមុខ។ ដូច្នេះហើយ បានជាកម្ពុជា សម្រេចចិត្តចូលរួមធ្វើជាសហស្ថាបនិកនៃសេចក្តីសម្រេចចិត្តនៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយខ្ញុំចេញបញ្ជាត្រឹមតែ ៣ ម៉ោងកន្លះ មុនការបោះឆ្នោតតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះយើងមិនអាចព្រងើយកន្តើយជាមួយនឹងការវាយលុកទ្រង់ទ្រាយធំ ពីប្រទេសមួយចូលទៅក្នុងប្រទេសមួយទៀតបានទេ។ អញ្ចឹង បានជាកម្ពុជាត្រូវប្រកាន់យកឥរិយាបថជាក់លាក់មួយ។ រឿងនេះវាមិនមែនស្ថិតនៅលើថាអ្នកនេះ/នោះមកចលនានោះទេ វាស្ថិតនៅលើបញ្ហាគោលការណ៍រដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ ទាក់ទិននឹងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងបញ្ហាគាំទ្រ ឬមិនគាំទ្រ។

សង្គ្រាមរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន៖ ដើម្បីការចរចាបាន ត្រូវចាប់ផ្តើមពីបទឈប់បាញ់

សង្គ្រាមបន្តកាន់តែសាហាវទៅៗ។ ពេលនោះ ក៏ប្រាប់ទៅ ឯកឧត្តម ប្រាក់ សុខុន ពិភាក្សាបន្ទាន់ជាមួយនឹងដៃគូក្នុងអាស៊ានរបស់យើង អំពាវនាវឲ្យមានការឈប់បាញ់។ ខ្ញុំមិនជឿថា រុស្ស៊ីអាចយកឈ្នះ​សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនបានទេ … ហើយអ៊ុយក្រែនក៏មិនអាចសម្លាប់កងទ័ពរុស្ស៊ីអស់នៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែនដែរ គឺពិតជាយ៉ាងដូច្នេះ។ អញ្ចឹងទេ ជម្រើសដែលល្អជាងគេ គឺជម្រើសទាក់ទិនជាមួយនឹងការចរចា។ ដើម្បីការចរចាបាន ត្រូវចាប់ផ្តើមពីបទឈប់បាញ់។ ពិតហើយ រុស្ស៊ីជាមួយនឹងអ៊ុយក្រែនបានព្រមព្រៀងគ្នានៅច្រករបៀង អំពីការឈប់បាញ់ ក៏ប៉ុន្តែបានអនុវត្តត្រឹមតែរយៈពេលខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ជម្លៀសប្រជាជន និងដឹកម្ហូបអាហារដោះស្រាយវិបត្តិមនុស្សធម៌។ ប៉ុន្តែ បទឈប់បាញ់នេះ ត្រូវបានបាញ់ឡើងវិញ។ អ្វីដែលជាការបន្ទរតាមក្រោយ នៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន យើងអំពាវនាវឲ្យមានការឈប់បាញ់ ហើយបើហោចណាស់មិនទាន់ធ្វើអ្វីបាន ឈប់បាញ់នៅនឹងកន្លែង។ ពាក្យដែលយើងបានប្រើនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អាស៊ាន គឺប្រើត្រឹមតែពាក្យឈប់បាញ់។

ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំចង់និយាយទៅដល់ពាក្យ “ឈប់បាញ់នៅនឹងកន្លែង”  បានសេចក្តីថា កម្លាំងណានៅកន្លែងណា គឺនៅកន្លែងនោះ ប៉ុន្តែផ្អាកបាញ់ ដើម្បីកាត់បន្ថយនូវមហន្តរាយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ រួចហើយចាប់ផ្តើមចរចា។ ខ្ញុំ យល់ស្របជាមួយនឹងទស្សនៈរបស់ ឯកឧត្តម Wang Wentian ម្ខាងចរចា រវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះទ្វេភាគី តែម្ខាងទៀត គឺការចារចា រវាង NATO, អឺរ៉ុប ជាមួយនឹងរុស្ស៊ី ទាក់ទងនឹងការព្រួយបារម្ភ(ពី) កង្វល់សមស្របរបស់រុស្ស៊ីពាក់ព័ន្ធទៅលើសន្តិសុខរបស់ខ្លួន។ មានតែជម្រើសនេះតែមួយគត់ ដែលធ្វើឲ្យពិភពលោកអាចធូរស្រាល។ ឥឡូវ សូម្បីតែកូនក្មេងក៏វាចេះយកចិត្តទុកដាក់លើអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីវ៉ៃគ្នាដែរ។

កម្ពុជាមិនលើកទឹកចិត្តដើម្បីឲ្យមានជម្លោះបន្ថែមទេ

ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ កុំឲ្យឈានហួសរហូតទៅដល់ស្ម័គ្រចិត្តសុំធ្វើជាទាហានទៅជួយអ៊ុយក្រែនដូចប្រទេសមួយចំនួន។ ខ្ញុំមិនផ្តល់ឱកាសឲ្យទៅទេ ព្រោះទៅហ្នឹង៖ ទី (១) អត់មានអីដឹកទេ។ ទី (២) កុំយកសាំងទៅចាក់លើភ្លើង។ ភ្លើងវាកំពុងតែឆេះ។ បើឆេះហើយនាំគ្នាពន្លត់ភ្លើងទៅ។ កុំបញ្ឆេះតាមរបៀបថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយចំនួនសុំធ្វើជាទាហានស្ម័គ្រចិត្តទៅប្រយុទ្ធនៅអ៊ុយក្រែន។ នេះគ្រាន់តែជាការលើកទឹកចិត្តចោលទេ។ អ៊ុយក្រែនគេមិនឲ្យចូលទ័ពគេទេ កុំទៅឆ្ងល់ពេក។ យើងគ្មានសមត្ថភាពនឹងធ្វើបែបនោះទេ។ សូមកុំទៅជ្រុលហួសដល់កម្រិតថា សុំទៅធ្វើទាហាន ដើម្បីជួយប្រយុទ្ធនៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន។ ខ្ញុំមិនឲ្យ(ប្រជា)ពលរដ្ឋកម្ពុជាទៅស្លាប់លើទឹកដីរបស់អ៊ុយក្រែនទេ។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា (មាត្រា ៥៣) ហាមឃាត់មិនឲ្យយកកម្លាំង ចេញទៅក្រៅ ពីកម្លាំងខាងក្រៅមកបោះនៅខាងក្នុងប្រទេស ហើយក្នុងប្រទេសយើងទៅបោះកម្លាំងនៅខាងក្រៅ លើកលែងតែក្រោមឆ័ត្រអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ពេលនេះ កងទ័ពរបស់យើងកំពុងនៅស៊ូដង់ខាងត្បូង, នៅលីបង់, នៅម៉ាលី, នៅអាហ្វ្រិកកណ្ដាល។ ពេលមានសភាពការណ៍ម្តងៗ នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ្នឹង គឺថា តាមរកដំណឹងពីក្រសួងការពារជាតិផង ពីក្រ​សួងការបរទេសផង តើយ៉ាងម៉េចទៅហើយ អំពីស្ថានភាពនៃការវាយលុករបស់ពួកឧទ្ទាម ឬដាក់មីនរបស់ពួកឧទ្ទាមទៅលើកម្លាំងរបស់យើងនៅទីនោះ? ទម្រាំដល់មានពលរដ្ឋរបស់យើងមួយចំនួនសុំទៅធ្វើទ័ពនៅអ៊ុយក្រែន វាអត់មានខុសអីពីយកសាំងទៅចាក់លើភ្លើងទេ។

ពេលវេលានេះ​ជាពេលវេលាដែលត្រូវរកដំណោះស្រាយ បើមិនអញ្ចឹងទេពិភពលោកប្រហែលជាអាចនឹងជ្រួលច្របល់លើសពីនេះ។ ពិភពលោកនឹងធ្វើឲ្យជ្រួលច្របល់ឡើងនូវបញ្ហាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ។ រឿងកូវីដ-១៩ បង្កដោយអូមីក្រុង ជារឿងមួយហើយ ប៉ុន្តែសេដ្ឋកិច្ចវានឹងធ្លាក់ចុះដោយសារតែ … ជម្លោះរវាងរុស្សី និងអ៊ុយក្រែន។ និយាយដោយត្រង់ៗការវាយលុកពីរុស្សីទៅលើអ៊ុយក្រែនតែម្ដង ដែលរឿងនេះយើងអត់ចង់បានទេ។ យើងក៏បានពន្យល់ទៅកាន់មិត្តរុស្សីរបស់យើង អំពីមូលហេតុ​​ដែលយើងត្រូវប្រកាន់យកនូវឥរិយាបថបែបនេះ ហើយយើងមិនលើកទឹកចិត្តដើម្បីឲ្យមានជម្លោះបន្ថែមនោះទេ។ អញ្ចឹងការចរចាមួយដែលត្រូវធ្វើ ដើម្បីបញ្ចៀសការស្លាប់ ហើយយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើភាពសមហេតុសមផលទាំងសងខាង ដែលអាចទទួលយកបាន ក្នុងរយៈពេលវែង។

ការធ្វើនយោបាយគឺវាបែបនេះហើយ។ ព្រោះឥឡូវនេះ មនុស្សដែលថាចេញទៅខាងក្រៅហើយ ដូចជា ១ លានកន្លះទៅហើយ ដែលចាកចេញ(ពីអ៊ុយក្រែន)។ អញ្ចឹងគ្រាន់តែជនភៀសខ្លួនចេញពីអ៊ុយក្រែន​ប៉ុន្មាន? ប៉ុន្តែអ្នកដែលរត់គេច គេហៅថា ជនភៀសសឹក ចេញពីកន្លែងមួយទៅកាន់កន្លែងមួយ តើនៅប៉ុន្មានទៀត? យើងស្គាល់ហើយរសជាតិនូវបញ្ហា។ គ្រាន់តែផ្សារសួង ដែលខ្ញុំនិយាយអម្បាញ់មិញ កំពុងអង្គុយស៊ីនំបញ្ចុក អា T28 វាទម្លាក់គ្រាប់បែកផ្សារសួងហ្នឹង ឯងរត់ធ្លាក់ពោធិជើងខាលនោះ។ មិនមែនរឿងលេងទេ អារឿងកាំភ្លើងនោះ។ ហើយគ្មាននរណាបញ្ចប់នរណាបានទេ។

អ៊ុយក្រែន៖ “សិទ្ធិមនុស្សក៏បាត់ ប្រជាធិបតេយ្យក៏អស់ មនុស្សក៏ស្លាប់ … បានស្រែករកសន្តិភាព”

អ្វីដែលជាការចាប់អារម្មណ៍នៃមជ្ឈដ្ឋាននយោបាយ និងអ្នកសារព័ត៌មានក្នុងស្រុករបស់យើងប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ គឺនៅពេលដែលប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនបាននិយាយភាសាមួយម៉ាត់ថា “ពេលនេះអាទិភាពកំពូលរបស់អ៊ុយក្រែនគឺសន្តិភាព”។ អញ្ចឹង អ្នកវិភាគរបស់យើង (មានអ្នកខលមក) និងអ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយរបស់យើងថា នៅកម្ពុជាបានយកចិត្តទុកដាក់អាហ្នឹងជាអាទិភាពកំពូល។ ឥឡូវដល់ប្រទេសកើតសង្គ្រាម (ទើបបាន)ស្រែករកសន្តិភាព។ កាលពីមុនអត់ស្រែករកសន្តិភាពទេ​ ស្រែករកតែប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ដល់ឥឡូវសិទ្ធិមនុស្សក៏បាត់ ប្រជាធិបតេយ្យក៏អស់ មនុស្សក៏ស្លាប់។ ឯយើងនៅទីនេះ យើងយកចិត្តទុកដាក់អាទិភាពកំពូលរបស់យើងគឺសន្តិភាព។ ដើម្បីអី? ដើម្បីធានានូវសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត បើសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតហើយ គឺសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានធានា។ បើងាប់ហើយ តើបានធានាអីទៀត? អញ្ចឹងប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ អ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយ(បានសង្កត់ន័យ)ពេលដែលប្រធានាធិបតីរបស់អ៊ុយក្រែនបាននិយាយថា អាទិភាពកំពូលគឺសន្តិភាព។

កម្ពុជាបានយកចិត្តទុកដាក់លើរឿងសន្តិភាពជាង ២០ ឆ្នាំហើ។យ បើនិយាយឲ្យពិតទៅគឺ យើងបានប្រឹងប្រែង ៤០ ឆ្នាំជាង ដើម្បីតែសន្តិភាពមួយនេះ។ តើយើងបណ្ដែតបណ្ដោយឲ្យមនុស្សមួយក្រុមបំផ្លាញសន្តិភាពយើងបានឬ? ឥឡូវការជាក់ស្ដែងបានកើតឡើងនៅអ៊ុយក្រែន នៅអ៊ីរ៉ាក់ នៅស៊ីរី នៅលីប៊ី នៅយេមែនកំពុងបន្ត​។ ឥឡូវនេះបានកើតឡើងនៅអឺរ៉ុបតែម្ដង។ ប្រទេសនៅអឺរ៉ុប ទោះបីមិនទាន់ទទួលការវាយប្រហារ ក៏កំពុងតែផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់សន្តិសុខ/សន្តិភាពនៅអឺរ៉ុប។ អញ្ចឹងទេ ក៏សង្ឃឹមថា អ្នកខាងក្រៅដែលមើលឃើញអំពីការយកចិត្តទុកដាក់នៃនយោបាយផ្ដល់អាទិភាពកំពូលទៅលើសន្តិភាព ក៏ត្រូវតែយល់ពីយើងផងដែរ ព្រោះកុំចាំបាច់ដល់មានសង្រ្គាមហើយ ទើបបានធ្វើម៉េចឲ្យមានសន្តិភាព? បើមានសង្រ្គាមហើយ បើសិនជាឲ្យផ្ទុះហើយ លើកនេះប្រហែលជាគ្មាន ហ៊ុន សែន ធ្វើនយោបាយឈ្នះឈ្នះ​លើកទី ២ ទេ …។

តម្រូវការនៅក្នុងសង្គមវាតែងមានបញ្ហានេះ/នោះកើតឡើង … វាទាមទារឲ្យយើងអត់ធ្មត់ដោះស្រាយ តាមផ្លូវសីលធម៌ក្ដី តាមផ្លូវច្បាប់ក្ដី។ ប៉ុន្តែ កុំស្អីឡើង មកចាប់ ហ៊ុន សែន អំពាវនាវកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបែរចុងកាណុងមកបាញ់ ហ៊ុន សែន។ តើអាហ្នឹងស្អី? អំពាវនាវឲ្យមានសង្គ្រាមឬ? អញ្ចឹងទេនៅតែឯងនោះទៅ។ ទៅជាឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់នោះទៅ។ តែបើឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់នៅក្នុងប្រទេស អ្នកមិនអាចរត់រួចទេ។ ស្រុកឥឡូវអត់មានកន្លែងជម្រកទេ។ ពីដើម មានជម្រក វាមានខ្មែរក្រហមផង ខ្មែរខៀវផង ខ្មែរសផង ដែលសុទ្ធតែមានប្រដាប់អាវុធ តែទាស់ខុសអី រត់ទៅចូលខាងនោះ។ តែឥឡូវអត់មានទេ មានជុំគ្នានៅព្រៃស អាហ្នឹងអាច។

រក្សាបានសន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ និងស្ថេរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច កម្ពុជានឹងទៅមុខ

អញ្ចឹងហើយបានជាកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់អាទិភាពខ្ពស់ជាងគេ គឺសន្តិភាព។ ពេលណាក៏ដោយ ខ្ញុំតែងតែរំលឹកឲ្យយកចិត្តទុកដាក់រក្សាសន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ រួមនឹងការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើស្ថេរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច។ ទាំងពីរហ្នឹងក្ដាប់ឲ្យមាំ។ អាហ្នឹងធានាថា កម្ពុជាទៅមុខហើយ។ អូមីក្រុង កូវីដ-១៩ វាកើត មិនមែន កើតតែកម្ពុជាទេ។ ប្រទេសជិតខាងយើង នៅថៃបានកើនឡើងមួយថ្ងៃជាង ២ ម៉ឺនករណី និងស្លាប់រាប់សិប។ នៅវៀតណាមម្សិលមិញនេះបានកើនឡើង ១៤ ម៉ឺនករណីជាង ប៉ុន្តែប្រជាជនវៀតណាមច្រើន គាត់រហូតដល់ ១០០ លាននោះ។ អញ្ចឹងការឆ្លងប៉ុណ្ណេះ(មិនសូវជាធំ) ហើយស្លាប់ ៨២ នាក់។ យើងដឹងចំនួនស្លាប់ឬនៅ? ធម្មតាថ្ងៃម៉ោង ១០ អីហ្នឹង យើងចេញតួលេខនៃការស្លាប់ហើយ (តែឥឡូវមិនទាន់ដឹង)។ ប៉ុន្តែតួលេខនៃការឆ្លងចេញហើយ ៣០៦ ករណី ធ្លាក់ចុះជាងពីម្សិលមិញ។ ប៉ុន្តែ សុំកុំប្រើពាក្យថា “បើមិនកើតអូមីក្រុងទេ មិនទាន់សម័យ”។ កុំលេងអាហ្នឹង (និយាយលេងពីអភិបាលខេត្តដែលបានឆ្លងកូវីដ) ព្យាយាមកុំឲ្យកើត។

យប់មិញ មិនដឹងយ៉ាងម៉េច ម៉ោង ១ ហើយ (ដេក)មិនលក់។ ដល់ម៉ោង ៤ ភ្ញាក់វិញ ហើយត្រូវម៉ោង ៥ ជាងក្រោក។ រង់ចាំថាឯណេះឲ្យជួបជុំ ដើម្បីធ្វើដំណើរមក។ ទីកន្លែងនេះមិនឆ្ងាយទេ។ ឃ្លាតពីហ្នឹងទៅស្ពានទន្លេបិទ ២៧ គីឡូម៉ែត្រ កន្លែងដែលខ្ញុំត្រូវរបួស(ខូចភ្នែក) គឺគល់ស្ពានគីហ្សូណាហ្នឹង ដែលពិការភ្នែករហូតដល់រាល់ថ្ងៃ។ តំបន់ទាំងនេះគឺជាតំបន់ខាងជើងផ្លូវជាតិលេខ ៧ ធ្វើសកម្មភាពច្រើន។ ធ្លាក់ដល់ តំបែរ ទឹកជ្រៅ កាលនោះមានស្រុកមួយ ស្រុកទឹកជ្រៅ។ នៅស្រុកត្បូងឃ្មុំរបស់យើងនេះ ក៏មានបង្កើតស្រុកថ្មីមួយទៀត ហៅថា ស្រុកពាមជីលាំង ដោយកាត់យកឃុំខ្លះរបស់ស្រុកត្បូងឃ្មុំ និងឃុំខ្លះរបស់ស្រុកក្រូចឆ្មារ បង្កើតទៅជាស្រុកពាមជីលាំង​​ កាលពីជំនាន់នោះ។

ខាងជើងផ្លូវជាតិលេខ ៧ នេះ បង្កើតបានទៅជាស្រុក ៣ បន្ថែម ស្រុកពាមជីលាំង ស្រុកទឹកជ្រៅ និងស្រុកទ្រមូង ខេត្តកំពង់ចាមមួយ កាលពីពេលនោះ គេចែកទៅជា ៤ ឬ ៥ ខេត្ត។ តំបន់ ២០ ២១ ២២ ខាងនេះ ហើយទៅម្ខាងទៀត ត្រើយខាងលិច ខាងកំពង់ចាមនោះ ទៅជា ៤១ ៤២ គេចែកទៅជាតំបន់ តំបន់ហ្នឹងគឺស្មើនឹងខេត្ត ព្រោះគ្រប់គ្រងលើស្រុក។ អញ្ចឹងបានយើងមានការស្គាល់គ្នានៅទីនេះច្រើន។

ថ្ងៃនេះគ្រូពេទ្យយើង ខ្ញុំសុំរំលឹកបន្តិច និយាយរឿងមួយ កុំចេះតែរឿងនយោបាយច្រើនពេក។ រឿងអញ្ចេះ រឿងយមរាជកាត់ទោសគ្រូពេទ្យ មនុស្សដែលស្លាប់ទៅទាំងប៉ុន្មាន ចុះទៅឋានយមរាជ ដែលយមរាជសួរថាស្លាប់ដោយសារអី? ខ្ញុំស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ជិះម៉ូតូលឿនពេក ហើយស្រីថាខ្ញុំរកស៊ីផ្លូវភេទ ស្លាប់ដោយសារជំងឺអេដស៍ អត់អីទេ ទៅ។ មួយទៀត ស្លាប់ដោយសារអី? ទៅលួចគេ គេកាប់ គេបាញ់ត្រូវ អត់អីទេ ទៅ។ ស្រាប់តែទៅដល់ មួយទៀតមក មុខរបរអី បានធ្វើគ្រូពេទ្យ អញរកមុខយូរហើយ ដោយសារតែពួកឯងហ្នឹងហើយ បានជាគ្មានមនុស្សចុះមកឋាននរក។ អញ្ចឹងកាត់ទោសយកទៅដាក់ខ្ទះត្នោត។ ប៉ុន្តែភាសានិយាយនេះ បានសេចក្តីថា ជាការលើកតំលៃកម្ពស់របស់គ្រូពេទ្យទៅវិញទេ។ អ្នកដែលនិយាយរឿងកំប្លែងបែបនេះ ព្រោះអី? យមរាជបន្ទោសទៅលើគ្រូពេទ្យ ដោយសារតែគ្រូពេទ្យធ្វើឲ្យមនុស្សរស់ បានជាត្រូវដាក់ទោសគ្រូពេទ្យឲ្យវាធ្ងន់។ បានសេចក្តីថា គ្រូពេទ្យយើងបានជួយសង្គ្រោះជីវិតមនុស្សរហូតទៅដល់យមរាជខឹងទៅទៀត ដាក់ទោសយ៉ាងទម្ងន់។

ពីមុនខ្ញុំនិយាយរឿងគ្រូពេទ្យកោសខ្យល់ គ្រូពេទ្យកោសខ្យល់មិនមែនមានន័យថាបន្តុះបង្អាប់គ្រូពេទ្យទេ ក៏ប៉ុន្តែជំនាន់នោះពិតជាចឹងមែន។ យើងបង្កើតគិលានដ្ឋានតាមឃុំ ដល់អ្នកជំងឺទៅអត់ថ្នាំពេទ្យថា “អ៊ំៗកោសខ្យល់”។ គ្រូពេទ្យកោសខ្យល់ឲ្យអ្នកជំងឺ។ មិនមែនបានសេចក្តីថា ជាការបន្តុះបង្អាប់ទេ តែនេះជាតម្លៃនៃសីលធម៌របស់គ្រូពេទ្យ គ្មានអ្វីដោះស្រាយ អត់ថ្នាំពេទ្យ ដំណាក់កាលនោះ។ អញ្ចឹងនៅសល់ក្បួនមួយ បបួលគាត់កោសខ្យល់ អាហ្នឹងជាការឲ្យតម្លៃទៅវិញទេ ឋាននរកក៏ចឹង។ ចឹងត្រូវបន្តទៅ កុំខ្លាចនរកកាត់ទោស កុំខ្លាចយមរាជកាត់ទោស ធ្វើម៉េចព្យាបាលមនុស្សឲ្យជា អាហ្នឹងគឺល្អហើយ។

ថ្ងៃនេះបានពាំនាំមកសម្រាប់ សិស្សានុសិស្សដែលរៀននៅបឋមសិក្សា វិទ្យាល័យដែលនៅនេះ ចំនួន ៤០៤ នាក់ ក្នុងម្នាក់ៗសៀវភៅ ២ ក្បាល ប៊ិច ១ ដើម ថវិកា ១ ម៉ឺនរៀល។ ជូនលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ ១៨ នាក់ ក្នុងម្នាក់ៗថវិកា ៥ ម៉ឺនរៀល​ ជូនវេជ្ជបណ្ឌិត គ្រូពេទ្យ និងបុគ្គលិកចំនួន ២៥០ នាក់ ក្នុងម្នាក់ៗថវិកា ១០ ម៉ឺនរៀល ជូនបឋមសិក្សា និងវិទ្យាល័យតេជោសែន ត្បូងឃ្មុំ ៣ លានរៀល ជូនក្រុមគ្រូពេទ្យប្រចាំការក្នុងអង្គពិធីចំនួន ៣ លានរៀល ជូនសាលាស្រុកត្បូងឃ្មុំថវិកា ២ លានរៀល ជូនមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនត្បូងឃ្មុំ ៥ លានរៀល ជូនក្រុមតន្ត្រីសម័យថវិកា ៥ លានរៀល។

បានបែកញើសចឹង ទៅវិញធ្លាក់ ១ គីឡូ។ ឥឡូវយ៉ាប់ជាងគេ យ៉ាប់រឿងក្បាលពោះធំតែម្តង។ សំណាងហើយដែលធ្លាក់គីឡូហើយ ទៅកាត់ខោអាវថ្មី ដល់កាតខោអាវថ្មី ខោអាវចាស់អត់ទាន់ឲ្យគេ ដល់ឥឡូវអាថ្មីពេញអត់ចុះ យកអាចាស់មកពាក់វិញ នៅត្រូវ។ បានអាហ្នឹងយោង កុំអីអត់ ហើយគីឡូចេះតែឡើង ដល់អាយុត្រូវឡើងហើយ … ចុងបញ្ចប់ ជាមួយនឹងការប្រកាសសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ត្បូងឃ្មុំ ក្រោមជំនួយឥតសំណងពីរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងការសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់សាលាបឋមសិក្សាវិទ្យាល័យតេជោសែន ត្បូងឃ្មុំ ដែលមានចំនួន ៦ ខ្នង ស្មើនឹង ៦២ បន្ទប់។ ខ្ញុំសុំយកឱកាសនេះជូនពរចំពោះចំណងមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ស្ថិតស្ថេរជាអមតៈ និងសុំជូនពរសម្តេច ឯកឧត្តម លោកជំទាវ អស់លោក លោកស្រី និងបងប្អូនជនរួមជាតិទាំងអស់ សូមប្រកបដោយពុទ្ធពរ និងពរ ៥ ប្រការ អាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈ និងបដិភាណៈ កុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ៕