Tuesday, October 21, 2014

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន អ.វ.ត.ក ស្តីពី​វីដេអូ​​នៃកិច្ច​ប្រជុំ​​អំពី​ការ​គ្រប់គ្រង​​តុលាការ​ក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២ នាថ្ងៃទី២១ តុលា ២០១៤ ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ​ជាសាធារណៈ


21 October 2014

PRESS RELEASE
VIDEO RECORDING OF CASE 002/02 TRIAL MANAGEMENT MEETING ON 21 OCTOBER MADE PUBLIC


The Trial Chamber of the Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia (ECCC) has decided to make public the video recording of one segment of the Trial Management Meeting in Case 002/02 that was held on 21 October 2014. The segment made public relates to a discussion on the resources made available to the Defence teams for Khieu Samphan and Nuon Chea.

The video recording is available at the ECCC website:
http://www.eccc.gov.kh/en/tmm-21October




For further information, please contact:

Mr. Lars Olsen
Legal Officer
Mobile: +855 (0)12 488 023
Land line: +855 (0)23 861 669
Email: olsenl@un.org

Mr. Dim Sovannarom
Chief Public Affairs Section
Mobile phone: +855 (0)12 518 485
Email: dim.sovannarom@eccc.gov.kh

អាជ្ញាធរ​ខេត្ត កាក​បាទ​​ក្រហម​កម្ពុជា និង​​ក្រុម​​ប្រឹក្សា​សហជីព​​ជាតិ​​កម្ពុជា​ ចុះ​​ទៅ​​សួរ​​សុខ​​ទុក្ខ និង​​ឧបត្ថម្ភ​​ដល់​​កម្ម​ការិនី​​​ដែល​​រង​​របួស​​​ដោយ​​ការ​​បាក់​​ស្រុត​​អគារ​​រោង​ចក្រ នៅ​​ឃុំ​ពត់ស ស្រុក​បាទី​ ខេត្ត​តាកែវ​

អភិបាល និង​គណៈអភិបាល​ ខេត្ត​តាកែវ ឯកឧត្តម ឡាយ វណ្ណៈ ជា​មួយ​មន្ត្រី​ពាក់​ព័ន្ធ និង​មន្ត្រី​កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា រួម​ជាមួយ​តំ​ណាង​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សហជីព​ជាតិ​កម្ពុជា​ មាន​លោក គឹម ចាន់​សំ​ណាង លោក សាត់ ឈាង​ហួរ និង​ លោក ឈាង រិទ្ធី​​ បាន​ចុះ​ទៅ​ជួប​សួរ​សុខទុក្ខ និង​ឧបត្ថម្ភ​ថវិកាដល់​​កម្មករ​​រង​របួសចំ​នួន​៨នាក់ ដែល​កំ​ពុង​សម្រាក​ព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ ​ក្នុង​នោះកម្មករ​ម្នាក់​ៗ​ទទួល​បាន​​ថវិកាចំ​នួន​៥ម៉ឺន​រៀល ដែល​ទាំង​នេះ​គ្រាន់​តែជា​ប្រាក់​ឧបត្ថម្ភ​របស់​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សហជីព​ជាតិ​កម្ពុជា​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ដោយ​ឡែក​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត និង​កាកបាទក្រហម​កម្ពុជា​ នឹង​ចែក​អំ​ណោយ​ដល់​កម្មករ​រង​បួស​នៅ​ថ្ងៃ​ស្អែក​។


​កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២១​ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៤នេះ ​ រោង​ចក្រ នី​ស៊ី​គូ (Nishiku) ស្ថិត​នៅភូមិ​ឃ្លាំង​សម្បត្តិ ​ឃុំ​​ពត់​សរ ស្រុក​បាទី​ ខេត្ត​តាកែវ បាន​បាក់​ស្រុត ដែលបណ្តាល​​ឲ្យកម្មករ​រង​របួសមួយ​ចំ​នួន ក្នុង​នោះ​កម្មករចំ​នួន​៨នាក់​​ ៦នាក់​រង​របួស​ត្រូវ​ចំ​ ខ្នង ​ដៃ​ និង​ជើង និង​កម្មករ២នាក់​របួសស្រាល​ ដោយ​គ្រាន់​តែ​មាន​អាការៈភ័យ​ថប់​ដង្ហើម វឹល​មុខ និង​អស់​កម្លាំង​ ដែល​បណ្តាល​មក​ពី​ការ​បាក់​ស្រុត​អគារ​រោង​​ចក្រ ដោយ​ការ​ធ្លាក់ម៉ាស៊ី​ន​ដេរ និង​សម្ភារៈមួយ​ចំ​នួន​​សង្កត់​ពី​លើ​ តែ​គ្មាន​កម្មករ​ណា​ម្នាក់រងរបួស​ធ្ងន់​ និង​​បាត់​បង់​ជី​វិត​នោះ​ទេ​។


លោក គឹម ចាន់​សំ​ណាង និង​លោក សាត់ ឈាងហួរ តំ​ណាង​ក្រុម​ប្រឹក្សាសហជីព​ជាតិ​កម្ពុជា​​ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា យោង​តាម​ការ​សាក​សួរ​ ពី​សមត្ថកិច្ច​ និង​កម្មករនៅ​កន្លែង​កើត​ហេតុ បាន​បញ្ជាក់​ថា ខណៈ​ពេល​ដែល​កម្មករ កម្មការីនី​ប្រមាណ​ជា៣០០នាក់ ​កំ​ពុង​ធ្វើ​ការ​ ស្រាប់​តែ​លឺ​សម្រឹប​បាក់​ស្រុត​នៃ​អគារ​​រោង​ចក្រ កម្មករ​ក៏​ជ្រួល​ច្រប់​ នាំ​គ្នា​រត់​គេចចេញ​ក្រៅ​ ខណៈដែល​មាន​ម៉ាស៊ីនកាត់​ដេរ ធ្លាក់​ចុះ​ក្រោម​ បណ្តាល​ឲ្យ​ត្រូវ​របួស​ដល់​កម្ម​ករ​មួយ​ចំ​នួន​។ ភ្លាម​ៗបន្ទាប់​ពី​ហេតុការណ៍​បាក់ស្រុត​អគារ​ កម្មករ​ចំ​នួន​៨នាក់​ ត្រូវ​បាន​ដឹក​យក​ទៅ​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​នៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​បង្អែក​ស្រុក​​បាទី​ ។


កម្មករ​ទាំង​៨​នាក់​ដែល​រង​របួស​ មាន​ឈ្មោះ​ ១‑ នួន ធី ភេទ​ស្រី​អាយុ៣៣ឆ្នាំ​ នៅ​ភូមិ​រវាង ឃុំ​រវាង ស្រុក​សំ​រោង​ ខេត្ត​តាកែវ ២‑ ឈ្មោះ ចាន់ រ៉ុង ភេទ​ស្រី អាយុ ២៤ឆ្នាំ​ នៅ​ភូមិ​ត្រពាំង​លាន ឃុំ​ចំ​បក់ ស្រុក​បាទី ៣‑ ឈ្មោះ ឌួង ម៉ា​ឡៃ​ ភេទ​ស្រី​ អាយុ៣២ឆ្នាំ​ នៅ​ភូមិ រវាង ឃុំរវាង ស្រុក​សំ​រោង ៤‑ ឈ្មោះ ​សៀង សុផាន ភេទ​ស្រី​ អាយុ៣៣ឆ្នាំ​ នៅ​ភូមិរវាង ស្រុក​សំ​រោង ៥‑ ឈ្មោះ​អឿ ពេជ្រ អាយុ ៤៦ឆ្នាំ​ នៅ​ភូមិ​រំ​ចេក ឃុំត្នោត ស្រុក​បាទី និង​ទី​៦‑ ឈ្មោះ ឆន ធាវី ភេទ​ស្រី អាយុ​២៩ឆ្នាំ​ នៅឃុំ​រវាង ស្រុក​សំរោង ខេត្ត​តាកែវ​​ ៧‑ ឈ្មោះ ខន ផារី អាយុ​២៤ឆ្នាំ​ នៅ​ភូមិ​រុន ឃុំ​ចំ​បក់ ស្រុក​បាទី និង​ទី៨‑ ឈ្មោះ​ វង្ស ច្រឹប អាយុ​ ២៦ឆ្នាំ នៅ​ភូមិ​រុន ឃុំ​ចំ​បក់ ស្រុក​បាទី​ មាន​អាការៈ​​ថប់​ៗ​ដង្ហើម ​ដោយ​ការ​ភ័យ​។ លោក គឹម ចាន់​សំ​ណាង តំ​ណាង​ក្រុម​ប្រឹក្សាសហជីព​ជាតិ​កម្ពុជា ក៏​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ផង​ដែរថា តាម​ព័ត៌មាន​ គឺ​នៅមាន​កម្មករមួយ​ចំ​នួន​ទៀត​របួស​ស្រាល​ និង​បាន​ធ្វើដំ​ណើរ​​ត្រឡប់​ទៅ​សម្រាក​ព្យាបាល​នៅ​តាម​ផ្ទះ​រាង​ៗខ្លួន​។ ក្នុង​ករណី​នេះ​ ក្រុមការងារ​របស់​លោក នឹង​បន្ត​ស្រាវ​ជ្រាវ​ ដើម្បី​ទៅ​ចុះ​ជួប​សួរ​សុខទុក្ខ​បន្ត​ទៀត​។


លោក គឹម ចាន់​សំ​ណាង​ នៅ​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​តាកែវ និង​ក្រុម​ការងារ​របស់​កាក​បាទក្រហម​កម្ពុជា​នឹង​ចុះ​ទៅ​ជួប​សួរ​សុខទុក្ខ និង​ឧបត្ថម្ភដល់កម្មករ​ដែល​រង​របួស​នៅ​ថ្ងៃ​ស្អែក​។


ឯកឧត្តម​ ឡាយ វណ្ណៈ អភិបាល​ នៃ​គណៈអភិបាល​ ខេត្ត​តាកែវ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ មន្ទីររៀប​ចំ​ដែន​ដី​ នគររូប​នីយកម្ម និង​សំ​ណង់ និង​សហការ​ជា​មួយ​អ្នក​ជំ​នាញ​ពាក់​ព័ន្ធ ដើម្បី​ស្រាវ​ជ្រាវ ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ អំ​ពី​មូល​ហេតុ​នៃ​ការ​បាក់​ស្រុត​អគារ​រោង​ចក្រ នី​ស៊ី​គូ នោះ ជា​មួយ​នឹង​ការ​រក​មូល​ហេតុ​ពិត​ប្រាកដថា តើ​ការ​សាង​សង់​អគារ​នោះ​ បានធ្វើ​ឡើង​ត្រឹម​ត្រូវ​តាម​ស្តង់​ដាររោង​ចក្រ ដែរ​ឬ​អត់ ហើយ​និង​មាន​សំ​ណូម​ពរផ្សេង​ៗទៀត​ដល់​ថៅ​កែ​រោង​ចក្រ ដើម្បី​ឲ្យ​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​អំពី​បច្ចេក​ទេស​នៃ​សំ​ណង់​។ ឯកឧត្តម​ ក៏​បាន​ជម្រាប​ថា រូប​ឯកឧត្តម​​ផ្ទាល់​ និង​អភិបាល​រង​​ខេត្ត​តាកែវ និង​កាកបាទក្រហម​កម្ពុជា នឹង​រៀប​បចំ​អំ​ណោ​យ​​មួយ​ចំ​នួនដើម្បី​​យក ​ទៅ​ចែក​ជូន​ដល់​កម្មកររង​បួស​ នៅ​ព្រឹក​ស្អែក​ និង​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ពេល​នេះ ក្រុម​ការងារ​របស់ខេត្ត និង​មន្ត្រី​កាកបាទក្រហមកម្ពុជា​​បានចុះ​ទៅ​ជួប​ផ្ទាល់​ជា​មួយ​កម្មករ​រង​ របួស​ហើយ​។


សូម​រំ​លឹក​ថា សំ​ណង់​រោង​ចក្រ នី​ស៊ី​គូ នៅ​ឃុំ​ពត់​សរ ស្រុក​បាទី​ មាន​ទទឹង​៥ម៉ែត្រ និង​បណ្តាយ​៥០ម៉ែត្រ ​ដោយផ្នែក​មួយ​នៅ​ខាង​ក្រោមក្នុង​រោង​ចក្រ អគារ​B ផ្នែក​ខាង​ត្បូង​ ​មាន​សាង​សង់​អាង​ស្តុក​ទឹកសម្រាប់​ប្រើ​ប្រាស់​ក្នុង​រោង​ចក្រ​ ហើយ​នៅ​ពេល​បាក់​ស្រុត​ ម៉ា​ស៊ីន​ដេរមួយ​ចំ​នួន​​បាន​ធ្លាក់​ចូល​ទឹក​ និង​បណ្តាល​ឲ្យ​ត្រូវ​កម្មកររង​របួស​មួយ​ចំ​នួន​។


ការ​ចុះ​ទៅ​ជួប​សួរ​សុខទុក្ខ និង​ឧបត្ថម្ភថវិកាមួយ​ចំ​នួនដល់​កម្មករ​ គឺ​ជា​កាយវិការ​ដ៏​ប្រពៃ​បំ​ផុត​ និង​បង្ហាញ​ពី​ការ​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​ខ្ពស់​របស់ អភិបាល​ នៃ​​គណៈអភិបាល​ខេត្ត​តាកែវ កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា​ អាជ្ញាធរ​​ពាក់​ព័ន្ធ ជា​ពិសេស ក្រុម​ប្រឹក្សាសហជីព​ជាតិ​កម្ពុជា​ នៅ​ក្នុង​ការងារ​មនុស្ស​ធម៌​ និង​ការ​យក​ជួយ​ទុក្ខ​ធុរៈគិត​គូរ​ដល់​កម្មករ​គ្រប់​ពេល​វេលា ដើម្បី​ធានា​បាន​នូវ​ការ​រស់​នៅ​សម​រម្យជូន​កម្ម​ករ​ ក្រោម​គោល​នយោបាយ​ដឹក​នាំ​ដ៏​ត្រឹមត្រូវ​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​៕​




















បទយកការណ៍ ស្តីពី​ឱកាស​ការងារ​សមរម្យ​ និងការ​អភិ​វឌ្ឍ​ជំនាញ​នៅក្នុង​គ្រឹះ​ស្ថាន​មីក្រូ​ហិរញ្ញ​វត្ថុ​ហត្ថា​កសិករ (វគ្គទី១០៧)

ទស្សនៈ ទោសក្នុងសីលវិបត្តិ នៃភិក្ខុទ្រុស្តសីល

ពាក្យថាទ្រុស្តសីលនេះ មានន័យថាះ "ដែលមានសីលមិនបរិសុទ្ធ "ហើយភិក្ខុទ្រុស្តសីល គឺ​ជាអ្នកបួសមិនសង្រួមក្នុងសិក្ខាបទ និងបដិបត្តិផ្ទុយទៅនឹងវិន័យដែលព្រះពុទ្ធជាបរមគ្រូបាន ត្រា​ស់សម្តែង និងបញ្ញត្តិទុកមកនោះ។

ដូច្នេះ ភិក្ខុ ឬអ្នកបួសដែលទ្រុស្តសីល មិនអាចចាត់ចូល ឬហៅថាជាសង្ឃបានឡើយ ព្រោះថាសង្ឃដែលជាសាវក ជាអ្នកទ្រ​ទ្រង់​ព្រះពុទ្ធសាសនា តាមរយៈការខិតខំរៀនសូត្រធ៌ម​វិន័យ​របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ រួចហើយក៏បដិបត្តិតាមធ៌មវិន័យនោះ យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន មិនឲ្យ​ពពាល​ពព្រុសធ្លុះធ្លាយឡើយ។ លើសពីនេះទៀត ព្រះអង្គនៅបានផ្សព្វផ្សាយ​​​​ទូន្មានប្រៀនប្រដៅ​ពុទ្ធ​បរិស័​ទ​ដទៃទៀត ឲ្យ​បាន​យល់​ដឹងអំពីធម៌វិន័យ និងតម្លៃសីលធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនា​ថែមទៀ​តផង។
មានការប្រៀបធៀបខ្លះៗថា ភិក្ខុទ្រុស្តសីលជាបុគ្គលកម្រនឹងជម្រះខ្លួនឲ្យ​បានស្អាតល្អ​ហាក់​ដូចជារណ្តៅ​​លាមក​ដែលក្តាំង​អស់​កាល​យូរអង្វែងឆ្នាំ ជាអ្នកសាបសូន្យស្រឡះចាកគុណជា​របស់នៃសមណៈ ហាក់ដូចជាអង្កត់ឧសដែលសល់អំពីដុតខ្មោច បើ​ទុក​ជា​ប្តេជ្ញាខ្លួនថា ជាភិក្ខុ ក៏នៅ​ជាមិនមែនភិក្ខុដដែល ហាក់ដូចជាភ្លើងនៅក្នុង​ព្រៃស្មសានដែលមិនគួរ​ឲ្យព្រាហ្មណ៍​ទាំង​ឡាយ​បូជា ជាបុគ្គលអភ័ព្វក្នុងកិរិយាត្រាស់ដឹងនូវគុណវិសេស ហាក់ដូចជាមនុស្សពិការភ្នែក ដែល​​​អភ័ព្វក្នុងការឃើញរូបជាបុគ្គលផុតសង្ឃឹមក្នុងព្រះសទ្ធម្ម  ហាក់ដូចជាចណ្ឌាល​កុមារ​(untou‑​chable boy)ដែល​​ផុតសង្ឃឹមក្នុងការឡើងគ្រងរាជសម្បត្តិជាព្រះមហាក្សត្រ។ល។និង។ល។

ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រធានបទខាងលើនេះ សូមលើកយក​តែទោស​នៃការ​បរិភោគ​ប្រើប្រាស់​បច្ច័​យ​​បួន​​របស់​ភិក្ខុទ្រុស្តសីល មកពិភាក្សាស្របទៅតាមគម្ពីរ ដីកានានា ជាពិសេស​គម្ពីរវិសុទ្ធិ​មគ្គ ភាគ១ ដែលសំដែងអំពី សីលនិទ្ទេសតែប៉ុណ្ណោះ។ បច្ច័យបួនរួមមាន៖ ចីវរបច្ច័យ ( Clothing ), បិណ្ឌ​​បាត​បច្ច័យ (Food), សេនាសបច្ច័យ (shelter) និងគិលានភេសជ្ជៈបច្ច័យ (medicine)

បច្ច័យទាំងបួននេះ ពិតមែនតែជាបច្ច័យដែលពុទ្ធបរិស័ទ ជាគ្រហស្ថបានថ្វាយ​ប្រគេន​សង្ឃ​ហើយក៏ដោយ ក៏នៅតែ​ជាមរតក​របស់​ព្រះ​ពុទ្ធជាបរមគ្រូ ហៅថាបច្ច័យមរតកបន្ថែមទៅលើ​ធម្មមរតក​​ដែលព្រះអង្គបានបន្សល់ទុកអោយ ព្រោះថា បច្ច័យទាំងនេះកើតចេញមកតែពីសទ្ធា​របស់​​ទាយកទាយិកាចំពោះព្រះពុទ្ធអង្គប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ ការបរិភោគ ប្រើប្រាស់បច្ច័យទាំងបួននេះ​​ត្រូវតែ​​​ប្រកប​ដោយ​ការ​កោត​ក្រែង​ចំពោះព្រះពុទ្ធជាបិតា។

ចំពោះភិក្ខុដែលទ្រុស្តសីល ការបរិភោគប្រើប្រាស់នូវបច្ច័យបួននេះ គឺជាការលួចប្រើប្រាស់​​បច្ច័យទាំងនោះរបស់គេ គឺជាចោរ​លួច​នូវ​មរតក​របស់ព្រះបរមគ្រូ ព្រោះព្រះអង្គទ្រង់អនុញ្ញាតិនូវបច្ច័យ​​​​ទាំងឡាយបួននេះ។ រីឯទោស​នៃការបរិភោគ​ប្រើប្រាស់​បច្ច័យបួន​របៀប​ជាចោរ​នេះ មានទម្ងន់​​ធ្ងន់ជាងបុគ្គលដែលទទួលទានដុំលោហៈដែលកំពុងឆេះ និងហ៊ុំព័ទ្ធដោយបន្ទះដែកដែលកំពុង​​​​​ឆេះទៅទៀត ព្រោះ​បុគ្គល​ខាងលើនេះ មានការឈឺចាប់ និងស្លាប់បាន តែបន្ទាប់ពីស្លាប់ទៅមិនបានទៅកើតក្នុងអបាយភូមិ មានអវចី នរកជា​ដើម​ដូច​ជាភិក្ខុទ្រុស្តសីលដែលបរិភោគ ប្រើប្រាស់​​​បច្ច័យទាំងបួននោះឡើយ។

ការលើកឡើងនូវទ្រឹស្តីខាងលើនេះ គឺសំដៅចូលរួមចំណែកចែករំលែកចំណេះដឹងក្នុងចំណោម​​​ពុទ្ធបរិស័ទ​​ដែលជាទាយក ទាយិកា​អ្នកធ្វើទានឲ្យបានយល់ដឹងបន្ថែមទៀតទៅលើការធ្វើ​ទានដែលបានផលច្រើន និងមិនបានផលនោះ គឺការធ្វើទានប្រកបដោយបញ្ញា និង​មិនប្រកបដោយបញ្ញា ជាពិសេសការធ្វើទានជាមួយសង្ឃដែលជាសាវកពិតប្រាកដ និងជាមួយភិក្ខុទ្រុស្តសីល ឬសង្ឃក្លែងក្លាយ។

ធម្មតា អ្នកដែលអាចធ្វើទានបាន លុះណាតែមានសទ្ធាគឺការជឿទៅលើគុណព្រះពុទ្ធគុណ​​​ព្រះធម៌ គុណព្រះសង្ឃ។ សទ្ធាគឺ​ជឿ​ថា​ធ្វើបុណ្យ បានបុណ្យ ធ្វើបាប បានបាប មាតា​បិតា​មាន​គុណ ជាដើម។ល។ ប៉ុន្តែព្រះពុទ្ធជាបរមគ្រូបានប្រៀនប្រដៅថា សទ្ធាត្រូវតែប្រកប​ដោយ​បញ្ញា​។ ព្រះអង្គតែងតែសំដែងអំពីសទ្ធាពីខាងដើម និងបញ្ញាជាខាងចុងជាដរាប។

ដូច្នេះ ពុទ្ធ​បរិស័ទមិនត្រូវជាមនុស្សងាយក្នុងការអូសទាញ​​ទៅរកអំពើជាអកុសលណាមួយ និងឆាប់ជឿការបោកប្រាស់ ញុះញង់​បំបែក​បំបាក់ពីសំណាក់បុគ្គលជាអសប្បុរស ទ្រុស្តសីល ដែល​នាំទៅរកការវិនាសអន្តរាយដល់សីលដែលខ្លួន បាន និងកំពុងសមាទាន និងធ្វើឧ្យទានទាំងឡាយដែលខ្លួនបានបរិច្ចាគទៅជាឥតប្រយោជន៍ទៅវិញ។

នៅក្នុងវិស័យសាសនា និយាយរួម  និងក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា និយាយ​ដោយឡែក​ដរាប​ណា​អ្នកបួសជា​សង្ឃ​សាវក​របស់​ព្រះ​សម្មា​សម្ពុទ្ធជាអម្ចាស់ មិនបានបដិបត្តិដោយល្អតាមធម៌ តាម​​វិន័យដែលព្រះអង្គបានត្រាស់សំដែង និងបញ្ញត្តិទុកមក និងម្យ៉ាងទៀត ពុទ្ធបរិស័ទជា​គ្រហស្ថ​មិនមានការយល់ដឹងឲ្យ​ស៊ី​ជំរៅទៅក្នុងធម៌ ក្នុងវិន័យទេនោះ ហើយ​ធ្វើការគោរព​បូជា​ទាំង​ងងិតងងល់ និងមានសទ្ធា (ជឿ) ដោយខ្វះបញ្ញានោះ សាសនានេះ នឹងឈានទៅ​រកការ​វិនាស​អន្តរាយជាមិនខាន។

ដោយសារហេតុផល​ដូចខាងលើនេះ​ហើយ បាន​ជាមុន​ព្រះអង្គ​យាង​ចូលបរិនិព្វាន ព្រះ​ពុទ្ធ​ជាបរមគ្រូនៃយើង បានផ្តាំ​ផ្ញើសាសនា​របស់​ព្រះអង្គនឹងបរិស័ទបួនពួក គឺភិក្ខុ ភិក្ខុនី ឧបាសក និង​ឧបាសិការ។ ដូច្នេះ បុគ្គល​ទាំងបួនពួកនេះ​ជាអ្នក​ទទួលខុស​ត្រូវចំពោះ​ការ​រីកចំរើន ឬការ​វិនាស​​​អន្តរាយរបស់ព្រះសាសនានេះ។ 

ទន្ទឹមនឹងនេះព្រះអង្គក៏បានផ្តាំផ្ញើនឹងព្រះអានន្ទផងដែរថា ម្នាល​អាន្ទ « ធម៌ក្តី​ វិន័យ​ក្តី​  ដែល​តថាគតសំដែងហើយ បញ្ញត្តិ​ហើយ​ដល់​អ្នក​ទាំងឡាយ លុះអំណិះអត់ពីតថាគតទៅ ធម៌ និង​វិន័យនោះជាគ្រូរបស់អ្នកទាំងឡាយហើយ។ ចំណែកឯការបូជាចំពោះព្រះអង្គវិញ ព្រះ​ពុទ្ធ​បាន​​សំដែងថា « ម្នាលអានន្ទ ! បុគ្គលណាមួយ ទោះភិក្ខុក្តី ភិក្ខុនីក្តី  ឧបាសកក្តី ឧបាសិកា​ ​អ្នក​ប្រតិបត្តិនូវធម៌ សមគួរដល់ធម៌ ប្រតិ​បត្តិ​ដោយ​សេចក្តីកោតក្រែង ប្រព្រឹត្ត​តាមធម៌ បុគ្គល​នោះ​ឈ្មោះថាធ្វើសក្ការៈ  គោរពរាប់អាន បូជាតថាគតដោយគ្រឿង​បូជាដ៏ឧត្តម» ៕


អត្ថបទ៖  សុខ សាធ អ្នកនិពន្ធ​ និងរៀបរៀងសៀវភៅ កម្រង «កំ​ណប់​សីលធម៌ និង​​អភិសមាចារ»

បទអត្ថាធិប្បាយ ដោយ៖ Allen Myers ពាក្យ​បណ្តឹង​ដ៏ចំឡែក​​ទៅកាន់​តុលាការ​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​អន្តរជាតិ​

ដោយ៖ Allen Myers

       

នៅថ្ងៃទី៧ ខែតុលា កន្លង​ទៅ​នេះ លោក Richard Rogers ជាសមាជិកនៃក្រុមហ៊ុនមេធាវីនៅ​ប្រទេស​អង់​គ្លេស​ឈ្មោះ Global Diligence បានផ្សាយថា ខ្លួន​បាន​ដាក់ពាក្យប្តឹងទៅតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរ​ជាតិ (Inernational Criminal Court​ -ICC) ​​ដោយសុំឲ្យតុលាការនេះស៊ើបអង្កេត និង​​កាត់ទោសពី​បទ​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​ប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ​ដែល​កើត​មាន​ឡើង​នៅកម្ពុជា។  ការចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធទៅ​នឹង «ការ​រឹប​អូសដីធ្លី»។ (ប្រសិនបើ​ខ្ញុំបើកក្រុមហ៊ុនមេធាវី ខ្ញុំនឹងដាក់ឈ្មោះ​វា​ថា Intergalactic Goodness)


​យើងឆ្ងល់​ ហេតុអ្វី​ក៏លោក Rogers មិន​បាន​ផ្សព្វ​ផ្សាយពី​ឯកសារ​ពិស្តារ​ពី​ពាក្យ​បណ្តឹង​​ឲ្យ​សាធារណជនកម្ពុជា​បាន​ដឹង​ គឺ​មានតែ​អត្ថបទ​សង្ខេប​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​បាន​​ផ្សព្វផ្សាយ​យ៉ាង​​ទូលំ​ទូលាយ។​ ស្ដាយ​ណាស់​ដែល​គេ​ធ្វើជា​មិន​ដឹង ​ពី​ការ​សុំ​ឲ្យ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ពាក្យ​បណ្តឹង​ទាំង​មូល។​មាន​​អ្នក​សារ​ព័ត៌មានយ៉ាង​ហោចណាស់មួយរូប នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​បាន​ទទួល​ព័ត៌​មាន​នេះ​។ ទង្វើ​នេះ​មិនអាចឲ្យយើង​ដឹងថា តើ​ការចោទប្រកាន់​នេះ​វា​​ច្បាស់លាស់ពិត ឬ​យ៉ាង​ណា


​ក្នុងអត្ថបទសង្ខេប​នៃ​ពាក្យ​បណ្ដឹង គឺ​​ចាប់ផ្តើមពី​ការចោទប្រកាន់ ដោយលើក​​ពាក្យ​ថា «ជន​រង​គ្រោះ​អនាមិក​កម្ពុជា» ហើយ​ថា រដ្ឋាភិបាល​កំពុង​ព្យាយាម​សម្លាប់​ប្រជា​ជន​ខ្មែរ​​៧០​ភាគរយ បានន័យ​ថា «​ប្រជាជន៧០ភាគរយនឹង​ត្រូវរលាយបាត់​ស្រមោល ហើយ​នៅ​សល់តែ​៣០​ភាគរយ ប៉ុណ្ណោះ ដែល​នឹង​នៅ​រស់​រាន​មាន​ជីវិត»។  


ពាក្យ «ជនរងគ្រោះ»  ហាក់ដូចជា​គេ​មិនបាន​ពន្យល់​ថា ​ហេតុអ្វី​បានជាអ្ន​ក​ដឹកនាំ​កម្ពុជា​សព្វថ្ងៃ មិនបានពេញចិត្ត​នូវ​ការ​បាត់​បង់​ប្រជាជន​​ ដូច​ជា​៦០ភាគរយ ឬ​ក៏​អស់​ពាក់​កណ្ដាល។ មើល​ទៅ​ប្រហែលជាពួក​នេះ​ចង់បង្ហាញ​ឲ្យឃើញ​លើស​ពី​ពួក​​ខ្មែរក្រហម  ដែល​បាន​សម្លាប់​ប្រជា​ជន ប្រ​មាណ១ភាគ៤ ឬក៏១ភាគ៣ នៃប្រជាជន​ទាំង​អស់​។ ហើយជន​រងគ្រោះបច្ចុប្បន្ន​គិត​ថា អ្វីៗ​ប្រសើរ​ជាង​កាល​សម័យ​នោះ៖ «នៅ​របប ប៉ុល ពត យើងស្លាប់យ៉ាងលឿន ​ប៉ុ​ន្តែ​​យើង​បានរក្សា​ទុកព្រៃ​ឈើ​របស់យើង។ តែ​ក្រោមប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យសព្វថ្ងៃ ការ​ស្លាប់​នោះ​វាដូច​ជា​យូរពេក​»* (សូម​​មើល​ន័យ​ស​ញ្ញា​ផ្កាយនៅខាងចុងអត្ថ​បទ)


ដូច្នេះ​​ពាក្យបណ្តឹង​​ដែល​ប្ដឹង​ជំនួសប្រជាជននោះ គេ​គិតថា ប្រល័យពូជ​សាសន៍វា​ហាក់​ដូច​ជា​​មានទោសឧក្រិដ្ឋ​ស្រាល​ជាងការកាប់ព្រៃឈើ ហើយក៏​ប្រៀប​ដូច​ជា​ការធ្វើឃាតយ៉ាង​​ទាន់​ហន់​ដោយរបប​ក្រុមពាលខ្មែរក្រហម វា​គ្រាន់បើជាងការរស់នៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ។ អញ្ចឹង​ហើយ​បាន​ជា​ពួក​នេះ​ស្វែង​ទៅ​រក​ប្ដឹង​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស

 

គេរាល់គ្នាសុទ្ធតែជា​ជនជាប់​ពិរុទ្ធិ

ពាក្យបណ្តឹងមិនបានបញ្ចេញឈ្មោះបុគ្គលណាម្នាក់ ថា​ជាជនល្មើស​ក្នុង​រឿង​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​ប្រឆាំង​មនុស្សជាតិ ដែលបានចោទឡើងនោះទេ។ ផ្ទុយ​ទៅវិញ មេធាវី​អង់​គ្លេសរូបនេះ​បាន​ទម្លាក់កំហុសទៅ​លើ​ក្រុម​ដែល​លោក Rogers  ហៅថា «ក្រុមឥស្សរ:ជនកាន់អំណាច»។ គាត់បានសរសេរពាក្យ​នេះជាអក្សរធំ (Ruling Elite) ដូចជាឈ្មោះស្ថា​ប័ន​ណាមួយ ​ដែលមាន​សមាជិក​ច្បាស់​លាស់​ ដូចជា «Gestapo» ឬក៏​ «កងទ័ពអាកាសអាមេរិក» ឬក៏​ «​រដ្ឋ​សភា» របស់​ប្រទេស​មួយ។ យោងទៅតាម​អង្គ​ហេតុ​សង្ខេបរបស់ពាក្យបណ្តឹងនោះថា ក្រុមឥស្សរ:ជនកាន់អំណាច រួមមាន «សមាជិកជាន់ខ្ពស់របស់​រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សមាជិកជាន់​ខ្ពស់នៃកងកម្លាំងសន្តិសុខ​ និង​ពួក​អ្នក​រក​ស៊ីធំៗ ដែលជាប់​ទាក់​ទង​នឹង​រដ្ឋាភិបាល»។


នោះគ្រាន់តែជា​និយមន័យ​ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ​ជាក់ស្តែង ចេញ​ពី​ការ​គិ​តមួយ​ភ្លែត​នោះ​ វា​គ្មាន​និយម ​ន័យអ្វីទាំងអស់៖ គេ​មិនបាននិយាយថា សមាជិក «ទាំងអស់» នៃក្រុម​ទាំង​នោះ ដូច្នេះ​វាមិនអាច​ឲ្យ​យើង​ធ្វើ​សេចក្ដី​សម្រេចថា តើមាន​បុគ្គលណាម្នាក់​ច្បាស់ ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ឥស្សរ:​ជនកាន់អំណាចនេះ។


ការ​ខ្វះ​នូវ​ភាពច្បាស់លាល់ គឺ​ជា​បំណងមួយ​។  ទង្វើនេះ​ ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មនុស្ស​មិន​ស្មោះ​ត្រង់​អាច​ទម្លាក់កំហុសទៅលើនរណាម្នាក់នៃ ​ក្រុម​ឥស្សរ:​ជនកាន់អំណាច ឲ្យ​ទទួលខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​រឿង​រ៉ាវពិត ឬ​ក៏​រឿងរ៉ាវ​ស្រមៃ ​ដែល​អាច​​ទម្លាក់​កំហុស​ទៅ​លើ​អ្នក​ដទៃ ពិសេសក្រុម​ឥស្សរ:​ជកាន់អំណាចនោះ។


ឧទាហរណ៍ ក្រុមហ៊ុនសាងសង់​មួយ​កិប​កេង​លុយ​ ដោយប្រើប្រាស់ស៊ីម៉ង់ត៍ដែលមាន គុណភាពអន់ ហើយ​អាគារនោះបាក់ស្រុត ក៏​ទម្លាក់កំហុសទៅលើសមាជិករដ្ឋាភិបាល​ជាន់​ខ្ពស់ ទីបញ្ចប់ធុរកិច្ចជនវៀចវេ​ជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ​និង​សមាជិកនៃក្រុម​ឥស្សរ:​ជនកាន់​អំណាច​គឺដូច​គ្នាតែ​ទាំងអស់។ គេក៏អាច​ទំលាក់កំហុសទៅលើអ្នកប្រកួតប្រជែងរបស់ធុរកិច្ច​ជន​វៀចវេ​ផងដែរ៖ ប្រសិនបើជាពួកគេរកស៊ីមាន​បាន​ ពួកគេក៏​ត្រូវតែជា​ផ្នែកមួយនៃក្រុម​ឥស្សរ:​ជកាន់អំណាច ​ផង​ដែរ។


ក្នុង​លំដាប់​នយោបាយ-សង្គម​ ក្រុម​ឥស្សរ:​ជនកាន់អំណាច  ​អាចនិយាយបានថា មាន​នៅ​គ្រប់ប្រទេសទាំងអស់នៅលើសកលលោក។ ​សមាសភាព​អាច​ខុស​គ្នា​តាម​ស្ថានភាព និង​ពី​ប្រទេស​មួយ​ទៅ​ប្រទេមួយ ហើយ​ក៏​ប្រហែល​ជាអាច​រាប់​បញ្ចូល​សមាជិក​រដ្ឋាភិបាល​កំពូលៗ ​ដែល​ពឹង​លើកងកម្លាំងសន្តិសុខ ដើម្បីការពារខ្លួនទល់នឹងគូបដិបក្ខ​ខាងក្នុង ឬខាងក្រៅ ​ក្នុង​ការ​​ប្រាស្រ័យជាមួយមនុស្សសំខាន់​ៗ ដែល​ទាក់​ទង​ទៅនឹង​បញ្ហា​សេដ្ឋកិច្ច​​ក្នុង​ប្រទេស។


សកម្មភាព​នៃ​ក្រុមអ្នកនយោបាយ-សង្គមទាំង​នេះ មិនបានរំខាន​នរណាម្នាក់ឲ្យទទួល​ខុសត្រូវចំពោះទង្វើ​របស់​ខ្លួនឡើយ។ ប៉ុន្តែ នោះ​ហើយជា​​ពាក្យបណ្តឹងដែល​លោក Rogers ​បាន​លើក ពាក្យបណ្តឹងបង្ហាញថា ក្រុម​អ្នក​នយោបាយ-​សង្គមទាំង​នោះ​ជា​អ្នក​ចូលរួមផ្សំគំនិត​ផែន​ការឧក្រិដ្ឋកម្ម ដូចជាពួក​ម៉ាហ្វៀ (Mafia)។  តែ​ពាក្យបណ្តឹងនេះ ​មិន​បាន​បង្ហាញ​ពី​ភស្តុតាង​នៃការផ្សំគំនិតគ្នា ប៉ុន្តែ​​បានសរសេរពាក្យឥស្សរ:​ជនកាន់អំណាច  ដែលជា​ភាសាអង់គ្លេស​សរសេរ​ថា ruling elite ​ហើយសរសេរជា​អក្សធំ «Ruling Elite»​ ​ទៅ​វិញ។ (ពាក្យ​អក្សរ​ធំ​បែប​នេះ​មិន​មាន​ន័យក្នុងអក្សរ​សាស្ដ្រ​ខ្មែរទេ)។ ប្រ​សិនបើ​គេបកប្រែ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ជា​ភាសា​ខ្មែរវិញនោះ វា​ល្អ​មើល​ណាស់​ ដែល​លោក Rogers និង​ក្រុម​គាត់​ព្យាយាម​រក្សាទុក​ភាសាអង់គ្លេសឡប់​ៗយ៉ាង​​នេះ​។

 

ភាព​ល្ងង់​ខ្លៅនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រ

ទោះបីជាបានចំណាយពេលរស់នៅកម្ពុជាមួយរយៈ កន្លងទៅក្តី ​លោក Rogers ហាក់ ​ដូច​​ ជាមិន​សូវយល់​រឿងខ្មែ​រសោះ​។ ឧទាហរណ៍ ​នៅក្នុង​ពាក្យ​បណ្ដឹង​សង្ខេប បានលើក​ឡើងថា​៖ «ក្រោយ​ពីការរឹបអូសអំណាចនៅទសវត្សរ៍១៩៨០ ក្រុម​ឥស្សរ:​ជនកាន់​អំណាច ...»។


សូម​ទោសលោក Rogers តើ​នរណាជាអ្នកគ្រប់គ្រងកម្ពុជានៅ​ចន្លោះខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដល់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ ​ពេលដែល​ក្រុម​​ឥស្សរ:​ជនកាន់​អំណាច បាន «ដណ្ដើម​​យក​អំ​ណាច»​។​តើពួកគេ​ដណ្ដើម​អំណាចពីនរណាពិតប្រាកដនោះ? គឺ​មាន​​តែ​ការ​ដណ្ដើម​អំណាច​ដោយ​សមាជិក​ជាន់ខ្ពស់នៃរាជរដ្ឋាភិបាលសព្វ​ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ដែលបាន​ផ្តួលរំលំរបបខ្មែរក្រហមនៅ​​ខែ​មករា ​ឆ្នាំ១៩៧៩ ។


ផ្នែកដទៃទៀតនៃពាក្យបណ្តឹងនោះ គ្មានអ្វីគ្រាន់បើសោះ។ «ការទាញយក​ផល​ប្រយោជន៍​ពី​អសន្តិសុខពាស​ពេញ​នគរ ដែលជាផលវិបាកមក​​ពី​សង្គ្រាមស៊ីវិលរាប់ទសវត្សរ៍​​នោះ​ ក្រុម​ឥស្សរ:​ន​កាន់​អំណាច បាន​រឹបអូស និងផ្លាស់ទីកន្លែងប្រជាជនខ្មែរ​ក្រីក្រ ចេញពីដីធ្លី​រាប់​លាន​ហិក​តា..»។


ពាក្យ «​អសន្តិសុខពាស​ពេញ​នគរ» នោះ គឺជាការពិពណ៌នាដ៏​សមរម្យ​បំផុតមួយ​ ​នៃ​ការ​​សម្លាប់​​​​រង្គាល​​​របស់​​ពួកខ្មែរក្រហម។ លោក Rogers គួរតែសួរអតិថិជនរបស់ខ្លួន​​​ឲ្យ​បាន​លម្អិត​បន្ដិច​​។ ពួក​គេ​អាចប្រាប់លោក Rogers ថា បន្ថែមលើការជម្លៀសប្រជាជនទូទាំង​ប្រទេស តាមផែនការ​ដ៏​ឆ្កួត​លីលា  ​​ពួកខ្មែរ​ក្រហម​បានបំផ្លាញឯកសារភស្តុតាងដែល​មាន​មុនឆ្នាំ១៩៧៥ស្ទើតែ​ទាំង​អស់ ពិ​សេស​អ្វីដែលជា​កម្ម​សិទ្ធិអចលន​ទ្រព្យ។ នេះបាន​ន័យថា ក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមត្រូវ​បាន​គេ​ផ្តួលរំលំ​​ ឯក​សារតិច​ណាស់​ដែល​នៅ​សេសសល់​ ហើយ​តើ​នរណាជាម្ចាស់នៃអចលន​ទ្រព្យ​នោះ​ពិតប្រា​កដ? ។


នេះជា​ស្ថានភាពជាក់​ស្តែង​ ដែលអាចនាំឲ្យមានការច្រឡំបល់​ និងជម្លោះនានា។ ទោះបី​ជា​រាជរដ្ឋាភិបាលបាន​ខិតខំបង្កើត​ឲ្យ​មាន​កម្ម​វិធី​ចុះបញ្ជីដីធ្លី នៅក្នុងឆ្នាំ២០១២-២០១៣ ថ្មីៗនេះក៏​ដោ ​​ក៏​​​មាន​ជម្លោះដីធ្លីច្រើនករណីនៅ​ជាបន្ត ឬក៏មានករណីថ្មីៗកើតឡើងផង​ដែរ។ ទោះ​បី​មាន​ប័ណ្ណ​កម្មសិទ្ធិ​ជា​ច្រើន​​ត្រូវបានចេញដោយស្ថាប័នពាក់​ព័ន្ធនានា​​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល   ក៏​អាច​នៅ​មាន​ជម្លោះ​​វិវាទនឹងគ្នា ដោយ​មិននិយាយទៅដល់ទស្សនៈ​អ្នក​មូលដ្ឋាន ដែលតែង​តែ​យល់ថា​តើ​នរណា​ជា​ម្ចាស់​កម្ម​សិទ្ធិដី «ពិតប្រាកដ» ព្រោះថា ការកាន់​កាប់ និងការប្រើប្រាស់ដីធ្លីនោះ វា​មាន​រយ​:​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំពេក។


ចំពោះ​លោក Rogers វិញ​មានទស្សនៈ​ផ្ទុយពីទស្សន:ខាងលើ ដោ​យ​សារ​គាត់​គឹត​ថា​បញ្ហាស្មុគស្មាញកើតឡើងដោយសារតែប្រវត្តិសាស្ដ្រ​បែបនេះ  គឺមិនមាន​ឡើយ៖ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​ជម្លោះ​​​​​ដីធ្លី​ទាំង​អស់​នេះ បាន​កើត​ឡើង​ដោយសារតែការរឹបអូសដីធ្លីពី​ក្រុមឥស្សរ:​ជនកាន់​អំណា ប៉ុណ្ណោះ​។


ច្បាស់​ណាស់​ ដែលឃាតកម្មកើត​ឡើង គេ​ចោទ​ថាជា​រឿង​នយោបាយ។ យោងតាមពាក្យបណ្តឹង​សង្ខេប ​ថា «​តាម​ការប៉ាន់​​ស្មាន​ឃើញ​​ថា ក្រុមឥស្សរ:​ជនកាន់​អំណាច  បាន​បង្ក​​​ឲ្យមានឃាតកម្ម ​បែប​នយោ​បាយ​ជាង៣០០ករណី ចាប់តាំងពីទសវត្សន៍​១៩៩០» មក​។ ​យើង​សូម​សួរ​ថា តើ​នរណា​ជា​អ្នកប៉ាន់ស្មានចំនួន​ករណីនេះ? តើការ​ប៉ាន់ស្មាន​នេះ​អាច​ជឿទុក​ចិត្តបានដែរឬទេ?


ប្រជាជនខ្មែរ ​ជាច្រើនជាសមាជិកគណបក្សនយោបាយ ប៉ុន្ដែ​ភាគ​ច្រើន​មិនសូវ​សកម្មទេ។ នៅតាមតំបន់ជនបទ អ្នក​នយោបាយដែល​រៀបចំការ​​​ហែរ​ក្បួន បាន​ជូន​រង្វាន់ជា​អំណោយដល់​ប្រជា​ ជនក្រីក្រ ដែលជាសមាជិកបក្ស។ ប្រសិនជាមានជម្លោះណាមួយកើត​ឡើង​នៅក្នុងភូមិ ដែល​​​បញ្ចប់ទៅដោយកាប់​សម្លាប់​គ្នា គេ​អាចនិយាយថា ជនរង​គ្រោះ​នោះជា​សមាជិក​គណ​បក្ស​នយោបាយណាមួយ ហើយមេ​គណបក្សនោះ​អាច​ជឿ  ឬ​ក៏​ធ្វើ​ពើ​​ជា​​​ជឿ​​ ដើម្បី​ស្រួល​យក​លេស ថា​ហេតុការណ៍នេះ ជាការ​សម្លាប់​ដោយ​សារ​រឿងនយោបាយ។ (ហ្នឹង​ហើយ​លោក Rogers! គឺ ​ជម្លោះ​នោះឯង ដែល​រាប់បញ្ចូលទាំងវិវាទដីធ្លីផងដែរ ដែល​កើតមាន​ឡើងនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ ​ក្នុង​នោះ​គ្មាននរណាម្នាក់​អាចត្រូវបានគេចោទថា ជាក្រុមឥស្សរ:​ជនកាន់​ អំណាច នោះ​ទេ)។ ក្នុង​បរិការ​ដែល​​គ្មាន​ភាព​ច្បាស់លាស់ណាមួយនោះ ​គួរ​តែលោក ​Rogers ​ឆ្លាតវៃបន្ដិច​​​ ក្នុង​ការ​​​វាយ​តម្លៃ​ស្មានៗ។​ លោក​ Rogers ត្រូវ​មាន​ការ​ប្រយ័ត្នប្រយែងខ្ពស់។

 

អ្នកចំឡែក​ និងអ្នកចំឡែក

ដូច​ខ្ញុំបានពោលនៅខាងលើរួចហើយថា ក្រុមហ៊ុន Global Diligence បានផ្តល់សាច់​រឿង​នៃ​ពាក្យបណ្ដឹងរបស់លោក Rogers យ៉ាងហោចណាស់​ទៅ​ឲ្យ​អ្នក​កាសែត​មួយ​រូប​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា គឺ​នាង​កញ្ញា Megha Bahree ដែល​ធ្វើការឲ្យទស្សនាវដ្តី Forbes Asia ដែលអាចពណ៌នា​ករណី​នេះ មុនពេលដែលពាក្យបណ្តឹង​​ផ្ញើ​ទៅកាន់ព្រះរាជអាជ្ញានៃតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ដែលទង្វើនេះហាក់ដូចជាមិនសមរម្យចំពោះតុលាការ


អត្ថបទរបស់អ្នកកាសែត Bahree បាន​សរសេរគ្របដណ្តប់ទៅលើការចោទតែ​មួយគត់​ដែល​មិនមាន​នៅក្នុងពាក្យ​បណ្ដឹង​សង្ខេបសោះ។ វាជាការគួរឲ្យចំឡែក ដែលនាង Bahree ​​ ​បាន​ផ្តោត​ទៅលើ​អ្វី​ដែល​ថា  ​មាន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ ឬមិនមានការ​ផ្លាស់ប្តូរ ​នៅក្នុង​ជួរគណបក្ស​គ្រប់គ្រង​អំ​ណា ​ចាប់​តាំង​​ពីទសវត្ស​១៩៨០៖ « ការចោទក្នុងពាក្យបណ្តឹងថា​ ជាក់​ស្តែង​ ទាំង​សមាសភាព​ ទាំង​​​រចនាសម្ព័ន្ធរបស់គណ​បក្ស [sic] ​នេះ នៅតែរក្សាទុក​ដដែល ​រហូត​មក​​ដល់​​សព្វ​ថ្ងៃ ហើយ​ថា​គណ​បក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ​[sic] កាន់​អំណាច បាន​រក្សា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ និង​បណ្តាញមន្ត្រីថ្នាក់ខេត្ត ដើម្បី​​ធានា​នូវ​ការគ្រប់គ្រងបណ្តា​ខេត្ត​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​មាន​ធនធាន​ច្រើន​»។


ខ្ញុំផ្ទាល់ មិនបានដឹងពីរចនាសម្ព័ន្ធរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេ ហើយខ្ញុំ​ក៏មាន​ការ​មន្ទិល​យ៉ាង​ខ្លាំង​ថា លោក Rogers ក៏ ​ដូច​ជារូប​ខ្ញុំ​អញ្ចឹងដែរ។ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែង ​មាន​ការផ្លាស់ប្តូរ​សមាស​ភាពយ៉ាង​ណាស់​​​ ចាប់តាំងពីដើមទសវត្សន៍១៩៨០មក  ​គឺ​ចាប់​ផ្ដើម​​តាំង​ពី​គណ​បក្ស​នេះនៅទ្រង់​ទ្រាយ​តូច​ ហើយប្រជាជនខ្មែរ​ភាគច្រើន​ បាន​ខិតខំប្រឹង​ប្រែង​​ធ្វើការដើម្បី​ជីវភាព​រស់​នៅឡើងវិញ ជា​ជាងចំណាយពេលដ៏ច្រើនដើម្បី​បំរើគណ​បក្សនយោបាយ។


ក្នុងករណីណាក៏ដោយ តើគេ​ផ្អែកទៅលើមូលដ្ឋានភស្ដុតាង​អ្វីដែលថា ​ជា​តព្វ​កិច្ច​របស់​គណ​បក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុង​ការ​ផ្លាស់ប្តូរសមាសភាព​ ឬរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួននោះ? តើ​នេះ​ជា​ទស្សនៈ​​របស់លោក Rogers ដែលថា វាជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំង​មនុស្ស​ជាតិ សម្រាប់គណបក្ស​នយោ​បាយ​មួយ ដែលមានសមាជិករបស់ខ្លួនធ្វើការ​ក្នុង​គណបក្ស​នយោបាយ​ ​​មាន​រយ​:​ពេលជាច្រើន​ទសវត្សរ៍កមក​ហើយនោះ?


ភាពពាក់ព័ន្ធហាក់ដូចជាថា នៅទសវត្សរ៍ ១៩៨០ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែល​នៅ​​ពេលនោះហៅថា (គណបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា) គឺអាច​ជារឿង​មួយភ្ជាប់​ទៅនឹង​ការចូលរួម​ផ្សំ​គំនិត​បទឧក្រិដ្ឋកម្ម។ វាគ្មាន​អ្វី​ជា​ការសង្ស័យទាល់តែសោះ នេះ​គឺជា​ទស្សនៈរបស់​មេដឹកនាំខ្មែរ​ក្រហម ​ដែលត្រូវបានផ្តួលរំលំ​​ដោយ​ក្រុម​របស់​​ខ្លួន  ក៏ប៉ុន្តែវាមិនមែន​ជាការវិនិច្ឆ័យរបស់​​អ្នកប្រវត្តិ​សាស្ត្រដែល​មិន​ លំអៀងនោះទេ។ នោះប្រហែល​ជា​លោក Rogers មើល​ឃើញតែ​ផ្លូវ​អា​ក្រក់​​​លើ​ពាក្យថា «ជនរងគ្រោះ» ដែលបានលើកឡើង​នៅក្នុងសេចក្តីផ្តើមនៃ​ពាក្យ​បណ្តឹង​​សង្ខេប​របស់​គាត់​ដែលចាត់ទុកខ្មែរក្រហមថា មានការ​សណ្តោស​ប្រណី ជាង «ប្រព័ន្ធប្រជាធិប​តេយ្យ» មែន​ឬ?


ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ វាជាការពិបាកយល់ ចំពោះថា គណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា​ត្រូវ​តែ​គ្រវែងចោល​មន្ត្រីរបស់ខ្លួនដែលធ្វើការតាំងពីទសវត្សរ៍១៩៨០​មកម៉្លេះ​។ ពិតមែន  លោក Rogers មាន​សិទ្ធិ​បែបប្រជាធិបតេយ្យក្នុងការហៅពួកគេថា ជន​កុម្មុយនីស្ត ឬក៏ជន​ស្មោះត្រង់​នឹង​បក្ស។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ ការគ្រាន់តែហៅឈ្មោះរបៀបនេះ វាគ្មានមូលហេតុអ្វីគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដេញមន្ត្រី​ថ្នាក់​ខេត្ត​ចោ  ដែលពួក​គេ​បានខិតខំធ្វើការងារក​សាងប្រទេសជាតិ​ឡើង​វិញ​ ប្រឈមនឹង​ហានិភ័យ​នៃ​ការ​​​ធ្វើ​ឃាត​របស់​​ពួកខ្មែរក្រហម។


ពិតមែនហើយ រដ្ឋាភិបាលដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត ដឹកនាំ​ដោយគណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា បាន​ គ្រប់គ្រងគ្រប់​ខេត្តទាំង​អស់មិនត្រឹមតែខេត្តដែលមានធនធាននោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ​គ្រប់ខេត្ត​ទាំង​អស់។ តើនេះគឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ដែលមន្រ្តីនៃ​គណបក្សចាញ់​ឆ្នោតទាំង​ឡាយមិន​ត្រូវ​បានអនុញ្ញាតឲ្យបាន​​ តែងតាំងជា​មន្ត្រីថ្នាក់ខេត្ត នោះឬ?

[នៅពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា​នឹង​មានកាសបំផុស​គំនិតរក​ឬសគល់​​នៃការពាក់​ព័ន្ធ​​គ្នា រវាងពាក្យបណ្តឹងរបស់ក្រុមហ៊ុន Global Diligence ទៅនឹងការប៉ុនប៉ង ចាប់​ផ្តើម​ប្រើ​ប្រាស់​តុលា​កា​រ​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​អន្តរ​ជាតិ​ នៅក្នុងនយោបាយកម្ពុជា។]

 

*គួរកត់សម្គាល់ថា ខ្មែរក្រហមបាន​កាប់បំផ្លាញព្រៃនៅលើផ្ទៃដីដ៏ធំរបស់កម្ពុជា ហើយមាន ប្រជាជន​រងគ្រោះ​ខ្មែរត្រូវ​បាន​សម្លាប់នៅក្នុងរយៈពេលដ៏យូរ (ពុំមែន​ក្នុង​រយៈខ្លី​នោះ​ទេ) និង​ដោយ​​​សារ  ធ្វើ​ការ​ហួសកម្លាំង អត់​បាយ​ និងកង្វះខាតផ្នែកឱសថព្យាបាល។ល៕