ប្រជាជន Puerto Ricans បោះឆ្នោតប្រជាមតិសម្រាប់ឯករាជ្យភាពរបស់ប្រទេស

អភិបាលក្រុង Puerto Rico បានប្រកាសថា ប្រជាជនបានបោះឆ្នោតគាំទ្រច្រើនលើសលុបនៅក្នុងការធ្វើប្រជាមតិមួយដែលមិនត្រូវតែគោរពថា Puerto Rico ជាទឹកដីរបស់អាមេរិក ដែលប្រជាមតិនេះត្រូវបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យនៅក្នុងស្ថានភាពដែល Puerto Rico មានវិបត្តិ សេដ្ឋកិច្ចដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលធ្វើឱ្យមានមនុស្សចាកចេញយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ពីកោះនេះទៅរស់នៅដីគោកអាមេរិក។

អភិបាលក្រុងលោក Ricardo Rossello បាននិយាយដោយប្រកាសពីជ័យជម្នះថា   «ចាប់ពីថ្ងៃនេះតទៅ រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធមិនអាចព្រងើយកន្តើយទៅនឹងសំឡេងភាគច្រើនរបស់ពលរដ្ឋអាមេរិកដែលរស់នៅ Puerto Rico បានទេ»។ «វាជាការផ្ទុយគ្នាខ្លាំងសម្រាប់អាមេរិក ដែលទាមទារឱ្យមានប្រជាធិបតេយ្យនៅតាមប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោក ហើយមិនឆ្លើយតបទៅនឹងសិទ្ធិស្របច្បាប់ចំពោះការសម្រេចចិត្តខ្លួនឯងដែលត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃនេះនៅក្នុងទឹកដីអាមេរិកនៃកោះ Puerto Rico »។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សភាអាមេរិកមានការលើកឡើងចុងក្រោយក្នុងការផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពនយោបាយណាមួយរបស់កោះនេះ។ មនុស្សជិតពាក់កណ្តាលលាននាក់បានបោះឆ្នោតឱ្យមានឯករាជ្យភាព ជាង ៧,៦០០ នាក់បោះឆ្នោតឱ្យមានឯករាជ្យភាព និងសេរីជាងនេះ ហើយជិត ៦,៧០០ នាក់ចង់ឱ្យស្ថានភាពទឹកដីនេះនៅដូចសព្វថ្ងៃ។ អត្រាចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតប្រជាមតិនេះមានតែ​ ២៣ ភាគរយដែលមានអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតប្រហែល ២,២៦ លាននាក់ ដែលនាំឱ្យមានអ្នកជំទាស់ទៅលើសុពលភាពនៃការបោះឆ្នោតមួយដែលមានភាគីជាច្រើនបានធ្វើពហិការ។ វាគឺជាការបោះឆ្នោតដែលមានការចូលរួម ដែលមានកម្រិតទាបជាងគេបំផុតនៅក្នុង Puerto Rico ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៦៧ នេះបើយោងតាមលោក Carlos Vargas Ramos ជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌលការសិក្សាសម្រាប់ Puerto Rican នៅឯមហាវិទ្យាល័យ Hunter នៅទីក្រុង New York។

គណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនៅ Puerto Rico បានច្រានចោលលទ្ធផលគាំទ្រឱ្យមានឯករាជ្យភាពនៃប្រទេសនេះ។ សមាជិកគណបក្សមួយរូបលោក Anibal Jose Torres បាននិយាយថា «ការចូលរួមតិចតួចជាការបញ្ជូនសារយ៉ាងច្បាស់មួយថា ប្រជាជនបដិសេធការធ្វើប្រជាមតិនេះតាមរយៈពហិការចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ដែលមិនសំខាន់នោះ» ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក Rossello បានសន្យាថា នឹងជំរុញទៅមុខជាមួយនឹងការស្វែងរកការដឹកនាំរបស់គាត់សម្រាប់ឱ្យមានឯករាជ្យភាព ដែលជាយុទ្ធនាការដ៏កំពូលរបស់គាត់ដែលបានសន្យា។ គាត់បាននិយាយថា «នៅក្នុងប្រជាធិបតេយ្យបែបណាក៏ដោយ ឆន្ទៈដែលបានសំដែងតាមរយៈការគាំទ្រភាគច្រើន ដែលបានចូលរួមនៅក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតជានិច្ចជាកាលតែងតែកើតមានឡើង»។ «ប្រជាជន Puerto Rico បានបោះឆ្នោតឱ្យមានឯករាជ្យភាព»។

 ក្នុងចំណោមអ្នកដែលមានសង្ឃឹមទាំងនោះគឺ លោក Jose Alvarez ដែលជាអ្នកជំនួញមានអាយុ ៦១ ឆ្នាំបានសង្ឃឹមថា  Puerto Rico នឹងក្លាយទៅជារដ្ឋមួយ។ គាត់បាននិយាយថា «ឥឡូវនេះគឺជាពេលវេលាសមស្របដើម្បីធ្វើវា»។ «យើងបានចំណាយពេលជាច្រើនឆ្នាំក្នុងការធ្វើការលើគំរូសេដ្ឋកិច្ចសង្គមមួយ ដែលមិនបានផ្ដល់ចម្លើយឱ្យយើង»។ មនុស្សជាច្រើនជឿថា ស្ថានភាពទឹកដីកោះមួយនេះបានរួមចំណែកដល់ការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេល ១០ ឆ្នាំរបស់ខ្លួន ដែលបានជំរុញឱ្យមនុស្សជិតពាក់កណ្តាលលាននាក់នៅ Puerto Rican រត់ទៅដីគោកសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបង្កឱ្យមាននូវកង្វល់ដ៏ធំធេងដោយសារតែមានការខ្ចីប្រាក់ជាច្រើនទស្សវត្សរ៍ និងការលុបបំបាត់ការលើកទឹកចិត្តការបង់ពន្ធឱ្យសហព័ន្ធ។

 លោកស្រី Maria Quinones មានអាយុ ៦៦ ឆ្នាំបាននិយាយថា លោកស្រីបានបោះឆ្នោតបែបប្រជាមតិនេះជាលើកដំបូង នេះជាលើកទីប្រាំហើយដែលនិយាយពីស្ថានភាព Puerto Rico ។ លោកស្រីបាននិយាយថា «យើងចាំបាច់ត្រូវបោះឆ្នោតដោយសារតែកិច្ចការជាច្រើនដំណើរការទៅមិនបានល្អ»។ «ប្រសិនបើយើងជារដ្ឋមួយយើងនឹងមានសិទ្ធិដូចគ្នា»៕

(ប្រភព: Al Jazeera ចុះថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា​​ ឆ្នាំ២០១៧)