ការជួបជុំគ្នានោះបានជួយលើកកម្ពស់ដល់ពាណិជ្ជកម្មសេរី និងបើកចំហជាជាងជម្លោះទឹកដីដែលកំពុងពុះកញ្ជ្រោល និងការធ្វើយោធាតូបនីយកម្មនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅក្នុងចំណុចសំខាន់នៃរបៀបវារៈរបស់ខ្លួន។
អ្នកវិភាគខ្លះគិតថា សិង្ហបូរីដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តចាក់ទឹកមិនលេចរបស់អាមេរិករហូតដល់ពេលថ្មីៗនេះមានទំនាក់ទំនងជាកក់ក្តៅជាមួយចិននោះ ប្រហែលជាប្រើប្រាស់ភាពជាប្រធានរបស់ខ្លួនដើម្បីដាក់សម្ពាធកាន់តែខ្លាំងថែមទៀតលើមហិច្ឆតាវាទីរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់សមុទ្រជាប់ជម្លោះដ៏ក្តៅគគុកនោះ។
ប៉ុន្តែ អ្នកវិភាគលើកឡើងថា ការឈោងទៅរកចិននៅពេលថ្មីៗនេះជាមួយប្រទេសជាប់ជម្លោះដូចជាហ្វីលីពីនជាដើម ព្រមទាំងទំនាក់ទំនងកាន់តែកក់ក្តៅជាមួយសិង្ហបូរីនោះប្រហែលជាដើរតួនាទីក្នុងការបង្ហាញពីជំហរបស់អាស៊ាន។
នៅដើមខែនេះនៅចិន នាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបូរី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនបានឈរកៀកស្មារគ្នាក្នុងការគាំទ្រពាណិជ្ជកម្មសេរីពិភពលោក ដើម្បីទប់ជាមួយនឹងការដាក់ពន្ធនាំចូលរបស់រដ្ឋបាលត្រាំមកលើទំនិញនាំចេញរបស់ប្រទេសអាស៊ីធំៗនោះ។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាថ្ងៃទី១០ ខែមេសានៅ Boao Forum ដែលរៀបចំនៅខេត្តហៃណាន ប្រទេសចិន មេដឹកនាំសិង្ហបូរីរូបនោះបានស្នើឲ្យប្រទេសទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់ប្រើប្រាស់កម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចរបស់គេ និងនៅតែបើកចំហ និងតភ្ជាប់គ្នាទៅវិញទៅមក នៅចំពេលមានរលកនៃការគាំពានិយមកាន់តែកើនឡើងរបស់ពិភពលោកនោះ។
នៅក្នុងការមិនទទួលស្គាល់យ៉ាងច្បាស់នូវវោហាសាស្ត្រលើពាណិជ្ជកម្មដ៏មិនយុត្តិធម៌របស់វ៉ាស៊ីនតោនលើប៉េកាំងនោះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបូរីបានសរសើរជាចំហនូវវិធានការបន្ថែមទៀតរបស់ចិនក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់វិស័យហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងការបើកចំហច្បាប់វិនិយោគបរទេស ក្នុងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញា និងបង្កើនការនាំចូលរថយន្ត។
ការតស៊ូដ៏ខ្លាំងរបស់សិង្ហបូរីលើភាពគាំពានិយមនោះក៏បានបង្ហាញឡើងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អាស៊ាន ដែលរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំង ១០ នោះរួមគ្នានិយាយថា ពួកគេព្រួយបារម្ភខ្លាំងលើការកើនឡើងរលកនៃភាពគាំពារនិយម និងសតិអារម្មណ៍ប្រឆាំងសាកលភាវូបនីយកម្មនៅទូទាំងពិភពលោក ប៉ុន្តែពិសេសនៅលោកខាងលិច។
មេដឹកនាំទាំងនោះបានបញ្ជាក់ច្រើនដងដល់ការបន្តគាំទ្ររបស់អាស៊ានដល់ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី និងបង្ហាញច្បាស់នូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់គេក្នុងការប្រកាន់ភ្ជាប់នឹងគោលការតំបន់បើកចំហ ក្នុងខណៈរក្សាមជ្ឈភាពរបស់អាស៊ាន។
កាន់តែច្បាស់ទៀតនោះ មេដឹកនាំអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងនោះបានបញ្ចុះបញ្ចួលការបង្កើតឲ្យបានឆាប់ដល់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់តំបន់ដែលដឹកនាំដោយចិន (RCEP)។
ពួកគេបានអំពាវនាវឲ្យមានការអនុវត្តឲ្យបានឆាប់នូវកិច្ចព្រមព្រៀងវិនិយោគ និងពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន ហុងកុង និងចិន ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅក្រុងម៉ានីលក្នុងខណៈដែលហ្វីលីពីនធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន។ ភាពជាប្រធានអាស៊ានរបស់ហ្វីលីពីនក៏ត្រូវគេមើលឃើញច្បាស់ផងដែរថា បានគាំទ្រប៉េកាំងក្នុងការកាច់ចង្កូតរបស់អាស៊ាន។
មេដឹកនាំអាស៊ានក៏អំពាវនាវដល់បណ្តារដ្ឋក្នុងតំបន់ឲ្យរក្សាភាពបោះជំហានទៅមុខលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដែលមានស្រាប់រវាងអាស៊ាន និងដៃគូចរចាធំៗផ្សេងទៀត ពិសេសចិន។ សមាជិកអាស៊ានខ្លះជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិច្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកដែល ត្រាំ បានដកខ្លួនអាមេរិកចេញពេលឡើងកាន់តំណែងនៅថ្ងៃដំបូង។
បំណងក្នុងការពង្រឹងភាពស្អិតរមួតខាងស្ថាប័នរបស់អាស៊ាន សិង្ហបូរីចង់បន្តដំណើរទៅមុខនូវការផ្តួចផ្តើមគំនិតដែលមានស្រាប់ដូចជាក្រុមងារងារនៃកិច្ចផ្តើមគំនិតអំពីការធ្វើសមាហរណកម្មអាស៊ានដែលមានគោលដៅធានានូវបង្កើនការខិតខំត្រៀមខ្លួន និងអភិវឌ្ឍន៍ស្ថាប័នរបស់បណ្តារដ្ឋសមាជិកសម្រាប់សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច។
ស្ថាប័នតំបន់មួយនេះមានបំណងបង្កើតទីផ្សាររួមតែមួយ ដោយមានសេរីភាពខាងពលកម្ម និងចលនាលំហូរដើមទុនឆ្លងកាត់ព្រំដែនរបស់ខ្លួនក្នុងពេល ១ ទសវត្សរ៍ទៀត។
សិង្ហបូរីបានក្លាយជាអ្នកគាំទ្រដ៏ធំនៃកិច្ចផ្តើមគំនិតជាច្រើនក្នុងការផ្សារភ្ជាប់គំលាតស្ថាប័ននិងអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងចំណោមសមាជិកមិនសូវអភិវឌ្ឍន៍ និងមិនសូវអភិវឌ្ឍន៍របស់អាស៊ាន។
ក្នុងនាមជាអ្នកជំរុញដល់ការបង្កើនឧស្សាហកម្មស្វ័យប្រវត្តិ និងការពន្លឿនបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចជាច្រើននោះ សិង្ហបូរីក៏កំពុងប្រើប្រាស់ភាពជាប្រធានផ្លាស់វេណរបស់ខ្លួនក្នុងការដាក់បញ្ចូលការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក និងឌីជីថលទៅក្នុងការពិភាក្សាទូលំទូលាយរបស់តំបន់លើការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្មសេរី។
អាស៊ានកំពុងធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅរកការទទួលយកមកប្រើនូវកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូវនិករបស់អាស៊ាន ក្របខ័ណ្ឌសមាហរណកម្មឌីជីថលអាស៊ានកាន់តែទូលាយ និងបណ្តាញនវានុវត្តអាស៊ានដើម្បីពង្រឹងការតភ្ជាប់រវាងប្រព័ន្ធអេកូនវានុវត្តក្នុងការជំរុញឲ្យមានកិច្ចសហការណ៍និងដំណោះស្រាយថ្មីៗនៅទូទាំងតំបន់។
ក្នុងខណៈដែលមានភាពមឹងមាត់ និងការធ្វើនវានុវត្តលើការងារពាណិជ្ជកម្មនោះ មេដឹកនាំអាស៊ានបានបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភសន្តិសុខធំៗរបស់តំបន់ ពិសេសទាក់ទងនឹងជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងវិបត្តិជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ារបស់ម៉ាឡេស៊ី។
ក្នុងពេលលោកខាងលិចថ្កោលទោសខ្លាំងលើសកម្មភាពរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាលើវិបត្តិនោះ អាស៊ានសម្តែងការគាំទ្ររបស់ខ្លួនដល់រដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនដើម្បីនាំមកនូវសន្តិភាព ស្ថិរភាព នីតិរដ្ឋ ដើម្បីលើកកម្ពស់សុខដុមរមនា និងការផ្សះផ្សារក្នុងចំណោមសហគមន៍ផ្សេងៗ ព្រមទាំងដើម្បីធានាឲ្យមានការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងស្មើភាពនៅក្នុងរដ្ឋរ៉ាក់ឃីន។
ពាក្យសម្តីនោះស្រដៀងគ្នានឹងពាក្យសម្តី និងភាសារបស់ចិនដែលបាននិយាយលើវិបត្តិមនុស្សធម៌នោះដែរ។
ស្តីពីសមុទ្រចិនខាងត្បូងវិញ អាស៊ានក៏មិនបានរិះគន់សកម្មភាពទាមទារទឹកដីរបស់ចិន និងការបង្កើនការដាក់ពង្រាយទ្រង់ទ្រាយធំនូវសម្ភារៈយោធាទៅកាន់កោះជាប់ជម្លោះដែលស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់ខ្លួននោះទេ។
អាស៊ានគ្រាន់តែនិយាយថា ខ្លួនបានពិភាក្សាបញ្ហានោះក្នុងខណៈដែលមានការកត់សម្គាល់ពីការព្រួយបារម្ភដោយមេដឹកនាំខ្លះលើការទាមទារកោះ និងសកម្មភាពនានានៅតំបន់នោះ។
ជារួម អាស៊ានស្តាប់ទៅមានលក្ខណៈសម្របសម្រួលជាមួយចិនលើជម្លោះនោះ។ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក Rodrigo Duterte ថែមទាំងអំពាវនាវនាពេលថ្មីៗនេះឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងចែករំលែកធនធានជាមួយចិននៅក្នុងតំបន់ជាប់ជម្លោះជាមួយក្រុងប៉េកាំងថែមទៀតផង។
មេដឹកនាំអាស៊ានក៏បាននិយាយថា ពួកគេចង់ឲ្យមានការចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការនូវការចរចាធំដុំឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបានក្រមប្រតិបត្តិមួយអំពីសមុទ្រចិន។
ទោះបីជាមានសារវិជ្ជមាននោះក៏ដោយ ក៏នៅមិនមានពេលច្បាស់លាស់សម្រាប់ការសម្រេចបានក្រមប្រតិបត្តិមួយ ឬការប្រកាសពីសេចក្តីលម្អិតណាមួយបន្ទាប់ពីពេលជិត ២ ទសវត្សរ៍មកនៃការចរចាគ្នានោះដែរ។
ស្ថិតក្រោមភាពជាប្រធានរបស់សិង្ហបូរី អាស៊ានហាក់ដូចជាចង់ធ្វើជាអ្នកផ្សះផ្សារ និងអ្នកតស៊ូដល់បញ្ហាការធ្វើពាណិជ្ជកម្មសេរី ក្នុងខណៈដែលបានបង្ហាញច្បាស់ពីបញ្ហាសន្តិសុខ។ នោះនឹងបម្រើផលប្រយោជន៍របស់ចិន ប៉ុន្តែក៏ធ្វើឲ្យមានមន្ទិលដល់មជ្ឈភាពរបស់អាស៊ានក្នុងការរក្សាសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពតំបន់ដែរ៕
ប្រភព៖ Asia Times ចុះថ្ងៃទី០១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨
No comments:
Post a Comment