វិភាគអន្តរជាតិ៖ នៅពីក្រោយការគំរាម រុស្ស៉ីក៏ខ្លាចផ្ទុះសង្រ្គាមជាមួយណាតូ ដែរ?

(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ ខណៈពិភពលោកកំពុងសម្លឹងមើលអ៊ុយក្រែន តស៊ូប្រយុទ្ធដើម្បីជីវិតរស់ និងសេរីភាពរបស់ពួកគេ សហរដ្ឋអាមេរិក និងណាតូ (NATO) បានបន្តប្ដេជ្ញា ផ្ដល់ការគាំទ្រដល់អ៊ុយក្រែន រហូតដល់សង្រ្គាមបញ្ចប់។ ប៉ុន្តែ គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងច្បាស់ទេថាតើសង្រ្គាមនេះនឹងបញ្ចប់នៅពេលណា ដ្បិតបញ្ហាធំសព្វថ្ងៃរបស់ លោកខាងលិច វាមិនមែនមកពីការខ្វះកងទ័ព ឬធនធាននោះទេ តែវាជា «ការភ័យខ្លាច» ពោលគឺខ្លាចថាផ្ទុះសង្រ្គាមលោក ឬសង្រ្គាមនុយក្លេអ៊ែរជាមួយរុស្ស៉ី។

ដោយសារតែភ័យខ្លាចនេះហើយ ទើបប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន និងមេដឹកនាំ NATO នានា បានគូសបន្ទាត់ក្រហមមួយសម្រាប់ខ្លួនឯង នោះគឺ «ពួកគេមិន ធ្វើអន្តរាគមន៍យោធាដោយផ្ទាល់ ដើម្បីជួយអ៊ុយក្រែន ប្រយុទ្ធតតាំងជាមួយរុស្ស៉ីឡើយ» ដោយជំនួសមកវិញនូវការដាក់កំហិតលើការបញ្ជូនអាវុធ លុយ ព័ត៌មានសម្ងាត់ និងការដាក់ទណ្ឌកម្ម។ ជាការពិតណាស់ ប្រសិនបើសង្រ្គាមនុយក្លេអ៊ែរជាមួយរុស្ស៉ីផ្ទុះឡើងមែន វាអាចនឹងសម្លាប់មនុស្សជាច្រើនជាងចំនួនប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ទូទាំងប្រទេសដែលមានជិត ៤៤លាននាក់ទៅទៀត។

បើគេនៅចាំមិនភ្លេចទេ នៅពេលប៉ូឡូញ ស្នើសុំបញ្ជូនយន្ដហោះចម្បាំង MiG-29 ទៅឱ្យអ៊ុយក្រែន សហរដ្ឋអាមេរិកបានជំទាស់ ដោយអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ អាមេរិក លោក ចន ឃឺប៊ី (John Kirby) បានព្រមានថាវាអាចនឹងរុញឱ្យ NATO ធ្លាក់ចូលក្នុងសង្រ្គាមដោយផ្ទាល់ជាមួយរុស្ស៉ី។ តែព្រមពេលជាមួយគ្នា សហរដ្ឋអាមេរិក បានបញ្ជូនមីស៊ីលប្រឆាំងរថក្រោះ មីស៊ីលប្រឆាំងយន្ដហោះ កាំភ្លើងធំ howitzers និងប្រព័ន្ធមីស៊ីល HIMARS ឱ្យទីក្រុងកៀវជំនួសវិញ។ នៅត្រង់នេះមានចំណុចងឿន ឆ្ងល់ ថាតើហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកបញ្ជូនមីស៊ីល និងកំាភ្លើងធំ តែមិនបញ្ជូនយន្ដហោះចម្បាំង? ចម្លើយនោះគឺវាគ្មានចម្លើយល្អឥតខ្ចោះនោះទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេបានឃើញ នោះគឺប្រព័ន្ធអាវុធទាំងនេះបានជួយពង្រឹងសមត្ថភាពទាហានអ៊ុយក្រែន ខ្លាំងជាងយន្ដហោះចម្បាំងសូវៀតស៊េរីចាស់ដូច MiG-29។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ជាទ្រឹស្ដី វាមិនបាន ធ្វើឱ្យរុស្ស៉ីប្រតិកម្មខ្លាំងហួសហេតុចំពោះអាមេរិក ឬ NATO នោះទេ។

ម្លោះហើយ តើ NATO អាចជួយអ៊ុយក្រែនបានដល់កម្រិតណា? បើតាមអ្នកជំនាញភាគច្រើន សង្រ្គាមនឹងផ្ទុះឡើង ប្រសិនបើ NATO ឆ្លងកាត់បន្ទាត់ក្រហមទាំង២ របស់ រុស្ស៉ី នោះគឺបើកការវាយប្រហារលើកងទ័ពរុស្ស៉ីដោយបើកចំហ ឬបញ្ជូនកងទ័ពក្រោមទង់ជាតិ NATO ចូលទៅជួយអ៊ុយក្រែន។ អ្វីដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និង NATO កំពុងធ្វើ គឺម្ខាងជួយអ៊ុយក្រែន និងម្ខាងទៀតបញ្ចៀសសង្រ្គាមដោយផ្ទាល់ជាមួយរុស្ស៉ី ដោយមិនឆ្លងកាត់បន្ទាត់ក្រហមទាំង២ ខាងលើ។ ការផ្ដល់ព័ត៌មានស៊ើបសម្ងាត់ ដែលអាចជួយទាហានអ៊ុយក្រែនប្រើដើម្បីសម្លាប់ទាហានរុស្ស៉ី វាមិនមែនជាការវាយប្រហារដោយបើកចំហលើរុស្ស៉ីឡើយ ហើយការរឹតត្បិតរបស់លីទុយអានីមិនឱ្យរុស្ស៉ី ប្រើប្រាស់ទឹកដីរបស់ខ្លួនដឹកទំនិញឆ្លងកាត់តំបន់កាលីនីនក្រាដ (Kaliningrad) ក៏មិនមែនជាការវាយប្រហារលើរុស្ស៉ីដែរ។ លើសពីនេះទៅទៀត សូម្បីតែការអនុញ្ញាតឱ្យ ហ្វាំងឡង់ និងស៊ុយអែតចូលជាសមាជិក NATO បូករួមទាំងការដាក់ពង្រាយកងទ័ពទៅកាន់តំបន់អឺរ៉ុបខាងកើត ដើម្បីការពារសមាជិក NATO ដែលមានព្រំដែនជាប់រុស្ស៉ី ក៏មិនអាចបកស្រាយថាជាការវាយប្រហារលើរុស្ស៉ីនោះដែរ។

មនុស្សមួយចំនួនបាននិយាយថាអាមេរិក និងNATO ខ្លាចនុយក្លេអ៊ែររុស្ស៉ី។ តែតាមពិតទៅរុស្ស៉ីក៏មានការញញើតដូចគ្នាដែរ ហើយក្នុងស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្នដែលរុស្ស៉ី កំពុងជាប់ដៃធ្វើសង្រ្គាមជាមួយអ៊ុយក្រែន ទីក្រុងមូស្គូមិនអាចយកឈ្នះ NATO នៅក្នុងសង្រ្គាមធម្មតាទូទៅនោះទេ ខណៈនៅក្នុងសង្រ្គាមនុយក្លេអ៊ែរ គឺ«គ្មានអ្នកឈ្នះ គ្មានអ្នកចាញ់»។ វាជាការពិតដែលមេដឹកនាំ NATO ផ្ដោតលើអាទិភាពបញ្ចៀសសង្រ្គាមជាមួយរុស្ស៉ី ហើយវារឹតតែជាការពិតទៅទៀត នោះគឺសង្រ្គាមជាមួយ NATO វានឹងបង្កការខាតបង់យ៉ាងធំស្បើមដល់រុស្ស៉ី ជាជាងការបើកដៃឱ្យបក្សសម្ព័ន្ធយោធាលោកខាងលិចមួយនេះបញ្ជូនអាវុធឱ្យអ៊ុយក្រែនទៅទៀត។

ប្រយោជន៍តែមួយមុខ វាមិនអាចកំណត់ថាតើភាគីណាមួយមានប្រៀបជាងខាងណានោះទេ នៅពេលពួកគេព្យាយាមបញ្ចៀសង្រ្គាម។ តែអត្ថប្រយោជន៍ធំនឹងរត់ទៅរក ភាគីណាដែលអាចធ្វើឱ្យភាគីម្ខាងទៀត ស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមួយដ៏លំបាកនៃការជ្រើសរើសថាតើត្រូវបង្កសង្រ្គាមឱ្យធំ ឬក៏ទទួលយកបរាជ័យមួយដែលអាចទទួលយក បាន។ នៅត្រង់នេះ ភាគីដែលជាអ្នកចាប់ផ្ដើមសង្រ្គាម គឺកំពុងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពលំបាក ហើយប្រតិកម្មធម្មតារបស់រុស្ស៉ីចំពោះទណ្ឌកម្មរបស់ NATO និងការផ្ដល់ អាវុធឱ្យអ៊ុយក្រែន អាចយកមកបញ្ជាក់ពីហេតុផលនេះបាន។

គួរបញ្ជាក់ថា សង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែនសព្វថ្ងៃ ត្រូវបានគេមើលឃើញថាបានក្លាយទៅជាសង្រ្គាមប្រូកស៊ី (proxy wars) រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៉ីដូចគ្នាទៅនឹងសង្រ្គាម ប្រូកស៊ីរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអតីតសហភាពសូវៀត ដែលមហាអំណាចទាំង២ បានប្រើប្រាស់ដើម្បីបញ្ចៀសសង្រ្គាមលោកលើកទី៣។ ជាឧទាហរណ៍ដូចជាសង្រ្គាម នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ដល់អាវុធ និងលុយឱ្យចលនាមូចាហ៊ីឌីន ដើម្បីប្រយុទ្ធបណ្ដេញកងទ័ពសូវៀតចេញពីប្រទេស៕ ដោយ៖ Fresh News