Sunday, May 01, 2022

ទស្សនៈអ្នកអាន៖ «បេក្ខជននិងសកម្មជនបក្សភ្លើងទៀនកំពុងរួម គ្នាពន្លត់ភ្លើងទៀន»


ខណៈពេលដែលការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី៥កាន់តែខិតចូលមកដល់ បេក្ខជនពេញសិទ្ធ បេក្ខជនបំរុងហើយនឹងសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនបាននាំគ្នាផ្តាច់ខ្លួននិងចូលមករួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដូចទឹកបាក់ទំនប់ ជាពិសេស គឺបេក្ខជនឈរឈ្មោះលេខរៀងទី១, ទី២ និងទី៣ និងបេក្ខជនបម្រុងជាច្រើន បានសុខចិត្តបោះបង់ ចោលបក្សភ្លើងទៀន ដើម្បីមករួមរស់ជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចវិញ។ 


ថ្ងៃទី០១ ឧសភា ២០២២នេះប្រៀបបាននឹងព្យុះដែលកំពុងបោកបក់ទៅលើបក្សភ្លើងទៀន ពីព្រោះចលនាផ្តាច់ខ្លួនបានកើតឡើងនៅស្ទើរតែពេញផ្ទៃប្រទេសតែម្តង ជាពិសេសគឺបេក្ខជនឈរឈ្មោះពេញសិទ្ធិនិងបេក្ខជនបម្រុងរបស់បក្សនេះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ស្រាប់តែនាំគ្នាចាកចេញពីគណបក្សនេះ ហើយមករួមរស់ជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែនវិញ។ 


ជាក់ស្តែង គ្រាន់តែថ្ងៃទី ០១ ឧសភានេះ នៅរាជធានីភ្នំពេញ មានសកម្មជនបក្សភ្លើងទៀនចំនួន ៧៨ រូប បានប្រកាសរួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងនោះមាន ៥២ រូបជាបេក្ខជនឈរឈ្មោះពេញសិទ្ធិនិងបម្រុង ចំណែក ២៦ រូបទៀតជាសកម្មជនតាម សង្កាត់នានា។ 


នៅថ្ងៃទី១ ឧសភា ដដែលនេះ នៅឯខេត្តកំពត ក៍មានសកម្មជនមកពីគណបក្សនយោបាយចំនួន ២៧៨ នាក់បានប្រកាសរួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មកពីគណបក្សចំនួន ៤ ក្នុងនោះភាគច្រើនលើសលប់រហូតដល ២៤៦នាក់គឺជាសកម្មជនរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន ហើយមួយចំនួនធំ គឺជាបេក្ខជនពេញសិទ្ធិដែលឈរឈ្មោះលេខរៀងក្បាលបញ្ជីរហូតដល់បេក្ខជនបម្រុង។ 


នៅឯខេត្តកំពង់ឆ្នាំងឯណោះវីញ ក៏មានសកម្មជនបក្សភ្លើងទៀននិងអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន ១៣៦ នាក់ក៍បានប្រកាសចូលមករួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែរ។ នៅតាមបណ្តាខេត្តផ្សេងៗទៀត សកម្មភាពចាកចេញពីអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងបក្សភ្លើងទៀន ក៍កំពុងកើតឡើងយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង។ ជាច្រើនខែមកហើយដែលចលនាបោះបង់ចោលគណបក្សភ្លើងទៀនបានផ្ទុះឡើង តែពេលនេះកំពុងក្លាយជាទឹកបាក់ទំនប់ តែម្តង។ ហេតុអ្វីបានជាសកម្មជននិងបេក្ខជនឈរឈ្មោះឃុំសង្កាត់របស់បក្សភ្លើងទៀនប្រកាសមករួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា?


ទី១៖ មកពីពួកគេដឹងច្បាស់ថា គណបក្សភ្លើងទៀនគឺជាទាយាទ របស់អ្នកនយោបាយត្រកូលក្បត់ជាតិ៣ជំនាន់ដែលកាលពីមុនធ្លាប់តែត្មះតិះដៀលអ្នកដទៃដែលហ៊ានបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីថា ជាបក្សអាប បក្សអាយ៉ង បក្សអំពិលអំពែក តែចុងក្រោយបែរជាខ្លួនឯងទៅបញ្ជាឲ្យគូកនចូលមកបក្សភ្លើងទៀនដែលជាគណបក្សដើមមុនបញ្ចូលជាមួយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សដោយក្បត់ឆន្ទៈរបស់សកម្មជនទៅវិញ។ ដូច្នេះ សកម្មជននិងបេក្ខជនទាំងនោះក៏អស់ជំនឿលើគណបក្សនេះតែម្តង។


ទី២៖ សកម្មជន និងបេក្ខជនបក្សភ្លើងទៀន ឬអតីតសកម្មជនបក្សសង្គ្រោះជាតិសុទ្ធតែបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ការចូលរួមជីវិតនយោបាយជាមួយជនក្បត់ជាតិ ក្រឡិចក្រឡុចនិងពូកែខាង រត់ចោលស្រុកបែបនេះ ពួកគេ នឹងគ្មានវាសនាល្អឡើយ។ ជីវិត នយោបាយរបស់ពួកគេនឹងត្រូវចាញ់បោកគេ ហើយត្រូវគេ បោកប្រើរហូតគ្មានទីបញ្ចប់។ ជាលទ្ធផល លុយបានទៅគេដែលជាអ្នកប្រមូល ចំណែកសកម្មជនវិញលក់ផ្ទះសម្បែង ដីធ្លី ស្រែចម្ការ មាន់ ទា គោអំពែ ដើម្បីបម្រើនយោបាយបោកប្រាស់។ ជួនកាលត្រូវគេប្រើឲ្យធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់ហើយត្រូវប្រឈមមុខផ្លូវច្បាប់ថែមទៀត។


ទី៣៖ សកម្មជននិងបេក្ខជនទាំងនោះយល់ឃើញថា មានតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេដែលជាគណបក្សរបស់

ប្រជាជនខ្មែរទូទាំងប្រទេស ហើយដែលពួកគេអាចផ្ញើវាសនាបាន។ ឆ្លងកាត់ការពិចារណាអស់ជាច្រើនឆ្នាំ ជាពិសេស បន្ទាប់ពីបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែកនូវសកម្មភាពជាក់ស្តែងរបស់ អ្នកនយោបាយបក្សកាន់អំណាច ពួកគេមានទំនុកចិត្តយ៉ាងច្បាស់លាស់ថា មានតែការរួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេទើបប្រទេសជាតិស្គាល់សុខសន្តិភាព ស្ថិរភាព នយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍន៍គ្រប់វិស័យ។ នេះគឺជាការភ្ញាក់រលឹកដ៏ត្រឹមត្រូវបំផុតនិងទាន់ពេលវេលា។


តាមប្រភពព័ត៌មានពីបណ្តាខេត្តនានា ចលនាចាកចេញពី បក្សភ្លើងទៀន ហើយប្រកាសមករួមរស់ជាមួយគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងតែបន្តកើតឡើងយ៉ាងផុលផុសលើស ពេលណាៗទាំងអស់។ ចលនានេះក៍កំពុងបង្កើតបាន

ជាខ្យល់ព្យុះបោកបក់ទៅលើភ្លើងទៀនដោយកម្លាំងខ្យល់ចេញពីផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនតែម្តងដោយគ្មានអ្នកណាផ្សេងទៅ

ពន្លត់ភ្លើងទៀនឡើយ។ សកម្មជន សកម្មនារីរបស់អតីតបក្សប្រឆាំង ហើយដែលឥឡូវត្រូវបានគេបោកឲ្យមកចូលបក្ស ភ្លើងទៀនវិញក៍កំពុងរួមគ្នាជាកម្លាំងដើម្បីបញ្ចប់ជីវិតអ្នកនយោបាយក្បត់ជាតិតត្រកូលដែរ៕

ដោយ: អ្នកនយោបាយតុកាហ្វេ












បេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងសកម្មជនបក្សភ្លើងទៀនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ៧៨រូប ប្រកាសចុះចូលបក្សកាន់អំណាច គ្រាការបោះឆ្នោតខិតជិតដល់


(ភ្នំពេញ)៖ គ្រាដែលការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ខិតជិតដល់ហើយនោះ បេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងសកម្មជនរបស់គណបក្សភ្លើងទៀនជាច្រើនរូប បានសម្រេចដើរចេញពីបក្សប្រឆាំងមួយនេះជាបន្តបន្ទាប់ ហើយមករួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សដ៏ធំ និងចាស់ទុំជាងគេនៅកម្ពុជា។

នៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី០១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២នេះ បេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងសកម្មជនបក្សភ្លើងទៀន ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញសរុប ៧៨រូប បានប្រកាសចូលរួមរស់ និងធ្វើសកម្មភាពនយោបាយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។

លោក ឃួង ស្រេង សមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលគណបក្សប្រជាជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការគណបក្សប្រជាជាជនកម្ពុជារាជធានីភ្នំពេញ បានឱ្យដឹងថា សមាជិកថ្មីទាំង៧៨រូបនេះ មាន ៥២រូប ជាបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់របស់គណបក្សភ្លើងទៀនទាំងពេញសិទ្ធិ និងបម្រុង។ ដោយឡែក ២៦រូបទៀត ជាសកម្មជន នៅតាមបណ្តាសង្កាត់មួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។

បេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងសកម្មជនបក្សភ្លើងទៀន ដែលសម្រេចចុះចូលជាមួយបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានលើកបង្ហាញថា ហេតុផល ដែលនាំឱ្យពួកគេសម្រេចចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដោយសារបានមើលឃើញច្បាស់ពីគុណតម្លៃ និងគោលនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការដឹកនាំ កសាង និងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់មូលដ្ឋាន។ បន្ថែមពីលើនោះ ពួកគេបានយល់ឃើញថា គណបក្សភ្លើងទៀន នៅតែបន្តនយោបាយប្រជាភិថុតិដែលជាសំណល់មកពីអតីតគណបក្សសមរង្ស៉ី ហើយគ្មានគោលនយោបាយល្អណាមួយក្នុងការធ្វើឱ្យចម្រើនដល់សង្គមជាតិនោះឡើយ។

ក្នុងពិធីបញ្ចូលសមាជិកថ្មីមកពីបក្សភ្លើងទៀននាព្រឹកមិញនេះ លោក ឃួង ស្រេង បានលើកឡើងថា គណបក្សប្រជាជាជនកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ជាប្រធាន បានលះបង់គ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បីស្វែងរកសន្តិភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ការពារអាយុជីវត និងមិនទុកអោយមានប្រជាពលរដ្ឋណាម្នាក់ ស្លាប់ដោយការអត់បាយ។

មិនមានគណបក្សណាហ៊ានលះបង់ និងការពារអាយុជីវិតប្រជាជនកម្ពុជាដូចគណបក្សប្រជាជាជនកម្ពុជានោះឡើយ។ អ្វីដែលយើងបានឃើញជាក់ស្តែង រាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជាជនកម្ពុជា បានគិតគូរយ៉ាងខ្លាំងខ្លាលើសុខមាលភាពប្រជាពលរដ្ឋ ជាក់ស្តែងក្នុងបរិបទជំងឺកូវីដ-១៩នេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានស្វះស្វែងរកគ្រប់មធ្យោបាយ ដើម្បីយកវ៉ាក់សាំងមកចាក់ជូនប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានគ្រប់គ្នា ដោយគិតមកដល់ពេលនេះ ប្រជាពលរដ្ឋចាក់ដុសទី៣បានចំនួនជាង១០០%ហើយ ហើយបាននិងកំពុងដំណើរការចាក់ដូសទី៤ជូនប្រជាពលរដ្ឋបន្ថែមទៀត៕








បេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់មកពីបក្សចំនួន៤ សរុប២៧៨នាក់ ស្ម័គ្រចិត្តប្ដូរមករួមសរ់ជាមួយបក្សប្រជាជននៅខេត្តកំពត


(កំពត)៖ បេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ សរុប២៧៨នាក់ (ស្រី៨៤នាក់) មកពីគណបក្សចំនួន៤ បានស្ម័គ្រចិត្តប្ដូរមករួមរស់ជីវភាពជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាខេត្តកំពត។

បេក្ខជនក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់មកពីបក្សចំនួន៤នោះ រួមមាន គណបក្សភ្លើងទៀនចំនួន២៤៩នាក់ គណបក្សយុវជនកម្ពុជាចំនួន២២នាក់ គណបក្សរួបរួមជាតិចំនួន៦នាក់ និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចចំនួន១នាក់។

លេខរៀងក្នុងបញ្ជីឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ រួមមាន៖

* លេខរៀងទី១ ចំនួន៥នាក់

* លេខរៀងទី២ ចំនួន១២នាក់

* លេខរៀងទី៣ ចំនួន១៧នាក់

* លេខរៀងទី៤ ចំនួន១២នាក់

* លេខរៀងទី៥ ចំនួន២៣នាក់

* លេខរៀងទី៦ ចំនួន១៩នាក់

* លេខរៀងទី៧ ចំនួន១៧នាក់

* លេខរៀងទី៨ ចំនួន២២នាក់

* លេខរៀងទី៩ ចំនួន២៥នាក់

* លេខរៀងទី១០ ចំនួន២៨នាក់

* លេខរៀងទី១១ ឡើងទៅចំនួន៩៨នាក់៕



វិភាគអន្តរជាតិ៖ ទំនាក់ទំនងអាមេរិក-អាស៊ាន នៅក្រោមស្រមោលសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន

(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមីនាកន្លងទៅ, នាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី លោក លី សៀនឡុង (Lee Hsien Loong) បានធ្វើដំណើរទៅសួរសុខទុក្ខ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិនដល់សេតវិមាន ចំពេលសង្រ្គាមរបស់រុស្ស៉ីនៅអ៊ុយក្រែនកំពុងអង្រួនពិភពលោក។ កិច្ចសន្ទនារវាងមេដឹកនាំនៃ ប្រទេសទាំង២ គឺផ្ដោតជាសំខាន់លើការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៉ីនៅអ៊ុយក្រែន និងសន្តិសុខនៃតំបន់ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក។


នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយ លោក ចូ បៃដិនបានអះអាងថាភាពជាដៃគូរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសិង្ហបុរី ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នមានភាពស្និទ្ធស្នាល និងរឹងមាំជាងពេលណាៗទាំងអស់ ខណៈលោក លី សៀនឡុង បានកត់សម្គាល់ដែរថាសិង្ហបុរីគាំទ្រឱ្យទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបង្កើនការប្ដេជ្ញាចិត្តចំពោះ តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាពិសេសចំពោះសិង្ហបុរី បើទោះជាមានសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែនក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែថាតើនេះមានន័យថាលោក លី កំពុងចោទសួរ ដោយប្រយោលពី «ភាពគួរឱ្យទុកចិត្តបានរបស់លោក បៃដិន» នៅក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអាស៊ាន ឬ?


កាលពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋបាលលោក ចូ បៃដិន បានបញ្ជូនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់ខ្លួនជាច្រើនរូបឱ្យបំពេញទស្សនកិច្ចមកកាន់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ រហូតដល់សម្រេចបាននូវការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអាមេរិក-អាស៊ាន នៅឯសេតវិមានដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងពីថ្ងៃទី១២ ដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២នេះ។


នៅក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក បៃដិន សហរដ្ឋអាមេរិកបានព្យាយាមយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការស្ដារទំនាក់ទំនង និងទំនុកចិត្តឡើងវិញជាមួយអាស៊ាន ក្រោយ រកាំរកូសនឹងគ្នាស្ទើរតែពេញមួយអាណត្តិដឹកនាំរបស់អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ។ កាលពីឆ្នាំ២០២១ សហរដ្ឋអាមេរិកបានរៀបចំ ជំនួបកម្រិតខ្ពស់ចំនួន១០លើកជាមួយអាស៊ានដោយផ្ដោតលើប្រទេសជាសមាជិកសំខាន់ៗសម្រាប់យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ដូចជាសិង្ហបុរី, ឥណ្ឌូណេស៊ី, ហ្វីលីពីន, វៀតណាម, ម៉ាឡេស៊ី និងថៃ ព្រមទាំងការបង្កើតគំនិតផ្ដួចផ្ដើមថ្មីៗជាច្រើននៅក្នុងតំបន់។ ហេតុផលនៅពីក្រោយជំនួបទាំងនេះ នោះគឺការបារម្ភពីការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិននៅក្នុងតំបន់ និងបញ្ហាតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង។


ក៏ប៉ុន្តែ ខណៈភាពតានតឹងបានកើតឡើងនៅជុំវិញពិភពលោក តួយ៉ាងដូចជាសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន វាបានតម្រូវឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែចែករំលែក ការប្ដេជ្ញាចិត្តជាសកលរបស់ខ្លួន ហើយការធ្វើបែបនេះ បាន និងកំពុងបង្កឱ្យមានការសង្ស័យ និងសំណួរកាន់តែច្រើនឡើងជុំវិញការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ អាមេរិកចំពោះអាស៊ាន។ បានន័យថាសកម្មភាពរុស្ស៉ីនៅអ៊ុយក្រែននឹងក្លាយជាការធ្វើតេស្ដមួយលើសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយព្រមពេលជាមួយគ្នា ចិន ក៏អាចនឹងប្រើឱកាសល្អនេះដើម្បីធ្វើតេស្ដលើការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់អាមេរិកលើតំបន់អាស៊ីខាងកើត និងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។


ដូច្នេះតើវិបត្តិទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក រុស្ស៉ី និង NATO ជះឥទ្ធិពលយ៉ាងដូចម្ដេចលើយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលមានគោលដៅខ្ទប់ការកើនឡើង ឥទ្ធិពលចិន? សំណួរនេះប្រហែលជាបានបង្ហាញដោយប្រយោលរួចទៅហើយ នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់លោក លី សៀនឡុង។ សង្រ្គាមនៅ អ៊ុយក្រែនបានធ្វើឱ្យគេនឹកឃើញដល់សម័យសង្រ្គាមត្រជាក់ជាពេលដែលអាមេរិកដាក់ពង្រាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរតាក់ទិក និងកងទ័ពដល់ទៅជាង ២៥០,០០០នាក់ ឱ្យឈរជើងនៅលើទឹកដីអាល្លឺម៉ង់ ក្នុងគោលបំណងកំញើញសហភាពសូវៀត។ ដូចគ្នាទៅនឹងហ្វីលីពីនដែលពឹងផ្អែកលើអាមេរិក ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង, អឺរ៉ុបពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើអាមេរិកជាជាងពឹងផ្អែកលើ NATO ទាំងមូល។ ម្លោះហើយសម្រាប់ពួកគេ វត្តមាន និងការបេ្ដជ្ញាចិត្តរបស់អាមេរិកពិតជាមានសារៈសំខាន់បំផុត។


សង្រ្គាមនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន បានកែប្រែការតម្រង់ទិសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក មិនមែនត្រឹមតែចំណាប់អារម្មណ៍ប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ផ្ដោតលើធនធាន យោធាផងដែរ ហើយរឿងមួយនេះវាបានកើតឡើងរួចទៅហើយ។ កាលពីប៉ុន្មានខែកន្លងទៅនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្រេចចិត្តដាក់ពង្រាយកងទ័ព ឡើងវិញទៅកាន់តំបន់អឺរ៉ុប ព្រមទាំងបង្កើនការផ្ដល់ជំនួយយោធាដល់បណ្ដាប្រទេសជាសមាជិក NATO ក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបខាងកើត ជាពិសេស។ តែខណៈ សហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងផ្ដោតលើ NATO និងអ៊ុយក្រែន, អាស៊ានឯណេះវិញក៏កំពុងសង្ស័យផងដែរថាតើអាមេរិកអាចនឹងមានការប្ដេជ្ញាចិត្តរយៈពេលវែង ក្នុងការផ្ដល់ធនធានចាំបាច់នានា ដើម្បីគាំទ្រតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងឆ្លុះបញ្ចំងពីការចាត់ទុកអាស៊ានជាអាទិភាពនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខជាសកល របស់ខ្លួន ដែរ ឬក៏យ៉ាងណា?


សម្រាប់អាស៊ានសំណួរមួយនេះ វាមានជាបញ្ហាសំខាន់ពីព្រោះវាមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងយុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខជាតិជាអាទិភាព នៃរដ្ឋបាលអាមេរិកនីមួយៗ ដែលបានផ្លាស់ប្ដូរជាបន្តបន្ទាប់ រាប់ចាប់ពីការផ្ដោតលើតំបន់អឺរ៉ុប មជ្ឈិមបូព៌ា ហើយសព្វថ្ងៃរដ្ឋបាលលោក បៃដិន បានងាកមកផ្តោតលើការខ្ទប់ឥទ្ធិពល ចិននៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ដែលនេះធ្វើឱ្យប្រទេសអាស៊ានខ្លះយល់ថាដើម្បីខ្ទប់ឥទ្ធិពលចិន ទើបអាមេរិកត្រូវការពួកគេ។ ផ្ទុយពីសហរដ្ឋអាមេរិក ចិនបាន ចាក់ឫសនៃទំនាក់ទំនងជាមួយអាស៊ានរួចស្រេចទៅហើយ ដោយបើទោះជាប្រទេសអាស៊ានភាគច្រើនមានការព្រួយបារម្ភចំពោះចិនក៏ពិតមែន តែពួកគេនៅតែចាត់ទុកចិន គឺជាអ្នកជិតខាងដ៏សំខាន់ ទោះជាពេញចិត្ត ឬមិនពេញចិត្តក៏ដោយ។


ដូច្នេះទាក់ទងនឹងអាស៊ាន រឿងដែលសំខាន់មិនមែនស្ថិតនៅត្រង់ការប្ដេជ្ញាចិត្តផ្ដល់ជំនួយ ឬធនធានយោធាដែលនឹងកំណត់ការសម្រេចចិត្តរបស់ រដ្ឋជាសមាជិកណាមួយតែប៉ុណ្ណោះទេ។ ប៉ុន្តែវាគឺអាស្រ័យទៅលើការយល់ឃើញរបស់ពួកគេថាតើអាចពឹងផ្អែកលើការសន្យា និងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ សហរដ្ឋអាមេរិកបានរយៈពេលប៉ុន្មាន ហើយជោគជ័យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នឹងត្រូវពឹងផ្អែកលើគោលនយោបាយ យុទ្ធសាស្ត្រមួយទទួលស្គាល់ពីតម្រូវការចាំបាច់នៃការចូលរួមប្រកបដោយនិរន្តរភាពក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលនឹងត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានផ្សេងគ្នាៗ សម្រាប់ទាំងផលប្រយោជន៍រយៈពេលខ្លី និងរយៈពេលវែង។


គួរបញ្ជាក់ថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី លោក លី សៀនឡុង បានធ្វើការសន្និដ្ឋានចុងក្រោយនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមជាមួយលោក ចូ បៃដិន ដោយ រំលឹកដូច្នេះថា «សហរដ្ឋអាមេរិកមានប្រយោជន៍យុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយប្រទេសជាមិត្តជាច្រើននៅក្នុងតំបន់ចង់ឱ្យអាមេរិក ចូលរួមយ៉ាងសកម្ម និងជាប់លាប់នៅក្នុងតំបន់»។ ការអត្ថាធិប្បាយបែបនេះរបស់លោក លី បានឆ្លុះបញ្ចំងពីអារម្មណ៍ជាទូទៅនៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ភាគច្រើនចំពោះការចូលរួមឡើងវិញពីសំណាក់រដ្ឋបាលលោក ចូ បៃដិន ហើយការរំលឹកនេះក៏ហាក់ដូចជាការព្រមានមួយពីលទ្ធភាពជំរុញឱ្យប្រទេស ដែលកំពុងបន្តពិចារណាឡើងវិញពីជំហររបស់ពួកគេ នៅចន្លោះការប្រជែងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ងាកចេញឆ្ងាយពីសហរដ្ឋអាមេរិក៕


ប្រភព៖ Diplomat (ថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២)

ដោយៈ Fresh News