សម្លេងយើង៖ ដូរអំណាចរដ្ឋាភិបាលមិនបាន តម្រូវឲ្យលោក កឹម សុខា ដូរក្រុមខ្លួនកាន់កាប់អំណាចផ្ទៃក្នុងបក្សវិញម្តង ...!"

ពាក្យថា "ឈ្នះ" របស់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងទាំង សម រង្ស៊ី ទាំងកឹម សុខា មានន័យគ្រាន់តែជាអំណួតនៃក្តីស្រម៉ៃប៉ុណ្ណោះ។ ទីបំផុតជួបតែការបរាជ័យគ្រប់ការបោះឆ្នោត ហើយសម្រែក "ដូរៗៗ" របស់បុគ្គលទាំងពីររូបនេះ ក៏ការពិតមិនអាចដូរអំណាចគ្រប់គ្រងរដ្ឋបានដែរទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ដូរបានត្រឹមតែអំណាចគ្រប់គ្រងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប៉ុណ្ណឹងឯង។ ការវិវត្តន៍ជាក់ស្តែងបានចេញដំណើរដោយប្តូរលោក សម រង្ស៊ី ចេញពីតំណែងមេបក្ស ដាក់លោក កឹម សុខា ជំនួសវិញ និងប្តូររបបដឹកនាំបក្សបែបកុងសង់ស៊ុសរវាងប្រធាន-អនុប្រធានមួយរូប មកជារបបប្រធាន-អនុប្រធានបីរូបដែលជាសមាមាត្រកម្លាំងដឹកនាំថ្មីនៃអំណាចមានទម្ងន់មកខាងលោក កឹម សុខា ទាំងស្រុង ព្រោះសមាសភាពអនុប្រធានបីរូប ៖ (១) គឺលោក ប៉ុល ហំម ជាសហសេវិកនយោបាយយូរមកហើយ ជាមួយលោក កឹម សុខា តាំងពីនៅក្នុងគណបក្សលោកតា ស៊ឺន សាន, (២) គឺលោកស្រី មួរ សុខហួរ មានប្រវត្តិជានារីផ្តាច់និស្ស័យនយោបាយពីគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិច ព្រោះអស់អនាគតជាមួយសម្តេចក្រុមព្រះ បើទោះបីងាកមកស៊ីផលពីគណបក្សប្រឆាំង ក៏មិនប្រាកដជាប្តូរផ្តាច់ជាមួយក្រុម សម រង្ស៊ី ណាស់ណាប៉ុន្មានទេ និង(៣) មានតែអនុប្រធានបក្សម្នាក់គត់ គឺលោក អេង ឆៃអ៊ាង ដែលជាមនុស្សស្និត និងជាជើងកាងរបស់លោក សម រង្ស៊ី។ ប៉ុន្តែជំហាននៃការវិវត្តន៍ថ្មីនេះ ពុំទាន់ធានាដល់បើកផ្លូវ១០០% ឲ្យលោក កឹម សុខា សម្រេចមហិច្ឆិតាធ្វើជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីសម្រាប់ការបោះឆ្នោត ២០១៨ នៅឡើយទេ ព្រោះលោក សម រង្ស៊ី នៅតែប្រកាសថាខ្លួនជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីតែមួយគត់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដដែល បើទោះបីជាគ្មានតួនាទីជាផ្លូវការ និងលែងជាសមាជិកបក្សក៏ដោយ។ រីឯ លោក យឹម សុវណ្ណ មនុស្សជំនិត និងជើងកាងម្នាក់ទៀតរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានចាត់ទុកថា ការបោះឆ្នោត២០១៨ គ្មានវត្តមានលោក សម រង្ស៊ី គឺជាការបោះឆ្នោតមិនសេរី និងយុត្តិធម៌ដែលមានន័យទុកលោក កឹម សុខា ប្រធានថ្មីនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឲ្យនៅគន្លាតជញ្ជាំង ពោលគឺ មិនមែនជាមនុស្សទី១របស់បក្សប្រឆាំង។

ដូច្នេះការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សដែលតម្រូវឲ្យគ្រប់គណបក្សមិនត្រូវភ្ជាប់ខ្លួនជាមួយទណ្ឌិតក្នុងគ្រប់សណ្ឋាន និងគ្រប់រូបភាព គឺលោក កឹម សុខា ពិតជារីករាយក្នុងចិត្តជាពន់ពេក និងគាំទ្រដោយលាក់លៀម ក្នុងការកម្ចាយបុគ្គលលោក សម រង្ស៊ី និងកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលរបស់គាត់មកលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបច្ចុប្បន្ន នេះបើនិយាយជារួម។ បើនិយាយដោយឡែកវិញ គឺលែងរាំងស្ទះបុគ្គលលោក កឹម សុខា ក្នុងការសម្រេចមហិច្ឆិតាឈរឈ្មោះជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិតែម្តង។ លើសពីនេះទៅទៀត លោក កឹម សុខា និងលោក ប៉ុល ហំម មានឱកាសរៀបចំសេណារីយ៉ូ ពង្រឹងអំណាចកាន់កាប់បក្ស ដោយបន្ថយសមាសភាពភាគីលោក សម រង្ស៊ី ជាពិសេសនឹងរៀបចំដាក់បញ្ចូលសមាសភាពភាគីលោក កឹម សុខា ក្នុងចំនួនអតិបរិមាតាមតែអាចធ្វើទៅបាន ឲ្យឈរជាបេក្ខជនសមាជិកព្រឹទ្ធសភា, សមាជិកក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត, ក្រុង-ស្រុក-ខ័ណ្ឌ សម្រាប់ការបោះឆ្នោត់អាណត្តិថ្មីខាងមុខ៕

ប្រភព៖ ហ្វេសបុក សម្លេង យើង

គណៈកម្មាធិការ​បេតិកភណ្ឌពិភពលោក «UNESCO» សម្រេចដាក់​ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក​កម្ពុជា ជាសម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌពិភពលោក

កំពង់ធំ ៖ ទីបំផុតគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដែលហៅកាត់ថា (UNESCO) បានសម្រេចដាក់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក របស់កម្ពុជា ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ខណៈប្រាសាទវ័យជាង១៤០០ឆ្នាំនេះ អាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិបានក្នុងមួយឆ្នាំៗ ជាងពីរសែននាក់នោះ។
ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកគឺជាប្រាសាទទីបីហើយ ដែលអង្គការ UNESCOសម្រេចចុះបញ្ជីជាសម្បតិ្តបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដែលលើកទី១ គឺប្រាសាទអង្គរវត្ត ទី២ប្រាសាទព្រះវិហារ និងទី៣ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកនេះតែម្តង។
យោងតាមសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដែលបានចេញនៅថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧នេះ បានឲ្យដឹងថា នៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី៤១ នៅទីក្រុងក្រាកូវ (Krakow) ប្រទេសប៉ូឡូញ គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក បានពិនិត្យ ពិភាក្សានិងវាយតម្លៃថា «តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក» មានគុណតម្លៃលេចធ្លោជាសកល ហើយតាមរយៈកិច្ចប្រជុំនេះ គណៈកម្មាធិការបានសម្រេចចុះ «តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក» ទៅជាបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។
សេចក្តីជូនដំណឹងដដែល បានបន្តទៀតថា ការសម្រេចនៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការយូនីស្កូនេះ គឺជាមោទនភាពជាតិដ៏ធំធេងថ្មីមួយទៀត ដែលកើតចេញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាប្រមុខដឹកនាំ ដោយគតិបណ្ឌិត តែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើកិត្តិយសជាតិនៅលើឆាក់អន្តរជាតិ ក៏ដូចជាឆ្លុះបញ្ចាំងពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជដ្ឋាភិបាល ក្នុងការគ្រប់គ្រងការងារអភិរក្ស បេតិកភណ្ឌប្រកបដោយចីរភាព។
ប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយពីគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកសម្រេចដាក់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុករបស់កម្ពុជាទៅជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនោះលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បានបង្ហោះតាមសង្គមហ្វេសបុក សម្តេចផ្ទាល់ អបអរសាទរ ចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ ដ៏ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះផងដែរ។
ក្នុងហ្វេសប៊ុកលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលបានបង្ហោះនៅថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា «កម្ពុជាអបអរសាទរប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក»។ នេះជាមោទនភាពជាតិថ្មីមួយទៀតដែល «ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក» ត្រូវបានចុះបញ្ជីជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកហើយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការ បេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅទីក្រុង Krakow ប្រទេសប៉ូឡូញ កាលពីថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ យប់មិញនេះ។
ជាមួយគ្នានោះលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បានថ្លែងអំណរអរគុណ ដល់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ និងគ្រប់មន្ទីរស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ រួមជាមួយមន្ត្រី និង អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ដែលបានចូលរួមខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការថែរក្សាការពារអភិរក្ស និងបញ្ចូលប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកជាស្ថាពរកាលពីយប់មិញនេះផងដែរ។
សូមរំលឹកថា ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកនេះ គឺស្ថិតនៅភូមិសំបូរ ឃុំសំបូរ ស្រុកប្រាសាទសំបូរ ដែលមានចម្ងាយ ៣៧គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តកំពង់ធំ ដោយសង់លើដីរាបស្មើមានទំហំ៣,០០០ ហិកតា។ ប្រាសាទវ័យជាង១៤០០ឆ្នាំនេះ គឺបានសាងឡើងនៅរជ្ជកាល ស្តេចឥសានវរ្ម័ន ទី១ នៅក្នុង សត ទី៧ (គ.ស. ៦១៦–៦៣៥) នាសម័យចេនឡា។
ក្រុមប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកនេះ គឺជារាជធានីចាស់ឈ្មោះថា ឥសានបុរៈ ពីសម័យនោះជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃ សាសនា ឧទ្ទិសថ្វាយសវៈនិយម។ ក្រុមប្រាសាទនេះសាងសង់អំពីឥដ្ឋ តាន់ និង ថ្មបាយក្រៀមលំអរទៅដោយចម្លាក់ពីលើឥដ្ឋ ចាក់ពុម្ពដោយបាយអជាផ្ទាំងៗ អំពីឥដ្ឋ តែបច្ចុប្បន្នត្រូវបានប្រេះអស់។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកនេះ បានក្លាយទៅជារមណីយដ្ឋាន ដែលអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិប្រមាណជាងពីរសែននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ជាក់ស្តែងកាលពីឆ្នាំ២០១៦ កន្លងទៅ មានអ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិប្រមាណ១២៥.០០០នាក់ ទៅទស្សនាប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកក្នុងនោះភ្ញៀវជាតិ១០៨.៨៨៥នាក់ និងភ្ញៀវអន្តរជាតិ១៦.៣០១នាក់។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីលោក សេង អាន ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តកំពង់ធំ កាលពីកន្លងទៅ៕

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន អបអរសាទរបុណ្យរុក្ខទិវា ៩កក្កដា ២០១៧

យោងតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន ដែលមានឈ្មោះថា Samdech Hun Sen, Cambodian Prime Minister នៅព្រឹកថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧នេះ បានបង្ហោះសារ អបអរសាទរបុណ្យរុក្ខទិវា ៩កក្កដា ២០១៧ ដែលមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម៖

បុណ្យរុក្ខទិវា បានបង្កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៥២ ក្រោមព្រះរាជកិច្ចដឹកនាំរបស់ព្រះបរមរតនកោដ ព្រះមហាវីរក្សត្រ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ក្នុងគោលបំណងបំផុសចលនាដាំដើមឈើឡើងវិញ និងការថែរក្សាសម្បត្ដិព្រៃឈើ ជាពិសេស ដើម្បីថែរក្សា ការពារ និងបណ្តុះគំនិតស្រលាញ់ព្រៃឈើ និងបរិស្ថានធម្មជាតិ។

សូមអរគុណក្រសួង មន្ទីរ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ឋ អាជ្ញាធរនិងសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ព្រមទាំងសមាគម អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ម្ចាស់ជំនួយ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ព្រមទាំងបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋដែលបានចូលរួម ថែរក្សាការពារ និងដាំដុះដើមឈើកាន់តែច្រើនឡើងនៅទូទាំងប្រទេស។

សូមបងប្អូនចូលរួមបណ្តុះគំនិតនៃការស្រឡាញ់ដើមឈើ និងចូលរួមដាំដុះ ថែរក្សា ការពារព្រៃឈើ និងបរិស្ថានធម្មជាតិឲ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ការរស់នៅរបស់ខ្លូនយើងផង សហគមន៍យើងផង និងជីវិតសត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ ព្រមទាំងប្រព័ន្ធជីវៈចម្រុះផងដែរ។ ប្រទេសជាតិដែលសំបូរ ព្រៃឈើគឺបានជួយយ៉ាងច្រើនដល់បញ្ហាកាត់បន្ថយការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ៕

ការចុះតំបន់ប្រាសាទ​សំបូរព្រៃគុក ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក គឺឆ្លុះបញ្ចាំង​ពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង​របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការងារ​បេតិកភណ្ឌ

យោងតាមសេចក្តីជូនដំណឹង របស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈនៅថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧នេះ ស្តីពីការចុះបញ្ជីតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកក្នុងបញ្ជី បេតិកភណ្ឌពិភពលោក របស់អង្គការយូណេស្កូ បានអោយដឹងថា ការចុះបញ្ជីនេះគឺជាមោទនភាពជាតិ យ៉ាងធំធេងមួយទៀត ដែលកើតចេញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការងារគ្រប់គ្រង អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍ បេតិកភណ្ឌ ប្រកបដោយចីរភាព។

សេចក្តីជូនដំណឹងដដែលបានអោយដឹងទៀតថា នៅថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ ក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី៤១ នៅទីក្រុង Krakow ប្រទេសប៉ូឡូញ គណៈកម្មការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកបានពិនិត្យពិភាក្សា និងវាយតំលៃថា «តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក» មានគុណតំលៃលេចធ្លោជាសកល ហើយតាមរយៈ DECISION 41 COM 8B. 15 បានសម្រេចចុះ តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក៕
សូមអានខ្លឹមសារលិខិតទាំងស្រុងដូចខាងក្រោម៖

កម្ពុជា-ថៃ រួមគ្នាផ្ដល់ភាពស្របច្បាប់ជូនពលករកម្ពុជា កំពុងធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ដោយមិនចាំបាច់វិលត្រឡប់មកវិញ

យោងតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកដែលមានឈ្មោះថា Samheng Boros បានឱ្យដឹងថា កម្ពុជា-ថៃ បានបើកកិច្ចប្រជុំរួមគ្នាមួយដើម្បីផ្ដល់ភាពស្របច្បាប់ជូនពលករកម្ពុជា កំពុងធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ដោយមិនចាំបាច់វិលត្រឡប់មកកម្ពុជានោះទេ ។

សូមជម្រាបផងដែរថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ ភាគីទាំងពីរកម្ពុជា-ថៃ បានឯកភាពគ្នាលើ៤ចំណុចរួមមាន៖
១-រដ្ឋាភិបាលថៃ មិនបណ្ដេញពលករកម្ពុជាធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសថៃនោះទេ។
២-រដ្ឋាភិបាលថៃ នឹងមិនដាក់ពិន័យនិយោជកដែលប្រើប្រាស់ពលករកម្ពុជាគ្មានឯកសារនោះទេ ។
៣-រដ្ឋាភិបាលថៃនឹងបើកឲ្យមានការិយាល័យចុះបញ្ជីពលករ ដែលមិនទាន់មានឯកសារចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដានេះតទៅ
៤-ភាគីកម្ពុជា ក៏នឹងធ្វើយុទ្ធនាការ១០០ថ្ងៃ ដើម្បីធ្វើការបើកផ្ដល់លិខិតធ្វើដំណើរជូនពលករកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ខែសីហានេះតទៅ។ រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏បានសំណូមពរដល់ពលករកម្ពុជា ដែលកំពុងធ្វើការនៅប្រទេសថៃរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ រង់ចាំចំណាត់ការស្របច្បាប់ដែលរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ នឹងខិតខំដោះស្រាយបន្តបន្ទាប់ទៀត៕

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន៖ កម្ពុជាអបអរសាទរប្រាសាទសំបូរព្រៃគុហ៍ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក

យោងតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន ដែលមានឈ្មោះថា Samdech Hun Sen, Cambodian Prime Minister នៅព្រឹកថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧នេះ បានបង្ហោះសារថា កម្ពុជាអបអរសាទរប្រាសាទសំបូរព្រៃគុហ៍ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដែលមានខ្លឹមសារទាំងស្រុងដូចតទៅ៖ នេះជាមោទនភាពជាតិថ្មីមួយទៀតដែល “ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុហ៍” ត្រូវបានចុះបញ្ជីជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកហើយ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅទីក្រុង Krakow ប្រទេសប៉ូឡូញ កាលពីថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ យប់មិញនេះ។

ការសម្រេចបញ្ចូលប្រាសាទសំបូរព្រៃគុហ៍ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី៤១ នៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដែលប្រារព្ធឡើង កាលពីថ្ងៃទី០២ -១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលមាន ១៩៣ ប្រទេសជាសមាជិក និង ២១ ប្រទេសជាគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍បានសម្រេចអនុម័តបញ្ចូលប្រាសាទសំបូរព្រៃគុហ៍ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នាវេលាម៉ោង ៩:៤០ នាទី (ម៉ោងនៅកម្ពុជា) យប់ថ្ងៃទី ០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ នៅទីក្រុង Krakow ប្រទេសប៉ូឡូញ។

សូមអរគុណដល់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បះ និងគ្រប់មន្ទីរស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ រួមជាមួយមន្រ្តី និងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ដែលបានចូលរួមខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការថែរក្សាការពារអភិរក្ស និងបញ្ចូលប្រាសាទសំបូរព្រៃគុហ៍ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកជាស្ថាពរ កាលពីយប់មិញនេះ។

សូមជូនពរបងប្អូនជនរួមជាតិ បានសប្បាយរីករាយនៅក្នុងថ្ងៃចុងសប្តាហ៍ទាំងអស់គ្នា៕

ទំព័រ Facebook ចៅចាក់ស្មុក ៖ តើដល់ពេលដែលយើងគួរកម្រិតសញ្ញាបត្រសម្រាប់បេក្ខជនមេឃុំចៅសង្កាត់ទេ ?

ល្បង អេង ឆៃអ៊ាង គួរកុំការពារមនុស្សទាំងទទទឹងទិស! ច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ មាត្រា ៣៥ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរភេទដែលមានបំណងឈរឈ្មោះជា

បេក្ខជនសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនក្នុងនោះតម្រូវឱ្យ បេក្ខជនទាំងពីរភេទ ចេះអាន និងសរសេរអក្សរខ្មែរ។ ចុះបើមេឃុំសោមធំខ្លួនឯងសារភាពថាមិនចេះអក្សរទៅ ហើយ តើត្រូវធ្វើយ៉ាងណា? ចៅចាក់ស្មុក មិនបកស្រាយច្បាប់ទេ ទុកឱ្យស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចទៅចុះ ប៉ុន្តែចៅ ចាក់ស្មុក សូមជូនយោបល់សម្រាប់ការពិចារណា៖

១-បក្សប្រឆាំងអួតថាស្រឡាញ់ជាតិ និងប្រជាជន ប៉ុន្តែការជ្រើសរើសយកអ្នកមិនចេះអក្សរ មកឈរឈ្មោះ ជាមន្ត្រីតំណាងរដ្ឋបាលឃុំសង្កាត់មួយ ដឹកនាំគ្រប់គ្រងប្រជាជនច្រើនរយពាន់នាក់ មិនអាចយកមនុស្សមិនចេះ ដឹងគ្មានសមត្ថភាពមកដឹកនាំបានឡើយ។ បើបក្សប្រឆាំងថាអាចធ្វើបាន គឺមានន័យថាកំពុងនាំយកកម្ពុជា ទៅយុគថ្មរំលីង ឬប្រវត្តិសាស្ត្រនៅជិតយើងនេះ គឺពួកកុម្មុយនិស្តខ្មែរក្រហម។ ពួកគេចាត់ទុកអ្នកមិនចេះ អក្សរគឺជាអ្នកស្មោះត្រង់នឹងបដិវត្តន៍បំផុត។ ដោយសារតែយកអ្នក មិនចេះដឹងមកគ្រប់គ្រងសហករណ៍ និងស្រុកតំបន់ផ្សេងៗបានធ្វើឱ្យមានការកាប់សម្លាប់ សងសឹកគ្នា បង្កឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនលាននាក់ស្លាប់។ តើបក្សប្រឆាំងបាននិងកំពុងអនុវត្តនយោបាយនេះដែរឬបានជាព្យាយាមក្នុងការការពារដូច្នេះ? ល្បង អេង ឆៃអ៊ាង គួរទទួលស្គាល់ការពិតថា បក្សលោកគ្មានធនធានមនុស្សគ្រប់គ្រាន់ទេ ហើយពេលឃោសនាមិនបាន បង្ហាញបេក្ខភាពក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឱ្យរាស្ត្រម្ចាស់ឆ្នោតបានដឹងជាមុនទេ គឺយកបក្សមកឃោសនា សូម្បីគោលនយោបាយក៏យកគោលនយោបាយថ្នាក់ជាតិមកឃោសនា បោកប្រាស់រាស្ត្រដែរ។ នេះឬជាចរិតស្នេហាជាតិរបស់បក្សលោក? ឯណាលុយមូលនិធិទូរទស្សន៍ព្រះអាទិត្យ ឯណាកញ្ចប់ថវិកា ៥០ ម៉ឺនដុល្លារ? បើនិយាយថា ចាប់ដាក់ៗ ឱ្យតែបានពេញបញ្ជីឈ្មោះ អាចត្រឹមត្រូវខ្លះ! (Sic)

២-កម្ពុជាបានចាកចេញពីភ្នក់ភ្លើងសង្គ្រាមជាច្រើនឆ្នាំ សន្តិភាពបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេស ដែលត្រូវបានរួត រឹតដោយសោកនាដកម្ម និងឈាមទឹកភ្នែកមួយនេះ មានឱកាសកសាងជាតិ បណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ ធនធានមនុស្សនៅកម្ពុជាមានការកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ តើកម្ពុជាគួរ ពិនិត្យលទ្ធភាពនៃការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតដោយកំណត់ថា ពលរដ្ឋដែលឈរឈ្មោះឱ្យគេជ្រើសតាំង តម្រូវឱ្យមានចំណេះដឹងមូលដ្ឋានយ៉ាងហោចត្រឹមថ្នាក់ទី៩ ដែលជាការអប់រំមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា ហើយបើមាន កម្រិតសញ្ញាបត្រខ្ពស់ជាងនេះក៏កាន់តែប្រសើរ។ បើអាចបានអ្នកដែលត្រូវឈរ ជាមេឃុំចៅសង្កាត់ គួរចាប់ពី កម្រិតបរិញ្ញាបត្រ ឬសញ្ញាបត្រប្រហាក់ប្រហែល ឡើងទៅព្រោះជាអ្នករៀបចំផែនអភិវឌ្ឍឃុំ ដោះស្រាយបញ្ហា នានា។ នេះក៏ជាផ្នែកមួយលើកទឹកចិត្តដល់ យុវជន និងអ្នកចេះដឹងផ្សេងទៀតចូលរួមក្នុងកិច្ចការប្រទេសជាតិ។ ម្យ៉ាងទៀត យុវជន និងបញ្ញាវន្តខ្មែរគួរចូលរួមក្នុងកិច្ចការនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន យកចំណេះដឹងទៅជួយពលរដ្ឋ មូលដ្ឋានរបស់យើងដើម្បីពង្រឹង ពន្លឿនការអភិវឌ្ឍ។ បើអាចបានសូមយុវជនទាំងឡាយដែលបញ្ចប់ការសិក្សា និងកំពុងសិក្សា គួរលះបង់គំនិត ចាំតែអង្គុយធ្វើការងារក្នុងបន្ទប់ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ គួរគិតគូរពីការងារ នៅមូលដ្ឋាន។

៣-ប្រសិនបើមានការធ្វើវិសោធនកម្មលើច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនេះ គួរអនុវត្តចាប់ពីការបោះឆ្នោតឃុំដង្កាត់អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ ២០២២ ព្រោះពេលនោះកម្ពុជានឹងកាន់តែសម្បូណ៌ធនធានមនុស្សប្រកបដោយចំណេះដឹង និងបទពិសោធ បន្ថែមទៀត ហើយវាក៏ជាការដល់ពេលសម្រាប់ការពង្រឹងសមត្ថភាព និងធនធានមនុស្សពីថ្នាក់ក្រោម ដល់ថ្នាក់ លើហើយដែរដើម្បីប្រសិទ្ធភាពនៃការងារ និងការកសាង និងអភិវឌ្ឍជាតិ។ សម័យនេះទៅហើយ សម្បូណ៌ មនុស្សចេះដឹងគ្រប់គ្រាន់ហើយ ជម្រើសដែលល្អ គួរផ្តល់ឱកាសឱ្យអ្នកចេះដឹងពិតប្រាកដ ហើយព្យាយាមក្នុង ការដើរឆ្ពោះទៅមុខ មិនមែនដើរត្រឡប់ថយក្រោយ ដូចបក្សសង្គ្រោះជាតិរបស់ល្បង អេង ឆៃអ៊ាង កំពុងតែធ្វើនោះឡើយ៕

ទំព័រ Facebook ចៅ ចាក់ស្មុក ៖ ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ

តាមការគ្រោងទុក រដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានឹងកោះប្រជុំពេញអង្គ នៅថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ ដើម្បីពិនិត្យ និងអនុម័តលើច្បាប់មួយចំនួនក្នុងនោះក៏មាន ច្បាប់វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ លើកទី២។ បើទោះបីជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រកាសធ្វើពហិការ និងមិនចូលរួមប្រជុំអនុម័ត លើការធ្វើ វិសោធនកម្មច្បាប់ដើម្បីផលប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាជនកម្ពុជា ក៏សភាជាតិ មានកូរ៉ុម គ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការដំណើរការប្រជុំរបស់ខ្លួន ជាមួយវត្តមានតំណាងរាស្ត្រចំនួន ៦៨ រូបមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
បក្សប្រឆាំងមិនគាំទ្រ និងមិនចូលប្រជុំសភាគឺជាសិទ្ធិរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែតំណាងរាស្ត្រនៃគណបក្សប្រជាជន កម្ពុជាដែលបម្រើផលប្រយោជន៍រាស្ត្រ ការពារសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍរបស់ជាតិ បានបំពេញភារកិច្ច ស្របងាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

តើហេតុអ្វីបានជានៅពេលនេះ កម្ពុជាចាំបាច់ ត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ?

១-ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយដំបូង បានរៀបចំ និងអនុម័តឱ្យប្រើប្រាស់នៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៩៧។ ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយពេលនោះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីបម្រើសភាពការណ៍ សង្គម និងនយោបាយនាពេលនោះ។ ពេលនោះយ៉ាងម៉េច? ពេលនោះជាដំណាក់កាលនៃការបង្រួមបង្រួមជាតិ និងបង្រួបបង្រួមទឹកដី ក្រោយពេលប្រទេសជាតិបានហែលឆ្លងកាត់សង្រ្គាមស៊ីវិល និងការបែកបាក់ ជាតិអស់រយៈពេលជិត ៣ ទសវត្សរ៍។ បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសជាតិ មានសុខសន្តិភាព ធនធានមនុស្សក៏មានច្រើន សភាពការណ៍សង្គម និងនយោបាយបានវិវត្តមកដល់ដំណាក់កាលមួយថ្មី ដែលទាមទារឱ្យមានការ សម្រិតសម្រាំងរកធនធានមនុស្សដែលមាន សមត្ថភាពល្អ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ ប្រទេសជាតិ មិនមែនអ្នក ជាប់ទោស ប្រព្រឹត្តបទល្មើសក៏អាចអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើ ប្រធានគណ បក្សនយោបាយបានដែរនោះទេ។

២-ក្នុងបរិការណ៍ថ្មីនេះ ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដែលត្រូវបានអនុម័តតាំងពី ២០ ឆ្នាំមុននោះ គួរត្រូវបាន ពិនិត្យ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រយោជន៍នៃរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រទេសមួយ អនុវត្តប្រកាន់ខ្ជាប់នីតិរដ្ឋ ចាំបាច់ត្រូវមានច្បាប់មួយដែល បម្រើជាតិ និងប្រជាជន ហើយប្រសិនបើ កាលះទេសៈតម្រូវ គឺត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មដើម្បីភាពរលូននៃការអនុវត្ត និងស្រប តាមការវិវឌ្ឍនៃស្ថានការណ៍ ក្នុងស្រុក និងពិភពលោកទាំងមូល។

៣-ការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១លើច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ នាខែមីនា ឆ្នាំ ២០១៧ គឺមានបំណង ហាមឃាត់ទណ្ឌិត មិនឱ្យធ្វើជាមេដឹកនាំគណបក្សនយោបាយ ព្រោះអ្នកដឹកនាំបក្សនយោបាយ ត្រូវមាន ឥស្សរភាព និងសុចរិតភាព។ ទណ្ឌិតមិនមានគុណសម្បត្តិទាំងអស់នេះទេ។ ប្រទេសប្រកាន់របប ប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងៗ ក៏មានកំណត់ប្រហាក់ប្រហែលនេះដែរ ហើយប្រទេសខ្លះហាមដល់អ្នកមាន សញ្ជាតិលើសពីមួយទៀតផង មិនឱ្យធ្វើជាប្រធានគណបក្សនយោបាយ។

៤-ការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី២ នេះ គឺដើម្បីបំពេញភាពចន្លោះខ្វះខាតនៅក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី ១។ ទណ្ឌិត មិនអាចធ្វើថ្នាក់ដឹកនាំបក្សនយោបាយ ដូចនេះ បក្សនយោបាយ ក៏មិនត្រូវស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពល របស់ទណ្ឌិតក្នុងនាមជាមេដឹកនាំស្រមោលដែរ។ និយាយតាមមួយបែបទៀត ប្រសិនបើទណ្ឌិតត្រូវបាន ហាមឃាត់មិនឱ្យធ្វើជាថ្នាក់ដឹកនាំបក្សនយោបាយ ដូចនេះ វាជារឿងធម្មតាដែលគណបក្សនយោបាយ ក៏មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យភ្ជាប់ខ្លួនជាមួយទណ្ឌិត ឬឧក្រិដ្ឋជនដែរ។

៥-ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយលើកទី២ ដោយបន្ថែមខ្លឹមសារ និងមាត្រាមួយ ចំនួនក៏ដើម្បីធ្វើឱ្យច្បាប់នេះកាន់តែមានខ្លឹមសារពេញលេញ និងមានប្រសិទ្ធភាពថែមទៀត ហើយជាពិសេស គឺទប់ស្កាត់ការសមគំនិតគ្នារវាងទណ្ឌិត ឬឧក្រិដ្ឋជន ជាមួយគណបក្សនយោបាយដើម្បីបំផ្លាញសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍដែលកម្ពុជារកបានដោយពិបាក។

៦-ការធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី២ ក៏គ្មានចំណុចណាមួយសោះដែលចែងប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិបុគ្គល ដែលត្រូវបាន ធានាការពារដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ឬកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយឡើយ។

ច្បាប់នេះ គឺជាច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដូចនេះ ច្បាប់ចែងតែអំពីអ្វីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបក្សនយោបាយ និងកំណត់នូវអ្វីដែលបក្សនយោបាយមិនអាចធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីជាប្រយោជន៍របស់ជាតិ ! បក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនរបស់ខ្លួនមើលមិនយល់ និងមិនឃើញពីសារៈសំខាន់នៃច្បាប់នេះឡើយ ហើយក៏អ្វើជាមើលមិនឃើញថាច្បាប់នេះបម្រើឱ្យតម្លៃរបស់ជាតិដែរ ដោយសារតែភាពប្រឆាំង ផ្កាប់មុខរបស់ពួកគេ។ ទោះតំណាងរាស្រ្តបក្សប្រឆាំងមិនចូលប្រជុំសភា ក៏ច្បាប់នឹងត្រូវអនុម័ត ហើយទោះបីបក្សប្រឆាំងមិនគាំទ្រ ក៏ច្បាប់ត្រូវតែអនុវត្ត! បើមិនជឿ ប្រាកដជារលាយបក្ស! នេះហើយ គេហៅថា ប្រជាធិបតេយ្យ! ភាគតិច ត្រូវតែគោរពភាគច្រើន! នេះហើយគេហៅថា នីតិរដ្ឋ ស្រុកដែលយកច្បាប់ជាធំ ហើយអនុវត្តទៅលើអ្នកដែល ធ្វើខុសច្បាប់ ឬមិនគោរពច្បាប់! បើជ្រុលជាបានធ្វើអត្តឃាតនយោបាយ ហើយទៅដល់ភពដទៃផ្សេងហើយ គួរបញ្ចប់តណ្ហានយោបាយ កុំមកលងសង្គមមនុស្សធ្វើអី! ៕

ទឹកជំនន់នៅភាគខាងត្បូងជប៉ុន «ផ្តាច់ជីវិតមនុស្ស ១៥នាក់» ដោយសារភ្លៀងបានធ្លាក់យ៉ាងគំហុក មិនធ្លាប់មាននោះឡើយ៤០ឆ្នាំមកនេះ

តូក្យូ៖ ទឹកជំនន់ ដែលបង្កឡើងដោយភ្លៀងធ្លាក់យ៉ាងគំហុក មិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេល ៤០ឆ្នាំមកហើយ នៅកោះគ្យូស៊ុ ភាគខាងត្បូងប្រទេសជប៉ុន បានបណ្តាលឱ្យមនុស្ស ១៥នាក់ស្លាប់ ខណៈតំបន់ដែលពួកគេរស់នៅត្រូវបានទឹកទន្លេឡើងខ្ពស់ និងជន់លិច ព្រមទាំងបង្កជាការបាក់ដីផងដែរ។
នេះបើតាមការចេញផ្សាយដោយសារព័ត៌មាន Sputnik នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧។
អាជ្ញាធរជប៉ុនបានអះអាងថា ក្រុមសង្គ្រោះពីដំបូងឡើយគឺពិបាកនៅក្នុងការធ្វើដំណើរទៅកាន់កន្លែងរងគ្រោះ ដែលស្ថិតនៅតំបន់ដាច់ស្រយាលនៃកោះ គ្យូស៊ុ នោះណាស់ ក៏ព្រោះតែទឹកជំនន់ និងភ្លៀងធ្លាក់យ៉ាងសន្ធប់ បានបង្កឱ្យដើមឈើរលំ ព្រមទាំងដីបាក់មកលើដងផ្លូវនានា ដែលនាំឱ្យចរាចរណ៍រាំងស្ទះ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រជាជនជប៉ុនប្រមាណ ២,២០០នាក់ កំពុងរស់នៅក្នុងជម្រកបណ្តោះអាសន្ននៅឡើយ៕

ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៊ិន ឈិន៖ ការីកចំរើន ការអភិវឌ្ឍកើតឡើងដោយសារសន្តិភាពដែលនាំមក និងថែរក្សាដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា

ថ្លែងនៅក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីបញ្ចុះខណ្ឌសីមា និងសម្ភោធសមិទ្ធផលនានាក្នុងវត្តពោធិ៍នាគរាជ ស្ថិតក្នុងភូមិមានាគ ឃុំរមេញ ស្រុកកោះអណ្តែត ខេត្តតាកែវ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការ ប៊ិន ឈិន រដ្ឋមន្ត្រីស្តីទី ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការរីកចំរើន ការអភិវឌ្ឍន៍នានាដែលកើតឡើងនាពេលនេះគឺបានមកដោយសារសន្តិភាព ហើយសន្តិភាពនេះគឺបានមកដោយសារការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។

លោកបន្តថា ប្រសិនបើគ្មានសន្តិភាពទេ សមិទ្ធផលនានាដូចជាសាលារៀន វត្តអារាម អាគារខ្ពស់ៗនានាច្បាស់ជាមិនអាចនៅគង់វង្សបានទេវានឹងត្រូវបានបំផ្លាញដោយសារសង្គ្រាមជាមិនខាន។
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្ថែមទៀតថា ក្រៅពីការខិតខំរក្សា និងការពារសន្តិភាពដែលជាឫសគល់នៃការអភិវឌ្ឍ រាជរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏បានខិតខំយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ក្នុងការតម្លើងប្រាក់បៀវត្សជូនមន្ត្រីរាជការ គ្រូបង្រៀន កម្មករ លើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ និងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រផងដែរ។
សូមជម្រាបផងដែរថា ពិធីបញ្ចុះខណ្ឌសីមា និងសម្ភោធសមិទ្ធផលនានាក្នុងវត្តពោធិ៍នាគរាជនេះក៏មានការចូលរួមពីសំណាក់លោក ស្រី បេន ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត លោក ឡាយ វណ្ណៈ អភិបាលខេត្ត អស់លោក លោកស្រីជាក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិចុះមូលដ្ឋានខេត្តតាកែវ មន្ត្រីរាជការ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ សិស្សានុសិស្ស ប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងច្រើនកុះករ៕

អ្នកអភិរក្សគ្រោងយកព្រះពុទ្ធរូបដែលរកឃើញពេលកំណាយជួសជុលប្រាសាទតាព្រហ្មដាក់នៅទីតាំងដើមវិញ

ប្រាសាទតាព្រហ្មត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ដើម្បីថ្វាយព្រះរាជកុសលចំពោះព្រះមាតាព្រះអង្គ ដែលមានរូបបដិមាស្នងក្នុងរូបភាពជា “ប្រាជ្ញាបារមី”។ ប្រាសាទនេះមានឈ្មោះដើមថា «រាជវិហារ» ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាវត្តព្រះពុទ្ធសាសនាដ៏ធំនាសម័យនោះ។ ក្នុងគម្រោងជួសជុលជំហានទី២ ដែលជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឥណ្ឌា-កម្ពុជា ក្រុមការងារបានធ្វើកំណាយនៅសាលរបាំ ហើយបានប្រទះឃើញព្រះពុទ្ធរូប២អង្គ ដែលមានតែដងខ្លួន បាត់ព្រះកេស។

លោក ចាន់ ឡាយ អ្នកគ្រប់គ្រងការដ្ឋានជួសជុលនៃប្រាសាទតាព្រហ្ម បានឲ្យដឹងថា ក្រោយទទួលអនុសាសន៍យល់ព្រមពីអ្នកជំនាញការជាន់ខ្ពស់នៃគណៈកម្មាធិការICC-Angkor ក្រុមការងាររបស់លោកនឹងយកព្រះពុទ្ធរូបទៅដាក់នៅសាលរបាំដែលជាទីតាំងដើមនៃពុទ្ធរូបនោះវិញ ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាភ្ញៀវទេសចរគោរពបូជា។ លោកបញ្ជាក់ថា ពុទ្ធរូប២អង្គនោះ គឺជាពុទ្ធរូបប្រក់នាគ ដែលក្រុមការងាររបស់លោកបានប្រទះឃើញ ពេលធ្វើកំណាយអំឡុងពេលចាប់ផ្តើមការដ្ឋានជួសជុលសាលរបាំអំឡុងឆ្នាំ២០១១។

យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ចាន់ ឡាយ មិនទាន់អាចបញ្ជាក់បានអំពីកាលបរិច្ឆេទនៃការដង្ហែព្រះពុទ្ធរូបទៅតម្កល់នៅទីតាំងដើមនៅឡើយទេ ដោយសារការជួសជុលសាលរបាំមិនទាន់រួចរាល់ស្ថាពរ ជៀសវាងការធ្លាក់ដុំថ្ម ឬកំទេចផ្សេងៗមកប៉ះពុទ្ធរូបអាចបណ្តាលខូចខាតថែមទៀត។

គួររម្លឹកថា ក្រោយការស្នើសុំពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០០២ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាតាមរយៈស្ថាប័នស្រាវជ្រាវបុរាណវិទ្យាឥណ្ឌា (Archeological Survey of India-ASI) រួមសហការជាមួយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងអង្គការយូណេស្កូ បានចាប់ផ្តើមការអភិរក្សជួសជុល ទល់ទ្រជាបន្តបន្ទាប់។ ជាក់ស្តែង ក្នុងដំណាក់កាលទី១(២០០៤-២០១៤) គម្រោងនេះសម្រេចបានការជួសជុលរួចរាល់ទាំងស្រុងនូវរោងទងខាងកើតឆៀងខាងត្បូង រានហាលខាងលិច ខ្លោងទ្វារច្រកចូលទី៤ ខ្លោងទ្វារខាងលិច និងជញ្ជាំងថ្មបាយក្រៀមអមសងខាង។ ក្រៅពីចំណុចជួសជុលទាំងនេះ នៅមានផ្នែកច្រើនទៀត ដែលក្រុមការងារបានធ្វើការទល់ទ្រ និងចងរឹតដោយខ្សែកាប ដើម្បីការពារការរបេះធ្លាក់ឬដួលរលំបន្ថែមទៀត។ សម្រាប់ជំហានទី២ (២០១៥-២០២៥) គម្រោងកំពុងដំណើរការជួសជុលផ្គុំឡើងវិញនូវសាលរបាំ ដែលរងខូចខាតស្ទើរទាំងស្រុង តាមរយៈការប្រមូលបំណែកថ្មធ្លាក់ខូចខាត មករៀបដំឡើងនៅតាមទីតាំងឲ្យដូចពីសម័យបុរាណឡើងវិញ៕