បទអត្ថាធិប្បាយ
អត្ថបទដោយ: ឧត្តម សក្តិ
ខណ:ពេលដែលពិភពលោកទាំងមូលបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ណាស់ថា លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាប្រជាបធិបតេយ្យ មានការធានាយ៉ាងច្បាស់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលគឺជាតំណាងយ៉ាងពិតប្រាកដរបស់ពលរដ្ឋ ហើយអាណត្តិនៃសមាជិកអង្គការនីតិបញ្ញតិ និងនីតិប្រតិបត្តិ ត្រូវបានកំណត់ពីការជ្រើសតាំងទ្បើងវិញ ឫត្រូវជំនួសតាមពេល វេលាទៀងទាត់។ ចុះហេតុអ្វីបានជាលោក សម រង្ស៊ី ហ៊ានអះអាងថា ការដឹកនាំរបស់លោកហ៊ុន សែន ប្រៀបប្រដូចទៅការដឹកនាំតាមរបបហ្វាស៊ីស ផ្តាច់ការ ដូចនៅប្រទេសអ៊ីតាលីកាលពីសង្រ្គាមលោកលើកទី២ នោះទៅវិញ?
អត្ថបទដោយ: ឧត្តម សក្តិ
ខណ:ពេលដែលពិភពលោកទាំងមូលបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ណាស់ថា លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាប្រជាបធិបតេយ្យ មានការធានាយ៉ាងច្បាស់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលគឺជាតំណាងយ៉ាងពិតប្រាកដរបស់ពលរដ្ឋ ហើយអាណត្តិនៃសមាជិកអង្គការនីតិបញ្ញតិ និងនីតិប្រតិបត្តិ ត្រូវបានកំណត់ពីការជ្រើសតាំងទ្បើងវិញ ឫត្រូវជំនួសតាមពេល វេលាទៀងទាត់។ ចុះហេតុអ្វីបានជាលោក សម រង្ស៊ី ហ៊ានអះអាងថា ការដឹកនាំរបស់លោកហ៊ុន សែន ប្រៀបប្រដូចទៅការដឹកនាំតាមរបបហ្វាស៊ីស ផ្តាច់ការ ដូចនៅប្រទេសអ៊ីតាលីកាលពីសង្រ្គាមលោកលើកទី២ នោះទៅវិញ?
តើអ្វីទៅហៅថារបៀបដឹកនាំនៅកម្ពុជា? ហើយអ្វីទៅហៅថារបៀបដឹកនាំតាមបែបពួកហ្វាស់ស៊ីស?
ប្រជាធិបតេយ្យ ឬផ្តាច់ការហ្វាស៊ីស មិនសំដៅលើការអះអាង ចោទប្រកាន់
និងការស្រាយ របស់បុគ្គលណាម្នាក់នោះទេ
ពោលគឹវាស្ថិតនៅលើការអនុវត្តជាក់ស្តែងរបស់មេដឹកនាំរដ្ឋនីមួយៗតែប៉ុណ្ណោះ។ ជាក់ស្តែងកម្ពុជាបានអនុវត្តតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ
លើគោលការណ៍សំខាន់ៗ ដែលរួមមាន ៖ ប្រពន្ធ័ពហុបក្ស
ការបោះឆ្នោតសេរី ត្រឹមត្រូវនិងទៀងទាត់ ការទទួលស្គាល់លទ្ធផលឆ្នោត
ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ភាពស្មើគ្នា ការអត់អោនខាងនយោបាយ ការទទួលខុសត្រូវ
តម្លាភាព ការត្រួតពិនិត្យការរំលោភអំណាច ការការសិទ្ធិមនុស្ស នីតិរដ្ឋ
សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី។ល។
ការអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលលើគោលកាណ៍ខាងលើ ត្រូវបានធានាយ៉ាងច្បាស់ថា គណបក្សនយាបាយទាំងអស់នៅកម្ពុជា អាចប្រកួតប្រជែងគ្នានៅក្នុងរង្វង់ច្បាប់
តាមរយ:ការបង្កអោយមានការបោះឆ្នោតទៀងទាត់
ដើម្បីជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្ត ជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី
ខេត្ត ក្រុង ឃុំ សង្កាត់ ដោយមានការបោះឆ្នោតទូលំទូលាយ ដោយសេរី
និងយុត្តិធម៌ អាចទទួលយកបានពីគ្រប់ភាគី ដែលបច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន។
លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតម្តងៗ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ
និងអន្តរជាតិ។
ជាងនេះទៅទៀត នៅកម្ពុជាមានការបែងចែកអំណាចច្បាស់លាស់ ដូចមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
គឺអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ និងអំណាចតុលាការ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ
កម្ពុជាក៏មានស្ថាប័នឯករាជ្យមួយចំនួន ដូចជា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ
អាជ្ញាធរសវនកម្មជាតិ ស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ រាល់កិច្ចការនយោបាយ
និងកិច្ចការធំៗរបស់ជាតិ ត្រូវបានសម្រេចដោយមតិភាគច្រើនគឺ៥០បូក១
ដែលកម្ពុជាបាន និងកំពុងអនុវត្តកិច្ចការនេះនៅក្នុងរដ្ឋសភាបច្ចុប្បន្ន ។
តើនៅលើពិភពលោកនេះមានប្រទេសណាមួយទៀត ដែលគេកំពុងអនុវត្តនូវគោលការណ៍ខាងលើដូចកម្ពុជា ហើយ លោក សម រាំង្ស៊ី ចោទថា គេកំពុងមានរបៀបដឹកនាំប្រទេសរបស់គេបែបហ្វាស៊ីសផ្តាច់ការនោះ?
ក្នុងនយ័នេះ លោក សម រស្ស៊ី ពិតជាវង្វេងរង្វាន់ ឬក៏ធ្វើជាមិនដឹងខ្យល់ ថានៅក្នុងលទ្ធិហ្វាស៊ីសផ្តាច់ការ បុគ្គល ឬមនុស្សមួយក្រុមតូចជាអ្នកកាន់អំណាច
រាល់ផលប្រយោជន៍ទាំងអស់ ពួកគេជាអ្នកទទួល។
សម្តីរបស់មេដឹកនាំហ្វាស៊ីសផ្តាច់ការគឺជាច្បាប់។ ជនផ្តាច់ការ ឬក្រុមអ្នកដឹកនាំហ្វាស៊ីសទាំងនោះមិនដែលចេះទទួលខុសត្រូវចំពោះឆន្ទ:របស់រាស្រ្តម្តងណាទ្បើយ។
ក្នុងន័យនេះ បើកម្ពុជាជាប្រទេសហ្វាស៊ីសផ្តាច់ការពិតមែននោះ តើលោកសមរង្ស៊ី និងបក្សពួកអាចធ្វើនយោបាយបែបអនាធិបតេយ្យ
ញ៉ុះញ៉ុង បំភ្លើសបំភ្លៃ
បំបែកបំបាក់ ដឹកនាំចលនាផ្តូលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់តាមរយ:បដិវត្តពណ៍ បង្កព្យុះភ្លៀងនៅកម្ពុជាតាមតែទំនើងចិត្ត ដូចបច្ចុប្បន្ននេះបានដែរឬទេ?
ក្នុងដំណើរការពង្រីក និងពង្រឹងខ្លួនលើមាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យ លោក ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំរាជ រដ្ឋាភិបាល ពីដំណាក់កាលមួយទៅដំណាក់កាលមួយ ពីប្រទេសមួយស្ងាត់ជ្រងំមានតែបាតដៃទទេ
រហូតដល់ក្លាយទៅជាប្រទេសមួយ មានសន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ ស្ថេរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច
ទទួលបាននូវទំនុកទុកចិត្ដពីបណ្ដាប្រទេសអ្នកផ្ដល់ជំនួយ និងអ្នកវិនិយោគទុន។ សហគ្រាស ក្រុមហ៊ុនធំៗនានា
ទាំងក្នុងស្រុក-ក្រៅស្រុក បាននាំគ្នាចូលមករកស៊ីយ៉ាងច្រើន។
ផលិតផលក្នុងស្រុកបានកើនយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់។
ផលិតផលនាំចេញក៏បានកើនជាលំដាប់។ កម្ពុជាត្រូវបានអន្ដរជាតិវាយតម្លៃថា មានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់។
ការប្រកាន់យកយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ
សេរីពហុបក្ស ធានានូវប្រក្រតីភាពនៃដំណើរការសង្គម
និងសេដ្ឋកិច្ច ពិសេសជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ការប្រកាន់យកគ្រប់វិធានការច្បាប់ទាំងអស់
ដើម្បីការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការពារបាវចនាជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ … តើនេះជាការដឹកនាំរបស់លោកហ៊ុន សែន បែបរបបហ្វាស៊ីសផ្តាច់ការមែនឬ?
ចុះបើ លោក សមរង្ស៊ី និងបក្សពួកអាចធ្វើនយោបាយបែបអនាធិបតេយ្យ
អាចដឹកនាំចលនាផ្តូលរំលំរដ្ឋាភិបាលតាមរយ:បដិវត្តពណ៍នៅកម្ពុជាដូចសព្វថ្ងៃ ចុះបើគណ:ដឹកនាំរបស់ លោក សមរង្ស៊ី របស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ធ្វើការដឹកនាំសំរេចការងារក្នុងជួរបក្សតាមបែបផ្តាច់ការ ចង់ដេញឬដកសមាជិកគណកម្មការជាន់ខ្ពស់បានស្រេចតែចិត្ត ...។ល។តើមិនបានន័យថា លោក សមរង្ស៊ី និងគូកន គឺជាក្រុមដែលមាននិន្នាការ «ហ្វាស៊ីស-ផ្តាច់ការ» ទៅវិញទេឬអី?៕
No comments:
Post a Comment