ចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃសហស្សវត្សរហូតដល់ឆ្នាំ២០១០ ភូមាបានទទួលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពីខ្ទង់នៅក្នុងរយៈពេល ១១ ឆ្នាំនេះ។ នៅក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍នេះ ភាគច្រើនបំផុតប្រទេសនៅក្នុងអាស៊ីមិនបានទទួលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពីរខ្ទង់ណាទាល់តែសោះ។ ប្រទេសប៊ូតង់ បានទទួល កំណើនសេដ្ឋកិច្ចពីរខ្ទង់បានពីរឆ្នាំ។ កម្ពុជាបាន ៤ ឆ្នាំ។ ហើយចិនវិញទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពីរខ្ទង់ ៦ ឆ្នាំ ក្នុងចំណោម ១១ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចមធ្យមរបស់ប្រទេសអាស៊ីទាំង ១៨ ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍នេះមាន ៥,៦ ភាគរយ ហើយប្រទេសភូមាមាន ១២,២ ភាគរយ ច្រើនជាងពីរដងនៃមធ្យមភាគ។
ភាគច្រើនបំផុតប្រជាជននៅភូមា មិនទុកចិត្តទៅលើតួលេខទាំងអស់នេះទេ។ អ្នកខ្លះទៀតសង្ស័យថា មានសេដ្ឋកិច្ចពីរបែបនៅក្នុងភូមា: ស្ថានភាពពិតដែលប្រជាជនរស់នៅ និងស្ថិតិពិតដែលមានជាផ្លូវការនៅក្នុងរបាយការណ៍ និងឯកសារ។ ទាំងអស់នោះ គឺជាកត្តាចាំបាច់ដើម្បីដោះស្រាយស្ថានភាពដែលទាក់ទងទៅនឹងទីផ្សារ និងការសង្កេតមើលជាប្រចាំទៅលើចំនួនអ្នកលក់ និងអ្នកទិញ ដែលប្រឈមមុខទៅនឹងតម្រូវការជាក់ស្តែងសម្រាប់ជីវិត និងក្រុមគ្រួសារពួកគេ។
ការនិយាយដោយខ្លី ភូមាមានសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាប់យឺន ហើយជាសេដ្ឋកិច្ចដែលត្រូវជួយសង្គ្រោះពីវេជ្ជបណ្ឌិតសម្រាប់ពិគ្រោះយោបល់ ដើម្បីទទួលបានសញ្ញាប្រភេទជម្ងឺច្បាស់លាស់ណាមួយ និងទទួលយកថ្នាំពេទ្យដែលមានវេជ្ជបញ្ជាច្បាស់លាស់។
ដូច្នេះតើអ្វីទៅគួរតែជាថ្នាំពេទ្យសម្រាប់ភូមានោះ?
ប្រជាជនភូមាដែលមានសុខភាពល្អគួរតែមានប្រជាជាតិមួយ ដែលមានការអភិវឌ្ឍសម្រាប់តម្រូវការចង់បានរបស់ប្រជាជនខ្លួនឱ្យមានជីវិតកាន់តែល្អប្រសើរឡើង។ វាគួរតែមានទំនាក់ទំនងឱ្យបានច្រើន និងមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលមិនត្រឹមតែជួយប្រទេសភូមាឱ្យក្លាយទៅជាប្រទេសមួយដែលមានការអភិវឌ្ឍប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែជាប្រទេសមួយដែលអាចពឹងផ្អែកដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកថែមទៀតផងនៅក្នុងសតវត្សទី២១ នេះ។
ដើម្បីឈានទៅដល់កម្រិតនោះ ភូមាត្រូវការទទួលផលប្រយោជន៍ទាំងផ្នែកចំណេះដឹងបច្ចេក វិទ្យា ជំនាញ និងធនធានទាំងឡាយដែលមាននៅក្នុងពិភពលោក។ ភូមាក៏ត្រូវការសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងជិតស្និទ្ធផងដែរជាមួយប្រទេសជិតខាង ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយសម្រាប់បញ្ហាដូច ៗគ្នា។
មានតួអង្គសំខាន់ៗជាច្រើនដែលមានការចូលរួម និងគាំទ្រយ៉ាងសកម្មជាការចាំបាច់ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថា ឱ្យមានការព្យាបាលឱ្យជោគជ័យមួយសម្រាប់ប្រទេសភូមា។ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធភូមាត្រូវការផ្តល់ឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ការគាំទ្រ ហើយគណបក្សនយោបាយភូមាគួរត្រូវបានលើកទឹកចិត្តដើម្បីដាក់ចេញនូវរបៀបវារៈដែលមានការគិតគូឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងផែនការទាំងឡាយដើម្បីដោះស្រាយភាពប្រឈមចម្បងៗរបស់ប្រជាជាតិនេះ។ បន្ថែមទៅទៀតនោះ ការចូលរួមវិភាគទានដ៏ចាំបាច់មួយឆ្ពោះទៅរកការព្យាបាលសេដ្ចកិច្ចឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពត្រូវតែកើតចេញមកពីជាតិសាសន៍ទាំងឡាយរបស់ប្រទេសនេះ ដែលគួរតែត្រូវបានធ្វើឱ្យប្រាកដថា ពិពិដ្ឋកម្មមួយនឹងត្រូវបានគេមើលទៅលើធនធានរបស់ប្រទេសនេះតែម្តង។ ពួកគេគួរតែធានាថា មិនត្រឹមតែទទួលយកក្នុងឋានៈជាដៃគូស្មើភាពគ្នានោះទេ នៅក្នុងការកសាងសង្គមថ្មីមួយ ប៉ុន្តែក៏ផ្តល់ឱ្យមាននូវការយកចិត្តទុកដាក់ពិសេសផងដែរ ដោយសារតែទាក់ទងទៅនឹងទីតាំងភូមិសាស្ត្រ និងកត្តាមិនអំណោយផលផ្សេងទៀត បើពុំដូច្នេះទេ ពួកគប្រហែលជាមិនអាចបែងចែកឱ្យមានសមធម៌នៅផ្លែផ្កាដែលបានមកពីការរីកចម្រើននេះ។
ការសរសេរបញ្ជីឈ្មោះថ្នាំនេះ គ្មានអ្វីថ្មីនោះទេ។ ប្រទេសនេះបានចាប់យកជាមួយនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដែលមានការចូលរួម ចាប់តាំងពីឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួន។ នៅឆ្នាំ២០១៧ មានកត្តាថ្មីៗជាច្រើនប្រព្រឹត្តទៅ និយាយឱ្យចំឈ្មោះតែម្តងទៅគឺថា រដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃនេះត្រូវការឱ្យមានការជាប់ឆ្នោត ដែលមានការចូលរួមរបស់មហាជន។
គោលបំណងល្អ និងការងារសកម្មដែលបានធ្វើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលគឺវាច្បស់លាស់ទៅហើយ។ សមិទ្ធផលដ៏ច្រើនរាប់មិនអស់ដូចដែលបានចុះផ្សាយនៅក្នុងកាសែតជាតិជាសាធារណៈ ប៉ុន្តែអ្វីដែលបានផ្តល់ជូននៅក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ មានភាពខ្វះខាតជាងការរំពឹងទុក។
ធុរកិច្ចជនតវ៉ាថា ពួកគេមិនប្រាកដថា តើរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ការយកចិត្តទុកដាក់ដល់សេដ្ឋកិច្ចដែលខ្លួនសមនឹងទទួលនោះ ហើយបាននិយាយថា ពួកគេមានការពិបាកដើម្បីយល់ឱ្យបានច្បាស់អំពី នយោបាយសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលនេះ ហើយនិងយុទ្ធសាស្ត្រកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ពួកគេនៅតែរង់ចាំឱ្យមានការស្រាយបំភ្លឺឱ្យច្បាស់លាស់របស់រដ្ឋាភិបាលទៅលើបញ្ហាទាំងនោះ ខណៈ ដែលពួកគេនៅរង់ចាំមើលសេដ្ឋកិច្ចដែលនៅគាំងនេះ។
តាមរយៈកំណែទម្រង់ និងការអនុវត្តជាក់ស្តែងក៏ដោយ ក៏លោកស្រី Aung San Suu Kyi អាចស្តារសេដ្ឋកិច្ចភូមាដោយមិនចាំបាច់ផ្តោតទៅលើផ្នែកផ្សេងៗទៀត។
ទី១ ភូមាត្រូវតែដាក់ចេញឱ្យច្បាស់ថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួននឹងទទួលបានអាទិភាពដ៏ខ្ពស់ជាងគេបំផុត ស្របគ្នាទៅនឹងការកសាងសន្តិភាព។
ទី២ រដ្ឋាភិបាលនេះត្រូវតែដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចថា ឱ្យមានការចូលរួមពីតួអង្គសំខាន់ៗទាំងអស់។ បញ្ហាបរិស្ថាន អប់រំ និងសុខាភិបាលត្រូវតែមានសមត្ថភាពក្នុងការងារ។
ទី៣ ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋរបស់លោកស្រី Suu Kyi គួរតែមានការផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈយោបល់ឱ្យបានញឹកញាប់បន្ថែមទៀតជាមួយនឹងសមាជិកនៃគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ចបក្សរបស់លោកស្រី៕
ប្រភព : East Asia Forum ចុះថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧
