កិច្ចប្រជុំនេះគឺជាការធ្វើបន្តពីការពិភាក្សាគ្នាដែលបានធ្វើកាលពីពេលមុននៅកិច្ចប្រជុំកំពូល APEC នៅដាណាង នៅថ្ងៃទី ១១ និង ១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧ នៅពេលមេដឹកនាំចិននិងជប៉ុនបានជួបគ្នានៅក្រៅកិច្ចប្រជុំនោះ។ វាគឺជាព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបានចាត់ទុកថា ជា “ការចាប់ផ្តើមថ្មី” សម្រាប់ទំនាក់ទំនងចិន និងជប៉ុន។ វាគឺជាចេតនា និងការប្រាថ្នាដ៏ច្បាស់ក្នុងការធ្វើឲ្យប្រសើរររឡើងដល់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនោះ។ ចំណុចសំខាន់នៅក្នុងរបៀបវារៈរបស់មេដឹកនាំទាំងពីរនៅពេលនោះគឺការផ្តោតលើភាពតានតឹងដែលកើតឡើងនៅក្នុងឧបទ្វីបកូរ៉េ។ ចំណុចដែលពិភាក្សានៅ ដាណាង រវាងចិន និងជប៉ុនក៏រាប់បញ្ចូលទាំងការបង្កើតវេទិកាប្រាស្រ័យទាក់ទងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរដែរ។
ខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចវិញ មានចេតនាខ្លះរបស់ចិន និងជប៉ុនក្នុងការសម្លឹងទៅរកការវិនិយោគរួមគ្នានៅក្នុងតំបន់ផ្សេងៗទៀតរបស់ពិភពលោក។ ទោះបីជាមានកត្តាប្រឈមដូចជាប្រជាជនកាន់តែចាស់ (ជប៉ុន) និងការបន្តសម័យអន្តរកាលពីសេដ្ឋកិច្ចផ្តល់សន្ទុះដោយការនាំចេញទៅជាសេដ្ឋកិច្ចពឹងការចំណាយក្នុងស្រុក (ចិន) ក៏ដោយ ក៏ចិន និងជប៉ុននៅតែជាសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទីពីរនិងទីបីរបស់ពិភពលោកដែរ។ សមត្ថភាព និងសក្តានុពលរបស់គេក្នុងការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រនៅក្នុងពិភពលោកគឺមានភាពធំធេងណាស់។
នៅអំឡុងខែមករា ឆ្នាំ ២០១៨ នេះ លោក Kono ត្រូវបានរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន Wang Yi ទទួលនៅ Diaoyutai State Guesthouse។ ឪពុករបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនគឺជាមិត្តចាស់របស់ចិន។ លោក Kono ស្ថិតនៅកៀក និងទុកចិត្តដោយទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងប៉េកាំង។ លោក Kono បានផ្ញើរសារទៅកាន់ប៉េកាំង ដោយលើកឡើងពីចេតនារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីគាត់ក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ដំណើរទស្សនកិច្ចជាច្រើននៅអនាគតដ៏ខ្លីនេះនឹងកើតមានឡើង ឧទាហរណ៍ដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លាស់ប្តូរទ្វេភាគីរវាងប្រធានាធិបតីចិន និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ជាអ្វីមួយដែលមិនបានកើតឡើងចាប់ពីឆ្នាំ ២០១២ មក ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លី ខឹឈៀង ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងទៅទស្សនកិច្ចក្រុងតូក្យូសម្រាប់កិច្ចប្រជុំត្រីភាគីជាលើកដំបូង ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៥ មក។ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីអាចជារបៀបវារៈ ដោយសារប្រទេសទាំងពីរគឺជាវិនិយោគិនធំជាងគេនៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗ។ ការផ្លាស់ប្តូរដំណើរទស្សនកិច្ចទៅវិញទៅមករវាងមេដឹកនាំកំពូលរបស់ប្រទេសទាំងពីរនឹងក្លាយជានិមិត្តរូបដ៏ខ្លាំងសម្រាប់ទំនាក់ទំនងពេលអនាគតរបស់គេ ហើយក៏នឹងបង្កើតបរិយាកាសសម្រាប់មន្ត្រីក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាផងដែរ។ សម្រាប់មូលហេតុជួបគ្នាវិញ គ្មានមូលហេតុណាប្រសើររជាងខួបទី ៤០ នៃទំនាក់ទំនងចិន និងជប៉ុនទេ។ នេះអាចបំបាត់ចោលនូវការមិនទុកចិត្តគ្នារវាងប្រទេសទាំងពីរដែរ។
កូរ៉េខាងជើងនៅតែជាបញ្ហាបន្ទាន់ ដែលប្រទេសទាំងពីរអាចបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់គេ។ លោក Kenji Kanasugi អគ្គនាយកនៃការិយាល័យកិច្ចការអាស៊ី និងពិភពលោកនៅក្រសួងការបរទេសជប៉ុន និងលោក Kong Xuanyou បេ្រសិតពិសេសចិនសម្រាប់កិច្ចការកូរ៉េបានបើកកិច្ចចរចាគ្នាស្តីពីកូរ៉េខាងជើងនៅថ្ងៃទី ២៩ ខែមករា។ ជប៉ុនមានភាពរសើបខ្លាំងជាមួយកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ក្រុងព្យុងយ៉ាង ជាអ្វីមួយដែលគេអាចយល់បាន ដោយសារតែគ្រាប់មីស៊ីលអន្តរទ្វីបកូរ៉េខាងជើងបានហោះឆ្លងកាត់កោះភាគខាងជើងរបស់ជប៉ុន ហើយបានជំរុញឲ្យក្រុងប៉េកាំងប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលពិសេសរបស់ខ្លួនជាមួយក្រុងព្យុងយ៉ាងក្នុងការលប់ចោលកម្មវិធីនេះ ហើយចូលរួមសហគមន៍អន្តរជាតិឡើងវិញ។ ជប៉ុនគាំទ្រដល់គោលវិធីសហការគ្នាដើម្បីដោះស្រាយជាមួយកូរ៉េខាងជើង។
ការជូនដំណឹងជាមុនអំពីការបាញ់គ្រាប់មីស៊ីលនាពេលថ្មីៗនេះនៅកោះហាវ៉ៃ និងជប៉ុនបានបង្ហាញពីអារម្មណ៍កាន់តែតានតឹងក្នុងចំណោមប្រជាជនជប៉ុន និងអាមេរិក។ គេចាំបាច់ត្រូវការដោះស្រាយបញ្ហាភ័យខ្លាចពីការផ្ទុះសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរនៅក្នុងតំបន់។ នៅពេលថ្មីបំផុតនេះ មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង គីម ជុងអ៊ុន បានព្រមានតំបន់នោះអំពីការអាចចូលប្រើប្រាស់ប៊ូតុងនុយក្លេអ៊ែរ។ ការឆ្លើយឆ្លងដាក់គ្នារវាង គីម និងប្រធានាធិបតី ត្រាំ ក្រោយមកបានកើតឡើង។ ប៉េកាំងចង់រួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយវិបត្តិនេះ ដោយធ្វើតាមការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បី ដាក់សម្ពាធក្រុងព្យុងយ៉ាងដើម្បី បញ្ឈប់ការធ្វើតេស្តគ្រាប់មីស៊ីលនិងនុយក្លេអ៊ែរ។ ជប៉ុន នាពេលថ្មីៗនេះបាននិយាយថា ខ្លួននឹងផ្តល់ជំនួយសេដ្ឋកិច្ចដល់ក្រុងព្យុងយ៉ាំង ប្រសិនបើខ្លួនខ្លួនបញ្ឈប់ការបង្ករហេតុនិងការធ្វើតេស្តមីស៊ីលនិងនុយក្លេអ៊ែរ។ ជប៉ុនក៏បាន និងកំពុងព្យាយាមនាំយកជនជាតិជប៉ុន ឬស្វែងរកទីតាំងរបស់ជនជាតិជប៉ុនដែលត្រូវបានចាប់ជំរិតដោយក្រុងព្យុងយ៉ាងដែរ។
ចិន និងជប៉ុនក៏កំពុងតែសកម្មក្នុងការធ្វើឲ្យប្រសើររឡើងដល់ទំនាក់ទំនងត្រីភាគីជាមួយកូរ៉េខាងត្បូងដែរ។ ជំនួបត្រីភាគីត្រូវបានលុបចោលនៅឆ្នាំ ២០១២ ដោយចិន ដោយសារតែជម្លោះកំពុងកើតមានជាមួយជប៉ុនលើប្រជុំកោះ Diaoyu/Senkaku។ នាវាឆ្មាំសមុទ្រមកពីប្រទេសទាំងពីរក៏បានបន្តលែងល្បែងឆ្មាចាប់កណ្តុរនៅសមុទ្រចិនខាងកើតនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រជាប់ជម្លោះ។ ប៉ុន្តែ កិច្ចព្រមព្រៀងនាពេលបច្ចុប្បន្នក្នុងការជួបគ្នាត្រីភាគីនោះគឺជាពេលល្អ ដោយសារតែបញ្ហាទាំងនោះត្រូវការប្រទេសទាំងពីរពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង។ ក្នុងសញ្ញាដំបូងក្នុងការបើកកិច្ចប្រជុំត្រីភាគីនៅឆ្នាំ ២០១៨ នោះ កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន និងចិនបានលើកឡើងពីបញ្ហានេះនៅហ្វីលីពីនអំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧។ មានចំណុចរួមសម្រាប់ប្រទេសអាស៊ីបូព៌ាទាំងបីនោះក្នុងការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដែលជាការចំាបាច់ដើម្បីកាត់បន្ថយកម្តៅនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ។
ចិន និងជប៉ុនក៏កំពុងធ្វើឲ្យប្រសើររឡើងនូវទំនាក់ទំនងរបស់គេជាមួយកូរ៉េខាងត្បូងរៀងៗខ្លួនផងដែរ។ ការឈោងរបស់ជប៉ុនទៅរកកូរ៉េខាងត្បូងគឺពេញលេញតែម្តង ដោយសារតែនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបានប្រកាសជាសាធារណៈនូវចេតនារបស់គាត់ក្នុងការចូលរួមកីឡាអូឡាំពិករដូវរងារនៅកូរ៉េខាងត្បូង។ កិច្ចការងារទូតចិនបានបង្ហាញនូវភាពកក់ក្តៅនាពេលថ្មីៗនេះ ដោយបានជួសជុលទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុងសេអ៊ូល បន្ទាប់ពីភាពប្រទូសរ៉ាយអស់ពេលជិត ១ ឆ្នាំលើការសម្រេចចិត្តរបស់សេអ៊ូលក្នុងការឲ្យអាមេរិកដាក់ពង្រាយប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីលនៅក្នុងកូរ៉េខាងត្បូង។ គេនិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងធ្វើឡើងរវាងប៉េកាំងនិងសេអ៊ូលចំពោះការចូលខិតជិតគ្នានោះមានមូលដ្ឋានលើការសន្យារបស់សេអ៊ូលក្នុងការព្យួរការពង្រាយបន្ថែមនូវប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីលនោះ។ ប៉េកាំងបានមើលឃើញរ៉ាដាដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់ប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីលនោះក្នុងក្រសែភ្នែកសង្ស័យ ដោយចាត់ទុកវា ថាជាឧបករណ៍ដែលស្ទាក់ចាប់ការបាញ់គ្រាប់មីស៊ីលនិងការបំលាស់ទីយន្តហោះយោធានៅចិននិងដែនអាកាសខ្លួន។
នៅពីក្រោយនៅភាពទូទៅនៅអាស៊ីបូព៌ានោះ ស្ថានភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េបានបង្ហាញពីភាពប្រសើររឡើង ដោយសារតែកូរ៉េទាំងពីរបានផ្តោតលើកីឡាអូឡាំពិករដូងរងារនោះ ដោយកូរ៉េខាងជើងបានបញ្ជូនគណៈប្រតិភូទៅកាន់ព្រឹត្តិការណ៍នោះ និងប្រកួតរួមគ្នានៅក្នុងពិធីបើកទៀតផង។
ចំពេលនឹងសុទ្ធិដ្ឋនិយមបែបប្រុងប្រយ័ត្ននោះ មានសញ្ញាខ្លះពីការមិនចុះសម្រុងគ្នាជាច្រើនដូចជាការបើកនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរចូលក្នុងដែនទឹកជាប់ជម្លោះរវាងចិន និងជប៉ុន។ មហាអំណាចទាំងពីរនេះដែលធ្វើការជាមួយអាមេរិកអាចនាំមកនូវសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍទៅកាន់តំបន់នោះ ប្រសិនបើពួកគេមានឆន្ទៈពិភាក្សាគ្នាអំពីភាពខ្វែងគំនិតគ្នារបស់គេ។
រយៈពេល ៦ ឆ្នាំបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ២០១២ មក មានភាពរអាក់រអួលក្នុងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី ដោយសារតែការខ្វែងគំនិតគ្នាលើប្រជុំកោះ Diaoyu/Senkaku នោះ ចិននិងជប៉ុនកំពុងព្យាយាមបញ្ជៀសការខូចខាត និងងាកចេញពីភាពតានតឹង។ អ្វីដែលសន្សល់ទុកសម្រាប់មេដឹកនាំទាំងពីរជួបគ្នានោះគឺការឲ្យមន្ត្រីរបស់ភាគីទាំងពីរពិនិត្យមើលកាលបរិច្ឆេទដ៏មមាញឹករបស់មេដឹកនាំគេដើម្បីកំណត់ថ្ងៃសមរម្យសម្រាប់ជំនួបទ្វេភាគីរបស់មេដឹកនាំកំពូលទាំងពីរនោះ៕
ប្រភព៖ IPP Review ចុះថ្ងៃ១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨
No comments:
Post a Comment