Wednesday, December 14, 2022

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន អញ្ជើញធ្វើសន្និសីទរួមគ្នាជាមួយប្រធានាធិបតីបារាំង


នៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ នៅឯទីក្រុងប៉ារីសប្រទេសបារាំង សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានអញ្ជើញធ្វើសន្និសីទរួមគ្នាជាមួយឯកឧត្តម  អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង ប្រធានាធិបតីបារាំង។ 

សូមជម្រាបថា សម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង នាថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ទទួលបានការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅបំផុត ពីសំណាក់លោកប្រធានាធិបតីបារាំង។ នៅឯវិមានរដ្ឋាភិបាលបារាំង អេលីហ្សេ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងឯកឧត្តម ប្រធានាធិបតីបារាំង បានធ្វើសន្និសីតរួមគ្នា ហើយបានអញ្ជើញទស្សនកិច្ចនៅក្នុងវិមានអេលីហ្សេ ប្រកបដោយភាពស្និទ្ធស្នាលជាទីបំផុត។

នៅក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានរួមគ្នានៅវិមានអេលីហ្សេ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងឯកឧត្តមប្រធានាធិបតីបារាំង បានគូសរំលេចឡើងវិញអំពីចំណង ទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏យូរលង់រវាងប្រទេសទាំងពីរ។

ក្នុងសន្និសីទនេះឯកឧត្តម ម៉ាក្រុង បានថ្លែងរម្លឹកអំពីការលើកស្ទួយ និងការការពារសន្តិភាពនៅកម្ពុជាកាលពីអតីតកាល។ ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតី ក៏បានរំលឹកអំពីសុន្ទរកថារបស់លោកឧត្តមសេនីយ៍ ហ្សាល ដឺហ្គោល កាលពីឆ្នាំ១៩៦៦ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលអំពាវនាវឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិក កុំពង្រីកសង្គ្រាមនៅឥណ្ឌូនចិន។ 

ឯកឧត្តម ម៉ាក្រុង ក៏បានរម្លឹកឡើងវិញផងដែរ អំពីការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសក្នុងឆ្នាំ១៩៩១ ស្តីពីសន្តិភាពនៅកម្ពុជា ដើម្បីធានាអធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជា សម្រាប់ការកសាងកម្ពុជាឡើងវិញ។

ទន្ទឹមនឹងរំលឹកអំពីការជួយជ្រោមជ្រែងដល់កម្ពុជាលើដំណើរស្វែងរកសន្តិភាពកាលពីអតីតកាលហើយនោះ ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតីបារាំង ក៏បានបង្ហាញការអរគុណ និងស្ញប់ស្ញែងចំពោះទឹកចិត្តរបស់សម្តេចតេជោ ក្នុងសង្គ្រាមនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន។

ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតី បានគូសបញ្ជាក់ដូច្នេះ «ខណៈដែលសង្គ្រាមកំពុងកើតឡើងនៅអឺរ៉ុប សម្តេចបានសម្រេចចិត្តអញ្ជើញមកទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីចូលរួមក្នុងសន្និសីទស្តីពីការគាំទ្រប្រជាពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែន នៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃការបន្តអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលថ្កោលទោសការធ្វើទុកបុកម្នេញរបស់ប្រទេសរុស្ស៉ី និងដើម្បីការពារសន្តិភាពជានិរន្ត។ ខ្ញុំសូមអរគុណសម្តេចជាឱឡារិក»។ 

ឯកឧត្តម ប្រធានាធិបតី ក៏បានគូសរំលេចផងដែរថា ការជួបជាមួយសម្តេចតេជោ ក៏អនុញ្ញាតឱ្យភាគីទាំងពីរអាចពិភាក្សាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងក្របខណ្ឌនៃយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ពេលធ្វើសន្និសីទព័ត៌មាននោះ ឯកឧត្តម ម៉ាក្រុង ក៏បានអត្ថាធិប្បាយផ្តល់ការកោតសរសើរកម្ពុជា ចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ឯកឧត្តម ប្រធានាធិបតី បានថ្លែងថា នេះជាគំរូដ៏គួរឱ្យកត់សម្កាល់របស់ប្រទេសមួយក្នុងការចាត់ចែងការអភិវឌ្ឍដ៏លឿន ដោយគិតគូរពីគោលនយោបាយថាមពលដ៏ល្អអស្ចារ្យ។

ក្នុងសន្និសីទព័ត៌មាននេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានឆ្លៀតថ្លែងអំណរគុណប្រទេសបារាំង ដែលបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងដំណើរការកសាងសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជារហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានអរគុណលោកប្រធានាធិបតី ដែលរដ្ឋាភិបាលបារាំង ដែលទទួលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររត់ភៀសខ្លួនពីសង្គ្រាម និងពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត។ 

សម្តេចតេជោ បានគូសបញ្ជាក់ថា «ការរីកចម្រើនរបស់យើងមិនអាចកាត់ផ្តាច់ ចេញពីការជួយឧបត្ថម្ភទាំងឡាយរបស់បារាំងបានទេ»។

ក្នុងសន្និសីទព័ត៌មាននោះ សម្តេចតេជោ បានបង្ហើបប្រាប់ប្រធានាធិបតីបារាំងអំពីការរកឃើញរូបសំណាកមិត្តភាពកម្ពុជា-បារាំង ហើយគ្រោងនឹងសាងសង់រូបសំណាកនោះឡើងវិញ នៅមុខស្ថានទូតបារាំងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។

បើតាមសម្តេចតេជោ រូបសំណាកនេះត្រូវបានប្រទះឃើញ៣ថ្ងៃមុន ដំណើរសម្តេចតេជោទៅកាន់ប្រទេសបារាំង។ រូបសំណាកនេះ ត្រូវបានសាងសង់ក្នុងឆ្នាំ១៩២៥ ហើយត្រូវបានខ្មែរក្រហមវាយកម្ទេចចោលក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៧។ 

សម្តេចតេជោ បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា សម្តេចបានយល់ព្រមជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងដែនដីនគរូបនីយកម្មរួចហើយ យើងនឹងកសាងរូបសំណាកនេះឡើងវិញ ដែលជានិមិត្តរូបនៃការសាមគ្គីភាពរវាងបារាំង និងកម្ពុជា ហើយដាក់នៅទល់មុខស្ថានទូតបារាំងតែម្ដង។ សង្ឃឹមថា ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតី មិនជំទាស់នឹងគម្រោងនេះទេ។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកសំណើឱ្យមានការជជែកគ្នាឡើងវិញ ក្នុងការកំណត់កាលបរិច្ឆេទឱ្យបានច្បាស់លាស់នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងបារាំង និងកម្ពុជា។

ក្នុងឱកាសនោះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានឆ្លៀតគូសរំលេចពីការទស្សន៍ទាយរបស់សម្តេច ពាក់ព័ន្ធការប្រកួតបាល់ទាត់ពិភពលោក។ សម្តេចតេជោ បានប្រាប់ប្រធានាធិបតីពីក្តីរំពឹងថា បារាំង នឹងលើកពាន ហើយសម្តេចតេជោ ក៏បានជូនពរបារាំងឱ្យលើកពានបាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០២២នេះផងដែរ៕

វិភាគអន្តរជាតិ៖ សង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន, តើនរណានឹងអស់មីស៊ីលមុន?


(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ «ធ្វើស្រែនឹងទឹក ធ្វើសឹកនឹងបាយ»។ សុភាសិតនេះមានន័យថាក្នុងការធ្វើស្រែ ទឹកគឺជាកត្តាសំខាន់ជាងគេ រីឯក្នុងការធ្វើសង្រ្គាម ស្បៀងគឺជាកត្តាសំខាន់ជាងគេ ប៉ុន្តែក្នុងន័យសង្រ្គាម ក្រៅតែស្បៀង កងទ័ពក៏ត្រូវការជាចាំបាច់ផងដែរនូវការផ្គត់ផ្គង់អាវុធគ្រប់គ្រាន់ ហើយនេះជាករណីសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន ដោយទីក្រុងកៀវ កំពុងដង្ហើយ ហៅឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តលោកខាងលិចបញ្ជូនអាវុធមកបន្ថែម ជាពិសេសគឺប្រព័ន្ធអាវុធការពារដែនអាកាសតែម្ដង នៅចំពោះមុខការបាញ់ផ្លោងមីស៊ីល កាំភ្លើងធំ និងការវាយប្រហារដោយយន្ដហោះដ្រូនពីសំណាក់រុស្ស៉ី បំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថាមពលនៅទូទាំងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។

ក្នុងរយៈពេលជិត១០ខែមកនេះ អ៊ុយក្រែន បានធ្វើឱ្យពិភពលោកមានការភ្ញាក់ផ្អើលជាខ្លាំង ជាមួយនឹងភាពប៉ិនប្រសប់ និងក្លាហានដែលអាចតស៊ូប្រយុទ្ធជាមួយរុស្ស៉ី ជាមហាអំណាចយោធាលេខ២ នៅលើពិភពលោក មកទល់នឹងសព្វថ្ងៃ។ តែសង្រ្គាមមិនទាន់បញ្ចប់ទេ ហើយរឿងពិតមួយដែលគេពិបាកនឹងប្រកែក នោះគឺបើគ្មានជំនួយគាំទ្រពី លោកខាងលិច តួយ៉ាងដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកទេនោះ ម្ល៉េះពេលនេះអ៊ុយក្រែនប្រហែលក្លាយជាប្រទេសចំណុះរបស់រុស្ស៉ីទៅហើយ។ បើតាមនាយសេនាធិការចម្រុះកងទ័ព អាមេរិក លោក Mark Milley ក្នុងរយៈពេល ៦ខែដំបូងនៃសង្រ្គាម លោកខាងលិចបានបញ្ជូនអាវុធប្រឆាំងរថក្រោះ ៦០,០០០គ្រឿង និងអាវុធប្រឆាំងយន្ដហោះចម្បាំង ២៥,០០០គ្រឿងដល់អ៊ុយក្រែន ហើយគិតត្រឹមកាលពីខែឧសភាកន្លងទៅ មួយភាគបួននៃ «អាវុធពាក់លើស្មាប្រឆាំងយន្ដហោះចម្បាំងប្រភេទ Stinger» ត្រូវបានដកចេញពី ឃ្លាំងស្ដុកអាវុធនៃមន្ទីរបញ្ចកោណ។

តួលេខពិតប្រាកដនៃការថយចុះចំនួនអាវុធនៅក្នុងឃ្លាំងស្ដុកអាវុធអាមេរិក មិនត្រូវបានបង្ហាញឱ្យដឹងឡើយ ខណៈក្រុមសមាជិកសភាតំណាងរាស្ត្រមកពីបក្សសាធារណរដ្ឋស្នើឱ្យ មានការធ្វើសវនកម្មថ្មីមួយ។ មួយវិញទៀត បើទោះជាសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុប បានបង្កើនការផ្ដល់ជំនួយយោធាឱ្យអ៊ុយក្រែនក៏ពិតមែន តែល្បឿនសព្វថ្ងៃមិនមាននិរន្តរភាពសម្រាប់ កំពូលមហាអំណាចដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលកំពុងផ្ដោតលើការខ្ទប់ឥទ្ធិពលចិនក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកផងនោះទេ។ ដោយឡែក ទាំងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៉ីវិញ ក៏កំពុង ប្រឈមមុខនឹងការថយចុះចំនួនអាវុធ ជាពិសេសមីស៊ីល នៅក្នុងឃ្លាំងអាវុធរបស់ខ្លួនដែរ។ ដូច្នេះថាតើនរណាអាចនឹងអស់មីស៊ីលមុន?

លោក Michael Kofman ជានាយកកម្មវិធីសិក្សាពីរុស្ស៉ី មកពីវិទ្យាស្ថាន Center for Naval Analyses បាននិយាយថាមិនមានភស្ដុតាង ឬសញ្ញាណាមួយបង្ហាញថា ការវាយប្រយុទ្ធគ្នាមានការថមថយទេ ផ្ទុយទៅវិញទាំងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៉ី កាន់តែពឹងផ្អែកខ្លាំងលើការបាញ់ផ្លោងកាំភ្លើងធំ និងមីស៊ីលរយៈចម្ងាយឆ្ងាយនៅក្នុងសង្រ្គាមរដូវ រងានេះ។ លោក Kofman បន្ថែមថាអ៊ុយក្រែនត្រូវការជាចំាបាច់នូវប្រព័ន្ធមីស៊ីលការពារដែនអាកាសពីលោកខាងលិច និងការផ្គត់ផ្គង់ប្រកបដោយនិរន្តរភាពនូវគ្រាប់រំសេវ សម្រាប់កាំភ្លើងធំ។ ប៉ុន្តែ ចំនួនអាវុធដែលទាហានអ៊ុយក្រែនបានប្រើ បានកើនឡើងលើសចំនួនផលិតរបស់លោកខាងលិចទៅទៀត ហើយចំពោះមុខការបង្កើនយុទ្ធនាការ វាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាសរបស់រុស្ស៉ី ទីក្រុងកៀវប្រឈមមុខនឹងការខ្វះខាតមីស៊ីល ឬគ្រាប់រំសេវសម្រាប់ ប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសដែលកំពុងបង្ខំឱ្យអ៊ុយក្រែន ធ្វើការជ្រើសរើសរវាង «ការការពារទីក្រុងជាច្រើនរបស់ខ្លួន និងនៅសមរភូមិមុខ»។

នៅក្រោមយុទ្ធនាការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាស រុស្ស៉ីអាចនឹងព្យាយាមឆក់យកឱកាសប្រមូលផ្ដុំកម្លាំងទ័ពឡើងវិញ ខណៈអ៊ុយក្រែននឹងបន្តរក្សាការដាក់សម្ពាធ និងព្យាយាម រារាំងមិនឱ្យរុស្ស៉ីបើកប្រតិបត្តិការវាយលុកសាជាថ្មីឡើយ។ ដើម្បីអាចដឹកនាំយុទ្ធនាការនេះ រុស្ស៉ីបានប្រើប្រាស់មីស៊ីលអស់លឿនជាងការផលិតរបស់ខ្លួន និងកំពុងបង្កើន ការនាំចូលយន្ដហោះដ្រូនពីអ៉ីរ៉ង់ ហើយប្រសិនបើទីក្រុងមូស្គូ អាចនាំចូលមីស៊ីលបាលិស្ទីគពីអ៉ីរ៉ង់ថែមទៀត នោះរុស្ស៉ីនឹងអាចបន្តការវាយប្រហារតាមផ្លូវ អាកាសក្នុងរដូវរងានេះ៕ Fresh News