Friday, September 13, 2019

លិខិតមិត្តអ្នកអាន៖ អង្គការសមាគមប្រឆាំងកំពុងយក បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពធ្វើជាឧបករណ៍នយោបាយ!


ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ មានអង្គការសង្គមស៊ី​វិល​ដែល​មាន​និន្នាការ​ប្រឆាំង​មួយ​ចំនួន​តូច​បាន​ធ្វើ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​មិន​ទំនង​​ថា​ពួក​គេ​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភ​ចំពោះ​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​នៃ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា ​រហូត​ដល់​ហ៊ាន​បញ្ចេញ​របាយ​ការ​ណ៍​​​​​បែ​ប​បំ​ភ្លៃ​ក្នុង​គោល​បំណង​លាប​ពណ៌​អាក្រក់​ចំពោះ​កម្ពុជា ​នៅ​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​ដោយ​មិន​បាន​ឆ្លុះ​បង្ហាញ​​ពី​​ការ​ពិត​ និង​ការ​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​របស់​រាជ​រដ្ឋា​ភិ​បា​ល​ក្នុ​ង​កា​រ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រ​សើរ​ឡើ​ង​នូវ​សិ​ទ្ធិ​មនុ​ ស្ស​និង​សេរីភា​វូប​នី​យ​កម្ម​នៅ​កម្ពុជា​​នោះ​ឡើយ​។​ ជា​ការ​ពិត​ណាស់​ ការ​ប្រឌិត​ឡើ​ង​នូវ​រ​បាយ​កា​​រណ៍​ភូត​កុហក​នោះ ​គឺ​គ្រាន់​តែ​ចង់​ផ្គាប់​ចិត្ត​ចៅ​ហ្វាយ​​នាយ​បរ​ទេស​ដែល​បាន​យក​លុ​យ​មក​បង្វិល​ខួរ​ក្បាល​អង្គ​ការ​ សមាគម​ទាំង​នោះ​ឱ្យ​អនុវត្ត​នូវ​មនោ​គម​​ន៍​វិជ្ជា​ អនុ​ត្ត​រ​ភាព​ដើម្បី​ត្រួត​ត្រា​ប៉ុ​ណ្ណោះ ព្រោះ​ថា​​ប្រសិន​បើ​ខ្លួន​ហ៊ាន​លើក​ឡើង​ពី​ចំណុច​ល្អ​​ៗ​​របស់​​រាជ​​រដ្ឋា​ភិ​​បា​ល​​​ខ្លួន​នឹង​ត្រូវ​អស់​ការ​ងារ​ធ្វើ​​និង​គ្មាន​ប្រាក់​ចំ​ណូ​ល​ចិ​ញ្ចឹម​ជី​វិត​ជា​មិន​ខាន​។​



ក្រុម​អង្គ​ការ​ សមាគម​ អគ​តិ​ទាំង​នោះ​ មិន​ដែល​បង្ហាញ​ពី​ចំណុច​វិជ្ជមាន​ជា​ច្រើន​រាប់​មិន​អស់​ដែល​រាជ​រដ្ឋា​ភិ​បា​ល​​ដឹក​នាំ​ដោយ​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តី​ ហ៊ុន សែន បាន​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​ធ្វើ​ឱ្យ​កា​ន់​តែ​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​គ្រប់​វិស័យ​ ជា​ពិសេស​លើ​វិស័យ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នោះ​ឡើយ​។​ ជា​ការ​ពិត​ សិទ្ធិ​មនុស្ស​ សំដៅ​ទៅ​ដល់​សិទ្ធិ​គ្រប់​បែប​យ៉ាង​ដែល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ត្រូវ​ទទួល​បាន​ក្នុង​​ឋានៈ​ខ្លួន​ជា​មនុស្ស​មិន​មែន​ផ្តោត​តែ​ទៅ​លើ​សិទ្ធិ​បញ្ចេញ​មតិ ​ឬ​ក៏​សិទ្ធិ​ប្រមូល​ផ្តុំ​តវ៉ា​មួយ​ចំនួន​​​នោះ​ឡើ​យ​។​ ដូចគ្នា​នេះ​ដែ​រ​ សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​ជា​សកល​ស្តីពី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​បាន​កំណត់​ច្បាស់​ពី​សិ​ទ្ធិ​ និង​សេរីភាព​ទាំង​ឡាយ​ដែល​បុគ្គល​ម្នាក់​ៗ​ត្រូវ​ទទួល​បាន​ ទោះ​​បី​​ជា​សង្គម​នោះ​ស្ថិត​នៅ​​ក្នុង​​របប​ន​យោបាយ​បែប​ណា​ក៏​ដោ​យ​។
ក្រោយថ្ងៃ​រំដោះ​៧​មករា ១៩៧៩ ប្រជាពលរដ្ឋ​បាន​ទទួល​នូវ​សិទ្ធិ​សេរីភាព​​ចម្បង​របស់​ខ្លួន​គឺ​សិទ្ធិ​នៃ​ការ​រស់​រាន​មាន​ជីវិត​ និងសិទ្ធិ​ទទួល​បាន​ការ​ហូប​ចុក​គ្រប់​គ្រាន់​ឡើង​វិញ​ដែល​មិន​ធ្លាប់​មាន​កាលពី​នៅក្នុង​របបប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍​​ ប៉ុល ពត​ ហើយ​ពី​មួយឆ្នាំ​ទៅមួយឆ្នាំ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​គ្រប់​ផ្នែក​កាន់​តែមាន​ភាព​ល្អប្រសើរ​ជា​លំដាប់​ ផ្ទុយ​​ទាំង​ស្រុង​ពី​ការ​លាប​ពណ៌​បំភ្លៃ​របស់​​​ក្រុម​អង្គ​ការ​ សមាគមដែល​មាន​និន្នាកា​ប្រឆាំង​ទាំង​នោះ​។​ បច្ចុប្បន្ន​ បើ​និយាយ​ពី​សេរីភាព​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​វិញ​គឺ​មាន​លើស​ពី​គ្រប់​គ្រាន់​​រហូត​ហៀរ​កែង​ជើងទៅទៀត​​ ហើយ​ជា​ពិសេស​​សម្រាប់​ក្រុម​អង្គការ​ សមាគម​នានា ពួក​​គេ​​ហ៊ាន​បញ្ចេញ​មតិ​ដោយ​មិន​ខ្លាច​ញញើត​អ្វី​សោះឡើ​យ​ រហូត​ដល់​មាន​ពេល​​ខ្លះ​ធ្វើ​ជ្រុ​លហួស​ហេតុ​ដោយ​កា​រ​ជេរ​ប្រមាថ​ ចោទ​ប្រកាន់​ដោ​យ​គ្មា​ន​មូល​ដ្ឋាន​ បង្ខូច​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​​ពិត​ (Fake News) ក្នុង​គោល​បំណង​ផ្តួល​រំលំ​រដ្ឋាភិបាល​ស្រប​ច្បាប់​ដែល​អាច​នាំ​មក​នូវ​ភាព​ចលា​ចល​ និង​ការ​បែក​បាក់​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ថែម​ទៀត​ផង​។​ សេរីភាព​ជ្រុល​និយម​​រ​ហូ​ត​ដល់​បញ្ចេញ​មតិ​បែប​ញុះ​ញង់​ លាប​ពណ៌​ និង​ប​រិ​ហា​កេរ្តិ៍​នេះ​ហើយ​ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ខ្មែរ​បែក​បាក់​សា​មគ្គី​ ខ្មែរ​ស្អប់​ជាតិ​សាសន៍​ខ្មែរ​ និង​ស្អប់​ជាតិ​សាសន៍​ដទៃ​ ដែល​ចុង​ក្រោយ​ត្រូវ​ទទួល​ទោស​នៅ​ចំពោះ​មុខ​ផ្លូវ​ច្បា​ប់​។​
ការ​ពិត​ កម្ពុជា​អាច​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​ឋាន​សួគ៌​នៃ​អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល​ ព្រោះ​ថា​ រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ​​អ​ង្គ​ការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិ​បាល​ដែល​បាន​ចុះ​ប​ញ្ជី​មាន​ចំនួ​ន​ប្រមាណ​​៥៤០០ ដែល​ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​ទាំង​អង្គការ​ធ្វើ​កិច្ចការ​ដើ​ម្បីជំ​រុញកា​រអភិវឌ្ឍ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ លទ្ធិ​ប្រជាធិ​ប​តេយ្យ​ និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​តាម​មូល​ដ្ឋាន​។ល។ ពាក់ព័​ន្ធ​ នឹង​សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​ កម្ពុជា​មាន​កាសែត​ចំនួន​​៥៥០ កាសែត ​ជាវែប​សាយ​ចំនួន​​១​៤​៨​ ស្ថា​នីយវិទ្យុ​២១១​ ទូរ​ទស្សន៍​មាន​ចំនួន​ ២១​ ទូរទស្សន៍​ខ្សែ​កាប​​ចំនួ​ន១​១៣​ប៉ុស្តិ៍ ​និង​សមាគម​អ្នក​កា​សែ​តចំនួនជាង​​៣៩ ដែល​កំពុង​ធ្វើ​សកម្មភាព​នៅក្នុង​ព្រះ​រា​ជា​ណា​ចក្រ​​កម្ពុជា​​។​ ភាព​ចម្រុះ​នៃ​បណ្តាញ​សារព័ត៌មាន​បែបនេះ​ តើ​ជាការឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​​ការ​រឹតត្បិត​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​ដែរឬយ៉ាងណា?​
ដោយ​សារ​កំណើន​សេដ្ឋ​កិច្ច​ជាតិ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច​ជាតិ​មាន​ស្ថេរភាព​ ដែល​ជំរុញ​ដល់​ការ​លើ​ក​​កម្ពស់​​សិទ្ធិ​ក្នុង​​ការ​អប់រំប្រកប​ដោយ​គុណភាព​។  ​ដូ​ចដែ​ល​យើង​បាន​ឃើញ​ច្បាស់នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​ រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​យកចិត្ត​ទុកដាក់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្នុង​ការ​​​លើ​ក​កម្ពស់​វិស័យ​សិទ្ធិមនុស្ស​​​ដើ​ម្បី​ធានា​ឱ្យ​បាននូវ​​ ជីវភាព សុខុមាលភាព សុ​ខ​ដុម​នីយក​ម្ម​ក្នុង​សង្គម​ជាតិ​​ប្រក​ប​ដោយ​និរ​ន្តរ​ភាព​​។ សិទ្ធិមនុស្ស មិន​មែន​សំដៅ​តែ​ទៅ​លើ​សិទ្ធិបញ្ចេញ​មតិ​តែ​មួយ​នោះ​ឡើយ​ គឺ​វា​ត្រូវ​មាន​កត្តា​គួប​ផ្សំ​ជា​ច្រើន​ដែ​ល​​ចំ​ណុ​ច​សំខាន់​នោះគឺ សិទ្ធិរស់រានមានជីវិត សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​ការ​អប់រំ​ សិទ្ធិ​ជំនឿ​សាសនា​ សិ​ទ្ធិ​កា​រងា​រ​ សិទ្ធិកុមារ​ សិទ្ធិ​នា​រី សិទ្ធិ​ធ្វើ​ដំណើ​រ។ល។​ ហើយ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ទាំង​អស់​នេះ​អាច​កើត​មាន​ឡើង​បាន​ដោយ​សារ​កត្តា​សុខ​សន្តិ​ភាព​ និង​ស្ថេរ​ភាព​សង្គម​ បើ​គ្មាន​សន្តិភាព​ទេ​ កុំ​ថា​ឡើយ​សិ ទ្ធិ​មនុស្ស​សូម្បី​តែ​ជីវិត​របស់​យើង​ក៏​មិន​អាច​ការ​ពា​រ​បាន​ឡើយ​។​
ងាកមកមើលក្នុងសង្គមខ្មែរជាក់ស្តែងវិញ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរពិតជាសប្បាយណាស់ដែលបានរ​ស់​នៅ​​ក្នុង​​សម័​យ​​តេជោ​ គឺ​ជា​សម័យ​សន្តិភា​ព ប៉ុន្តែ​ក៏​យើង​មិន​ត្រូវភ្លេ​ច​ឡើយ​ថា​​សន្តិ​ភាព​ដែ​ល​យើង​មាន​ស​ព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ កើត​ឡើង​ដោ យ​សារ​កា​រ​បូជា​ លះ​បង់​អាយុ​ជីវិត​របស់​មនុស្ស​ជំនា​ន់​មុ​ន​ដែល​បាន​ហែល​ឆ្លង​កាត់​សង្រ្គាម​ស៊ីវិល​រាប់​ទស្សវត្ស​​ដែល​ផល​វិបាក​នៃ​សង្គ្រាម​នោះ​គឺ​យើង​បាន​ដឹង​ហើ​យ​ថា​គឺ​មា​ន​តែ​ការ​ស្លា​ប់​ ព្រាត់ប្រាស់ បែក​បាក់​គ្រួ សារ​ដែល​យើង​មិន​ចង់​ជួប​ ឬ​ចង់​ឃើញ​ទៀ​ត​ឡើ​​យ​។​ ដូចនេះ​ក្នុង​នាម​ជា​ខ្មែរ​ យើង​ត្រូវ​រួម​គ្នា​ថែ​រក្សា​សុខ​សន្តិភាព​ដែល​ជា​មូលដ្ឋាន​គ្រឹះ​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​លើ​គ្រប់​វិស័យ រួ​​ម​ទាំង​វិស័យ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ផង​ដែរ​។​
ខ្មែរ​សម័យ​តេជោ​ គឺ​ជា​ខ្មែរ​ដែល​រស់​នៅ​ក្នុង​ភាព​ស៊ីវិល័យ​ មាន​សិទ្ធិសេរីភាព​គ្រប់​បែប​យ៉ា​ង ធ្វើ​ដំណើរ​ ហោះហើរ​ ទៅ​គ្រប់​ទិស​ទី​ជុំ​វិញ​ពិភព​លោក​។ បើ​យើង​ពិនិត្យ​មើល​ពី​ទេសចរ​ណ៍​ជាតិ​ ឱ្យ​​តែ​មាន​ពិធី​បុណ្យ​ជាតិ​ម្តង​ៗ​ប្រ​ជា​ពលរ​ដ្ឋខ្មែ​រ​តែង​ធ្វើ​ដំណើ​រកំសាន្ត​​តាម​រមណីយ​ដ្ឋាន​ជិត​ឆ្ងាយ​ និង​ទៅ​លេង​ស្រុក​កំណើត​​ហើ​ យ​ខ្លះ​ទៀត​រហូត​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​កំសាន្ត​នៅក្រៅ​ប្រ​ទេស​ថែម​ទៀត​ផង​ ពោល​គឺ​ទេសចរណ៍​ខ្មែ​រទៅ​ក្រៅ​​ប្រ​ទេ​ស​ មិន​ចាញ់​ទេសចណ៍​របរទេស​ដែល​មក​ទស្សនា​កម្ពុជា​នោះទេ​។
បើ​យើង​ក្រឡេក​មើល​​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ជំនឿ​សាសនា​វិញ​ យើង​ឃើញ​ថា​កម្ពុជា​បាន​បើក​ចំ​ហរ​ចំពោះ​ការ​គោរព​ទៅ​លើ​ជំនឿ​សាសនា​ផ្សេង​ៗ​ដែល​មាន​ដូច​ជា​ ព្រះពុទ្ធសា​សនា​ដែ​ល​ជា​សា​សនា​របស់​រដ្ឋ​ ឥស្លា​ម ​ហិណ្ឌូ​ គ្រីស្ត​សាសនា​។ល។​ ពោល​គឺ​សម្រាប់​កម្ពុជា​ពុំ​មាន​ជម្លោះ​សាសនា​ណា​មួយ​កើត​ឡើង​នោះ​ឡើយ​ សាសនា​ទាំង​អស់​នៅ​កម្ពុជា​ បាន​និង​កំពុង​រួម​រស់​ជា​មួយ​គ្នាដោ​យ​សុខ​ដុម​រម​នា​ ហើយ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ ដែល​ជា​សាសនិក​ផ្សេង​ៗ​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ពេញ​លេញ​ក្នុង​ការ​គោរព​ប្រតិបត្តិ​ និង​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ទៅ​តាមជំ​នឿ​រៀង​ៗ​ខ្លួន​ដោយ​ពុំ​មាន​កា​រភ័យ​ខ្លាច​។​
សរុបមក អ្វីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើគឺជាឧទាហរណ៍មួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ដែល​បញ្ជាក់​ពី​ការ​រីក​ចម្រើន​នៃ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ដែល​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​កំពុង​តែ​ទទួ​លបា​ន​ប្រកប​ដោយ​ភាព​រីក​រាយ ​ក្រោម​កិច្ច​ប្រឹ​ង​ប្រែ​ង​រប​ស់​រាជរដ្ឋាភិ​បាល​​​កម្ពុជា​​ដែល​មាន​លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ជាប្រមុខ​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​។​ ប៉ុន្តែ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ និង​សេរីភាព​ទាំង​ឡាយ​ត្រូវ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ច្បាប់​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ដែ​ល​ជា​ច្បាប់​កំពូល​របស់​ព្រះរាជា​ណា​ចក្រ​កម្ពុជា​ ដោយ​មិន​អាច​យក​លេ​ស​អនុវត្ត​នូវ​អ្វី​ដែល​ជា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ និង​សេរីភាព​ដែល​បំពាន​ទៅ​លើ​សិទ្ធិ​និង​សេចក្តី​ថ្លៃ​ថ្នូរ​របស់​អ្នក​ដទៃ​ និង​រដ្ឋ​អធិ​ប​តេ​​យ្យបាន​ឡើយ។ យ៉ាង​ណា​មិញ​ ក្នុង​នាម​ខ្លួន​ជា​អង្គការ​ សមាគម​ខ្មែរ​មិនគួរ​លក់​ឧត្តម​គតិ​ជាតិ​ដើម្បី​តែ​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ សុខ​ចិត្ត​បំភ្លៃ​សភាព​ការ​ពិត​លើ​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ និង​សេរីភាព​របស់​ប្រជាជន​ភាគច្រើន​ដែល​កំពុង​រស់​នៅ​ដោយ​មាន​សិទ្ធិសេរីភាព​បរិបូរណ៍​មក​​ធ្វើ​​​ជា​​ឧបករណ៍​​នយោបាយ​​​​ ហើយ​​ជា​ពិ​​សេស​​ក៏​​មិន​​ត្រូវ​​យក​​បញ្ហា​​សិទ្ធិ​​មនុស្ស​នេះ​​ទៅ​​ធ្វើ​​ជា​​ឧបករណ៍​​នយោបា​យ​​ សម្រាប់​​ប្រទេស​​មា​ន​​អំណាច​មួយ​​ចំនួន​ដើម្បី​​លូក​ដៃ​​ជ្រៀត​​ជ្រែក​​លើ​អ​ធិបតេយ្យ​​ភាព​ និង​ឯករាជ្យ​​ភាព​​របស់​កម្ពុជា​​នោះ​ឡើយ​​៕​​
 ដោយ៖ សារ៉ាដា

No comments:

Post a Comment