តាំងពីយូរមកហើយ ការស្រាវជ្រាវស្តីពីអារ្យធម៌អង្គរ ភាគច្រើនផ្តោតតែទៅលើការសិក្សាពីសិលាចារឹក ប្រាង្គប្រាសាទ និងសិល្បៈតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកឯការសិក្សាស្រាវជ្រាវស្តីពីកុលាលភាជន៍ គេពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់ទេ។ ទើបតែថ្មីៗនេះ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីកុលាលភាជន៍ ត្រូវបានទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ច្រើន បន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញទីតាំងនៃឡបុរាណខ្មែរមួយចំនួន។
បេក្ខជនបណ្ឌិតនៃសាកលវិទ្យាល័យ Australian National University លោក TSE SIANG LIM ដែលបានចុះធ្វើការស្រាវជ្រាវដើម្បីបញ្ចប់ថ្នាក់បណ្ឌិតរបស់ខ្លួន ក៏បានចាប់អារម្មណ៍និងផ្តោតការស្រាវជ្រាវលើបញ្ហាកុលាលភាជន៍នេះដែរ។ កិច្ចការស្រាវជ្រាវរបស់លោកបានធ្វើឡើង តាមរយៈគម្រោងស្រាវជ្រាវមួយ ដែលមានឈ្មោះថា គម្រោងស្រាវជ្រាវអំពីវិសាលភាពអង្គរ (The Greater Angkor Project) ដែលជាគម្រោងសហការរវាងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងសាកលវិទ្យាល័យស៊ីដនីនៃប្រទេសអូស្ត្រាលី។
ក្នុងបទបង្ហាញនៅមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលអង្គរនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា នារសៀលថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧នេះ លោក TSE SIANG LIM បញ្ជាក់ថា ទិន្នន័យដែលលោកទទួលបានពីការសិក្សាកុលាលភាជន៍ ដែលបានពីកំណាយនៅស្ថានីយព្រៃក្មេង និងភូមិល្វា នៅក្នុងស្រុកពួកខេត្តសៀមរាប និងភូមិសូភីដែលស្ថិតនៅក្នុងស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យជាដើម អាចជួយឲ្យលោកយល់ដឹងអំពីការប្រែប្រួលនៃសង្គមមនុស្សក្នុងសម័យបុរេប្រវត្តិបានច្រើន។
ជាក់ស្តែង លទ្ធផលកំណាយលើផ្នូរដែលស្ថិតនៅក្នុងយុគសម័យលង្ហិន (Bronze Age: 1000-500BC) បង្ហាញថាមានកុលាលភាជន៍តិចតួចជាងផ្នូរក្នុងយុគសម័យដែក (Iron Age: 500BC-1000AD)។ នេះបញ្ជាក់ថា សង្គមមនុស្សក្នុងយុគសម័យដែកមានការរីកចម្រើនកាន់តែច្រើន។ លោក TSE SIANG LIM ក៏បញ្ជាក់ដែរ វត្តមានកុលាលភាជន៍ក្នុងផ្នូរថែមទាំងជួយប្រាប់យើង អំពីការបែងចែកសង្គមអ្នកធូរធារ និងអ្នកក្រីក្រផងដែរ ដូចជាក្នុងផ្នូរខ្លះមានកុលាលភាជន៍ច្រើន ប្រណីតៗ ជាងផ្នូរខ្លះទៀត ដែលស្ថិតនៅក្នុងសម័យកាលដូចគ្នា តែមានចំនួនកុលាលភាជន៍កប់ជាមួយតិចតួច និងមិនសូវល្អប្រណីត។
បទបង្ហាញនេះ ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកចូលរួម។ លោកគ្រូ នាង សុភាព ជាគ្រូបង្ហាត់នៅសាលាគរុកោលស្យ និងវិក្រឹត្យការខេត្តសៀមរាប ដែលបានដឹកនាំគរុសិស្សប្រមាណជាង៣០រូបមកចូលរួមស្តាប់ បានបង្ហាញអារម្មណ៍រីករាយ និងគាំទ្រចំពោះបទបង្ហាញនេះ។ លោកគ្រូជឿជាក់ថា គរុសិស្សរបស់លោកនឹងបានទទួលចំណេះដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងបន្តផ្ទេរចំណេះដឹងដល់សិស្សានុសិស្សក្រោយៗទៀត។ ជាមួយគ្នានេះ លោកគ្រូក៏បានសំណូមពរឲ្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបន្ត រៀបចំបទបង្ហាញអំពីលទ្ធផលស្រាវជ្រាវផ្សេងៗទៀត ដើម្បីបន្ថែមចំណេះដឹងដល់មហាជនទូទៅ។
លោក ត័ន ប៊ុនស៊ុយ អគ្គនាយករងទទួលបន្ទុកមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិស្រាវជ្រាវ និងតម្កល់ឯកសារអង្គរ មានប្រសាសន៍ថា រាល់អ្នកស្រាវជ្រាវក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ តែងតែតម្រូវឲ្យមានការផ្តល់ជូនរបាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវរបស់ខ្លួន និងធ្វើបទបង្ហាញជាសាធារណៈចំពោះប្រធានបទណាដែលយល់ថា មានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនដល់អ្នកស្រាវជ្រាវ និងសាធារណជនជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ នេះជាកិច្ចសហការមួយដែលបានផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់អ្នកស្រាវជ្រាវផង ដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលជាម្ចាស់ទឹកដីផង៕
No comments:
Post a Comment