(ភ្នំពេញ)៖ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹង ក្រើនរំលឹកដល់មាតាបិតា អាណាព្យាបាល និងអ្នកគ្រប់គ្រងមណ្ឌលថែទាំងកុមារ ក្នុងភូមិសាស្ត្ររាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីនាំយកកុមារ ដែលមានអាយុចាប់ពី ៦ឆ្នាំ ដល់ក្រោម ១២ឆ្នាំ ទៅទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការ ជំងឺកូវីដ១៩ ឲ្យបានមុនពេលបិទបញ្ចប់យុទ្ធនាការ៕
សូមអានសេចក្តីជូនដំណឹងខាងក្រោម៖
(តូក្យូ)៖ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសម័យទំនើប, ជប៉ុនបានធ្វើ «បដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេស» របស់ខ្លួនចំនួន ៣លើករួចហើយ ទៅតាមរបៀបដែលបានកែប្រែប្រវត្តិសាស្ត្រ សកលលោក។ បច្ចុប្បន្ន មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចលេខ៣ នៅលើពិភពលោកមួយនេះកំពុងឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលអន្តរកាលមួយដោយតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវផ្ទេរពីលោក Yoshihide Suga ទៅលោក Fumio Kishida។ អ្នកទាំង២ មិនមាននយោបាយខុសប្លែកគ្នាខ្លាំងនោះទេ តែអ្វីដែលសំខាន់គឺនៅត្រង់ថាជប៉ុនត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានចេតនាឆ្ពោះទៅរក «ការធ្វើបដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេស» ជាលើកទី៤ ដោយសារតែការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិនក្នុងតំបន់ និងនយោបាយមិនច្បាស់លាស់របស់ សហរដ្ឋអាមេរិក។
ការធ្វើបដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេសរបស់ជប៉ុនទាំង ៣ដំណាក់កាលកន្លងមក សុទ្ធតែជាលទ្ធផលនៃការផ្លាស់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយសកលលោក។ ដំណាក់កាលទី១ បានកើតឡើង បន្ទាប់ពីជប៉ុនត្រូវបានបង្ខំឱ្យបើកទ្វារប្រទេសទទួលស្វាគមន៍លោកខាងលិចនៅទសវត្សរឆ្នាំ១៨៥០ ដោយនៅពេលនោះបានធ្វើឱ្យជប៉ុនក្លាយជាមហាអំណាច សេដ្ឋកិច្ច និងយោធាដែលមានសមត្ថភាពវាយគ្រប់គ្រងប្រទេសចិន និងយកឈ្នះនៅក្នុងសង្រ្គាមជាមួយរុស្ស៊ី។ ចំណែកឯ បដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេសលើកទី២ បាន
កើតឡើងអំឡុងទសវត្សរឆ្នាំ១៩៣០ ដោយតាមរយៈការដួលរលំសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក រួមទាំងការកើនឡើងមហាអំណាចបរទេសប្រជែងផលប្រយោជន៍ជាមួយជប៉ុន នៅក្នុង ប្រទេសចិន, វាបានជំរុញឱ្យជប៉ុនជ្រើសរើសមាគ៌ាយោធាផ្ដាច់ការ, ហិង្សា និងវាទទីនិយមនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីដែលចូលរួមចំណែកបង្កឱ្យសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ផ្ទុះឡើង។
ការធ្វើបដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេសលើកទី៣ គឺកើតឡើងក្រោយជប៉ុនចាញ់សង្រ្គាមលោកលើកទី២ ហើយធ្លាក់ចូលទៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាមេរិក។ មេដឹកនាំជប៉ុន នៅក្រោយសម័យសង្រ្គាម គ្រប់ៗរូបមិនបានអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសដោយឯករាជ្យឡើយ និងថែមទាំងប្រគល់ភារកិច្ចការពារសន្តិសុខជាតិទៅឱ្យអាមេរិក ទាំងស្រុងទៀតផង ដើម្បីទទួលបានមកវិញនូវការស្ដារប្រទេសជាតិឡើងវិញក្នុងនាមជាក្បាលម៉ាស៊ីនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាចូលរួមចំណែកថែរក្សាស្ថិរភាព និងសន្តិភាព ក្នុងតំបន់អាស៊ីខាងកើត។
ក៏ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃ សម័យកាលជប៉ុនដេកលង់លក់មិនរវល់នឹងកិច្ចការសកលលោកបានបិទបញ្ចប់ ហើយហេតុដ៏ធំចម្បង នោះគឺដោយសារតែចិន។ ការបង្កើនការធ្វើសកម្មភាព យោធារបស់ចិននៅឯតំបន់ជម្លោះដែនទឹកជាមួយជប៉ុន លើទីប្រជុំកោះ Senkaku ក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងកើត, ការគំរាមកំហែងកោះតៃវ៉ាន់ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា ខ្សែក្រវាត់ការពារមួយរបស់ជប៉ុន ហើយបូករួមទាំងការពង្រឹងសមត្ថភាពយោធារបស់ចិនបានបង្កជាក្ដីកង្វល់ដល់ថ្នាក់ដឹកនាំជប៉ុន ដោយខ្លាចក្រែងថាចិននឹងសងសឹកលើជប៉ុន វិញនៅថ្ងៃណាមួយ ដូច ឬអាចខ្លាំងជាងអ្វីដែលជប៉ុនធ្លាប់ធ្វើដាក់ចិននៅអំឡុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២។
ម្យ៉ាងវិញទៀត សន្តិសុខជាតិរបស់ជប៉ុន ក៏កំពុងប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យផងដែរ ដោយសារតែនយោបាយមិនច្បាស់លាស់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ អតីតប្រធានាធិបតី លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក TPP ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់កុំឱ្យចិនគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងតំបន់ទាំងមូល និងការគំរាមកំហែងដល់សម្ព័ន្ធភាពទ្វេភាគី ដោយសារនយោបាយតម្កល់ផលប្រយោជន៍អាមេរិកមុនគេ ឬ America First របស់លោក ត្រាំ។
លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន បានធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងរវាងជប៉ុន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រឡប់ទៅរកភាពប្រក្រតីក៏ពិតមែន តែវានៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ ខណៈអាមេរិករបស់ លោក បៃដិន នៅតែបន្តដើរតាមនយោបាយខ្លះរបស់លោក ត្រាំ ដោយស្ថិតនៅក្រៅកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយក៏មិនមានយុទ្ធសាស្ត្រច្បាស់លាស់ក្នុងការរក្សា
សមតុល្យនៃអំណាចយោធានៅក្នុងតំបន់ដែលកំពុងធ្លាក់ចុះនោះដែរ។ បែបនេះឯង ទើបជប៉ុនមិនអាចអង្គុយរង់ចាំគ្រោះថ្នាក់មកដល់ឡើយ។ នៅឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន របស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក អាបេ ស៊ីនហ្សូ បានផ្ដួចផ្ដើមឡើងនូវគំនិតមួយដែលគេស្គាល់ជាទូទៅថា «សេរីភាព និងការបើកចំហតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»។
ជប៉ុនបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងស្ដារឡើងវិញនូវកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចុតភាគី ឬក្វាដ (Quad) ជាមួយអូស្ត្រាលី, ឥណ្ឌា និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ អស់រយៈពេលជាច្រើន ឆ្នាំមកនេះ ជប៉ុនបានធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយចំនួន ដែលអនុញ្ញាតឱ្យយោធារបស់ខ្លួនមានតួនាទីទូលំទូលាយជាងពេលណាៗទាំងអស់ផងដែរ ដោយអាចធ្វើប្រតិបត្តិការ យោធាល្បាតជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក នៅឯតំបន់ដែនទឹកដែលចិនកំពុងធ្វើសកម្មភាពខ្លាំង។ ថ្នាក់ដឹកនាំជប៉ុនកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ថែមទាំងហ៊ានប្រើសម្ដីថ្លោសដាក់ចិន ដោយ និយាយចំៗថាអាចនឹងចូលរួមជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីការពារកោះតៃវ៉ាន់ នៅក្នុងករណីមានការវាយប្រហារណាមួយពីចិន។ ទីក្រុងតូក្យូក៏បានដាក់ពង្រាយមីស៊ីលប្រឆាំង នាវាចម្បាំងនៅលើកោះ Ryukyu ស្ថិតនៅក្បែរកោះតៃវ៉ាន់ ហើយម្ដងម្កាលបានអះអាងថានឹងប្រើប្រាស់នាវាមុជទឹក ដើម្បីរារាំងចិនកុំឱ្យចូលទៅកាន់តំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងករណី សង្រ្គាមផ្ទុះឡើង។
សកម្មភាពទាំងនេះបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ជប៉ុនកំពុងចាប់ផ្ដើមធ្វើឱ្យខ្លួនឯងក្លាយជាមហាអំណាចមួយក្នុងតំបន់បន្តិចម្ដងៗ ខណៈទីក្រុងតូក្យូកំពុងសហការជាមួយអាមេរិក ក្នុងការធានាឱ្យបាននូវខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់, បង្កើនល្បឿននៃគំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់បណ្ដាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យលើបច្ចេកវិទ្យាសំខាន់ៗដូចជាបន្ទះឈីប ព្រមទាំងការផ្ដល់ជំនួយ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានគុណខ្ពស់ទៅកាន់បណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍដើម្បីប្រជែងឥទ្ធិពលចិន។
ពិតមែនទៅ ជប៉ុនមានសង្ឃឹមថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងត្រឡប់មកវិញ តែទន្ទឹមគ្នាក៏ខឹងសម្បារផងដែរចំពោះការស្ទាក់ស្ទើររបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។ តួយ៉ាងដូចជាការត្រឡប់ចូល ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកវិញជាដើម។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក Kishida កំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាប្រឈមមួយដ៏ធំ នោះគឺរារាំងចិនកុំឱ្យចូលក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកដែលសព្វថ្ងៃមានឈ្មោះថា CPTPP ខណៈបើកផ្លូវឱ្យតៃវ៉ាន់ចូលជាសមាជិក។ មនុស្សទូទៅ គិតថាជប៉ុននឹងមិនហ៊ានធ្វើខ្លាំងដាក់ចិន ទេ ព្រោះតែប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។ តែបញ្ហាជម្លោះទឹកដី និងការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិនបានកែប្រែការគិតរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំជប៉ុន ហើយតាមរយៈការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម សេរីជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប និងការបង្កើតខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ជាមួយអូស្ត្រាលី និងឥណ្ឌា វាបានបង្ហាញថាជប៉ុនកំពុងកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកសេដ្ឋកិច្ចលើចិន។
តែទោះជាបែបនេះក្ដី អ្នកជំនាញកិច្ចការតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដូចជា លោក Adam Liff យល់ថាការផ្លាស់ប្ដូររបស់ជប៉ុនសព្វថ្ងៃមើលទៅ វាជាការវិវត្តន៍ច្រើនជាងការធ្វើបដិវត្តន៍ដ្បិត ការចំណាយលើវិស័យការពារជាតិរបស់ជប៉ុនមានកម្រិតនៅឡើយ ហើយការពិភាក្សាពីការផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនៅតែស្ថិតក្រោមការហាមឃាត់។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគេអាច និយាយនោះគឺថាជប៉ុនបានចាប់ផ្ដើមមើលឃើញពីតួនាទីយ៉ាងសំខាន់របស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិ ហើយវាក៏ជាឱកាសល្អសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិកដែរ។ ពីព្រោះថាផ្អែកលើ ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ, សេដ្ឋកិច្ច និងយោធារឹងមាំ, បច្ចេកវិទ្យាជឿនលឿន និងតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យ, ជប៉ុននឹងក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តមិនអាចខ្វះបានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងស.វទី២១នេះ ដែលផ្ទុយពីចិនដែលមើលឃើញថាការឡើងនៃឥទ្ធិពលរបស់ជប៉ុនគឺជាការគំរាមកំហែង។ ដូច្នេះ ការធ្វើបដិវត្តន៍នយោបាយការបរទេសជប៉ុនមួយផ្សេងទៀត នឹងកើតមានដែរ ឬក៏យ៉ាងណា គឺវាអាស្រ័យទៅលើចិន៕
ប្រភព៖ Bloomberg (ថ្ងៃសុក្រ ទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១)
ដោយ៖ Fresh News
(ភ្នំពេញ)៖ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញលើ វិសោធនកម្មមាត្រាមួយចំនួននៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមសំដៅធានាប្រក្រតីភាព នៃស្ថាប័នជាតិ ដោយកំណត់ឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិរួមមានប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញត្រូវមាន «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» ត្រូវបានអនុម័តដោយកិច្ចប្រជុំពេញ អង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រីកាល ពីព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ហើយនឹងត្រូវបញ្ជូនទៅរដ្ឋសភា ដើម្បីពិនិត្យនិងអនុម័តមុននឹងបញ្ជូនទៅកាន់ព្រឹទ្ធសភាដើម្បីបន្តនីតិវិធី។
វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះគឺជាការបិទទ្វារជាស្ថាពរចំពោះអ្នកនយោបាយសញ្ជាតិ២ ដែលតាំងពីដើមរៀងមកតែងតែធ្វើនយោបាយបំផ្លាញជាតិគ្រប់កាលៈទេសៈ និងប៉ុនប៉ងឡើងដឹកនាំប្រទេស គ្រប់គ្រងស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិ និយាយឱ្យចំសម្រាប់ពេលនេះគឺក្រុមជនក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី និងគូកនរបស់ខ្លួន ដែលតែងធ្វើនយោបាយប្រឆាំងនឹងជាតិនិងប្រជាជនកម្ពុជា បានឈានដល់ទីបញ្ចប់ទាំងស្រុងប្រៀបបាននឹងសាកសពត្រូវបាន គេលើកដាក់ក្នុងក្តារមឈូសហើយវាយដែកគោលជាប់យកទៅបញ្ចុះដូច្នេះដែរ។
តែទោះបីយ៉ាងនេះក្តី គេឃើញ សម រង្ស៊ី ជនក្បត់ជាតិតពូជពីជីតារហូតដល់ចៅ កំពុងតែមានអារម្មណ៍វល់ៗដូចវិញ្ញាណខ្មោចមិនទាន់គ្រប់៧ថ្ងៃមិនទាន់ដឹងថា ខ្លួនស្លាប់ដូច្នោះដែរ និងបានព្យាយាមបិទបាំងភាពអាម៉ាសដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដែលបង្កើតឡើង ដោយកំហុសផ្នែកនយោបាយ និងគំនុំសងសឹកចាក់រុករបស់ខ្លួនដែលនាំឱ្យ បាត់បង់ទាំងស្រុងនូវច្រកទ្វារ ដែលខ្លួនតែងតែស្រម៉ៃធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។ ជនក្បត់ ជាតិ សម រង្ស៊ី ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានអ្នកនយោបាយ អ្នកវិភាគ និងមជ្ឈដ្ឋានប្រជាពលរដ្ឋមើលឃើញថា បានប្រព្រឹត្តកំហុសយុទ្ធសាស្ត្រ នយោបាយពីមួយទៅមួយរហូតមកដល់ការប្រើប្រាស់ព័ត៌មានក្លែងក្លាយផ្សាយដោយកាសែតអង់គ្លេស ឌឹហ្គាដាន ចោទប្រកាន់ ដោយគ្មានមូលដ្ឋានថាសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទិញសញ្ជាតិពីប្រទេសសាយប្រឹស និងបានញុះញង់បញ្ឆេះកំហឹងពលរដ្ឋឱ្យបះ បោរផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាល។
ចុងក្រោយកាសែតឌឹហ្គ័រដានចេញមុខកែតម្រូវព័ត៌មានមិនត្រឹមត្រូវនេះ ធ្វើឱ្យអ្នកនយោបាយចាញ់ចាស់វស្សា សម រង្ស៊ី ដួលទល់ផ្អក។ មានឈ្មោះជាជនចង្រៃជាតិ សម រង្ស៊ី ក្រពុលមុខនឹងការស្តីបន្ទោសពីភរិយានិងអ្នកនៅជុំវិញខ្លួនពីភាពល្ងង់ខ្លៅនៃការធ្វើនយោបាយដូចក្មេងបៀមដៃ គ្មានគោលការណ៍ និងយុទ្ធសាស្ត្រច្បាស់លាស់របស់ខ្លួន ដើរមួយក្តារណាក៏ខាតបង់រហូត ខាតរហូតបោសគូថខោ នៅពេលនេះ។ ហេតុដូច្នេះបានជា សម រង្ស៊ី ព្យាយាមបញ្ចេញសារផ្សេងៗដោយធ្វើជាមិនដឹងពីបរាជ័យខ្លួន និងព្យាយាមស្តារស្ថានការណ៍ រហូតប្រើថា «ប្រសិនបើត្រូវរឿង» ខ្លួននឹងលាលែងពីសញ្ជាតិបារាំងរបស់ខ្លួន មុនចូលកាន់តំណែង។
ផេះ! និយាយឱ្យតែខ្លួនឯងអ តែអ្នកនៅជុំវិញ សម រង្ស៊ី គ្មាននរណា ជឿការធ្វើនយោបាយភូតកុហកគ្មានព្រំដែននេះទៀតទេ ហើយ សម រង្ស៊ី ពេលនេះគឺជាអ្នកទោស ច្រើនសំណុំរឿង គ្មានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយ គ្មានគណបក្សខ្លួនឯងជួយខ្លួនឯង មិនទាំងរួចផង តើពេលណាក្តីស្រម៉ៃនោះក្លាយជាការពិតទៅ?
ពលរដ្ឋខ្មែរក៏យល់ច្បាស់ណាស់ជាមួយពាក្យ «ប្រសិនបើ» ហើយ សម រង្ស៊ី ដែលមានសញ្ជាតិបារាំងក៏យល់ច្បាស់ពីពាក្យប្រសិនបើជាភាសាបារាំងគឺ « Avec le mot Si, on peut mettre Paris dans la poche» មានន័យថា «ជាមួយពាក្យប្រសិនបើ គេអាចយកទីក្រុងប៉ារីសទាំងមូលដាក់ក្នុងហោ ប៉ាវបាន» ដែលសំដៅលើការមិនពិត។ តែសម្រាប់ជនក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី ទោះបីដឹងថាវាមិនពិត និងវាមិនអាចទៅរួច តែត្រូវតែខំត្រដររហូតដល់ដង្ហើមចុងក្រោយ គឺបោកលុះក្ស័យដើម្បីចិញ្ចឹមចលនា ក្បត់ជាតិរបស់ខ្លួន។ ការធ្វើនយោបាយរបស់ សម រង្ស៊ី ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ដូចគ្នានឹងការធ្វើនយោបាយរបស់ជីតា និងឪពុកខ្លួន គឺនយោបាយរុកគួនសម្តេចឪ នរោត្តម សីហនុ រហូតដល់គប់គិតជាមួយបរទេសប៉ងផ្តួលរំលំសម្តេចឪ នរោត្តម សីហនុផងដែរ។
សម រង្ស៊ី ពេលនេះក៏កំពុងធ្វើនយោបាយប្រឆាំងនឹងព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ និងប្រឆាំងកម្ពុជា សងសឹកនិយម និងរុកគួនចងកំហឹងជាមួយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលជាវីរៈបុរសកម្ពុជា ជួយសង្គ្រោះជាតិនាំយកសន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួមជាតិ ឯកភាពជាតិ ឯកភាពទឹកដី និងការអភិវឌ្ឍជូនកម្ពុជា។ តែលទ្ធផលចុងក្រោយ វាសនា សម រង្ស៊ី គឺដូចខ្មោចជីតា និងដូចខ្មោចឪ នឹងស្លាប់ដោយចារក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រថាជាជនក្បត់ជាតិដ៏អសោច។
សម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរច្រើនលើសលប់ក្នុងនោះមានទាំងមន្ត្រីរាជការ បញ្ញាវ័ន្ត អ្នកវិភាគផងដែរបានអប អរសាទរស្វាគមន៍ និងគាំទ្រអស់ពីដួងចិត្តនូវគំនិតផ្តួចផ្តើម របស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន លើការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញដោយកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយគត់» ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលទាំង៤របស់ជាតិ ក្នុងគោលបំណងដ៏មុតមាំក្នុងការធានាទាំងខាងផ្លូវច្បាប់ និងនយោបាយ ចំពោះគោលជំហរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តស្មោះត្រង់ឥតងាករេចំពោះជាតិមាតុភូមិ និងប្រជាជននៅគ្រប់កាលៈទេសៈ ហើយក៏ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការជ្រៀតជ្រែករបស់បរទេសក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងកម្ពុជាផងដែរ។ ច្បាប់នេះតាមពិតត្រូវមានជាយូរណាស់មកហើយ ហើយពេលនេះមិនមែនតែកម្ពុជានោះទេដែលមាន គឺប្រទេសជាង៤០ នៅលើពិភពលោកដែលបានកំណត់ឱ្យមេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិមានសញ្ជាតិតែមួយ។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់បានផ្តោតជាសំខាន់ទៅលើប្រធានព្រឹទ្ធសភា, ប្រធានរដ្ឋសភា, នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដែលជាមេដឹកនាំមានការទទួលខុសត្រូវ ក្នុងការសម្រេចលើកិច្ចការសំខាន់ៗ ដែលជាអាយុជីវិតរបស់ប្រទេសជាតិ សំដៅធានាការពារឯករាជ្យជាតិ អធិបតេយ្យជាតិ និងបូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា, ឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា និងការប្រឆាំងដាច់ខាតនឹងការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេសចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុង របស់ជាតិ ឬ ការបង្គាប់បញ្ហាចំពោះគោលនយោបាយជាតិ និងអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងហេតុដែលអានដោយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៊ិន ឈិន រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានគូសបញ្ជាក់ពីគោលបំណងនៃការកសាងច្បាប់នេះ ឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា «ដើម្បីធានាបានឱឡារិកភាពទាំងខាងផ្លូវច្បាប់ ទាំងខាងនយោបាយ ចំពោះគោលជំហរ និងការប្តេជ្ញាចិត្តស្មោះត្រង់ឥតងាករេចំពោះជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាជនកម្ពុជា នៅគ្រប់កាលៈទេសៈ ទាំងអស់ និងដើម្បីធានាការពារឧត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជាពីការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស»។ ការធ្វើច្បាប់ដើម្បីកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» សម្រាប់មេដឹកនាំនៃស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិទាំង៤នេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយទៀតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ដែលមិនធ្លាប់មានចែងនោះឡើយចាប់តាំងពីការកកើតឡើងនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ បើទោះបីយ៉ាងណា ការកសាងឡើងនូវច្បាប់នេះ ទទួលបានការសាទរ និងគាំទ្រយ៉ាងខ្ទរខ្ទារពីប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ និងឋានានុក្រម រួមទាំងស្ថាប័នព្រះសង្ឃ ដែលជាសាសនារបស់ជាតិផងដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានសាទរ ដោយបានមើលឃើញថា ការកំណត់បែបនេះ គឺជាការធានាបាននូវការការពារបានយ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់នូវឧបត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា តាមរយៈមេដឹកនាំនៃស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិទាំង ៤នេះ។
ដូច្នេះជនក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី និងគូ កនសញ្ជាតិ២ គួរខ្មាសពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលបានឃើញពីទង្វើក្បត់ជាតិរបស់ក្រុមខ្លួនយ៉ាងច្បាស់។ ក្រុមលោកគួរដឹងខ្លួនថាទង្វើរបស់អ្នក បច្ចុប្បន្នមិនបានជួយខ្មែរឡើយ តែគឺដើរតាមខ្សែញាក់បរទេស បំផ្លាញកម្ពុជាបម្រើផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយបរទេស។ តែបារមីព្រះមហាស្វេតឆ្ឆ័ត្រ និងបារមីនៃអតីតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះមហាក្សត្រីយានីខ្មែរបានតាមបីបាច់ថែរក្សាកម្ពុជា ដោយកម្ចាត់ចោលនូវក្រុមជនក្បត់ជាតិទាំងឡាយឱ្យវិនាសសាបសូន្យ ខ្ចាត់ព្រាត់ទៅឆ្ងាយដើម្បីទុកលទ្ធភាពឱ្យអ្នកសករឡាញ់ និងស្នេហាជាតិពិតប្រាកដបន្តគ្រប់ គ្រងដឹកនាំប្រទេសឆ្ពោះទៅរកការរីកចម្រើនលាន់តែខ្លាំង សុខសន្តិភាព និងស្ថិរភាពជានិរន្ត។ ក្រោយវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើការកំណត់សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយសម្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិចូលជាធរមាន ក្រុមជនក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី នឹងដឹងខ្លួនដូចខ្មោច ៧ ថ្ងៃ ហើយចងចាំប្រសាសន៍សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីថា «លេង កុំខឹង ខឹង កុំលេង! ទ្វារបានបិទជារៀងរហូតហើយសម្រាប់អ្នក ដែលមានសញ្ជាតិ ២ ដែលប៉ុនប៉ងស្វែងរកតំណែងស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិ»៕
ដោយ៖ ចៅចាក់ស្មុក
រាជធានីភ្នំពេញ, ថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១
(ភ្នំពេញ)៖ ខ្លឹមសារទាំងស្រុងនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញ ស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា១៩ថ្មី មាត្រា៨២ថ្មី មាត្រា១០៦ថ្មី (មួយ) មាត្រា១១៩ថ្មី និងមាត្រា១៣៧ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមាត្រា៣ និងមាត្រា៤ នៃច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម សំដៅធានានូវដំណើរការជាប្រក្រតីនៃស្ថាប័នជាតិ (៣ទំព័រ) ពាក់ព័ន្ធនឹងការកំណត់ឱ្យមានសញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ សម្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលៗរបស់ជាតិចំនួន៤ រួមមានប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវបានគណៈរដ្ឋមន្រ្តីអនុម័តហើយ នាព្រឹកថ្ងៃទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ និងត្រៀមបញ្ជូនទៅកាន់រដ្ឋសភា។
(ភ្នំពេញ)៖ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា មានហេតុផលសំខាន់ពីរដែលនាំឱ្យសម្តេចសម្រេចស្នើធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ និងធ្វើវិសោធនកម្មលើមាត្រាមួយចំនួននៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីកំណត់សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយចំពោះមេដឹកនាំកំពូលស្ថាប័នរបស់ជាតិ។ ហេតុផលនោះ គឺដើម្បីបញ្ជាក់ថា សម្តេចមានសញ្ជាតិមួយ ឬពីរដូចការចោទក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ និងមួយទៀត ដើម្បីបញ្ចៀសការជ្រៀតជ្រែករបស់បរទេសលើកិច្ចការជាតិ ក៏ដូចជាបង្ហាញនូវភក្តីភាពសម្រាប់ជាតិរបស់មេដឹកនាំនៃស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិផងដែរ។
រយៈពេលត្រឹមតែពីរថ្ងៃប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីសំណើរបស់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី, នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១នេះ គណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានលើកយកសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា១៩ថ្មី មាត្រា៤២ថ្មី មាត្រា១០៦ថ្មី(មួយ) មាត្រា១១៩ថ្មី និង មាត្រា ១៣ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមាត្រា៣ នៃច្បាប់ធម្មនុញ្ញ ដើម្បីបើកផ្លូវលើការកំណត់សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយលើប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គរបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៅព្រឹកថ្ងៃនេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ថា ការធ្វើច្បាប់នេះក្នុងល្បឿនលឿនបែបនេះ ជាការបញ្ជាក់នូវល្បឿនការងាររបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាដែលធ្វើការងារអត់ដេកពួន ហើយដើម្បីបញ្ជាក់ពីសញ្ជាតិរបស់សម្តេច។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ «នៅពេលធម្មនុញ្ញចូលជាធរមានហើយ គឺឋានៈ និងតួនាទីរបស់ ហ៊ុន សែន ត្រូវបានបញ្ចប់ ព្រោះគេចោទថា ហ៊ុន សែន មានសញ្ជាតិពីរ។ ប៉ុន្តែបើ ហ៊ុន សែន អត់មានសញ្ជាតិពីរទេ ហ៊ុន សែន នៅតែបន្ត»។
បើតាមសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញដើម្បីកំណត់សញ្ជាតិនេះ ក៏ដើម្បីផលប្រយោជន៍រយៈពេលវែងរបស់ជាតិកម្ពុជា គឺការបញ្ចៀសនូវការជ្រៀតជ្រែងពីបរទេស ក៏ដូចជាបញ្ជាក់ពីភក្តីភាពរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិទាំង៤នេះ ចំពោះជាតិមាតុភូមិផងដែរ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ដូច្នេះ «បញ្ហាវាមានបញ្ហាចំពោះមុខ តែវាមានផលប្រយោជន៍រយៈពេលវែងសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបញ្ចៀសនូវការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស និងបង្ហាញភក្តីភាពចំពោះជាតិមាតុភូមិ។ ហេតុអ្វីបានជាមិនហ៊ានយកសញ្ជាតិតែមួយ ហើយមកចង់ដណ្តើមយកកៅអី ហើយកន្លែងនេះ វាទំនាស់ផលប្រយោជន៍ ការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេសទៅលើតំណែងដ៏សំខាន់នេះ គឺវាអាចកើតមានច្បាស់ព្រោះអ្នកមានសញ្ជាតិពីរត្រូវបង់ពន្ធ ឱ្យនៅក្រៅប្រទេស ហើយគេអាចកំញើញថា បើមិនធ្វើតាមគេ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អ្នកឯងនៅក្រៅប្រទេស គេនឹងរឹបអូស ឬអ៊ីចេះអ៊ីចុះ ដូច្នេះនៅក្រោមឥទ្ធិពលគេ»។
ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនាព្រឹកមិញនេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ដែរថា ទៅថ្ងៃមុខកម្ពុជានឹងត្រូវធ្វើការកំណត់ឱ្យកាន់តែទូលាយ ពាក់ព័ន្ធសញ្ជាតិរបស់មន្ត្រីខ្មែរ តែពេលបច្ចុប្បន្ននឹងមានការកំណត់សញ្ជាតិឋានៈឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី ឬអនុប្រធានរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភានោះទេ។ សម្រាប់សម្តេចតេជោ ការមិនកំណត់បែបនេះ គឺទុកផ្លូវឱ្យខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស បានចូលរួមចំណែកក្នុងការកសាង និងអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ។
សូមបញ្ជាក់ថា ការរៀបចំសេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងធម្មនុញ្ញបន្ថែមទាក់ទងនឹងការកំណត់ឱ្យមានសញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ សម្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលៗរួមមាន ប្រធានរដ្ឋសភា ប្រធានព្រឹទ្ធសភា នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី បន្ទាប់ពីមេឧទ្ទាម សម រង្ស៉ី បានផ្សព្វផ្សាយចោទប្រកាន់ខុស ពីការពិតថា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានទិញសញ្ជាតិពីប្រទេសសាយប្រឺស (Cyprus)។
ក្រោយមានការបំភ្លៃបែបនេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឱ្យរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ សិក្សាអំពីការរៀបចំធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីកំណត់ឱ្យនាយករដ្ឋមន្រ្តី, ប្រធានរដ្ឋសភា, ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ មានសញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ៕
(ភ្នំពេញ)៖ កិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បានសម្រេចអនុម័តទាំងស្រុងហើយលើ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋ និងឯកជន ដោយមានការបន្ថែមពាក្យពេចន៍មួយចំនួន។ នេះបើតាមសេចក្តីជូនព័ត៌មានរបស់លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលថ្លែងប្រាប់នៅមុននេះបន្តិច។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានបញ្ជាក់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋ និងឯកជន គឺត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្នុងបរិការណ៍៖ (១) ការថយចុះហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងលើសកលលោក និងការបាត់បង់ជាបណ្ដើរៗនូវឥណទានសម្បទានកម្រិតខ្ពស់របស់កម្ពុជានាពេលអនាគត, នេះម្យ៉ាង និងម្យ៉ាងទៀត, ប្រភពធនធានថវិកាជាតិនៅមានកម្រិតនៅឡើយ, ប៉ុន្តែតម្រូវការទុនវិនិយោគសាធារណៈកាន់តែមានទំហំធំឡើងជាលំដាប់ ()វិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ កំពុងយាយីនិងបង្កផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន ដល់សមិទ្ធផលសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចដែលកម្ពុជាសម្រេចបាននាពេលកន្លងមក និងបន្ទុចបង្អាក់ដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ឈានឡើងរបស់កម្ពុជា ជាពិសេសអាចនឹងពន្យាពេលនៃការឈានទៅសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យរបស់កម្ពុជា ក្នុងការប្រែក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០ (៣) កិច្ចខិតខំប្រែងក្នុងការបញ្ចៀសកម្ពុជាកុំឱ្យធ្លាក់ផុងទៅក្នុង “អន្ទាក់នៃថ្លៃ” ដែលអាចកើតឡើងតាមរយៈការចុះកិច្ចសន្យាដែលមានរយៈពេលវែង ដោយមិនមានការពិនិត្យ និងវាយតម្លៃត្រឹមត្រូវ និងហ្មត់ចត់ និង (៤) ការជំរុញកំណើន និងការរក្សាជីវភាពសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានប្រភពធនធាន និងនវានុវត្តន៍ពីវិស័យឯកជន ក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ និងការផ្តល់សេវាសាធារណៈ។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងបង្កើតក្របខណ្ឌគតិយុត្តមួយ ដែលមានភាពច្បាស់លាស់ ប្រកបដោយតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព និងបំពេញបន្ថែមនូវនីតិវិធី និងគោលការណ៍ណែនាំចាំបាច់មួយចំនួនទៀត ដែលច្បាប់ស្តីពីសម្បទានមិនមានចែង ដោយម្យ៉ាង គឺដើម្បីធានាបានថា ដំណើរការរៀបចំអភិវឌ្ឍគម្រោង តាមយន្តការភ.រ.ជ ប្រព្រឹត្តទៅដោយអនុលោមតាមក្របខណ្ឌនិងនីតិវិធីរួមមួយ ដែលបានផ្តល់និង/ឬសន្យានឹងផ្តល់ការគាំទ្ររបស់រដ្ឋជាផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនិង/ឬការគាំទ្រផ្សេងទៀត សម្រាប់គម្រោង។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ក៏ដាក់ចេញផងដែរនូវនីតិវិធីលទ្ធកម្មជ្រើសរើសដៃគូឯកជនដើម្បីអនុវត្តគម្រោងភ.រ.ជ ទីប្រឹក្សាគាំទ្រដល់ការរៀបចំអភិវឌ្ឍ និងអនុវត្តគម្រោងភ.រ.ជ ក្របខណ្ឌសម្រាប់គ្រប់គ្រង និងតាមដានការអនុវត្តគម្រោងភ.រ.ជ និងយន្តការគាំទ្រហិរញ្ញវត្ថុ ព្រមទាំងការលើកទឹកចិត្តវិនិយោគសម្រាប់គម្រោងភ.រ.ជ។
លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីភាពជាដៃគូរវាងរដ្ឋ និងឯកជននេះ នឹងក្លាយជាក្របខណ្ឌគតិយុត្តដ៏សំខាន់មួយ ក្នុងការបង្កើតបរិស្ថានអំណោយផល ដើម្បីបន្តជំរុញការចូលរួមរបស់វិស័យឯកជន ក្នុងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ និងផ្តល់សេវាសាធារណៈឱ្យកាន់តែប្រសើរ សំដៅជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ នៅក្រោយពេលដែលវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ថមថយ និងពង្រឹងភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជានៅក្នុងតំបន់ និងសកលលោក។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីភ.រ.ជ នេះ ជាច្បាប់ថ្មី ជំនួសឱ្យច្បាប់ស្តីពីសម្បទាន ហើយក៏ពុំមែនជាច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មនោះទេ។
ទន្ទឹមនេះ ដើម្បីអនុវត្តតាមបទបញ្ញត្តិនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ឱ្យបានពេញលេញ និងមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ ស្របតាមចក្ខុវិស័យដូចមានចែងនៅក្នុងឯកសារគោលនយោបាយស្តីពីការអភិវឌ្ឍយន្តការភ.រ.ជ សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងគម្រោងវិនិយោគសាធារណៈ ២០១៦-២០២០ ។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍គន្លឹះចំនួន ២ដូចខាងក្រោម៖
* ការពង្រីកលំហហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ៖ តាមរយៈការអនុវត្តយុទ្ធសាស្រ្តកៀរគរចំណូល និងការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈប្រកបដោយភាពហ្មត់ចត់ និងប្រយ័ត្នប្រយែងខ្ពស់, លទ្ធភាពបង្កើនចំណាយសាធារណៈ ក្នុងការរៀបចំអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ដែលជាឃ្នាស់នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងពង្រីកវិសាលភាពសេវាសាធារណៈឱ្យកាន់តែប្រសើរ និងខិតជិតប្រជាពលរដ្ឋ។
* ប្រសិទ្ធភាព និងនវានុវត្តន៍នៃការរៀបចំអភិវឌ្ឍ និងអនុវត្តគម្រោងរបស់វិស័យឯកជន៖ បច្ចុប្បន្នការរៀបចំ និងអនុវត្តគម្រោងវិនិយោគសាធារណៈ តាមកិច្ចលទ្ធកម្មសាធារណៈពីប្រភពថវិកាជាតិ និងប្រភពធនធានហិរញ្ញប្បទានកៀរគរបានពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ផ្តោតសំខាន់លើលក្ខណៈបច្ចេកទេស តាមយថាប្រភេទ និងបរិមាណនៃទំនិញ ការងារសាងសង់ ការងារជួសជុល ឬសេវាកម្ម ឬហៅថាបទដ្ឋានយថាប្រភេទធាតុចូល (Input Specifications) ។ដោយឡែក កិច្ចលទ្ធកម្មតាមយន្តការភ.រ.ជ គឺផ្តោតលើបទដ្ឋានយថាប្រភេទធាតុចេញ (Output Specifications) នៃការសាងសង់ និងការងារប្រតិបត្តិការ ដែលផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យវិស័យឯកជនអាចប្រើប្រាស់នូវចំណេះដឹង ចំណេះធ្វើរបស់ខ្លួន ក្នុងការរៀបចំអភិវឌ្ឍ និងអនុវត្តគម្រោងភ.រ.ជ ដែលគ្របណ្ដប់ពេញវដ្ដគម្រោងរួមមាន៖ ការងារពាក់ព័ន្ធនឹងការរចនាប្លង់វិស្វកម្ម ការសាងសង់ ហិរញ្ញប្បទានគម្រោង ការធ្វើប្រតិបត្តិការ និងការថែទាំទ្រព្យសម្បត្តិគម្រោង ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការអ្នកប្រើប្រាស់និងភាគីរដ្ឋ ដែលជាគូភាគីនៃកិច្ចសន្យា ប៉ុន្តែនៅតែទទួលបានផលចំណេញហិរញ្ញវត្ថុសមរម្យ ផ្អែកលើសមិទ្ធិកម្មការងារក្នុងអនុវត្តគម្រោង។
លោកបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងក្លាយជាក្របខណ្ឌគតិយុត្តដ៏សំខាន់មួយ នឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាកាន់តែមានភាពទាក់ទញចំពោះវិស័យឯកជនពីបរទេសនិងក្នុងស្រុក ដើម្បីចូលរួម និងជំរុញការអភិវឌ្ឍគម្រោងវិនិយោគសាធារណៈ តាមយន្តការភ.រ.ជ ដែលជាតម្រូវការចាំបាច់ក្នុងការទ្រទ្រង់ចីរភាពកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែង, ការបង្កើនសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង, និងការធ្វើពិពិធកម្មមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា៕
