សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលផ្តល់អាទិភាពខ្ពស់បំផុតចំពោះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលស្ថិតនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ

សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ ថ្មីៗនេះមានការផ្សព្វផ្សាយពត៌មានមួយចំនួន ពាក់ពន្ធ័នឹងការតម្រូវឱ្យស្នើសុំច្បាប់អនុញ្ញាតប្រកបអាជីវកម្ម និងបន្តសុពលភាពអាជីវកម្ម នៅការិយាល័យច្រកចេញ-ចូលតែមួយ នៃរដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ដែលការណ៍នេះបានបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ក្នុងចំណោម ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលបាន និងកំពុងប្រកបអាជីវកម្ម, មុខរបរ និង ការងារ តូចតាចនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ។

ក្រោយពីបានពិភាក្សាជាមួយ ឯឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ខ្ញុំបានចេញសេចក្តីសម្រេចផ្អាកការផ្តល់សេវារដ្ឋបាលមួយចំនួន របស់រដ្ឋបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ពាក់ព័ន្ធនឹងការបំពេញបែបបទធ្វើអាជីវកម្ម ដូចមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ខាងក្រោមនេះ។

ទន្ទឹមនេះដែរ, ខ្ញុំក៏សូមឆ្លៀតយកឱកាសនេះបញ្ជាក់ផងដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលផ្តល់អាទិភាពខ្ពស់បំផុតចំពោះ ប្រជាពលរដ្ឋដែលស្ថិតនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ។ ក្នុងគោលដៅនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងរៀបចំ យុទ្ធសាស្ត្រជាតិ ស្តីពីការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ឆ្នាំ ២០២៣-២០២៨ ដែលនឹងត្រូវឱ្យអនុវត្តក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ ដើម្បីបង្កលក្ខណៈងាយស្រួល, ព្រមទាំងផ្តល់ប្រយោជន៍, ថែបំប៉ន និងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង ដល់អ្នកប្រកបអាជីវកម្ម, មុខរបរ និងការងារ ដែលស្ថិតនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ។

មតិគាំទ្រ របស់ប្រជាជនពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅទីក្រុង Montreal ខេត្ត Quebec ប្រទេសកាណាដា សូមគាំទ្រដំណេីរទស្សនកិច្ចរបស់ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដឹកនាំប្រតិភូកម្ពុជាអញ្ជេីញទៅចូលរួម កិច្ច ប្រជុំ កំពូល អង្គការ សហ ប្រជាជាតិ លើក ទី ៧៨ (UNGA 78) នៅ ក្នុង ទីក្រុង ញ៉ូវយក សហរដ្ឋអាមេរិក នាចុងខែកញ្ញាខាងមុខនេះ ។

 

មតិគាំទ្រ របស់និស្សិតខ្មែរ ដែលកំពុងសិក្សានៅ រដ្ឋមីនីសូតា តំបន់កណ្តាលខាងជេីង សហរដ្ឋអាមេរិក សូមគាំទ្រដំណេីរទស្សនកិច្ចរបស់ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សម្រាប់នីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ដែលនឹងអញ្ជេីញទៅកាន់ទីក្រុងញ៉ូវយក សហរដ្ឋអាមេរិក នាចុងខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។

 

សង្ឃដីកា របស់សម្តេចសង្ឃ និងមតិគាំទ្រ របស់ប្រជាជនពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ សូមគាំទ្រដំណេីរទស្សនកិច្ចរបស់ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដឹកនាំប្រតិភូកម្ពុជាអញ្ជេីញទៅចូលរួម កិច្ច ប្រជុំ កំពូល អង្គការ សហ ប្រជាជាតិ លើក ទី ៧៨ (UNGA 78) នៅ ក្នុង ទីក្រុង ញ៉ូវយក សហរដ្ឋអាមេរិក នាចុងខែកញ្ញាខាងមុខនេះ ។

 

មតិគាំទ្រ របស់ប្រជាជនពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅទីក្រុង Calgary ខេត្ត Alberta ប្រទេសកាណាដា សូមគាំទ្រដំណេីរទស្សនកិច្ចរបស់ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដឹកនាំប្រតិភូកម្ពុជាអញ្ជេីញទៅចូលរួម កិច្ច ប្រជុំ កំពូល អង្គការ សហ ប្រជាជាតិ លើក ទី ៧៨ (UNGA 78) នៅ ក្នុង ទីក្រុង ញ៉ូវយក សហរដ្ឋអាមេរិក នាចុងខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។

 

លោក ធី ចចារ ៖បងប្អូនខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស សប្បាយ ចិត្តណាស់ ពេលឃើញ ប្រទេស ជាតិមានការរីកចម្រើន

 

សម្តេចមហារដ្ឋសភាធិការធិបតី ឃួន សុដារី ប្រធានរដ្ឋសភា នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអនុញ្ញាតឱ្យ ឯកឧត្ដម UENO Atsushi ឯកអគ្គរាជទូតវិសាមញ្ញ និងពេញសមត្ថភាព នៃព្រះរាជាណាចក្រជប៉ុន ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារ

 សម្តេចមហារដ្ឋសភាធិការធិបតី ឃួន សុដារី ប្រធានរដ្ឋសភា នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអនុញ្ញាតឱ្យ ឯកឧត្ដម UENO Atsushi ឯកអគ្គរាជទូតវិសាមញ្ញ និងពេញសមត្ថភាព នៃព្រះរាជាណាចក្រជប៉ុន ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារ នៅវិមានរដ្ឋសភា នាព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣។

បាឋកថាស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់៖ ទិដ្ឋភាពភូមិសាស្ត្រ នយោបាយ និងភូមិសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច ឧទ្ទេសនាមដោយ ឯកឧត្តមសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុក ស៊ីផាន់ណា ទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស

 នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ នៅសាលចតុម្មុខមង្គល ទីស្តីការក្រសួងព័ត៌មាន, ឯកឧត្តមសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុក ស៊ីផាន់ណា ទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស អញ្ជើញធ្វើបាឋកថាស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់៖ ទិដ្ឋភាពភូមិសាស្ត្រ នយោបាយ និងភូមិសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច។

     ឯកឧត្តម នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងព័ត៌មាន មានប្រសាសន៍លើកឡើងថា ការរៀបចំធ្វើជាបបាឋកថា ស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់៖ ទិដ្ឋភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងភូមិសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចនេះឡើង ដើម្បីរួមចំណែកបង្កើនចំណេះដឹងបន្ថែមដល់ថ្នាក់ ដឹកនាំនៃក្រសួងព័ត៌មាន និងអ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវៈក្នុងវិស័យសារព័ត៌មាន ស្របនឹងកាលៈទេសៈដែល កម្ពុជាកំពុងតែដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងតំបន់អាស៊ាន និងក្នុងក្របខណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយនៅលើឆាកអន្តរជាតិ និងស្របពេលជាមួយនឹងគម្រោងដំណើរ ទស្សនកិច្ចរបស់សម្ដេចបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅប្រទេសចិន នៅថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ខាងមុខនេះដែរ។ 

   កម្មវិធីបាឋកថានាពេលនេះ គឺស្របទៅនឹងចក្ខុវិស័យរបស់ក្រសួងព័ត៌មាន ក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មស្ថាប័នដោយផ្តោតសំខាន់លើ ការកសាងសមត្ថភាព និងធនធានមនុស្ស ។

   កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ ឬហៅកាត់តាមភាសាអង់គ្លេសថា «RCEP» មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលសាធារណជនទូទៅ ជាពិសេស ពាណិជ្ជករ និងអ្នកវិនិយោគទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិ ចាំបាច់ត្រូវយល់ដឹងអំពីយុទ្ធសាស្ត ក្នុងការទាញយកអត្ថប្រយោជន៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ហេតុនេះ អ្នកសារព័ត៌មាន មានតួនាទី សំខាន់ណាស់ក្នុងការនាំយកនូវដំណឹងទាំងអស់នេះដើម្បីផ្សព្វផ្សាយបន្តជូនដល់សាធារណជន ៕

ទូតជប៉ុន សរសើរសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន រៀបចំការបន្តវេនប្រកបដោយស្ថេរភាព

 លោកអ៊ូអិណូ អាត់ស៊ូស៊ី (UENO Atsushi) ឯកអគ្គរាជទូតជំប៉ុនប្រចាំនៅកម្ពុជា បានថ្លែងកោតសរសើរសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានក្រុមឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចំពោះការរៀបចំអ្នកប្រកបដោយស្ថេរភាព និង​សន្តិភាព។

ការកោតសរសើរនេះ បានធ្វើឡើងក្នុងពេលលោកឯកអគ្គរាជទូត ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារជាមួយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣នេះ នៅវិមាន៧មករា ទីស្នាក់ការកណ្តាលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។

ក្នុងជំនួបនេះ សម្តេចតេជោ បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនជប៉ុន ដែលបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកសាងសន្តិភាពនៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាការស្តារ​សេដ្ឋកិច្ច​សង្គមឡើងវិញ ហើយសមិទ្ធផលនេះបានក្លាយទៅជាផល​ប្រយោជន៍របស់ប្រជាជន និងប្រទេសកម្ពុជា។

សម្តេចតេជោ បានកោតសរសើរចំពោះមិត្តភាព ដែលបានកើតមានគ្រប់ជំនាន់ នៃនាយករដ្ឋ​មន្ត្រីជប៉ុន ជាពិសេសចាប់តាំងពីជំនាន់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី តាកស៊ីតា ណូបូ (Takeshita Noboru) រហូតដល់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ីនហ្សូ អាបេ (Shinzo Abe) និងលោកនាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ្វូមីយូ គីស៊ីដា (Fumio Kishida) ដែលបានជួបសន្ទនាការងារជាមួយគ្នាជាញឹកញាប់។

លោកឯកអគ្គរាជទូត បានពាំនាំនូវសារអបអរសាទរដោយផ្ទាល់ពីលោក ហ្វូមីយូ គីស៊ីដា ជូន សម្តេច​តេជោ ចំពោះសមិទ្ធផលដែលសម្រេចបានក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងភាពជាដៃគូយុទ្ធ​សាស្ត គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។

លោក ហ្វមីយូ គីស៊ីដា ក៏បានប្ដេជ្ញាចិត្តនឹងបន្តគាំទ្រកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធជាមួយសម្តេច​មហា​ប​វរធីបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។ ក្នុងចំណងមិត្តភាព​កម្ពុជា-ជប៉ុន រយៈ​ពេល៧០ឆ្នាំ ប្រទេសទាំងពីរ បានទទួលនូវផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកយ៉ាងច្រើន ជា​ពិសេ​ស​​កម្ពុជាទទួលបានការស្ដារហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ការលើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធទូរគមនាគមន៍ពី 4G ទៅ 5G និងការពង្រីកសមត្ថភាពកំពង់ផែសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុជាដើម។

លោកឯកអគ្គរាជទូត ក៏បានជម្រាបជូនអំពីផែនការសម្ពោធរោងចក្រដំឡើងរថយន្ត Toyota (CKD) នៅឆ្នាំ២០២៤។ លោកឯកអគ្គរាជទូត បានកោតសរសើរចំពោះតួនាទី​ដ៏សំខាន់របស់​សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក្នុងការរៀបចំការបន្តវេនដោយរលូននៅកម្ពុជា និងការចូលរួមក្នុង​បេស​​សកម្មសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកតាមទស្សនៈ «មិនយកសង្គ្រាម ដើម្បីបញ្ចប់​សង្គ្រាម» និង «យកកិច្ចសន្ទនាជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ នៃសន្តិភាព»៕

វិភាគអន្តរជាតិ៖ ការវិលមកវិញនៃ «រាត្រីទឹកឃ្មុំ» រវាងកូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ី

(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ រថភ្លើងពាសដែករបស់មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង លោក គីម ជុងអ៊ុន បានឆ្លងព្រំដែនចូលទៅក្នុងទឹកដីរុស្ស៉ីហើយ នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ​ ទី១២ ខែកញ្ញា។ លោក គីម ជុងអ៊ុន នឹងត្រូវជួបលោកប្រធានាធិបតី វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន នៅឯទីក្រុង វ្ល៉ាឌីវ៉ូស្ដុក (Vladivostok) ជាទីដែលកំពុងរៀបចំ វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចបូព៌ា (Eastern Economic Forum) រហូតដល់ថ្ងៃពុធសប្ដាហ៍នេះ។

បើតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋកូរ៉េខាងជើង KCNA​ លោក គីម ជុងអ៊ុន បានធ្វើដំណើរចាកចេញពីកូរ៉េខាងជើងតាមរថភ្លើងពាសដែក កាលពីរសៀល ថ្ងៃអាទិត្យចុងសប្ដាហ៍កន្លងទៅមកម្ល៉េះ និងត្រូវបានអមដំណើរដោយមេបញ្ជាការយោធា ក្រុមមន្ត្រីឧស្សាហកម្មអាវុធ និងមន្ត្រីការទូតជាន់ខ្ពស់ កូរ៉េខាងជើង ដើម្បីចូលរួមក្នុងជំនួបជាមួយលោក ពូទីន ដែលក្រុមមន្ត្រីអាមេរិក និងក្រុមអ្នកវិភាគលោកខាងលិចជឿជាក់ថានឹងផ្ដោតជាសំខាន់ លើកិច្ចព្រមព្រៀងអាវុធ។

សហរដ្ឋអាមេរិកបានគំរាមទុកជាមុនពីការដាក់ទណ្ឌកម្មថ្មីបន្ថែមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើកូរ៉េខាងជើងពិតជាលក់អាវុធឱ្យរុស្ស៉ីពិតមែននោះ។ ក៏ប៉ុន្តែ រឿងបែបនេះកើតឡើងមែន តើវានឹងមានន័យដូចម្ដេចទៅវិញសម្រាប់តំបន់ឧបទ្វីបកូរ៉េ និងតំបន់អាស៊ីបូព៌ា? ដូច្នេះយើងអាចចាប់ផ្ដើមសាកល្បង យល់ពីទំនាក់ទំនងរវាងកូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ីជាមុនសិន។

* តើទំនាក់ទំនងកូរ៉េខាងជើង-រុស្ស៉ី វិវត្តយ៉ាងណា ប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗ?

នៅមុនពេលសង្រ្គាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៉ីនៅអ៊ុយក្រែនផ្ទុះឡើង ទំនាក់ទំនងរវាងកូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ីមានលក្ខណៈត្រឹមជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តូចចអង្អៀត និងការទូតរអាក់រអួលប៉ុណ្ណោះ បើទោះជាប្រទេសទាំង២មានមរតកទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធនឹងគ្នាបន្សល់ទុកពីសម័យសូវៀតក៏ដោយ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន បានអញ្ជើញលោក គីម ជុងអ៊ុន បំពេញទស្សនកិច្ចនៅរុស្ស៉ី ដើម្បីចូលរួមពិធីប្រារព្ធខួបលើកទី៧០ នៃការបិទ បញ្ចប់សង្រ្គាមលោកលើកទី២។ ប៉ុន្តែ លោក គីម ជុងអ៊ុន នៅពេលនោះមិនទាន់ត្រៀមលក្ខណៈរួចរាល់ចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ធំបែបនេះ នៅឯក្រៅ ប្រទេសឡើយ។ មួយវិញទៀត នៅពេលនោះរុស្ស៉ីក៏បានគាំទ្រផងដែរដល់ដំណោះស្រាយដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ UN (UNSC) ប្រឆាំងទីក្រុងព្យុងយ៉ាង រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៧ និងបានបរាជ័យក្នុងការបង្កើតភាពរីកចម្រើននៅក្នុងការកំណត់ពីផលប្រយោជន៍រួមនៃ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចទៀតផង។ តួយ៉ាង កិច្ចប្រជុំកំពូលឆ្នាំ២០១៩រវាងលោក គីម ជុងអ៊ុន និងលោក ពូទីន ធ្វើឡើងតែប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះ ក្រោយបរាជ័យនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលក្នុងទីក្រុងហាណូយ រវាងលោក គីម និងអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ហើយជាលទ្ធផល មានតែលោក ពូទីនម្នាក់ទេបានធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានខ្លីៗពីកិច្ចប្រជុំនេះដែលនេះបានឆ្លុះបញ្ចំងថាទាំងរុស្ស៉ី និងកូរ៉េខាងជើង បានបរាជ័យ ក្នុងការស្វែងរកភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នានៅក្នុងផលប្រយោជន៍រៀងៗខ្លួន។

តែសង្រ្គាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៉ីលើអ៊ុយក្រែនដែលផ្ទុះឡើងនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ បានផ្តល់មូលដ្ឋានសម្រាប់ការរួមបញ្ចូលគ្នានៃផលប្រយោជន៍រួម រវាងប្រទេសទាំង២។ កូរ៉េខាងជើង បានចេញមុខគាំទ្រផ្នែកនយោបាយដល់រុស្ស៉ី តាមរយៈការទទួលស្គាល់ឯករាជ្យភាពនៃរដ្ឋាភិបាលលើកបន្តុប ឡើងដោយរុស្ស៉ី ក្នុងតំបន់ផ្ដាច់ខ្លួនស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ទីក្រុងមូស្គូ នៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន។ រីឯការគាំទ្រផ្នែកនយោបាយរបស់រុស្ស៉ីវិញ បានផ្ដល់ឱ្យកូរ៉េខាងជើងនូវខែលការពារការថ្កោលទោសពីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ UN ជុំវិញការធ្វើតេស្ដបាញ់មីស៊ីលបាលិស្ទីគអន្តរទ្វីប និងការបាញ់ បង្ហោះផ្កាយរណប។

* តើកូរ៉េខាងជើងមានសមត្ថភាពអ្វីដើម្បីជួយរុស្ស៉ី ក្នុងសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន?

ក្រុមអ្នកជំនាញយល់ថាកូរ៉េខាងជើងអាចផ្តល់អាវុធ និងអាចធ្វើជាមូលដ្ឋានផលិតអាវុធមួយឱ្យរុស្ស៉ីនៅពេលអនាគត។ ប៉ុន្តែការផ្ដល់ឱ្យនេះនឹងមាន ដែនកំណត់ដោយសារតែបច្ចុប្បន្ន ប្រសិទ្ធភាព និងសមត្ថភាពផលិតនៃរោងចក្រផលិតអាវុធកូរ៉េខាងជើង នៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ។ អាវុធដែល កូរ៉េខាងជើង អាចនឹងផ្ដល់ឱ្យរុស្ស៉ីក្នុងពេលភ្លាមៗ អាចជាគ្រាប់កំាភ្លើងធំ កាំភ្លើងធំ និងប្រព័ន្ធគ្រាប់រ៉ុក្កែតស៊េរីចាស់ដែលនៅតែដំណើរការ ហើយអាច សម្លាប់ជីវិតមនុស្សបាន បើទោះជាមិនមានបំពាក់ប្រព័ន្ធ GPS កំណត់គោលដៅជាក់លាក់ក៏ដោយ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន ទៅកាន់រោងចក្រផលិតអាវុធកូរ៉េខាងជើង នៅបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក សឺហ្គៃ សយហ្គូ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិរុស្ស៉ី ជាសញ្ញាបង្ហាញពី ចេតនារបស់កូរ៉េខាងជើងចង់ក្លាយជាមូលដ្ឋានផលិតអាវុធមួយសម្រាប់លក់ឱ្យរុស្ស៉ី។ ជាថ្នូរមកវិញ កូរ៉េខាងជើងអាចនឹងស្នើសុំការគាំទ្រពីរុស្ស៉ី ដែលអាចនឹងរួមមានការផ្ដល់ជំនួយបច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់អាវុធទំនើបៗ និងផ្កាយរណប ព្រមទាំងជំនួយជាស្បៀងអាហារ និងការគាំទ្រសំខាន់ៗដែល ជួយពង្រឹងអំណាចដឹកនាំរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន។ យ៉ាងនេះក្ដី គេនៅតែរង់ចាំមើលសិនថាតើកូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ី អាចផ្ដល់ការគាំទ្រឱ្យគ្នាទៅវិញ ទៅមកដល់កម្រិតណា ដែលសមស្របទៅនឹងការរំពឹងទុករបស់ពួកគេរៀងៗខ្លួន។

* តើការពង្រីកទំនាក់ទំនងកូរ៉េខាងជើង-រុស្ស៉ី មានន័យយ៉ាងណាចំពោះឧបទ្វីបកូរ៉េ និងអាស៊ីបូព៌ា?

ការត្រឡប់មកវិញនៃទំនាក់ទំនងយោធារវាងកូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ី អាចនឹងក្លាយជាការត្រួសត្រាយផ្លូវមួយឱ្យទីក្រុងព្យុងយ៉ាងចូលទៅកាន់បច្ចេកវិទ្យាអាវុធ ដែលយោធាកូរ៉េខាងជើងចង់បានជាយូរមកហើយ ដូចជាបច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពយន្ដហោះចម្បាំង និងប្រព័ន្ធអាវុធស៊េរីទំនើបៗ។ ប៉ុន្តែ ត្រូវបាន រាំងស្ទះដោយសារតែចិន និងរុស្ស៉ីចូលរួមក្នុងការអនុវត្តទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិប្រឆាំងកូរ៉េខាងជើងនាពេលកន្លងមក។ ក្នុងន័យនេះ ទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច ប្រឆាំងនឹងរុស្ស៉ីសម្រាប់ការឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន បានពង្រីក និងបើកផ្លូវដោយអចេតនាឱ្យកូរ៉េខាងជើងចូលទៅកាន់ការគាំទ្រយោធាដ៏សំខាន់មួយពី ក្រៅប្រទេស។ កូរ៉េខាងជើង ក៏បានគូសបញ្ជាក់ដែរពីសារៈសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធរវាងចិន កូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ី តាមរយៈការទទួលស្វាគមន៍ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិរុស្ស៉ី លោក សឺហ្គៃ សយហ្គូ និងសមាជិកគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនិស្ដចិន លោក លី ហុងចុង (Li Hongzhong) កាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅ នាឱកាសបា្ររព្ធខួបលើកទី៧០ នៃការបិទបញ្ចប់សង្រ្គាមកូរ៉េ ដែលនៅកូរ៉េខាងជើងត្រូវបានចាត់ទុកថាជា «ទិវាជ័យជម្នះ»។ បន្ថែមពីលើនេះ សេចក្ដីរាយការណ៍ពីលទ្ធភាពដែលកូរ៉េខាងជើងអាចនឹងចូលរួមក្នុងការធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នារវាងចិន និងរុស្ស៉ី នឹងក្លាយ ជាការបោះជំហានមួយបន្ថែមឆ្ពោះទៅរកសម្ព័ន្ធភាពបែបនេះ។ សម្ព័ន្ធភាពចិន កូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ី នៅតែមិនទាន់មានភាពស្អិតល្មួតដូចជាសម្ព័ន្ធភាព អាមេរិក កូរ៉េខាងត្បូង និងជប៉ុន នោះទេ។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ការលេចឡើងនៃសម្ព័ន្ធភាពនេះ ទោះមិនទាន់កា្លយជាប្លុកផ្លូវការមួយនៅអាស៊ីបូព៌ាក៏ដោយ ក៏វានៅតែនឹងបង្កមានភាពតានតឹងរឹតតែខ្លាំងក្នុងតំបន់ឧបទ្វីបកូរ៉េ និងតំបន់អាស៊ីបូព៌ា។ ទំនាក់ទំនងរឹងមាំរវាងកូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ី អាចជួយកាត់បន្ថយ ភាពឯកោរបស់កូរ៉េខាងជើងបានមួយភាគដែរ ហើយថែមទាំងអាចពង្រឹង «មរតកនយោបាយនៅក្នុងស្រុក» របស់លោក គីម ជុងអ៊ុន ក៏ដូចជានឹងជំរុញលើក ទឹកចិត្តឱ្យកូរ៉េខាងជើងបន្តការបាញ់តេស្ដមីស៊ីល និងអភិវឌ្ឍផ្កាយរណប ដោយមិនចំាបាច់បារម្ភពីការថ្កោលទោស ព្រោះមានរុស្ស៉ីជាខ្នងបង្អែក។ និមិត្តរូប នៅពីក្រោយដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន នៅរុស្ស៉ី ក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ អាចសន្មត់បានថាលោក គីម ចង់ដឹកនាំការទូតកូរ៉េខាងជើង នៅក្នុង បរិបទភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៃការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ជាជាងស្ថិតក្នុងបរិយាកាសបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងដែលធ្លាប់បានកើតឡើងអំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់ លោក គីម ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ និងឆ្នាំ២០១៩ ដែលមានគោលបំណងដូចគ្នាគឺពង្រឹងភាពស្របច្បាប់ និងលើកមុខមាត់កូរ៉េខាងជើងនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។

* តើសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តក្នុងតំបន់នឹងឆ្លើយតបដូចម្ដេច?

រដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន បានប្រកាន់ជំហរម៉ឺងម៉ាត់ និងគំរាមដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្រោយលេចឮដំណឹងទស្សនកិច្ចរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន ទៅកាន់ប្រទេសរុស្ស៉ី ក្នុងក្ដីសង្ឃឹមមួយថាអាចនឹងបង្កើតជាការដាក់សម្ពាធ និងរារាំងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវាងរុស្ស៉ី និងកូរ៉េខាងជើង។ ក្រុមមន្ត្រី​អាមេរិក បានអះអាងថាចំណាត់ការបែបនេះ នាពេលកន្លងមកមានប្រសិទ្ធភាព ហើយវាក៏ធ្វើឱ្យប្រទេសដទៃទៀតនៅជុំវិញពិភពលោកអាចនឹងចាត់ទុក ឬបន្ត មើលឃើញថាជំនួបរវាងលោក គីម និងលោក ពូទីន គ្រាន់តែជាកិច្ចប្រជុំមួយរវាងមេដឹកនាំឯកោពីររូបតែប៉ុណ្ណោះ។

ក៏ប៉ុន្តែ កិច្ចប្រជុំកំពូលកូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៉ីនៅពេលនេះ អាចជាសញ្ញាច្បាស់មួយបង្ហាញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្រិតថ្មីមួយឈរលើមូលដ្ឋាននៃទស្សនៈ យល់ឃើញចំពោះ«ផលប្រយោជន៍រួម» ដែលទស្សនៈបែបនេះបានឃ្លាតឆ្ងាយពីគ្នាចាប់តាំងពីសង្រ្គាមត្រជាក់បិទបញ្ចប់។ ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងបន្តប្រឆាំង ជំទាស់ទៅនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបៀបនេះ ហើយនឹងបន្តរារាំងមហាអំណាចដទៃ ជាពិសេសគឺចិន កុំឱ្យចូលរួម ឬគាំទ្រទីក្រុងព្យុងយ៉ាង​ ឬទីក្រុងមូស្គូ ឬក៏ទាំង២តែម្តង។ គោលបំណងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺត្រូវបន្តរារាំងកូរ៉េខាងជើងមិនឱ្យងើបចេញពីភាពឯកោ ហើយនៅម្ខាងទៀតគឺខ្ទប់កុំឱ្យរុស្ស៉ីមាន សមត្ថភាពបន្តធ្វើសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន៕